Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Yargının Bağımsızlığı Ve Tarafsızlığı
Yargının Bağımsızlığı Ve Tarafsızlığı
Hasan Tahsin FENDOĞLU
Sayfa Sayısı
:
357
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2010
ISBN NO
:
9789754645507
110,00
TL 
Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
ÖNSÖZ
Küresel demokrasiye geçişte ülkenin kalkınması, büyümesi ve gelişerek dünya üzerinde hak ettiği yeri alabilmesi için gereken en önemli koşullardan biri de yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığıdır. Yargının bağımsızlığı, mahkemelerin, yargı faaliyeti esnasında hiç bir etki altında kalmadan hüküm vermeleri demektir. Aslında yargının bağımsızlığı, tarafsız olması anlamını da içerir. Çünkü yargıç, her bakımdan bağımsız ise, yanlı (tarafgir) karar veremez. Buna rağmen yargının bağımsızlığı ile birlikte tarafsızlığı kavramını vurgulamanın birçok yararı vardır. Yargının tarafsızlığı, taraflardan biri lehine davranmamak, adaletli olmak veya ona karşı ön-yargılı olmamaktır. Taraflardan birini tutmanın nedeni farklı olabilir; ideolojik, devletçi veya felsefik düşünce, menfaat, kayırmacılık gibi. Tarafgir ama bağımsız bir yargı, bağımlı yargıdan daha zararlı olabilir. Tarafsızlığını koruyamayan yargı, mağdurlarının öfkesi altında boğulabilir. Hiç kuşku yok ki mülkün temeli sadece adalettir, tarafsızlıktır. Kamu gücünü elinde bulunduran kişi, bunu topluma karşı tehdit ve sindirme aracı olarak kullanamaz. Hak isteyen hiçbir zaman haklanamaz, haklanmamalıdır. Yargılama adil olmak zorundadır. Felsefi düşüncesi veya ideolojisi nedeniyle yargıda tarafgir davranmak ve sonra yargı bağımsızlığından söz etmek etik değildir. Kuşkusuz ki, yargının bağımsız olması için Devletin bağımsız olması gerekir. Devlet bağımsız değilse, yargı da bağımsız olamaz. Hukuk devletinde yargının, yasama ve yürütme dışında ayrı bir güç (kuvvet, fonksiyon) olması yetmez; bağımsız ve tarafsız olması da gerekir. Yargı bağımsızlığının gerçekleşmesi için yargı, Devlete (yani yasamaya, yürütmeye ve yargıya) karşı bağımsız olmalıdır. Yargı ortama karşı ve bizzat yargıcın kendisine karşı da koruma altına alınmalıdır. Ama yargıcın milletine karşı bağımsızlığı söz konusu olamaz. Bağımsızlık kavramı hâkimleri de mahkemeleri de kapsar. Yargıç sınıfından olmayan asker üyeli mahkemeler de bulunduğundan hâkimler gibi, mahkemeler de bağımsız olmalıdır. Bağımsız yargı temel hak ve özgürlüklerin güvencesidir. İnsan Hakları Evrensel Bildirisi (8. ve 10. Maddeleri), AİHS gibi temel metinler yanında tüm demokratik ülke anayasaları da yargının bağımsızlığını ve tarafsızlığını kabul etmektedir. Yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı, görevinde fonksiyonel olması, yani uyuşmazlığın olduğu yerde karar verebilmesi ve bu kararını etkin şekilde yerine getirebilmesidir. Özellikle günümüzde yabancı sermayenin bir ülkeye gelebilmesi ve ekonomik gelişebilme için gereken istikrar yargıdan geçmektedir. Yargının ba-ğımsız ve tarafsız olması yeterli değildir kamu tarafından bu biçimde anlaşılması da gerekir. Yargının en önemli sorunlarından biri de gereğinde siyasete benzer karar alabildiği halde halka hesap verememesidir. Kuşkusuz ki Türkiye diyaloga alışabilmeli, korkmadan konuşabilmeli ve öfkelenmeden tartışabilmelidir. Şayet yasama, yürütme ve yargı güçleri arasındaki sınır çatışmaları zamanında önlenemezse, toplum taraf olmaya zorlanır ve bu da toplumu gerginleştirir. Günümüz Türkiye′sinde yargının sorunları bilindiğinden daha çoktur. Yargının problemleri kısaca yargı bağımsızlığının güçlendirilmesi, tarafsızlığının geliştirilmesi, yargının verimlilik ve etkililiğinin artırılması, yargıda mesleki yetkinliğin çoğaltılması, yargı örgütü ve yönetim sisteminin geliştirilmesidir. Ayrıca yargıya güvenin artırılması, adalete erişimin kolaylaştırılması, uyuşmazlıkları önleyici nitelikteki önlemlerin etkin hale getirilmesi ve alternatif çözüm yollarının geliştirilmesi, ceza infaz sisteminin geliştirilmesi, ülkemizin ihtiyaçları ve Avrupa Birliği müktesebatına uyum sürecinin gerektirdiği mevzuat çalışmalarının yapılması da yargının önemli meseleleridir. Toplumun huzur ve barış içinde yaşayabilmesi, sosyal ve kültürel gelişmesini sürdürebilmesi ancak eksiksiz ve zamanında işleyen bir adalet sistemi ile mümkündür. Çağın ihtiyaçlarını karşılamayan ve toplumun güvenmediği bugünkü Türk adalet sistemi ile toplum ileriye gittiğini zannedebilir ama ileriye gidemez; küresel yargıya katkı sunamaz; yargıda küresel bir marka olamaz. Bu çalışmada, yargı bağımsızlığının "′düır′ü de araştırılmaya çalışılmıştır. Yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı kavramı dünü, bugünü ve yarını ile bir bütün olduğundan tarihsel kökenleri ve gelişimi de bilinmelidir.2 "Tam demokrasi" ve "çağdaş uygarlık düzeyine ulaşma" hedeflerinin yakalanabilmesi için adalet sisteminin istikrar içinde değişmesi ve gelişmesi gerekir. Değişim ve gelişim politikası ile güven veren bir adalet sisteminin oluşturulması sonucunda insan haklarına dayalı, çağdaş ve eksiksiz bir demokrasinin kurulması amaçlanmaktadır. Yargı bağımsızlığının ve tarafsızlığının dünü ele alınırken, Osmanlı hukuk kuramı da incelenmiştir. Osmanlı hukuk kuramı irdelenirken, ilk kaynaklara, ilk ekollere ve temel klasik eserlere dayanılmış, yorumlamada amaca uygun yorum yöntemine de başvurulmuş, klasik ve modern anlayışlar sergilenmeye çalışılmıştır. Ortadoğu′da çok derin etkisi bulunan İslâm′ın, toplumbilim açısından, "çöl İslâm′ı", "köy İslâm′ı" ve "kent İslâm′ı" olduğu gibi; zamanlama açısından Arap etkisinde genişleme dönemi (632-750), İran etkisinde istikrar dönemi (750-1050), Türk etkisinde genişleme (1040-1920) ve dalgalanma dönemi (1920 sonrası) olarak dört dönem geçirdiği de ortadadır. Yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı, bu derinlik ve zenginlikle de karşılaştırılmaya çalışılmıştır. Dünya tarihinin en az 300 yılı Osmanlı asırları olduğuna göre, Ortadoğu, Kafkasya ve Balkanlar üçgeninin bu son istikrarlı ülkesini ve Batı dünyasını, övgü ve sövgüden uzak olarak, yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı açısından da incelemek gereklidir. Yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı, hukuk devleti olmanın baş koşulla-rındandır. Hukuk devleti, "polis devleti" ve "mülk devleti"nden farklıdır. Toynbee, "Doğu sorunu, her şeyden önce Batı sorunudur der. Goethe de "Doğu ve Batı hiçbir zaman birbirlerinden ayrılamaz" demişti. "Do-ğu′da din, eski Yunanistan′da felsefe, Roma′da hukuk" görüşünün tarihsel gerçeklere ve bilimin evrenselliğine uymadığı, en azından kesin bir ayırım oluşturamayacağı kanısındayız. Bu çalışmada, karşılaştırma teori ile uygulama arasında, klasik görüşle modern görüş arasında yapıldığı gibi, Batı çizgisiyle olan iki asırlık birlikteliğimiz göz önüne alınarak batının kendi içerisinde karşılaştırılması da yapılmıştır. Hukuk sistemleri arasında yaptığımız mukayese, "bilimin karşılaştırmadan ibaret" olması amacına yöneliktir. Araştırmada yer yer görüleceği gibi, bir karşılaştırma da, yerli araştırmacılar ile oryantalistler arasında yapılmıştır. Böylece her iki düşünür grubunun, yer yer düşünce biçimleri sergilenmeye çalışılmıştır. Yazar, Din′in siyasallaşmasına ve her tür istismarına kesinlikle karşıdır, hukukun siyaset aracı olarak kullanılmasına karşı olduğu gibi. Kuşkusuz ki, sosyolojik anlamda her bir kurum, kendine ait olan alan içerisinde kaldığı sürece, diğer kurumlarla anlamsız bir biçimde sınır çatışmaları çıkarmadığı, sürtüşmediği sürece makul ve meşrudur; aksi halde meşruiyet sınırının dışına çıkmış olur. Yargı bağımsızlığının ve tarafsızlığının bir amacı da, insanların bilgi ile donanıp kendi haklarına sahip çıkabilmeleridir. Kuşkusuz ki, yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı insanlığın en önemli sorunlarından biri, onu yüksek değerlere götüren yoldur ve insan varlığının vazgeçilmez özüdür. Özellikle, tarihin kaydettiği devletlerden yalnızca Roma İmparatorluğu ile karşı-laştırılabilen Osmanlı Devleti′nin, geçmişte, sınırları içinde yaşamış otuz kadar ülkenin, yargı bağımsızlığından ve tarafsızlığından yoksun olduğu ve adalet mekanizmasının zorbalığa hizmet ettiği, bu toplumların insan haklarına yabancı olduğu propagandası karşısında, "dün"ün tartışılması gerekli görülmüştür. Osmanlının çözülü-şünün 300 yıl gecikmesi veya Osmanlının son yıllarına kadar Avrupa′nın büyük gücü olarak kalmasında, Osmanlı kadısının/yargıcının rolü de analiz edilmiştir. Kuşkusuz ki insan kişiliği tamamen ortaya çıkmadıkça, böyle bir ortam hazırlanmadıkça; değişimin evrenselliğine inanmış, kişiliği bağımsız insanların oluşturduğu bir toplum var olmadıkça, gelişme olamaz. İnsanlığın tarihi, bireyle - otorite arasındaki mücadelenin tarihidir. Birey, hakkını ancak otoritenin örgütü olan yargı aracılığıyla alabilecektir. Ama yargı örgütü hukukdışı davranıyor, adalete aykırı karar veriyorsa, bireyin o ülkede yaşamasının bir anlamı kalmayacaktır. Günümüzde insan haklan, barış, demokrasi ve hukukun üstünlüğü gibi kavramlar, evrensel kavramlardır. Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı (AGİT) ve 10 Aralık 1999 günü yapılan Helsinki Zirvesiyle "aday", 2004 tarihinde "müzakereye başlamış ülke" olarak benimsendiğimiz Avrupa Birliği gibi kuruluşlar hep bu değerleri korumak için çaba göstermektedirler. Türkiye ile AB arasındaki katılıma ilişkin müzakerelerde de konu, güncelliğini sürdürmektedir. Dünü ve bugünü bilinmeyen bir kavramın yarını hakkında söz söylemek hatalı olur. Geçmişi ve bugünü ne kadar iyi bilirsek geleceğin iyilik ve kötülüğünü, gelişme ve buhranlarını o kadar iyi açıklamış ve geleceğe daha iyi hazırlanmış oluruz. Türk Kamu Hukuku ancak objektif irdelenen bir temel üzerinde güzel meyveler verecektir. Hukukun norm, sosyal olgu ve etik değer boyutu vardır. Bunlardan etik değer boyutu felsefeye dayanır. Toplumbilim, belli bir felsefe anlayışının ürünü olduğuna göre, hukukun sosyal olgu boyutu da, sonuçta felsefe kökenlidir. Bu çalışmamızın hukukun her üç boyutuyla da ilgili olduğunu söyleyebiliriz. Konumuz, Anayasa hukuku açısından ele alınmıştır. Yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı, bir toplumun devletini ilgilendiren ve bunun temel organlarının kuruluş ve işleyişlerini düzenleyen, temel hak ve ödevleri garanti altına alan kuralları (II. Dünya Savaşı sonrası siyasal kurumları da) inceleyen iç kamu hukukunun bir disiplini olan anayasa hukuku ile doğrudan ilgilidir. Araştırmamızın, devletin doğuşu - gelişimi - hukuksal nitelikleri - görevleri ve kişilerle ilişkilerini teorik çerçevede, sentetik yöntemle inceleyen kamu hukuku ile; yönetenlerle yönetilenler arasındaki ilişkileri, odak noktası olarak siyasal iktidarı inceleyen siyaset bilimi ile; yönetimin kuruluş, işlev ve ilişkilerini düzenleyen idare hukuku ile de dolaylı bağlantı noktaları bulunmaktadır. Konumuzun genel kamu hukukunun temel ilkeleri ile de ilgisi olduğu açıktır. Bu araştırmada, Anayasa hukukumuzda yargı fonksiyonu, bağımsızlığı ve tarafsızlığı konusu irdelenmeye çalışılmış, karşılaştırmalı hukuk ve uygulama açısından, yargının bağımsız ve tarafsız olup olmadığı tetkik edilmiştir. Toplumumuz, askeri/toprak ağırlıklı Osmanlı bakiyesi toplumundan tek parti rejimine, oradan liberalizme, sonra da demokrat görünümlü vesayet rejimine ulaşmış bir noktadadır. Şimdi ülkemiz, küresel demokrasiye geçiş sürecinde bulunuyor. Devletin yargı alanındaki görev ve yetkisi, yürütmenin müdahalesinden uzak olmak zorundadır. Bu anlamda yürütmenin yargıya ima, telkin ve tavsiyesi suçtur. Yürütme, hukukun genel prensipleri ve kamu yararı ile sınırlıdır. Hukukun dününde de bugününde de, taraflardan biri ile yargıç aynı şahıs olamaz. Bağımsızlığını ve tarafsızlığını kaybeden bir yargıcın görevinden ayrılması gerekir. Yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı için yargı içerisinde kast ayrımı olmamalıdır. Totaliter veya oligarşik eğilim veya jüristorasi de yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı ile uyuşmamaktadır. Keza yargıç devleti kavramı ile yargının bağımsızlığı ve tarafsızlığı bağdaşmaz. Burada bu kavramlar tartışılmaya çalışılacaktır. Kuskusuz ki, Türkiye′deki yargının bağımsız ve tarafsız olması yetmez, yargı ayrıca güvenilir ve hesap verebilir olmalıdır. Bu ikinci baskının yayımlanmasına neden olan Sayın Taha AKYOL′a teşviki nedeniyle teşekkür ediyorum. Şayet bu teşvik olmasaydı, elinizdeki bu mütevazi çalışma belki de gün yüzüne çıkmayacaktı. Hocalarıma, üzerimde hakkı olanlara özellikle oluşturdukları ortam nedeniyle Rahmetli babam Abdulkerim, Annem Ulviye, Eşim Rabia ile çocuklarım Bekir, Salih ve Mehmet′e ve değerli mesai arkadaşlarıma teşekkür borçluyum. Dizgide emeği geçen Uzm. Yrd. Canan ÖZYAY ve Av. Bahadır Turan DURMAZ′a ayrıca teşekkür borçluyum. Hasan Tahsin FENDOĞLU 10 Ocak 2010
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ 5 İÇİNDEKİLER 11 KISALTMALAR 21 GİRİŞ A. ANAYASACILIK VE ÖZGÜRLÜK 25 1. Giriş 25 2. Önceki Türk Anayasalarının Özgürlük Açısından İrdelenmesi 32 a. 1876 Kanuni Esasisi 32 b. 1921 Teşkilatı Esasiye Kanunu 32 c. 1924 Teşkilatı Esasiye Kanunu 32 d. 1961 Anayasası 32 3. 1982 Anayasası ve Özgürlük 33 a. 1982 Anayasası Özgürlükçü Değildir 33 b. 1982 Anayasasının Kaynakları 35 c. 1982 Anayasasının AİHS′e Aykırı Yönleri 35 d. 1982 Anayasasının 1961 Anayasasından Farkları 36 e. 1982 Anayasasının Geçici 15. Maddesi 37 f. 1982 Anayasası ve Demokrasi 39 B. ANAYASACILIK VE ÖZGÜRLÜĞÜN SINIRLANDIRILMASI 43 1. Sivil ve Özgürlükçü Anayasa Yapma İhtiyacı 43 2. Olağan Dönemlerde Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlanması 46 a. Giriş 46 b. 1961 Anayasası Dönemi 48 c. 1982 Anayasası Dönemi 49 aa. 2001 Öncesi ve 2001 Sonrası Özgürlükler Arasında Benzer Olanlar 50 aaa. Sınırlama Ancak Yasa İle Yapılabilir 50 bbb. Sınırlama "Anayasanın sözüne ve ruhuna uygun" Olmak Zorundadır 51 11 ccc. Sınırlama, ancak Anayasa′nın ilgili maddesinde belirtilen "özel" Sınırlama Nedenlerine Dayanabilir 52 ddd. Sınırlama Demokratik Toplum Düzeninin Gereklerine Aykırı Olamaz 52 bb. Özgürlükler İçin 2001 Sonrası Getirilen Yenilikler 55 aaa. "Hakkın özü" Ölçütü 55 bbb. Ölçülülük İlkesi 56 ccc. "Laik Cumhuriyetin gerekleri" Ölçütü 58 cc. 2001 Sonrasında Anayasadan Çıkarılan Özgürlük Sınırlamaları 60 aaa. Genel Sınırlama Nedenleri 60 bbb. Sınırlama Öngörüldüğü Amaç Dışında Kullanılamaz 61 d. AİHS′de Hakların Sınırlandırılması Sistemi 61 aa. Sınırlama Bir Yasa İle Düzenlenmiş Olmalıdır 62 bb. Sınırlama Meşru Bir Amaca Yönelmiş Olmalıdır 62 cc. Sınırlama Demokratik Bir Toplum İçin Gerekli Olmalıdır 63 aaa. Takdir Yetkisi Öğretisi 63 bbb. Avrupa Mutabakatı 64 e. Temel Hak ve Özgürlüklerin Kötüye Kullanılamaması 65 Önerilen "Sivil ve Özgürlükçü" Anayasanın Anahatları 66 a. "Hukuk Devleti" Kavramına Aykırı Olan 1982 Anayasasının Hükümleri 67 b. "Özgürlükler Rejimi"ne Aykırı Olan 1982 Anayasasının Hükümleri 69 BİRİNCİ BOLUM ANAYASA HUKUKUNDA YARGI FONKSİYONU A. ARAŞTIRMA KONUSU, SINIRLARI, ÖNEMİ VE KAYNAKLARI 71 B. YARGI, YARGI FONKSİYONU, HÜKÜM VE KUVVET KAVRAMLARI 73 1. Yargı Kavramının Tarihçesi 73 2. Yargı Kavramı 75 3. Yargı Fonksiyonu Kavramının Tarihçesi 80 4. Yargı Fonksiyonu Kavramı 81 5. Yargı Bağımsızlığı Kavramı ve Öneminin Tarihçesi 83 6. Yargı Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı Kavramı 86 7. Güç (Kuvvet, Erk) ve Kuvvetler Ayrılığı Kavramı 93 a. Tarih Boyunca Kuvvetler Ayrılığı 95 aa. Aristo (MÖ. 384-322)′da Kuvvetler Ayrılığı 95 bb. John Locke (1632-1704)"da Kuvvetler Ayrılığı 96 cc. Montesquieu (1689-1755)′da Kuvvetler Ayrılığı 96 b. Yargı Kuvvetinin Seçilmiş Olması Problemi (Yargıçların Seçimle İş Başına Gelmesi) 96 c. Yargı′mn Fonksiyon Olup Olmadığı Problemi 97 aa. Yargı Ayrı Bir Kuvvet Değildir, Yürütmeye Bağlıdır Anlayışı 97 bb. Yargı, Yürütme′den Ayrıdır (Yargı Bağımsız Bir Kuvvettir), Anlayışı 98 cc. Hükümet Sistemlerinde Kuvvetler Ayrılığı 99 aaa. Başkanlık Sisteminde Kuvvetler Ayrılığı 99 bbb. Parlamenter Sistemde Kuvvetler Ayrılığı 101 8. Güçler Birliği Kavramı 103 C. GENEL HUKUK TARİHİNDE YARGI FONKSİYONU 103 1. Roma Hukukunda Yargı Fonksiyonu 103 2. Cahiliye Dönemi Araplarında Yargı Fonksiyonu 104 3. Arap, Bizans-Roma ve İran Yargı Sisteminin İslâm Yargı Sistemi İle İlişkisi 105 D. OSMANLI ÖNCESİ DÖNEMDE ORTADOĞUDA YARGI FONKSİYONU 107 1. Dört Halife Döneminde Yargı Fonksiyonu 113 2. Emeviler Döneminde Yargı Fonksiyonu (40-132/660-750) 119 3. Abbasiler Dönemi′nde Yargı Fonksiyonu, Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı (750-1258) 120 4. Fatımiler Ve Memlükler Döneminde Yargı Fonksiyon ve Bağımsızlığı 122 14 İKİNCİ BÖLÜM TÜRK ANAYASA HUKUKU TARİHİNDE YARGI FONKSİYONU I. HUN, UYGUR VE GÖKTÜRK DEVLETLERİNDE YARGI FONKSİYONU 123 II. SELÇUKLU, AKKOYUNLU VE KARAKOYUNLULAR DÖNEMİNDE YARGI FONKSİYONU 124 III. OSMANLI DEVLETİNDE YARGI FONKSİYONU 126 A. KLASİK DÖNEMDE OSMANLI DEVLETİNDE YARGI FONKSİYONU 126 1. Genel Olarak 126 2. Osmanlı Klasik Döneminde Kuvvetler İlişkisi 130 B. TANZİMAT SONRASINDA OSMANLI′DA YARGI FONKSİYONU 151 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM YARGI BAĞIMSIZLIĞININ VE TARAFSIZLIĞININ KORUNMASI I. YARGI BAĞIMSIZLIĞININ VE TARAFSIZLIĞININ YASAMAYA KARŞI KORUNMASININ TARİHÇESİ 161 1. Osmanlı Öncesinde Ortadoğuda Yasamanın Teorik Esasları 161 2. Osmanlı Uygulaması (Divan-I Hümayun ve Tanzimat Döneminde Kurulan Meclisler) 166 II. YARGI BAĞIMSIZLIĞININ VE TARAFSIZLIĞININ YASAMAYA KARŞI KORUNMASI 169 III. YARGI BAĞIMSIZLIĞININ VE TARAFSIZLIĞININ YÜRÜTMEYE KARŞI KORUNMASININ TARİHÇESİ 170 IV. YARGI BAĞIMSIZLIĞININ VE TARAFSIZLIĞININ YÜRÜTMEYE KARŞI KORUNMASI 189 A. GİRİŞ 189 B. 1982 ANAYASASI ÖNCESİNDE TÜRKİYE′DE HÃKİMLERİN ATANMASI 194 1. 1924 Teşkilatı Esasiye Kanunu Dönemi ve Ayırma Meclisi 194 2. 1961 Anayasası Dönemi ve "Yüksek Hâkimler Kurulu" (YHK) 194 3. 1971 Değişikliği ve İki Ayrı Yüksek Kurul (YHK ve YSK) 195 C. 1982 Anayasası Dönemi ve Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) 195 D. BATI*DA YARGIÇLARIN ATANMASI 210 1. Yargıçların Halk Tarafından Seçilmesi (ABD ve İsviçre) 210 2. Batf da Yargıçların Yasama Organı Tarafından Seçilmesi (ABD, İsviçre, Almanya, Danimarka) 211 3. Batrda Yargıçların Yürütme Organı Tarafından Atanması (Almanya, İngiltere. İsveç, Norveç, Avusturya, Belçika, Hollanda, İspanya, İrlanda ve Japonya) 211 4. Yargıçların Özel Kurullar Tarafından Atanması (Fransa, İtalya) 212 E. YARGIÇ VE SAVCILARIN AZLİ 215 F. ANAYASA YARGISI İLE DENETİM 216 1. Anayasa Mahkemesi Üyelerini Seçme Yetkisi Doğrudan Yasama Organında Olan Ülkeler 216 2. Anayasa Mahkemesi Üyelerini Seçme Yetkisi Yasama ve Yürütme Organları Arasında Paylaştırılan Ülkeler 216 3. Anayasa Mahkemesi Üyelerini Seçme Yetkisi Yasama, Yürütme ve Yargı Organları Arasında Paylaştırılan Ülkeler 216 III. YARGI BAĞIMSIZLIĞININ VE TARAFSIZLIĞININ YARGIYA KARŞI KORUNMASININ TARİHÇESİ 224 IV. YARGI BAĞIMSIZLIĞININ VE TARAFSIZLIĞININ YARGİYA KARŞI KORUNMASI 226 V. YARGI BAĞIMSIZLIĞININ VE TARAFSIZLIĞININ ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE KARŞI KORUNMASI 228 A. MASUMİYET KARİNESİ 228 B. YARGININ TARAFSIZLIĞININ TARİHÇESİ 229 C. DOSYA DIŞI YARGILAMA YASAĞI 231 D. YARGILAMANIN KAMUYA AÇIK YAPILMASI VE KARARLARIN GEREKÇELİ OLMASI 232 E. ADALETİN GECİKMEMESİ (TARİHÇE) 233 F. TUTUKLAMAK SADECE ÖNLEM İÇİNDİR (TARİHÇE) 234 G. İSPAT ARAÇLARINDA YARGI FONKSİYONU, BAĞIMSIZLIĞI VE TARAFSIZLIĞINA İLİŞKİN ESASLARIN TARİHÇESİ 235 H. YARGI BAĞIMSIZLIĞININ, YARGICIN MESLEĞE ALINMASINDA BENİMSENEN İLKELER YOLUYLA KORUNMASI 237 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM YARGI BAĞIMSIZLIĞININ KORUNMASI AÇISINDAN YARGININ SAHİP OLDUĞU GÜVENCELER VE YARGININ DENETİMİ I. YARGI BAĞIMSIZLIĞININ VE TARAFSIZLIĞININ KORUNMASI AÇISINDAN YARGININ SAHİP OLDUĞU GÜVENCELER 241 A. YER VE GÖREV GÜVENCESİNİN TARİHÇESİ 248 B. YER VE GÖREV GÜVENCESİ 251 C. MALİ GÜVENCE 253 II. YARGI BAĞIMSIZLIĞININ KORUNMASI AÇISINDAN YARGININ DENETİMİ 255 A. YARGININ DENETİMİ VE YARGIÇLAR DEVLETİ: 255 B. DENETİM MEKANİZMALARI 256 1. Yargının Kamuoyu ve Basın Tarafından Denetimi 257 2. Yargılama Faaliyetinin Jüri Tarafından Denetimi 258 3. Yargının Merkezi Yönetim Tarafından Denetimi 259 4. Yargı-Ombudsman İlişkileri 261 5. Yargının Yargı Tarafından Denetimi 271 a. İstinaf ve Temyiz (Tarihçe) 271 b. Yargıçların Denetimi ve Temyiz 275 c. Yargıtay Üyelerinin Seçimi 277 BEŞİNCİ BÖLÜM YARGININ BAĞIMSIZLIĞI VE TARAFSIZLIĞI: TÜRK HUKUKU VE EVRENSEL HUKUK ÇELİŞKİLİ Mİ? A. TÜRK HUKUKUNDA ULUSLARARASI METİNLERİN BAĞLAYICILIĞI 279 1. Genel Olarak Uluslararası Hukuk Kuralları Ve Anayasalar 281 2. Hukukun Genel İlkelerinin Anayasaüstülüğü Sorunu 284 3. Avrupa İnsan Haklan Sözleşmesi Normlarının Anayasaüstülüğü Sorunu 286 4. Türk Hukuk Doktrini Ve Anayasaüstülük Sorunu 287 a. "Sözleşmeler Yasa Düzeyindedir" Anlayışı 287 b. "Sözleşmeler Yasanın ve Hatta Anayasanın Üzerindedir" Anlayışı 290 5. Anayasa Mahkemesi Dışındaki Anayasal Mahkemeler ve Anayasaüstülük Sorunu 292 a. Yargıtay Kararlarında Anayasaüstülük 292 b. Danıştay Kararlarında Anayasaüstülük 293 c. Askeri Yüksek İdare Mahkemesi Kararlarında Anayasaüstülük 293 6. Uluslararası Hukuk Normlarının Anayasa Mahkemesi Tarafından "Destek Ölçü Norm" Olarak Uygulanması 294 B. AVRUPA BİRLİĞİNİN TÜRKİYE′DEKİ YARGININ BAĞIMSIZLIĞI VE TARAFSIZLIĞI İLE İLGİLİ GÖRÜŞÜ 297 C. TÜRKİYE′DEKİ YARGININ DURUMUNU GÖSTERMESİ AÇISINDAN AİHM′NİN TÜRKİYE İLE İLGİLİ OLARAK VERDİĞİ KARARLARIN ANALİZİ 303 SONUÇ VE DEĞERLENDİRME 307 EKLER EK: 1. TABLOLAR: 315 BÖLÜM 1: HSYK TABLOLARI: TABLO 1: 1982 Öncesi ve Sonrasında HSYK ve Türkiye′de Yargıçların Atanması 317 TABLO 2: Batı′da Yargıçların Atanması (Batıda HSYK′a Benzeyen Kurum ve Kuruluşlar) 318 TABLO 3: HSYK′un Örnek Aldığı Fransa ve İtalya′da "Hâkimler Yüksek Kurukf′nun Yapısı 320 TABLO 4: HSYK ve Gelişmiş Ülkelerde Yargıç ve Savcıların Atanması 322 TABLO 5: Türkiye (HSYK), Diğer Ülkeler ve Yargıçların/Savcıların Azli 323 TABLO 6: Türkiye (HSYK), Diğer Ülkeler ve Yargıçların/Savcıların Denetimi 323 TABLO 7: Türkiye (HSYK), Diğer Ülkeler ve Yargıtay Üyelerinin Seçimi 324 TABLO 8: ADALET BAKANININ HSYK′A KATILIM ORANI (2001-2006) 324 BÖLÜM 2: ANAYASA MAHKEMESİ TABLOSU TABLO 9: Anayasa Mahkemesinin Oluşumu (19 Devlet) 325 BÖLÜM 3: AİHM′NİN İHLAL KARARLARI VE TÜRKİYE: KARŞILAŞTIRMALI TABLOLAR TABLO 10: AİHM Tarafından Verilen İhlal Kararları (1999-2008) 327 TABLO 11: AİHM Tarafından Verilen İhlal Kararları (2008) 328 TABLO 12: AİHM Tarafından Verilen İhlal Kararları (2008) 329 TABL1O 13: AİHM Tarafından Verilen İhlal Kararlan (2009) 330 TABLO 14: AİHM Tarafından Verilen İhlal Kararları (2009) 331 TABLO 15: AİHM Tarafından Verilen İhlal Kararlan (2003-2009) 332 TABLO 16: AİHM Tarafından Verilen İhlal Kararlan (2003-2009) 333 TABLO 17: AİHM′de Bekleyen Dosyalar 334 TABLO 18: Nüfus Oranına Göre AİHM′deki Başvuru Sayısı 335 TABLO 19 : Nüfus Oranına Göre AİHM′nin Verdiği Karar Sayısı ...336 TABLO 20 (SON): AİHM′nin Hükmettiği Tazminat Tutarları (2002-2008) 338 EK 2: Yargının Bağımsızlığına Ve Tarafsızlığına İlişkin Özdeyişler 339 EK 3: Bir Şiir 341 BİBLİYOGRAFYA 343
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı