Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Türk Şehir Planlama Ve İmar Mevzuatının Kentsel Dönüşüm Ve Deprem Ağırlıklı İncelenmesi
Türk Şehir Planlama Ve İmar Mevzuatının Kentsel Dönüşüm Ve Deprem Ağırlıklı İncelenmesi
Yücel ÜNAL
Sayfa Sayısı
:
359
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2008
ISBN NO
:
9789754644586
650,00
TL ÖNSÖZ Günümüzde şehir planlama ve imar konuları günlük yaşamımızın bir parçası durumuna gelmiştir. Her geçen gün yeni bir yasa çıkarılmakta, yeni bir plan türü ortaya konmakta, planlama yetkileri çeşitli merkezi ve yerel yönetim kuruluşları arasında parçalanarak kullanılmaktadır. Bu durum, ülke¬de büyük bir plan karmaşasının doğmasına neden olduğu gibi, yetki çatışma¬larına da neden olmaktadır. Sözkonusu karmaşanın ve yetki çatışmalarının ortadan kaldırılması ve sağlıklı bir planlama ve imar düzeninin kurulabilmesi için, konunun bağımsız bir hukuk düzeni ve bir bütünlük içerisinde ele alın¬ması gerekir. Bu da "Şehir Planlama ve İmar Hukuku"nun bağımsız bir hu¬kuk dalı olarak Kamu Hukuku altında yer almasına ve hukukçularımızın bu konuda eğitilmelerine bağlıdır. Bugün hala, Şehir Planlama ve İmar Hukuku, Kamu Hukuku′nun bir dalı olan İdare Hukuku′nun bir alt dalı olarak kabul edilmektedir. İdare Hukuku kapsamında da, şehir planlarının düzenleyici idari işlemler olduğu ve bunlara karşı iptal davaları açılabileceği dile getiri¬lerek konu geçiştirilmektedir. Bugün Şehir Planlama ve İmar Hukuku rüştü¬nü kazanmış ve bağımsız bir hukuk dalı durumuna gelmiştir. 13u kitap, düzenleyici idari işlemler olan imar planları ile. bu düzenleyici idari işlemlerin devamı niteliğindeki idari işlemlerden sadece imar parselas¬yon düzenlemelerini içermektedir. İmar uygulamaları çerçevesinde, yapı izin ve denetimi, yapı kullanma izni ve imar kamulaştırmaları gibi ayrıntılara girilmeyecektir. Ancak, son yıllarda ülkemizde imar ve planlamayla ilgili olarak tasarıların hazırlandığı: parsel bazında uygulamalardan projeler ba¬zında uygulamalara geçilmesini, eylem planlamalarını öngören kentsel dö¬nüşüm ve deprem odaklı çalışmaların yapıldığı dikkate alınarak; planlama ve imar konuları, hem kentsel dönüşüm ve hem de deprem odaklı olarak ele alınacaktır. Ayrıca, son üç beş yıldan bu yana 3194 sayılı İmar Kanunu tümüyle ele alınıp, kapsamlı bir Planlama ve İmar Kanunu Tasarısı Taslağı hazırlanma¬sına ramen çeşitli nedenlerle yasalaşamadığı gibi, Türk Planlaması ve İma¬rında devrim yaratacak bir yasa olarak Kentsel Dönüşüm Yasa Tasarısı da hazırlanmış, hatta Meclis Komisyonlarında dahi görüşülmüş, ancak, o da yasalaşamamıştır. Bu koşullar altında normal olanı, söz konusu tasarıların yasalaşmasını beklemek ve ondan sonra bu kitabı yazmaktı. Ancak, görüldü¬ğü kadarıyla, planlama yetkileri yüzünden çıkan kısır çekişmelerden dolayı bu tasarılar kolay kolay yasalaşamayacaktır. Öbür taraftan, mevzuattaki yeni gelişmeler karşısında bu kitabın bir an önce basılması da bir boşluğu doldu- 7 racaktır düşüncesiyle, basıma karar verilmiştir. Kitap, söz konusu tasarılara da yeterince yer verdiğinden, bu tasarıların yasalaşması durumunda, kolayca gözden geçirilebilecek ve yeni basımı yapılabilecektir. Bu kitabın hazırlanmasında bana huzurlu bir ortam hazırlayan aile birey¬lerine; yapmış olduğum tüm çalışmalarda beni destekleyen ve fikir veren değerli dostum Av.Seçkin Özataya, hazırlıklarımda büyük emeği geçen kı¬zım Ayda′ya, teknik konularda beni bilgilendiren ve otuz yılı aşkın bir süre mutlu bir aile olarak birlikte çalıştığım İ.T.Ü. Mimarlık Fakültesi, Şehir ve Bölge Planlaması Bölümü arkadaşlarıma; planlama ve imarla ilgili konular¬da hem hukukçu ve hem de şehir plancı olarak danışmanlık hizmeti verdiğim Zorlu Grubu, Cargill, Carrefoursa, ABB Elektrik, Eston, Alarko, Koç Hol¬ding, Bimtaş ve diğer kuruluşların değerli mensuplarına ve hukukçularına, uygulamalar ve davalar çerçevesinde beni aydınlattıkları ve çok şey öğrettik¬leri için; kitap basımlarında her zaman bana büyük kolaylıklar gösteren ve yardımcı olan Yetkin Yayınevi mensuplarına da gösterdikleri özveri için teşekkürlerimi sunarım. Kitabın, başta hukukçu ve şehir plancılarımız olmak üzere, tüm ilgile¬nenlere yararlı olmasını dilerim. Ataşehir, Mayıs 2008 Yücel Ünal 8 BOLUM 1 GİRİŞ İmar planlan, halihazır haritalar üzerine işlenen plan kararları bütününü içerir. Bu kararlar, arazi parçalarının ne amaçla kullanılacağını, konut olarak mı, sanayi olarak mı, turizm olarak mı, hangi amaca tahsis edileceğini, bun¬ların yoğunluğunun ne olacağını, nüfusun hektara kaç kişi düşecek biçimde dağıtılacağını, veya yapı yoğunluğu olarak nasıl bir dağılım yapılacağını, yapı nizamının ne olacağını, ayrık nizam mı, bitişik nizam mı, blok nizam mı, ikiz nizam mı olacağını, tabanda imar parselinin ne kadaıiık bir oranının kullanılacağını, yapı yüksekliklerinin ne olacağını, yerleşme alanında ne gibi teknik ve sosyal donatı alanlarının ayrılacağını, sağlık tesislerinin, eğitim tesislerinin, idare binalarının, parkların, otoparkların, çocuk bahçelerinin, otogarların, ticaret alanlarının nerelerde ve ne büyüklükte yer alacaklarını gösterirler. Ayrıca, planlanan yerleşmenin kent dokusu, yapı karakterleri, genel ola¬rak kullanılan parsel büyüklükleri, kent merkezi ve alt merkezlerin, mahalle¬lerin oluşumu, kent silueti gibi kentin üçüncü boyutta algılanması durumları dikkate alınacağı gibi, hem nazım imar planlarıyla verilen yoğunlukların ve hem de uygulama imar planlarıyla verilen yapılanma koşullarının kentsel tasarım boyutu da dikkate alınacaktır. Ancak ülkemizde yapılan imar planla¬rı incelendiğinde, planlamanın bu boyutuna dikkat edilmediği açıkça görü¬lür. Antalya kent merkezi plan revizyonu ve birkaç ufak kentsel sit alanı ve yakın çevrelerinin koruma amaçlı imar planı dışında tasarım boyutu da dik¬kate alınarak yapılan planlara pek rastlanamaz. Plan kararları, belirli teknik çalışmalar yapılıp, toplanan bilgiler ve yapı¬lan tespitler analiz edilip elde edilen tüm verilerin sentezi yapılarak üretilir¬ler. Her türlü idari kararlar gibi, plan kararları da yargısal denetime tabidir¬ler. Ancak, plan kararları aleyhine yargısal denetime başvurmak için, özel¬likle bu kararların iptalini isteyebilmek için, bu kararların ne amaçla alındı¬ğının, teknik usul ve yöntemlere, planlama teknik ve ilkelerine, kamu yararı¬na uygun olarak alınıp alınmadığının bilinmesi gerekir. Bunu bilebilmek için de, bu konuda hiç olmazsa genel anlamda bir şeyler bilmek gerekir. Hukuk fakültelerimizde plan, planlama ve plan uygulamasının ne olduğu, düzenle¬yici hukuki işlemler olarak planların nasıl hazırlandıkları, plan kararlarının nasıl verildiği, plan uygulanması ile ilgili işlemlerin neler oldukları ve nasıl tesis edildikleri hakkında ayrıntılı bilgiler verilmemektedir. 17 İşte bu boşluğu giderebilmek, en azından, imar planlamasının ne olduğu¬nu, her ölçekte plan kararlarının nasıl üretildiğini, plan kararları verilirken nelere dikkat edilmesi gerektiğini, plan uygulanırken ne gibi işlemlerin tesis edilmesinin zorunlu bulunduğunu ve ne gibi parselasyon tekniklerine ve dağıtım ilkelerine uyulması gerektiğini, ilgililere anlatabilmek için bu çalış¬ma yapılmıştır. 1.1. ŞEHİR PLANLAMA HUKUKUNUN TÜRK HUKUK SİSTEMİ İÇERİSİNDEKİ YERİ, UYGULAMA ALANI VE KAPSAMI1 1.2. Türk hukuk sisteminde Şehir Planlama ve İmar Hukuku, Kamu Hukuku¬nun bir dalı olan İdare Hukuku içerisinde yer almaktadır. Çünkü, Şehir Plan¬lama ve İmar Hukukunun konu alanını devlet′in yasama ve yargı kuruluşları dışındaki kuruluşlarından olan belediyelerin, valiliklerin, bakanlıkların ve plan yapma yetkisi verilmiş diğer kamu kurum ve kuruluşlarının almış ol¬dukları imar ve planlama kararları ve bu kararların uygulanması sonucu or¬taya çıkan hukuki sorunlar oluşturmaktadır. Bir kamu hizmeti olan imar ve planlama hizmetleri görülürken, söz konusu kamu kuruluşları ile vatandaşlar arasındaki hukuki ilişkilerin düzenlenmesi bu hukuk dalının konusudur. Planlama ve imar konularında işlemler tesis eden kamu kuruluşlarının bu işlemleri üzerindeki yargı denetimi de idari yargı denetimidir İmar uygulaması ülke bütününde söz konusudur. Planı olan yerlerde, öl¬çeğinin ne olduğuna bakılmaksızın her ölçekteki plan hükümleri uygulana¬caktır. Bu planlar, 3194 sayılı İmar Kanunu ve yönetmeliklerine dayanılarak yapılan planlar olabileceği gibi, bu kanunda istisna olarak gösterilen kanun¬larla ve hatta daha sonra çıkacak kanunlarla getirilmiş planlar da olabilir. Planı olmayan yerlerde ise, ilgili yönetmelik hükümleri uygulanacaktır. Yıldı/han Yayla. Şehir Planlamasının Başlıca Hukuki Meseleleri ve İstanbul Örneği. Fakülteler Matbaası, İstanbul. 1975 Hatice Kansu. İmar Planlarının Düzenle) ici İşlem Niteliği. İstanbul: İstanbul Üniversitesi Hukuk fakültesi. İstanbul. 1994. Safa Erkün, İmar Hukukunun Ana Çizgileri. Yapı Endüstri Merkezi Yayını, İstanbul. 1999. Lütfi Duran. "İdare Hukuku ve İmar Konuları". Şehir Hukuku ve Yönetim İlişkileri. AL) Siyasal Bilgiler Fakültesi Basımevi, Ankara. 1990. Cevat (îeray. Şehir Planlamasının Balıca Tatbik Vasıtaları. Ajans Türk Matbaası. Anka¬ra. 1960. Halil Kalabalık. İmar Hukuku, Seçkin Yayıncılık. Ankara, 2002. Mehmet Gürler, İmar Planları ve Uygulama Tekniği, Ongun Kardeşler Matbaacılık. Ankara. 1983. Ferruh Yıldız. İmar Bilgisi: Planlama. Uygulama. Mevzuat. Atlas Kitabevi, Konya, 1995. 18 3.5.1985 Gün ve 3194 sayılı İmar Kanunu′nun birinci maddesi, Ka-nun′un amacından söz eder ve yerleşme yerleri ile bu yerlerdeki yapılaşma¬ların plan, fen, sağlık ve çevre koşullarına uygun olarak biçimlenmelerini, oluşmalarını sağlamak amacıyla bu Kanun′un çıkarıldığını belirtir. Yasa öncelikle, yerleşme yerlerinin plan koşullarına uygun olarak düzen¬lenmesini istemektedir. Plan, bilindiği gibi, geleceği denetim altına almaktır. Yerleşme yerlerinin ve buralardaki gelişmelerin denetim altına alınması da, planlama, yani bu yerlerin fiziki planlarının yapılması yoluyla olur. Yasa, daha ilk maddesi ile plansız, kendiliğinden gelişmelere izin verilmeyeceğini böylece vurgulamış oluyor. Yine birinci maddede, yerleşme yerlerindeki yapılaşmalardan da söz ediliyor ve bunların plan koşullarına uygun olacakla¬rı gibi, fen, sağlık ve çevre koşullarına da uygun olmaları gereği belirtiliyor. Bu madde Anayasanın bir hükmünün de yerine getirilmesi anlamını taşır. Anayasamızın "Sağlık, Çevre ve Konut" başlığını taşıyan 56. maddesinde "Herkes, sağlıklı ve dengeli bir çevrede yaşama hakkına sahiptir. Çevreyi geliştirmek, çevre sağlığını korumak ve çevre kirlenmesini önlemek Devletin ve vatandaşların ödevidir" denilmektedir. Ayrıca, 57. Maddede Devlet′in, şehirlerin özelliklerini ve çevre şartlarını gözeten bir planlama yapacağından da söz ediliyor. İmar Kanunu′nun "genel esas" başlığını taşıyan üçüncü maddesinde, herhangi bir alanın, her ölçekteki plan koşullarına, şayet planı yok veya ya¬pılmamışsa, yönetmelik koşullarına uygun olarak kullanılması zorunluluğu getirilmektedir. Herhangi bir alan, bir kullanıma ayrılacağı zaman bakılacak; o alanla ilgili bir bölge planı, çevre düzeni planı, nazım plan veya uygulama planı varsa bunlar, şayet hiçbiri yoksa, o alanın kullanımı ile ilgili yönetme¬lik hükümleri uygulanacaktır. Görüldüğü gibi, imar yasası, plansız, düzensiz, kendiliğinden gelişmelere izin vermemektedir. Yerleşme yerlerinin olabildi¬ğince planlı olarak gelişmesi ve şayet planı olmayan bir yer söz konusu ise, buradaki gelişmelerin de yönetmeliğe uygun olarak yönlendirilmeleri isten¬mekle ve bu amaçla, 2 Kasım 1985 tarihli Resmi Gazete′de yayımlanarak yürürlüğe giren, 2 Eylül 1999, 17.3.2001 ve 30.6.2001 tarihli Resmi Gazete¬lerde yayınlanan değişiklikler ile yürürlükte