Vergisel İşlemlerde Dava Rehberi
Vergisel İşlemlerde Dava Rehberi
Kemal ÇAĞLAR / Özkan AYKAR / Özkan ERTEKİN
Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
İÇİNDEKİLER
BİRİNCİ BÖLÜM
İDARİ ÇÖZÜM YOLLARI-1
A-Bilgi Edinme Hakkı-1
B-Özelge Uygulaması ve Sirküler-2
C-Düzeltme-5
1-Düzeltme Talebi-5
2-Düzeltme dilekçesi (VUK Md. 122)-6
3-Şikayet yoluyla düzeltme dilekçesi (VUK. Md. 124)-7
D-Pişmanlık ve Islah-8
1-Konuya İlişkin Mevzuat-8
2-Pişmanlık Talep Dilekçesi-9
E-Cezalarda İndirim-9
1-Konuya İlişkin Mevzuat-9
2-Cezalarda İndirim Talep Dilekçesi-10
F-Uzlaşma-10
1-Konuya İlişkin Mevzuat-10
2-Uzlaşma Talep Dilekçesi-12
G-Tecil ve Taksitlendirme-13
1-Konuya ilişkin mevzuat-13
2-Tecil ve Taksitlendirme Talep Formu-15
VERGİSEL İŞLEMLERDE YARGI DENETİMİ-17
VERGİ HUKUKUNDA YORUM-20
İSPAT VE DELİL-22
İKİNCİ BÖLÜM
2577 SAYILI İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNU
İDARİ YARGILAMA USULÜ KANUNUNUN KAPSAMI VE NİTELİĞİ-25
Madde 1- Kapsam ve nitelik-25
AÇIKLAMA-26
İDARİ DAVA TÜRLERİ VE İDARİ YARGI YETKİSİNİN SINIRI-27
Madde 2- İdari Dava Türleri ve İdari Yargı Yetkisinin Sınırı-27
AÇIKLAMA-27
İDARİ YARGI YETKİSİNİN SINIRI VE YERİNDELİK DENETİMİ-27
VERGİ YARGISI İLE İLGİLİ KAVRAMLAR-28
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-30
VERGİSEL ALANDA İDARİ İŞLEM NİTELİĞİ TAŞIYAN VE DAVA KONUSU YAPILAN KONULAR İLE İSTİSNAİ DURUMLAR-36
1-İhtirazi Kayıtla Verilen Beyannamelere İstinaden Açılan Davalar-37
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-37
2-İkmalen, Re’sen ve İdarece Yapılan Tarhiyatları Gösteren Vergi Ceza İhbarnamelerine Açılan Davalar-41
2. 1. -Yaygın ve Yoğun Vergi Denetimi ile Yol Denetimi Esnasında Tutulan Tutanaklara İstinaden Düzenlenen Vergi-Ceza İhbarnamelerine Açılan Davalar-42
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-42
2. 2. -Vergi İnceleme Raporlarına İstinaden Düzenlenen Vergi-Ceza İhbarnamelerine Açılan Davalar-46
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-47
2. 3. -Takdir Komisyon Kararlarına İstinaden Düzenlenen Vergi - Ceza İhbarnamelerine Açılan Davalar-59
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-60
2. 4. -VUK’un Mükerrer 355. Maddesi Kapsamında Açılan Davalar-64
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-65
3-Düzeltme Talebinin Reddi ve Şikayet Yolu İle Müracaat Kapsamında Açılan Davalar-68
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-71
4-Yönetmelik, Genel Tebliğ, Sirküler, Özelge-80
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-80
5-Mükellefiyet Tesisi, Mükellefiyet Şekli ve Muafiyet-91
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-91
6-6183 Sayılı Kanun Uyarınca Ödeme Emri, Haciz Tatbiki, İhtiyati Tahakkuk ve İhtiyati Haciz İşlemlerine Açılan Davalar-95
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-96
İDARİ DAVALARIN AÇILMASI, DİLEKÇELERİN VERİLECEĞİ YERLER VE AYNI DİLEKÇE İLE DAVA AÇILABİLECEK HALLER-111
Madde 3- İdari Davaların Açılması-111
Madde 4- Dilekçelerin Verileceği Yerler-112
Madde 5- Aynı Dilekçe İle Dava Açılabilecek Haller-112
AÇIKLAMA-112
1-Dava dilekçesi vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben yazılmış olmalıdır. İtiraz ve İstinaf başvurusu için Bölge idare mahkemesine veya temyiz başvurusu içinde Danıştay Başkanlığına sunulmak üzere vergi mahkemesi başkanlıklarına hitaben düzenlenir-113
2-Dava Dilekçesinde Tarafların ve Varsa Vekillerinin veya Temsilcilerinin Ad ve Soyadları veya Unvanları ve Adresleri ile Gerçek Kişilere Ait Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarasının Bulunması Gerekmektedir-114
3-Dava Dilekçesinde Davanın konusu ve sebepleri ile dayandığı deliller, Davaya konu olan idari işlemin yazılı bildirim tarihi, Vergi, resim, harç, benzeri mali yükümler ve bunların zam ve cezalarına ilişkin davalarla tam yargı davalarında uyuşmazlık konusu miktar, Vergi davalarında davanın ilgili bulunduğu verginin veya vergi cezasının nevi ve yılı, tebliğ edilen ihbarnamenin tarihi ve numarası ve varsa mükellef hesap numarası gösterilir-115
4-Dava Dilekçesinde Davacının veya Vekilinin İmzasının Bulunması Gerekmektedir-117
5-Her idari işlem aleyhine ayrı ayrı dava açılır. Ancak, aralarında maddi veya hukuki yönden bağlılık ya da sebep-sonuç ilişkisi bulunan birden fazla işleme karşı bir dilekçe ile de dava açılabilir-117
6-Dava konusu kararın ve belgelerin asılları veya örnekleri dava dilekçesine eklenir. Dilekçeler ile bunlara ekli evrakın örnekleri karşı taraf sayısından bir fazla olur-118
7-Birden fazla şahsın müşterek dilekçe ile dava açabilmesi için davacıların hak veya menfaatlerinde iştirak bulunması ve davaya yol açan maddi olay veya hukuki sebeplerin aynı olması gerekir-119
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-119
MAHKEMECE DAVA DİLEKÇESİ ÜZERİNE UYGULANACAK İŞLEM-125
Madde 6- Dilekçe üzerine uygulanacak işlem-125
AÇIKLAMA-126
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-127
İDARİ YARGI YERLERİ VE DAVA AÇMA SÜRELERİ-130
Madde 7- Dava açma süresi-130
Madde 8- Sürelerle ilgili genel esaslar-131
Madde 9- Görevli olmayan yerlere başvurma-131
AÇIKLAMA-133
1-Vergi-Ceza İhbarnamesinin Tebliği ve Dava Açma Süresi-133
2-Ödeme Emrinin Tebliği ve Dava Açma Süresi-133
3-İhtiyati Haciz ve İhtiyati Tahakkuk İşlemlerinde Dava Açma Süresi-134
4-Haciz İşlemlerinde Dava Açma Süresi-134
5-Uzlaşmanın Vaki Olmaması/Temin Edilememesi Halinde Dava Açma Süresi-134
6-İhtirazi Kayıtla Verilen Beyannamelerde Dava Açma Süresi-136
7-Düzeltme Başvurusu ve Dava Açma Süresi-136
7. 1. -Düzeltme başvurusunun dava açma süresi içinde yapılması-137
7. 2. -Düzeltme başvurusunun dava açma süresinden sonra yapılması-137
8-Takdir Komisyon Kararlarına Dava Açma Süresi-138
9-Düzenleyici İşlemlerde Dava Açma Süresi-139
10-İlanen Tebliğin Dava Açma Süresine Etkisi-139
11-1136 Sayılı Avukatlık Kanunundaki Ek Dava Süresi-140
12-Mücbir Sebep Halinin Dava Sürelerine Etkisi-140
13-İdare veya Vergi Mahkemesi Bulunmayan Yerlerde Asliye Hukuk Hakimliklerine Dava Dilekçesinin Tesliminin Dava Açma Süresine Etkisi-140
14-Adli Tatil-Mali Tatil Zamanlarında Dava Açma Sürelerinin Durumu-141
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-142
İDARİ MAKAMLARIN SÜKUTU VE ÜST MAKAMLARA BAŞVURMA-161
Madde 10- İdari makamların sükutu-161
Madde 11- Üst makamlara başvurma-162
AÇIKLAMA-162
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-163
İPTAL VE TAM YARGI DAVALARI-180
Madde 12- İptal ve tam yargı davaları-180
Madde 13- Doğrudan doğruya tam yargı davası açılması-180
AÇIKLAMA-180
DİLEKÇELER ÜZERİNE İLK İNCELEME VE VERİLECEK KARAR-182
Madde 14- Dilekçeler üzerine ilk inceleme-182
Madde 15- İlk inceleme üzerine verilecek karar-183
AÇIKLAMA-184
A-Görev ve Yetki Yönünden İnceleme-184
B-İdari Merci Tecavüzü Yönünden İnceleme-187
C-Ehliyet Yönünden İnceleme-188
D-İdari Davaya Konu Olacak Kesin ve Yürütülmesi Gereken Bir İşlem Olup Olmadığı Yönünden İnceleme-190
E-Süre Aşımı Yönünden İnceleme-190
F-Husumet Yönünden İnceleme: -192
G-Dilekçenin 3 ve 5 inci Maddelere Uygunluğu Yönünden İnceleme-194
H-Diğer Hususlar-194
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-194
TEBLİGAT, CEVAP VERME VE VERGİ DAİRESİ İŞLEMLERİ-216
Madde 16- Tebligat ve cevap verme-216
AÇIKLAMA-217
1-Tebligat ve cevap verme-217
2-Dava Dilekçelerinin Vergi Dairesince Alınması Üzerine Yapılacak İşlemler-218
DURUŞMA, ESASLARI VE KARAR VERİLMESİ-224
Madde 17- Duruşma-224
Madde 18- Duruşmalara ilişkin esaslar-224
Madde 19- Duruşmalı işlerde karar verilmesi-225
AÇIKLAMA-225
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-227
DOSYA İNCELEMESİ VE MAHKEME KARARI İLE İLGİLİ İŞLEMLER-228
Madde 20- Dosyaların incelenmesi-228
Madde 20/A- İvedi yargılama usulü-229
Madde 20/B- Merkezî ve ortak sınavlara ilişkin yargılama usulü-231
Madde 21- Sonradan ibraz olunan belgeler-232
Madde 22- Davaların karara bağlanması-232
Madde 23- Tutanaklar-232
Madde 24- Kararlarda bulunacak hususlar-232
Madde 25- Kararların saklanması ve tebliği-233
AÇIKLAMA-233
DOSYAYI İŞLEMDEN KALDIRMA, ADRESE TEBLİGAT YAPAMAMA-235
Madde 26- Tarafların kişilik veya niteliğinde değişiklik-235
AÇIKLAMA-236
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-236
YÜRÜTMENİN DURDURULMASININ KAPSAMI VE ŞARTLARI-240
Madde 27- Yürütmenin durdurulması -240
AÇIKLAMA-241
1-Yürütmenin Durdurulmasının Şartları-243
a-Yürütmenin Durdurulması Talep Edilmeli-243
b-Telafisi Güç veya İmkansız Zararların Doğması-243
c-İşlemin Açıkça Hukuka Aykırı Olması-243
d-Kararların Gerekçeli Olması-244
e-Teminat İstenilmesi-244
2-Vergi Davalarında Yürütmenin Durdurulması-245
a-İşlemden Kaldırılan Dosyaların Durumu-245
b-İhtirazi Kayıtla Verilen Beyana Açılan Davalar-246
c-Tahsilat İşlemlerinden Dolayı Açılan Davalar-246
3-Yürütmenin Durdurulması İstemleri Hakkında Verilen Kararlara Karşı İtiraz-246
4-Kanun Yollarında Yürütmenin Durdurulması-247
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-248
MAHKEME KARARLARI ÜZERİNE YAPILACAK İŞLEMLER-252
Madde 28- Kararların sonuçları-252
AÇIKLAMA-253
1-Vergi Mahkeme Kararları Üzerine Yapılacak İşlemler-254
a-Vergi Ceza İhbarnamesi ile Yapılan Tarhiyatın Kaldırılmasına Yönelik Açılan Davalarda Verilen Kararlar Üzerine Yapılacak İşlemler-254
b-İhtirazi Kayıtla Verilen Beyannamelere İstinaden Açılan Davalarda Verilen Kararlar Üzerine Yapılacak İşlemler-256
c-Ödeme Emrinin İptaline İlişkin Açılan Davalarda Verilen Kararlar Üzerine Yapılacak İşlemler-258
2-Kararların Yerine Getirilmemesi Durumu-260
a-Kararların Hiç Yerine Getirilmemesi-260
b-Kararların Geç Yerine Getirilmesi-260
c-Kararların Eksik Yerine Getirilmesi-260
d-Kararların Hatalı Yerine Getirilmesi-261
3-Kararların Yerine Getirilmesinde Uygulanacak Gecikme Faizi-261
4-Yargılama Sürecinde Zamanaşımı-262
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-262
KARARIN AÇIKLANMASI VEYA AYKIRILIĞIN GİDERİLMESİ-268
Madde 29- Açıklama-268
AÇIKLAMA-268
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-269
YANLIŞLIKLARIN DÜZELTİLMESİ VE DÜZELTME İLAMI-272
Madde 30- Yanlışlıkların düzeltilmesi-272
AÇIKLAMA-273
2577 SAYILI İYUK’DA HÜKÜM BULUNMAYAN HUSUSLAR-274
Madde 31- Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu ile Vergi Usul Kanununun uygulanacağı haller-274
AÇIKLAMA-274
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-277
İDARİ DAVALARDA YETKİ VE BAĞLANTI İLE GÖREVSİZLİK VE YETKİSİZLİK HALLERİNDE YAPILACAK İŞLEMLER-296
Madde 32- İdari davalarda genel yetki-296
Madde 33- Kamu görevlileri ile ilgili davalarda yetki-296
Madde 34- Taşınmaz mallara ve kamu idarelerine ilişkin davalarda yetki-297
Madde 35- Taşınır mallara ilişkin davalarda yetki-297
Madde 36- Tam yargı davalarında yetki-297
VERGİ UYUŞMAZLIKLARINDA YETKİLİ MAHKEME-297
Madde 37- Vergi uyuşmazlıklarında yetki-297
AÇIKLAMA-298
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-302
BAĞLANTI İDDİALARI VE BAĞLANTILI DAVALARLA İLGİLİ ESASLAR-319
Madde 38- Bağlantılı davalar-319
Madde 39- Bağlantının Danıştayca incelenmesi-319
Madde 40- Bağlantının Bölge İdare Mahkemesince incelenmesi-320
Madde 41- Bağlantının mahkemelerce kabul edilmemesi-320
Madde 42- Bağlantılı davalarla ilgili diğer esaslar-320
AÇIKLAMA-320
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-322
GÖREVSİZLİK, YETKİSİZLİK VE MERCİ TAYİNİ-323
Madde 43- Görevsizlik ve yetkisizlik hallerinde yapılacak işlem-323
Madde 44- Merci tayini-324
AÇIKLAMA-324
KARARLARA KARŞI BAŞVURU YOLLARI-324
İSTİNAF KANUN YOLU VE İSTİNAFA KONU OLABİLECEK KARARLAR-327
Madde 45- İstinaf -327
AÇIKLAMA-328
1. -İstinaf Kanun Yoluna İlişkin Açıklamalar-328
2. -İtiraz Hakkında Açıklamalar-333
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-336
TEMYİZ BAŞVURUSU VE TEMYİZE KONU OLABİLECEK KARARLAR-339
Madde 46- Temyiz -339
Madde 47- Temyiz edilemeyecek kararlar-340
Madde 48- Temyiz dilekçesi-340
AÇIKLAMA-341
a-Temyiz Kavramı-341
b-Temyiz Edilebilecek ve Edilemeyecek Kararlar-342
c-Temyiz dilekçesinde, bulunması gereken hususlar-342
d-Temyiz Başvurusunun Süresi-343
e-Vergi Dairesince Yapılacak Hıfza Kaldırma İşlemleri-344
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-347
TEMYİZ ÜZERİNE VERİLECEK KARARLAR İLE VERİLEN KARARLARA YAPILACAK İŞLEMLER-350
Madde 49- Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar-350
Madde 50- Temyizen verilen karar üzerine yapılacak işlem-351
AÇIKLAMA-351
İLGİLİ DANIŞTAY KARARLARI-353
KANUN YARARINA TEMYİZ-357
Madde 51- Kanun yararına temyiz-357
AÇIKLAMA-357
TEMYİZ VEYA İSTİNAF YOLUNDA YÜRÜTMENİN DURDURULMASI-359
Madde 52- Temyiz veya istinaf istemlerinde yürütmenin durdurulması-359
AÇIKLAMA-359
YARGILAMANIN YENİLENMESİ-360
Madde 53- Yargılamanın yenilenmesi-360
AÇIKLAMA-361
KARARIN DÜZELTİLMESİ YOLU-368
Madde 54- Kararın düzeltilmesi-368
Madde 55- Yargılamanın yenilenmesi usulü -368
ÇEŞİTLİ HÜKÜMLER-369
Madde 56- Danıştayda çekinme ve ret-369
Madde 57- Mahkemelerde çekinme ve ret-369
Madde 58- İdari davalarda delillerin tespiti-370
Madde 59- Yol giderleri, tazminat ve gündelikler-370
Madde 60- Tebliğ işleri ve ücretler-370
Madde 61- Çalışmaya ara verme-371
Madde 62- Nöbetçi mahkemenin görevleri-371
Madde 63- Kaldırılan hükümler-371
Ek Madde 1-372
Ek Madde 2-372
Ek Madde 3-372
Geçici Madde 1-372
Geçici Madde 2-372
Geçici Madde 3-373
Geçici Madde 4-373
Geçici Madde 5-373
Madde 64- Yürürlük-374
Madde 65- Yürütme-374
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ, İDARE MAHKEMELERİ VE VERGİ MAHKEMELERİNİN KURULUŞU VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN-375
DANIŞTAY KANUNU-391
İDARİ YARGIDA SÜRELER-430
DİLEKÇE FORMATLARI-433
ŞEMA LİSTESİ
Şema 1-İdari Yargıda Dava Açma Süreleri-132
Şema 2-İdari Yargı Yerleri-132
Şema 3-Adli Tatil - Mali Tatilde Süreler-142
Şema 4-Vergi Dairesince Yapılacak İşlemler - 1. Aşama-219
Şema 5-Vergi Dairesince Yapılacak İşlemler - 2. Aşama-220
Şema 6-Dava Dosyalarının Tasniflenmesi-220
Şema 7-Uzlaşma İle İlgili İşlemler-223
Şema 8-Vergi/Ceza İhbarnamesi-255
Şema 9-Ödeme Emrine İtiraz-259
Şema 10-İstinaf ve Temyiz-344
Şema 11-Kararın Danıştayca Bozulması ve Mahkemenin Israr Kararı-352
Şema 12-Kanun Yararına Temyiz-358
Şema 13-Yargılamanın Yenilenmesi-363