Yargı Etiği
Yargı Etiği
Kurtuluş Tayanç ÇALIŞIR
Sayfa Sayısı
:
326
Kitap Ölçüleri
:
16*24
Basım Yılı
:
2015
ISBN NO
:
9786051465296
Aristo’ya göre felsefenin üç ana bölümünden birini oluşturan pratik felsefenin konusu insan eylemleri olup, bunun da ana unsurları etik ve politikadır. Başka bir deyişle -etik- in genel felsefe içindeki yeri pratik felsefe alanındadır. O halde şunu söyleyebiliriz, yargı etiği de, ahlak felsefesinin içinde olmak dolayısıyla pratik felsefe alanında kalmaktadır. Bu bakımdan güncel yaşama dair önemli bir yere sahip olduğunu iddia edebiliriz. Zira yargıçlar, insanlığa ait olmakla kalmayıp, aynı zamanda insanlık için bir onur da sayılan adalet kavramına can suyu veren, onu hayatla ve insanlıkla buluşturan yeryüzünün en kutsal görevini yapan kişileridir.
Yargıç ve savcılar için etik değer demek, meslektaşlarıyla olan ilişkilerinden başlayıp, personel ve adliyede işi olan yurttaşlarla olan ilişkilerine kadar uzanan bir alandaki tutum ve davranışlarının yanında, gerek meslek yaşamında ve gerekse de özel yaşamlarındaki faaliyetlerinde, temel hak ve özgürlüklere saygı, eşitlik ve tarafsızlık içerisinde, yargı bağımsızlığının gerekleri dâhilinde yargının saygınlığını koruyup güçlendirecek şekilde hukuk ve vicdan sınırları içinde hareket etmelerini gerektiren değerlerin tümüdür.
Başta Bangalor Yargı Etiği ilkeleri olmak üzere, Savcıların Rolüne Dair İlkeler, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Bakanlar Komitesinin Cezai Adalet Sisteminde Savcılığın Rolü İle İlgili Üye Devletlere Sunduğu Tavsiye Kararı Rec(2000)19, Savcıların Rolü Konusundaki Birleşmiş Milletler İlkeleri, Birleşmiş Milletler Yargı Bağımsızlığının Temel İlkeleri ve Savcılar İçin Etik Ve Davranış Biçimlerine İlişkin Avrupa Esasları diğer adıyla -Budapeşte İlkeleri- olmak üzere pek çok uluslar arası metinde yargı etiğine ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.
İÇİNDEKİLER
İLGİLİ GÜZEL SÖZLER-1
1. -ETİK-AHLAK VE HUKUK İLİŞKİSİ-5
1. 1. -Etik Kavramı-5
1. 2. -Ahlak Kavramı-7
1. 3. -Çalışma Etiği Kavramı-8
1. 4. -Değer Kavramı-8
1. 5. -Etik ve Hukuk Arasındaki İlişki-9
1. 6. -Etik ve Ahlak İlişkisi-11
2. -YARGI BAĞIMSIZLIĞI İLKESİ-13
2. 1. -Açıklamalar-13
2. 2. -Konuya Işık Tutan Sözler-32
3. -YARGI TARAFSIZLIĞI İLKESİ-41
3. 1. -Tanımı-41
3. 2. -Hem Devlete Hem de İdeolojilere Karşı Tarafsızlık-42
3. 3. -Yargıç ve Savcıların Değer Yargılarının Ölçüsü ve Tarafsızlık-44
3. 4. -Toplumsal Baskılar ve Tarafsızlık-45
3. 5. -Yargıçlar ve Savcılar Arasındaki İlişkinin Mahiyeti ve Tarafsızlık-45
3. 6. -Yargıcın Daha Önce Davaya Konu Olayla İlgili Bir Görev Alıp Almadığı ve Tarafsızlık-46
3. 7. -Demokratik Düzen ve Yargı Tarafsızlığı-46
3. 8. -Benzer Olaylarda Benzer Kararlar Verilmesi ve Tarafsızlık-48
3. 9. -Savcıların Yargıç Olarak Atanması ve Tarafsızlık-49
3. 10. -Tarafsız Görünmek de Önemlidir-49
3. 11. -Yargıcın Dava Dosyası Hakkında Görüş Beyan Etmesi ve Tarafsızlık-50
3. 12. -Hangi Durumda Yargıcın Tarafsızlığından Kuşku Duyulacaktır-50
3. 13. -Pozitif Hukukumuzdaki Yargı Tarafsızlığına Dair Mevzuat Hükümlerine Bakış-51
3. 14. -Uluslararası Belgelerdeki Yargı Tarafsızlığına İlişkin Hükümlere Bakış-57
3. 15. -Konuya İlişkin Birkaç Aforizma-59
3. 16. -Konuya Işık Tutan Sözler-59
4. -DOĞRULUK VE TUTARLILIK-65
4. 1. -Açıklamalar-65
4. 2. -Sonuç ve Temenniler-74
4. 3. -Konuya Işık Tutan Sözler-77
5. -DÜRÜSTLÜK İLKESİ-79
5. 1. -Dürüstlük Üzerine Bir Hikaye-79
5. 2. -Açıklamalar-80
5. 3. -Bangalor Yargı Etiği İlkeleri Çerçevesinde Konunun İrdelenmesi-90
5. 4. -Sonuç ve Temenniler-118
5. 5. -Hediye Kültürü ve Yargı Etiği-118
5. 6. -Dürüstlük İlkesine Dair Notlar-126
5. 7. -Konuya Işık Tutan Sözler-133
6. -EŞİTLİK-135
6. 1. -Açıklamalar-135
6. 2. -Konuya Işık Tutan Sözler-148
7. -EHLİYET VE LİYAKAT İLKESİ-153
7. 1. -Açıklamalar-153
7. 2. -Liyakat İlkesi Düzleminde Bangalor Yargı Etiği İlkelerine Bakış-158
7. 3. -Yargıç Sınıfları ve Liyakat-162
7. 4. -Yüksek Yargıya Üye Seçimi ve Liyakat İlkesi-162
7. 5. -Liyakatsizlik ve Eşitsizlik Kısırdöngüsü Üzerine-164
7. 6. -Liyakat Bakımından Performans Formu ve Performans Değerlendirme ve Geliştirme Formu-165
7. 7. -Yargıda Liyakat ve Bir Öneri-166
7. 8. -Konuyla İlgi Yapılması Gerekenler-167
7. 9. -Konuya Işık Tutan Sözler-169
8. -SAYGINLIK VE GÜVEN İLKESİ-173
9. -HUKUKİLİK İLKESİ-175
10. -YARGICIN NESNELLİĞİ İLKESİ-179
11. -SAYDAMLIK VE AÇIKLIK İLKESİ-181
12. -SIR SAKLAMA İLKESİ-185
13. -NEZAKET VE SAYGI İLKESİ-189
14. -DAYANIŞMA İLKESİ-191
15. -LİDERLİK (Etmek) ETİK DEĞERİ-193
16. -HSYK DİSİPLİN KARARLARI-195
16. 1. -Görevde Kayıtsızlık ve Düzensizlik Gösterme (2802 sy m. 63/a)-195
16. 2. -Nitelik ve Ağırlıkları İtibariyle Yukarıda Belirtilen Benzeri Eylemlerde Bulunmak (2802 sy m. 63/e)-204
16. 3. -Hizmet İçinde ve Dışında, Resmi Sıfatının Gerektirdiği Saygınlık ve Güven Duygusunu Sarsacak Nitelikte Davranışlarda Bulunmak (2802 sy m. 65/a)-207
16. 4. -Meslektaşlarına, Emrindeki Personele, Görevi Nedeniyle Muhatap Olduğu Kişilere veya İş Sahiplerine Kötü Muamelede Bulunmak (2802 sy m. 65/d)-209
16. 5. -Nitelik ve Ağırlıkları İtibariyle Yukarıda Belirtilen Benzeri Eylemlerde Bulunmak (2802 sy m. 65/ı)-213
16. 6. -Mazeretsiz Olarak Göreve Geç Gelmeyi veya Erken Ayrılmayı Alışkanlık Haline Getirmek (2802 sy m. 66/a)-227
16. 7. -Ödeme Gücünün Üstünde Borçlanmak Suretiyle Borçlarını Ödeyemez Duruma Düşmek veya Kesinleşmiş Borcunu Kasden Ödemeyerek Hakkında Yasal Yollara Başvurulmasına Neden Olmak (2802 sy m. 66/b)-228
16. 8. -Kusurlu veya Uygunsuz Hareket ve İlişkileriyle Mesleğin Şeref ve Nüfuzunu veya Şahsi Onur ve Saygınlığını Yitirmek (2802 sy m. 68/a)-230
16. 9. -Doğrudan Doğruya veya Aracı Eliyle Hediye İstemek ve Görev Sırasında Olmasa Dahi Çıkar Sağlamak Amacı İle Verilen Hediyeyi Kabul veya İş Sahiplerinden Borç İstemek veya Almak (2802 sy m. 68/f)-232
16. 10. -Bir Üst veya Alt Derece Disiplin Cezası Uygulanması (2802 sy m. 70/1-2)-234
16. 11. -İşlemden Kaldırma Kararları-241
16. 12. -Ceza Tayinine Yer Olmadığına Dair Kararlar-251
17. -CEZA GENEL KURULU KARARI-265
18. -YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ KARARI-279
19. -İLGİLİ MEVZUAT HÜKÜMLERİ-289
19. 1. -Birleşmiş Milletler Yargı Bağımsızlığının Temel İlkeleri-289
19. 2. -2003/43 Sayılı Birleşmiş Milletler Bangalor Yargı Etiği İlkeleri-291
19. 3. -Budapeşte İlkeleri-301
19. 4. -Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Cezai Adalet Sisteminde Savcılığın Rolü İle İlgili Üye Devletlere Sunduğu Tavsiye Kararı Rec(2000)19-304
19. 5. -Savcıların Rolüne Dair İlkeler-311
19. 6. -Bir HSYK Yazısı-315
20. -YARARLANILAN KAYNAKLAR-317
Yargıç ve savcılar için etik değer demek, meslektaşlarıyla olan ilişkilerinden başlayıp, personel ve adliyede işi olan yurttaşlarla olan ilişkilerine kadar uzanan bir alandaki tutum ve davranışlarının yanında, gerek meslek yaşamında ve gerekse de özel yaşamlarındaki faaliyetlerinde, temel hak ve özgürlüklere saygı, eşitlik ve tarafsızlık içerisinde, yargı bağımsızlığının gerekleri dâhilinde yargının saygınlığını koruyup güçlendirecek şekilde hukuk ve vicdan sınırları içinde hareket etmelerini gerektiren değerlerin tümüdür.
Başta Bangalor Yargı Etiği ilkeleri olmak üzere, Savcıların Rolüne Dair İlkeler, Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesi Bakanlar Komitesinin Cezai Adalet Sisteminde Savcılığın Rolü İle İlgili Üye Devletlere Sunduğu Tavsiye Kararı Rec(2000)19, Savcıların Rolü Konusundaki Birleşmiş Milletler İlkeleri, Birleşmiş Milletler Yargı Bağımsızlığının Temel İlkeleri ve Savcılar İçin Etik Ve Davranış Biçimlerine İlişkin Avrupa Esasları diğer adıyla -Budapeşte İlkeleri- olmak üzere pek çok uluslar arası metinde yargı etiğine ilişkin düzenlemelere yer verilmiştir.
İÇİNDEKİLER
İLGİLİ GÜZEL SÖZLER-1
1. -ETİK-AHLAK VE HUKUK İLİŞKİSİ-5
1. 1. -Etik Kavramı-5
1. 2. -Ahlak Kavramı-7
1. 3. -Çalışma Etiği Kavramı-8
1. 4. -Değer Kavramı-8
1. 5. -Etik ve Hukuk Arasındaki İlişki-9
1. 6. -Etik ve Ahlak İlişkisi-11
2. -YARGI BAĞIMSIZLIĞI İLKESİ-13
2. 1. -Açıklamalar-13
2. 2. -Konuya Işık Tutan Sözler-32
3. -YARGI TARAFSIZLIĞI İLKESİ-41
3. 1. -Tanımı-41
3. 2. -Hem Devlete Hem de İdeolojilere Karşı Tarafsızlık-42
3. 3. -Yargıç ve Savcıların Değer Yargılarının Ölçüsü ve Tarafsızlık-44
3. 4. -Toplumsal Baskılar ve Tarafsızlık-45
3. 5. -Yargıçlar ve Savcılar Arasındaki İlişkinin Mahiyeti ve Tarafsızlık-45
3. 6. -Yargıcın Daha Önce Davaya Konu Olayla İlgili Bir Görev Alıp Almadığı ve Tarafsızlık-46
3. 7. -Demokratik Düzen ve Yargı Tarafsızlığı-46
3. 8. -Benzer Olaylarda Benzer Kararlar Verilmesi ve Tarafsızlık-48
3. 9. -Savcıların Yargıç Olarak Atanması ve Tarafsızlık-49
3. 10. -Tarafsız Görünmek de Önemlidir-49
3. 11. -Yargıcın Dava Dosyası Hakkında Görüş Beyan Etmesi ve Tarafsızlık-50
3. 12. -Hangi Durumda Yargıcın Tarafsızlığından Kuşku Duyulacaktır-50
3. 13. -Pozitif Hukukumuzdaki Yargı Tarafsızlığına Dair Mevzuat Hükümlerine Bakış-51
3. 14. -Uluslararası Belgelerdeki Yargı Tarafsızlığına İlişkin Hükümlere Bakış-57
3. 15. -Konuya İlişkin Birkaç Aforizma-59
3. 16. -Konuya Işık Tutan Sözler-59
4. -DOĞRULUK VE TUTARLILIK-65
4. 1. -Açıklamalar-65
4. 2. -Sonuç ve Temenniler-74
4. 3. -Konuya Işık Tutan Sözler-77
5. -DÜRÜSTLÜK İLKESİ-79
5. 1. -Dürüstlük Üzerine Bir Hikaye-79
5. 2. -Açıklamalar-80
5. 3. -Bangalor Yargı Etiği İlkeleri Çerçevesinde Konunun İrdelenmesi-90
5. 4. -Sonuç ve Temenniler-118
5. 5. -Hediye Kültürü ve Yargı Etiği-118
5. 6. -Dürüstlük İlkesine Dair Notlar-126
5. 7. -Konuya Işık Tutan Sözler-133
6. -EŞİTLİK-135
6. 1. -Açıklamalar-135
6. 2. -Konuya Işık Tutan Sözler-148
7. -EHLİYET VE LİYAKAT İLKESİ-153
7. 1. -Açıklamalar-153
7. 2. -Liyakat İlkesi Düzleminde Bangalor Yargı Etiği İlkelerine Bakış-158
7. 3. -Yargıç Sınıfları ve Liyakat-162
7. 4. -Yüksek Yargıya Üye Seçimi ve Liyakat İlkesi-162
7. 5. -Liyakatsizlik ve Eşitsizlik Kısırdöngüsü Üzerine-164
7. 6. -Liyakat Bakımından Performans Formu ve Performans Değerlendirme ve Geliştirme Formu-165
7. 7. -Yargıda Liyakat ve Bir Öneri-166
7. 8. -Konuyla İlgi Yapılması Gerekenler-167
7. 9. -Konuya Işık Tutan Sözler-169
8. -SAYGINLIK VE GÜVEN İLKESİ-173
9. -HUKUKİLİK İLKESİ-175
10. -YARGICIN NESNELLİĞİ İLKESİ-179
11. -SAYDAMLIK VE AÇIKLIK İLKESİ-181
12. -SIR SAKLAMA İLKESİ-185
13. -NEZAKET VE SAYGI İLKESİ-189
14. -DAYANIŞMA İLKESİ-191
15. -LİDERLİK (Etmek) ETİK DEĞERİ-193
16. -HSYK DİSİPLİN KARARLARI-195
16. 1. -Görevde Kayıtsızlık ve Düzensizlik Gösterme (2802 sy m. 63/a)-195
16. 2. -Nitelik ve Ağırlıkları İtibariyle Yukarıda Belirtilen Benzeri Eylemlerde Bulunmak (2802 sy m. 63/e)-204
16. 3. -Hizmet İçinde ve Dışında, Resmi Sıfatının Gerektirdiği Saygınlık ve Güven Duygusunu Sarsacak Nitelikte Davranışlarda Bulunmak (2802 sy m. 65/a)-207
16. 4. -Meslektaşlarına, Emrindeki Personele, Görevi Nedeniyle Muhatap Olduğu Kişilere veya İş Sahiplerine Kötü Muamelede Bulunmak (2802 sy m. 65/d)-209
16. 5. -Nitelik ve Ağırlıkları İtibariyle Yukarıda Belirtilen Benzeri Eylemlerde Bulunmak (2802 sy m. 65/ı)-213
16. 6. -Mazeretsiz Olarak Göreve Geç Gelmeyi veya Erken Ayrılmayı Alışkanlık Haline Getirmek (2802 sy m. 66/a)-227
16. 7. -Ödeme Gücünün Üstünde Borçlanmak Suretiyle Borçlarını Ödeyemez Duruma Düşmek veya Kesinleşmiş Borcunu Kasden Ödemeyerek Hakkında Yasal Yollara Başvurulmasına Neden Olmak (2802 sy m. 66/b)-228
16. 8. -Kusurlu veya Uygunsuz Hareket ve İlişkileriyle Mesleğin Şeref ve Nüfuzunu veya Şahsi Onur ve Saygınlığını Yitirmek (2802 sy m. 68/a)-230
16. 9. -Doğrudan Doğruya veya Aracı Eliyle Hediye İstemek ve Görev Sırasında Olmasa Dahi Çıkar Sağlamak Amacı İle Verilen Hediyeyi Kabul veya İş Sahiplerinden Borç İstemek veya Almak (2802 sy m. 68/f)-232
16. 10. -Bir Üst veya Alt Derece Disiplin Cezası Uygulanması (2802 sy m. 70/1-2)-234
16. 11. -İşlemden Kaldırma Kararları-241
16. 12. -Ceza Tayinine Yer Olmadığına Dair Kararlar-251
17. -CEZA GENEL KURULU KARARI-265
18. -YARGITAY 9. HUKUK DAİRESİ KARARI-279
19. -İLGİLİ MEVZUAT HÜKÜMLERİ-289
19. 1. -Birleşmiş Milletler Yargı Bağımsızlığının Temel İlkeleri-289
19. 2. -2003/43 Sayılı Birleşmiş Milletler Bangalor Yargı Etiği İlkeleri-291
19. 3. -Budapeşte İlkeleri-301
19. 4. -Avrupa Konseyi Bakanlar Komitesinin Cezai Adalet Sisteminde Savcılığın Rolü İle İlgili Üye Devletlere Sunduğu Tavsiye Kararı Rec(2000)19-304
19. 5. -Savcıların Rolüne Dair İlkeler-311
19. 6. -Bir HSYK Yazısı-315
20. -YARARLANILAN KAYNAKLAR-317