bulunan ve adı "Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği" olarak değiştirilen "Belediye ve Mücavir Alan Sınırları İçinde ve Dışında Planı Bulunmayan Alanlarda Uygulanacak İmar Yönetme¬liği" bulunmaktadır. Bu yönetmelik, ülke bütününde planı olmayan her yerde kullanılacak ve buralardaki yapılaşmayı denetim altına alacaktır. Her ne kadar 3194 Sayılı İmar Kanununun 3.maddesinde plansız alanlar için yönetmelik koşullarının uygulanacağı belirtilmiş ve bu konuda da "Plan¬sız Alanlar İmar Yönetmeliği" çıkarılmışsa da; Belediye Kanunu. Büyükşe-hir Belediyesi Kanunu ve İl Özel İdaresi Kanunu olarak her üç yerel yönetim kanununda yer alan İl Çevre Düzeni Planı yapılması zorunluluğu çerçeve- 19 sinde Türkiye′de bir karış plansız alan kalmayacağı ve dolayısıyla Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinin uygulama alanı kalmadığı söylenebilir. Ancak, İl Çevre Düzeni Planlarının üst düzey mekansal strateji planları olduğu ve kesin sınırlarla fonksiyonlar belirleyen arazi kullanım planları olmamaları gerektiği düşünülerek, ve de plansız alandan amacın, Nazım İmar Planı ve Uygulama İmar Planı bulunmayan alanlar olduğu yorumu yapılarak, İmar Kanununun 3.maddesinin ve Plansız Alanlar İmar Yönetmeliğinin halen uygulama olanağı olduğu da ileti sürülebilir. Biz, yine de, hiçbir yerin imarı¬nın yönetmeliklerle yönlendirilnıemesi, her yerleşmenin veya yerleşmeye açılmak istenen her alanın mutlaka planının yapılması gerekliliğine inanıyo¬ruz. Büyükşehir Belediyelerinde, 1/25000 ölçekli Nazım İmar Planlarının yapılması zorunlu hale getirildiğinden ve böylece bu alanlarda plansız alan kalmayacağından, Büyükşehir Belediyelerinde Plansız Alanlar İmar Yönet¬meliği uygulanmayacaktır. 3194 Sayılı yasadan önce, imar mevzuatı kentsel alanlarda uygulanmış, sonraları kırsal alanlarda da uygulanmaya başlanmıştır. Ancak, eski imar mevzuatımız hükümleri dışında kalan alanlar da vardı. Bugünkü imar mev¬zuatı, bu çeşit boşlukları doldurmuş, imar mevzuatı uygulanma alanı dışında bir karış >er bırakmamıştır. İmar Kanunu′nun kapsamından söz eden 2. maddeye göre, belediye ve mücavir alanları ile, bunların dışında kalan tüm kırsal alanlarda, yani her yerde, genel kural olarak İmar Kanunu uygulana¬caktır. Genel kural olarak dedik, çünkü biraz sonra, bazı yerlerde İmar Ka¬nunu değil, belirli özel yerlerin imarı ile ilgili başka mevzuatın uygulandığını göreceğiz. Biraz önce İmar Kanununun belediye ve mücavir alanları içinde ve dı¬şında uygulanacağından söz ettik. Belediye alanı, belediye sınırları içinde kalan alandır. Bir belediyenin mücavir alanı ise; o belediyenin gelecekteki gelişmesi için önem taşıyan ve sınırları belirlenerek imar mevzuatı bakımın¬dan onun denetim ve gözetimi altına alınan alandır. İmar Kanununun 45. maddesine göre mücavir alan sınırları saptanır, belediye meclisinde kabul edilir, Belediyenin bağlı olduğu ilin il idare kuruluna gönderilir. İl idare ku¬rulunun kabulü ile Bayındırlık ve İskan Bakanlığı′na gönderilir. Bakanlık aynen veya değiştirerek onaylar ve mücavir alan ortaya çıkar. Bayındırlık ve İskan Bakanlığı, bir yeri bir belediyenin mücavir alanı yapmaya ve mücavir alanı olmaktan çıkarmaya doğrudan yetkilidir. Ancak, bir belediye bir yerin kendi mücavir alanı olmaktan çıkarılmasını isterse, aynen o yer mücavir alana alınırken yapılan işlemlerin tekrarlanması gerekecektir. Yani belediye meclisinden, mücavir alandan çıkarma kararı alınıp, il idare kurulundan onaylatılıp, Bakanlığın da bunu onaylaması gerekecektir. Yasa, mücavir alanların belediye sınırına bitişik olma zorunda bulunmadığı ve sınıra bitişik olmayan çevre köylerin de mücavir alana alınabileceği hükmünü getirmiştir. 