Yapım İşlerinde Hakediş Düzenleme Esasları Uyuşmazlıklar ve Çözüm Yolları
Yapım İşlerinde Hakediş Düzenleme Esasları Uyuşmazlıklar ve Çözüm Yolları
Mustafa KEMER
İÇİNDEKİLER5
l. BÖLÜM27
1. SÖZLEŞMELER27
1.1. İhalenin sözleşmeye bağlanması27
1.2. Sözleşmenin uygulanmasıyla ilgili yasak fiil ve davranışlar27
1.3. Sözleşmelerde eşitlik ilkesi28
1.4. Sözleşmenin devri;30
1.4.1. Sözleşmenin devredilmesi halinde “EKAP” üzerinden yapılacak işlemler;34
1.5. Sözleşme ve ihale dokümanı bağlantısı34
1.6. İhale dokümanının içeriği37
1.7. İhale dokümanında değişiklik yapılması;37
2. BÖLÜM39
2. İŞ YERİNİN YÜKLENİCİYE TESLİMİ VE İŞE BAŞLAMA39
2.1. İşyerinin yükleniciye teslimi39
2.2. İş yerindeki engeller42
2.2.1. İşyerindeki engellerden idarenin sorumluluğu;44
2.3. Projenin uygulanacağı arsanın imara uygunluğu45
2.4. İşyerinin değiştirilmesi47
2.4.1. İşyeri değişikliğinin getireceği mali külfetin karşılanması:51
2.5. Yüklenicinin kendi ihtiyacı için kullanacağı yerler53
2.6. Kazı ve yıkmalarda bulunan değerli eşya;54
2.6.1. Kazılardan veya devlete ait yıkmalardan çıkarılan malzemenin değerlendirilmesi;54
III. BÖLÜM57
3. MALZEME OCAKLARI57
3.1.Genel olarak malzeme ocakları57
3.2. Malzeme ocaklarının kullanma şartları57
3.3. Ocak değişikliği;58
3.4. Ocak seçiminin önemi;59
IV. BÖLÜM67
4. İŞ VE İŞYERİNİN SİGORTALANMASI VE KORUNMASI67
4.1. İş ve işyerinin sigortalanması67
4.1.1. All risk sigorta;72
4. 2. Sigorta poliçesi üzerinde yapılması gereken incelemeler;73
4.3. İş ve işyerlerinin korunması74
4.3.1. İşyerlerinin temizlenmesi ve tesislerin kaldırılması;76
4.4. Mevcut yapıların yıkılması;77
V. BÖLÜM79
5. YÜKLENİCİNİN ÇALIŞTIRDIĞI PERSONEL79
5.1. Çalışanların hakları ve çalışma şartları79
5.1.1. Çalışanların sağlık ve güvenliğine ilişkin tedbirler83
5.1.2. Çalışanların kazaya uğramaları;83
5.1.3. Çalışanların yiyeceği ve içeceği;83
5.1.4. Yüklenicinin çalıştırdığı kişilerin uygunsuzlukları84
VI. BÖLÜM85
6. İŞ PROGRAMI VE ÖDENEK DİLİMLERİ85
6.1. İş programı:85
6.1.1. Ödenek dilimleri ve imalat iş programı tablosunun düzenlenmesi90
6.1.2. Birim fiyatlı işlerde yıllık ve aylık ödenek dilimleri tablosu;91
6.1.3. Anahtar teslimi işlerde yıllık ve aylık ödenek dilimleri tablosu;94
6.2. İhzarat uygulaması:95
6.2.1. İhzarat bedelinin mahsubu;98
6.3. Yükleniciye avans verilmesi ve avansın mahsubu;98
VII. BÖLÜM101
7. İŞİN SÜRESİ:101
7.1. İş süresinin tespiti101
7.2. Çalışılmayacak günlerin belirlenmesi103
7.3. İşin sürenin uzatılması;104
7.3.1. Mücbir sebeplerden dolayı süre uzatımı verilmesi106
7.3.2. Olağanüstü hallerin idareye bildirim süresi:110
7.4. Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenmiş olan mücbir sebep halleri;111
7.4.1. Mücbir sebep hallerine ilişkin Kamu İhale Kurulu Kararları;113
7.5. İdareden kaynaklanan sebeplerden dolayı süre uzatımı verilmesi117
7.5.1. İşlerin yapılacağı yerlerin yükleniciye tesliminde gecikme olması halinde süre uzatımı verilmesi:118
7.5.2. İşyerlerinde değişiklik yapılması halinde süre uzatımı verilmesi:118
7.5.3. Projelerin tesliminde gecikme olması halinde süre uzatımı verilmesi:118
7.5.4. İş artışından dolayı süre uzatımı verilmesi:119
7.5.4.1. İş artışına ilişkin sürenin hesabı:120
7.5.5. Hakedişlerin geç ödenmesinden dolayı süre uzatımı verilmesi121
7.5.6. Ödenek yetersizliği halinde süre uzatımı123
7.6. Süre uzatım hesabında çalışılamayacak günlerin dikkate alınması;126
7.7. Revize iş programı;127
VIII. BÖLÜM129
8. GECİKME CEZALARI129
8.1. İşin tamamının bitirilememesi halinde gecikme cezası129
8.2. Uygulanacak gecikme cezasının oranı129
8.3. Kesilecek cezaların toplam tutarının üst sınırı131
8.4. Gecikme cezasının tahsili132
8.5. Gecikme cezası uygulanacak sürenin tespiti;132
8.6. Gecikme cezası uygulanacak sözleşme bedelinin tespiti;133
IX. BÖLÜM137
9. ALT YÜKLENİCİLER137
9.1. Alt yüklenicilik sektörü137
9.1.1. Alt yüklenicilik konusunun genel hükümler açısından değerlendirilmesi139
9.2. Alt yüklenici çalıştırılması ve sorumlulukları;140
9.3. Alt yüklenici olamayacaklar143
9.4. Alt yüklenicilere yaptırılacak işin sınırları146
9.5. Alt yüklenicilere doğrudan ödeme yapılması147
9.6. Alt yüklenicilere yaptırılacak işlerin özellikleri147
9.7. Alt yüklenicilerin idareye bildirilmesi;148
9.7.1. İdareye bildirilmeyen alt yüklenicilerin sorumluluğu;149
9.7.2. Yüklenicilerin ve alt yüklenicinin birlikte sorumluluğu:149
9.8. Alt yüklenici (taşeron) sözleşmeleri;152
9.8.1. Alt yüklenici (taşeron) sözleşmelerinin hukuki niteliği;152
9.9. Alt yüklenicilere “iş deneyim belgesi” verilmesi;154
X. BÖLÜM159
10. PROJELER159
10.1. İhale sisteminde projenin yeri159
10.2. Projelerin yükleniciye teslimi;159
10.2.1. Projelerin tesliminde gecikme olması;161
10.3. Projelerin zemine uygulanması sırasında meydana gelen hatalar;162
10.3.1. Proje hatalarından kaynaklanan olası uyuşmazlık konuları:164
10.4. Uygulama projesinin özellikleri;165
10.5. Uygulama projesi ile ihale dokümanını oluşturan diğer belgeler arasındaki çelişkiler170
10.5.1.Uygulama projesi ile ihale dokümanını oluşturan diğer belgeler arasındaki çelişkilerin yaklaşık maliyet hesap cetveli üzerinden değerlendirilmesi;172
10.6. Onarım işlerinde teklif kapsamı dışında ihtiyaç duyulan imalatlar;179
XI. BÖLÜM181
11. HUKUKİ VE MALİ AÇIDAN PROJE YÖNETİMİ181
11.1. Proje yönetiminde maliyet ve süre unsuru181
11.2. Bildirimler, olurlar, onaylar, belgeler ve tespitler181
11.3. Yapı denetimi;183
11.3.1. Yapı denetim görevlilerinin (Kontrol teşkilatının) yetkileri184
11.3.2. Yapı denetim görevlilerinin sorumluluğu185
11.4. Yapı denetim görevlisi için gerekli binaların yapılması;189
11.5. Yüklenicinin iş başında bulunması190
11.6. İşin yürütülmesi için gerekli personel ve araçlar;190
11.6.1. Teknik personelin iş yerinde bulunması zorunluluğu;193
11.7. Tesis, makine, teçhizat ve diğer ekipmanın kendi malı olması şartı;195
11.8. Makine, malzeme ve ekipman ile yazılımın yerli malı olması şartı196
11.8.1. Yerli malı zorunluluğu bulunan; makine, malzeme ve ekipman ile yazılımın kontrolü196
XII. BÖLÜM199
12. REVİZE FİYAT199
12.1. Revize fiyat hesabı199
12.1.1. İlanı veya duyurusu 19 Ağustos 2019 tarihi ve sonrasında yapılmış olan ihalelere ilişkin sözleşme uygulamaları için Revize fiyat hesabı:200
12.1.2. İş kalemi miktarındaki artışın devam etmesi halinde ilave revize fiyat yapılması;206
XIII. BÖLÜM209
13. İŞ ARTIŞI VE İŞ EKSİLİŞİ209
13.1. Sözleşme kapsamında yaptırılabilecek ilave işler, iş eksilişi ve işin tasfiyesi209
13.1.1. Öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iş artışının zorunlu olması hali:210
13.1.2. İlave işin sözleşmeye esas proje içinde kalması hali:212
13.1.3. İlave işin, idareyi külfete sokmaksızın asıl işten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması hali;214
13.1.4. İlave işlerin sözleşme kapsamında olup olmadığının belirlenmesi;215
13.2. Teklif fiyatların kapsamı;216
13.3. Anahtar teslimi işlerde artan ve eksilen imalat bedellerinin hesabı224
13.3.1. Anahtar teslimi işlerde eksilen imalat bedellerinin tespiti225
13.3.2. Anahtar teslimi işlerde İş eksilişinin ihale tarihi itibarıyla tutarı228
13.4. Anahtar teslimi götürü bedel işlerde imalat miktarının yaklaşık maliyette belirlenen miktarın altında gerçekleşmesi229
XIV. BÖLÜM231
14. YENİ BİRİM FİYAT (YBF)231
14.1. Yeni birim fiyatın hukuki niteliği231
14.2. Sözleşmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan işlerin fiyatının tespiti233
14.3. İLANI VEYA DUYURUSU 18 AĞUSTOS 2019 TARİHİ VE ÖNCESİNDE YAPILMIŞ OLAN İHALELER İÇİN YENİ BİRİM FİYAT (YBF) HESABI;235
14.3.1. Yeni fiyatın tespitinde, yüklenicinin teklifi ekinde idareye sunduğu analizlerin kullanılması;236
14.3.2. Aşırı düşük açıklaması kapsamında idareye verilmiş olan analizlerin kullanılması237
14.3.3. Yeni fiyatın tespitinde, idarede veya diğer idarelerde mevcut olan analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizlerin kullanılması239
14.3.4. Yeni fiyatın tespitinde, ihaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği benzer nitelikteki analizlerin kullanılması;239
14.3.5. Yeni iş kaleminin/grubunun yapılması sırasında tutulacak puantajla oluşturulacak analizlerin kullanılması;239
14.3.6. Yeni fiyatların belirlenmesinde uygulanacak olan analizin, Şartnamedeki sıralamaya göre seçilmesi;240
14.3.7. Yeni fiyat tespitinde uygulanacak rayiçler:242
14.3.8. Yüklenicinin teklifinin ekinde idareye verdiği teklif rayiçlerin kullanılması;242
14.3.9. İdarede veya diğer idarelerdeki mevcut rayiçlerin kullanılması;242
14.3.10. İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleştirdiği ve ihale konusu işe benzer nitelikteki yapım işlerinin sözleşmelerinde ortaya çıkan fiyatlar;243
14.3.11. Ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış uygulama ayına ait yerel rayiçler.243
14.3.12. Yeni fiyat yapımında itibari ihale tenzilatı uygulanması244
14.4. İLANI VEYA DUYURUSU 19 AĞUSTOS 2019 TARİHİ VE SONRASINDA YAPILMIŞ OLAN İHALELER İÇİN YENİ BİRİM FİYAT (YBF) HESABI;247
14.5. Yeni birim fiyat tutanağının düzenlenmesi251
14.6. Yeni fiyat tespitinde anlaşmazlıklar ve çözüm yolları253
14.7. Yeni birim fiyatların sonradan değiştirilmesi254
14.7.1. Usulüne uygun olarak tespit edilmiş olan yeni fiyatın sonradan değiştirilmesi;255
14.7.2. Hatalı tespit edilmiş olan yeni fiyatın sonradan değiştirilmesi;256
XV. BÖLÜM257
15. BİRİM FİYAT ANALİZLERİ257
15.1. Birim fiyat analizlerinin içeriği ve şekli:258
15.2. Birim maliyet tespit yöntemleri261
XVI. BÖLÜM265
16. SÖZLEŞME VE EKLERİNE UYMAYAN İŞLER265
16.1. Hatalı, kusurlu ve eksik işler;266
16.2. Yüklenicinin bakım ve düzeltme sorumlulukları;269
16.3. Yüklenicinin kusuru dışındaki hasar ve zararlar;271
16.4. Yükleniciye ait giderler;271
XVII. BÖLÜM275
17. YAPI ZEMİNİNDE BEKLENMEYEN GİDERLERİN ÇIKMASI HALİNDE TARAFLARIN SORUMLULUĞU275
17.1. Zemin etüdü275
17.2. Arazi ve zemin yapısından kaynaklanan sorunlar276
17.3. Anahtar teslimi götürü bedel işlerde yapı zemininde beklenmeyen giderlerin çıkması halinde tarafların sorumluluğu277
17.4. Birim fiyat üzerinden ihale edilen işlerde yapı zemininde beklenmeyen giderlerin çıkması halinde tarafların sorumluluğu281
17.5. Kazı klas tespiti282
XVIII. BÖLÜM287
18. DENETİM GÖREVLİSİ TARAFINDAN TUTULMASI GEREKEN ATAŞMANLAR VE DEFTERLER287
18.1. Tutanaklar288
18.2. Şantiye günlük defteri289
18.3. Röleve defteri289
18.4. Ataşman defteri290
18.4.1. Ataşman defteri hakkında genel açıklamalar291
18.5. Metraj icmal cetveli (Yeşil defter)292
18.6. Sürveyan günlük defteri295
18.7. Puantaj defteri295
18.8. İhzarat tespit tutanağı295
XIX. BÖLÜM297
19. FİYAT FARKLARI297
19.1. İhale kanunları ve fiyat farkı kararnamelerinin tarihçesi297
19.2. Fiyat farkının hukuki dayanağı299
19.3. Fiyat farkı uygulama esasları302
19.3.1. Fiyat farkı hesabı304
19.4. Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE)309
19.4.1. Fiyat farkı uygulanacak dönemin tespiti315
19.4.2. Fiyat farkı formülünde yer alan (pn) değerinin hesabı316
19.4.3. Fiyat farkı formülünde yer alan ( An ) değerinin tespiti321
19.4.4. Sabit katsayılar ile endekslerin belirlenmediği durumlarda fiyat farkı hesabı322
19.4.5. Fiyat farkı hesaplanması öngörülmeyen işlerde süre uzatımı verilmesi halinde fiyat farkı hesaplanması323
19.5. ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ DEĞİŞİKLİĞİNDEN KAYNAKLI AKARYAKIT FİYAT FARKI329
19.5.1. ÖTV değişikliğinden kaynaklı akaryakıt fiyat farkının 2015/DK.D-86 Sayılı Kamu İhale Kurul Kararı’na göre hesap şekli331
19.5.2. ÖTV’de meydana gelen artışın bayi satış fiyatlarında ÖTV’deki artıştan daha düşük tutarda bir arıtış meydana getirmesi durumunda fiyat farkı hesabı336
19.5.3. Bayi satış fiyatlarında, Ötv’deki artıştan daha yüksek bir artış meydana gelmesi durumunda fiyat farkı hesabı:337
19.5.4. ÖTV’de meydana gelen azalışın, bayi satış fiyatlarında ÖTV' deki azalıştan daha düşük tutarda bir azalış meydana getirmesi durumunda fiyat farkı hesabı338
19.5.5. ÖTV’de meydana gelen azalışın, bayi satış fiyatlarında Ötv’deki azalıştan daha yüksek tutarda bir azalış meydana getirmesi durumunda fiyat farkı hesabı338
19.5.6. 20.6.2018/11818 Sayılı bakanlar kurulu kararı çerçevesinde özel tüketim vergisindeki değişikliklere bağlı fiyat farkı uygulaması339
XX. BÖLÜM345
20. HAKEDİŞLER345
20.1. Geçici hakediş raporları346
XXI. BÖLÜM351
21. METRAJ HATALARI351
XXII. BÖLÜM357
22. HAKEDİŞ CETVELLERİ357
22.1. Hakediş raporu ön kapağı357
22.2. Dizi pusulasının düzenlenmesi;361
22.3. Yapılan işler listesinin düzenlenmesi;361
22.4. Teklif birim fiyatlı işler için “yapılan işler listesi” nın düzenlenmesi363
22.5. Hakediş özeti cetvelinin düzenlenmesi.367
22.6. Hakediş icmali cetvelinin düzenlenmesi;368
22.7. Hakediş raporu (arka kapak) cetvelinin düzenlenmesi369
XXIII. BÖLÜM371
23. ANAHTAR TESLİMİ GÖTÜRÜ BEDEL İŞLERDE BAŞTAN SONA HAKEDİŞ DÜZENLEME ÖRNEĞİ371
23.1. Geçici kabul noksanları için %3 tutulması işlemi ve hukuki gerekçesi420
23.2. Sözleşmenin feshi veya tasfiye edilmesi halinde geçici kabul noksanları için tutulan bedelin iadesi;423
XXIV. BÖLÜM425
24. METRAJLAR425
24.1. Anahtar teslimi götürü bedel işlerde imalat miktarlarının tespiti425
24.2. Birim fiyat işlerde imalat metrajları426
24.2.1. Metraj çalışmalarında ölçü birimleri;426
24.2.2. Metraj çalışmalarında ölçümleme şekli;427
24.3. Birim fiyat sözleşmeli işlerde yapımından vazgeçilen iş kalemleri;429
XXV. BÖLÜM431
25. BİRİM FİYAT İŞLERDE BAŞTAN SONA HAKEDİŞ DÜZENLEME ÖRNEĞİ:431
XXVI. BÖLÜM471
26. BİRİM FİYAT SÖZLEŞMELİ İŞLERDE KESİN HESABI İDAREYE VERİLMEMİŞ İMALAT TUTARLARINDAN % 5 KESİNTİ YAPILMASI471
26.1. Kesin hesap karşılığı olarak %5’i tutulacak olan iş kalemlerinin tespiti471
26.2. Kesin hesabı İdareye verilmemiş imalat tutarlarından %5 oranında kesinti şekli474
XXVII. BÖLÜM477
27. KESİN HAKEDİŞ RAPORU VE HESAP KESİLMESİ477
27.1. Birim fiyat esaslı sözleşmelerde kesin hesapların tamamlanması477
27.2. Yüklenicinin kesin hesap çalışmalarının yapıldığı yerde bulunması zorunluluğu477
27.3. Kesin metraj ve hesapların hazırlanma süresi478
27.4. Kesin hesapların onay süresi478
27.5. Kesin metraj ve hesapların düzenlenmesi sırasında yüklenicinin bulunmaması halinde yapılacak işlemler478
27.6. Yüklenicinin kesin hesaplara itirazı479
27.7. Kesin hakediş raporunun düzenleme süresi480
27.8. Hesap kesme işlemi480
XXVIII. BÖLÜM481
28. FESİH VE TASFİYE HALİNDE KESİN HESAPLARIN ÇIKARILMASI481
28.1. Fesih ve tasfiye halinde kesin hesapların çıkarılması;482
28.2. Fesih ve tasfiye halinde kesin hakediş raporu ve hesap kesilmesi işlemleri;482
28.3. Fesih ve tasfiye halinde anahtar teslimi götürü bedel sözleşmelerde hesap kesme hakedişi483
28.4. Feshedilen işe ait gerçekleşme oranının belirlenmesi483
XXIX. BÖLÜM489
29. YAPI DENETİM GÖREVLİLERİ (KONTROL TEŞKİLATI)489
29.1. Denetim görevlilerinin (kontrol teşkilatının) çalışma usul ve esasları489
29.2. Hakedişlere itiraz şekli:490
29.3. Yüklenici ile yapı denetim görevlisi arasında çıkan anlaşmazlıkların çözümü;493
29.4. Yüksek fen kurulu;494
29.5. Yüksek Fen Kurulu Başkanlığının görevleri;495
XXX. BÖLÜM497
30. KONTROL MÜHENDİSLERİNİN UYGULAMADA DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR;497
XXXI. BÖLÜM501
31. HAKEDİŞLERİN ÖDENME SÜRESİ501
XXXII. BÖLÜM505
32. KABUL İŞLEMLERİ505
32.1. Muayene ve kabul komisyonlarının kuruluşu505
32.1.1. Muayene ve kabul komisyonlarının görevleri;505
32.1.2. Geçici kabul teklif belgesinin düzenlenmesi;506
32.2. Geçici kabul işlemleri508
32.2.1. Nefaset kesintisi513
32.2.2. Geçici kabul tutanağının düzenlenmesi514
32.2.3. Geçici kabul itibar tarihi;515
XXXIII. BÖLÜM51