Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar
Kartlarına Taksit
Seçeneklerimiz Vardır!
Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Nisan (43)      Mart (140)      Şubat (116)      Ocak (138)

Tüzel Kişilerin İlkeli Kişiliği Bu Uğurda Ana Statünün Anlamı ve İşlevi

Tüzel Kişilerin İlkeli Kişiliği Bu Uğurda Ana Statünün Anlamı ve İşlevi



Sayfa Sayısı
:  
419
Kitap Ölçüleri
:  
16x23 cm
Basım Yılı
:  
2012
ISBN NO
:  
9789754646511

250,00 TL











GİRİŞ Hukukun en eski uğraşı alanlarından birinin kişiler olduğu noktasında herhalde kuşku yoktur. Medeni hukukun bir alt dalı olarak kişiler hukuku da, kişileri konu alır. Kişilerden söz edildiğinde akla gerçek ve tüzel kişiler gelir. Gerçek ve tüzel kişilerin benzerlikleri ve farkları, kendilerine özgü özel¬likleri vardır. Bu çalışma, tüzel kişi ile ilgili bir çalışmadır. Çalışmada tüzel kişiye farklı bir boyuttan yaklaşılmaktadır: Tüzel kişi, ilkeli kişi olarak nite¬lendirilmekte ve bu yönüyle incelenmektedir. İlkeli kişilik, bu çalışmada kullanıldığı anlamı ile yeni bir kavram ya da ifade olduğundan, burada tam olarak açıklanması güçtür. Çalışmanın birinci bölümü tamamen bu kavramın açıklanmasına, ilkeli kişilikten ne kastedildi¬ğine ayrılmıştır. Bu bölümde ilkeli kişi olarak nitelendirilmede ana statünün nasıl etkin bir rolü olduğu üzerinde de durulmaktadır. Birinci bölümün so¬nunda bir ara değerlendirme yapılmaktadır ki, ilkeli kişilikten ne kastedildi¬ğinin ve ana statü ile ilişkisinin hızlı şekilde anlaşılması noktasında öncelikle okunabilir. Çalışmanın geri kalan üç bölümü ise, ilkeli kişiliğin dayandığı, ana statü ile yakından ilgili dört önemli ilkenin açıklanmasına ayrılmıştır. Nitekim bu ilgi gözetilerek İkinci bölüm, ana statünün doluluğu başlığını taşımaktadır. Burada ana statünün içermesi gereken ve içerebileceği kurallar incelenmiştir. Böylece ana statünün belirli bir düzeyde kurallarla dolu olması gerektiği ortaya konmuştur. Üçüncü bölümde; ana statünün bilinir ve ulaşılır olması ile anlaşılır ol¬ması, bu iki ilke, bir arada ele alınmıştır. Ana statünün bilinir ve ulaşılır olması başlığı altında, ana statüde yer alan kuralların bilinir olmasının ilkeli kişilik açısından önemi üzerinde durulmuştur. Bilinmenin ulaşılır olma ile sağlanabileceği gerçeği karşısında bilinir ve ulaşılır olmaktan birlikte söz edilmesi ve buna göre açıklamalarda bulunulması uygun görülmüştür. Ana statünün anlaşılır olması başlığı altında, ilkeli kişilik açısından, ana statünün yorumlanması ve kural kalitesi ile ilgili çeşitli değerlendirmelere yer veril¬miştir. Dördüncü bölüm, ana statüye sıkı bağlılığa ayrılmıştır. Bu bölümde, tü¬zel kişilerin ana statülerine bağlılığı ilkeli kişilik açısından incelenmiştir. Ana statüye bağlılığın tüzel kişinin varlığı, işleyişi, sona ermesi üzerindeki etkileri bu bakış açısıyla ele alınmıştır. Bu bağlamda bir yandan pozitif hu¬kukta ana statüye bağlılıktan doğan durum ve sonuçlar belirlenip incelenirken, bir yandan da ilkeli kişilik açısından konu ile ilgili öneri ve değerlen- j dirmelerde bulunulmuştur. Çalışma tüzel kişilerin geneline yönelik olmakla birlikte, bölümlerde özellikle derneklerle ilgili konulara, değerlendirme ve sonuçlara yer veril¬miştir. Bunun nedeni, bir yandan, derneklerin medeni hukukun tüzel kişile¬rinden olmasıdır. Bilindiği gibi, vakıf da medeni hukukun tüzel kişilerinden-dir. Ancak bu çalışmada kişi topluluklarına odaklanılmaktadır. Kuşkusuz kişi toplulukları için de -herhalde öncelikle de kazanç paylaşma amacı güt¬meyenler için- dernek ana modeldir. Diğer yandan, tüm tüzel kişilerle ilgili aynı derecede ayrıntıya inilmesi çalışmanın hacmini aşırı artıracağı gibi, buna göre pek fazla da bir yarar sağlamayacaktı. Çalışmada, kamu tüzel kişilerine de çok fazla yer verilmemiştir. Konu¬nun özel hukuk boyutunun ön planda olması bunda etkilidir. Çalışmanın hazırlanması süreci, ticaret ortaklıklarını düzenleyen 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu′nun kabul edilip henüz yürürlüğe girmediği dö¬nemi de kapsamaktadır. Böyle olunca, çalışmada ilke olarak yürürlükten kalkacak kanunlar yerine, bu Kanun′a ve 6098 sayılı Türk Borçlar Kanu-nu′na öncelikle yer verilmiştir. Hem çalışma hazırlanırken yürürlükte olma¬ları hem de yeni Kanunların yürürlüğe girmesinde herhangi bir nedenle ge¬cikme olması olasılığına karşı, önceki TTK-yeni TTK, önceki BK-yeni TBK gibi bir ayırım yerine; kanun sayılarına dayalı; 6762 sayılı TTK-6102 sayılı TTK, 818 sayılı BK-6098 sayılı TBK ifadelerine yer verilmiştir. 818 sayılı Kanun′un Borçlar Kanunu, 6098 sayılı Kanun′un Türk Borçlar Kanunu adı¬nı taşıması karşısında, bu farkı belirtecek şekilde ve fakat gene de kanun sayılarına dayalı ifade tarzı tercih edilmiştir. ONSOZ Tüzel kişilere karşı olan ilgim, yardımcı doçentlik kadrosuna atandığım 2006 yılından beri artarak devam etti. Bu çalışmanın ortaya çıkmasına neden olan bu süreç içinde, toplulukların oluşumundan işleyişlerine, tüzel kişi ola¬rak varlıklarının ve faaliyetlerinin hangi kurallara bağlandığına, bir kişi ola¬rak toplumda ve hukuk düzeninde nasıl algılandıklanna ve bu ikisi üzerinde ne gibi etkileri olduğuna ilişkin birçok konuyu araştırma fırsatım oldu. Bu fırsatı bana, öncelikle, Türk hukuk öğretisinin tüzel kişilerle ilgili ka¬leme aldığı seçkin eserler sundu. Bu eserlerde emeği geçen herkese bu vesi¬leyle minnettarlığımı belirtmek isterim. Yabancı hukuk eserlerine ulaşmam açısından ise burada iki kuruma teşekkürü borç biliyorum: TÜBİTAK tara¬fından 2007 yılında sağlanan altı ay süreli doktora sonrası yurt dışı araştırma bursu sayesinde, Almanya′nın Köln Üniversitesinde araştırmalar yapabil¬dim. Bundan üç yıl sonra, YÖK tarafından sağlanan 3 ay süreli bilimsel araş¬tırma bursu ise Viyana Üniversitesinde kaynaklarımı güncellememi ve ge¬reksinim duyduğum eserlere ulaşmamı sağladı. Bu vesileyle Sayın Prof. Dr. Barbara Grunewald ile Prof. Dr. Alina-Maria Lengauer′i şükranla anıyorum. Viyana Üniversitesi Hukuk Fakültesi Avrupa Hukuku, Uluslararası Hukuk ve Karşılaştırmalı Hukuk Enstitüsü Sekreteri Sayın Maria Anna Berlakovich′i, onun nezaket ve zarafetini de burada anmadan geçemeyece¬ğim. Ayrıca artık aile dostlarımız olarak gördüğümüz; Köln′den Abdurrezzak-Semra Yıldırım çifti, Viyana′dan Mehmet Sami Sezen ağabe¬yim ve değerli eşi Zuhal hanım, bizim -eşim ve benim- için büyük bir kaza¬nım oldu. Teşekkür etmek istediklerime gelince, bu listenin başında, kitabın hazırlanmasında geçen uzun çalışma süresi boyunca gösterdiği hoşgörü için eşim Avukat Mualla Hatun, benden desteklerini esirgemeyen Sayın Prof. Dr. Mustafa Tiftik, Prof. Dr. Demet Özdamar ve Avukat Murat İkizler gelmek¬tedir. Son olarak, burada, Atatürk Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Sa¬yın Prof. Dr. Fahrettin Korkmaz′a, manevi desteğini hep hissettiğim Doç Dr. Şafak Ertan Çomakh′ya, Arş. Gör. Kübra Ercoşkun Şenol′a, her rica edi¬şimde, gereksinim duyduğum makaleleri güler yüzleri ile şehir dışından bana sağlayan değerli meslektaşlarım Arş. Gör. Emine Boztaş ve Okutman Olcay Işık′a; başta Sayın Muharrem Başer olmak üzere Yetkin Yayınevinin tüm çalışanlarına teşekkür etmek isterim. Erzurum, 14.02.2012 Dr. Metin İkizler İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM KİŞİ VE İLKELİ KİŞİLİK 1. HUKUKTA KİŞİLER 27 I. Kişi ve Kişilik Kavranılan 27 II. Gerçek Kişiler 28 III. Tüzel Kişiler 30 A. Genel Olarak 30 B. Tüzel Kişiliğin Başlangıcı ve Sonu, Tüzel Kişinin Ehliyetleri 31 C. Tüzel Kişilerin Çeşitleri 33 1. İç Yapılarına Göre Tüzel Kişiler 33 2. Tabi Oldukları Kurallara Göre Tüzel Kişiler 34 a. Kamu Hukuku Tüzel Kişileri 34 b. Özel Hukuk Tüzel Kişileri 35 c. Kamu İktisadi Teşebbüsleri 36 D. Tüzel Kişilerin Yararlan ve Sakıncaları 36 1. Tüzel Kişilerin Yararlan 36 2. Tüzel Kişilerin Sakıncaları 38 IV. Gerçek ve Tüzel Kişiler Arasında Genel Bir "Değerlilik-Öncelik" Karşılaştırması 39 2. İLKELİ KİŞİ OLARAK TÜZEL KİŞİLER 42 I. İlkeli Kişilikten Kasıt 42 II. İlkeli Kişilikleri Açısından Tüzel Kişilerin Gerçek Kişilerle Karşılaştın İması 44 III. Varılan Sonuçlann Oyun Teorisi İle Desteklenmesi 46 A. Genel Olarak Oyun Teorisi 46 B. Oyun Teorisi Açısından Bilginin Önemi 47 C. Tek Başına Bilginin Belirliliği Sağlamada Yetersizliği 48 D. Ara Değerlendirme 50 IV. Kişilerin Davranışlarına Belirlilik Getirme Yönleri İle Kanun ve Sözleşme Hükümleri 51 A. Kanun Hükümleri 51 1. Kanun Hükümlerinin Kişilerin Davranışlarına Önceden Belirlilik Getirmeye Elverişli Olup Olmadığı 51 2. Bazı Kanun Hükümlerinin Davranışlara Önceden Belirlilik Getirmeye Elverişli Olmaması 54 3. Belirliliği Sağlama Noktasında Kanun Hükümlerinin Niteliklerine Göre Değerlendirilmesi 54 4. Belirlilik Sağlama Noktasında Kanun Hükümlerinin Hâkimin Yarattığı Hukukla Karşılaştırılması 55 B. Sözleşme Hükümleri 56 C. İlkeli Kişiliğin Kanun ve Sözleşme Hükümlerinden Doğan Belirliliğin Karşısında Anlamı 60 § 3. İLKELİ KİŞİLİK AÇISINDAN ANA STATÜNÜN ELVERİŞLİLİĞİ 63 1. Genel Olarak Ana Statü 63 A. Ana Statü-Tüzel Kişi İlişkisi 63 B. Ana Statüden Kasıt 64 C. Ana Statünün Tanımlanması 67 D. Tüzel Kişinin Temel Düzeninin Parçası Olarak Ana Statü 68 E. Maddi ve Şeklî Anlamda Statü Kavramları 69 F. Ana Statünün Hukuki Niteliği 71 1. Hukuki İşlem Görüşü 71 2. Norm Görüşü 74 3. Değişen Nitelik Görüşü 74 4. Değerlendirme 75 a. Tüzel Kişinin Kuruluşundan Önceki Aşamada Ana Statünün Hukuki İşlem Niteliğinde Olması 75 b. Tüzel Kişinin Kuruluşundan Önceki Aşamada Kurucular Arasındaki İlişkinin Adi Ortaklık Niteliğinde Olması 75 c. Ortaklığın Kararı Olarak Ana Statü 78 d. Tüzel Kişinin Kurulmasından Sonra G. H. Ana Statünün Hukuki Niteliği 82 Ana Statünün Şekli 84 Ana Statünün İşlevleri 86 1. Tüzel Kişinin Örgütlenmesinde Ana Statünün İşlevi 87 2. Tüzel Kişinin Kuruluşunda Ana Statünün İşlevi 87 3. Tüzel Kişinin Bireyselleşmesinde Ana Statünün İşlevi 88 4. Ana Statünün Bütünleştirici İşlevi 89 5. Ana Statünün Tüzel Kişiyi ve Üyelerini Koruyucu İşlevi 89 6. Ana Statünün Planlama ve Tasarlama İşlevi 90 7. Ana Statünün Açıklığı Sağlama ve Tüzel Kişiyi Tanıtma İşlevi 90 II. İlkeli Kişilik Açısından Ana Statünün Önemi 91 A. Dernek Özgürlüğü ve Ana Statü 91 1. Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinde Dernek Özgürlüğü 91 2. Anayasal Boyutuyla Dernek Özgürlüğü 94 3. Dernek Özerkliği İle Tüzüğün Yakın İlişkisi 99 B. Diğer Tüzel Kişilerde Ana Statüyü Belirleme Özgürlüğü 103 1. Sendika ve Siyasi Partiler 103 2. Vakıflar 105 3. Ticaret Ortaklıkları 107 C. Ana Statüyü Düzenleme Özgürlüğünün Üst Noktası Olarak Dernek Özerkliği 109 D. İlkeli Kişilik İle Ana Statü Arasındaki Yakın İlişki 112 i 4. ARA DEĞERLENDİRME VE İLKELİ KİŞİLİĞİN DAYANDIĞI İLKELER 113 I. Ara Değerlendirme 113 II. İlkeli Kişiliğin Dayandığı İlkeler 117 İKİNCİ BÖLÜM ANA STATÜNÜN DOLULUĞU § 5. ANA STATÜNÜN DOLULUĞUNDAN KASIT 119 § 6. TÜZEL KİŞİYE BIRAKILAN DÜZENLEME ALANI VE ANA STATÜ 120 I. Tüzel Kişiyi ve İlişkilerini Düzenleyen Kuralların Uygulanma Sırası 120 II. Emredici Hukuk Kuralları Karşısında Ana Statü 123 A. Emredici Hükümlerin Kanun Tarafından Açıkça Belirlendiği Durumlar 123 B. Emredici Hükümlerin Kanun Tarafından Açıkça Belirlenmediği Durumlar 127 §7. YETERLİ STATÜ 130 I. Yeterli Statüden Kasıt 130 II. Yeterli Statünün İçeriği 130 A. Yeterli Statünün Çekirdek İçeriği 131 1. Tüzel Kişiyi Tanıtıcı Hükümler 131 a. Tüzel Kişinin Adı ya da Unvanı 131 b. Tüzel Kişinin Yerleşim Yeri ya da Merkezi 133 2. Amaç ve Faaliyet Belirleyici Hükümler 134 3. Örgütlenmeye İlişkin Hükümler 136 B. Değişik Tüzel Kişilere Göre Yeterli Statünün İçeriği 137 1. Derneklerde Yeterli Statünün İçeriği 137 a. Derneğe Üye Olma ve Üyelikten Çıkmanın Koşul ve Şekilleri 141 aa. Üye Olmanın Koşul ve Şekilleri 141 bb. Üyelikten Çıkmanın Koşul ve Şekilleri 142 b. Genel Kurulun Toplanma Şekli ve Zamanı 148 aa. Olağan Genel Kurul Toplantısı 148 bb. Olağanüstü Genel Kurul Toplantısı 150 cc. Toplantıya Çağrı 151 c. Genel Kurulun Görevleri, Yetkileri, Oy Kullanma ve Karar Alma Usul ve Şekilleri 153 aa. Genel Kurulun Görev ve Yetkileri 153 bb. Genel Kurulun Oy Kullanma ve Karar Alma Usul ve Şekilleri 156 aaa. Oy kullanma usul ve şekilleri 156 bbb Karar alma usul ve şekilleri 157 d. Yönetim ve Denetim Kurullarının Görev ve Yetkileri, Ne Suretle Seçileceği, Asıl ve Yedek Üye Sayısı 161 e. Derneğin Şubesinin Bulunup Bulunmayacağı, Bulunacaksa Şubelerin Nasıl Kurulacağı, Görev ve Yetkileri ile Dernek Genel Kurulunda Nasıl Temsil Edileceği 163 aa. Derneğin Şubesinin Bulunup Bulunmayacağı 163 bb. Şubelerin Nasıl Kurulacağı 163 cc. Şubelerin Görev ve Yetkileri 165 dd. Şubelerin Dernek Genel Kurulunda Nasıl Temsil Edileceği 167 f. Üyelerin Ödeyecekleri Giriş ve Yıllık Ödenti Tutarının Belirlenme Şekli 168 g. Derneğin Gelir Kaynaklan 171 h. Derneğin Borçlanma Usulleri 173 ı. Derneğin İç Denetim Şekilleri 174 j. Derneğin Feshi Hâlinde Mal Varlığının Tasfiye Şekli 174 aa. Hükmün Kapsamı Sorunu 174 bb. Tasfiye Şeklinin Tüzükle Düzenlenmesi 175 cc. Özgülemenin Tüzükle Düzenlenmesi 176 k. Geçici Yönetim Kurulunun Tüzükte Gösterilmesi 177 2. Diğer Tüzel Kişilerde Yeterli Statünün İçeriği 178 a. Vakıflarda Yeterli Statünün İçeriği 178 b. Sendikalarda Yeterli Statünün İçeriği 178 c. Siyasi Partilerde Yeterli Statünün İçeriği 179 d. Kooperatiflerde Yeterli Statünün İçeriği 180 e. Ticaret Ortaklıklarının Yeterli Statülerinin İçeriği 180 aa. Kollektif ve Adi Komandit Ortaklıklarda Yeterli Statünün İçeriği 180 bb. Anonim Ortaklıklarda Yeterli Statünün İçeriği 181 cc. Limited Ortaklıklarda Yeterli Statünün İçeriği 182 III. Yeterli Statüye Aykırılığın Sonuçlan 183 A. Değişik Tüzel Kişilere Göre Yeterli Statüye Aykırılığın Sonuçlan 183 1. Derneklerde Yeterli Statüye Aykırılığın Sonuçlan 183 2. Vakıflarda Yeterli Statüye Aykırılığın Sonuçları 185 3. Sendika ve Siyasi Partilerde Yeterli Statüye Aykınlığm Sonuçlan 187 4. Kooperatiflerde Yeterli Statüye Aykırılığın Sonuçlan 189 5. Ticaret Ortakhklannda Yeterli Statüye Aykınlığın Sonuçlan 190 a. Kollektif ve Adi Komandit Ortaklıklarda Yeterli Statüye Aykınlığm Sonuçlan 190 b. Anonim Ortaklıklarda Yeterli Statüye Aykırılığın Sonuçlan 190 c. Limited Ortaklıklarda Yeterli Statüye Aykınlığın Sonuçları 193 B. Yeterli Statüye Aykırılığın Sonuçlan Üzerine Bazı Değerlendirmeler 194 1. Yeterli Statüye Aykırılığın Tüzel Kişiliğin Kazanılmasına Etkisi 194 2. Sonradan Fark Edilen Yeterli Statüye Aykınlığın Tüzel Kişiliğe Etkisi 195 3. Yeterli Statüye Aykırılığın Ana Statü Olarak Kabul Edilme Açısından Sının 197 i. KAPSAMLI STATÜ 202 I. Yeterli Statü Karşısında Kapsamlı Statünün Anlamı 202 II. Kapsamlı Statünün İçeriği 203 A. Ana Statüye Özgü Konular 205 1. Kanunun Açıkça Statü İle Düzenlenmesini Öngördüğü Konular 207 a. Dernekler 208 aa. Seçimlik Organlar 208 bb. Üyelikten Çıkarma Nedenleri 210 cc. Genel Kurulun Toplantı Yeri 214 dd. Sandık Kurma 214 ee. Yurt Açma 215 b. Vakıflar 216 c. Sendikalar ve Siyasi Partiler 217 d. Kooperatifler 218 e. Ticaret Ortaklıkları 221 aa. Anonim Ortaklıklar 221 bb. Limited Ortaklıklar 223 2. Tüzel Kişinin Temel Düzenine İlişkin Konular 224 a. Ana Statü İle Düzenlenme Zorunluluğu 224 b. Tüzel Kişinin Temel Düzeni 226 c. Derneğin Temel Düzenine İlişkin Olmakla Tüzükle Düzenlenmesi Zorunlu Olan Konular 228 aa. Üyeler İçin Kanunda Öngörülenler Dışında Yükümlülükler Öngörülmesi 228 bb. Üyelikten Çıkarma Dışındaki Dernek Cezalan 230 cc. Derneğin Sona Erme Nedenleri 232 B. Ana Statüde Düzenlenmesi İsteğe Bağlı Konular 232 1. Ana Statüye Özgü Olmayan Konuların da Ana Statü İle Düzenlenebilmesi 233 2. Ana Statüde Düzenlenmesi İsteğe Bağlı Konuların Ana Statüde Düzenlenmesinin Tercih Nedenleri ve Bundan Doğan Sonuçlar 234 3. Ana Statüde Düzenlenmenin Sınırları Açısından İsteğe Bağlı Konular 235 4. Ana Statüde Düzenlenmesi İsteğe Bağlı Konulara İlişkin Örnekler 237 § 9. ANA STATÜNÜN TÜZEL KİŞİYİ DÜZENLEYEN DİĞER KURALLARLA İLİŞKİSİ 240 I. Ana Statü ve İkincil Düzenlemeler 240 A. İkincil Düzenlemelerden Kasıt 240 B. İkincil Düzenlemelerin Konusu 241 C. İkincil Düzenlemelerin Yararlan 243 D. İkincil Düzenlemelerin Hukuki Dayanağı ve Özellikleri 244 1. Hukuki Dayanağı 244 2. Hukuki Özellikleri 247 a. Norm Niteliği 247 b. Yetkili Organ 247 c. İkincil Düzenlemelerin Bağlayıcılığı 250 E. Ana Statü Karşısında İkincil Düzenlemelerin Yeri 250 1. Ana Statünün Bir Parçası Olarak Dernek Düzenlemeleri 250 2. İkincil Düzenlemelerin Ana Statüye Aykırı Olamaması 252 3. İkincil Düzenlemelerin Ana Statüsel Dayanağı 252 4. İkincil Düzenlemelerin Ana Statü Karşısında Sınırlan 254 5. Ana Statünün İkincil Düzenlemeler Karşısında Sınırlan 258 II. Ana Statü ve Tüzel Kişinin Örf ve Âdet Kuralları 259 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ANA STATÜNÜN BİLİNİR, ULAŞILIR VE ANLAŞILIR OLMASI § 10. ANA STATÜNÜN BİLİNİR VE ULAŞILIR OLMASI 261 I. Ana Statünün Bilinir ve Ulaşılır Olmasından Kasıt 261 II. Ana Statünün Çeşitli Organ ya da Kişiler Açısından Bilinir ve Ulaşılır Olması 263 A. Ana Statünün Devlet Açısından Bilinir ve Ulaşılır Olması 263 B. Ana Statünün Tüzel Kişinin Organlan Açısından Bilinir ve Ulaşılır Olması 265 1. Dernek Tüzüğünün Dernek Organlan Açısından Bilinir ve Ulaşılır Olması 265 2. Diğer Tüzel Kişilerin Ana Statülerinin Organlan Açısından Bilinir ve Ulaşılır Olması 268 C. Ana Statünün Tüzel Kişinin Üyeleri Açısından Bilinir ve Ulaşılır Olması 269 1. Dernek Tüzüğünün Dernek Üyeleri Açısından Bilinir ve Ulaşılır Olması 270 2. Diğer Tüzel Kişilerin Ana Statülerinin Üye, Ortak ya da Pay Sahipleri Açısından Bilinir ve Ulaşılır Olması 274 D. Ana Statünün Üçüncü Kişiler Açısından Bilinir ve Ulaşılır Olması 274 E. Ana Statü Değişikliklerinin Bilinir ve Ulaşılır Olması 276 III. Ana Statünün Ulaşılır Kılınma Yolları ve Ulaşılır Olmanın Üçüncü Kişiler Üzerindeki Etkisi 277 A. Ana Statünün Ulaşılır Kılınma Yolları 277 1. Verme 277 2. Sicilin Açıklığı ve İlan 278 a. Sicilin Açıklığı 278 b. İlan 282 3. Ana Statünün İnternet Yoluyla Ulaşılır Kılınması 286 4. Değerlendirme 291 B. Ana Statünün Ulaşılır Olmasının Üçüncü Kişilere Etkisi 296 11 .ANA STATÜNÜN ANLAŞILIR OLMASI 300 I. Ana Statünün Anlaşılır Olmasından Kasıt 300 II. Kural Kalitesi 301 A. Genel Olarak 301 B. Kural Kalitesini Yükselten Çeşitli İlke ve Esaslar 302 1. Ana Statünün Hazırlanması İle İlgili Bazı Teknik İlke ve Esaslar 302 a. Kullanılan Dil, Kuralların Kısa ve Anlaşılır Olması 302 b. Ana Statünün Düzenli Bir Sistematik Yapıya Sahip Olması 302 c. Ana Statüde Kural Tekrarından Kaçınılması 304 2. Ana Statüde Yer Alan Kuralların İçeriği İle İlgili Bazı İlke ve Esaslar 305 a. Emredici Hukuk Kurallarına Aykırı Olmama 305 b. Kuralın Uygulanma Olanağının, Bir Etkisinin Olması 305 c. Kuralın Amacım Gerçekleştirecek Derecede Belirliliğe Sahip Olması 306 d. Kuralın Diğer Kurallarla Çelişir Olmaması 307 e. Kuralın Ölçülü Sınırlamalar İçermesi 307 f. Yedek Hukuk Kurallarının Bilincinde Olunması 308 III. Ana Statünün Yorumlanması 309 A. Öğretideki Görüşler 309 B. Ana Statünün İlkeli Kişilik Açısından Objektif Yorumlanması 312 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ANA STATÜYE SIKI BAĞLILIK § 12. ANA STATÜYE SIKI BAĞLILIKTAN KASIT 319 § 13. ANA STATÜNÜN KOLAY DEĞİŞTİRİLEMEMESİ 321 I. Ana Statünün Değiştirilmesinin Ağırlaştırılmış Toplantı ve Karar Yeter Sayılarına Bağlanmış Olması 322 A. Derneklerde Tüzüğün Değiştirilmesinin Ağırlaştırılmış Toplantı ve Karar Yeter Sayılarına Bağlanmış Olması 322 B. Diğer Tüzel Kişiler Açısından Ana Statünün Değiştirilmesinde Aranan Yeter Sayılar 328 1. Sendikalar ve Siyasi Partiler 328 2. Kooperatifler 330 3. Ticaret Ortaklıkları 331 II. Ana Statünün Değiştirilmesinin Özel Nedenlere Bağlanması 334 § 14. ANA STATÜYE AYKIRI GENEL KURUL KARARLARININ İPTALİ 336 I. Dernek Tüzüğüne Aykırı Genel Kurul Kararlarının İptali 337 A. Genel Olarak 337 B. Dava Açma Hakkı İle İlgili Bazı Değerlendirmeler 341 1. Üyelerin Dava Açma Hakkı İle İlgili Bazı Değerlendirmeler 341 2. Organlara Dava Açma Hakkının Tanınmasının Gerekliliği 344 3. DK m. 32/b Gereği Kararın İptali 347 C. Tüzüğe Aykırılığın İptal İçin Yeterli Olması 348 D. Tüzükten Ayrılan Kararlar 349 1. Tüzük Değişikliği İçin Aranan Yeter Sayılara Genel Kurulda Tesadüfen Ulaşılmış Olması 349 2. Genel Kurulun Tüzük Değişikliğine İlişkin Usule Uygun Olarak Tüzükten Ayrılan Karar Alması 351 II. Değişik Tüzel Kişilerin Ana Statülerine Aykırı Genel Kurul Kararlannın İptali 354 15. ANA STATÜYE BAĞLILIĞIN ÜÇÜNCÜ KİŞİLER ELİYLE SAĞLANMASI 356 I. Ana Statüye Aykırılığın Üçüncü Kişiler Eliyle Giderilmesi 356 II. Ana Statünün Uygulanmasının İstenmesi 366 16. ANA STATÜYE BAĞLILIK VE AYKIRILIĞIN TÜZEL KİŞİNİN VARLIĞI ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ 368 I. Ana Statüye Aykırılığın Tüzel Kişinin Varlığı Üzerindeki Etkileri 368 A. Tüzüğe Aykırılığın Derneğin Varlığı Üzerindeki Etkisi 368 1. Tüzükte Yazılı Amaca, Çalışma Konusu ve Biçimine Aykırılıkların Derneğin Varlığı Üzerindeki Etkisi 368 2. Tüzüğün Diğer Hükümlerine Aykırılığın Derneğin Varlığı Üzerindeki Etkisi 373 B. Ana Statüye Aykırılığın Dernek Dışındaki Çeşitli Tüzel Kişilerin Varlığı Üzerindeki Etkisi 375 1. Vakıflar 375 2. Siyasi Partiler 376 3. Ticaret Ortaklıkları 379 a. İşletme Konusuna Aykırılığın Yaptırımı 379 b. Ana Sözleşmeye Aykırılığın Haklı Neden Olarak Değerlendirilip Değerlendirilemeyeceği 382 II. Ana Statüye Bağlılığın Tüzel Kişinin Varlığı Üzerindeki Etkisi 384 A. Tüzüğe Bağlılığın Derneğin Varlığı Üzerindeki Etkisi 385 B. Ana Statüye Bağlılığın Dernek Dışındaki Çeşitli Tüzel Kişilerin Varlığı Üzerindeki Etkisi 386 SONUÇ 391 YARARLANILAN KAYNAKLAR 403