20 Ancak bu köylerin tüzel kişiliklerini kaybetmeyecekleri sadece, imar, plan¬lama ve kentsel kamu hizmetlerinin sunulması açısından, ilgili belediyenin denetimi altında olacağı unutulmamalıdır. Mücavir alan konusu ileride ayrıntılı olarak verilecektir. Ayrıca, Belediye ve Mücavir Alanları İçinde ve Dışında Planı Bulunma¬yan Alanlarda Uygulanacak İmar Yönetmeliği (Değişiklikten sonraki adı ile Plansız Alanlar İmar Yönetmeliği) ile ilgili ayrıntılı açıklamalar da ileride verilecektir. Demek ki, İmar Kanunu′nıın uygulama alanı ve imar mevzuatının kap¬samı ile ilgili ana kuralımız; belediye ve mücavir alanları içinde ve dışında, her yerde 3194 sayılı İmar Kanunu ve ilgili mevzuatın uygulanmasıdır. An¬cak İmar Kanunu 4. Maddesinde bazı istisnalar getirmiştir. Bunlar: 2634 sayılı Turizm Teşvik Kanunu, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu. 2960 sayılı Boğaziçi Kanunu, 3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkında Kanundur. (Bu Kanun 10.07.2004 tarihinde 5216 sayılı kanun ile yürürlükten kaldırıl¬mıştır. Böylece, burada istisna olarak gösterilen 3030 sayılı kanunun yerini 5216 sayılı kanun alacaktır.) Ayrıca, bu kanunlardan başka, belirlenmiş veya ileride belirlenecek olan yerler için de, bu yerlerle ilgili olarak çıkarılacak olan özel kanunlar uygula¬nacaktır. Bu istisnaları açıklayacak olursak; Örneğin, bir turizm alanının planlan¬ması ve oradaki yapılaşmalar için öncelikle 2634 sayılı Turizm Teşvik Ka¬nunu ve ilgili yönetmelikleri uygulanır. Şayet bu kanunlarda bir konuda hü¬küm bulunamıyorsa, veya bir boşluk varsa, o zaman İmar Kanunu′nıın bu özel kanunlara aykırı olmayan hükümleri uygulanır. Yukarıda saydığımız istisnalardan başka, Türk Silahlı Kuvvetlerine ait yapılar için de bir istisna getirilmiş, bu yapılar için İmar Kanunu nun hangi hükümlerinin nasıl uygulanacağına Milli Savunma ile Bayındırlık ve İskân Bakanlıklarının birlikte karar verecekleri hükmü konulmuştur. 21 İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ 7 İÇİNDEKİLER 9 BÖLÜM 1 GİRİŞ 1.1. ŞEHİR PLANLAMA HUKUKUNUN TÜRK HUKUK SİSTEMİ İÇERİSİNDEKİ YERİ, UYGULAMA ALANI VL KAPSAMI 18 1.2. TÜRK MEVZUATINDA HALİHAZIR HARİTALAR, PLAN TÜRLERİ PLANLAR HİYERARŞİSİ ve PLANLAMADA YETKİ 22 1.2.1. Halihazır Haritalar 22 1.2.2. Plan Türleri 25 1.2.3. Planlar Hiyerarşisi 26 1.2.3.1. Planlar Arasındaki Hiyerarşik İlişki 26 1.2.3.2. Hukuk Kuralları Hiyerarşisi ve İmar Planlarının Bu Hiyerarşideki Yeri 29 1.2.3.3. Planlararası Hiyerarşinin Kapsamı 29 Üst Düzey Sosyo-Ekonomik Planlar Olan Ülke Kalkınma Planı ve Bölge Planları Arasındaki Uyum ve Bunlarla Üst Düzey Fiziki Planlar Arasındaki İlişki 30 1/25.000 Ölçekli Nazım İmar Planı ile 1/5000 veya ]/2000Ölçekli Nazım İmar Planı Arasındaki İlişki.... 34 Nazım İmar Planları (1/5000 veya 1/2000 ölçekli) ile Uygulama İmar Planları (1/1000 ölçekli) Arasındaki Uyum 35 1.2.4. Planlamada Yetki 36 1.2.4.1. Planlama Yetkilerinin Merkezi Yönetim ile Yerel Yönetimler Arasında Dağılımı ve Planlamada Eşgüdüm 37 1.2.4.2. Özel Amaçlı Planlar ve Planlamada Yetki 39 1.2.4.3. Bakanlıklararası Yetki Karmaşası 39 1.2.4.4. Büyükşehir Belediyelerinde Planlamalar 40 1.2.4.5. Mücavir Alanlar ve Plânlama Yetkileri 46 Mücavir Alan Olgusunun İmar Mevzuatına Girişi 47 Mücavir Alan Olgusunun İmar Mevzuatına Giriş Nedenlerinin İncelenmesi 48 9 Mücavir Alan Olgusunun. Mevcut Mevzuat ve Planlama İlkeleri İşığında Devamına Gerek Olup Olmadığının İrdelenmesi ve Değerlendirilmesi 49 ■ Mevcut Mevzuat Açısından Durumun İncelenmesi 49 ■ Planlama Açısından Durumun İncelenmesi 50 Mevcut Mevzuata Göre, Mücavir Alana Alma ve Mücavir Alandan Çıkarma İşlemlerini Yönlendiren İlke ve Kurallar 50 ■ 14.4.1986 gün ve 1 14 sayılı Genelge 51 ■ 14.6.1990 Tarihli Genelge 51 ■ 10.3.1992 Tarihli Genelge 52 ■ Günümüzde, Mücavir Alana Alma ve Mücavir Alandan Çıkarma İşlemleri 54 1.3. PLANSIZ ALANLARDA İMAR UYGULAMALARI 54 1.3.1. Yönetmeliğin Uygulanacağı Dört Grup Alan 56 1.3.2. Dört Grup Alan İçin Getirilmiş Olan "Genel Esaslar" 58 i.3.3. Nerelerde Hangi Hükümlerin Uygulanacağı 59 BÖLÜM 2: FİZİKİ PLANLARIN AYRINTILI OLARAK İNCELENMESİ 2.1. ÜST DÜZEY FİZİKİ PLANLAR (ÇEVRE DÜZENİ PLANLARI) 63 2.1.1. Bu Konuda Mevzuatımızdaki Terminoloji Karmaşası 64 2.1.2. Çevre Düzeni Plânı Hazırlanmasının Ana İlkeleri 65 2.1.3. Üst Düzey Fiziki Planların Hazırlanması 66 2.1.3.1. Ülke ve Bölge Planlarına Uyma Zorunluluğu 66 2.1.3.2. Çevre Düzeni Planı Yapımı İçin Verilerin Elde Edilmesi ve Plan Kararlarının Üretilmesi 67 2.1.3.3. Koruma Kullanma Dengesinin Sağlanması 69 2.1.3.4. Alt Ölçekli Plânları Yönlendirme Görevi 70 2.1.4. Plan Raporu, İlke Kararları, Plan Notları ve Plan Uygulama Hükümleri 71 2.1.5. Teknik ve Sosyal Donatı Alanları 74 2.1.6. Çevre Düzeni Plânlarının Revizyonu, Değişiklikleri ve İlaveleri 74 2.2. İMAR PLANLARI (YEREL PLANLAR) 75 2.2.1. İmar Planlarının Sınıflandırılması 75 2.2.1.1. Nazım İmar Planları (1/5000 veya 1/2000 ölçekli, Büyükşehir Belediyelerinde 1/25.000 var) 75 2.2.1.2. Uygulama İmar Planları (1/1000 Ölçekli) 78 2.2.1.3. Tamamlayıcı Planlar 79 Revizyon Planı 80 10 İlave Plan 80 Mevzi İmar Planı 81 2.2.2. İmar Planı Yapım Süreci ve Plan Kararlarının Üretilmesi 83 2.2.2.1. Plan Yapımını Düzenleyen Mevzuat 83 2.2.2.2. Ön Bilgi ve Belgelerin Elde Edilmesi 84 2.2.2.3. İmar Planlarının Üst Düzey Planlara Uyma Zorunluluğu 84 2.2.2.4. Bilgilerin Toplanması, Araştırma ve Saptamaların Yapılması, Analizler ve Plan Kararlarına Götürecek Sentezlerin Elde Edilmesi 86 Plan Öncesi Çalışmalar 86 Plan Yapımı 87 Bilgilerin Toplanması ve Analizi 87 Sentez Yapılarak Plan Kararlarının Üretilmesi 90 2.2.3 İmar Planı Yapımı, İmar Planı Yaptırma Zorunluluğu ve İmar Planı Yapacaklarda Aranacak Yeterlik 92 2.2.3.1. İmar Planı Yapımı 92 2.2.3.2. İmar Planı Yaptırma Zorunluluğu 94 2.2.3.3. İmar Planı Yapacaklarda Aranacak Yeterlik 95 2.2.4. İmar Planlarının Kabul Prosedürü 97 2.2.5. İmar Planlarında Değişiklik Yapılması 98 2.2.6. Uygulama İmar Planlarının Uygulanması 100 2.2.6.1. Plan Uygulamanın Yasal Araçları 101 Beş Yıllık İmar Programları 102 İmar Parselasyon Planlan ve İmar Kamulaştırmaları 103 ■ Planların Mevzuata Aykırı Olarak Uygulanmaları 103 ■ Mevzuatın Plan Uygulanmalarını Düzenleyiş Biçimi 104 ■ İmar Parselasyon Planlarının Yaptırılma Zorunluluğu 104 ■ Plan Uygulanması ve İmar Kamulaştırmaları 107 2.2.6.2 İmar Parselasyon Planlaması 110 İmar Parselasyon Planlamasının Ana İlkeleri 110 ■ Uygulama Sınırlarının Dengeli D.O.P. Dağılımını Sağlayacak Biçimde Geçirilmesi İlkesi 111 ■ D.O.P Olarak Alınamayan Miktarın Bedeke Dönüştürülmesi İlkesi 115 ■ Parsellerin Oluşturulması ve Dağıtımının Belirli Kurallara Bağlanması İlkesi 117 o İmar Parselasyon Planlamasının Yapım Süreci 1 17 o İmar Parsellerinin Oluşturulması 1 18 o Dağıtımı Düzenleyen Kurallar 120 11 2.3. ÖZEL AMAÇLI PLANLAR VE ÖZEL ALANLARDA PLANLAMALAR . 122 2.3.1. Koruma Mevzuatı ve Koruma Amaçlı İmar Planlan 122 2.3.1.1. Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu Çerçevesinde Planlama ve Uygulamalar 127 2.3.1.2. Kentsel Dönüşüm Kanunu Tasarısının Yasalaşması Durumunda 2863 Sayılı Yasa′nın Dönüşüm Amaçlı Projeler Çerçevesinde İncelenmesi 133 2.3.1.3. 16.06.2005 Tarih ve 5336 Numaralı Yıpranan Tarihi ve Kültürel Taşınmaz Varlıkların Yenilenerek Korunması ve Yaşatılarak Kullanılması Hakkında Kanun Çerçevesinde Planlama ve Uygulamalar 140 2.3.1.4. Kentsel Dönüşüm Kanunu Tasarısının Yasalaşması Durumunda 5366 Sayılı Yasa′nın Dönüşüm Amaçlı Projeler Çerçevesinde İncelenmesi 143 Kanunun Amaç ve Kapsamı 143 5366 ve 2863/5226 Sayılı Yasaların Karşılaştırılması 145 Yenileme Projelerinin Uygulanması 147 Yenileme Projelerinin Dönüşüm Projeleri Niteliği Taşıyıp Taşımadığı 148 Yasa ve Yönetmelikte Belirtilen Ancak Net Olmayan Durumlar 149 2.3.1.5. 14.07.2004 Tarih ve 5225 Sayılı Kültür Yatırımları ve Girişimlerini Teşvik Kanunu 152 2.3.1.6. Koruma Planlaması ve Uygulaması Açısından Durumun Değerlendirilmesi 154 Genel Açıklamalar 154 Koruma Alanlarında Dönüşüm Proje Uygulamalarına Yardımcı Olmak Üzere Yapılacak Çalışmalar 155 2.3.2. Turizm Mevzuatı ve Turizm Amaçlı İmar Planları 159 2.3.2.1. Turizm Teşvik Mevzuatındaki Gelişmeler 160 2.3.2.2. Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgeleri ile Turizm Merkezlerinde Uygulamalar 163 2.3.3. Çevre Mevzuatı, Çevre Düzeni Planlan ve Özel Çevre Koruma Bölgesi Planlaması 164 2.3.3.1. Çevre Düzeni Planlarında Çevre Bakanlığının Yetkisi ve Bakanlıklararası Yetki Çatışması 168 2.3.3.2. Çevre ve Orman Bakanlığı Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun ile Yerel Yönetim Yasaları Çerçevesinde Durumun Değerlendirilmesi 169 2.3.4. Kırsal Planlama ve Köy Yerleşme Alanı Planlaması 170 2.3.5. İmar Affı Mevzuatı ve Islah İmar Planlaması 174 12 2.3.6. Sanayide Yerseçimi ve Sanayi Alanlarında Planlamalar 176 2.3.6.1. Planlı Alanlarda Sanayi İçin Yer Seçimi 176 2.3.6.2. Planı Bulunmayan Alanlarda Sanayi İçin Yerseçimi 178 Sanayide Yer Seçimi İçin Planı Bulunmayan Alanların Önemi 178 Planı Bulunmayan Alanların İmar Düzeni 178 2.3.6.3. Sanayi Yeri Seçilirken Dikkat Edilmesi Gereken Arazi Kullanımı Yasal Kısıtlayıcıları 178 2.3.6.4. Sanayi Alanları İle İlgili Sorunlar ve Yeni Mevzuat 187 2.3.6.5. Söz Konusu Üç Yasa ve İlgili Yönetmeliklerin Ayrıntılı İncelenmesi 193 2.3.7. Boğaziçi Alanında Planlamalar ve İmar Uygulamaları 206 2.3.8. Kıyı Alanlarında ve Su Havzalarında Planlama ve Uygulamalar 209 2.3.8.1. Genel Olarak 209 İki Mevzuatın Birbiriyle Olan İlişkisi 209 İki Mevzuatın Birbirini Tamamlar Nitelikte Hükümler İçermesi 210 2.3.8.2. Kıyı Mevzuatı Açısından Planlamalar ve Plan Uygulamaları 21 I Yürürlükteki 04.04.1990 Tarihli ve 3621 Sayılı Kıyı Kanunu ve Kıyı Kanununun Uygulanmasına Dair Yönetmelik Çerçevesinde Planlamalar ve Plan Uygulamaları 21 I Günümüzdeki Durum 215 3621 Sayılı Kıyı Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı Taslağı İle Getirilmesi Önerilen Değişiklik ve Yenilikler 225 2.3.8.3. Su Toplama Havzalarında Planlamalar ve Yapılanmalar....227 Genel Olarak 227 İski İçmesuyu Havzaları Yönetmeliği 228 Su Kirliliği Kontrolü Yönetmeliği 232 Diğer Yönetmelikler 238 2.3.9. Toplu Konut Mevzuatı ve I′oplu Konut Alanlarında Planlamalar 239 2.3.9.1. Yasanın Amacı ve Uygulama Alanı 239 2.3.9.2. Planlama ve Uygulamalar 240 2.3.9.3. Sosyal Amaçlı Hizmetler 241 2.3.9.4. Toplu Konut Kanununun "Gecekondo Dönüşüm Projeleri" ile ilgili Hükümleri 241 2.3.9.5. Arsa Ofisi Genel Müdürlüğünün Kaldırılması ile Görev ve Yetkilerinin Toplu Konut İdaresi Başkanlığına Verilmesi 242 2.3.10. Ormanlarda ve Milli Park Alanlarında Planlama ve Uygulamalar ....243 13 2.3.10.1.Orman Alanlarında Planlamalar 243 2.3.10.2.Orman Alanlarında Uygulamalar 245 Orman Alanları ve Orman Sayılmayan Alanlar 245 Orman Sınırları Dışına Çıkartılabilecek Alanlar 246 Orman Alanlarının ve 2B Alanlarının Kadastrosu ve Tescilleri 248 2.3.!0.3.Milli Park Alanlarında Planlamalar 253 2.3.11. Özelleştirme Yüksek Kurulu Kanalıyla Gerçekleştirilen Planlar 253 2.3.12. Tarım Alanlarında ve Mera′larda Planlamalar 257 2.3.12.1.Tarım Alanlarında Planlamalar 257 2.3.12.2. Mera, Yaylak, Kışlak Alanları İle Çayır ve Otlak Alanlarında Planlamalar 258 2.3.13. 10.07.2004 Tarih ve 5216 Sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu ile 03.07.2005 Tarih ve 5393 Sayılı Belediye Kanunu Çerçevesinde Planlama ve Uygulamalar 260 2.3.13.1. Büyükşehir Belediyeleri, İlçe ve İlk Kademe Belediyelerinde Görev, Yetki, Sorumluluk, Gelir, Gider, Bütçe, İktisadi Girişimler ve Hizmet İlişkileri ile Planlama Ve Uygulamalar 260 2.3.13.2.Belediye Kanunu′nun Büyükşehir Belediyelerine de Uygulanacağı Hükmü ve Belediye Yönetimi 264 2.3.13.3. Yerel Yönetim Yasalarının Planlama ve Plan Uygulama ile İlgili Hükümleri 2.3.14. İncelenen Yasalar Arasında İlişkilerin Kurulması, Yasal Engellerin Ve Boşlukların Saptanması 2.3.14.1. Planlama Açısından Değerlendirme 2.3.14.2. Yerel Planlamayı Yönlendirecek Üst Düzey Planlamanın İncelenmesi 2.3.14.3. Yerel Planlamanın İncelenmesi 2.3.14.4. Planlama Açısından Yasal Engellerin ve Boşlukların belirlenmesi BÖLÜM 3: DEPREMLE İLGİLİ OLARAK YAPILAN ÖNEMLİ ÇALIŞMALARIN İNCELENMESİ 3.1. JICA RAPORUNUN İNCELENMESİ 283 3.1.1. Afet Yönetimi İle İlgili Yasal Altyapının İncelenmesi 283 3.1.1.1. İdare Konusunda Mevcut Yasalar 283 3.1.1.2. İmar Yasaları 284 3.1.1.3. Afet Yönetimi İle İlgili Yasal Sistemler Bölümünün Son Başlığı Olarak ""Afet Yasaları" İncelenmiştir 284 14 3.1.2. İyileştirilmiş Afet Yönetimi İçin Öneriler 285 3.2. İSTANBUE DEPREM MASTER PLANINDAKİ HUKUKİ ÇERÇEVE İLE İLGİLİ KISIMLARIN İNCELENMESİ 285 3.2.1. Sunuş ve Giriş Bölümlerindeki Açıklamalarda Hukuki Çerçeve ile İlgili Noktalar (I- 8 Sayfalar) 286 3.2.2. Plan′ın Çeşitli Bölüm Ve Sayfalarında Hukuki Çerçeve ile İlgili Kısımlar 286 3.2.2.1. Yasalar, Yönetmelikler ve Malzeme Standartları (Sf. 207) (Bl.3.4) 286 3.2.2.2. Değerlendirme Ve Güçlendirmede Ortaya Çıkacak Hukuki Engellerin Tesbiti 287 3.2.2.3. Planlama Sistemi Ve Uygulama Araçları ile İlgili Olarak Yapılması Gereken Yasal Düzenlemeler: (Sf. 361- 362) (Bl.3.1.8.1) 287 3.2.2.4. Yasal Ve Yönetsel Sorunlar (Sf. 236) (B1.3.1.1.3) 288 3.2.2.5. Dönüşüm Meseleleri (Sf. 235) (BI.3.1.1.3) 288 3.2.2.6. Yasa Dışı Oluşmuş Alanlar (Sf. 307) (B1.3.1.5.6) 289 3.2.2.7. Planlama Ve Yapılaşma Mevzuatı (Sp. 425- 426) (Bl.3.2.5) 289 3.2.2.8. İmar Mevzuatı (Sf. 426- 435) (Bl.3.2.5.1) 289 3.2.2.9. Sakınım Planı için Gerekli Yasal Çerçeve ve Araçlar (Sf.907) (BI.3.7.1) 291 3.2.2.10. Risk Sektörleri Analizleri Ve Yasal Düzenlemeler: (Bl.3.7.1.1) 291 3.2.2.11.Sakınım Planı İçin Gerekli Yasal Düzenlemeler (Sf. 911) (Bl.3.7.1.2) 291 3.2.2.12.Sakınım Planı Hazırlanması İçin Düzenleme Alternatifleri (Sf.9l I) (BI.3.7.1.3) 291 3.2.2.13.Sakınım Planının İmar Planları İle İlişkileri: (Sf. 912) (Bi.3.7.1.4) 292 3.2.2.14. Kentsel Dönüşüm Alanları Ve Yerel Eylem Planları için Gerekli Yasal Çerçeve Ve Araçlar: (Bl.3.7.2) 292 3.2.2.15.Gerekli Görülen Düzenlemeler Ve Mevzuat (Bl.3.7.3) 294 3.2.2.16. Kat Mülkiyeti Kanunu (KMK) Kapsamında Değişiklik Önerileri Ve Yeni Hükümler Eklenmesi Önerileri (BI.3.7.4) 295 3.2.2.17. Sonuçlar Ve Öneriler (BI.8) 296 3.2.2.18. Hukuk: Temel Sorunlar (Sf. 1308-1310) (Bl.8.5) 296 3.3. DEPREM ŞURASI 2004′ÜN MEVZUAT KOMİSYONU RAPORUNUN İNCELENMESİ 297 3.3.1. Komisyon Çalışma Sistemi 298 3.3.2. Mevcut Mevzuatın Değerlendirilmesi Ve Öneriler 298 15 3.3.2.1. Mevcut Mevzuatın Değerlendirilmesi 298 3.3.2.2. Yeni Mevzuat Önerileri 300 3.4. ZEY TİNBURNU PİLOT PROJESİ (ZPP) ÇERÇEVESİNDE YAPILAN HUKUKİ ÇALIŞMALARIN ÖZETİ 301 3.4.1. Yeni Bir Hukuki Çerçeve 301 3.4.1.1. Mevcut Yasaların Getirdikleri 302 3.4.1.2. Çeşitli Yasalar İçin Öneri Maddeler 304 3.4.1.3. Öneri Kentsel Dönüşüm Yasası 309 3.4.1.4. İstanbul Kentsel Dönüşüm Kanunu Tasarısı Taslağında Yer Alması Gereken Konular 3 10 3.4.2. İstanbul Kentsel Dönüşüm Kanunu Tasarısı Taslağı ve Gerekçesi ...313 3.4.2.1. İstanbul Kentsel Dönüşüm Kanunu Tasarısı Taslağı Gerekçesi 3 13 3.4.2.2. İstanbul Kentsel Dönüşüm Kanunu Tasarısı Taslağı 314 3.4.3. Türk Planlama Sisteminde Ortaya Çıkması Muhtemel Uyumsuzlukların Giderilmesi İle Kentsel Dönüşüm ve Gelişim Projelerinin Sağlıklı Bir Biçimde Hazırlanıp Uygulanabilmeleri İçin Yasal Düzenleme Önerileri 317 3.4.3.1. Anayasada Önerilen Değişiklik 317 3.4.3.2. Afetler Kanunu′nda Önerilen Değişiklikler 319 3.4.3.3. Kültür Ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu′nda Değişiklik Önerileri 320 3.4.3.4. Toplu Konut Kanununda Önerilen Değişiklikler 322 3.4.3.5. İmar Kanunu Tasarısı Taslağında Yapılması Gereken Değişiklikler 323 EK - I Planlama ve İmarla İlgili Önemli Güncel Mevzuat 327 KAYNAKÇA 349 16
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı