Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Uluslararası Hukuk Açısından Gemilerden Kaynaklanan Petrol Kirliliği
Uluslararası Hukuk Açısından Gemilerden Kaynaklanan Petrol Kirliliği
Cavid ABDULLAYEV
Sayfa Sayısı
:
338
Kitap Ölçüleri
:
21x18
Basım Yılı
:
2005
ISBN NO
:
9754643275
200,00
TL 
Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
ÖNSÖZ A.Ü.Sosyal Bilimler Enstitüsü′nde doktora tezi olarak hazırlanan bu eser 12 Aralık 2003 tarihinde. Prof. Dr. Aydoğan ÖZMAN, Prof. Dr. Füsun ARSAVA, Prof. Dr. Serap AKİPEK, Prof. Dr. Sertaç BAŞEREN, Yard. Doç. Dr. Şule GÜNEŞ′den oluşan jüri önünde savunulmuş ve oybirliği ile kabul edilmiştir. Esaslı ölçüde aslına sadık kalınarak yayına hazırlanmış olmakla birlikte, daha kolay anlaşılabilmesi amacıyla eserin isminde ve çalışma planında bazı değişiklikler yapılmıştır. Eserin yazılmasındaki amaç, insanlığın ortak ve en güncel sorunlarından biri olan denizlerdeki petrol kirliliğinin giderilmesi için oluşturulan uluslararası sistemin yapısını ortaya koymak ve sistemin işleyişine ilişkin sorunları değerlendirmektir. Bu husus, üç yanı denizlerle çevrili olan ve gemilerden kaynaklanan petrol kirliliğinden fazlaca etkilenen Türkiye açısından da güncelliğini korumaktadır. Konuyla ilgili uluslararası sisteme entegre olmakta uzun süre çekingenlik gösteren Türkiye′nin, özellikle son yıllarda bir çok uluslararası antlaşmayı onaylamak suretiyle önemli adımlar attığı görülmektedir. Ne var ki, gemilerden kaynaklanan petrol kirliliğine ilişkin özgün bir iç hukuk düzenlemesi olmayan Türkiye′de, 1982 Anayasası gereğince kanun haline gelen usulüne uygun onaylanmış uluslararası antlaşmaların da uygulamada çok fazla dikkate alınmadığına veya göz ardı edildiğine tanık olmaktayız. Bu anlamda, eserin temel amaçlarında biri, gemilerden kaynaklanan petrol kirliliğine ilişkin uluslararası antlaşmaların içeriğine ilişkin sistematik ve açıklayıcı bilgilere ulaşılmasında uygulayıcılara yardımcı olabilmektir. Bu vesile ile, çalışmamıza değerli görüşleri ve eleştirileri ile yön veren sayın hocalarıma, özellikle Prof. Dr. İlhan AKİPEK, Prof. Dr. Aydoğan ÖZMAN, Prof. Dr. Serap AKİPEK, Doç. Dr. Fügen SARGIN, Yard. Doç. Dr. Şule GÜNEŞ′e şükranlarımı sunarım. Ayrıca, bu eserin basımında ve yayımlanmasında emeği geçen tüm Yetkin Yayınevi çalışanlarına teşekkür ederim. Son olarak da, bu eserin yazım aşamasında gösterdikleri sabır ve manevi desteklerinden dolayı aileme, sevgili eşime ve biricik kızıma minnettar olduğumu özellikle belirtmem gerekir. Ankara 2005 Dr. Cavid Abdullayev GİRİŞ Petrol, insanoğlunun kolayca vazgeçemeyeceği bir maddedir. İnsanlığın teknoloji alanında yaşadığı korkunç ilerlemede önemli rol oynayan petrol, sanayileşen modern yaşam biçimimizin vazgeçilmez unsurudur. Petrol, yaşamımızın her safhasında ve her derecesinde etkisini ezici bir şekilde göstermektedir. Farklı ihtiyaçların karşılanmasında hammadde olarak kullanılan petrol, aynı zamanda çağımızın en önemli enerji kaynaklarından biridir. Bir yandan sanayileşme ile birlikte petrol tüketimindeki hızlı artış, diğer yandan ise petrole alternatif bir enerji kaynağının henüz bulunamamış olması petrolün yaşamımızdaki önemini daha da artırmaktadır. Ancak, her geçen gün daha büyük boyutlara ulaşan endüstriyel kalkınma ve bilimsel gelişmelerin günlük yaşama uyarlanması, yerel enerji kaynaklarının yetersizliği sorununu da beraberinde getirmektedir. Petrol kaynaklarının yöresel ve dağınık bir karakter göstermesi, dünya ticareti ve ulaşımının büyük bir bölümünün petrole ayrılmasına neden olmakta ve deniz taşımacılığı da bu edimden önemli bir pay almaktadır. Globalleşen dünyamızda ülkeler ve kıtalararası ulaşımın gittikçe artan önemi, kara ve hava yolu ile taşımacılığa oranla çok daha ekonomik olan deniz yolu ile taşımacılığı cazip kılmaktadır. Deniz yolu ile taşımacılığın artan hacmi ise, bir çok sorunu da beraberinde getirmektedir. Bu sorunlardan biri ve en önemlisi deniz taşımacılığında kullanılan gemilerin neden olduğu petrol kirliliğidir. Günümüzde büyük boyutlara ulaşan ve kıyı devletlerinin yanı sıra uluslararası toplumu da ilgilendiren bir konu haline gelen deniz kirliliği, çeşitli nedenlerden kaynaklanmaktadır. Bir kısmı doğal olaylardan meydana gelen kirliliğin, önemli bir boyutu insan faaliyetlerinin sonucudur. Karada, havada ve denizde gerçekleştirilen değişik faaliyetler çeşitli zararlı atıkların deniz çevresine sokulmasına ve ciddi boyutlarda deniz kirliliğinin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Deniz çevresi açısından ciddi zararlı sonuçlar doğuran kirleticilerin başında petrol gelmektedir. Denizlerdeki petrol kirliliğinin en önemli kaynaklarında birisi ise gemilerden kaynaklanan petrol kirliliğidir. Gemilerin normal faaliyetleri veya petrol yükü taşıyan tankerlerin neden olduğu kazalar sonucu deniz çevresine karışan petrol, ciddi boyutlarda deniz kirliliğine neden olabilmektedir. Bu anlamda insanlığın tuhaf bir ikilem içinde olduğu söylenebilir: Bir yandan, temel hammaddesini petrolün oluşturduğu enerjiye inanılmaz bir şekilde ihtiyaç hissederken, diğer yandan da çevremizi temiz tutmaya çalışıyoruz. Diğer bir ifade ile, petrolü istiyoruz, ancak onun getirdiği kirliliği istemiyoruz. Bu çıkmazı nasıl çözebileceğimizin tek cevabı ise hukuktur. Özellikle de deniz yolu ile taşımacılığın karmaşık yapısı ve petrolün sınır tanımayan kirliliğe neden olabilecek doğası gözönüne alındığında, uluslararası hukuktur. Deniz kirliliği sorununun, uluslararası kamuoyunun gündemine ağırlıklı olarak girmesi 196O′lı yıllara rastlamakla birlikte, gemilerden kaynaklanan petrol kirliliğinin önlenmesine ilişkin girişimlerin çok daha eskilere dayandığı görülmektedir. 1920′li yılların başlarında ulusal hukuk sistemlerinde kabul edilen düzenlemelerle önlenmeye çalışılan gemilerden kaynaklanan petrol kirliği sorunu, kapsamlı yapısı ve tek başına ulusal düzenlemelerle çözülemeyecek bir sorun olması nedeniyle uluslararası işbirliğini zorunlu kılmıştır. II. Dünya Savaşı öncesindeki girişimlerin özellikle ekonomik ve siyasi nedenlerden dolayı sonuçsuz kalmasın rağmen, gemilerden kaynaklanan petrol kirliliğinin önlenmesi konusunda Savaş′ın hemen arkasında önemli başarılar elde edilmiştir. 1967 yılında yaşanan "Torrey Canyon Olayı" ile uluslararası toplumun gündemine iyice ağırlığını koyan gemilerden kaynaklanan petrol kirliliği sorunu, günümüze kadar güncelliğini kaybetmemiştir. Uluslararası hukuk tarafından her yönüyle ele alındığına ve en ince ayrıntısına kadar uluslararası sözleşmelerle düzenlendiğine tanık olunan gemilerden kaynaklanan petrol kirliliği sorunu, günümüzde dahi genel deniz kirliliği sorununa ilişkin uluslararası girişimlerin en önemli kısmını oluşturmaktadır. Yaptığımız incelemenin kapsamı da, çok yönlü bir sorun olan deniz kirliliğinin, sadece bu boyutu, yani gemilerden kaynaklanan petrol kirliliği sorunu ile sınırlı tutulmuştur. Deniz çevresinde petrol kirliliğine neden olan diğer faaliyetler veya gemilerden kaynaklanan petrol kirliliği dışındaki kirlilik türleri incelememiz içerisinde ele alınmamıştır. Ayrıca, gemilerden kaynaklanan petrol kirliliği esas alınmakla birlikte, gemilerin akaryakıt ikmali sırasında neden oldukları petrol kirliliği konumuzun kapsamı dışında tutulmuştur. Gemilerden kaynaklanan petrol kirliliği sorunu ise, uluslararası hukuk açısından ele alınmış ve uluslararası hukukun konuyla ilgili genel çerçevesi değişik boyutlarıyla incelenmiştir. Bu anlamda, yeri geldikçe Türk hukukuna da atıf yapılmakla birlikte, ayrı bir inceleme konusu olabilecek kadar geniş ve kapsamlı olan "Türk Boğazları" sorunu ayrıca ele alınmamıştır. Ancak, yapılacak inceleme, üç yanı denizlerle çevirili olan ve özellikle son dönemlerde onayladığı sözleşmelerle gemilerden kaynaklanan petrol kirliliğine ilişkin uluslararası hukuktaki sistemle kaynaşmaya çalışan Türkiye açısından da, bir çok soruna ışık tutması anlamında faydalı olacaktır. Gemilerden kaynaklanan petrol kirliliği, kendi içinde bir çok hususu barındıran bir sorundur: Gemilerden kaynaklanan petrol kirliliğinin önlenmesi için uluslararası hukukta ne gibi kurallar öngörülmüştür? Uluslararası hukukun temel kurallarından biri olan seyrüsefer serbestisi de dikkate alındığında, gemilerden kaynaklanan petrol kirliliğin önlenmesine ilişkin devletlerin kural koyma yetkisinin sınırları nelerdir? Kirliliğin önlenmesine ilişkin ulusal 24 ve uluslararası kuralların uygulanmasında değişik deniz alanları bakımından hangi devlet ne ölçüde yetki kullanabilir? Ciddi boyutlarda petrol kirliliğine neden olan acil durumlarda uluslararası işbirliği nasıl gerçekleştirilecektir? Devletler, kendilerini etkileyebilecek ciddi petrol kirliliği olayları açısından ülke dışı yetkiler kullanabilir mi? Gemilerden kaynaklanan petrol kirliliğinin neden olduğu zararlardan somut olayda kim sorumlu olacaktır? Yanıtlamaya çalıştığımız tüm bu sorular, üç ana bölüm halinde incelenmiştir. Öncelikle, genel anlamda deniz kirliliğinin kaynakları ve gemilerden kaynaklanan petrol kirliliğinin genel deniz kirliliği içindeki konumu üzerinde durulmuş, daha sonra ise gemilerden kaynaklanan petrol kirliliğinin önlenmesine ilişkin uluslararası hukukun genel çerçevesi ve kirliliğin önlenmesi için uluslararası hukukta kabul edilen kurallar ele alınmıştır. İncelememizin ikinci bölümü, gemilerden kaynaklanan petrol kirliliğinin önlenmesine ilişkin uluslararası kuralları da uygulayacak olan devletlerin yetki ve yükümlülüklerine ayrılmıştır. Devletlerin yetki ve yükümlülükleri, değişik alt başlıklar halinde ele alınmıştır. İlk önce, gemilerden kaynaklanan petrol kirliliğinin önlenmesi için uluslararası hukukun geleneksel kuralları (uluslararası örf ve âdet hukuku ve 1958 Cenevre Deniz Hukuku Sözleşmeleri) ve özel olarak gemilerden kaynaklanan petrol kirliliğinin önlenmesine ilişkin uluslararası sözleşmeler gereğince devletlerin kullanabilecekleri yetkiler üzerinde durulmuştur. Deniz alanlarının hukuki rejimini ve gemilerden kaynaklanan petrol kirliliğinin önlenmesine ilişkin devletlerin yetkilerini kendisinden önceki uluslararası hukuk metinlerine göre çok daha farklı bir şekilde düzenlemesi nedeniyle, 1982 Deniz Hukuku Sözleşmesi ile öngörülen hükümler ayrıca ele alınmıştır. Devletlerin yetki ve yükümlülüklerine ilişkin bölümün ikinci alt bölümünde, ciddi boyutlarda petrol kirliliğine neden olan acil durumlarda kirliliğin önlenmesi, işbirliğinin gerçekleştirilmesi gibi uluslararası hukuk tarafından devletlere özel olarak getirilen yükümlülükler ve açık denizde gerçekleşen kazalar sonucu ortaya çıkan petrol kirliliği olaylarında kıyı devletinin uluslararası hukuku gereği kullanabileceği yetkiler incelenmiştir. Gemilerden kaynaklanan petrol kirliliğinin, özellikle de petrol kirliliğine neden olan deniz kazalarının önlenmesi imkansızdır. Bu anlamda, petrol kirliliğinin önlenmesi için öngörülen sistemin tamamlayıcı ve aynı zamanda önemli bir boyutu da, kirliliğin neden olduğu zararlardan kimlerin sorumlu olacağı ve zararın nasıl tazmin edileceğidir. Gemilerden kaynaklanan petrol kirliliğine ilişkin sorunların en güncel boyutu olarak karşılaşılan bu husus, incelememizin üçüncü bölümünün konusunu oluşturmaktadır. Yukarıda kapsamı genel hatları ile aktarılan konuların incelenmesinde uluslararası hukukun yapısına uygun bir yöntem izlenmiştir. Diğer bir ifade ile, gemilerden kaynaklanan petrol kirliliğinin önlenmesine ilişkin uluslara- 25 rası sistem, Uluslararası Adalet Divanı Statüsü′nün 38. maddesinde uluslararası hukukun asli şekli kaynakları olarak sayılan uluslararası antlaşmalar, uluslararası örf ve âdet hukuku kuralları ve hukukun genel ilkeleri esas alınarak incelenmiş ve bu incelemede uluslararası hukukun yardımcı şekli kaynakları olan yargı kararlarından ve doktrindeki görüşlerden de yararlanılmıştır. Sözleşmeler düzeninin incelenmesinde ise, sözleşmelerin lafzına bağlı kalınmakla birlikte, öngörülen düzenlemelerin gerçek anlamının ve içeriğinin doğru bir şekilde tespit edilebilmesi için, 1969 Viyana Antlaşmalar Hukuku Sözleşmesi′nin 32. maddesinde tamamlayıcı yorum aracı olarak belirtilen, sözleşmelerin hazırlık çalışmaları sırasındaki tartışmalara da yeri geldikçe değinilmiştir. Gemilerden kaynaklanan petrol kirliliği sorununa ilişkin uluslararası sistemin yeterliliğine ilişkin değerlendirmelerin de yer alacağı incelememiz açısından son bir hususu da belirmekte fayda vardır. "Yeterlilik", aynen "güzellik" gibi, seyircinin bakış açısına veya seyircinin kim olduğuna göre değişebilecek bir kavramdır. Örneğin, gemi maliki ve kaptanı için yeterli, hatta gereğinden fazla sert sayılabilecek düzenlemeler, çevreci şahıs ve kuruluşlar tarafından yetersiz addedilebilir. Yaptığımız incelemede, gemilerden kaynaklanan petrol kirliliğine ilişkin uluslararası sistem, her hangi bir tarafta durmayacak şekilde, uluslararası hukukçu gözüyle değerlendirilmeye çalışılmıştır. «e* ′a. İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 7 İÇİNDEKİLER 9 KISALTMALAR 19 GİRİŞ 23 BİRİNCİ BÖLÜM DENİZ KİRLİLİĞİ VE GEMİLERDEN KAYNAKLANAN PETROL KİRLİLİĞİNİN ÖNLENMESİ SORUNU I. GENEL OLARAK DENİZ KİRLİLİĞİ KAVRAMI VE DENİZ KİRLİLİĞİNİN KAYNAKLARI ′. 27 1. DENİZ KİRLİLİĞİNİN TANIMI 27 2. DENİZ KİRLİLİĞİNİN KAYNAKLARI 29 A. Karadan ve Atmosferden Kaynaklanan Kirlilik... 30 B. Suya Batırmadan Kaynaklanan Kirlilik 31 C. Deniz Yatağındaki Faaliyetlerden Kaynaklanan Kirlilik 32 D. Gemilerden Kaynaklanan Kirlilik 33 II. DENİZYOLU İLE TAŞIMACILIK VE GEMİLERDEN KAYNAKLANAN PETROL KİRLİLİĞİ 33 1. DENİZ KİRLİLİĞİNE NEDEN OLAN BİR KİRLETİCİ OLARAK PETROL 33 2. DENİZ KİRLİLİĞİNİN BİR ÇEŞİDİ OLARAK GEMİLERDEN KAYNAKLANAN PETROL KİRLİLİĞİ 35 A. Genel Olarak 35 B. Gemilerden Kaynaklanan Petrol Kirliliğinin Çeşitleri 37 a. Gemilerin işletilmesinden kaynaklanan (iradi) petrol kirliliği (Intentional or operational oilpollution) ..37 b. Deniz kazalarından kaynaklanan petrol kirliliği (Accidential oil pollution) 39 3. PETROLÜN DENİZ ÇEVRESİNE ETKİSİ 39 III. DENİZ KİRLİLİĞİ VE GEMİLERDEN KAYNAKLANAN PETROL KİRLİLİĞİNİN ÖNLENMESİNE İLİŞKİN ULUSLARARASI HUKUKUN GENEL ÇERÇEVESİ 41 1. ULUSLARARASI ÖRF VE ÃDET HUKUKU KURALLARI....41 2. ULUSLARARASI EVRENSEL BELGELER 42 3. ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER 46 IV. GEMİLERDEN KAYNAKLANAN PETROL KİRLİLİĞİNİN ÖNLENMESİ İÇİN ULUSLARARASI SÖZLEŞMELERLE ÖNGÖRÜLEN KURALLAR 48 1. GEMİLERDEN KAYNAKLANAN PETROL KİRLİLİĞİNİN ULUSLARARASI BOYUTU 48 2. GEMİLERDEN KAYNAKLANAN PETROL KİRLİLİĞİNİN ÖNLENMESİNE İLİŞKİN DÜZENLEMELERİN TARİHÇESİ 51 3. 1954 OILPOL SÖZLEŞMESİ İLE ÖNGÖRÜLEN KURALLAR 54 A. Genel Olarak 54 B. 1954 OILPOL Sözleşmesi′nin İlk Halinde Öngörülen Düzenlemeler 56 a. Sözleşme′nin konusu ve kapsamı 56 b. Gemilerden yapılacak petrol boşaltılmasına ilişkin kurallar (Discharge standarts) 57 c. Alım Tesisleri ve Petrol Kayıt Defteri′ne ilişkin hükümler 58 d. Boşaltım kurallarının istisnaları 58 C. 1954 OILPOL Sözleşmesi′ne İlişkin 1962 Değişiklikleri 59 D. 1954 OILPOL Sözleşmesi′ne İlişkin 1969 Değişiklikleri 62 4. 1973/78 MARPOL SÖZLEŞMESİ İLE ÖNGÖRÜLEN KURALLAR 67 A. Genel Olarak 67 B. 1973/78 MARPOL Sözleşmesi′nin Konusu ve Kapsamı 70 C. 1973/78 MARPOL Sözleşmesi İle Öngörülen Boşaltım Kuralları (Discharge standarts) 71 a. Özel alanlar dışında bulunan gemiler 73 aa. Tankerler için öngörülen kurallar 73 bb. Tanker dışındaki gemiler için öngörülen kurallar 74 b. "Özel alanlar" içinde bulunan gemiler 75 aa. "Özel alanlar" kavramı 75 bb. "Özel alanlar" â& yapılacak boşaltıma ilişkin kurallar 75 D. Boşaltıma İzin Verilen İstisnai Durumlar 77 E. Alım Tesisleri ve Petrol Kayıt Defteri′ne İlişkin Düzenlemeler 78 10 F. 1973/78 MARPOL Sözleşmesi İle Getirilen Yeni Bir Düzen - Donanım Kuralları Sistemi (Eguipment standart s) 79 5. DEĞERLENDİRME 83 İKİNCİ BÖLÜM GEMİLERDEN KAYNAKLANAN PETROL KİRLİLİĞİNİN ÖNLENMESİNDE DEVLETLERİN YETKİ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİ I. GENEL OLARAK 89 II. GEMİLERDEN KAYNAKLANAN PETROL KİRLİLİĞİNİN ÖNLENMESİNDE DEVLETLERİN YETKİ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİNE İLİŞKİN GENEL KURALLAR 93 1. 1982 DENİZ HUKUKU SÖZLEŞMESİ′NDEN ÖNCEKİ ULUSLARARASI SİSTEM 93 A. Uluslararası Hukukun Genel Düzenlemeleri Çerçevesinde Devletlere Tanınan Yetkiler (Uluslararası Örf ve Adet Hukuku ve 1958 Cenevre Deniz Hukuku Sözleşmeleri) 93 a. Bayrak devleti ve açık denizdeki yetki 93 b. Kıyı devletinin yetkileri 97 aa. Kıyı devletinin iç sulan ve limanlarındaki yetkileri..97 bb. Kıyı devletinin karasularındaki yetkileri 101 cc. Kıyı devletinin bitişik bölgedeki yetkileri 107 B. Özel Olarak Petrol Kirliliğinin Önlenmesine İlişkin Uluslararası Sözleşmelerle Devletlere Tanınan Yetkiler 108 a. 1954 OILPOL Sözleşmesi ile devletlere tanınan yetkiler 108 aa. 1954 OILPOL Sözleşmesi ile devletlere tanınan düzenleme yetkisi 109 aaa. Bayrak devletinin düzenleme yetkisi 109 bbb. Kıyı devletinin düzenleme yetkisi 110 bb. 1954 OILPOL Sözleşmesi ile devletlere tanınan uygulama yetkisi 110 aaa. Bayrak devletinin uygulama yetkisi 110 bbb. Kıyı devletinin uygulama yetkisi 112 ccc. Liman devletinin uygulama yetkisi 113 b. 1973/78 MARPOL Sözleşmesi ile devletlere tanınan yetkiler 113 11 12 aa. 1973/78 MARPOL Sözleşmesi ile devletlere tanınan düzenleme yetkisi 115 aaa. Bayrak devletinin düzenleme yetkisi 115 bbb. Kıyı devletinin düzenleme yetkisi 115 bb. 1973/78 MARPOL Sözleşmesi ile devletlere tanınan uygulama yetkisi 116 aaa. Bayrak devletinin uygulama yetkisi 116 bbb. Kıyı devletinin uygulama yetki si 117 ccc. Liman devletinin uygulama yetkisi 118 C. Değerlendirme 121 2. 1982 DENİZ HUKUKU SÖZLEŞMESİ İLE ÖNGÖRÜLEN SİSTEM 126 A. 1982 Deniz Hukuku Sözleşmesi ve Deniz Çevresinin Kirliliğe Karşı Korunması 126 a. Genel olarak 126 b. Deniz çevresinin kirliliğe karşı korunmasında devletlerin genel yükümlülükleri 130 B. Gemilerden Kaynaklanan Kirliliğin Önlenmesinde Devletlerin Düzenleme Yetkisi ve Yükümlülüğü 132 a. Genel olarak 132 b. Bayrak devletinin düzenleme yetkisi ve yükümlülüğü.. 139 c. Kıyı devletinin düzenleme yetkisi 141 aa. Kıyı devletinin karasularındaki düzenleme yetkisi. 143 bb. Kıyı devletinin münhasır ekonomik bölge′deki düzenleme yetkisi 148 aaa. MEB içinde özel tedbirler alınmasını gerektiren bölgelerin olması 150 bbb. MEB içinde buzlarla kaplı alanların olması ..152 d. Liman devletinin düzenleme yetkisi 153 C. Gemilerden Kaynaklanan Kirliliğin Önlenmesinde Devletlerin Uygulama Yetkisi 154 a. Genel olarak 154 b. Bayrak devletinin uygulama yetkisi 156 c. Kıyı devletinin uygulama yetkisi 157 aa. Kıyı devletinin iç sulan ve limanlarındaki uygulama yetkisi 158 bb. Kıyı devletinin karasularındaki uygulama yetkisi... 159 cc. Kıyı devletinin münhasır ekonomik bölge′deki uygulama yetkisi 163 d. Liman devletinin uygulama yetkisi 167 D. Sözleşme′de Öngörülen Teminat Hükümleri 175 E. Değerlendirme 184 III. CİDDİ PETROL KİRLİLİĞİNE NEDEN OLAN ACİL DURUMLARDA DEVLETLERİN YETKİ VE YÜKÜMLÜLÜKLERİNE İLİŞKİN ÖZEL KURALLAR 187 1. CİDDİ PETROL KİRLİLİĞİ OLAYLARINA HAZIRLIKLI OLMA, MÜDAHALE ETME VE İŞBİRLİĞİ YAPMA YÜKÜMLÜLÜĞÜ 187 A. Uluslararası Hukukun Genel Kuralları 187 a. İşbirliği yapma ve yardımlaşma yükümlülüğü 187 b. Petrol kirliliğine karşı koyma yükümlülüğü 187 c. Bildirim yükümlülüğü 188 B. 1990 Petrol Kirliliğine Karşı Hazırlıklı Olma, Müdahale ve İşbirliği ile İlgili Uluslararası Sözleşme′de Öngörülen Düzenlemeler 189 a. Genel olarak 189 b. İşbirliği yapma ve yardımlaşma yükümlülüğü 191 c. Petrol kirliliği olaylarına hazırlıklı olma ve kirliliğe karşı koyma yükümlülüğü 192 d. Bildirim yükümlülüğü 194 2. DENİZ KAZALARINDAN KAYNAKLANAN CİDDİ PETROL KİRLİLİĞİ OLAYLARINDA KIYI DEVLETİNİN YETKİSİ 195 A. Genel Olarak 195 B. 1969 Müdahale Sözleşmesi İle Öngörülen Düzenlemeler... 197 a. 1969 Müdahale Sözleşmesi′nin niteliği ve genel çerçevesi 197 b. Sözleşme′nin uygulama alanı 198 aa. Sözleşme′nin konu itibariyle uygulama alanı 199 aaa. Deniz kazası 199 bbb. Petrol 199 bb. Sözleşme′nin coğrafi uygulama alanı 200 c. Kıyı devletine müdahale yetki si veren durumlar 200 d. Müdahale yetkisinin hukuka uygun olması için gerekli şartlar 201 e. Müdahale yetkisinin Sözleşme′ye aykırı olarak kullanılması 202 13 C. 1982 Deniz Hukuku Sözleşmesi′ne Göre Kıyı Devletinin Müdahale Yetkisi 203 D. Uluslararası Örf ve Adet Hukukuna Göre Kıyı Devletinin Müdahale Yetkisi 205 E. Değerlendirme 211 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM GEMİLERDEN KAYNAKLANAN PETROL KİRLİLİĞİ ZARARI NEDENİYLE HUKUKİ SORUMLULUK VE ZARARIN TAZMİNİ I. GEMİLERDEN KAYNAKLANAN PETROL KİRLİLİĞİ ZARARI NEDENİYLE DEVLETLERİN HUKUKİ SORUMLULUĞU 213 1. GENEL OLARAK 213 2. GEMİLERDEN KAYNAKLANAN PETROL KİRLİLİĞİ ZARARI NEDENİYLE BAYRAK DEVLETİNİN HUKUKİ SORUMLULUĞU 218 II. GEMİLERDEN KAYNAKLANAN PETROL KİRLİLİĞİ ZARARI NEDENİYLE ÖZEL ŞAHISLARIN HUKUKİ SORUMLULUĞU VE ZARARIN TAZMİNİ 223 1. GENEL OLARAK 223 2. 1992 PROTOKOLLERİ ÖNCESİNDEKİ SİSTEM 225 A. 1969 Sorumluluk Sözleşmesi İle Öngörülen Hükümler 225 a. Sözleşme′nin konusu 225 aa. Petrol 226 bb. Gemi 227 b. Sözleşme′nin uygulama alanı 228 aa. Sözleşme′nin coğrafi uygulama alanı ve uygulanabilirliliği (Yer itibariyle yetki) 228 bb. Sözleşme′nin konu açısından uygulama alanı (Konu itibariyle yetki) 230 aaa. Kirlilik zararı 230 bbb. Koruma tedbirlerinin masrafları 233 ccc. Koruma tedbirlerinin sebep olduğu zarar veya ziyan 235 c. Sözleşme ile öngörülen sorumluluk sistemi 235 aa. Genel olarak 235 bb. Sözleşme′ye göre sorumlu şahıs ve sorumluluğun türü 238 14 B. cc. Sorumluluğun yöneltilmesi (Channelling of liability) 240 dd. Sorumluluğun istisnaları: Sorumluluktan kurtulma 241 aaa. Savaş, iç savaş, düşmanlık veya ayaklanma hareketi ve önlenmesi ve kaçınılması mümkün olmayan tabiat hadisesi 242 bbb. Münhasıran 3. bir şahsın zarar verme kastıyla vuku bulan bir eylem veya ihmali 242 ccc. Bir hükümet yahut fener veya sair seyir yardımcılarının bakımından sorumlu başka bir merciin, bu görevinin yerine getirilmesindeki ihmali veya başkaca nizamlara aykırı bir fiili.. 243 ddd. Zarar gören şahsın zarar verme kastıyla yaptığı bir hareket veya ihmali .....244 ee. Muafiyet nedenlerinin diğer nedenlerle birlikte zarara yol açması sorunu 245 d. Sorumluluğun sınırlandırılması ve sorumluluk miktarı.247 aa. Genel olarak 247 bb. Sözleşme ile öngörülen sorumluluk miktarı 248 cc. Sorumluluğu sınırlama hakkının kullanımına ilişkin şartlar 249 aaa. Malikin şahsi kusuru 249 bbb. Sorumluluğu sınırlama fonunun tesisi 250 e. Zararın tazmini için öngörülen yöntem 252 aa. Zorunlu sigorta kapsamında zararın tazmini 252 aaa. Sigorta yaptırma zorunluluğu 252 bbb. Sigorta veya diğer malî güvence sertifikası...253 ccc. Sigortacıya karşı doğrudan talep hakkı 256 bb. Dava yoluyla zararın tazmini ve yetkili mahkeme..258 1971 Fon Sözleşmesi ve Uluslararası Petrol Kirliliği Tazminat Fonu 260 a. Genel olarak 260 b. 1971 Fon Sözleşmesi′nin uygulama alanı 261 aa. Sözleşme′nin konu bakımından uygulama alanı 261 bb. Sözleşme′nin coğrafi bakımdan uygulama alanı ....262 cc. Sözleşme′nin katılabilecek devletler bakımından uygulama alanı 263 c. 1971 Uluslararası Petrol Kirliliği Tazminat Fonu′nun kuruluş amacı ve yapısı 263 . 15 3. d. 1971 Fonu′nun tazminat ödemedeki işlevleri 264 aa. Zarar gören şahısların zararının tazmini 264 aaa. Zarar gören şahıslara tazminat ödenmesinde 1971 Fonu′nun işlevi 264 bbb. 1971 Fonu′nun zarar gören şahıslara tazminat ödemekten kurtulabileceği durumlar 265 (1) Kirliliğin savaş ve benzeri eylemlerden veya devlete ait gemilerden kaynaklanması....266 (2) Kirlilik nedeninin belirlenememesi 266 (3) Talep sahibinin (zarar görenin) kusuru....267 ccc. 1971 Fonu′ndan alınabilecek tazminatın miktarı 268 bb. 1971 Fonu′nun ikinci işlevi: Gemi malikini ek malî yükten kurtarmak 271 aaa. 1971 Fonu′nun gemi malikini ek malî külfetten kurtarma yükümlülüğü 271 bbb. Gemi malikini ek mâli külfetten kurtarma yükümlülüğünün istisnaları .....272 e. 1971 Fonu′na katkı 272 f. Fon′a katkıda taraf devletlerin rolü 273 g. Katkı yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde uygulanacak yaptırımlar 273 h. Tazminat talebine ilişkin dava hakkı ve yetkili mahkeme 274 SORUMLULUK VE TAZMİNATA İLİŞKİN 1992 PROTOKOLLERİ İLE OLUŞTURULAN YENİ SİSTEM 275 A. 1992 Protokollerinden Önceki Gelişmeler ve Değişikliklerin Altyapısı 275 B. 1992 Sorumluluk/Fon Sözleşmeleri İçin Ortak Olan Düzenlemeler 277 a. 1992 Sorumluluk/ Fon Sözleşmelerinin konusu 278 aa. Gemi kavramının yeni tanımı 278 bb. Petrol kavramının tanımı 280 cc. Olay kavramının yeni tanımı 280 b. Sözleşmelerin uygulama alanına ilişkin yenilikler 282 aa. Sözleşmelerin coğrafi uygulama alanı 282 bb. Sözleşmelerin konu açısından uygulama alanı........282 aaa. Kirlilik zararı kavramındaki sorunlar 282 bbb. Kirlilik zararının yeni tanımı 288 16 (1) Bulaşmanın neden olduğu zarar 289 (2) Koruma tedbirleri 290 (a) Koruma tedbirlerinin niteliği 290 (b) Koruma tedbirlerinin genel önleyici tedbirlerden farkı 290 (c) Koruma tedbirleri ile kurtarma arasındaki fark 292 b. Sorumluluk ve tazminat miktarları ile ilgili olarak öngörülen hükümler 293 d. Sorumluluk ve tazminat miktarlarının değiştirilmesine ilişkin yöntem 297 C. Sözleşmelerin Kendilerine Özgü Düzenlemeleri 301 a. Sorumluluk Sözleşmesi′ne ilişkin yenilikler 301 aa. Sorumluluğun yöneltilmesi (Channellingofliability) 301 bb. Gemi malikinin sorumluluğunu sınırlama hakkı 303 cc. Zorunlu sigorta sertifikası 305 b. Fon Sözleşmesi′ne ilişkin yenilikler 306 aa. 1992 Fonu′nun kuruluş amacı ve yapısı 306 bb. 1992 Fonu′nun tazminat ödemeye ilişkin işlevi 306 cc. 1992 Fonu′nun tazminat ödeme yükümlülüğünün istisnalan 307 dd. Tazminat ödeme usulü açısından getirilen kolaylıklar 308 ee. 1992 Fonu′na katkı 309 ff. 1992 Fonu′na katkıda devletlerin rolü 311 E. Sorumluluk ve Tazminata İlişkin Mevcut Durum 312 SONUÇ 315 KAYNAKÇA 319 KAVRAM DİZİNİ 329
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı