Yaptırımı ( Cezayı ) ve Sonuçlarını Ağırlaştıramama Kuralı

ÖNSÖZ

2004/5271 sayılı Yeni Ceza Yargılama Yasası’nın istinaf, temyiz, yasa yararına bozma ve yargılamanın yenilenmesi (m. 283, 307/4, 309/4-b, 323/2) yollarında benimsenen ve yaygın anlatımıyla “aleyhe bozma yasağı kuralı”, kişisel görüşümüze göre “yaptırımı (cezayı) ve sonuçlarını ağırlaştıramama kuralı” denilen konu üzerine yaptığımız incelemenin üzerinden üç yıl geçmiştir.

Bu arada yeni incelemeler ve Yargıtay kararlarıyla konu zenginleştirilmiştir.

İncelememizde Türk yargısının “yaptırımı (cezayı) ve sonuçlarını ağırlaştıramama kuralı”nı algılamasında ve kurala yaklaşımında, dolayısıyla uygulamada sorunlar yaşandığı, köklü değişikliklere gereksinme olduğu sonucuna ulaşılmıştı.

O incelmede hukuk uygulamasının sağlıklı olarak olabilmesi için özellikle şu görüşlere yer verilmişti:

1-Kural, 1929 yılından bu yana dayanılan “kazanılmış hak” görüşünden arındırılmalıdır.

2-Kuralın yanılgıya yaslanan bir lütuf, atıfet, iyilik, bağışlama olduğu, bu yüzden genişletilmemesi gerektiği anlayışı bir yana bırakılmalıdır.

3-Kural, sanık/hükümlü yararına düzenlenmiş bir kurum bulunduğu için sanık/hükümlü aleyhine yorumlanamayacaktır.

Elbette bunlara kimi koşullar da eklenmişti.

Bu koşulların ne denli gerçekleştiğini, elbette kitapta yansıtılan kuramsal ve yargısal görüşleri inceleyen okurlar değerlendireceklerdir.

Kitap, benim incelememe çok değerli meslektaşım sayın Prof. Dr. Ali Rıza Çınar’ın bilimsel incelemesi de eklenerek ve bir bütün olarak meslektaşlarımızın değerlendirmesine sunulmuştur. Yapıt, Yargıtayın son kararları ile de zenginleştirilmiştir. Bu kararların bulunmasında, özetlenmesinde, ayrıma tabi tutulmasında emek, bütünüyle Sayın Çınar’ındır.

İÇİNDEKİLER

ÖNSÖZ................................................................................................. 5 KISALTMALAR................................................................................ 11

BİRİNCİ KESİM

ÖĞRETİ (BİLİMSEL GÖRÜŞLER)

Prof. Dr. Sami SELÇUK

YAPTIRIMI (CEZAYI) VE SONUÇLARINI AĞIRLAŞTIRAMAMA KURALI

I- YASA YOLU DAVASININ HUKUKSAL SONUÇLARI.......... 19

II- KURALIN TARİHSEL GELİŞİMİ........................................... 21

GENELLİKLE KURALI BENİMSEMEYEN VE
BENİMSEYEN HUKUK DİZGELERİ.................................... 22
ANLATIM/ADLANDIRMA SORUNU VE TANIM............... 25

V- KURALIN HUKUKSAL TEMELİ........................................... 28

A- KURALA KARŞI GÖRÜŞLER.............................................. 28

Kamu düzeniyle ve ceza yargılamasının amacıyla
bağdaşmama..................................................................... 28
Yasaya karşı çıkma........................................................... 28
Görevin sınırlandırılması ve yargılama kurallarının
bütünlüğünün bozulması..................................................... 29

B- KURALDAN YANA GÖRÜŞLER......................................... 29

Hükmün istek ve istenç (irade) içinde kalması zorunluluğu...29
Hükmün istek ve istenç ötesine (ultra petita) ya da dışına
(extra petita) taşmaması zorunluluğu................................... 29
Kazanılmış hak ................................................................. 30
Adalet/hakkaniyet.............................................................. 31
Toplumsal yarar................................................................ 31
Yüze karşılık..................................................................... 31
Yasa yolundan umulan yarar.............................................. 31

8- Gerçekçi ve tutarlı görüş................................................... 32

VI- KURALIN UYGULANABİLİRLİK KOŞULLARI.................. 37

A- BİÇİME İLİŞKİN KOŞULLAR............................................. 38

Kuralın ancak belli yasa yolu davalarında
uygulanabilirliği.................................................................. 38
Kuralın yasa yolu davasına başvuran belli kişiler açısından
uygulanabilirliği................................................................. 39

B- ÖZE İLİŞKİN KOŞULLAR................................................... 41

Genel olarak..................................................................... 41
Yasal normun kimliğini belirleme zorunluluğu....................... 44

a- Suç (ceza) hukuku normları.......................................... 45

b- İnfaza ilişkin normlar................................................... 49

aa- Suç normu kapsamında kalan infaz normu ile
salt infaz rejimine ilişkin infaz normunu ayırma
zorunluluğu............................................................ 49

bb- Suç normu olarak benimsenen üç kurum.................. 55

aaa- Tekerrür....................................................... 55

bbb- Erteleme........................................................ 56

ccc- Koşullu salıverme.......................................... 58

3- Kuralın dışında kalan durumlar........................................... 61

a- Yargılama hukuku normları.......................................... 61

b- Yargılama giderleri, maddi yanılgılar ve

kolluk önlemleri........................................................... 61

c- Ödence...................................................................... 61

C- KURALIN YARGILAMADA UYGULAMA YÖNTEMİ....... 62

Yargılama aşamasında....................................................... 62
Yaptırımın yerine getirilmesi (infaz) aşamasında:
Uyarlama yargısı............................................................... 62

VII- TÜRK HUKUK DÜZENLEMESİ VE YAKLAŞIMI/

UYGULAMASININ ELEŞTİRİSİ............................................ 64

A- DÜZENLEME....................................................................... 64

B- YAKLAŞIM/UYGULAMA.................................................... 65

"Kazanılmış hak"ka dayanan görüşten vazgeçilmelidir.......... 65
"Lehe hüküm aleyhe yorumlanamaz ilkesi" gözetilmelidir....65
"Yaptırımı (cezayı) ve sonuçlarını ağırlaştıramama
kuralf'mn yanılgıya dayandığı görüşü dışlanmalıdır................ 65
Uyarlama yargılaması infaz aşamasında da geçerlidir........... 66

Prof. Dr. Ali Rıza ÇINAR

YAPTIRIMI (CEZAYI) VE SONUÇLARINI

AĞIRLAŞTIRMAMA KURALI (ALEYHE DEĞİŞTİRME YASAĞI KURALI)

GİRİŞ................................................................................................... 67

I. KURALIN YASADA DÜZENLENİŞİ...................................... 69

II. KURALIN TARİHSEL GELİŞİMİ.......................................... 74

III. YASA YOLLARI HAKKINDA GENEL BİLGİLER............... 78

1- Yasayolu Kavramı................................................................. 78

,2- Yasayolunun Amacı............................................................... 79

Ceza Yargılama Yasası'nda Yasayolları................................... 82
Yasayoluna Başvurma Hakkı................................................... 85
Yasayollarına Başvurma Hakkı Olanlar.................................... 89

IV. ALEYHE DEĞİŞTİRME YASAĞI KURALININ TEMELİ... 95

V. KURALIN UYGULANABİLECEĞİ YASAYOLLARI

VE KOŞULLARI..................................................................... 105

VI. KURALIN UYGULANABİLMESİ İÇİN SANIK YARARINA YASAYOLLARINA BAŞVURMA HAKKI BULUNAN

KİŞİLER.................................................................................. 110

Sanık.................................................................................... 110
Avukatın Başvurma Hakkı..................................................... 112
Sanığın Yasal Temsilcisi ve Eşi.............................................. 115
Cumhuriyet Savcısı................................................................ 119

VII. ALEYHE DEĞİŞTİRME YASAĞI

(Verbot der reformatio in peuis) KURALININ KAPSAMI... 122

SONUÇ.............................................................................................. 143

KAYNAKÇA...................................................................................... 147

İKİNCİ KESİM UYGULAMA (YARGISAL GÖRÜŞLER)

I- Ceza Genel Kurulu Kararları................................................... 153

II- Daire Kararları......................................................................... 336

Yorum yapabilmek için üye girişi yapmalısınız, üye değilseniz tıklayınız...

Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
Peşin	1.000,00 TL.-	1.000,00 TL.-
2	500,00 TL.-	1.000,00 TL.-

Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
Peşin	1.000,00 TL.-	1.000,00 TL.-

Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
Peşin	1.000,00 TL.-	1.000,00 TL.-
2	500,00 TL.-	1.000,00 TL.-
3	333,33 TL.-	1.000,00 TL.-
4	250,00 TL.-	1.000,00 TL.-
5	200,00 TL.-	1.000,00 TL.-
6	166,67 TL.-	1.000,00 TL.-

Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
Peşin	1.000,00 TL.-	1.000,00 TL.-

Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
Peşin	1.000,00 TL.-	1.000,00 TL.-

Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
Peşin	1.000,00 TL.-	1.000,00 TL.-

Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
Peşin	1.000,00 TL.-	1.000,00 TL.-

Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
Peşin	1.000,00 TL.-	1.000,00 TL.-

Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
Peşin	1.000,00 TL.-	1.000,00 TL.-

Hafta İçi:
Saat 16:00'ya kadar verilen siparişleriniz aynı gün, özel durumlarda bir sonraki işgününde kargoya verilir.

Saat 16:00'dan sonra vermiş olduğunuz siparişleriniz bir sonraki iş gününde kargoya verilir.

Kitabın stoklarımızda olmaması durumunda kitabın temini yayınevinden, dağıtıcılar kanalı ile yapılacaktır. Gecikme yaşanabilecek durumlarda üyelik bilgilerinizde kayıtlı telefon numaralarınızdan bilgi verilecektir.

Cumartesi ve Pazar Günü verilen Siparişler:
Cumartesi günü verilen siparişleriniz Saat 11:00'e kadar ve Pazar günü verilen siparişleriniz ise bir sonraki iş gününde kargoya verilecektir.

Kargo Teslim Süresi:
Kargo teslim süresi, İstanbul içi ve çevresinde genellikle 1 gündür. İstanbul dışı illerde iki güne çıkabilmektedir. Kargo firmasından kaynaklanan problemlerde bu sürenin uzaması söz konu olacaktır.

Hava koşullarına, yol durumuna ve özel durumlara bağlı olarak teslimat süresi uzamaktadır.

Vedatkitapcilik.com'dan satın aldığınız her ürünü, teslim tarihinden itibaren 7 gün içerisinde ürün hasarlı olmasa dahi hiçbir gerekçe belirtmeksizin- iade edebilirsiniz.

İade için, satın aldığınız ürünün tahrip edilmemiş, kullanılmamış veya tekrar satılabilirliği bozulmamış olması gerekmektedir.

Ambalajı açılmış, kullanılmış ve tahrip edilmiş ürünlerin iadesi kabul edilmemektedir.

Hiçbir gerekçe belirtmeksizin yapabileceğiniz ürün iadesinin, ürünün tarafınıza teslim edildiği hali ile gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Satın aldığınız üründe veya ürün ambalajında herhangi bir bozulma, açılma, kırılma, yırtılma, aksesuarlarında eksiklik ve sair hallerin tespiti halinde ürün iadesi kesinlikle kabul edilmemektedir.

Ürünün faturası gönderilmemişse, eksikse iade kabul edilmez.

İade edilecek ürünlerin mutlaka ürün faturasının orijinali ile birlikte teslimi gerekmektedir.

Gerekçesiz ürün iadesi malın tarafınıza teslimini takip eden 7 günlük süre içerisinde ve yazılı şekilde yapılmalıdır.

İadesi yapılacak ürünler Vedatkitapcilik.com'un çalıştığı kargo şirketleri aracılığı ile tarafımıza ulaştırılmalıdır.

Ürün, paket koruyucu bir ambalaj içerisine yerleştirilmeli ve kargo şirketinin etiketi ürün ambalajının üzerinde bulunmamalıdır.

Ürünün ambalajında meydana gelecek olan deformasyon, ürünün tekrar satılmasını engelleyen durumlar arasında yeralmaktadır.

Yukarıda belirtilen koşulları taşımayan ürün iadeleri kesinlikle kabul edilmemektedir.

Ürün iadesinin yukarıda belirtilen koşullara uygun şekilde gerçekleştirilmesi halinde, iade işlemine konu ürün bedeli en geç 7 iş günü içerisinde iade edilecektir.