Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Vergi Usul Kanunu Yönünden Vergi Kabahatleri
Vergi Usul Kanunu Yönünden Vergi Kabahatleri
Aziz TAŞDELEN
Sayfa Sayısı
:
224
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2010
ISBN NO
:
9786055593308
225,00
TL GİRİŞ I. KONUNUN SUNULMASI Vergiler, bir devletin düzenli olarak elde ettiği gelirlerdendir. Dolayısıyla vergi alacağının tam ve doğru bir şekilde tahsil edilmesi, Devlet işlerinin yürütülebilmesi için olduğu kadar yükümlüler için de büyük öneme sahiptir. Bunun için alacağın doğumundan sona ermesine kadar açık ve seçik bir düzenlemeye ihtiyaç duyulmaktadır. Böylece vergi alacağına ulaşılması daha kolay olacaktır. Elde edilen vergi gelirleri, plânlanan hizmetler için harcanabilir duruma gelecektir. Vergi konusunda Devlet ile kişi arasında ortaya çıkan ilişki vergi ödevi ilişkisidir. Bu hukukî ilişki Vergi Hukuku′nun konusudur. Anaya-sa′nın 73′üncü maddesinin başlığı da bunu göstermektedir. Her ödev ilişkisinde olduğu gibi vergi ödevi ilişkisinde de tarafların hak (yetki) ve yükümlülükleri bulunmaktadır. Bunlar esas itibariyle kanunla düzenlenmektedir. Vergi ilişkisinin kuralları Anayasa′daki verginin kanuniliği, suç ve cezanın kanuniliği ve idarenin kanuniliği ilkeleri çerçevesinde düzenlenmektedir. Her bir ilke kendi alanında kalan farklı kanunlarla daha da somutlaşmaktadır. Kabahatler suç olmaktan çıkarıldıktan sonra, kabahat sayılan fiilleri ve bu fiiller için öngörülen yaptırımları suç ve cezada kanunîlik kapsamında değerlendirmek artık zorlaşmıştır. Ayrıca, vergi kabahatlerine uygulanan yaptırımların bir malî yüküm sayılmaması, verginin kanuniliği ilkesinin dışında kalmasına neden olmaktadır. Bununla birlikte, vergi ilişkisinin şeklî ödevler silsilesi içerisinde sürdürülmesi, konunun vergi idaresinin alanında kaldığının delilidir. Bu alan, vergi idaresinin yetkisinde bir idarî yaptırımlar düzenini gerektirmektedir. Bu nedenle de, idarenin kanunîliği ilkesi göz önünde bulundurularak, idareye kanuna dayalı ve kanuna aykırı olmamak üzere ayrıntılar için düzenleme yapma yetkisi verilebilmektedir. Vergi idaresi bu yetkisi ile şeklî ödevler koyabilmekte ve yaptırımlar uygulayabilmektedir. Ödevlere uyma zorunluluğu bağlamında idarenin koyduğu ödevlerle kanunda gösterilen ödevler arasında bir fark bulunmamaktadır. Hukuk kurallarını toplumu düzenleyen diğer kurallardan ayıran önemli unsur, bu kuralların yaptırım gücüne sahip olmasıdır. Bu bağlamda, kamu düzeni, suç veya kabahat sayılan fiiller gösterilerek korunmaktadır. Hukuka aykırı bu fiiller arasında bir nitelik farkı bulunmamakta; sadece -işlem fark- lılığı şeklinde- nicelik farkı bulunmaktadır1. Suç ve kabahat arasında nitelik ayrımı ise, objektif veya sübjektif ölçütlere dayandırılmaktadır2: Objektif ölçüt, ihlâl edilen hukuksal değer (menfaat) dir. Kabahatler ile esas itibariyle idarî menfaatler korunmaktadır3. Sübjektif ölçüt ise faili ve manevî unsuru esas almakta; kasıt veya sadece taksir kabahatler için yeterli görülmektedir. Nicelik farkının esası, kabahatlerin toplumsal değerleri suçlara nazaran daha az zarar riski ve tehlike kaynağı oluşturmasına dayanmaktadır4. Vergi ödevlerine aykırı davranışları önlemek konusunda doktrinde cezaî ve idarî eğilimlere ilişkin değişik görüşler bulunmaktadır1. Toplumsal bakımdan kamu düzenini ihlâl eden fiiller suç şeklinde; idarî bakımdan kamu düzenini ihlâl eden fiiller ise, kabahat şeklinde düzenlenmektedir. Suçlar kamu adına Cumhuriyet savcısı tarafından soruşturulmakta ve mahkemeler tarafından karara bağlanmaktadır (CMK m. 157-174). Kabahatler ise -esas itibariyleidare tarafından incelenmekte ve idarî yaptırım uygulanmaktadır (KK m. 22). Bununla birlikte kabahatler konusunda Cumhuriyet savcısının kanunda açık hüküm bulunan hâllerde (KK m. 23) ve mahkemenin yargılama sırasında fiilin kabahat oluşturduğunun anlaşılması üzerine idarî yaptırım kararı verebildiğini de (KK m. 24) ayrıca belirtmek gerekir. Kabahatler, esas itibariyle idare hukuku alanında kalmakla birlikte; kanun düzenleme getirmediği bazı müesseselerde Türk Ceza Kanunu′na atıflarda bulunmaktadır. Bu konu-lar, ceza hukukunun müesseselerinden yararlanılması nedeniyle, ceza hukuku ve idare hukukunun ortak alanını oluşturmaktadır6. Vergi kabahatlerini esas itibariyle Vergi Usul Kanunu ve Gümrük Vergisi Kanunu düzenlemektedir. Vergi Usul Kanunu′nun genel kanun olduğu noktasında, gümrük vergisi dışarıda bırakılmaktadır (VUK m. 2). Gümrük vergisi alanındaki kabahatler, özel bir düzenleme olması nedeniyle, konu bütünlüğü gözetilerek bu çalışmanın kapsamına dâhil edilmemektedir. Vergi Usul Kanunu, vergi suçlarını ve vergi kabahatlerini düzenlemesi nedeniyle hem özel ceza kanunu hem de özel kabahat kanunu niteliğine sahiptir7. Bu bağlamda, Vergi Usul Kanunu kapsamında ele alınan idari kamu düzenini koruyucu kabahatler ve bunlara uygulanan idarî yaptırımlar konumuzu oluşturmaktadır. II. KONUNUN SINIRLANMASI VE ÇALIŞMA PLÃNI Çalışmanın Giriş Bölümü′nde konunun sunulması, sınırlanması ve inceleme plânı ile birlikte kavramlar, korunan hukukî değer, anayasal esaslar, tarihsel gelişim ve adil yargılanma hakkı karşısında vergi kabahatlerinin durumu araştırılmaktadır. Giriş Bölümü dışında kalan çalışma konulan iki bölümde incelenmektedir. Bölümler şu şekilde plânlanmıştır: Birinci Bölüm, vergi kabahatlerine uygulanan genel hükümler hakkındadır. Vergi kabahatlerinde kanunilik ilkesi, vergi kabahatlerinin unsurları ve usule ilişkin genel hükümler incelenmektedir. Kabahatler Kanunu′nun tüm kabahatler için genel hükümleri düzenlemesi, vergi kabahatleri bakımından da sonuçlar doğurmaktadır. Bu kanun öncesinde vergi kabahatlerinin genel hükümlerinin Vergi Usul Kanunu ile düzenlenmekte oluşu göz önüne alınırsa, pozitif hukuk açısından hangi genel hükümlerin uygulanması gerektiği konusu, büyük önem taşımaktadır. Hangi genel hükümlerin uygulanacağı sorusunun cevabı burada araştırılmakta, esas itibariyle maddî hukuka ve şeklî hukuka ilişkin genel hükümler Kabahatler Kanunu perspektifinden incelenmektedir. Maddî hukuk içerisinde kabahatlerin suçlardan ayrılması sonucunda vergi kabahatlerinin kanunîlik ilkesi ayrı bir başlıkta incelenmekte ve vergi kabahatlerinin unsurları suçlara ilişkin inceleme plânlarından yararlanılarak maddî unsur, hukuka aykırılık unsuru ve manevî unsur şeklinde üç başlık altında ele alınmaktadır. Genel hüküm bağlamında vergisel idarî yaptırımlara ilişkin kavramlar da bu kısımdadır. Şeklî hukuka ilişkin genel hükümler ise idarî işlem usulü ve yargılama usulü bakımında olmak üzere iki başlıkta incelenmektedir. İkinci Bölüm, vergi kabahatlerine ait özel hükümler ile ilgilidir. Diğer bir anlatımla, bu hükümler sırasıyla kabahat sayılan fiiller, unsurları ve yaptırımları ele alan konulardır. Bu davranışların vergi ödevleriyle ilişkileri ve bu ilişkilere dayalı olarak sınıflandırılması bu bölümde yapılmaktadır. öNSöZ Ceza Hukuku 2004 yılında kabul edilen Türk Ceza Kanunu (TCK) ile büyük ölçüde değişmiştir. Bu kanunun konusu sadece suçlar ve bu suçlara ilişkin yaptırımlar olmuştur. Kabahatler ise, suç olmaktan çıkarıldığı için, Kabahatler Kanunu (KK) ile ayrıca düzenlenmiştir. Bu yeni yasal düzenleme, konumuz bakımından büyük önem taşımaktadır. Zira, bu suretle pozitif hukukumuzda suçlar ve kabahatler temel hukukî kaynakları bakımından birbirinden ayrılmıştır. Vergi, kişinin Devlet′e karşı bir ödevi sayıldığı için, Anayasa′da siyasi hak ve ödevler arasında düzenlenmektedir (AY m. 73). Özellikle, kişinin malvarlığına (mülkiyet hakkına) yönelik bir müdahaleyi zorunlu kıldığı için, bu konunun esasen kanunla düzenlenmesi gerekmektedir. Verginin kanunla konulacağı, değiştirileceği ve kaldırılacağı şeklindeki anayasal kural, verginin kanuniliği ilkesi şeklinde kabul edilmektedir (AY m. 73/3). Vergi, kişinin mülkiyet hakkı ile birlikte diğer temel hak ve özgürlüklerini de sınırlandırdığı içindir ki, kanunla düzenlenebilecek konular arasındadır. Vergi kaçakçılığı, vergi mahremiyetini ihlâl etmek ve yükümlünün özel işlerini yapmak şeklindeki suçlar, önceden olduğu gibi ceza hukuku içerisinde mütalâa edilmektedir. Vergi Usul Kanunu′nda (VUK) düzenlenen bu suçlar ceza hukuku anlamındaki suçlardandır. Ancak, vergi kabahatleri için aynı şeyi söylemek mümkün değildir. Zira bunlar suç kavramının dışında bırakılmıştır. Kabahatler Kanunu′nun tüm kabahatlere kapsayacak şekilde, kanun yolu dışındaki genel hükümleri düzenlemesi karşısında vergi kabahatleri de pozitif hukuktaki bu değişiklikten etkilenmiştir. Bu durum, vergi kabahatlerinin hem genel hem de özel hükümlerine sahip olan Vergi Usul Kanunu′nun, bu konularda bir bütün olma, tek kanun olma özelliğini bozmuştur. Vergi kabahatlerinin genel hükümleri üzerine yapılan değişikliklerden sonra teorik düzeyde çalışmalara rastlanmakla birlikte, konuya ilişkin yargı kararlarına rastlanmamaktadır. Dolayısıyla tartışmaya açık birçok konu bulunmaktadır. Gündelik hayatın vergi ödevleri ile dolu olması, vergi kabahatleri konusunun sürekli olarak güncelliğini koruyacağını göstermek için yeterli bir delildir. Her an vergiyi doğuran olaylar gerçekleşmekte; vergi alacakları ortaya çıkmakta; Devlet adına vergi idareleri bu kişilerle yüz yüze gelmekte; bu süreçte kişilerden bazı ödevlere uyulması istenilmekte ve sonuçta vergiler tahsil edilmektedir. Keza, bu arada ödevlere uymayanlar idare tarafından uyarılmaktadır. Bu çalışmanın amacı -değişiklik süreci içerisinde- zaman ve kaynak darlığına rağmen, vergi kabahatlerine ilişkin terminolojisinin, kavramların ve yerleşik müesseselerin oluşturulmasına katkıda bulunmaktır. Bazı eksikleriyle de olsa, amacım, yaptığım bu çalışmayı konuyla ilgilenen kesimlerle paylaşmaktır. Konu seçimindeki katkıları nedeniyle değerli hocam Prof. Dr. Süheyl Donay ve Prof. Dr. Mustafa Akaya ile kitabın düzeltilmesi aşamasında yardımları olan Doç. Dr. Zafer Zeytin ve Doç. Dr. Mehmet Demir′e teşekkür ediyorum. Eşim Bakiye Taşdelen ve kızım Hadiye Gözde Taşdelen, her zaman olduğu gibi, çalışmalarımın yoğun olduğu anlarda da destek oldular. Çalışmanın ortaya çıkmasında paylan büyüktür. Kendilerine ne kadar teşekkür etsem azdır. Ayrıca, kitabın kısa sürede basılmasını sağlayan Turhan Polata ve Turhan Kitabevi çalışanlarına teşekkür ediyorum. Dr. Aziz TAŞDELEN Kasım, 2010 İÇİNDEKİLER Önsöz v Kısaltmalar xix GİRİŞ 1 I. KONUNUN SUNULMASI 1 II. KONUNUN SINIRLANMASI VE ÇALIŞMA PLÃNI 3 III. VERGİ İLİŞKİSİNİN BAZI TEMEL KAVRAMLARI 4 A. Vergi Ödevi 5 B. Vergi Ödevi İlişkisinde Taraflar 7 1. Vergi Ödevlisi 7 2. Vergi İdaresi 7 C. Vergi Hukukunda Cezaî ve İdarî Yaptırıma Bağlı Davranışlar 8 1. Vergi Suçları ve Cezaî Yaptırımlar 8 2. Vergi Kabahatleri ve İdarî Yaptırımlar 14 IV. VERGİ KABAHATLERİNİN KORUDUĞU HUKUKà DEĞER 18 V. VERGİ KABAHATLERİNİN FAİLİ 23 VI. VERGİ KABAHATLERİNDEN ZARAR GÖREN 23 VII. VERGİ KABAHATLERİNİN TARİHà GELİŞİMİ 26 VIII. ADİL YARGILANMA HAKKI VE VERGİ KABAHATLERİ İLİŞKİSİ 29 Birinci Bölüm VERGİ KABAHATLERİNE İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER VERGİ KABAHATLERİNİN POZİTİF HUKUK DAYANAKLARI... ^ 1 A. Anayasal Esaslar 31 B. Kanunî Esaslar 33 MADDİ HUKUKA İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER 39 A. Vergi Kabahatinden Sorumluluğun Esasları 39 1. Genel Olarak 39 2. Sorumluluğu Etkileyen Nedenler 41 a. Gerçek Kişileri Bakımından 41 aa. Yaş Küçüklüğü 41 bb. Akıl Hastalığı 42 b. Tüzel Kişi Bakımından 42 aa. Aslî (Doğrudan) Sorumluluk 43 bb. Takdire Dayalı (Talî) Sorumluluk 43 B. Vergi Kabahatinin Unsurları 44 1. Kanunî Unsur 45 2. Maddî Unsur 49 a. Hareket (Davranış) 50 aa. İcraî Hareket 50 bb. İhmali Hareket 51 b. Netice 52 c. Nedensellik Bağı 53 d. Kabahatin Özel Görünüm Şekilleri 55 aa. Teşebbüs 55 bb. Tekerrür 56 cc. Gönüllü Vazgeçme 58 dd. İştirak 59 ee. İçtima 60 3. Manevî Unsur 67 a. Kusur 67 b. Kusur Çeşitleri 68 aa. Kasıt 68 bb. Taksir 69 4. Hukuka Aykırılık Unsuru 70 C. Vergi Kabahatinde İdarî Yaptırımlar 71 1. İdarî Yaptırımın Kanunîliği İlkesi 71 2. İdarî Yaptırımın Türü (İdarî Para Cezası) 77 3. İdarî Yaptırımın Muhatapları 80 III. ŞEKLà HUKUKA İLİŞKİN GENEL HÜKÜMLER 80 A. İdarî İşlem Usulü Bakımından 80 1. İdarî Para Cezası Kesme Yetkisi 81 a. Kişi Bakımından Yetki 81 b. Konu Bakımından yetki 83 c. Yer Bakımından Yetki 83 d. Zaman Bakımından yetki 83 2. Vergisel İdarî Para Cezası Kararı 84 a. Kararın Konusu ve Niteliği 84 b. Kararın Alınma Şekli (Ceza Kesme İşlemi) 85 c. Karar Verilmesini Engelleyen Nedenler 87 aa. Tarhiyat Öncesi Uzlaşma 87 bb. Hata (Yanılma) 87 cc. Mücbir Sebep 90 dd. Kişiliğin Sona Ermesi (Ölüm ve Tasfiye) 92 ee. Pişmanlık ve Islah 93 ff. Soruşturma Zamanaşımı 96 gg. Cezanın Tahakkukundan Vazgeçme 98 hh. En Az Ceza Haddi Uygulaması 99 d. Kararın Tebliği 99 e. Kararı Kesinleşmesi 100 f. Kararın Yerine Getirilmesi (İnfazı) 100 aa. Genel Olarak 100 bb. Derhal Uygulama Kuralı 101 cc. İstisnaî Sorumluluklar 103 g. Karan Etkileyen Nedenler 103 aa. Ödeme 103 bb. Ceza İndirimi 104 cc. Hata Düzeltme 106 dd. Ceza Kararının Geri Alınması 108 ee. Tarhiyat Sonrası Uzlaşma 108 ff. Yerine Getirme Zamanaşımı 110 gg. Terkin 111 hh. Ölüm 111 ıı. Af 112 Yargılama Usulü Bakımından 112 1. Genel Olarak 112 2. Vergi Cezalarına Özgü Durumlar 113 İkinci Bölüm VERGİ KABAHATLERİNE İLİŞKİN ÖZEL HÜKÜMLER VERGİ KABAHATİ KATEGORİLERİ 117 A. Vergi Ziyaı 117 1. Kavram 117 2. Unsurları 118 a. Hareket Unsuru: Yükümlü veya Sorumlunun Vergi Ödevlerini Yerine Getirmemesi veya Eksik Yerine Getirmesi 118 b. Netice Unsuru: Vergi Alacağının Zamanında Tahakkuk Etmemesi veya Eksik Tahakkuk Etmesi 121 c. Nedensellik Bağı Unsuru: Ödevin Yapılmaması veya Eksik Yapılması ile Alacağın Tahakkuk Etmemesi veya Eksik Tahakkuk Etmesi Arasında Nedensellik Bağının Varlığı.... 123 B. Usulsüzlük 123 1. Kavram 123 2. Unsurları 127 a. Hareket Unsuru: Şekle ve Usule İlişkin Ödevlere Aykırı Bir Davranış 127 b. Netice Unsuru: Vergi Alacağının Tahakkuk Etmemesi veya Eksik Tahakkuk Etmesi Dışında Kalan Vergisel İdarî Düzenin İhlâli 128 c. Nedensellik Bağı Unsuru: Ödeve Aykırı Davranış ile Vergisel İdarî Düzenin İhlâli Arasında Nedensellik Bağının Varlığı 128 VERGİ KABAHATLERİ AÇISINDAN SÜRELER 129 A. Sürelerin Önemi 129 B. Sürelere İlişkin Esaslar 129 VERGİ ÖDEVLERİNİN KONULARINA GÖRE KABAHAT SAYILAN FİİLLER 131 A. Beyanname Vermeme 131 1. Beyanname Verme Ödevinin Genel Çerçevesi 131 2. Vergi Kabahati Sayılan Fiiller 135 a. Vergi Ziyaı Fiilleri 135 aa. Beyannamelerin süresinde verilmemesi 135 bb. Veraset ve intikal vergisinde ilk tarhiyattan sonra matrah farkı bulunması 136 cc. Geçici vergi beyanında bulunulmaması veya eksik beyanda bulunulması 136 dd. Diğer fiiller 137 b. Usulsüzlük Fiilleri 137 aa. I. Derece Usulsüzlük Fiilleri 137 aaa) Vergi ve harç beyannamelerinin süresinde verilmemesi (VUK m. 352/1) 137 bbb) Veraset ve intikal vergisi beyannamesinin Vergi Usul Kanunu′nun 342′nci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen süre içerisinde verilmesi (VUK m. 352/11) 139 bb. II. Derece Usulsüzlük Fiilleri 140 aaa) Veraset ve intikal vergisi beyannamesinin Vergi Usul Kanunu′nun 342′nci maddenin birinci fıkrasında belirtilen süre içerisinde verilmemesi (VUK m. 352/1) 140 bbb) Vergi beyannamelerinin kanunen belli şekil ve muhteviyatı ve ekleri ile bunlarla ilgili yapılan diğer düzenlemelere ilişkin hükümlere uyulmamış olması (VUK m. 352/7) 140 cc. Özel Usulsüzlük Fiili: Elektronik ortamda beyanname verme süresine uyulmaması (VUK mük. m. 355/5) 140 B. Bildirimde Bulunmama 141 1. Bildirimde Bulunma Ödevinin Genel Çerçevesi 141 2. Vergi Kabahati Sayılan Fiiller 145 a. Vergi Ziyaı Fiilleri 145 aa. Gayrimenkul devir ve iktisaplarında tapu ve kadastro harcının ziyaı (HK m. 63) 145 bb. Diğer fiiller 145 b. Usulsüzlük Fiilleri 146 aa. I. Derece Usulsüzlük Fiili: İşe başlamanın zamanında bildirilmemesi (VUK m. 352/7) 146 bb. II. Derece Usulsüzlük Fiilleri 146 aaa) Vergi kanunlarında yazılı işe başlamayı bildirmek dışındaki bildirimlerin zamanında yapılmamış olması (VUK m. 352/4) 146 bbb) Bildirimlerin kanunen belli şekil ve muhteviyatı ve ekleri ile bunlarla ilgili yapılan diğer düzenlemelere ilişkin hükümlere uyulmamış olması (VUK m. 352/7) 147 cc. Özel Usulsüzlük Fiilleri 147 aaa) 4358 sayılı Kanun uyarınca işlemlerinde vergi kimlik numarası kullanma zorunluluğu getirilen kurum ve kuruluşlardan yaptıkları işlemlere ilişkin bildirimleri Maliye Bakanlığı′nın belirleyeceği standartlarda, belli araçlarla (yazı, manyetik ortam, disket, mikrofilm, mikro fiş gibi) ve zamanlarda yerine getirilmemesi (VUK m. 353/9) 147 bbb) Elektronik ortamda verilmesi zorunlu bildirim ve formlara ilişkin sürelere uyulmaması (VUK mük. m. 355/6) 148 ccc) Motorlu taşıtlara ilişkin sicil bilgileri değişikliklerinin bildirilmemesi (MTVK m. 13, VUK m. 150, mük. m. 355) 149 C. Defter Tutmama 149 1. Defter Tutma Ödevinin Genel Çerçevesi 149 2. Vergi Kabahati Sayılan Fiiller 153 a. Vergi Ziyaı Fiilleri 153 aa. Defter ve kayıtlarda hesap ve muhasebe hilesi yapılması (VUK m. 344/11, 359/a,l) 153 bb. Gerçek olmayan veya kayda konu işlemlerle ilgisi olmayan kişiler adına hesap açılması (VUK m. 344/11, 359/a, 1) 154 cc. Defterlerde kaydı gereken hesap ve işlemlerin vergi matrahının azalması sonucu doğuracak şekilde tamamen veya kısmen başka defter ve kayıt ortamına kaydedilmesi (VUK m. 344/11, 359/a, 1) 154 dd. Defter ve kayıtların tahrif edilmesi (VUK m. 344/11, 359/a, 2) 156 ee. Tutulması veya düzenlenmesi ve saklanması ve ibraz edilmesi zorunlu olan defter ve kayıtların yok edilmesi (VUK m. 344/11, 359/b) 156 ff. Defter sayfalarının yok edilerek yerine başka sayfalar konulması veya hiç konulmaması (VUK m. 344/11, 359/b) 157 gg. Diğer fiiller 157 b. Usulsüzlük Fiilleri 157 aa. I. Derece Usulsüzlük Fiilleri 157 aaa) Vergi Usul Kanunu′na göre tutulması zorunlu olan defterlerden herhangi birinin tutulmamış olması (VUK m. 352/2) 157 bbb) Vergi Usul Kanunu′nun kayıt düzenine ilişkin kurallarına (madde 215-2 İ 9) uyulmaması (VUK m. 352/6) 158 ccc) Tasdik edilmesi zorunlu defterlerden herhangi birinin tasdikinin yapılmaması (kanunî sürenin sonundan başlayarak bir ay geçtikten sonra tasdik ettirenler, tasdik ettirmemiş sayılır) (VUK m. 352/8) 158 ddd) Defter kayıtlarının ve bunlarla ilgili vesikaların doğru bir vergi incelemesine imkân vermeyecek derecede noksan, usulsüz veya karışık olması (VUK m. 352/3) 159 bb. II. Derece Usulsüzlük Fiili: Tasdiki zorunlu olan defterlerden herhangi birinin tasdik muamelesinin süresinin sonundan başlayarak bir ay içinde yaptırılması (VUK m. 352/6) 160 cc. Özel Usulsüzlük Fiilleri 160 aaa) Günlük kasa defteri, günlük perakende satış ve hâsılat defteri ile Maliye Bakanlığı tarafından tutulma ve günü gününe kaydedilme mecburiyeti getirilen defterlerin; işyerinde bulundurulmaması, bu defterlere yazılması gereken işlemlerin günü gününe kaydedilmemesi (VUK m. 353/4, mük. m. 257/1, 1) 160 bbb) Vergi Usul Kanunu′na göre belirlenen muhasebe standartlarına, tek düzen hesap plânına ve malî tablolara ilişkin usul ve esaslara uyulmaması (VUK m. 353/6; m. 175/son) 161 ccc) Muhasebe kayıtlarına yönelik programların üretilmesine ve kullanılmasına ilişkin kural ve standartlara uyulmaması (VUK m. 353/6) 161 Belge Kullanmama 162 1. Belge Kullanma Ödevinin Genel Çerçevesi 162 2. Vergi Kabahati Sayılan Fiiller 166 a. Vergi Ziyaı Fiilleri 166 aa. Belgelerin tarif edilmesi (VUK m. 344/11, 359/a, 2).... 166 bb. Muhteviyatı itibariyle yanıltıcı belge düzenlenmesi veya bu belgelerin kullanılması (VUK m. 344/11, 359/a, 2). 166 cc. Vergi kanunlarına göre düzenlenen, saklama ve ibraz zorunluluğu olan belgelerin yok edilmesi (VUK m. 344/11, 359/b) 167 dd. Vergi kanunlarına göre düzenlenen, saklama ve ibraz zorunluluğu olan belgelerin asıl veya suretlerinin sahte düzenlenmesi veya bu sahte belgelerin kullanılması (VUK m. 344/11, 359/b) 167 ee. Maliye Bakanlığı ile anlaşması bulunan kişilerin basabileceği belgelerin Bakanlık anlaşması olmadığı hâlde basılması veya bunların bilerek kullanılması (VUK m. 359/c; 344) 168 ff. Diğer fiiller 168 b. Usulsüzlük Fiilleri 169 aa. I. Derece Usulsüzlük Fiilleri 169 bb. II. Derece Usulsüzlük Fiili: Evrak ve vesikaların kanunen belli şekil ve muhteviyatı ve ekleri ile bunlarla ilgili yapılan diğer düzenlemelere ilişkin hükümlere uyulmaması (VUK m. 352/7) 169 cc. Özel Usulsüzlük Fiilleri 171 aaa) Fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu ve serbest meslek makbuzlarının verilmemesi, alınmaması veya gerçek dışı tutarda düzenlenmesi (VUK m. 353/1) 171 bbb) Perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihazla verilen fiş, giriş ve yolcu taşıma bileti, sevk irsaliyesi, taşıma irsaliyesi, yolcu listesi, günlük müşteri listesi ile Maliye Bakanlığı′nın düzenleme zorunluluğu getirdiği belgelerin düzenlenmemesi, kullanılmaması, bulundurulmaması, asılları ile örneklerinde farklı tutarlara yer verilmesi veya gerçeğe aykırı olarak düzenlenmesi (VUK m. 353/2) 176 ccc) Vergi Usul Kanunu′nun 232′nci maddesinin 1 ilâ 5 numaralı bentleri arasında sayılanlar dışında kalan kişilerin fatura, gider pusulası, müstahsil makbuzu, serbest meslek makbuzu, perakende satış fişi, ödeme kaydedici cihaz fişi, giriş ve yolcu taşıma biletlerini almaması (VUK. m. 353/3) 178 ddd) Vergi Usul Kanunu′nun 8′inci maddesinin son fıkrası uyarınca getirilen (vergi kimlik numarası) mecburiyete uymaksızın işlem yapılması (VUK m. 353/7, 8/son) 179 eee) Tahsilat ve ödemelerin finans kurumları ve posta idareleri tarafından düzenlenen belgelerle tevsik edilmemesi (VUK m. 355/4, mük. m. 257/2) 180 E. Ekim Sayım Beyanında Bulunmama 182 1. Ekim Sayım Beyanında Bulunma Ödevinin Genel Çerçevesi... 182 2. Vergi Kabahati Sayılan Fiiller 183 a. Vergi Ziyaı Fiilleri 183 b. Usulsüzlük Fiilleri 183 aa. I. Derece Usulsüzlük Fiili: Çiftçiler tarafından Vergi Usul Kanunu′nun 245′inci maddesi hükmüne göre muhtar ve ihtiyar heyetlerince yapılan davete müddetinde icabet edilmemesi (VUK m. 352/5) 183 bb. II. Derece Usulsüzlük Fiili: Ekim ve sayım beyanlarının süresi içinde ve kanunda istenilen bilgileri ihtiva edecek doğru bir şekilde yapılmaması (VUK m. 352/2) 184 cc. Özel Usulsüzlük Fiilleri 184 F. Vergi Karnesi Almama 184 1. Vergi Karnesi Alma Ödevinin Genel Çerçevesi 184 2. Vergi Kabahati Sayılan Fiiller 185 a. Vergi Ziyaı Fiilleri 185 b. Usulsüzlük Fiilleri 186 aa. I. Derece Usulsüzlük Fiili: Diğer ücretler üzerinden alınan Gelir Vergisinde, tarh zamanaşımı geçtiği hâlde verginin tarh ettirilmemiş olması (VUK m. 352/9) 186 bb. II. Derece Usulsüzlük Fiili: Vergi karnesinin süresinin sonundan başlayarak onbeş gün geçtiği hâlde alınmamış olması (VUK. m.352/5) 186 cc. Özel Usulsüzlük Fiilleri 187 G. Defter ve Belgeleri Muhafaza ve İbraz Etmeme 187 1. Defter ve Belgeleri Muhafaza ve İbraz Etme Ödevinin Genel Çerçevesi 187 2. Vergi Kabahati Sayılan Fiiller 188 a. Vergi Ziyaı Fiilleri 188 aa. Defter ve kayıtların gizlenmesi (VUK m. 344/11, 359/a, 2) 188 bb. Belgelerin gizlenmesi (VUK m. 344/11, 359/a, 2) 189 b. Usulsüzlük Fiilleri 189 aa. I. Derece Usulsüzlük Fiilleri 189 bb. II. Derece Usulsüzlük Fiili: Hesap ve muamelelerin doğruluk ve açıklığını bozmamak şartıyla bazı evrak ve vesikaların bulunmaması veya ibraz edilmemesi (VUK m. 352/8) 189 cc. Özel Usulsüzlük Fiili: Günlük kasa defteri, günlük perakende satış ve hâsılat defteri ile Maliye Bakanlığı tarafından tutulma ve günü gününe kaydedilme mecburiyeti getirilen defterlerin işyerinde bulundurulmaması ve yoklama ve incelemeye yetkili olanlara ibraz edilmemesi (VUK m. 353/4) 189 H. Diğer Ödevlerden Kaynaklanan Özel Usulsüzlükler 190 1. Noterlerin damga vergisi ödenmemiş veya eksik ödenmiş kâğıtları vergi ve cezası tahsil edilmeden tasdik edilmesi veya örneğinin verilmesi (VUK m. 355) 190 2. Vergi Usul Kanunu′nun 127′nci maddesinin (d) bendi uyarınca Maliye Bakanhğı′nın özel işaretli görevlisinin ikazına uyulmaması (VUK m. 353/10, 127/d) 190 3. Vergi Usul Kanunu′nun 86, 148, 149 ve 150′nci maddelerindeki bilgi verme ödevleri ile 256, 257 ve mük. 257′nci maddelerinde düzenlenen ödevlerinin ihlâli (VUK mük. m. 355) 191 a. Ziraî kazanç komisyonu tarafından istenen bilgilerin verilmemesi ve ziraî komisyon çalışmalarında bilirkişiliği kabul ettikleri hâlde gerekli incelemelerin yapılmaması (VUK m. 86) 191 b. Kamu idarelerinin, kamu müesseselerinin, yükümlülerin ve yükümlülerle ilişkide bulunan kişilerin kendilerinden istenen bilgilt.i vermemesi (VUK m. 148) 192 c. Devamlı bilgi verme kapsamında yazı ile istenen bilgilerin, belli fasılalarla ve devamlı şekilde verilmemesi (VUK m. 149) 192 d. Ölüm vakalarının ve intikallerin bildirilmemesi (VUK m. 150) 193 e. Defter ve belgelerle diğer kayıtları ibraz edilmemesi (VUK m. 256) 194 f. Diğer bazı ödevlerin yapılmaması (VUK m. 257) 194 g. Maliye Bakanlığının Vergi Usul Kanunu′nun mük. 257′nci maddesindeki yetkileri çerçevesinde yaptığı düzenleyici işlemlerle koyduğu ödevlere aykırı davranıİması 194 aa. Muhasebe usul ve esasları ile ek olarak tutulacak defter ve düzenlenecek belgelere aykırı davranılması (VUK mük. m. 257/1, 1) 194 bb. Tahsilat ve ödemelerin finans kurumlar ve posta idareleri tarafından düzenlenen belgelerle tevsik edilmemesi (VUK mük. m. 257/1, 2) 196 cc. Defter, kayıt ve belgelerin teknik araçlarla tutulmaması ve saklanmaması (VUK mük. m. 257/1, 3) 196 dd. Elektronik ortamda devamlı bilgi verilmesi, beyanname verilmesi, elektronik ortamda beyanname verilmesi ve bildirimde bulunulması ödevlerine aykırı davranılması (VUK mük. m. 257/1, 4; II, 4-5; IV; V; mük. m. 355/5-7) 198 ee. Vergi kanunlarının uygulanması bakımından levha bulundurulmaması veya aşılmaması (VUK m. 353/4; mük. m. 355/1; mük. m. 257/1, 5) 198 ff. Vergi güvenliği amacıyla belirlenmiş cihaz ve sistemler ile özel etiket ve işaretlere uyulmaması (VUK mük. m. 257/1, 6) 199 gg. Matbaa işletmecilerinin belge basımı ile ilgili bildirim ödevini tamamen veya kısmen yerine getirmemesi (VUK m. 353/8, mük. m. 355/1, mük. m. 257/11) 199 hh. Defter ve belgelerin tasdik işlemi ödevine ve ticarî kazançları basit usulde vergilendirilenler için belirlenecek özel defter tutma ödevine aykırı davranılması (VUK mük. m. 257/III) 200 4. Ödeme kaydedici cihazlara ilişkin ödevlere aykırı davranışlar (3100sK. mük. m. 8, 9) 200 IV. VERGİ KABAHATLERİNE İLİŞKİN İDARà PARA CEZASI MİKTARLARI 202 A. Genel Olarak 202 B. Vergisel İdarî Para Cezası Miktarları 202 1. Vergi Ziyamda 202 2. Usulsüzlüklerde 204 SONUÇ 207 EKLİ TABLOLAR 213 Tablo I. VUK′nun 352′nci Maddesinde Düzenlenen Usulsüzlükler.. 213 Tablo II. I. Derece Usulsüzlüklerde 2010 Yılı İdarî Para Cezası Miktarları 214 II. Derece Usulsüzlüklerde 2010 Yılı İdarî Para Cezası Miktarları 214 Tablo III. Özel Usulsüzlüklerde 2010 Yılı İdarî Para Cezası Miktarları ve Oranları 215 BİBLİYOGRAFYA 217
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı