Yapım İşlerinde Hakediş Düzenleme Esasları Uyuşmazlıklar ve Çözüm Yolları
Yapım İşlerinde Hakediş Düzenleme Esasları Uyuşmazlıklar ve Çözüm Yolları
Mustafa KEMER





İÇİNDEKİLER5
l. BÖLÜM27
1. SÖZLEÅžMELER27
1.1. İhalenin sözleÅŸmeye baÄŸlanması27
1.2. SözleÅŸmenin uygulanmasıyla ilgili yasak fiil ve davranışlar27
1.3. SözleÅŸmelerde eÅŸitlik ilkesi28
1.4. SözleÅŸmenin devri;30
1.4.1. SözleÅŸmenin devredilmesi halinde “EKAP” üzerinden yapılacak iÅŸlemler;34
1.5. SözleÅŸme ve ihale dokümanı baÄŸlantısı34
1.6. İhale dokümanının içeriÄŸi37
1.7. İhale dokümanında deÄŸiÅŸiklik yapılması;37
2. BÖLÜM39
2. İŞ YERİNİN YÜKLENİCİYE TESLİMİ VE İŞE BAÅžLAMA39
2.1. İşyerinin yükleniciye teslimi39
2.2. İş yerindeki engeller42
2.2.1. İşyerindeki engellerden idarenin sorumluluğu;44
2.3. Projenin uygulanacağı arsanın imara uygunluğu45
2.4. İşyerinin değiştirilmesi47
2.4.1. İşyeri deÄŸiÅŸikliÄŸinin getireceÄŸi mali külfetin karşılanması:51
2.5. Yüklenicinin kendi ihtiyacı için kullanacağı yerler53
2.6. Kazı ve yıkmalarda bulunan değerli eşya;54
2.6.1. Kazılardan veya devlete ait yıkmalardan çıkarılan malzemenin deÄŸerlendirilmesi;54
III. BÖLÜM57
3. MALZEME OCAKLARI57
3.1.Genel olarak malzeme ocakları57
3.2. Malzeme ocaklarının kullanma şartları57
3.3. Ocak deÄŸiÅŸikliÄŸi;58
3.4. Ocak seçiminin önemi;59
IV. BÖLÜM67
4. İŞ VE İŞYERİNİN SİGORTALANMASI VE KORUNMASI67
4.1. İş ve işyerinin sigortalanması67
4.1.1. All risk sigorta;72
4. 2. Sigorta poliçesi üzerinde yapılması gereken incelemeler;73
4.3. İş ve işyerlerinin korunması74
4.3.1. İşyerlerinin temizlenmesi ve tesislerin kaldırılması;76
4.4. Mevcut yapıların yıkılması;77
V. BÖLÜM79
5. YÜKLENİCİNİN ÇALIÅžTIRDIÄžI PERSONEL79
5.1. Çalışanların hakları ve çalışma ÅŸartları79
5.1.1. Çalışanların saÄŸlık ve güvenliÄŸine iliÅŸkin tedbirler83
5.1.2. Çalışanların kazaya uÄŸramaları;83
5.1.3. Çalışanların yiyeceÄŸi ve içeceÄŸi;83
5.1.4. Yüklenicinin çalıştırdığı kiÅŸilerin uygunsuzlukları84
VI. BÖLÜM85
6. İŞ PROGRAMI VE ÖDENEK DİLİMLERİ85
6.1. İş programı:85
6.1.1. Ödenek dilimleri ve imalat iÅŸ programı tablosunun düzenlenmesi90
6.1.2. Birim fiyatlı iÅŸlerde yıllık ve aylık ödenek dilimleri tablosu;91
6.1.3. Anahtar teslimi iÅŸlerde yıllık ve aylık ödenek dilimleri tablosu;94
6.2. İhzarat uygulaması:95
6.2.1. İhzarat bedelinin mahsubu;98
6.3. Yükleniciye avans verilmesi ve avansın mahsubu;98
VII. BÖLÜM101
7. İŞİN SÜRESİ:101
7.1. İş süresinin tespiti101
7.2. Çalışılmayacak günlerin belirlenmesi103
7.3. İşin sürenin uzatılması;104
7.3.1. Mücbir sebeplerden dolayı süre uzatımı verilmesi106
7.3.2. OlaÄŸanüstü hallerin idareye bildirim süresi:110
7.4. Kamu İhale Kurumu tarafından belirlenmiÅŸ olan mücbir sebep halleri;111
7.4.1. Mücbir sebep hallerine iliÅŸkin Kamu İhale Kurulu Kararları;113
7.5. İdareden kaynaklanan sebeplerden dolayı süre uzatımı verilmesi117
7.5.1. İşlerin yapılacağı yerlerin yükleniciye tesliminde gecikme olması halinde süre uzatımı verilmesi:118
7.5.2. İşyerlerinde deÄŸiÅŸiklik yapılması halinde süre uzatımı verilmesi:118
7.5.3. Projelerin tesliminde gecikme olması halinde süre uzatımı verilmesi:118
7.5.4. İş artışından dolayı süre uzatımı verilmesi:119
7.5.4.1. İş artışına iliÅŸkin sürenin hesabı:120
7.5.5. HakediÅŸlerin geç ödenmesinden dolayı süre uzatımı verilmesi121
7.5.6. Ödenek yetersizliÄŸi halinde süre uzatımı123
7.6. Süre uzatım hesabında çalışılamayacak günlerin dikkate alınması;126
7.7. Revize iş programı;127
VIII. BÖLÜM129
8. GECİKME CEZALARI129
8.1. İşin tamamının bitirilememesi halinde gecikme cezası129
8.2. Uygulanacak gecikme cezasının oranı129
8.3. Kesilecek cezaların toplam tutarının üst sınırı131
8.4. Gecikme cezasının tahsili132
8.5. Gecikme cezası uygulanacak sürenin tespiti;132
8.6. Gecikme cezası uygulanacak sözleÅŸme bedelinin tespiti;133
IX. BÖLÜM137
9. ALT YÜKLENİCİLER137
9.1. Alt yüklenicilik sektörü137
9.1.1. Alt yüklenicilik konusunun genel hükümler açısından deÄŸerlendirilmesi139
9.2. Alt yüklenici çalıştırılması ve sorumlulukları;140
9.3. Alt yüklenici olamayacaklar143
9.4. Alt yüklenicilere yaptırılacak iÅŸin sınırları146
9.5. Alt yüklenicilere doÄŸrudan ödeme yapılması147
9.6. Alt yüklenicilere yaptırılacak iÅŸlerin özellikleri147
9.7. Alt yüklenicilerin idareye bildirilmesi;148
9.7.1. İdareye bildirilmeyen alt yüklenicilerin sorumluluÄŸu;149
9.7.2. Yüklenicilerin ve alt yüklenicinin birlikte sorumluluÄŸu:149
9.8. Alt yüklenici (taÅŸeron) sözleÅŸmeleri;152
9.8.1. Alt yüklenici (taÅŸeron) sözleÅŸmelerinin hukuki niteliÄŸi;152
9.9. Alt yüklenicilere “iÅŸ deneyim belgesi” verilmesi;154
X. BÖLÜM159
10. PROJELER159
10.1. İhale sisteminde projenin yeri159
10.2. Projelerin yükleniciye teslimi;159
10.2.1. Projelerin tesliminde gecikme olması;161
10.3. Projelerin zemine uygulanması sırasında meydana gelen hatalar;162
10.3.1. Proje hatalarından kaynaklanan olası uyuşmazlık konuları:164
10.4. Uygulama projesinin özellikleri;165
10.5. Uygulama projesi ile ihale dokümanını oluÅŸturan diÄŸer belgeler arasındaki çeliÅŸkiler170
10.5.1.Uygulama projesi ile ihale dokümanını oluÅŸturan diÄŸer belgeler arasındaki çeliÅŸkilerin yaklaşık maliyet hesap cetveli üzerinden deÄŸerlendirilmesi;172
10.6. Onarım iÅŸlerinde teklif kapsamı dışında ihtiyaç duyulan imalatlar;179
XI. BÖLÜM181
11. HUKUKİ VE MALİ AÇIDAN PROJE YÖNETİMİ181
11.1. Proje yönetiminde maliyet ve süre unsuru181
11.2. Bildirimler, olurlar, onaylar, belgeler ve tespitler181
11.3. Yapı denetimi;183
11.3.1. Yapı denetim görevlilerinin (Kontrol teÅŸkilatının) yetkileri184
11.3.2. Yapı denetim görevlilerinin sorumluluÄŸu185
11.4. Yapı denetim görevlisi için gerekli binaların yapılması;189
11.5. Yüklenicinin iÅŸ başında bulunması190
11.6. İşin yürütülmesi için gerekli personel ve araçlar;190
11.6.1. Teknik personelin iş yerinde bulunması zorunluluğu;193
11.7. Tesis, makine, teçhizat ve diÄŸer ekipmanın kendi malı olması ÅŸartı;195
11.8. Makine, malzeme ve ekipman ile yazılımın yerli malı olması şartı196
11.8.1. Yerli malı zorunluluÄŸu bulunan; makine, malzeme ve ekipman ile yazılımın kontrolü196
XII. BÖLÜM199
12. REVİZE FİYAT199
12.1. Revize fiyat hesabı199
12.1.1. İlanı veya duyurusu 19 AÄŸustos 2019 tarihi ve sonrasında yapılmış olan ihalelere iliÅŸkin sözleÅŸme uygulamaları için Revize fiyat hesabı:200
12.1.2. İş kalemi miktarındaki artışın devam etmesi halinde ilave revize fiyat yapılması;206
XIII. BÖLÜM209
13. İŞ ARTIŞI VE İŞ EKSİLİŞİ209
13.1. SözleÅŸme kapsamında yaptırılabilecek ilave iÅŸler, iÅŸ eksiliÅŸi ve iÅŸin tasfiyesi209
13.1.1. Öngörülemeyen durumlar nedeniyle bir iÅŸ artışının zorunlu olması hali:210
13.1.2. İlave iÅŸin sözleÅŸmeye esas proje içinde kalması hali:212
13.1.3. İlave iÅŸin, idareyi külfete sokmaksızın asıl iÅŸten ayrılmasının teknik veya ekonomik olarak mümkün olmaması hali;214
13.1.4. İlave iÅŸlerin sözleÅŸme kapsamında olup olmadığının belirlenmesi;215
13.2. Teklif fiyatların kapsamı;216
13.3. Anahtar teslimi işlerde artan ve eksilen imalat bedellerinin hesabı224
13.3.1. Anahtar teslimi iÅŸlerde eksilen imalat bedellerinin tespiti225
13.3.2. Anahtar teslimi işlerde İş eksilişinin ihale tarihi itibarıyla tutarı228
13.4. Anahtar teslimi götürü bedel iÅŸlerde imalat miktarının yaklaşık maliyette belirlenen miktarın altında gerçekleÅŸmesi229
XIV. BÖLÜM231
14. YENİ BİRİM FİYAT (YBF)231
14.1. Yeni birim fiyatın hukuki niteliği231
14.2. SözleÅŸmede bulunmayan veya fiyatı belirli olmayan iÅŸlerin fiyatının tespiti233
14.3. İLANI VEYA DUYURUSU 18 AÄžUSTOS 2019 TARİHİ VE ÖNCESİNDE YAPILMIÅž OLAN İHALELER İÇİN YENİ BİRİM FİYAT (YBF) HESABI;235
14.3.1. Yeni fiyatın tespitinde, yüklenicinin teklifi ekinde idareye sunduÄŸu analizlerin kullanılması;236
14.3.2. Aşırı düÅŸük açıklaması kapsamında idareye verilmiÅŸ olan analizlerin kullanılması237
14.3.3. Yeni fiyatın tespitinde, idarede veya diğer idarelerde mevcut olan analizlerle kıyaslanarak bulunacak analizlerin kullanılması239
14.3.4. Yeni fiyatın tespitinde, ihaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleÅŸtirdiÄŸi benzer nitelikteki analizlerin kullanılması;239
14.3.5. Yeni iş kaleminin/grubunun yapılması sırasında tutulacak puantajla oluşturulacak analizlerin kullanılması;239
14.3.6. Yeni fiyatların belirlenmesinde uygulanacak olan analizin, Åžartnamedeki sıralamaya göre seçilmesi;240
14.3.7. Yeni fiyat tespitinde uygulanacak rayiçler:242
14.3.8. Yüklenicinin teklifinin ekinde idareye verdiÄŸi teklif rayiçlerin kullanılması;242
14.3.9. İdarede veya diÄŸer idarelerdeki mevcut rayiçlerin kullanılması;242
14.3.10. İhaleyi yapan idarenin daha önce gerçekleÅŸtirdiÄŸi ve ihale konusu iÅŸe benzer nitelikteki yapım iÅŸlerinin sözleÅŸmelerinde ortaya çıkan fiyatlar;243
14.3.11. Ticaret ve/veya sanayi odasınca onaylanmış uygulama ayına ait yerel rayiçler.243
14.3.12. Yeni fiyat yapımında itibari ihale tenzilatı uygulanması244
14.4. İLANI VEYA DUYURUSU 19 AÄžUSTOS 2019 TARİHİ VE SONRASINDA YAPILMIÅž OLAN İHALELER İÇİN YENİ BİRİM FİYAT (YBF) HESABI;247
14.5. Yeni birim fiyat tutanağının düzenlenmesi251
14.6. Yeni fiyat tespitinde anlaÅŸmazlıklar ve çözüm yolları253
14.7. Yeni birim fiyatların sonradan değiştirilmesi254
14.7.1. Usulüne uygun olarak tespit edilmiÅŸ olan yeni fiyatın sonradan deÄŸiÅŸtirilmesi;255
14.7.2. Hatalı tespit edilmiş olan yeni fiyatın sonradan değiştirilmesi;256
XV. BÖLÜM257
15. BİRİM FİYAT ANALİZLERİ257
15.1. Birim fiyat analizlerinin içeriÄŸi ve ÅŸekli:258
15.2. Birim maliyet tespit yöntemleri261
XVI. BÖLÜM265
16. SÖZLEÅžME VE EKLERİNE UYMAYAN İŞLER265
16.1. Hatalı, kusurlu ve eksik işler;266
16.2. Yüklenicinin bakım ve düzeltme sorumlulukları;269
16.3. Yüklenicinin kusuru dışındaki hasar ve zararlar;271
16.4. Yükleniciye ait giderler;271
XVII. BÖLÜM275
17. YAPI ZEMİNİNDE BEKLENMEYEN GİDERLERİN ÇIKMASI HALİNDE TARAFLARIN SORUMLULUÄžU275
17.1. Zemin etüdü275
17.2. Arazi ve zemin yapısından kaynaklanan sorunlar276
17.3. Anahtar teslimi götürü bedel iÅŸlerde yapı zemininde beklenmeyen giderlerin çıkması halinde tarafların sorumluluÄŸu277
17.4. Birim fiyat üzerinden ihale edilen iÅŸlerde yapı zemininde beklenmeyen giderlerin çıkması halinde tarafların sorumluluÄŸu281
17.5. Kazı klas tespiti282
XVIII. BÖLÜM287
18. DENETİM GÖREVLİSİ TARAFINDAN TUTULMASI GEREKEN ATAÅžMANLAR VE DEFTERLER287
18.1. Tutanaklar288
18.2. Åžantiye günlük defteri289
18.3. Röleve defteri289
18.4. AtaÅŸman defteri290
18.4.1. AtaÅŸman defteri hakkında genel açıklamalar291
18.5. Metraj icmal cetveli (YeÅŸil defter)292
18.6. Sürveyan günlük defteri295
18.7. Puantaj defteri295
18.8. İhzarat tespit tutanağı295
XIX. BÖLÜM297
19. FİYAT FARKLARI297
19.1. İhale kanunları ve fiyat farkı kararnamelerinin tarihçesi297
19.2. Fiyat farkının hukuki dayanağı299
19.3. Fiyat farkı uygulama esasları302
19.3.1. Fiyat farkı hesabı304
19.4. Yurt içi üretici fiyat endeksi (Yİ-ÜFE)309
19.4.1. Fiyat farkı uygulanacak dönemin tespiti315
19.4.2. Fiyat farkı formülünde yer alan (pn) deÄŸerinin hesabı316
19.4.3. Fiyat farkı formülünde yer alan ( An ) deÄŸerinin tespiti321
19.4.4. Sabit katsayılar ile endekslerin belirlenmediği durumlarda fiyat farkı hesabı322
19.4.5. Fiyat farkı hesaplanması öngörülmeyen iÅŸlerde süre uzatımı verilmesi halinde fiyat farkı hesaplanması323
19.5. ÖZEL TÜKETİM VERGİSİ DEĞİŞİKLİĞİNDEN KAYNAKLI AKARYAKIT FİYAT FARKI329
19.5.1. ÖTV deÄŸiÅŸikliÄŸinden kaynaklı akaryakıt fiyat farkının 2015/DK.D-86 Sayılı Kamu İhale Kurul Kararı’na göre hesap ÅŸekli331
19.5.2. ÖTV’de meydana gelen artışın bayi satış fiyatlarında ÖTV’deki artıştan daha düÅŸük tutarda bir arıtış meydana getirmesi durumunda fiyat farkı hesabı336
19.5.3. Bayi satış fiyatlarında, Ötv’deki artıştan daha yüksek bir artış meydana gelmesi durumunda fiyat farkı hesabı:337
19.5.4. ÖTV’de meydana gelen azalışın, bayi satış fiyatlarında ÖTV' deki azalıştan daha düÅŸük tutarda bir azalış meydana getirmesi durumunda fiyat farkı hesabı338
19.5.5. ÖTV’de meydana gelen azalışın, bayi satış fiyatlarında Ötv’deki azalıştan daha yüksek tutarda bir azalış meydana getirmesi durumunda fiyat farkı hesabı338
19.5.6. 20.6.2018/11818 Sayılı bakanlar kurulu kararı çerçevesinde özel tüketim vergisindeki deÄŸiÅŸikliklere baÄŸlı fiyat farkı uygulaması339
XX. BÖLÜM345
20. HAKEDİŞLER345
20.1. Geçici hakediÅŸ raporları346
XXI. BÖLÜM351
21. METRAJ HATALARI351
XXII. BÖLÜM357
22. HAKEDİŞ CETVELLERİ357
22.1. HakediÅŸ raporu ön kapağı357
22.2. Dizi pusulasının düzenlenmesi;361
22.3. Yapılan iÅŸler listesinin düzenlenmesi;361
22.4. Teklif birim fiyatlı iÅŸler için “yapılan iÅŸler listesi” nın düzenlenmesi363
22.5. HakediÅŸ özeti cetvelinin düzenlenmesi.367
22.6. HakediÅŸ icmali cetvelinin düzenlenmesi;368
22.7. HakediÅŸ raporu (arka kapak) cetvelinin düzenlenmesi369
XXIII. BÖLÜM371
23. ANAHTAR TESLİMİ GÖTÜRÜ BEDEL İŞLERDE BAÅžTAN SONA HAKEDİŞ DÜZENLEME ÖRNEĞİ371
23.1. Geçici kabul noksanları için %3 tutulması iÅŸlemi ve hukuki gerekçesi420
23.2. SözleÅŸmenin feshi veya tasfiye edilmesi halinde geçici kabul noksanları için tutulan bedelin iadesi;423
XXIV. BÖLÜM425
24. METRAJLAR425
24.1. Anahtar teslimi götürü bedel iÅŸlerde imalat miktarlarının tespiti425
24.2. Birim fiyat işlerde imalat metrajları426
24.2.1. Metraj çalışmalarında ölçü birimleri;426
24.2.2. Metraj çalışmalarında ölçümleme ÅŸekli;427
24.3. Birim fiyat sözleÅŸmeli iÅŸlerde yapımından vazgeçilen iÅŸ kalemleri;429
XXV. BÖLÜM431
25. BİRİM FİYAT İŞLERDE BAÅžTAN SONA HAKEDİŞ DÜZENLEME ÖRNEĞİ:431
XXVI. BÖLÜM471
26. BİRİM FİYAT SÖZLEÅžMELİ İŞLERDE KESİN HESABI İDAREYE VERİLMEMİŞ İMALAT TUTARLARINDAN % 5 KESİNTİ YAPILMASI471
26.1. Kesin hesap karşılığı olarak %5’i tutulacak olan iÅŸ kalemlerinin tespiti471
26.2. Kesin hesabı İdareye verilmemiş imalat tutarlarından %5 oranında kesinti şekli474
XXVII. BÖLÜM477
27. KESİN HAKEDİŞ RAPORU VE HESAP KESİLMESİ477
27.1. Birim fiyat esaslı sözleÅŸmelerde kesin hesapların tamamlanması477
27.2. Yüklenicinin kesin hesap çalışmalarının yapıldığı yerde bulunması zorunluluÄŸu477
27.3. Kesin metraj ve hesapların hazırlanma süresi478
27.4. Kesin hesapların onay süresi478
27.5. Kesin metraj ve hesapların düzenlenmesi sırasında yüklenicinin bulunmaması halinde yapılacak iÅŸlemler478
27.6. Yüklenicinin kesin hesaplara itirazı479
27.7. Kesin hakediÅŸ raporunun düzenleme süresi480
27.8. Hesap kesme iÅŸlemi480
XXVIII. BÖLÜM481
28. FESİH VE TASFİYE HALİNDE KESİN HESAPLARIN ÇIKARILMASI481
28.1. Fesih ve tasfiye halinde kesin hesapların çıkarılması;482
28.2. Fesih ve tasfiye halinde kesin hakediÅŸ raporu ve hesap kesilmesi iÅŸlemleri;482
28.3. Fesih ve tasfiye halinde anahtar teslimi götürü bedel sözleÅŸmelerde hesap kesme hakediÅŸi483
28.4. Feshedilen iÅŸe ait gerçekleÅŸme oranının belirlenmesi483
XXIX. BÖLÜM489
29. YAPI DENETİM GÖREVLİLERİ (KONTROL TEÅžKİLATI)489
29.1. Denetim görevlilerinin (kontrol teÅŸkilatının) çalışma usul ve esasları489
29.2. HakediÅŸlere itiraz ÅŸekli:490
29.3. Yüklenici ile yapı denetim görevlisi arasında çıkan anlaÅŸmazlıkların çözümü;493
29.4. Yüksek fen kurulu;494
29.5. Yüksek Fen Kurulu BaÅŸkanlığının görevleri;495
XXX. BÖLÜM497
30. KONTROL MÜHENDİSLERİNİN UYGULAMADA DİKKAT ETMESİ GEREKEN HUSUSLAR;497
XXXI. BÖLÜM501
31. HAKEDİŞLERİN ÖDENME SÜRESİ501
XXXII. BÖLÜM505
32. KABUL İŞLEMLERİ505
32.1. Muayene ve kabul komisyonlarının kuruluşu505
32.1.1. Muayene ve kabul komisyonlarının görevleri;505
32.1.2. Geçici kabul teklif belgesinin düzenlenmesi;506
32.2. Geçici kabul iÅŸlemleri508
32.2.1. Nefaset kesintisi513
32.2.2. Geçici kabul tutanağının düzenlenmesi514
32.2.3. Geçici kabul itibar tarihi;515
XXXIII. BÖLÜM517<