Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Uluslararası Modeller ve Uygulamalar Işığında Ankaranın Kentsel Dönüşüm Sürecinin Hukuki Çerçevesi
Uluslararası Modeller ve Uygulamalar Işığında Ankaranın Kentsel Dönüşüm Sürecinin Hukuki Çerçevesi
Serhat ÖZER
Sayfa Sayısı
:
84
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2012
ISBN NO
:
9786055263676
150,00
TL Serhat ÖZER ( İnşaat Yüksek Mühendisi ) 1974 yılında Adanada doğan ÖZER, ilk öğrenimini, Süreyya Nihat Oral İlkokulu (Adana); orta öğrenimini, Gazi Ortaokulu (Adana) ve lise öğrenimini, Özel Yeni Lisesinde (Adana) tamamlamıştır. 1992-1994 yılları arasında Mersin Üniversitesi İnşaat Teknikerliği Bölümünden ön lisans eğitimini almıştır. 1994-1998 yılları arasında Çukurova Üniversitesi, İnşaat Mühendisliği Bölümünde lisans eğitimini tamamlamıştır. 2010-2012 yılları arasında Çağ Üniversitesi Özel Hukuk Anabilim Dalında yüksek lisans derecesini almıştır. Halihazırda kendisine ait inşaat firmasıyla müteahhitlik yapmaktadır. ÖNSÖZ Ülkemizde uygulanagelen kentleşme ve konut politikaları¬nın bölgesel dengesizlikleri derinleştirici niteliği, başkent Anka¬ra da dahil büyük kentlerimize yoğun bir göç sürecini tetikle-miştir. 1950′li yıllardan günümüze kadar artarak devam eden kırdan kente göçün yarattığı hızlı çarpık kentleşme ve konut baskısı karşısında merkezi ve yerel yönetimlerin yetersiz kal¬ması neticesinde konut sorununun çözümü, kurumsallaşmamış bir piyasanın dinamiklerine bırakılmış ve gecekondulaşma yo¬luyla yasa dışı konut edinme biçimi yaygınlaşmıştır. Son dönemlerde Ankara′da yıpranan kent dokusunun ve kentin varoşlarında oluşmuş yoksul mahallelerin iyileştirilmesi gerekçe gösterilerek hayata geçirilen kentsel dönüşüm proje ve uygulamalarının başlıca iki amacı bulunmaktadır. Birinci amaç, bu alanlardaki arazi ve yapıları el değiştirterek yenilemek iken; diğer amaç ise, elde edilecek rantı bu mahallelerde daha önce yaşayan yoksul kesimler lehine değil de, siyasi iktidar yandaş¬ları lehine transfer etmektir. Uygulamalar, bu alanların eski sa¬kinlerinin kentin yeni periferilerine sürüldüğünü göstermekte¬dir. Bu süreçte ortaya çıkan rant ise, yapım işlerini üstlenen bü¬yük ölçekli inşaat sermayesine aktarılmaktadır. Nitekim, kent¬sel dönüşüm uygulamalarını müteahhit mantığı çerçevesinde kaynak yaratma projeleri olarak görmek, yerel yönetimlerin temsil ettikleri kamu gücünü, kent halkına karşı kullanmalarına ortam hazırlamaktadır. Bu çerçevede kentsel dönüşümden da¬ha ziyade "kentsel tasfiye" projelerine dönüşen güncel uygu¬lamalar, uluslararası finans çevreleri ile iç içe geçmiş büyük öl¬çekli inşaat şirketlerinin kentsel ranta el koyması projelerine dönüşmüş gibi görünmektedir. Sağlıklı ve yaşanabilir kentsel alanlar üretimi açısından ol¬dukça sorunlu bir kentleşme tarihine sahip ülkemiz için "dönü¬şüm" ya da "yenileme" yoluyla kentsel mekanın yeniden düzen-lenmesi önem taşımaktadır. Sorunların çözümüne yönelik olarak geliştirilecek uygulamaların; sosyal, ekonomik, kültürel ve fizik¬sel yönleriyle bütüncül olarak ele alınması ayrıca önem arz et¬mektedir. Nitekim, Ankara′nm kent nüfusunun 74.500 kişiden ibaret olduğu 1927 yılında Dönemin Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal ATATÜRK′ün, başkent Ankara için modern bir imar pla¬nı hazırlanması amacıyla düzenlettiği uluslararası yarışmada birinci olan ünlü Alman Şehir Planlamacısı Hermann JANSEN, etrafındaki yerel bürokratlara "Ben, Ankara için en çağdaş ve yetkin bir imar planını hazırlayabilirim, ancak acaba Cumhur-başkanınız, bu planı aynen uygulatabilecek midir?" diye sordu¬ğunda, kendisine cevaben "Cumhur-başkanımızın bir ulusal kurtuluş savaşını yönetip kazanmış bir kumandan olduğunu hatırınızda tutunuz lütfen" denildiğinde, JANSEN de "Beyler! Emin olunuz ki, bir imar planını deldirtmeden aynen uygulata¬bilmek, bir ulusal kurtuluş savaşını kazanmaktan daha zor¬dur..." diye karşılık vermiştir. Gerçekten de, 1929 yılında henüz avan proje aşamasındayken uygulamaya konulan ve 1932 yılın¬da onaylanan "lansen Planı", çeşitli menfaat gruplarının baskı ve müdahaleleri sonucunda kısa süre içerisinde başarısız olmuştur. O zamandan bugüne kadar Ankara′nm imarında yaşanan olum¬suzluklar sonucunda günümüzde kentin periferisinin gecekon¬dulardan oluşan "gettovari" varoşlarla çevrili mevcut silueti de, ne yazıktır ki, Jansen′i haklı çıkarmış gibi görünmektedir. İşte bu çalışmanın amacı, Ankara′nın kentsel dönüşüm sü¬recinin mevcut sorunlarını irdeledikten sonra, halihazırda Ja¬ponya′da ve Avrupa Birliği′nde uygulamada olan kentsel dö¬nüşüm modellerinin ışığında, "Evrensel Düşün-Yerel Davran" prensibine uygun biçimde Ankara′ya özgü bir kentsel dönü¬şüm projesinin unsurlarını ve bu projeyi hayata geçirmekte kul¬lanılabilecek "MenkuUeştirme Yöntemleri" ve "Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı" gibi hukuki enstrümanları, ana hatlarıyla ele alarak incelemektir. Çalışmanın birinci bölümünde, genel olarak dünyadaki hız¬lı ve çarpık kentleşme sorunu ile ilgili bazı tespitler yapıldıktan sonra, ülkemizin ve özel olarak da başkent Ankara′nın kent¬leşme sorunsalı, kısaca ele alınmaktadır. İkinci bölümün konusunu, Avrupa Birliği′nde büyük kent¬ler meselesine çözüm getirmek üzere yürürlüğe konulan mev¬zuat ve üye ülkelerin bazı şehirlerinde uygulamada rastlanan kentsel dönüşüm modelleri oluşturmaktadır. Üçüncü bölümde, Japonya′da büyük kentlerin meselelerine çözüm arayışları bağ¬lamında başvurulan "Tokyo Modeli" irdelenmektedir. Dördüncü bölümde, hızlı ve çarpık kentleşmenin kaçınıl¬maz sonucu olan Gecekondulaşma Sorunu ele alındıktan sonra; beşinci bölümde, Ankara′nın kentsel dö-nüşüm projesinin uy¬gulamaya geçirilmesinde kullanılabilecek başlıca hukuki ens¬trümanlar olarak "Men-kulleştirme Yöntemleri" ve "Gayri¬menkul Yatırım Ortaklığı" incelenmektedir. Nihayet, çalışmanın son bölümünde ise, başkent Anka¬ra′nın kentsel yeniden dönüşümü üzerine görüş ve modeller, merkez ve çevrenin ıslahı bağlamında ele alınmaktadır. Bu çalışmanın, akademik çevrelerden ziyade, Ankara′nın kentsel dönüşüm sürecinin pratikteki başlıca uygulamacı aktör¬leri olan belediye yönetimleri başta gelmek üzere yerel yönetici¬lere, yerel yönetimlerin personeline, imar ve kadastro görevlile¬rine, yapı denetim firmalarının teknik personeline, inşaat firma¬larının yöneticilerine ve mühendis/mimar gibi teknik personeli¬ne, avukatlar dahil hukuk uygulayıcılarma hitap etmek amacıyla hazırlanmış olması nedeniyle, akademik bir üsluptan özellikle kaçınılarak yalın bir dille kaleme alınmasına mümkün olduğun¬ca özen gösterilmiştir. Bu amaçla, metinde akıcılığı sağlamak bakımından akademik nitelikli dipnotlu atıf sistemi tercih edil¬memiş ve çalışmada yararlanılan kitap, rapor, dergi ve makalele¬re kaynakçada genel olarak atıf yapılmakla yetinilmiştir. Bu çalışmada yararlanılan bilimsel kaynakların, meslek ku¬ruluşları raporlarının hazırlanmasında emekleri geçmek sure¬tiyle, tabiri caizse ayak izlerini takip ederek bu yolda yürümemi mümkün kılan değerli akademisyenlerin ve uygulamacıların haklarını teslim etmeyi zevkli bir görev addederim. Ayrıca, bu kitabı kaleme alırken yararlandığım bazı mesleki nitelikli kay¬nakların temin edilmesinde ve kitabın ilgili kesimlere dağıtımı¬nın sağlanmasında yardım-larını esirgemeyen herkese teşekkür etmeyi bir borç bilirim. Son olarak, kitabın yazılması aşamasın¬da kıymetli görüşlerinden ve yayınlanmış kitaplarından sıkça yararlandığım Değerli Hocam Sayın Dr. Jur. Tunay KOKSAL′a ayrıca teşekkür ederim. Bu mütevazi kitabımın, Ankara′nın çağdaş kentsel dönü¬şüm projesinin uygulamaya konulması süreci ile ilgilenen her¬kese faydalı olmasını dilerim.
Adana, Eylül 2012 Serhat ÖZER
İÇİNDEKİLER :
GİRİŞ-1 1. -KENTLEŞEN DÜNYA PERSPEKTİFİNDEN ANKARA NIN KENTLEŞME SORUNSALINA TÜMDENGELİMCİ BİR YAKLAŞIM-4 2. -AVRUPA BİRLİĞİ NDE BÜYÜK KENTLER MESELESİ-11 2. 1. -Avrupa Birliği nde Büyük Kentler Meselesine Yeni Yaklaşımlar-17 2. 2. -Avrupa Birliği nde Büyük Kentler Meselesi İçin Geliştirilen Çözümler-22 2. 3. -Avrupa Birliği Büyük Kentlerinde Bazı Örnek Uygulamalar-26 2. 3. 1. -Avrupa Birliği nde Konut Üretiminde Devlet Yardımları-26 2. 3. 2. -Rotterdam-Birmingham Modeli: Ticaret Odalarının Etkin Rolü-29 2. 3. 3. -Rennes Modeli: İşveren ve İşçi Sendikaları El Ele-31 2. 3. 4. -Montpellier Modeli: Girişimci-Üniversite-Yerel Yönetim İşbirliği-31 2. 3. 5. -Hamburg Modeli: Kamu-Ticaret Odası-Bankalar İşbirliği-32 2. 3. 6. -Glasgow Modeli: Özel Sektör Aracılığıyla Kent İmajının Düzeltilmesi-33 2. 3. 7. -Dublin Modeli: Özel Sektör ve Uluslararası Finans Kuruluşu İşbirliği-34 2. 3. 8. -Bologna Modeli : Kendin Yap - Kendin Otur-35 2. 3. 9. -Bristol Modeli: Sosyal Sigortalar Kurumu-İş ve İşçi Bulma Kurumu-Bankalar -Kendin Yap-Kendin Otur Modelinin Aktif Aktörleri- -36 2. 3. 10. Groningen Modeli: Kendin Yap - Kendin Otur Modelinde a la carte -36 2. 4. -Değerlendirmeler-37 3. -JAPONYA DA BÜYÜK KENTLER MESELESİ VE ÇÖZÜMLER-40 3. 1. -Japonya da Kentleşmede Ekonomik Çevrenin Düzenlenişi: Özel Sektörün Öncü Rolü-43 3. 2. -Japonya da Kentleşmeye Esas Teşkil Eden Kurallar-45 3. 3. -Çarpık Yapılaşmanın Parselasyon Yoluyla Önlenmesi ve Düzeltilmesi-47 3. 4. -Bir Metropol Planlaması Örneği Olarak TokyoModeli-49 3. 5. -Değerlendirmeler-51 4. -ÇARPIK KENTLEŞEN DÜNYADA ÖNLENEMEZ BİR OLGU: GECEKONDULAŞMA-52 5. -ANKARA NIN KENTSEL DÖNÜŞÜM PROJESİNİN UYGULAMAYA GEÇİRİLMESİ SÜRECİNDE KULLANILABİLECEK BAŞLICA HUKUKİ ENSTRÜMANLAR-57 5. 1. -Menkulleştirme Yöntemleri-57 5. 1. 1. -Gayrimenkul Sertifikası: -58 5. 1. 2. -Gecekondu Dönüşüm Sertifikası: -59 5. 1. 3. -İmar Hakkı Transfer Sertifikası: -59 5. 1. 4. -İmar Haklarını Toplulaştırma Sertifikası: -60 5. 2. -Gayrimenkul Yatırım Ortaklığı-61 5. 2. 1. -Faaliyet Konuları-61 5. 2. 2. -Faaliyet Esasları-61 5. 2. 3. -Yatırıma İlişkin Yasaklar-63 5. 2. 4. -Portföy Sınırlamaları-64 6. -ANKARA NIN KENTSEL DÖNÜŞÜMÜ İÇİN SÜRDÜRÜLEBİLİR BİR MODEL ÖNERİSİ: MERKEZ VE ÇEVRENİN ISLAHI-65 SONUÇ-75 KAYNAKÇA-79
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı