Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Yeni Medeni Kanunda Evli Kadınların Hukuki Durumu ile İlgili Yenilik ve Değişiklikler - PINAR ÖZLEM DEMİR
Yeni Medeni Kanunda Evli Kadınların Hukuki Durumu ile İlgili Yenilik ve Değişiklikler - PINAR ÖZLEM DEMİR
Pınar Özlem DEMİR - Vedat Kitapçılık
Sayfa Sayısı
:
70
Kitap Ölçüleri
:
13x19 cm
Basım Yılı
:
2004
ISBN NO
:
9799758875138
175,00
TL Giriş Türk Medenî Kanunu 1926 yılında, 20 nci yüzyılın başlarında hazırlanmış olan İsviçre Medenî Kanunu esas alınarak hazırlanmış¬tır. Bu tarihlerde topluma hâkim olan anlayış, kadın ve erkeğin ev içinde ve dışında sabit rollerinin olduğu fikriydi. Bu rollerden kadı¬nın üstlendiği, annelik ve ev kadınlığıydı. Kocanın rolü ise para ka¬zanmak, evin maddî ihtiyaçlarını karşılamak, evlilik birliğinin deva¬mına yönelik hukukî işlemlerde bulunmak ve bunlardan doğan borçlardan birinci derecede sorumlu olarak ailenin ihtiyaçlarını kar¬şılamakla yükümlü olmasıydı. Dolayısıyla, Türk Medenî Kanu-nu′nun esas aldığı isviçre Medenî Kanunu, günün koşullarına uy¬gun bir düzenleme getirmekte ve o çağdaki anlayış uyarınca kadın erkek eşitliğini göreceli olarak gözetmekteydi1. Ancak sanayileşme çağından ve özellikle II. Dünya Sava-şı′ndan sonra, koşulların gereği olarak kadınların ekonomik ve top¬lumsal hayata daha aktif olarak katılmaları ile beraber, kadın ve er¬keğin eşit haklara sahip olması gerektiği anlayışı topluma hâkim ol¬du. Bunun sonucu olarak da, demokratikleşme sürecinin yaşandığı toplumların Medenî Kanunlarında kadının eşitliğini temin eden önemli değişiklikler yapıldı2. ACABEY Beşir, Evliliğin Genel Hükümleri ve Yasal Mal Rejimi, 4721 Sayılı Türk Me¬denî Kanunu′nun Hukuk Yapısındaki Yenilikleri, Muğla Barosu Başkanlığı Konferanslar Serisi 1, Bildiriler ve Tartışmalar, Muğla 2002, s. 5. 2 ACABEY, s. 5. 1 Ulusal düzenlemelerin yanı sıra "kadın hakları ve cinslerin eşitliği" prensibi birçok uluslararası sözleşmeye de konu olmuş¬tur. Özellikle Türkiye′nin, 14.10.1985 tarihli Resmî Gazete′de yayımlanmak suretiyle 24.07.1985 tarihinde yürürlüğe giren Ba¬kanlar Kurulu kararı ile taraf olduğu "Birleşmiş Milletler Kadın¬lara Karşı Her Türlü Ayrımcılığın Önlenmesi Hakkında Uluslarara¬sı Sözleşme"nin kabulünden sonra birçok ülkede olduğu gibi ülke¬mizde de yasalarda ve yaşamın her alanında kadın erkek eşitliğine aykırı düzenlemelerin kaldırılması yolundaki çalışmalar yoğunluk kazanmıştır. Bu çalışmalar sonucunda Türkiye Cumhuriyeti Anaya¬sasının 41 inci maddesine 03.10.2001 tarihinde "Aile, Türk toplu¬munun temelidir ve eşler arasında eşitliğe dayanır" hükmü eklen¬miştir. Söz konusu gelişmeler ile birlikte yasa koyucu tarafından Türk Kanunî Medenîsi′nin yürürlüğe girdiği 1926 yılından, yeni Medenî Kanun′un yürürlüğe girdiği 2002 yılına kadar çeşitli Tasarılar hazır¬lanmıştır. Bunlardan ilki 1951 yılında kurulan Komisyon tarafından hazırlanan ve 1971 yılında yayımlanan Öntasarıdır. Ardından 1974 ve 1976 yıllarında Adalet Bakanlığı tarafından kurulan iki ayrı Ko¬misyon çalışmalarını tamamlayamamışsa da, 1981 yılında çıkarılan "Türk Kanunî Medenîsi ile İlgili Çalışmalar Yapmak Üzere Komis¬yon Kurulması Hakkında Kanun" ile Adalet Bakanlığı tarafından kurulan ve başkanlığını Prof. Dr. Kemal OGUZMAN′ın yaptığı Ko¬misyon tarafından 1984 yılında bir Öntasarı hazırlanmıştır. Ancak bu Öntasarı da yasalaşamamıştır. Üçüncü olarak ise Adalet Bakan¬lığı tarafından 1994 yılında, başkanlığını önce Prof. Dr. Ahmet KI-LIÇOĞLU′nun, daha sonra ise Prof. Dr. Turgut AKINTÜRK′ün yaptığı bir Komisyon kurulmuş ve bu Komisyon da yeni bir Öntasa¬rı hazırlamış, ancak 1998 tarihli bu Öntasarı3 da yasalaşamamıştır. Son olarak ise başkanlığını Prof. Dr. Turgut AKINTÜRK′ün yürüt- Türk Medenî Kanun Tasarısı 1998, TC. Adalet Bakanlığı, Yayın İşleri Daire Başkanlığı Özel Seri: 4, 1998. 2 tüğü yeni bir Komisyon kurulmuş ve bu Komisyon da 1999 yılında bir Öntasarı hazırlamıştır. 1999 tarihli Öntasarı, Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 22.11.2001 tarihinde kabul edilerek yasa¬laşmış ve böylece 4721 sayılı Türk Medenî Kanunu4, 01.01.2002 iti¬bariyle yürürlüğe girmiştir. 4721 sayılı Kanun, 743 sayılı Kanun′dan farklı pek çok yeni hüküm içermektedir ve özellikle kadın erkek eşitliğine her alanda yer vermeye çalışmaktadır. Dönemin Adalet Bakanı Sayın Hikmet Sami TÜRK bir konuşmasında Medenî Kanun′daki değişiklikleri şöyle ifade etmiştir: "Yeni Medenî Kanun′un en önemli yenilikleri, Aile Hukuku kitabındadır. Çünkü bu kitapta kadm-erkek eşitliği, çağımızın anlayışına uygun olarak gerçekleştirilmiştir. (...) Yeni Medenî Kanun, bir yandan evrensel hukuktaki gelişmeleri, bir yandan Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ′nın eşitlik ilkesini ve aslın¬da Medenî Kanun Tasarısı hazırlandıktan ve TBMM Adalet Komis¬yonu′nda görüşülüp kabul edildikten sonra, Anayasamızın 41. mad¬desine giren "Aile, eşler arasında eşitliğe dayanır" ilkesini dikkate almak suretiyle kadın erkek eşitliğini tam olarak gerçekleştirmiş¬tir"5. Yeni Medenî Kanun′da evli kadının hukukî durumunda yapılan değişiklikler ve bu duruma getirilen yenilikler tahmin edilebileceği gibi çoğunlukla evliliğin genel hükümleri ve mal rejimleri bölümün¬de yapılmıştır. Söz konusu değişiklikler ile yenilikleri içeren hü¬kümler aşağıda kısaca incelenecek, diğer hükümler kapsam dışında tutulacaktır. 4 Türk Medenî Kanunu, Kanun No: 4721, Kabul Tarihi: 22 Kasım 2001, Yürürlük Tarihi: 1 Ocak 2002, Resmî Gazete Tarihi: 8 Aralık 2001/24607. 5 TÜRK Hikmet Sami, Adalet Bakanı Prof. Dr. Hikmet Sami Türk′ün Ankara Noter Oda- sı′nın Afyon′da Düzenlediği Türk Medenî Kanunu Sempozyumu′nu Açış Konuşması, Noterler Birliği Dergisi, Haziran 2002, s. 1-12. 3 İncelememizde olabildiğince Medenî Kanun′un sistematiği takip edilmeye çalışılacaktır. Bu nedenle incelememize öncelikle kanun sistematiği içinde evlenme bölümü içerisinde yapılan değişiklik ve yeniliklere kısaca değinip daha sonra da evliliğin boşanma ile sona er¬mesi durumunda yeni Medenî Kanun ile getirilen yenilik ve değişik¬liklere de değineceğiz. Çünkü boşanma da sonuçlanıncaya kadar ev¬liliğin bir parçasıdır ve boşanma sürecinde de kadının manen ve mad¬deten korunması gerekmektedir. Daha sonra ise evliliğin genel hü¬kümleri bölümüne geçilecektir. Eşlerin hak ve yükümlülüklerine de¬ğindikten sonra ise evlilik birliğinin temsili, eşlerin hukukî işlem öz¬gürlükleri ve bunların istisnaları, yeni Medenî Kanun ile getirilen "ai¬le konutu" kavramı ve kanundaki bu kavrama ilişkin hükümler ve en son olarak da aile birliğinin korunmasına yönelik tedbirlere değinile¬cektir. Daha sonra mal rejimlerine geçip ağırlıklı olarak 4721 sayılı yeni Medenî Kanun′da yasal mal rejimi olarak kabul edilen edinilmiş mallara katılma rejimini anlatacağız. ÖNSÖZ Bu çalışma Feyzioğlu Kardeşler Vakfı′nın, Prof. Dr. Feyzi FEYZI-OĞLU anısına düzenlediği "Yeni Medenî Kanunda Evli Kadınların Hu¬kukî Durumu ile ilgili Yenilik ve Değişiklikler" konulu ödüllü eser yarış¬masında, 2002 inceleme ödülü olarak yarışma üçüncülüğüne değer gö¬rülmüştür. Yarışmadaki orijinal haline bağlı kalınarak, eserin Türk hukuk hayatına kazandırılması amacı ile bu basım gerçekleştirilmiştir. Esasen Türk Medenî Kanunu′ndaki yenilikler ve değişikliklere dair, geçtiğimiz iki yıl içerisinde yerleşmiş içtihatlar bulunmamaktadır ve dolayısıyla eser halen güncelliğini korumaktadır. Eser içerisinde Türk Medenî Kanunu′nun tümü, evli kadınların hukukî durumundaki yenilikler açısından incelenmiştir. Ancak 4721 sayılı yeni Türk Medenî Kanunu, evliliğin genel hükümleri ile yasal mal rejimi bölümlerinde daha fazla değişiklikler içerdiğinden, doğal olarak eser içerisinde bu bölümlere ağırlık verilmiştir. Özgün çalışmaları ve araştırmacıları ödülleri ile teşvik ettikleri ve eserimi ödüle layık bularak çalışmalarımda beni yüreklendirdikleri için "Prof. Dr. Bedii ve Prof. Dr. Feyzi Feyzioğlu Kardeşler Vakff′na teşek¬kürü borç bilirim. Ayrıca bu yarışmaya katılmam için beni teşvik eden çok değerli Hocam Sayın Doç. Dr. Şükran ŞIPKA′ya, eserin kitap olarak basılma¬sı konusunda beni cesaretlendiren Sayın Araş. Gör. Emrehan İNAL′a, eserin basımını üstlenen Vedat Kitapçılık Sahibi Sayın Vedat CARBAŞ′a ve Graf Dizgievi Sahibi Sayın Sami ABBAS′a teşekkürle¬rimi sunarım. Nişantaşı, 2004 Araş. Gör. Pınar Özlem DEMİR III İÇİNDEKİLER Önsöz III Yeni Medeni Kanunda Evli Kadınların Hukuki Durumu ile İlgili Yenilik ve Değişiklikler 1 I. Evlenme Bölümünde Yapılan Değişiklikler 4 l)Yaş 4 2) Mahkemeye Başvurma 5 3) Başvuru Makamı 7 II. Boşanma Bölümünde Yapılan Değişiklikler 7 A) Hayata Kast, Pek Kötü veya Onur Kırıcı Davranış 7 B)Terk 8 C) Yetki 8 D) Boşanma Kadının Kişisel Durumu 10 E) Maddî ve Manevî Tazminat 13 F) Yoksulluk Nafakası 14 G) Yetki 14 H) Miras Hakları 15 I) Boşanmada Yargılama Usûlü 15 III. Evliliğin Genel Hükümleri Bölümünde Yapılan Değişiklikler 16 1) Haklar ve Yükümlülükler 16 A) Genel Olarak 16 B) Konutun Seçimi, Birliğin Yönetimi ve Giderlere Katılma 17 a) MK m. 186/1 17 b) MK m. 186/11 19 c) MK m. 186/III 19 C) Kadının Soyadı 20 2) Birliğin Temsili 23 A) Eşlerin Temsil Yetkis 23 B) Sorumluluk 25 C) Temsil Yetkisinin Kaldırılması veya Sınırlandırılması 25 D) Temsil Yetkisinin Geri Verilmesi 26 3) Eşlerin Meslek ve işi 26 V 4) Eşlerin Hukukî işlemleri 29 A) Genel Olarak 29 a) MK m. 193 Hükmünün İstisnaları 29 b) MK m. 193 Hükmü ile Getirilen İşlem Özgürlüğü Nedeniyle 743 Sayılı Medenî Kanun′da 4721 Sayılı Yeni Medenî Kanun′a Alınmayan Hükümler 30 aa) EMK m. 160: Husumet Ehliyeti 30 bb) EMK m. 165: V. Cebri İcra / 1 - Umumî Kaideler 30 cc) Cebri İcra Yasağının İstisnaları: EMK m. 166, 167, 168 30 dd) EMK m. 169: "Kan Koca Arasındaki Hukukî Muameleler ve Koca Lehine İcra Olunan Muameleler" 31 B) Aile Konutu 31 a) MK m. 194/1 32 b) MK m. 194/11 33 c) MK m. 194/III 33 d) MK m. 194/IV 36 5) Birliğin Korunması 37 A) Genel Olarak 37 B) Eşler Birlikte Yaşarke 37 C) Birlikte Yaşamaya Ara Verilmesi 38 D) Borçlulara Ait Önlemler 39 E) Tasarruf Yetkisinin Sınırlanması 40 IV. Eşler Arasındaki Mal Rejimi Bölümündeki Değişiklikler 40 1) Genel Olarak 40 2) Yasal Mal Rejimi 41 3) Genel Hükümler ve Özellikle Edinilmiş Mallara Katılma Rejimi içerisinde Kadın ile ilgili Hükümler 43 4) Yürürlük Kanunu 60 V) Velayet Konusundaki Değişiklikler 62 VI) Miras Hukukundaki Değişiklikler 65 Sonuç 65 Kısaltmalar 67 Kaynakça 68 VI
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı