Uluslararası Andlaşmalar Hukukunda Subjektif Sona Erme Nedenleri
Uluslararası Andlaşmalar Hukukunda Subjektif Sona Erme Nedenleri
Elif UZUN
KİTAP HAKKINDA
Andlaşmalar, uluslararası hukukun fiilen en önemli kaynağıdır. Andlaşmaların nasıl akdedileceği, andlaşma akdetme yetkisine sahip kişiler, andlaşmaların tarafları bakımından bağlayıcılık kazanması, yürürlüğe girmesi, uygulanması, yorumlanması, değiştirilmesi, geçersizlik koşulları, askıya alınmaları, sona ermeleri ve benzeri konularla ilgili sorunlar ortaya çıktığında hangi hükümlere tabi olunacağı, andlaşmalar hukukunun konusudur.
Bu çalışma, söz konusu sorun alanlarından andlaşmaların sona erme konusu içindeki subjektif sona erme nedenlerini konu edinmektedir. Subjektif sona erme söz konusu olduğunda, andlaşmanın sona ermesi için tarafların iradesinden başka bir gerekçeye ihtiyaç duyulmaz. Bu yönüyle uluslararası hukukun temeli sayılan "pacta sunt servanda" ilkesi çerçevesinde bir gerilim ortaya çıkar. Çalışmada, andlaşmalar hukukuna ve andlaşmaların sona ermesine ilişkin genel bilgilerin ardından subjektif sona erme nedenleri ayrıntılı bir şekilde incelenmektedir.
Konu Başlıkları
Andlaşmaların Sona Ermesi
Andlaşmaların Sona Ermesinde Tarafların Rızası
Tek Taraflı Fesih ve Çekilme
Yeni Bir Andlaşmayla Zımnen Sona Erdirme
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Kısaltmalar Listesi 13
Giriş 15
Birinci Bölüm
ANDLAŞMALAR HUKUKUNA VE ANDLAŞMALARIN SONA ERMESİNE İLİŞKİN GENEL BİLGİLER
1.1. GENEL OLARAK 19
1. 2. ANDLAŞMALAR HUKUKUNA DAİR TEMEL KAVRAMLAR 19
1.2.1. Andlaşma Kavramı 22
1.2.2. Andlaşmalar Hukukunun Kaynakları ve Viyana Andlaşmalar Hukuku Sözleşmesi 23
1.2.2.1. Uluslararası Hukuk Komisyonu Öncesinde Kodifikasyon Çalışmaları 24
1.2.2.2. UHK’deki Kodifikasyon Çalışmaları 25
1.2.3. Viyana Andlaşmalar Hukuku Konferansı 27
1.3. GENEL OLARAK ANDLAŞMALARIN SONA ERMESİ, ASKIYA ALINMASI VE ANDLAŞMALARDAN ÇEKİLME 28
1.3.1. Sona Erme, Fesih ve Çekilme Kavramları 28
1.3.2. Andlaşmaların Sona Erme Nedenleri 30
1.3.3. Andlaşmaların Sona Ermesinin Bir Sorun Olarak Mahiyeti 31
1.3.4. VAHS’deki Düzenlemelerin Genel Yapısı 35
1.3.5. Andlaşmaların Sona Ermesinin Sonuçları 45
İkinci Bölüm
ANDLAŞMA HÜKÜMLERİNE GÖRE VE TARAFLARIN RIZASI İLE SONA ERME VEYA ÇEKİLME
2.1. GENEL OLARAK 47
2.2. ANDLAŞMA HÜKÜMLERİNE GÖRE SONA ERME VEYA ÇEKİLME 49
2.2.1. Vaka incelemesi: Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti’nin Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesine İlişkin Andlaşma’dan Çekilmesi 54
2.3. TARAFLARIN RIZASI İLE SONA ERME 57
2.3.1. Bütün Devletlerin Rızası 59
2.3.2. Diğer Devletlerin Rızası 62
2.3.3. Metrukiyet 66
2.4. ÇOK TARAFLI BİR ANDLAŞMANIN ÇEKİLME NEDENİYLE TARAF SAYISINDAKİ DÜŞÜŞÜN ANDLAŞMAYA ETKİSİ 74
Üçüncü Bölüm
TEK TARAFLI FESİH VEYA ÇEKİLME
3.1. GENEL OLARAK 79
3.2. HAZIRLIK ÇALIŞMALARINDA TEK TARAFLI FESİH VE ÇEKİLME 81
3.2.1. UHK’deki Çalışmalar 81
3.2.2. VAHK Görüşmelerinde Tek Taraflı Fesih ve Çekilme 84
3.3. TEK TARAFLI SONLANDIRMA YASAĞI 87
3.4. FESİH/ÇEKİLME YASAĞI KARİNESİNİN KOŞULLARI 96
3.5. İSTİSNALAR 97
3.5.1. Tarafların Niyeti 97
3.5.2. Andlaşmanın Mahiyeti 106
3.5.2.1. Modus Vivendi’ler 109
3.5.2.2. Ticaret Andlaşmaları 109
3.5.2.3. İttifak Andlaşmaları veya Askerî İş Birliği Andlaşmaları 111
3.5.2.4. İş Birliği Andlaşmaları 111
3.5.2.5. Tahkim, Uzlaşma ve Yargısal Çözüm Andlaşmaları 111
3.5.2.6. Uluslararası Örgütlerin Kurucu Belgeleri 115
3.5.3. Vaka İncelemesi: İnsan Hakları Andlaşmalarından Ayrılma ve Kuzey Kore Örneği 119
3.6. VAHS MD. 56’NIN ULUSLARARASI ÖRF VE ÂDET HUKUKUNDAKİ YERİ 129
Dördüncü Bölüm
DAHA SONRAKİ BİR ANDLAŞMA İLE ZIMNEN SONA ERME
4.1. GENEL OLARAK 133
4.2. Aynı KONUDA YENİ BİR ANDLAŞMA AKDEDİLMESİ 135
4.2.1. Andlaşmanın ‘Sonra’ Akdedilmesi 135
4.2.2. Andlaşmanın Eski Andlaşmanın Konusuyla İlgili Olması 137
4.3. SONRAKİ ANDLAŞMANIN ÖNCEKİ ANDLAŞMANIN TARAFLARIYLA AKDEDİLMESİ 139
4.4. TARAFLARIN KONUYU YENİ ANDLAŞMAYA TABİ KILMA NİYETİ VEYA ÖNCEKİ ANDLAŞMANIN YENİ ANDLAŞMAYLA BAĞDAŞMAMASI 141
4.4.1. Tarafların Konuyu Yeni Andlaşmaya Tabi Kılma Niyeti 142
4.4.2. Önceki Andlaşmanın Yeni Andlaşmayla Bağdaşmaması 145
4.5. ÖNCEKİ ANDLAŞMANIN TAMAMEN SONA ERMESİ 147
Sonuç 151
Kaynakça 157
Kavramlar Dizini 181