Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Yüce Divan
Yüce Divan
Murat YANIK
Sayfa Sayısı
:
362
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2008
ISBN NO
:
9789944250238
105,00
TL 
Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
ÖNSÖZ Yüce Divan, son dönemlerin en çok tartışılan hukuksal kurumlarından biridir. Özellikle, 2004 yılında bir Başbakan ve yedi bakanın Yüce Divanda yargılanmaya başlanması ile beraber, tüm gözler bu kurumun üzerine çevrilmiştir. Akabinde, Yüce Divan sistemi, kamuoyunda ve literatürde, çok yönlü olarak tartışılmıştır. Bu geliş¬me sayesinde, Anayasa Mahkemesi ve Yargıtayın mücadelesi nedeniyle uzun za¬mandır "hangi mahkeme" tartışmasına indirgenen Yüce Divan sisteminin sorunları, çok boyutlu olarak ele alınmaya başlanmıştır. Bu eser, "hangi mahkeme" tartışmasından çok, hukuk devleti ilkesine uygun ve adil bir Yüce Divan sisteminin kurumsallaştırılması üzerinde odaklanmıştır. Zira Yüce Divan görevini hangi mahkeme yaparsa yapsın, asıl olan bu yargılamanın çağdaş hukuk devleti ve adil yargılanma ilkesine uygun olarak yapılmasıdır. Dolayı¬sıyla çalışmada, bu yaklaşımdan yola çıkarak Yüce Divan sisteminin sorunlarını belirlemeye ve karşılaştırmalı hukuk uygulamalarından da yararlanarak, yaşanan sorunlara yönelik çözüm önerilerini ortaya koymaya çalıştık. Bu bağlamda, uzun ve yorucu bir çalışma sonucu ortaya çıkan bu esere katkıla¬rından dolayı bazı kişilere teşekkür etmek bir görev haline gelmiştir. Her şeyden önce, karşılaştırmalı hukuk araştırmaları için fakültesine davet edip güzel bir şekilde karşılayan ve bana çok rahat bir çalışma ortamı hazırlayan Southampton Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Nicholas Gaskell ve çalışma arkadaşlarına çok müteşekkirim. Ayrıca, Southampton ve Londra′daki ça¬lışmalarım sırasında her türlü desteğini gördüğüm değerli arkadaşım Ümit Özçalı′ya da teşekkür etmeliyim. Önemli bir teşekkür borcum da hizmetlerinden yoğun bir şekilde yararlandı¬ğım Anayasa Mahkemesi eski Genel Sekreteri Doç Dr. Kemal Başlar ve çalışma arkadaşları içindir. Zira, onların emek ve çalışmaları sayesinde, diğer yüksek mah¬kemelerden farklı olarak, Anayasa Mahkemesi′nin her türlü bilgi, eser ve kararlarına internet ortamında ulaşma ve yararlanma olanağı buldum. Belki onlar, sadece kamu görevlerinin gereği olarak bunları yaptıklarını düşünüyorlardır. Ancak belirtmeliyim ki, diğer kamu görevlileriyle kıyaslandığında onların gerçekten görevlerinin hakkını fazlasıyla verdiklerini düşünüyorum. Bir başka teşekkür borcum, çalışma sırasında yoğun desteklerini gördüğüm değerli arkadaşlarım Faruk, Fahri, Kasım, Mustafa, Kemal, Hüseyin ve İsa′ya var¬dır. Hepsi de, gerek kaynakların toplanması, gerekse tashihler konusunda yaptıkları yardımlarla bu teşekkürü sonuna kadar hak ediyorlar. Aslında, her zaman teşekkürün en büyüğünü hayat yoldaşları hak ederler. Gerçekten, çalışmalarım sırasında her açıdan bana yardımcı olan ve evde rahat bir şekilde çalışmam için hiç bir fedakârlıktan kaçınmayan sevgili eşim Canan Yanık′a ne kadar teşekkür etsem azdır. Elbette, sevgili eşimin yanında yaşam pınarlarım olan iki oğlum da büyük bir teşekkürü hak ediyorlar. Gerçekten, küçük oğlum Levent′in aktif desteğini ve büyük oğlum Fatih′in her zamanki pasif desteğini unutmam mümkün değildir. Son olarak kitap basma ve yayınlamanın zorluklarını bizim adımıza göğüsle-nen, değerli Der Yayınevi sahibi İbrahim Derbeder′e, kitabın dizgi aşamasındaki çalışmalarından dolayı Akın Sedefe sonsuz teşekkür ederim. Dr. Murat Yanık GİRİŞ Bilindiği gibi Anayasa Mahkemesi, bazı üst düzey kamu görevlilerini, görev suçları nedeniyle, Yüce Divan sıfatıyla yargılamaktadır. Bu bağlamda Anayasa Mahkemesi Yüce Divan olarak; Cumhurbaşkanını, Başbakanı, Ba¬kanları, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu üyeleri ile yüksek hakim ve savcıları, "görev suçlarından" açılacak ceza davalarında yargılamakla görev¬lidir. Anılan kamu görevlilerinin, görev suçlarını soruşturma yetkisi ise TBMM ve ilgili yüksek mahkemelere aittir. Görüldüğü gibi Yüce Divan, ceza sorumluluğunun doğması halinde Anayasada sayılan bazı üst düzey kamu görevlilerini yargılamakla yetkilidir. Bunun dışında Cumhurbaşkanının, Başbakanın ve "bakarAaîm SY>asa, hu¬kuksal ve mali sorumluluğu, Yüce Divan yargılamasının konusu değildir. Bu sebeple çalışmamızda, anılan kamu görevlilerinin sadece görevleriyle ilgili ceza sorumluluğu ele alınacaktır. "Yüce Divan, Türk Anayasa Hukuku sistemine ilk defa, "Divan-ı Ali" adıyla 1876 Anayasası ile girmiştir. Bu Anayasa′nm öngördüğü Yüce Divan, karma yapılı ve gerektiğinde toplanan olağanüstü bir mahkemedir. Daha sonra, 1924 Anayasası da, 1876 Anayasası′ndakine benzer bir Yüce Divan sistemi öngörmüştür. \% Anayasası ise Yüce Divan sistemi konusunda, önemli bir dönüm noktası olmuştur. Zira, ilk defa bu Anayasa′yla Yüce Di¬van yetkisi, olağan bir yüksek mahkeme olan Anayasa Mahkemesine veril¬miştir. Halen yürürlükte olan 1982 Anayasası da, genel olarak 1961 Anaya¬sasının Yüce Divan sistemini sürdürmüştür. Üst düzey kamu görevlilerinin ceza sorumluluğu, her zaman çok bü¬yük bir öneme sahip olmuştur. Bu durumun nedeni daha çok, anılan kamu görevlilerinin kamusal ve sosyal statüleri ile açıklanmaktadır. Gerçekten suç şüphesi altında bulunan kişilerin statüleri, konunun kamuoyundaki yankısını önemli oranda etkilemektedir. Bu sebeple 2004 yılında bir Başbakan ve yedi bakanın Yüce Divanda yargılanmaya başlanması, Yüce Divan olgusunun süreKn gündemde kalmasına neden olmuştur. Bu süreçte Yüce Divan, yoğun tartışmalara ve eleştirilere konu olmuştur. Ayrıca, Yüce Divan′m, anılan kamu görevlileri ile ilgili kararlarını vermesinden sonra da tartışmaların dinmediği görülmüştür. Bu ilgi ve yoğun tartışmanın nedenlerinden birisi, yargılananların ta¬mamının eski bakanlar kurulu üyeleri olmasıdır. Ancak ilgi ve yoğun tartış¬manın uzun sürmesinin asıl nedeni, Yüce Divan kurumunun uzun yıllara dayanan tarihsel ve kavramsal önemidir. Gerçekten, Türk siyasal yaşamında Yüce Divan, her zaman çok önemli bir yere sahip olmuştur. Öyle ki, her yeni anayasa yapım sürecinde, bu yetkinin hangi yüksek mahkemeye verilmesi gerektiği, yoğun tartışmalara neden olmuştur. 1982 Anayasası Yüce Divan görevini, 1961 Anayasasında olduğu gibi Anayasa Mahkemesine vermiştir. Böylece, günümüze kadar yaklaşık yanm asırdır bu görev, Anayasa Mahkemesi tarafından yerine getirilmektedir. Buna rağmen, kamuoyunda ve öğretide sık sık Anayasa Mahkemesinin kurumsal yapısının bu görev için uygun olmadığı ve bu görevin Anayasa Mahkemesin¬den alınarak, başka bir yüksek mahkemeye verilmesi gerektiği dile getirilmek¬tedir. Zira, bu konuda yapılan çalışmalar da genel olarak bu sorunsalı temel alarak konuyu incelemişlerdir. Bu açıdan bu görevin, Yargıtay tarafından ya¬pılması konusunda, öğretide geniş bir kabulün olduğu söylenebilir. Ancak hemen belirtmek gerekir ki bu görevin hangi mahkeme yapıl¬ması gerektiğine ilişkin tartışma, Yüce Divan yargılamasının asıl sorunlarını perdeleyen bir olgudur. Elbette Yüce Divan yargılamasını hangi mahkeme¬nin yaptığı da önemlidir; ancak bundan daha önemli olan bu yargılamanın, ne şekilde yapıldığı ve işleyişinde kurumsal sorunların olup olmadığıdır. Çalışmamız boyunca görüleceği gibi, Yüce Divan sistemimiz baştan sona bir sorunlar yumağıdır. Oysa, bu konudaki çalışmalar ve yapılan tartışmalar sorunu daha çok "hangi mahkeme" tartışmasına indirgeyerek, konuyu bütün yönleriyle ele alıp incelememişlerdir. Bütün bu sorunları ve eksiklikleri bir tarafa bırakarak, sadece bu görevin, hangi mahkeme tarafından yapılması gerektiğine kilitlenmek, yerinde bir yaklaşım değildir. Bu sebeple çalışmamızın temel amacı, Yüce Divan sistemimizde, adil yargılanma ve hukuk devleti açısından ne gibi sorunlarının olduğunu belir¬lemek ve bu sorunların nasıl çözülebileceğini ortaya koymaktır. Bu yüzden çalışmamızda, Yüce Divan yargılamasını hangi mahkeme yapmalı paradig¬masını aşıp, daha çok Yüce Divan yargılamasında yaşanan sorunlara ve çö¬züm yollarına odaklanmaya çalışacağız. Son Yüce Divan yargılaması olan, eski bakan Koray Aydın davasında yaşananlar, Yüce Divan sistemimizin, hangi yüksek mahkeme tartışmasın¬dan daha önemli sorunlarının olduğunu, çok açık bir şekilde ortaya koymuş¬tur. Bilindiği gibi, bu davanın esas hakkındaki savcılık mütalaasında, yakla¬şık 300 yıl gibi rekor bir ceza talebinde bulunulmuştur. Ancak Yüce Divan, oybirliğiyle sanığın atılı suçlardan beraatine karar vermiştir. İddia ve hüküm arasındaki bu büyük çelişki, Yüce Divan sistemimizde bazı sorunların oldu¬ğunun açık bir göstergesidir. Bu durumun, hukuksal açıdan izah edilebilmesi kolay değildir. Bu açıdan, söz konusu bu büyük çelişkinin kaynağının ve nedeninin araştırılması, bu çalışmanın yapılmasını zorunlu hale getirmiştir. Diğer yandan, yapılan bazı temel anayasal ve yasal değişikliklerden sonra konunun yeniden ele alınması gerekmiştir. Özellikle Anayasa′nm 100. maddesinde yapılan değişiklikler, Yüce Divan yargılamasının soruşturma aşamasında bir takım yenilikler getirmiştir. Ayrıca ceza hukuku yönü de olan, Yüce Divan yargılamasının ikincil usul kaynağı olan 5271 sayılı yeni Ceza Muhakemesi Kanunu′nun (CMK) yürürlüğe girmesi, birçok yönden Yüce Divan sistemini etkilemiştir. 5271 sayılı CMK ile getirilen birçok yeni kurum ve kurallar, bazı tartışma ve sorunları da beraberinde getirmiştir. Ör¬neğin, 5271 sayılı CMK′nm öngördüğü iddianamenin iadesi kurumunun, Yüce Divan yargılamasında nasıl uygulanacağı ve bu uygulamadan ortaya çıkan sorunların ne şekilde giderileceği önemle üzerinde durulması gereken bir konudur. Bu bağlamda, 2004 yılında açılan ve 2007 yılında tamamı karara bağ¬lanan beş Yüce Divan davası ve mevzuatta yaşanan değişiklikler ışığında, Yüce Divan konusunun yeniden ele alınıp irdelenmesi, kuşkusuz birçok açıdan yararlı olacaktır. Gerçekten, Yüce Divanın kurumsal yapısının yoğun eleştirilere uğradığı ve yeniden yapılandırılmasının gündemde olduğu bu¬günlerde, özellikle karşılaştırmalı hukuktaki gelişmeler de dikkate alınarak yeni çözümlemeler ortaya koymak adeta bir zaruret haline gelmiştir. Ancak bu çalışma yapılırken, Yüce Divanın özgün niteliği hiçbir zaman gözardı edilmemelidir. Zira Yüce Divan, salt olarak bir Anayasa Hukuku veya Ceza Hukuku kurumu olmadığı için konunun tamamen tek bir hukuk disiplininin esasları çerçevesinde ele alınmaması gerekir. Yüce Divan, bir çok hukuk disiplinini ilgilendiren bir niteliğe sahiptir. Bu nedenle çalışmamızda, Yüce Divanın multidisipliner niteliğini gözardı etmeyen bir yaklaşımla konuyu ele almaya çalışacağız. Burada bir zorluğa da işaret etmek gerekmektedir. Yüce Divan yargı¬lamasının özellikle soruşturma aşamasında, birçok kurum ve mevzuatın uy¬gulanması söz konusu olduğu için yoğun bir kavram karmaşası yaşanmakta¬dır. Yaşanan bu kavram karmaşası, 5271 sayılı CMK′nm yürürlüğe girmesi ve ilgili kanunların bu Kanuna uyumlaştırılmaması nedeniyle daha da art¬mıştır. Örneğin, soruşturma evresi için, ilgili mevzuatta hala "ön soruştur¬ma", "ilk soruşturma", "hazırlık soruşturması" ve benzeri bir çok kavram varlığını sürdürmektedir. Bu nedenle, çalışmamızda 5271 sayılı yeni CMK′nm sistemini esas almakla beraber, zorunlu bazı durumlarda bu kav¬ramlara da yer verilmiştir. Dolayısıyla yapılacak yeni yasal düzenlemelerle, tüm bu kavram karmaşasına son verilmesi gerektiği açıktır. Ancak bu uyum-laştırma yapılana kadar, eski kavramların 5271 sayılı yeni CMK′nm termi¬nolojisine uygun yorumlanması gerektiği de kuşkusuzdur. Diğer yandan Yüce Divan, her ne kadar organik olarak Anayasa Mah¬kemesiyle özdeş bir kurumsa da maddi ve işlevsel olarak Yüce Divanın, Anayasa Mahkemesinden farklı bir kurumsal kimliğinin olduğu söylenebilir. Ayrıca, sosyolojik açıdan da Yüce Divanın bağımsız bir kurumsal kimliğe sahip olduğu da bir gerçektir. Bu açıdan, Yüce Divan ile Anayasa Mahkeme¬si arasında tam bir özdeşliğin olmadığını belirtmeliyiz. Bu nedenle gerek 1961 Anayasası öncesi uygulama gerekse karşılaştırmalı hukuktaki uygula¬malar dikkate alındığında, bu iki kurumu birbirleriyle tamamen özdeşleştir-memek gerekir. Zira, yapılacak yeni bir anayasa değişikliği ile bu görev Yargıtaya verilebileceği gibi, bir başka kuruma da verilebilir. Dolayısıyla çalışmamızda, bu kurumun Anayasa Mahkemesinden farklılığını vurgula¬mak için, "Yüce Divan" kavramı kullanılmıştır. Ayrıca bu yaklaşımımız, yöntemsel bir tercihe de dayanmaktadır. Yüce Divan kurumunu inceleyen eserler, bu konuyu, genelde Anayasa Mahkemesi odaklı ele almaktadır. Oy¬sa, biz hem karşılaştırmalı hukuktaki farklı uygulamalar hem de Anayasa Mahkemesi′nin "Yüce Divan" sıfatım da tartışmak istediğimiz için, özellikle böyle bir özdeşlik kurmaktan kaçındık. Bu yaklaşımımız, Anayasa Mahke¬mesinin Yüce Divan sıfatını tamamen gözardı ettiğimiz anlamına gelmez; sadece bu sıfatı objektif ve bilimsel değerlendirmelere tabi tutabilmek için izlediğmiz yönteme işaret eder. Bu nedenle yukarıda da belirttiğimiz gibi çalışmanın tamamında, Yüce Divan kavramını Anayasa Mahkemesinden olabildiğince soyutlamaya gayret ettik. Çalışmamızda söz konusu kavramsal çerçeve içerisinde şu soruların yanıtları araştırılmıştır. Yüce Divan nedir? Neden böyle özel bir yargılama sistemine gerek duyulmuştur? Karşılaştırmalı hukukta bu kurum nasıl uygu¬lanmaktadır? Ülkemizde Yüce Divan görevi neden Anayasa Mahkemesine verilmiştir? Yüce Divan sistemimizin temel sorunları nelerdir ve bu sorunlar nasıl çözülebilir? Bu sorunları mevcut Anayasa Mahkemesi bünyesinde çözmek mümkün müdür? Yoksa, bu konuda başka bir yüksek mahkeme mi görevlendirilmelidir? Çalışmada tüm bu soruların yanıtları araştırılırken konunun kuramsal ve pratik boyutları aynı ölçüde dikkate alınmaya gayret edilmiştir. Bu bağ¬lamda özellikle 2004 yılında açılan ve hepsi karara bağlanmış olan beş Yüce Divan davasının zengin bir uygulama malzemesi sunduğunu söyleyebiliriz. Bu davaların yanında, diğer Yüce Divan davalarmdaki uygulamalardan da yararlanmaya çalışacağız. Ancak burada daha çok olağan Yüce Divan uygu¬lamalarına ağırlık verdiğimizi belirtmeliyiz. Zira olağanüstü Yüce Divan uygulamaları daha çok siyasal ve tarihsel olarak ele alınıp değerlendirilmesi gereken ayrık durumlardır. Bu yüzden, hukuksal tartışma ve çözümlemele¬rimizde olağan dönem uygulamalarını esas aldığımızı vurgulamalıyız. Çalışmamız altı bölümden oluşmaktadır. İlk dört bölüm, konunun da¬ha çok kuramsal boyutlarıyla ve karşılaştırmalı hukuktaki uygulamalarla ilgilidir. Son iki bölümde ise Türk Yüce Divan sisteminde ortaya çıkan so- runlara, yapılan eleştirilere ve çözüm önerilerine ağırlık verdik. Dolayısıyla son iki bölümde konu uygulama ağırlıklı olarak incelenmiştir. Bu genel yaklaşımdan yola çıkarak ilk bölümde, Yüce Divan kavramı ve Yüce Divanın tarihsel gelişimi ele alınmıştır. Bu bölümde ayrıca, özel bir Yüce Divan sisteminin amacı da açıklanmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda hukuk devleti ve kanun önünde eşitlik ilkesi açısından bazı üst düzey kamu görevlileri için özel bir yargılama sistemine gerek olup olmadığı tartışılmış¬tır. Bunun yanında, bu bölümde Yüce Divanın tarihsel kökenine ve ülke¬mizdeki tarihsel gelişimine de değinilmiştir. İkinci bölümde, karşılaştırmalı hukukta Yüce Divan sistemleri ve uy¬gulamaları incelenmiştir. Çoğunlukla çağdaş demokratik devletlerin uygu¬lamalarının ele alındığı bu bölümde konu dört alt başlık halinde ele alınmış¬tır. Her alt başlık altında farklı bir Yüce Divan sistemi uygulamasına yer verilmiştir. Böylece aynı Yüce Divan sistemini uygulayan ülkeler aynı başlık altında incelenmiştir. Bu bölümde elde edilen bulgulardan tüm çalışma bo¬yunca yararlanılmaya çalışılmıştır. Zira, yoğun eleştirilere uğrayan ve yeni¬den yapılandırılması gündemde olan Yüce Divan sistemimiz için, karşılaş¬tırmalı hukuk uygulamaları zengin çözümlemeler sunmaktadır. Üçüncü bölümde, Türk Hukukunda Yüce Divan başlığı altında, ülke¬mizde uygulanan Yüce Divan sisteminin kurumsal yapısı ve temel özellikleri açıklanmaya çalışılmıştır. Bu bağlamda, ülkemizde bu görevi yürüten ve teşkilat olarak Yüce Divanla özdeş olan Anayasa Mahkemesine de yeterince değinilmiş ve Anayasa Mahkemesinin yargı teşkilatındaki yeri, görevi ve hukuksal niteliği belirlenmeye çalışılmıştır. Dördüncü bölümde, ayrıntılı olarak Yüce Divan yargılaması incelen¬miştir. Burada bir çok farklılıkları ve özgünlükleri bünyesinde barındıran yeni CMK′nm sistemine uygun olarak soruşturma ve kovuşturma evresi ayrı ayrı olarak ele alınmıştır. Yüce Divan yargılamasının tüm boyutlarıyla orta¬ya konması için bu bölüm oldukça geniş tutulmuştur. Bu arada önemi ve yoğun uygulaması nedeniyle Meclis Soruşturması, diğer soruşturma usulle¬rine göre, daha detaylı olarak incelenmiştir. Yüce Divan kararlarına karşı başvurulabilecek kanun yolları da bu bölümde ele alınıp tartışılmıştır. Beşinci bölümde, Yüce Divan yargılamasının soruşturma ve kovuş¬turma evresindeki usul tartışmaları irdelenmiştir. Usul tartışmalarımn çok olmasının nedeni, Yüce Divan yargılamasının bağımsız bir usul kanununa sahip olmamasıdır. Bu eksiklik nedeniyle usul tartışmaları, ilk Yüce Divan davasından bugüne kadar artarak devam etmiştir. Son olarak altıncı bölümde ise, Yüce Divan sistemimize yönelik yapılan eleştiriler ve karşılaştırmalı hukuktaki gelişmeler doğrultusunda, ortaya kona- cak çözüm önerileri üzerinde durulmuştur. Bir çok çözüm önerisinin tartışıldı¬ğı bu bölümde, son olarak kendi çözüm önerimiz de ortaya konmuştur. Çalışmamız, altı bölüm boyunca incelediğimiz konuların sonuçlarmır ele alındığı bir sonuç bölümüyle son bulmaktadır. Burada ise yapılması ge¬reken yapısal reformların zaruretine değinilmiş ve kurumsal değişiklikleı sırasında dikkat edilmesi gereken noktalar belirtilmeye çalışılmıştır. İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ V İÇİNDEKİLER IX GİRİŞ 1 BİRİNCİ BÖLÜM YÜCE DİVAN KAVRAMI VE TARİHSEL GELİŞİMİ 7 I. YÜCE DİVAN KAVRAMI 7 II. KURULUŞ AMACI 10 III. TARİHSEL GELİŞİM 14 A. YÜCE DİVAN′IN TARİHSEL KÖKENİ: İMPEACNMENT 14 B. TÜRKİYE′DE YÜCE DİVAN 17 a. 1876 Anayasası′nda Yüce Divan: "Divan-ı Ali" 17 aa. Oluşumu, Organları ve Yetkileri 18 bb. Soruşturma ve Yargılama Usulü 19 b. 1921 Anayasası′nda Yüce Divan 21 c. 1924 Anayasası′nda Yüce Divan 22 d. 1961 Anayasası Döneminde Yüce Divan 26 aa. Olağanüstü Yüce Divan Mahkemesi: Yüksek Adalet Divanı 26 bb. 1961 Anayasası′nda Yüce Divan: Anayasa Mahkemesi 31 e. 1982 Anayasası Döneminde Yüce Divan 33 aa. 1982 Anayasası′nın Yürürlüğe Girdiği Tarihe Kadar Olan Ara Dönem 33 bb. 1982 Anayasası′nda Yüce Divan: Anayasa Mahkemesi 35 İKİNCİ BÖLÜM KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA YÜCE DİVAN SİSTEMLERİ VE UYGULAMALARI 39 I. YASAMA ORGANI SİSTEMİ VE UYGULAMALARI 40 A. İNGİLTERE 41 B. AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ 41 C. İRLANDA 45 D.BREZİLYA 45 E.KAZAKİSTAN 45 II. TEMYİZ MAHKEMESİ (YARGITAY) SİSTEMİ VE UYGULAMALARI 46 A. İSVİÇRE 46 B. BELÇİKA 46 C.PORTEKİZ 47 D.ROMANYA 47 E.İSPANYA 48 III. ÖZEL "YÜCE DİVAN MAHKEMESİ" SİSTEMİ VE UYGULAMALARI 48 A.FRANSA 48 B.POLONYA 51 C.DANİMARKA 52 D.FİNLANDİYA 52 E.YUNANİSTAN 53 F. MISIR 53 IV. ANAYASA MAHKEMESİ SİSTEMİ VE UYGULAMALARI 54 A.İTALYA 54 B.MACARİSTAN 57 C.AVUSTURYA 58 D.ALMANYA 59 E.AZERBAYCAN 61 F. GÜNEY KORE 62 G. KIRGIZİSTAN 62 H. KKTC 63 K. DİĞER ÜLKELER 64 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TÜRK HUKUKUNDA YÜCE DİVAN 67 I. GENEL OLARAK ANAYASA MAHKEMESİ 67 A. STATÜSÜ 68 B. KURUMSAL YAPISI 77 a. Üyelerin Seçimi ve Nitelikleri 77 b. Raportörler 81 C. GÖREV VE YETKİLERİ 83 D. YARGILAMA USULÜ VE KARARLARI 85 II. YÜCE DİVAN OLARAK ANAYASA MAHKEMESİ 87 A. YÜCE DİVAN GÖREVİNİN ANAYASA MAHKEMESİ′NE VERİLMESİNİN NEDENLERİ 88 B. YÜCE DİVAN′İN HUKUKSAL NİTELİĞİ VE YARGI TEŞKİLATINDAKİ YERİ 91 C. GÖREV VE YETKİLERİ 92 a. Kişiler Yönünden Yetkisi 92 aa. Cumhurbaşkanı′nın Cezai Sorumluluğu 95 aaa. Kişisel Suçlan 96 bbb. Görev Suçlan 98 aaaa. İlke: Cumhurbaşkanının Sorumsuzluğu 98 bbbb. İstisna: "Vatana İhanet" 99 bb. Başbakan ve Bakanlar 103 cc. Yüksek Hakimler ve Savcılar 106 dd. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu Üyeleri 109 b. Suçlar (Madde) Bakımından Yetkisi 111 aa. Genel Olarak 111 bb. Görev Suçu 112 c. Yer Bakımından Yetkisi 117 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM YÜCE DİVAN YARGILAMASI 119 I. SORUŞTURMA EVRESİ 121 A. CUMHURBAŞKANI 122 B. BAŞBAKAN VE BAKANLAR YÖNÜNDEN: MECLİS SORUŞTURMASI 128 a. Meclis Soruşturması′nm Hukuki Dayanakları ve Niteliği 130 b. Meclis Soruşturması İstemi (Önerge) 135 c. Meclis Soruşturması′nm Konusu ve Kapsamı 137 d. Meclis Soruşturma Önergesinin TBMM′de Görüşülmesi 139 e. Meclis Soruşturma Komisyonu′nun Kurulması, Çalışması ve Yetkileri.. 143 aa. Komisyonun Kurulması 143 bb. Komisyonun Görev Süresi ve Çalışması 148 cc. Komisyonun Yetki ve Görevleri 152 dd. Komisyonu′nun Raporu ve Raporun Hukuki Niteliği 156 f. Meclis Soruşturma Komisyonu Raporunun TBMM′de Görüşülmesi 159 aa. Yüce Divana Sevk Etme veya Sevk Etmeme Kararı 161 bb. Yüce Divana Sevk Etme ve Etmeme Kararlarının Hukuki Niteliği... 165 cc. Yüce Divana Sevk Kararının Başbakan ve Bakanların Görevlerine ve Yasama Dokunulmazlığına Etkisi 167 g. Meclis Soruşturması ve Siyasal Partiler 170 C. YÜKSEK HAKİMLER VE SAVCILAR 171 a. Anayasa Mahkemesi Başkanı ve Üyeleri 172 b. Yargıtay Başkanı, Başsavcısı ve Üyeleri 175 c. Danıştay Başkanı, Başsavcısı ve Üyeleri 177 d. Sayıştay Başkanı ve Üyeleri 180 e. Askeri Yargıtay Başkanı, Başsavcısı ve Üyeleri 181 f. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Başkanı, Başsavcısı ve Üyeleri 182 D. HAKİMLER VE SAVCILAR YÜKSEK KURULU ÜYELERİ 183 II. KOVUŞTURMA EVRESİ 184 A. DAVA AÇAN BELGENİN İADESİ VEYA KABULÜ 187 B. DURUŞMA HAZIRLIĞI 195 C. SAVCILIK GÖREVİ 196 D. YÜCE DİVAN YARGILAMASINDA ÖZEL DURUMLAR 200 a. Davanın Geri Almamazlığı 200 b. Davaların Birleştirilmesi 201 c. Görev Uyuşmazlığı 204 d. Davaya Katılma 206 e. Yüce Divan Hakimlerinin Davaya Bakamaması, Reddi ve Çekinmesi.. 207 aa. Hakimin Davaya Bakamaması 208 bb. Hakimin Reddi 212 cc. Hakimin Çekinmesi 214 dd. Diğer Personelin Durumu 215 f. Önsorun 216 g. İstinabe 218 h. Mahkemede Araç, Gereç ve Personelden Yararlanma ve Duruşmanın Teknik Aletlerle Kaydedilmesi 219 ı. Usul Tedbirleri 221 E. DURUŞMA 221 a. Yargılamaya Katılan Sujelerin Duruşmada Hazır Bulunması 223 b. Sanığın Sorgusu 225 c. Delillerin Ortaya Konması ve Tartışılması 227 d. Suç Vasfında Değişiklik 230 e. Yeni Bir Suçun Ortaya Çıkması 231 F. HÜKÜM 233 XIII III. KANUN YOLLARI 235 A. YÜCE DİVAN KARARLARININ KESİNLİĞİ VE OLAĞAN KANUN YOLLARI 235 B. OLAĞANÜSTÜ KANUN YOLU: YARGILAMANIN YENİLENMESİ. 237 a. Yargılamanın Yenilenmesi 237 b. AİHM Kararı Üzerine Yargılamanın Yenilenmesi 240 C. YÜCE DİVAN KARARLARININ İNFAZI VE KOŞULLU SALIVERİLME 243 BEŞİNCİ BÖLÜM YÜCE DİVAN YARGILAMASINDA USUL TARTIŞMALARI 245 I. SORUŞTURMA EVRESİNDEKİ USUL TARTIŞMALARI 247 A. SORUŞTURMA ÖNERGESİYLE İLGİLİ İTİRAZLAR 247 B. SORUŞTURMA KOMİSYONU VE ÇALIŞMALARIYLA İLGİLİ İTİRAZLAR 247 a. Komisyonun Eksik Üye İle Çalışmalarını Tamamladığı İtirazı 247 b. Komisyonunun Çalışma Süresi 250 c. Komisyonun Tarafsızlığını Kaybettiği İtirazı 253 d. Komisyonunun ve TBMM′nin Önergeyle Bağlılığı Sorunu 254 e. Komisyon Raporuyla İlgili İtirazlar 257 C. TBMM GÖRÜŞMELERDEKİ USUL TARTIŞMALARI 259 a. Genel Olarak 259 b. Eylemli İçtüzük İhlali İtirazları 260 c. TBMM Görüşmeleri Sırasında Savunma Hakkının Kısıtlandığı İtirazları 261 D. YÜCE DİVANA SEVK ETMEME KARARINA YÖNELİK İTİRAZLAR 264 E. MECLİS ARAŞTIRMASININ, MECLİS SORUŞTURMASINA ETKİSİ 266 II. KOVUŞTURMA EVRESİNDEKİ USUL TARTIŞMALARI 267 A. YARGILANABİLİR UYUŞMAZLIĞIN BELİRLENMESİ SORUNU .. 267 B. TANIK, KEŞİF VE BİLİRKİŞİYE YÖNELİK İTİRAZLAR 269 C. DAVA VE CEZA ZAMANAŞIMI SORUNU 271 D. ERTELEME-ZAMANAŞIMI UYGULAMASINDA ÖNCELİK SORUNU 276 E. DAVALARIN BİRLEŞTİRİLMESİ 278 F. YASAK DELİLLER 280 G. ÖNSORUN 281 III. ÖZEL USUL KANUNU 281 ALTINCI BÖLÜM YÜCE DİVAN SİSTEMİNE YÖNELİK ELEŞTİRİLER VE ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 285 I. YÜCE DİVAN SİSTEMİNE YÖNELİK ELEŞTİRİLER 286 A. SORUŞTURMA EVRESİNE YÖNELİK ELEŞTİRİLER 286 a. Savcılık ve Suçlandırma İle İlgili Sorunlar 286 b. Meclis Soruşturması İle İlgili Sorunlar 290 c. Yüksek Hakim ve Savcılarla İlgili Sorunlar 292 B. YÜCE DİVAN GÖREVİNİN ANAYASA MAHKEMESİ TARAFINDAN YAPILMASINA YÖNELİK ELEŞTİRİLER 295 a. Üyelerin Seçim Şekli 295 b. Üyelerin Nitelikleri ve Anayasa Mahkemesi′nin Ceza Yargılamasında Uzman Mahkeme Olmaması 298 c. Yüce Divan Görevinin Anayasa Mahkemesi′nin Asıl Görevini Olumsuz Etkilemesi 304 d. Yüce Divan Kararlarının Kesinliği ve Yargılamanın Tek Dereceli Olması 309 C. YÜCE DİVAN SİSTEMİNİN ADİL YARGILAMA İLKESİNE AYKIRILIĞI 312 II. ÇÖZÜM ÖNERİLERİ 315 A. YENİ SİSTEM ÖNERİLERİ 315 B. SORUNLARIN ANAYASA MAHKEMESİ BÜNYESİNDE ÇÖZÜLMESİ 323 SONUÇ 329 KAYNAKÇA 337 EKLER 351 1. YÜCE DİVANA SEVK KARARI ÖRNEĞİ 353 2. YÜCE DİVAN′DA GÖRÜLEN DAVALARIN GELİŞİMİ, YARGILANANLAR VE SONUÇLARI 354 3. 2001-20005 YILLARI ARASINI KAPSAYAN BEŞ YILDA HSYK′NA SEVKEDİLEN DİSİPLİN DOSYALARI VE SONUÇLARI 354 4. ANAYASA MAHKEMESİNİN İŞYÜKÜ 355
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı