Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Türkiye - Avrupa Birliği İlişkileri
Türkiye - Avrupa Birliği İlişkileri
Haluk GÜNUĞUR
Sayfa Sayısı
:
496
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2008
ISBN NO
:
9789750064951
40,00
TL 
Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
YAZARIN BİYOGRAFİSİ
Prof. Dr. Haluk Günuğur Ankara\′da doğdu. Ankara Hukuk Fakültesi\′ni bitirdikten sonra Avukatlık stajını tamamlayarak Ankara Barosuna kaydoldu ve bir süre avukatlık yaptı. Daha sonra Fransa\′nın Aix-en-Provence Üniversitesi Hukuk ve Siyasal Bilgiler Fakültesinde \"Avrupa Topluluğuna Ortaklığın Statüsü\" konulu master tezini ve \"Türkiye\′nin Genişlemiş AT\′ye Ortaklığı\" konulu doktora tezini yazdı ve hukuk doktoru unvanını aldı. Aynı süre içinde, o zamanki adıyla AET ,.a *\′ Komisyonununda önce stajyer, sonra uzman olarak görev yaptı.
1975 yılında Türkiye\′ye döndükten sonra bir süre AT konularında özel sektörün uzmanlık kuruluşu olan İKV\′de uzman olarak çalıştı. Sonra Dışişleri Bakanlığına \"hukuk müşaviri\" olarak girdi. Türkiye\′yi birçok uluslararası toplantıda delege olarak temsil etti. 1984 yılında akademik kariyere geçti, 1987 yılında doçent, 1993 yılında profesör oldu. Gazi Üniversitesi ve İzmir Ekonomi Üniversitesi \"Uluslararası İlişkiler ve AB Bölümleri\"nin başkanlıklarını yürüttü. Halen KKTC Yakın-Doğu Üniversitesi 1İBF, Uluslararası İlişkiler Bölümünde yarı zamanlı öğretim üyesi.
Prof. Dr. Haluk Günuğur daha önce 3 yıl Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkan Özel Danışmanı ve Genel Sekreter Dış İlişkiler Yardımcılığı görevini yürüttü ve 6 yıl süreyle İKV Yönetim Kurulu üyeliği yaptı. Washington D.C.\′de Georgetoıvn ve Fransa\′da Strasbourg Robert Schuman, Luxembourg\′da da Luxembourg Üniversitelerinde misafir öğretim üyesi olarak \"Avrupa Bütünleşmesi ve Birliğin Genişlemesi\" üzerine dersler verdi.
Halen merkezi Washington D.C.\′de bulunan Dünya Bankası
bünyesindeki \"Yabancı Yatırımlardan Doğan Sorunların Çözümüyle İlgili
Uluslararası Tahkim Divanı \"nda Tür Hakemi Prof. Di: Haluk Günuğur,
7 kentte kurulu şubelere kayıtlı 2OOO\′e yakın üyesi bulunan ve AB
konularında Türkiye\′deki en geniş katılımlı sivil toplum kuruluşu olan
Türkiye-Avrupa Birliği Derneği\′nin de Genel Başkanı ve EKO Avrupa
Ekonomik Danışma Merkezi Yüksek Danışma Kurulu Başkanıdır.
Fransızca, İngilizce ve Almanca bilen Prof. Dr. Haluk Günuğur\′un
Avrupa Birliği ve Türkiye-AB İlişkileri konularında yazılmış birçok kitap
ve makalesi bulunuyor.
öNSöZ
Değerli okurlar;
Yakından tanıdığım, çalışmalarını sürekli olarak izlediğim ve takdir ettiğim Prof. Dr. Haluk Günuğur, Avrupa Birliği ve Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri konusunda Türk. literatürününe bugüne kadar birçok eser kazandırmıştır. Elinizde bulunan bu kitaptan önce kaleme aldığı \"Avrupa Birliği\′nin Hukuk Düzeni\" isimli çalışmasının da önsözünü yazmaktan memnuniyet duymuştum.
Prof. Dr. Haluk Günuğur yaşamının önemli bir bölümünü \"çağdaş değerler bütünü\" olarak gördüğüm Avrupa Birliği\′ni ve Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerini incelemeye hasretmiş değerli bir bilim adamıdır.
Benim Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı olduğum dönemde 23 Kasım 1970 tarihinde Brüksel\′de imzalanan ve Türkiye\′yi gümrük birliğine taşıyan Katma Protokol\′ün 1 Ocak. 1973 tarihinde yürürlüğe girmesiyle birlikte, Türkiye ile o zamanki adıyla Avrupa Ekonomik Topluluğu arasındaki ilişkiler yeni bir boyut kazanmıştır. Gerçekten Türkiye 1 Ocak 1973 tarihi itibariyle gümrük birliği sürecini başlatmış, 12 ve 22 yıllık listelerdeki ilk. gümrük indirimlerini yine o tarihte yürürlüğe koymuştur. 1978 yılından itibaren bir süre dondurulan indirimler Türkiye\′nin 14 Nisan 1987 tarihinde yaptığı \"tam üyelik başvurusu\" sonrasında 1 Ocak 1988 tarihinden itibaren yeniden yürürlüğe konulmuştur. Bunun yanı sıra Türkiye aynı zamanda AB\′nin ortak gümrük tarifesine uyum sağlamaya da yönelmiştir. Bu süreç 1 Ocak 1996 tarihinde tamamlanarak Türkiye, Avrupa Birliği ile gümrük birliğini oluşturmuştur.
Gümrük Birliği Türk ekonomisinin AB ekonomilerine entegre olabilmesi için bilinçli biçimde temel alınmış bir politikadır. Ancak bu politika kadar önemli olan ve Avrupa Birliği\′nin ekonomik entegrasyonunun temel alt yapısını oluşturan diğer 3 özgürlük (kişilerin, hizmetlerin ve sermayenin serbest dolaşımı) Türkiye-AB ilişkilerinde maalesef henüz uygulama alanı bulamamıştır.
\"Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri\" başlığını taşıyan elinizdeki kitapta Türkiye-AB ilişkilerinde öngörülen tüm politikaları bulacaksınız. Ayrıca kitapta Türkiye\′nin Osmanlı İmparatorluğu döneminde başlayan ve 1856\′da \"Avrupa Ahengi\" sistemine katılmaya kadar giden gelişmeler, Büyük Atatürk\′ün Türkiye Cumhuriyeti\′ni kurması sonrasında örnek alınan batılılaşma hareketleri kitapta tarihsel bir perspektif içinde verilmektedir. 1959 Yılında rahmetli Menderes Hükümeti döneminde, ozamanki adıyla \"Ortak Pazar\"a yapılan başvuru ve nedenleri, sonrasındaki gelişmeler, ortaklık anlaşması müzakereleri, 12 Eylül 1963 tarihinde imzalanan ünlü Ankara Anlaşması, \"Ortaklık Konseyi\" üzerine kurulu olan ortaklığın kurumsal yapısı, diğer organları ve işleyişi, karar alma süreci, Türkiye\′nin tam üyelik başvurusu ve sonrasında yaşanan gelişmeler kitapta işlenmiştir. Ayrıca 1997Lüksemburg, 1999 Helsinki, 2002 Kopenhag ve 2004 Brüksel Zirve kararları, 2005 Müzakere Çerçeve Belgesi ve müzakere süreci, Türkiye\′de yapılan yasal ve anayasal düzenlemeler kitapta ayrıntılı bilimsel veri ve belgelerle birlikte inceleme konusu yapılmıştır. Ayrıca ikili ilişkilerimiz de önemli bir engel gördüğüm ve de ulusal çıkarlarımızı zedelemeden bir şekilde çözülmesi gereken \"Kıbrıs Konusu \" da ayrıntılı biçimde kitapta ele alınmıştır. Öte yandan kitaba Türkiye-AB ilişkilerinde yer alan Anlaşmalar, Protokoller, Ortaklık Konseyi Kararları, Zirve Sonuç Bildirileri, İlerleme Raporları ve diğer belgeler, ekler olarak konulmuştur. Dolayısıyla kitap bir \"kaynak eser\" niteliği taşımaktadır.
Türkçe, Fransızca ve İngilizce bilimsel çalışmalardan yararlanılarak kaleme aldığı bu kitapta Prof. Dr. Günuğur son derece geniş bir bibliyografya çalışması yapmıştır. Bilim adamı olmanın yanı sıra, Türkiye-AB ilişkileri konularında daha önce gerek Brüksel\′deki AB Komisyonu bünyesinde yaptığı staj ve sonrasındaki uzmanlık döneminde, gerekse TC. Dışişleri Bakanlığı Hukuk. Müşaviri olarak görev yaptığı dönemde elde etmiş olduğu deneyimler, bu kapsamda bir çalışmayı gerçekleştirmesine kuşkusuz katkı sağlamıştır.
Ayrıca belirtmek isterim ki Prof. Dr. Haluk Günuğur benim de sık sık etkinliklerine katıldığım Türkiye-Avrupa Birliği Derneği\′nin de Genel Başkanıdır. Bu yönüyle de Günuğur Türkiye\′de sivil toplumun AB konularında bilinçlenmesi misyonuna kendini adamıştır. 14 Nisan 1987 tarihinde yaptığımız tam üyelik başvurusundan hemen sonra kurulan, bugün 2000\′e yaklaşan üyesi ve 7 kentte kurulu şubeleriyle kuruluşunun 21. yılını kutlayan, Türkiye\′de AB konularındaki en eski ve en geniş katılımlı demokratik sivil toplum örgütü olan Türkiye-Avrupa Birliği Derneği, sık sık konferans, panel ve düşünce günleri düzenlemek suretiyle etkinliklerini sürdürmektedir. Ben de Türkiye-AB Derneği\′nin bu etkinliklerine sürekli olarak, katılıyor ve konuya ilişkin görüş ve deneyimlerimi Dernek üyelerine, hazır bulunan yerli ve yabancı katılımcılara aktarıyorum.
Türkiye-Avrupa Birliği Derneği, Bakanlar Kurulunun 11 Eylül 1990 tarih ve 90/899 sayılı Kararnamesiyle Türk Sivil Toplumunu \"UluslararasıAvrupa Hareketi\" (International European Movement) bünyesinde temsil etme izni ve görevi ile donatılmıştır. O nedenle elinizdeki bu eseri kaleme alan Prof. Dr. Haluk Günuğur sadece bir bilim adamı değil, aynı zamanda AB sürecinde Türkiye\′de Bakanlar Kurulu Kararı ile kendine dış temsil görevi verilen güzide bir sivil toplum örgütünün başkanı olarak, toplumun bilinçlenmesine \"aktif katkı\" da sağlamaktadır.
Türkiye\′nin Avrupa ile entegrasyonundaki başarısı her şeyden önce \"kültürlerarası diyalog ve iletişim\"den geçmektedir. Bu ise Türk ve Avrupa sivil toplumunun Türkiye\′nin AB üyeliği konusunda gerektiği gibi bilinçlenmesiyle ve Türk toplumu ile insanını Avrupa\′nın daha iyi tanımasıyla ondan da önemlisi \"anlamasıyla\" gerçekleşebilir. Çünkü sivil topluma iyi anlatılamayan ve onun tarafından benimsenip savunulamayan bir davanın uluslararası, hatta ulusal düzeyde dahi kazanılması mümkün değildir. Bu olgu \"sivil demokrasi\" kavramının da tabiî neticesidir. O nedenle, Prof. Dr. Haluk Günuğur\′un ve Türkiye-Avrupa Birliği Derneği\′nin faaliyetlerini takdirle karşılıyorum.
Yeniden kitaba dönecek olursak, sade, akıcı ve kolay anlaşılır bir Türkçe ile kaleme alınan kitap, ülkemizde bu konudaki bilimsel literatüre önemli bir katkı sağlayacaktır. Kitap, akademisyenler, kamu bürokratları, iş dünyası, üniversite öğrencileri ve toplumun tüm kesimleri için önemli bir \"kaynak eser\" niteliği taşımaktadır.
Prof. Dr. Haluk Günuğur\′u bu değerli eseri ve Türkiye\′nin AB literatürüne katkıları vesilesiyle kutluyor ve başarılı çalışmalarının devamını diliyorum.
Süleyman DEMİREL
9- Cumhurbaşkanı
Ankara, Mayıs 2008
SUNUŞ
Avrupa Birliği, \"Avrupa Halkları\"nı silah zoruyla değil, kendi rızalanyla bir araya getirme ve rızaları üzerine kurulu olarak gelişmelerini yine onlara yaptırma projesidir. Yani Avrupa Birliği bir \"barış\" projesidir. Bu muhteşem bir fikir. Bu muhteşem bir olay... İşte buna büyük devlet adamı İsmet İnönü, \"insan dehasının en büyük eseri\" diyecektir...
Bu sözler \"çağdaş değerler bütünü\" olarak gördüğümüz Avrupa Birliği ile Türkiye\′nin bütünleşmesine büyük önem ve değer veren ve bu yolda yıllarını harcayan 9. Cumhurbaşkanımız Sayın Süleyman Demirel\′e aittir. Ve Türkiye bu \"barışprojesi\" içinde yer almak için 1959 yılının Temmuz ayında çıktı yola. 2009\′da yarım asırdır yürüyor olacak bu \"umut yolu\"nda... Bir siyasi lider \"uzun ve ince bir yol\" diye tanımlamıştı bu yolu, bir Aşık\′dan esinlenerek. Gerçek de tam tamına öyleydi. Bu satırlann yazarı, 1971 Eylül\′ünde doktorasına Fransa\′nın güneyindeki şirin öğrenci kenti Aix-en-Prövence\′da başladığında, yolun bu denli uzun ve yomcu olduğunun bilincinde değildi. Evet, Türkiye\′nin ilk girişiminden bu yana 50 yıl geçmiş hala yolun sonu, yani \"tam üyelik\"gözükmüyor. Müzakere masasında olsak da...
İlişkilerimizin köşe taşlarına bakacak olursak şunları görüyoruz; 31 Temmuz 1959\′daki ortaklık başvurusunu 12 Eylül 1963 Ankara Ortaklık Anlaşması\′nın imzası izlemiş, 23 Kasım 1970\′de ise bizi \"gümrük birliği\"ne sokacak olan Katma Protokol imzalanmış. 12 Eylül 1980 askeri müdahalesi sonrasında ilişkiler dondurulmuş. 14 Nisan 1987 tarihinde yapılan \"tam üyelik\" başvurusu sonrasında ilişkiler buzdolabından çıkartılmış. 6 Mart 1995 tarihli Ortaklık Konseyi kararı uyarınca, 1 Ocak 1996\′da \"gümrük birliği tamamlanmış\". 1997 Aralık ayındaki Lüksemburg Zirvesi\′nde aday değil de sadece üyeliğe ehil (eligible) görülen Türkiye\′ye, 1999 Aralık ayındaki Helsinki Zirvesi\′nde \"aday ülke\"statüsü tanınmış, \"yol haritası\" da denilen Katılım Ortaklığı Belgesi verilmiş eline 2000\′de. Türkiye de Ulusal Programını hazırlayıp vermiş AB\′ye...
Az şey yapılmamış yasal ve özellikle anayasal düzeyde. Yarım asırdan öte yapılamayan, hatta yapılmasına cesaret dahi edilemeyenler hatta hatta \"tabu\" olarak görülen düzenlemeler sığdırılmış 2-3 yıla. Avrupa Türkiye\′nin bu hızına şaşıp kalmış. Yapılanların gururu ile gidilmiş 2002 Aralık ayındaki Kopenhag Zirvesi\′ne... \"Müzakere tarihi de, müzakere tarihi\" denmiş... Vermişler mi bari?Hayır... Ama tarihin
ne zaman verileceği fısıldanmış Türkiye\′nin kulağına: 2004 Aralık Zirvesi... Hangi koşulla? Eğer 2004 de hazırlanacak Komisyon \"ilerleme raporu\" olumlu olursa... Rapor olumlu mu? Olumlu. Avrupa Parlamentosu da 15 Aralık 2004\′te müzakerelere başlanmasını onayladı mı? 262\′ye karşı 407 ile onayladı. İki gün sonraki Zirve\′de de 3 Ekim 2005 müzakerelerin başlangıç tarihi olacak dendi mi? dendi. Müzakerelere o gece Greenıvich saati (!) ile 23-55\′te (Türkiye saati ile 01.55\′te) başlandı mı? Tarama süreciyle \"evet\"... İyi de müzakereler nasıl gidiyor?
Gitmiyor işte... Gitmiyor, çünkü AB tarafı yolu \"Kıbrıs Rum yapımı mayınlarla\" donatmış. Yolun böyle döşenmesine, geçmişte yaptığımız hatalarla kısmen biz de yardımcı olmuşuz... Neyse, 2006 Aralık ayına kadar limanları Kıbrıs Rum bandıralı gemilere açmadık diye 8 başlıkta müzakerelerin başlaması askıya alınmış. Ya açılanlar, zaten 4-5 başlıkta açılan müzakerelerin o başlıklarda kapanması da, yine limanların açılmasına endekslenmiş. Üstüne üstlük tüm başlıklarda uyum sağlanmadan hiçbir başlıkta uyum sağlanmış sayılmayacakmış...
AB\′nin iki büyük ülkesinin liderleri Sarko ile Merko, ülkemiz için \"farklı elbiseler\" dikmeye başladığı bir dönemde yaşanıyor bu sorunlar. Yok, \"İmtiyazlı Ortakhk\"mış, yok \"Akdeniz Ortaklığı\"ymış... Yok, tam üyelik olmaz ise Türkiye en sıkı bağlarla Avrupa\′ya bağlanmalıymış... Dostlar arabayı yokuşa sürüyor hep. Oysa bilmiyorlar (aslında biliyorlar) ki bizim hedefimiz tam üyelik... Bunun dışında uydur-kaydır, ikinci veya üçüncü sınıf ilişki modelleri, Türkiye\′nin defterinde yazmıyor. \"Ucu açık sonucu garanti olmayan\" müzakereler sonunda Türkiye tam üye olmazsa, olmaz. Bu dünyanın sonu değil. Ama Türkiye\′nin yolunu Avrupa değil kendi çizecek bu kesin... Avrupa Birliği\′nin bu durumdan kendine görev çıkarmasına gerek yok...
Avrupa\′ya rağmen, Avrupa değerleri için kavga vermek meğer ne zor zenaatmış...
Yıllar geçtikçe bunu daha iyi anlıyorum. Ama her şeye rağmen \"Türkiye, yüce Atatürk\′ün gösterdiği yolda yürümeye ve Avrupa\′nın kartlarıyla oynamaya devam edecek\" buna yürekten inanıyorum...
Elinizde ki bu kitap bir bilimsel çalışma olup, lisans, yüksek lisans ve doktora çalışmalarını sürdüren gençlere Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri konularında belgelere dayalı bilimsel bilgiler sunmaktadır. Bu kitabın sadece akademik çalışmalar için değil, kamu ya da özel sektördeki her türlü kurum ve kuruluşla, konuyla ilgilenen her Türk insanına yararlı olacağı inancını taşıyorum.
Bu esere \"önsöz\" yazarak beni onurlandıran ve çalışmama büyük değer katan, engin ve derin deneyimleri ve bilge kişiliğiyle tüm Türkiye\′ye 40 yılı aşkın süredir ışık. tutan büyük siyaset ve devlet adamı, 9. Cumhurbaşkanımız Sayın Süleyman DEMİREL\′e sonsuz şükran borcum var...
Kitabın basımı öncesinde onu defalarca okuyan, gerekli düzenlemeleri yaparak baskıya hazırlayan asistanım sevgili Banu Büyüktanır\′a, kitabın dizgisini yapan ve kısa sürede basımını gerçekleştiren Rekmay Reklam ve Tasarım firmasının değerli yöneticilerine ve yayında emeği geçen tüm çalışanlarına şükranlarımı sunuyorum.
Emare Humanum Est
Yanılmak insana özgüdür
Hata ve noksanlarımı bildirenlere sadece şükran borcum olacak.
Prof. Dr. Haluk GÜNUĞUR
Çankaya, Haziran 2008
İÇİNDEKİLER
BAŞLIK: I
TÜRKİYE - AVRUPA İLİŞKİLERİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ VE ORTAKLIĞIN KURULMASI
BÖLÜM 1: OSMANLI İMPARATORLUĞU DÖNEMİNDE 3
BÖLÜM 2: TÜRKİYE CUMHURİYETİ KURULDUKTAN SONRA 4
KESİM 1: Avrupa ile Yakınlaşma ve Atatürk Devrimleri 4
KESİM 2: Türkiye\′nin Avrupa Yolculuğundaki Temel Nedenleri 4
Paragrafl: Tarihi ve Siyasi Nedenler 5
Paragraf 2: Ekonomik ve Malî Nedenler 6
Paragraf 3: Yunanistan\′ın Yaptığı Ortaklık Başvurusu 7
KESİM 3: Türkiye\′nin AET ile ilk Temasları, Ankara Anlaşması ve
Onay Süreci 8
Paragrafl: Genel Olarak 8
Paragraf 2: Ortaklık Müzakereleri 8
Paragraf 3: Müzakerelerin Sonu, Anlaşmanın Parafe Edilmesi ve
imzalanması 17
Paragraf 4: Ankara Anlaşmasının GATT\′a Sunulması 26
BÖLÜM 3: ORTAKLIK İLİŞKİLERİNİN DÖNEMLERİ 29
KESİM 1: Hazırlık Dönemi 29
KESİM 2: Geçiş Dönemi 31
BAŞLIK II
TÜRKİYE AET ORTAKLIĞININ POLİTİKALARI
BÖLÜM 1: GENEL OLARAK 37
BÖLÜM 2: MALLARIN SERBEST DOLAŞIMI 40
KESİM 1: Gümrük Birliği 40
Paragrafl: Genel Olarak 40
Paragraf 2: Serbest Dolaşımdaki Mal Kavramı 42
Paragraf 3: Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergilerin Kaldırılması 44
Paragraf 4: Ortak Gümrük Tarifesine Uyum 56
KESİM 2: Miktar Kısıtlamalarının Kaldırılması 62
Paragrafl: Genel Olarak 62
Paragraf 2: Topluluğun Yükümlülükleri 63
Paragraf 3: Türkiye\′nin Yükümlülükleri 63
Paragraf 4: Korunma Hükümleri 66
KESİM 3: Türkiye\′nin Gümrük Birliğinden Beklentileri 67
KESİM 4: Türkiye\′nin Gümrük Birliğini Tamamlaması 68
Paragrafl: Malların Serbest Dolaşımı ile İlgili 1/95 Sayılı Ortaklık
Konseyi Kararı (OKK) 69
Paragraf 2: Ortaklık Konseyi\′nin Tavsiye Kararları 72
Paragraf 3: Malî işbirliği Deklarasyonu 75
KESİM 5: Gümrük Birliğinin Uygulamaya Konulması 76
KESİM 6: Gümrük Birliği Çerçevesinde Hazırlanan Yeni Dış Ticaret Rejimi.... 76
KESİM 7: Gümrük Birliğinin îlk Uygulanma Sonuçlan 7S
KESİM 8: Gümrük Birliğinin Getirdikleri 81
Paragraf 1: Genel Olarak 81
Paragraf 2: Üçüncü Ülkelere Yönelik Ortak Bir Ticaret Politikası 82
Paragraf 3: Gümrük Birliğinin Gerekli Kıldığı Düzenlemeler 85
Paragraf 4: Gümrük Birliğinin Kurumsal Yapısı 92
Paragraf 5: Gümrük Birliğinin Dış Ticaret Üzerine Etkileri ve Geleceği... 93
BÖLÜM 3: KİŞİLERİN SERBEST DOLAŞIMI 94
KESİM 1: işçilerin Serbest Dolaşımı 94
Paragrafl: DEMlREL davası 96
Paragraf 2: SEVİNCE davası 98
KESİM 2: Yerleşme ve iş Kurma Hakkı 105
BÖLÜM 4: HİZMETLERİN SERBEST DOLAŞIMI 107
BÖLÜM 5: SERMAYENİN SERBEST DOLAŞIMI 109
BÖLÜM 6: DÃGER POLİTİKALAR 109
BAŞLIK: III
TÜRKİYE - AVRUPA BİRLİĞİ ORTAKLIK İLİŞKİLERİNİN KURUMSAL YAPISI
BÖLÜM 1: GENEL OLARAK 113
BÖLÜM 2: ASIL ORGAN: ORTAKLIK KONSEYİ 114
KESİMİ: Hukuksal Temeli 114
KESİM 2: Ortaklık Konseyi\′nin Yapısı 114
Paragrafl: Ortaklık Konseyi\′nde Temsil 116
Paragraf 2: Ortaklık Konseyinde Başkanlık 116
Paragraf 3: Ortaklık Konseyi Toplantıları, Danışmanlar ve Konsey
Sekretaryası 116
KESİM 3: Ortaklık Konseyi\′nin işleyişi 117
KESİM 4: Ortaklık Konseyi\′ne Tanınan Yetkiler 118
Paragraf 1: Karar Alma ve Önerilerde Bulunma Yetkisi 119
Paragraf 2: Önerilerde Bulunma Yetkisi 123
Paragraf 3: Ortaklık Rejimini Dönemsel Olarak inceleme Yetkisi 125
Paragraf 4: Ortak Girişimin Gerekli Olması Durumunda Ortaklık
Konseyine Tanınan Yetki 126
Paragraf 5: Ankara Anlaşmasının Uygulanmasında Ortaklık
Konseyi\′ne Tanınan Yetki 126
BÖLÜM 3: YARDIMCI ORGANLAR 128
KESİM 1: Siyasi Nitelikteki Yardımcı Organlar 128
Paragrafl: Ortaklık Komitesi 128
Paragraf 2: Karma Parlamento Komisyonu 129
KESİM 2: Teknik Nitelikteki Organlar.,
Paragrafl: Gümrük işbirliği Komitesi (GlK)
Paragraf 2: Ekonomik ve Sosyal Danışma Komitesi
BÖLÜM 4: ORTAKLIK İLİŞKİLERİNDE UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜ
KESİM 1: Akit Taraflar Arasındaki Uyuşmazlıkların Çözüm Yöntemleri...
Paragrafl: Siyasal Çözüm
Paragraf 2: Yargısal Çözüm
KESİM 2: Yargısal Kararların Hukuksal Sonuçlan
BAŞLIK: IV
TÜRKİYE\′NİN AVRUPA BİRLİĞİNE TAM ÜYELİĞİ
BÖLÜM 1: BAŞVURU VE TÜRK SİYASİ LÃDERLERl 141
BÖLÜM 2: BAŞVURU SONRASI ZİRVE KARARLARI 144
KESİM 1: Amsterdam Zirvesi 144
KESİM 2: Gündem 2000 147
Paragraf 1: Yapısal Fonlar ve Yakınlaşma (cohesion) Fonu 147
Paragraf 2: Ortak Tarım Politikası 148
Paragraf 3: Malî Çerçeve 148
Paragraf 4: Genişleme 149
KESİM 3: Lüksemburg Zirvesi 152
KESİM 4: Kardif Zirvesi 157
KESİM 5: Helsinki Zirvesi 158
Paragrafl: Zirve Öncesi Siyasi Gelişmeler 158
Paragraf 2: Zirve Sonrası Gelişmeler 168
BÖLÜM 3: TAM ÜYELİĞİN YOL HARİTASI (KATILIM ORTAKLIĞI BELGESİ) 172
KESİMİ: Genel Olarak 172
KESİM 2: Katılım Ortaklığı Belgesinin Hedefleri 173
Paragrafl: Kısa Vadeli Hedefler 173
Paragraf 2: Orta Vadeli Hedefler 175
BÖLÜM 4: NİCE ZİRVE KARARLARI VE ULUSAL PROGRAM 177
KESİM 1: Nice Zirve Kararlan 177
KESİM 2: Ulusal Program 178
Paragrafl: Ulusal Programın Hazırlanması 178
Paragraf 2: Ulusal Program\′m Kapsamı 179
KESİM 3: KOB ile UP Arasında \"Siyasi Kriterler\" Bakımından Uyum Tablosu... 185
BÖLÜM 5: TÜRKİYE\′DE YAPILAN REFORM NİTELİĞİNDEKİ DÜZENLEMELER 190
KESİMİ: Türkiye\′de Yapılan Anayasal Düzenlemeler 190
KESİM 2: Türkiye\′de Yapılan Yasal Düzenlemeler 191
BÖLÜM 6: 2002 ARALIK KOPENHAG ZlRVESl ve 2004 AB KOMİSYONU
RAPORU 193
KESİM 1: 2002 Aralık Kopenhag Zirvesi Öncesi Gelişmeler 193
Paragrafl: Tarih için Tarih 193
Paragraf 2: 2004 AB Komisyonu İlerleme Raporu 194
KESİM 2: Avrupa Parlamentosunun Kararı 194
BÖLÜM 7:17 ARALIK BRÜKSEL ZlRVE KARARLARI 196
KESİM 1: Müzakerelerin Başlatılmasıyla ilgili Taslak Metin Üzerine
Türkiye\′nin Yaklaşımı 196
KESİM 2: Müzakerelerin Başlatılmasıyla ilgili Görüşmeler 201
KESİM 3: Alınan Kararların içeriği 202
BÖLÜM 8: MÜZAKERE ÇERÇEVE BELGESİ (MÇB) 204
KESİM 1: Müzakere Çerçeve Belgesinin Hazırlanması 204
KESİM 2: MÇB\′nin Kabulündeki Zorluklar ve Tarama Süreci 205
KESİM 3: Bürüksel Zirve Kararları\′nın ve MÇB\′nin Yorumu 207
Paragraf 1: Müzakerelerin Ucu Açık Olup Sonucu Garanti Edilemez 207
Paragraf 2: Uzun Süreli Geçiş Dönemleri, Kalıcı Korunma
Hükümleri ve istisnalar 208
Paragraf 3: Müzakerelerin Askıya Alınması 211
Paragraf 4: Hazmetme Kapasitesi 213
Paragraf 5: Mali Çerçeve (2007-2013) 215
Paragraf 6: Müzakere Süreci ve Sivil Toplum 215
KESİM 4: Ek Protokol, Limanlar, Havaalanlan ve Kıbrıs Sorunu 217
KESİM 5: Müzakerelerin Askıya Alınması 224
KESİM 6: Müzakere Başlıkları 226
BAŞLIK: V
TAM ÜYELİK AMACIYLA YAPILAN DÜZENLEMELER VE \"HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ\"
BÖLÜM 1: GENEL OLARAK 231
BÖLÜM 2: ANAYASA VE HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ 234
KESİM 1: T.C. Anayasası\′nın Genel Çerçevesi 234
KESİM 2: Egemenlik Kavramıyla ilgili Anayasa Maddelerinde Yapılması
Gerekli Düzenlemeler 237
Paragrafl: Egemenlik Yetkilerinin Kullanımıyla ilgili Düzenlemeler 237
Paragraf 2: Egemenlik Kısıtlamaları, AT Hukukunun Önceliği ve
Doğaldan Uygulanma 237
Paragraf 3: AB Ülkelerinin Anayasalarında yer alan Egemenlik
Yetkilerinin Kısmen Devri, AT Hukuku\′nun Önceliği ve
Doğrudan Uygulanma ile ilgili Düzenlemeler 241
Paragraf 4:- Türk Anayasasında Egemenlik Yetkilerinin Kısmen Devri,
Uluslararası Hukukun Önceliği ve Doğrudan
Uygulanmasıyla ilgili Değişiklik Önerileri 244
BASLIK: VI
TÜRKİYE-AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİNDE MALİ İŞBİRLİĞİ VE TÜRKİYE\′NİN KATILACAĞI PROGRAMLAR VE AJANSLAR
BÖLÜM 1: MALÃ İŞBİRLİĞİ 251
KESİM 1: Helsinki Zirvesi Öncesi Dönem (1964-1999) 251
Paragrafl: Mali Protokoller 251
Paragraf 2: Diğer Yardımlar 254
KESİM 2: Helsinki Zirvesi Sonrası Dönem (1999-2007) 255
Paragrafl: Yardımların Kapsamı 255
Paragraf 2: Yardımların Hukuksal Çerçevesi 257
BÖLÜM 2: PROGRAM VE AJANSLAR 258
KESİM 1: Yardım Program ve Fonları 259
KESİM 2: Topluluk Ajansları 265
EKLER
EKİ : Ankara Anlaşması 273
EKH : Katma Protokol 281
EKHI : Mali Protokoller 303
EK IV : Türkiye\′nin Avrupa Birliği\′ne Katılım Başvurusuyla İlgili Komisyon
Görüşü (Avis) 319
EKV : Gümrük Birliği\′nin Uygulanmasıyla ilgili 6 Mart 1995 Tarih ve
1/95 Sayılı Ortaklık Konseyi Kararı 325
EK VI : Türkiye İle İlgili Önemli Zirve Kararları (ingilizce Orijinal Metinler) 359
EKVII : Türkiye - Avrupa Birliği ilişkileri Özel ihtisas Komisyonu Raporu 387
EKVm : Türkiye için Avrupa Stratejisi 399
EKK : Katılım Ortaklığı Belgesi (Özet) 407
EKX : Türkiye Ulusal Programı (Özet) 419
EK XI : AB Mevzuatına Uyum Amacıyla Türkiye\′de Yapılan Yasal
Düzenlemeler 431
EK XII : Müzakere Çerçeve Belgesi 437
EKXm : Türkiye 2007 ilerleme Raporu 445
EKXIV : 2007 Türkiye Katılım Ortaklığı 469
Prof. Dr. Haluk Günuğur Ankara\′da doğdu. Ankara Hukuk Fakültesi\′ni bitirdikten sonra Avukatlık stajını tamamlayarak Ankara Barosuna kaydoldu ve bir süre avukatlık yaptı. Daha sonra Fransa\′nın Aix-en-Provence Üniversitesi Hukuk ve Siyasal Bilgiler Fakültesinde \"Avrupa Topluluğuna Ortaklığın Statüsü\" konulu master tezini ve \"Türkiye\′nin Genişlemiş AT\′ye Ortaklığı\" konulu doktora tezini yazdı ve hukuk doktoru unvanını aldı. Aynı süre içinde, o zamanki adıyla AET ,.a *\′ Komisyonununda önce stajyer, sonra uzman olarak görev yaptı.
1975 yılında Türkiye\′ye döndükten sonra bir süre AT konularında özel sektörün uzmanlık kuruluşu olan İKV\′de uzman olarak çalıştı. Sonra Dışişleri Bakanlığına \"hukuk müşaviri\" olarak girdi. Türkiye\′yi birçok uluslararası toplantıda delege olarak temsil etti. 1984 yılında akademik kariyere geçti, 1987 yılında doçent, 1993 yılında profesör oldu. Gazi Üniversitesi ve İzmir Ekonomi Üniversitesi \"Uluslararası İlişkiler ve AB Bölümleri\"nin başkanlıklarını yürüttü. Halen KKTC Yakın-Doğu Üniversitesi 1İBF, Uluslararası İlişkiler Bölümünde yarı zamanlı öğretim üyesi.
Prof. Dr. Haluk Günuğur daha önce 3 yıl Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Başkan Özel Danışmanı ve Genel Sekreter Dış İlişkiler Yardımcılığı görevini yürüttü ve 6 yıl süreyle İKV Yönetim Kurulu üyeliği yaptı. Washington D.C.\′de Georgetoıvn ve Fransa\′da Strasbourg Robert Schuman, Luxembourg\′da da Luxembourg Üniversitelerinde misafir öğretim üyesi olarak \"Avrupa Bütünleşmesi ve Birliğin Genişlemesi\" üzerine dersler verdi.
Halen merkezi Washington D.C.\′de bulunan Dünya Bankası
bünyesindeki \"Yabancı Yatırımlardan Doğan Sorunların Çözümüyle İlgili
Uluslararası Tahkim Divanı \"nda Tür Hakemi Prof. Di: Haluk Günuğur,
7 kentte kurulu şubelere kayıtlı 2OOO\′e yakın üyesi bulunan ve AB
konularında Türkiye\′deki en geniş katılımlı sivil toplum kuruluşu olan
Türkiye-Avrupa Birliği Derneği\′nin de Genel Başkanı ve EKO Avrupa
Ekonomik Danışma Merkezi Yüksek Danışma Kurulu Başkanıdır.
Fransızca, İngilizce ve Almanca bilen Prof. Dr. Haluk Günuğur\′un
Avrupa Birliği ve Türkiye-AB İlişkileri konularında yazılmış birçok kitap
ve makalesi bulunuyor.
öNSöZ
Değerli okurlar;
Yakından tanıdığım, çalışmalarını sürekli olarak izlediğim ve takdir ettiğim Prof. Dr. Haluk Günuğur, Avrupa Birliği ve Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri konusunda Türk. literatürününe bugüne kadar birçok eser kazandırmıştır. Elinizde bulunan bu kitaptan önce kaleme aldığı \"Avrupa Birliği\′nin Hukuk Düzeni\" isimli çalışmasının da önsözünü yazmaktan memnuniyet duymuştum.
Prof. Dr. Haluk Günuğur yaşamının önemli bir bölümünü \"çağdaş değerler bütünü\" olarak gördüğüm Avrupa Birliği\′ni ve Türkiye-Avrupa Birliği ilişkilerini incelemeye hasretmiş değerli bir bilim adamıdır.
Benim Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı olduğum dönemde 23 Kasım 1970 tarihinde Brüksel\′de imzalanan ve Türkiye\′yi gümrük birliğine taşıyan Katma Protokol\′ün 1 Ocak. 1973 tarihinde yürürlüğe girmesiyle birlikte, Türkiye ile o zamanki adıyla Avrupa Ekonomik Topluluğu arasındaki ilişkiler yeni bir boyut kazanmıştır. Gerçekten Türkiye 1 Ocak 1973 tarihi itibariyle gümrük birliği sürecini başlatmış, 12 ve 22 yıllık listelerdeki ilk. gümrük indirimlerini yine o tarihte yürürlüğe koymuştur. 1978 yılından itibaren bir süre dondurulan indirimler Türkiye\′nin 14 Nisan 1987 tarihinde yaptığı \"tam üyelik başvurusu\" sonrasında 1 Ocak 1988 tarihinden itibaren yeniden yürürlüğe konulmuştur. Bunun yanı sıra Türkiye aynı zamanda AB\′nin ortak gümrük tarifesine uyum sağlamaya da yönelmiştir. Bu süreç 1 Ocak 1996 tarihinde tamamlanarak Türkiye, Avrupa Birliği ile gümrük birliğini oluşturmuştur.
Gümrük Birliği Türk ekonomisinin AB ekonomilerine entegre olabilmesi için bilinçli biçimde temel alınmış bir politikadır. Ancak bu politika kadar önemli olan ve Avrupa Birliği\′nin ekonomik entegrasyonunun temel alt yapısını oluşturan diğer 3 özgürlük (kişilerin, hizmetlerin ve sermayenin serbest dolaşımı) Türkiye-AB ilişkilerinde maalesef henüz uygulama alanı bulamamıştır.
\"Türkiye-Avrupa Birliği İlişkileri\" başlığını taşıyan elinizdeki kitapta Türkiye-AB ilişkilerinde öngörülen tüm politikaları bulacaksınız. Ayrıca kitapta Türkiye\′nin Osmanlı İmparatorluğu döneminde başlayan ve 1856\′da \"Avrupa Ahengi\" sistemine katılmaya kadar giden gelişmeler, Büyük Atatürk\′ün Türkiye Cumhuriyeti\′ni kurması sonrasında örnek alınan batılılaşma hareketleri kitapta tarihsel bir perspektif içinde verilmektedir. 1959 Yılında rahmetli Menderes Hükümeti döneminde, ozamanki adıyla \"Ortak Pazar\"a yapılan başvuru ve nedenleri, sonrasındaki gelişmeler, ortaklık anlaşması müzakereleri, 12 Eylül 1963 tarihinde imzalanan ünlü Ankara Anlaşması, \"Ortaklık Konseyi\" üzerine kurulu olan ortaklığın kurumsal yapısı, diğer organları ve işleyişi, karar alma süreci, Türkiye\′nin tam üyelik başvurusu ve sonrasında yaşanan gelişmeler kitapta işlenmiştir. Ayrıca 1997Lüksemburg, 1999 Helsinki, 2002 Kopenhag ve 2004 Brüksel Zirve kararları, 2005 Müzakere Çerçeve Belgesi ve müzakere süreci, Türkiye\′de yapılan yasal ve anayasal düzenlemeler kitapta ayrıntılı bilimsel veri ve belgelerle birlikte inceleme konusu yapılmıştır. Ayrıca ikili ilişkilerimiz de önemli bir engel gördüğüm ve de ulusal çıkarlarımızı zedelemeden bir şekilde çözülmesi gereken \"Kıbrıs Konusu \" da ayrıntılı biçimde kitapta ele alınmıştır. Öte yandan kitaba Türkiye-AB ilişkilerinde yer alan Anlaşmalar, Protokoller, Ortaklık Konseyi Kararları, Zirve Sonuç Bildirileri, İlerleme Raporları ve diğer belgeler, ekler olarak konulmuştur. Dolayısıyla kitap bir \"kaynak eser\" niteliği taşımaktadır.
Türkçe, Fransızca ve İngilizce bilimsel çalışmalardan yararlanılarak kaleme aldığı bu kitapta Prof. Dr. Günuğur son derece geniş bir bibliyografya çalışması yapmıştır. Bilim adamı olmanın yanı sıra, Türkiye-AB ilişkileri konularında daha önce gerek Brüksel\′deki AB Komisyonu bünyesinde yaptığı staj ve sonrasındaki uzmanlık döneminde, gerekse TC. Dışişleri Bakanlığı Hukuk. Müşaviri olarak görev yaptığı dönemde elde etmiş olduğu deneyimler, bu kapsamda bir çalışmayı gerçekleştirmesine kuşkusuz katkı sağlamıştır.
Ayrıca belirtmek isterim ki Prof. Dr. Haluk Günuğur benim de sık sık etkinliklerine katıldığım Türkiye-Avrupa Birliği Derneği\′nin de Genel Başkanıdır. Bu yönüyle de Günuğur Türkiye\′de sivil toplumun AB konularında bilinçlenmesi misyonuna kendini adamıştır. 14 Nisan 1987 tarihinde yaptığımız tam üyelik başvurusundan hemen sonra kurulan, bugün 2000\′e yaklaşan üyesi ve 7 kentte kurulu şubeleriyle kuruluşunun 21. yılını kutlayan, Türkiye\′de AB konularındaki en eski ve en geniş katılımlı demokratik sivil toplum örgütü olan Türkiye-Avrupa Birliği Derneği, sık sık konferans, panel ve düşünce günleri düzenlemek suretiyle etkinliklerini sürdürmektedir. Ben de Türkiye-AB Derneği\′nin bu etkinliklerine sürekli olarak, katılıyor ve konuya ilişkin görüş ve deneyimlerimi Dernek üyelerine, hazır bulunan yerli ve yabancı katılımcılara aktarıyorum.
Türkiye-Avrupa Birliği Derneği, Bakanlar Kurulunun 11 Eylül 1990 tarih ve 90/899 sayılı Kararnamesiyle Türk Sivil Toplumunu \"UluslararasıAvrupa Hareketi\" (International European Movement) bünyesinde temsil etme izni ve görevi ile donatılmıştır. O nedenle elinizdeki bu eseri kaleme alan Prof. Dr. Haluk Günuğur sadece bir bilim adamı değil, aynı zamanda AB sürecinde Türkiye\′de Bakanlar Kurulu Kararı ile kendine dış temsil görevi verilen güzide bir sivil toplum örgütünün başkanı olarak, toplumun bilinçlenmesine \"aktif katkı\" da sağlamaktadır.
Türkiye\′nin Avrupa ile entegrasyonundaki başarısı her şeyden önce \"kültürlerarası diyalog ve iletişim\"den geçmektedir. Bu ise Türk ve Avrupa sivil toplumunun Türkiye\′nin AB üyeliği konusunda gerektiği gibi bilinçlenmesiyle ve Türk toplumu ile insanını Avrupa\′nın daha iyi tanımasıyla ondan da önemlisi \"anlamasıyla\" gerçekleşebilir. Çünkü sivil topluma iyi anlatılamayan ve onun tarafından benimsenip savunulamayan bir davanın uluslararası, hatta ulusal düzeyde dahi kazanılması mümkün değildir. Bu olgu \"sivil demokrasi\" kavramının da tabiî neticesidir. O nedenle, Prof. Dr. Haluk Günuğur\′un ve Türkiye-Avrupa Birliği Derneği\′nin faaliyetlerini takdirle karşılıyorum.
Yeniden kitaba dönecek olursak, sade, akıcı ve kolay anlaşılır bir Türkçe ile kaleme alınan kitap, ülkemizde bu konudaki bilimsel literatüre önemli bir katkı sağlayacaktır. Kitap, akademisyenler, kamu bürokratları, iş dünyası, üniversite öğrencileri ve toplumun tüm kesimleri için önemli bir \"kaynak eser\" niteliği taşımaktadır.
Prof. Dr. Haluk Günuğur\′u bu değerli eseri ve Türkiye\′nin AB literatürüne katkıları vesilesiyle kutluyor ve başarılı çalışmalarının devamını diliyorum.
Süleyman DEMİREL
9- Cumhurbaşkanı
Ankara, Mayıs 2008
SUNUŞ
Avrupa Birliği, \"Avrupa Halkları\"nı silah zoruyla değil, kendi rızalanyla bir araya getirme ve rızaları üzerine kurulu olarak gelişmelerini yine onlara yaptırma projesidir. Yani Avrupa Birliği bir \"barış\" projesidir. Bu muhteşem bir fikir. Bu muhteşem bir olay... İşte buna büyük devlet adamı İsmet İnönü, \"insan dehasının en büyük eseri\" diyecektir...
Bu sözler \"çağdaş değerler bütünü\" olarak gördüğümüz Avrupa Birliği ile Türkiye\′nin bütünleşmesine büyük önem ve değer veren ve bu yolda yıllarını harcayan 9. Cumhurbaşkanımız Sayın Süleyman Demirel\′e aittir. Ve Türkiye bu \"barışprojesi\" içinde yer almak için 1959 yılının Temmuz ayında çıktı yola. 2009\′da yarım asırdır yürüyor olacak bu \"umut yolu\"nda... Bir siyasi lider \"uzun ve ince bir yol\" diye tanımlamıştı bu yolu, bir Aşık\′dan esinlenerek. Gerçek de tam tamına öyleydi. Bu satırlann yazarı, 1971 Eylül\′ünde doktorasına Fransa\′nın güneyindeki şirin öğrenci kenti Aix-en-Prövence\′da başladığında, yolun bu denli uzun ve yomcu olduğunun bilincinde değildi. Evet, Türkiye\′nin ilk girişiminden bu yana 50 yıl geçmiş hala yolun sonu, yani \"tam üyelik\"gözükmüyor. Müzakere masasında olsak da...
İlişkilerimizin köşe taşlarına bakacak olursak şunları görüyoruz; 31 Temmuz 1959\′daki ortaklık başvurusunu 12 Eylül 1963 Ankara Ortaklık Anlaşması\′nın imzası izlemiş, 23 Kasım 1970\′de ise bizi \"gümrük birliği\"ne sokacak olan Katma Protokol imzalanmış. 12 Eylül 1980 askeri müdahalesi sonrasında ilişkiler dondurulmuş. 14 Nisan 1987 tarihinde yapılan \"tam üyelik\" başvurusu sonrasında ilişkiler buzdolabından çıkartılmış. 6 Mart 1995 tarihli Ortaklık Konseyi kararı uyarınca, 1 Ocak 1996\′da \"gümrük birliği tamamlanmış\". 1997 Aralık ayındaki Lüksemburg Zirvesi\′nde aday değil de sadece üyeliğe ehil (eligible) görülen Türkiye\′ye, 1999 Aralık ayındaki Helsinki Zirvesi\′nde \"aday ülke\"statüsü tanınmış, \"yol haritası\" da denilen Katılım Ortaklığı Belgesi verilmiş eline 2000\′de. Türkiye de Ulusal Programını hazırlayıp vermiş AB\′ye...
Az şey yapılmamış yasal ve özellikle anayasal düzeyde. Yarım asırdan öte yapılamayan, hatta yapılmasına cesaret dahi edilemeyenler hatta hatta \"tabu\" olarak görülen düzenlemeler sığdırılmış 2-3 yıla. Avrupa Türkiye\′nin bu hızına şaşıp kalmış. Yapılanların gururu ile gidilmiş 2002 Aralık ayındaki Kopenhag Zirvesi\′ne... \"Müzakere tarihi de, müzakere tarihi\" denmiş... Vermişler mi bari?Hayır... Ama tarihin
ne zaman verileceği fısıldanmış Türkiye\′nin kulağına: 2004 Aralık Zirvesi... Hangi koşulla? Eğer 2004 de hazırlanacak Komisyon \"ilerleme raporu\" olumlu olursa... Rapor olumlu mu? Olumlu. Avrupa Parlamentosu da 15 Aralık 2004\′te müzakerelere başlanmasını onayladı mı? 262\′ye karşı 407 ile onayladı. İki gün sonraki Zirve\′de de 3 Ekim 2005 müzakerelerin başlangıç tarihi olacak dendi mi? dendi. Müzakerelere o gece Greenıvich saati (!) ile 23-55\′te (Türkiye saati ile 01.55\′te) başlandı mı? Tarama süreciyle \"evet\"... İyi de müzakereler nasıl gidiyor?
Gitmiyor işte... Gitmiyor, çünkü AB tarafı yolu \"Kıbrıs Rum yapımı mayınlarla\" donatmış. Yolun böyle döşenmesine, geçmişte yaptığımız hatalarla kısmen biz de yardımcı olmuşuz... Neyse, 2006 Aralık ayına kadar limanları Kıbrıs Rum bandıralı gemilere açmadık diye 8 başlıkta müzakerelerin başlaması askıya alınmış. Ya açılanlar, zaten 4-5 başlıkta açılan müzakerelerin o başlıklarda kapanması da, yine limanların açılmasına endekslenmiş. Üstüne üstlük tüm başlıklarda uyum sağlanmadan hiçbir başlıkta uyum sağlanmış sayılmayacakmış...
AB\′nin iki büyük ülkesinin liderleri Sarko ile Merko, ülkemiz için \"farklı elbiseler\" dikmeye başladığı bir dönemde yaşanıyor bu sorunlar. Yok, \"İmtiyazlı Ortakhk\"mış, yok \"Akdeniz Ortaklığı\"ymış... Yok, tam üyelik olmaz ise Türkiye en sıkı bağlarla Avrupa\′ya bağlanmalıymış... Dostlar arabayı yokuşa sürüyor hep. Oysa bilmiyorlar (aslında biliyorlar) ki bizim hedefimiz tam üyelik... Bunun dışında uydur-kaydır, ikinci veya üçüncü sınıf ilişki modelleri, Türkiye\′nin defterinde yazmıyor. \"Ucu açık sonucu garanti olmayan\" müzakereler sonunda Türkiye tam üye olmazsa, olmaz. Bu dünyanın sonu değil. Ama Türkiye\′nin yolunu Avrupa değil kendi çizecek bu kesin... Avrupa Birliği\′nin bu durumdan kendine görev çıkarmasına gerek yok...
Avrupa\′ya rağmen, Avrupa değerleri için kavga vermek meğer ne zor zenaatmış...
Yıllar geçtikçe bunu daha iyi anlıyorum. Ama her şeye rağmen \"Türkiye, yüce Atatürk\′ün gösterdiği yolda yürümeye ve Avrupa\′nın kartlarıyla oynamaya devam edecek\" buna yürekten inanıyorum...
Elinizde ki bu kitap bir bilimsel çalışma olup, lisans, yüksek lisans ve doktora çalışmalarını sürdüren gençlere Türkiye-Avrupa Birliği ilişkileri konularında belgelere dayalı bilimsel bilgiler sunmaktadır. Bu kitabın sadece akademik çalışmalar için değil, kamu ya da özel sektördeki her türlü kurum ve kuruluşla, konuyla ilgilenen her Türk insanına yararlı olacağı inancını taşıyorum.
Bu esere \"önsöz\" yazarak beni onurlandıran ve çalışmama büyük değer katan, engin ve derin deneyimleri ve bilge kişiliğiyle tüm Türkiye\′ye 40 yılı aşkın süredir ışık. tutan büyük siyaset ve devlet adamı, 9. Cumhurbaşkanımız Sayın Süleyman DEMİREL\′e sonsuz şükran borcum var...
Kitabın basımı öncesinde onu defalarca okuyan, gerekli düzenlemeleri yaparak baskıya hazırlayan asistanım sevgili Banu Büyüktanır\′a, kitabın dizgisini yapan ve kısa sürede basımını gerçekleştiren Rekmay Reklam ve Tasarım firmasının değerli yöneticilerine ve yayında emeği geçen tüm çalışanlarına şükranlarımı sunuyorum.
Emare Humanum Est
Yanılmak insana özgüdür
Hata ve noksanlarımı bildirenlere sadece şükran borcum olacak.
Prof. Dr. Haluk GÜNUĞUR
Çankaya, Haziran 2008
İÇİNDEKİLER
BAŞLIK: I
TÜRKİYE - AVRUPA İLİŞKİLERİNİN TARİHSEL GELİŞİMİ VE ORTAKLIĞIN KURULMASI
BÖLÜM 1: OSMANLI İMPARATORLUĞU DÖNEMİNDE 3
BÖLÜM 2: TÜRKİYE CUMHURİYETİ KURULDUKTAN SONRA 4
KESİM 1: Avrupa ile Yakınlaşma ve Atatürk Devrimleri 4
KESİM 2: Türkiye\′nin Avrupa Yolculuğundaki Temel Nedenleri 4
Paragrafl: Tarihi ve Siyasi Nedenler 5
Paragraf 2: Ekonomik ve Malî Nedenler 6
Paragraf 3: Yunanistan\′ın Yaptığı Ortaklık Başvurusu 7
KESİM 3: Türkiye\′nin AET ile ilk Temasları, Ankara Anlaşması ve
Onay Süreci 8
Paragrafl: Genel Olarak 8
Paragraf 2: Ortaklık Müzakereleri 8
Paragraf 3: Müzakerelerin Sonu, Anlaşmanın Parafe Edilmesi ve
imzalanması 17
Paragraf 4: Ankara Anlaşmasının GATT\′a Sunulması 26
BÖLÜM 3: ORTAKLIK İLİŞKİLERİNİN DÖNEMLERİ 29
KESİM 1: Hazırlık Dönemi 29
KESİM 2: Geçiş Dönemi 31
BAŞLIK II
TÜRKİYE AET ORTAKLIĞININ POLİTİKALARI
BÖLÜM 1: GENEL OLARAK 37
BÖLÜM 2: MALLARIN SERBEST DOLAŞIMI 40
KESİM 1: Gümrük Birliği 40
Paragrafl: Genel Olarak 40
Paragraf 2: Serbest Dolaşımdaki Mal Kavramı 42
Paragraf 3: Gümrük Vergileri ve Eş Etkili Vergilerin Kaldırılması 44
Paragraf 4: Ortak Gümrük Tarifesine Uyum 56
KESİM 2: Miktar Kısıtlamalarının Kaldırılması 62
Paragrafl: Genel Olarak 62
Paragraf 2: Topluluğun Yükümlülükleri 63
Paragraf 3: Türkiye\′nin Yükümlülükleri 63
Paragraf 4: Korunma Hükümleri 66
KESİM 3: Türkiye\′nin Gümrük Birliğinden Beklentileri 67
KESİM 4: Türkiye\′nin Gümrük Birliğini Tamamlaması 68
Paragrafl: Malların Serbest Dolaşımı ile İlgili 1/95 Sayılı Ortaklık
Konseyi Kararı (OKK) 69
Paragraf 2: Ortaklık Konseyi\′nin Tavsiye Kararları 72
Paragraf 3: Malî işbirliği Deklarasyonu 75
KESİM 5: Gümrük Birliğinin Uygulamaya Konulması 76
KESİM 6: Gümrük Birliği Çerçevesinde Hazırlanan Yeni Dış Ticaret Rejimi.... 76
KESİM 7: Gümrük Birliğinin îlk Uygulanma Sonuçlan 7S
KESİM 8: Gümrük Birliğinin Getirdikleri 81
Paragraf 1: Genel Olarak 81
Paragraf 2: Üçüncü Ülkelere Yönelik Ortak Bir Ticaret Politikası 82
Paragraf 3: Gümrük Birliğinin Gerekli Kıldığı Düzenlemeler 85
Paragraf 4: Gümrük Birliğinin Kurumsal Yapısı 92
Paragraf 5: Gümrük Birliğinin Dış Ticaret Üzerine Etkileri ve Geleceği... 93
BÖLÜM 3: KİŞİLERİN SERBEST DOLAŞIMI 94
KESİM 1: işçilerin Serbest Dolaşımı 94
Paragrafl: DEMlREL davası 96
Paragraf 2: SEVİNCE davası 98
KESİM 2: Yerleşme ve iş Kurma Hakkı 105
BÖLÜM 4: HİZMETLERİN SERBEST DOLAŞIMI 107
BÖLÜM 5: SERMAYENİN SERBEST DOLAŞIMI 109
BÖLÜM 6: DÃGER POLİTİKALAR 109
BAŞLIK: III
TÜRKİYE - AVRUPA BİRLİĞİ ORTAKLIK İLİŞKİLERİNİN KURUMSAL YAPISI
BÖLÜM 1: GENEL OLARAK 113
BÖLÜM 2: ASIL ORGAN: ORTAKLIK KONSEYİ 114
KESİMİ: Hukuksal Temeli 114
KESİM 2: Ortaklık Konseyi\′nin Yapısı 114
Paragrafl: Ortaklık Konseyi\′nde Temsil 116
Paragraf 2: Ortaklık Konseyinde Başkanlık 116
Paragraf 3: Ortaklık Konseyi Toplantıları, Danışmanlar ve Konsey
Sekretaryası 116
KESİM 3: Ortaklık Konseyi\′nin işleyişi 117
KESİM 4: Ortaklık Konseyi\′ne Tanınan Yetkiler 118
Paragraf 1: Karar Alma ve Önerilerde Bulunma Yetkisi 119
Paragraf 2: Önerilerde Bulunma Yetkisi 123
Paragraf 3: Ortaklık Rejimini Dönemsel Olarak inceleme Yetkisi 125
Paragraf 4: Ortak Girişimin Gerekli Olması Durumunda Ortaklık
Konseyine Tanınan Yetki 126
Paragraf 5: Ankara Anlaşmasının Uygulanmasında Ortaklık
Konseyi\′ne Tanınan Yetki 126
BÖLÜM 3: YARDIMCI ORGANLAR 128
KESİM 1: Siyasi Nitelikteki Yardımcı Organlar 128
Paragrafl: Ortaklık Komitesi 128
Paragraf 2: Karma Parlamento Komisyonu 129
KESİM 2: Teknik Nitelikteki Organlar.,
Paragrafl: Gümrük işbirliği Komitesi (GlK)
Paragraf 2: Ekonomik ve Sosyal Danışma Komitesi
BÖLÜM 4: ORTAKLIK İLİŞKİLERİNDE UYUŞMAZLIKLARIN ÇÖZÜMÜ
KESİM 1: Akit Taraflar Arasındaki Uyuşmazlıkların Çözüm Yöntemleri...
Paragrafl: Siyasal Çözüm
Paragraf 2: Yargısal Çözüm
KESİM 2: Yargısal Kararların Hukuksal Sonuçlan
BAŞLIK: IV
TÜRKİYE\′NİN AVRUPA BİRLİĞİNE TAM ÜYELİĞİ
BÖLÜM 1: BAŞVURU VE TÜRK SİYASİ LÃDERLERl 141
BÖLÜM 2: BAŞVURU SONRASI ZİRVE KARARLARI 144
KESİM 1: Amsterdam Zirvesi 144
KESİM 2: Gündem 2000 147
Paragraf 1: Yapısal Fonlar ve Yakınlaşma (cohesion) Fonu 147
Paragraf 2: Ortak Tarım Politikası 148
Paragraf 3: Malî Çerçeve 148
Paragraf 4: Genişleme 149
KESİM 3: Lüksemburg Zirvesi 152
KESİM 4: Kardif Zirvesi 157
KESİM 5: Helsinki Zirvesi 158
Paragrafl: Zirve Öncesi Siyasi Gelişmeler 158
Paragraf 2: Zirve Sonrası Gelişmeler 168
BÖLÜM 3: TAM ÜYELİĞİN YOL HARİTASI (KATILIM ORTAKLIĞI BELGESİ) 172
KESİMİ: Genel Olarak 172
KESİM 2: Katılım Ortaklığı Belgesinin Hedefleri 173
Paragrafl: Kısa Vadeli Hedefler 173
Paragraf 2: Orta Vadeli Hedefler 175
BÖLÜM 4: NİCE ZİRVE KARARLARI VE ULUSAL PROGRAM 177
KESİM 1: Nice Zirve Kararlan 177
KESİM 2: Ulusal Program 178
Paragrafl: Ulusal Programın Hazırlanması 178
Paragraf 2: Ulusal Program\′m Kapsamı 179
KESİM 3: KOB ile UP Arasında \"Siyasi Kriterler\" Bakımından Uyum Tablosu... 185
BÖLÜM 5: TÜRKİYE\′DE YAPILAN REFORM NİTELİĞİNDEKİ DÜZENLEMELER 190
KESİMİ: Türkiye\′de Yapılan Anayasal Düzenlemeler 190
KESİM 2: Türkiye\′de Yapılan Yasal Düzenlemeler 191
BÖLÜM 6: 2002 ARALIK KOPENHAG ZlRVESl ve 2004 AB KOMİSYONU
RAPORU 193
KESİM 1: 2002 Aralık Kopenhag Zirvesi Öncesi Gelişmeler 193
Paragrafl: Tarih için Tarih 193
Paragraf 2: 2004 AB Komisyonu İlerleme Raporu 194
KESİM 2: Avrupa Parlamentosunun Kararı 194
BÖLÜM 7:17 ARALIK BRÜKSEL ZlRVE KARARLARI 196
KESİM 1: Müzakerelerin Başlatılmasıyla ilgili Taslak Metin Üzerine
Türkiye\′nin Yaklaşımı 196
KESİM 2: Müzakerelerin Başlatılmasıyla ilgili Görüşmeler 201
KESİM 3: Alınan Kararların içeriği 202
BÖLÜM 8: MÜZAKERE ÇERÇEVE BELGESİ (MÇB) 204
KESİM 1: Müzakere Çerçeve Belgesinin Hazırlanması 204
KESİM 2: MÇB\′nin Kabulündeki Zorluklar ve Tarama Süreci 205
KESİM 3: Bürüksel Zirve Kararları\′nın ve MÇB\′nin Yorumu 207
Paragraf 1: Müzakerelerin Ucu Açık Olup Sonucu Garanti Edilemez 207
Paragraf 2: Uzun Süreli Geçiş Dönemleri, Kalıcı Korunma
Hükümleri ve istisnalar 208
Paragraf 3: Müzakerelerin Askıya Alınması 211
Paragraf 4: Hazmetme Kapasitesi 213
Paragraf 5: Mali Çerçeve (2007-2013) 215
Paragraf 6: Müzakere Süreci ve Sivil Toplum 215
KESİM 4: Ek Protokol, Limanlar, Havaalanlan ve Kıbrıs Sorunu 217
KESİM 5: Müzakerelerin Askıya Alınması 224
KESİM 6: Müzakere Başlıkları 226
BAŞLIK: V
TAM ÜYELİK AMACIYLA YAPILAN DÜZENLEMELER VE \"HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ\"
BÖLÜM 1: GENEL OLARAK 231
BÖLÜM 2: ANAYASA VE HUKUKUN ÜSTÜNLÜĞÜ 234
KESİM 1: T.C. Anayasası\′nın Genel Çerçevesi 234
KESİM 2: Egemenlik Kavramıyla ilgili Anayasa Maddelerinde Yapılması
Gerekli Düzenlemeler 237
Paragrafl: Egemenlik Yetkilerinin Kullanımıyla ilgili Düzenlemeler 237
Paragraf 2: Egemenlik Kısıtlamaları, AT Hukukunun Önceliği ve
Doğaldan Uygulanma 237
Paragraf 3: AB Ülkelerinin Anayasalarında yer alan Egemenlik
Yetkilerinin Kısmen Devri, AT Hukuku\′nun Önceliği ve
Doğrudan Uygulanma ile ilgili Düzenlemeler 241
Paragraf 4:- Türk Anayasasında Egemenlik Yetkilerinin Kısmen Devri,
Uluslararası Hukukun Önceliği ve Doğrudan
Uygulanmasıyla ilgili Değişiklik Önerileri 244
BASLIK: VI
TÜRKİYE-AVRUPA BİRLİĞİ İLİŞKİLERİNDE MALİ İŞBİRLİĞİ VE TÜRKİYE\′NİN KATILACAĞI PROGRAMLAR VE AJANSLAR
BÖLÜM 1: MALÃ İŞBİRLİĞİ 251
KESİM 1: Helsinki Zirvesi Öncesi Dönem (1964-1999) 251
Paragrafl: Mali Protokoller 251
Paragraf 2: Diğer Yardımlar 254
KESİM 2: Helsinki Zirvesi Sonrası Dönem (1999-2007) 255
Paragrafl: Yardımların Kapsamı 255
Paragraf 2: Yardımların Hukuksal Çerçevesi 257
BÖLÜM 2: PROGRAM VE AJANSLAR 258
KESİM 1: Yardım Program ve Fonları 259
KESİM 2: Topluluk Ajansları 265
EKLER
EKİ : Ankara Anlaşması 273
EKH : Katma Protokol 281
EKHI : Mali Protokoller 303
EK IV : Türkiye\′nin Avrupa Birliği\′ne Katılım Başvurusuyla İlgili Komisyon
Görüşü (Avis) 319
EKV : Gümrük Birliği\′nin Uygulanmasıyla ilgili 6 Mart 1995 Tarih ve
1/95 Sayılı Ortaklık Konseyi Kararı 325
EK VI : Türkiye İle İlgili Önemli Zirve Kararları (ingilizce Orijinal Metinler) 359
EKVII : Türkiye - Avrupa Birliği ilişkileri Özel ihtisas Komisyonu Raporu 387
EKVm : Türkiye için Avrupa Stratejisi 399
EKK : Katılım Ortaklığı Belgesi (Özet) 407
EKX : Türkiye Ulusal Programı (Özet) 419
EK XI : AB Mevzuatına Uyum Amacıyla Türkiye\′de Yapılan Yasal
Düzenlemeler 431
EK XII : Müzakere Çerçeve Belgesi 437
EKXm : Türkiye 2007 ilerleme Raporu 445
EKXIV : 2007 Türkiye Katılım Ortaklığı 469
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı