Türk Medeni Hukukunda Taşınmaz Rehni ( İpotek ) - ALİ ESKİOCAK
Türk Medeni Hukukunda Taşınmaz Rehni ( İpotek ) - ALİ ESKİOCAK
Ali ESKİOCAK / Sümer ALTAY - Vedat Kitapçılık
Sayfa Sayısı
:
1057
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2007
ISBN NO
:
9789758875832
I. KÄ°TAP SÄ°STEMATÄ°K AÇIDAN TAÅžINMAZ REHNÄ° HUKUKU BÄ°RÄ°NCÄ° BÖLÜM TAÅžINMAZ REHNÄ°NE GENEL BAKIÅž § 1. GÄ°RÄ°Åž 1- Taşınmaz rehni, bir alacağı teminat altına almak amacıyla bir veya birden çok taşınmaz üzerinde kurulan ve alacaklıya borç ödenmediÄŸinde taşınmazın pa¬raya çevrilmesini talep etme yetkisi veren sınırlı bir aynî haktır. Taşınmaz rehni, MK. m. 850-938 hükümleri ile düzenlenmiÅŸtir. Taşınmaz rehninde, belirli bir ta¬ÅŸÄ±nmaz ile alacağın tahsilinin güvence altına alınması söz konusudur. BaÅŸka bir deyiÅŸle, alacağın belirli bir taşınmaz veya birden çok taşınmazla güvence altına alınmasını saÄŸlayan iliÅŸkiyi rehin müessesesi saÄŸlamaktadır. Gerçekten, kiÅŸisel alacak, rehin iliÅŸkisi nedeniyle bir veya birden çok taşınmazla güvence altına alınmaktadır. Ancak, rehnin saÄŸladığı aynî güvence ile kefalet ve garanti sözleÅŸ¬mesi gibi kiÅŸisel güvenceler arasında saÄŸlanan teminatların nitelikleri bakımın¬dan ciddî bir fark vardır. Åžöyle ki, kiÅŸisel güvencelerde, belli nesnelerin bir ala¬caÄŸa teminat olarak tahsisi söz konusu deÄŸildir. Alacaklı, temel borç iliÅŸkisinde-ki asıl borçlunun yanında, borca katılan diÄŸer kiÅŸilerin malvarlıklarına da -bor¬cun ödenmemesi halinde- müracaat etme olanağına sahiptir. Bu faraziyede, ala¬caklının kendisine kiÅŸisel güvence saÄŸlayan borçluların önceden güvence konu¬su olarak belirlenen belirli mal veya mallarını paraya çevirme yetkisi yoktur. Alacaklı, borç ödenmediÄŸi takdirde kiÅŸisel sorumluluÄŸu olmayan borçluların haczi kabil mallarına haciz koyacak ve hacizli malları paraya çevirtmek suretiy¬le alacağını tahsil etmeye çalışacaktır. Bu durumda, baÅŸka alacaklıların da aynı mallara haciz koydurarak, hacze iÅŸtirak etmeleri söz konusu olabilecektir. Hatta, haciz konulan mallar daha önce rehinle yüklenmiÅŸ ise, haciz koyduran alacaklı uyguladığı hacizden sonuç alma imkânından yoksun kalabilecektir. Ayrıca, hac- 1 TÜRK MEDENÃ� HUKUKUNDA TAŞİNMAZ REHNI SÜMER ALTAY/AÜ ESKÄ°OCAK zin uygulanmasından sonra borçlunun iflâsı açıldığı takdirde, takip duracak ve iflâs kararı kesinleÅŸince hacizler de düÅŸecektir (Ä°Ä°K. m. 193). Alacaklı, hacizden doÄŸan haklarını iflâs masasına karşı ileri süremeyecektir. Çünkü, haciz bir aynî hakka vücut vermeyen ve sadece borçlunun mahcuz mal üzerindeki tasar¬ruf yetkisini kısıtlayan bir iÅŸlemdir1. Buna karşılık, rehin hakkının aynî hak niteliÄŸi dolayısıyla üçüncü kiÅŸilere, hacizli alacaklılara ve iflâs masasına karşı ileri sürülmesi mümkündür. Ayrıca, rehne tahsis edilen taşınmaz kural olarak cebrî icra yoluyla paraya çevrildikten sonra rehin alacaklısı, satış bedelinin ve rehin derecesinin imkan verdiÄŸi ölçüde öncelikle tatmin edilecektir. GörüldüÄŸü gibi, taşınmaz rehni temin ettiÄŸi alacağın tahsiline tahsis edilmiÅŸ belli bir taşın¬maz üzerinde alacaklıya rüçhan hakkı saÄŸlamaktadır. Buna göre, taşınmaz rehni, hak sahibine bir taşınmazın deÄŸerinden alacağını elde etme yetkisi veren sınırlı bir aynî haktır2. Buna karşılık, kiÅŸisel teminatlarda, belli malların belli bir alacaÄŸa teminat olarak tahsis edilmesi söz konusu deÄŸildir. Åžahsî teminatlar, bu teminatı saÄŸla¬yanların itibarına, ödeme gücüne ve malvarlığı imkânlarına dayanır3. Rehin hak¬kının saÄŸladığı güvencenin bizatihî belirli bir mala iliÅŸkin olması nedeniyle; bu güvence, belirli bir alacaÄŸa özgülenmiÅŸ, belli bir mal üzerinde somutlaÅŸmış, ob¬jektif nitelikte, saÄŸlam bir garanti özelliÄŸine sahiptir. Bu nedenle, sermaye ihtiyacının kredi ile saÄŸlanması konusunda taşınmaz rehni en ön planda yer alan bir teminat türüdür. Åžöyle ki; alacaklı, alacağını tah¬sil edemediÄŸinde, rehin konusu taşınmazı paraya çevirerek, rehin derecesinin sı¬ra ve miktarı gözetilerek, satış bedelinin saÄŸladığı imkân dahilinde alacağını ön¬celikle elde edebilecektir. Rehin hakkı, bu niteliÄŸi itibariyle, alacaklıya taşınma¬zın deÄŸerinden alacağını elde etme yetkisi veren sınırlı bir aynî hak teÅŸkil eder4. Rehinli alacaklı bu hakkını, herkese karşı ve özellikle rehinli taşınmazı devren iktisap edenlere ve iflâs masasına karşı da ileri sürebilmek hakkına sahiptir5. 2- Sebepten soyut nitelikteki ipotekli borç senedi ve irat senedi hariç tutu¬lursa, rehin hakkının fer′î mahiyette sınırlı bir aynî hak olduÄŸunu belirtmek ge- 1 POSTACIOGLU tlhan E., icra Hukukunun Esasları, istanbul 1982, s. 6; KÖPRÜLÜ Bülent/ KANETl Selim, Sınırlı Aynî Haklar, 2. Baskı, Ä°stanbul 1982-1983, s. 251-252. 2 OÄžUZMAN M. Kemal/SELÄ°Çt Özer/OKTAY-ÖZDEMÄ°R Åžaibe, EÅŸya Hukuku, istanbul 2005, s. 679; AKlPEK Jale G., Türk EÅŸya Hukuku, C. III, Ankara 1974, s. 162; AYAN Mehmet, EÅŸya Hu¬ kuku, 2. Baskı, Konya 2001, s. 112. 3 TEKÃ�NAY Selahattin Sulhi, Menkul Mülkiyeti ve Sınırlı Aynî Haklar (EÅŸya Hukuku 11/3), Ä°stanbul 1994, s. 70. 4 OÄžUZMAN/SELÄ°ÇÄ°/OKTAY-ÖZDEMÄ°R, s. 679; AKÄ°PEK, s. 162; AYAN, s. 112. 5 ALTAY Sümer, Türk iflâs Hukuku, istanbul 2004, C.I, s. 659 vd. 2 SÜMER ALTAY / ALÄ° ESKÄ°OCAK TAÅžINMAZ REHNÄ°NE GENEL BAKIÅž rekir6. Bu itibarla, rehin müstâkil bir aynî hak niteliÄŸinde olmayıp, diÄŸer sınırlı aynî haklardan farklı olarak, mukadderatı alacaÄŸa baÄŸlı olan sınırlı bir aynî hak¬tır. Nitekim, taşınmaz rehninin fonksiyonu, alacağın aynî bir teminatla güvence altına alınmasında ve bu güvencenin paraya çevrilerek, alacaklının, taşınmazın deÄŸerinden öncelikle tatmin edilmesinde etkisini gösterir. Bu nedenle ipoteÄŸin, rehnin teminat fonksiyonunu gerçekleÅŸtiren bir rehin türü olduÄŸu açıktır. Buna karşılık, taşınmaz rehninin ipotek dışındaki türleri olan ipotekli borç senedi ve irat senedi, alacak-borç iliÅŸkisinden soyutlanmış ve taşınmazla teminata baÄŸlan¬mış olup, toprağın deÄŸerinin eÅŸyadan soyutlanarak, iktisadî hayatta tedavülünü saÄŸlayan kıymetli evrak niteliÄŸindeki senetlerdir. Bu nedenle, söz konusu senet¬lerin varlığı, senette tecessüm eden alacak ve rehin hakkına güven ihtiyacını kar¬ÅŸÄ±lamak amacıyla, sebepten soyut bir mâhiyet taşımaktadır. Bu nedenle, fer′îlik vasfı ipotekli borç senedi ve irat senedinde söz konusu deÄŸildir7. Ä°potekli borç senedi ve irat senedine ait bu özellikler bir yana bırakıldığın¬da; taşınmaz rehninin en geniÅŸ tatbikat alanı olan ipoteÄŸin fer′îlik karakterinin ve fer′î nitelikte sınırlı bir aynî hak olma özelliÄŸinin büyük bir önemi vardır. Åžöyle ki, alacağın mevcut olmaması veya sona ermesi ipoteÄŸin de maddî varlığı bakımından mevcut olmaması anlamına gelir8. Bu baÄŸlamda, bir aynî hak olarak rehnin tapu kütüÄŸüne tescili, alacağın varlığı bakımından hiçbir deÄŸer taşımaz. Tapu kütüÄŸündeki tescile dayanarak, mevcut olmayan bir alacaÄŸa ait rehni ve alacağı iyiniyetle iktisap etmek mümkün deÄŸildir9. Esasen; ipotek, alacak hak¬kından bağımsız biçimde kazanılamaz10. Bu nedenle, alacağın temliki (BK. m. 162 vd), alacağı temin eden ipoteÄŸin de alacağı devralana geçmesi sonucunu do¬ÄŸurur (BK. m. 168, MK. m. 891)". Çünkü, rehin hakkı alacaktan bağımsız, müs- 6 AKtPEK, s. 226; KÖPRÜLÜ/KANETÃ�, s. 377; OÄžUZMAN/SELtÇl/OKTAY-ÖZDEMÄ°R, s. 680; SAYMEN Ferit H./ELBÄ°R Halit K., Türk EÅŸya Hukuku Dersleri, 2. Baskı, Ä°stanbul 1963, s. 518; KUNTALP Erden, Anapara ve Üst Sınır Ä°potek Ayırımı (Anapara ve Üst Sınır Ä°potek Ayırı¬mı), Ankara 1989, s. 13; AYAN, s. 180; DOÄžAN Filiz, Ä°potek Açısından Belirlilik Ä°lkesi, TBBD, S. 5, 1992, s. 380; EROL Kemal, ipotek Kavramı ve Özellikleri, YD„ Yıl 72, S. 1-4, 1981, s. 319; ayrıca fer′îlik ilkesi hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. No: 311-325. 7 TEKÄ°NAY, s. 121; OÄžUZMAN/SELtÇl/OKTAY-ÖZDEMÄ°R, s. 756; KÖPRÜLÜ/KANETÄ°, s. 397; KUNTALP Erden, Medeni Kanun Hükümleri Açısından ipotekli Borç Senedi (Ä°potekli Borç Senedi), ipotekli Borç Senetleri Sempozyumu, Ankara 1984, s. 6-8. 8 KÖPRÜLÜ/KANETÃ�, s. 345; SAYMEN/ELBÄ°R, s. 581; OÄžUZMAN/SELÄ°Çl/OKTAY-ÖZDE- MtR, s. 696; AKtPEK, s. 227; TEKÄ°NAY, s. 108, AYAN, s. 199. 9 LEEMANN Hans, Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch IV. Band Sachenrecht, 2. Auflage 1920, Art. 824, N. 23; OÄžUZMAN/SELtÇÄ°/OKTAY-ÖZDEMÄ°R, s. 730. 10 AKtPEK, s. 226; KÖPRÜLÜ/KANETÄ°, s. 377; OÄžUZMAN/SELtÇÄ°/OKTAY-ÖZDEMÄ°R, s. 680; SAYMEN/ELBtR, s. 518; KUNTALP, Anapara ve Üst Sınır Ä°potek Ayrımı, s. 13; AYAN, s. 180; DOÄžAN, s. 380; EROL, s. 319. 11 KÖPRÜLÜ/KANETÄ°, s, 378; OÄžUZMAN/SELtÇÄ°/OKTAY-ÖZDEMÃ�R, s. 730; KARAHASAN M. ReÅŸit, Yeni Türk Medenî Kanunu, EÅŸya Hukuku, Medenî Kanun, C. II, Ä°stanbul 2002, s. 241; AYAN, s. 180; ayrıntılı bilgi için bkz. No; 319. TÜRK MEDENI HUKUKUNDA TAŞİNMAZ RF.HNI SÜMER ALTAY/ALI ESKIOCAK takil bir aynî hak olmayıp, alacaÄŸa baÄŸlı olan fer′î bir sınırlı aynî hak mahiyeti¬ni taşır12. Bu baÄŸlamda, tapu kaydındaki yolsuz bir tescile güvenen iyiniyetli üçüncü kiÅŸinin, ancak temelinde geçerli bir alacak bulunan rehin hakkım kazanması mümkün olur13. Åžöyle ki, tescil geçerli bir hukukî sebebe, muteber bir rehin söz¬leÅŸmesine dayanmamakla birlikte, rehnin temin ettiÄŸi alacak sıhhatli ve hukuken geçerli bir alacak ise; alacaklı, alacakla birlikte onun fer′î olarak tescile güven ilkesi nedeniyle rehin hakkını da kazanmış olur. Buna karşılık, alacak geçerli de¬ÄŸil ise, tapu kütüÄŸündeki tescile dayanarak, ne alacağın ve ne de rehnin kazanıl¬ması söz konusu olur14. 3- Rehinli alacaklı, alacağının rehinle karşılanmayan kısmı için borçlunun diÄŸer malvarlığı unsurlarına baÅŸvurma olanağına sahiptir15. Ancak, rehnin borç¬lu dışındaki bir üçüncü ÅŸahıs tarafından verilmesi durumunda, üçüncü kiÅŸi borç¬lu sıfatını taşımayıp, sadece taşınmazın satış bedeli ile sınırlı olarak sorumlulu¬ÄŸa tâbidir16. 4- Rehin hakkı, nesneler üzerinde oluÅŸtuÄŸu takdirde, sınırlı aynî haklar ara¬sında yer alır. Hak ve alacaklar fizikî bir varlığa sahip olmadıklarından, alacak¬lar ve haklar üzerindeki rehinler aynî hak olarak nitelendirilmezler. Nesnel var¬lığa sahip olmayan hak ve alacaklar üzerindeki rehinler, öÄŸretideki baskın görüÅŸ uyarınca "mutlak hak" olarak kabul edilirler17. Bu görüÅŸ, yerindedir; çünkü, ay¬nî haklar ancak somut nesneler üzerinde gerçekleÅŸebilir18. Bu nedenle, taşınır ve taşınmaz nesneler üzerinde kurulan rehin haklarının "sınırlı aynî haklar" katego¬risine girdiklerinde hiçbir kuÅŸku yoktur19. 12 AKÄ°PEK, s. 226; KÖPRÜLÜ/KANETÄ°, s. 377; OÄžUZMAN/SELÄ°ÇÄ°/OKTAY-ÖZDEMÄ°R, s. 680; SAYMEN/ELBlR, s. 518; KUNTALP, Anapara ve Üst Sınır Ä°potek Ayrımı, s. 13; AYAN, s. 180; DOÄžAN, s. 380; EROL, s. 319. 13 Kars. LEEMANN, Art. 824, N. 23; OÄžUZMAN/SELlÇl/OKTAY-ÖZDEMÄ°R, s. 730; tescile güvenin korunması ilkesi hakkında ayrıntılı bilgi için bkz. No: 186-187. 14 Kars. LEEMANN, Art. 824, N. 23; OÄžUZMAN/SELÄ°ÇÄ°/OKTAY-ÖZDEMÄ°R, s. 730. 15 OÄžUZMAN/SELÄ°ÇÄ°/OKTAY-ÖZDEMÄ°R, s. 732; SAYMEN/ELBÄ°R, s. 571; AKÄ°PEK, s. 228; KÖPRÜLÜ/KANETÄ°, s. 380; GÜRSOY Kemal Tahir/EREN Fikret/CANSEL Erol, Türk EÅŸya Hukuku, 2. Bası, Ankara 1984, s. 1035; ESENER Turhan/GÜVEN Kudret, EÅŸya Hukuku, Ankara 1993, s. 221; AYAN, s. 199; ayrıntılı bilgi için bkz. No: 326-327. 16 TEKÄ°NAY, s. 110; OÄžUZMAN/SELÄ°ÇÄ°/OKTAY-ÖZDEMÄ°R, s. 732; GÜRSOY/EREN/CAN- SEL, s. 1035; AKÄ°PEK, s. 228; KÖPRÜLÜ/KANETÄ°, s. 380; AYAN, s. 182; ayrıntılı bilgi için bkz. No: 328. 17 KÖPRÜLÜ/KANETÄ°, s. 253-254, 536; SAYMEN/ELBÄ°R, s. 690; AYAN, s. 128. 18 KÖPRÜLÜ/KANETÄ°, s. 253-254; OÄžUZMAN/SELÄ°ÇÄ°/OKTAY-ÖZDEMÄ°R, s. 4 vd.; AYAN, s. 254. 19 KÖPRÜLÜ/KANETÄ°, s. 253. 4 SÜMER ALTAY/AU ESKÄ°OCAK TAÅžINMAZ REHNÄ°NE GENEL BAKIÅž 5- Taşınmaz rehni, sınırlı bir aynî hak olmak itibariyle, diÄŸer sınırlı aynî hak¬lardan niteliÄŸi gereÄŸi farklı bir özellik taşır. Åžöyle ki, diÄŸer sınırlı aynî haklar, hak sahibine hakkın konusunu teÅŸkil eden nesneden yararlanma olanağı saÄŸlarken; re¬hinli alacaklının, rehin konusu nesneden yararlanma imkânı yoktur20. Rehnin ay¬nî hak olarak içeriÄŸi, alacaklının alacağı ödenmediÄŸi takdirde, rehin konusu taşın¬mazın paraya çevrilmesini talep etme yetkisinde kendisim gösterir21. Alacaklıya tanınan rehnin paraya çevrilmesi talep yetkisi; rehnin, alacağın elde edilmesi için mülkiyetin bünyesinden doÄŸan22 aynî bir teminat niteliÄŸini taşımasından kaynak¬lanır. Bu olgu, rehin hakkının güvence fonksiyonuna sahip olmasının doÄŸal bir sonucudur23. Gerçekten, rehin hakkının amaç ve iÅŸlevi, rehinli alacaklının rehin konusu nesneden yararlanmasını öngörmeyip, alacağın elde edilememesi farazi¬yesinde, aynî bir teminat olan rehin konusu malın paraya çevrilmesinde kendisi¬ni gösterir. Bu nedenle, rehin hakkı sahibinin rehin konusu maldan yararlanması, rehnin saÄŸladığı aynî hakkın amacı ve kapsamı dışındadır. Esasen, alacaklının re¬hin kurumuna duyduÄŸu gereksinimin kaynağı, rehin iliÅŸkisi aracılığıyla alacağın belli bir taşınmaz ile güvence altına alınmasını saÄŸlamaktır. Rehnin teminat iÅŸle¬vinin yanı sıra bir de tedavül görevi vardır24. Bu konuya ayrıca deÄŸineceÄŸiz25. 6- Taşınmaz rehni, hak sahibine bir taşınmazın deÄŸerinden alacağını elde et¬me yetkisi veren sınırlı bir aynî haktır26. Gerçekten, rehinli alacaklı alacağının vadesinde yerine getirilmemesi durumunda, rehin konusu malı icra makamları aracılığıyla paraya çevirterek, satış bedeli üzerinden alacağını öncelikli olarak elde etme yetkisine sahiptir27. DiÄŸer yandan, rehnin paraya çevrilmesi isteminin ileri sürülebileceÄŸi tarihe kadar rehinle yüklü taşınmazda meydana gelebilecek deÄŸer azalmalarına karşı, Kanunumuz rehinli alacaklıya bazı önlemleri alma yet¬kisi tanımıştır (MK. m. 865-867)28. Ayrıca, Medeni Kanunumuz rehinli mala 20 AKtPEK, s. 158; SAYMEN/ELBÄ°R, s. 518; KÖPRÜLÜ/KANETÄ°, s. 253; HATEMÃ� Hüseyin/ SEROZAN Rona/ARPACI Abdülkadir, EÅŸya Hukuku, Ä°stanbul 1991, s. 710; AYAN, s. 128. 21 AKtPEK, s. 162, OÄžUZMAN/SELtÇÄ°/OKTAY-ÖZDEMÄ°R, s. 679; KÖPRÜLÜ/KANETÄ°, s. 262; SAYMEN/ELBÄ°R, s. 518; ayrıca, ayrıntılı bilgi için bkz. No: 70, 275-280. 22 OÄžUZMAN/SELÄ°ÇÄ°/OKTAY-ÖZDEMtR, s. 677. 23 AKtPEK, s. 162; KÖPRÜLÜ/KANETÄ°, s. 259; OÄžUZMAN/SELÄ°ÇÄ°/OKTAY-ÖZDEMtR, s. 680; SAYMEN/ELBÄ°R, s. 519. 24 AKÄ°PEK, s. 163; OÄžUZMAN/SELÄ°ÇÄ°/OKTAY-ÖZDEMÄ°R, s. 679, 680; SAYMEN/ELBÄ°R, s. 519, 520; KÖPRÜLÜ/KANETÄ°, s. 257-258; GÜRSOY/EREN/CANSEL, s. 1010. 25 Ayrıntılı bilgi için bkz. No: 407-456. 26 AKÄ°PEK, s. 162; OÄžUZMAN/SELÄ°ÇÄ°/OKTAY-ÖZDEMtR, s. 679, TEKÄ°NAY, s. 70; GÜRSOY/ EREN/CANSEL, s. 1010; HATEMÄ°/SEROZAN/ARPACI, s. 712; AYBAY Aydın/HATEMÄ° Hü¬ seyin, EÅŸya Hukuku Dersleri, Ä°stanbul 1996, s. 187; AYAN, s. 112. 27 OÄžUZMAN/SELÄ°ÇÄ°/OKTAY-ÖZDEMÄ°R, s. 679; SAYMEN/ELBÄ°R, s. 518; AKtPEK, s. 162; KÖPRÜLÜ/KANETÄ°, s. 262. 28 Ayrıntılı′bilgi için bkz. No. 31, 266-273. • TÜRK MEDENÃ� HUKUKUNDA TAŞİNMAZ REHNÄ° SÜMER ALTAY/ALI ESKIOCAK yönelebilecek tecavüzlere karşı alacaklıya dava açma yetkisi de tanımıştır29. 7- Taşınmaz rehni sınırlı bir aynî hak teÅŸkil ettiÄŸinden, malikin rehinli taşın¬ mazı üçüncü kiÅŸilere temlik etmesi, alacaklının rehin hakkım etkilemez. Malik deÄŸiÅŸse bile, rehinli alacaklının rehinden doÄŸan hakları saklı olduÄŸundan, mülki¬ yet deÄŸiÅŸikliÄŸi borçlunun sorumluluÄŸunu etkilemez (MK. m. 887-889)30. 8- Kanunumuz taşınmazın devri ve bölünmesi faraziyelerinde; taşınmaz malikiyle borçlunun aynı kiÅŸi olmasını saÄŸlamak amacıyla, BK. m. 173 vd. hü¬kümleriyle düzenlenen borcun nakli hükümlerinden farklı hükümler sevkederek borcun naklini kolaylaÅŸtırmıştır (MK. m. 887-890)31. 9- Taşınmaz rehni, ancak ipotek, ipotekli borç senedi veya irat senedi ÅŸek¬linde kurulabilir (MK. m. 850). Bu üç taşınmaz rehni türü dışında yeni bir rehin çeÅŸidi oluÅŸturulamaz. Bu konuda, sınırlı sayılar kanunu (numerus clausııs) geçer¬lidir32. 29 KÖPRÜLÜ/KANETl, s. 294; OÄžUZMAN/SELÃ�ÇÄ°/OKTAY-ÖZDEMÄ°R, s. 195, 196. 30 Ayrıntılı bilgi için bkz. No. 340-341. 31 AKlPEK, s. 232; OÄžUZMAN/SELlÇt/OKTAY-ÖZDEMlR, s. 734; ayrıca ayrıntılı bilgi için bkz. No: 340-349. 32 AKÃ�PEK, s. 164; OÄžUZMAN/SELÄ°ÇÄ°/OKTAY-ÖZDEMÄ°R, s. 680; SAYMEN/ELBÄ°R, s. 516; KÖPRÜLÜ/KANETÄ°, s. 259. 6 Önsöz Taşınmaz rehnini maddî hukuk yönünden irdelemeyi esas alan bu eserimiz, iki kitaptan oluÅŸmaktadır. Birinci kitapta, sistematik açıdan taşınmaz rehni huku¬kunun maddî bünyesine iliÅŸkin ilke, kavram ve kurumlar deÄŸerlendirilmiÅŸtir. Bu kitapta, kurumların sistem içindeki yeri ve felsefesi özellikle belirtilmiÅŸ¬tir. Ayrıca, kurumlan düzenleyen mevzuat açıklanmış, teoriyle uygulama arasın¬daki iliÅŸkiler belirtilmiÅŸtir. Ayrıca, incelenen konuya iliÅŸkin içtihatlardan seçil¬miÅŸ örneklere yer verilmiÅŸtir. DiÄŸer yandan; ele alınan konuların icra ve iflâs hukuku ve medenî yargıla¬ma hukuku ile baÄŸlantılarına özellikle iÅŸaret edilmiÅŸtir. Bu baÄŸlamda; maddî hu¬kuk kavramı olan rehin hakkının taşınmazın deÄŸerini kısıtlayan sınırlı bir aynî hak olması özelliÄŸi, rehnin paraya çevrilmesi prosedürü ile bütünlük içinde ol¬duÄŸundan, bu fonksiyonel iliÅŸki gözönünde tutularak, rehin hukukuna iliÅŸkin ku¬rumlar açıklanmıştır. Eserimizin "Ä°kinci Kitap" baÅŸlığını taşıyan bölümünde yaklaşık 700 adet Yargıtay Kararı, rehin hukukunun ilke ve kavramları esas alınarak tasnif edilmiÅŸ, her bir içtihat analize tâbi tutulmak suretiyle, ilke temelinde özetlenmiÅŸtir. Ka¬rarlar; konularına göre baÅŸlıkları belirlenen paragraflarda, özel karar numaraları (ÖKN) altında yer almıştır. Ayrıca, her paragraf içinde yer alan içtihatlar, krono¬lojik bir diziliÅŸe tâbi tutulmuÅŸtur. Kitabımız, ortak ve uyumlu bir çalışmanın sonucunda ortaya çıkmıştır. Ese¬rin kapsamına giren herbir konu birlikte deÄŸerlendirilmiÅŸ, hukukî sorunlar tartı¬ÅŸÄ±lmış ve müÅŸterek sonuçlara ulaşılmıştır. Ayrıca, yazarlar arasında üslûp birliÄŸi¬ni saÄŸlamak için yapılan çalışmalar kolaylıkla arzu edilen sonuca ulaÅŸmıştır. Yaklaşık iki buçuk yıllık ortak bir çalışmanın ürünü olan bu kitabın deÄŸerli meslektaÅŸlarımıza yarar saÄŸlaması durumunda, eserimiz amacına ulaÅŸmış ola¬caktır. Eserin yazarlarından Av. Sümer ALTAY, bu kitabın oluÅŸmasına saÄŸladıkları manevî ve hukukî katkılardan dolayı sevgili eÅŸi Av. Ümran GünÅŸen ALTAY′a, deÄŸerli evlatları Av. Nihan ALTAY, Galatasaray Üniversitesi Hukuk Fakültesi Kara Ticaret Hukuku Ana Bilim Dalı AraÅŸtırma Görevlisi Sıtkı Anlam ALTAY ve Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Ana Bilim Dalı AraÅŸ¬tırma Görevlisi Sabah ALTAY′a içten teÅŸekkürlerini belirtmekten büyük bir mut- V ÖNSÖZ luluk duymaktadır. Eserin yazarlarından Av. Ali ESKÄ°OCAK da, kendisini bü¬yük fedakârlıklarla yetiÅŸtiren ve bugünlere gelmesini saÄŸlayan sevgili annesi Münire ESKÄ°OCAK ve babası Hasan ESKÄ°OCAK′a ve manevî desteklerini hiç¬bir zaman kendisinden esirgemeyen ablalarına ve kardeÅŸine ÅŸükranlarını belirt¬meyi zevkli bir görev sayar; ayrıca ve özellikle, her konudaki bilgi ve tecrübele¬rini büyük bir cömertlikle kendisiyle paylaÅŸan, manevî desteÄŸini hiçbir zaman esirgemeyen ve bu kitabın yazılması kıvanç ve onurunu kendisine bahÅŸeden ki¬tabın yazarlarından Sayın Av. Sümer ALTAY′a sonsuz minnet ve ÅŸükranlarını sunmaktan büyük bir mutluluk duyduÄŸunu belirtir. Kitabın meydana gelmesindeki özverili katkıları nedeniyle, deÄŸerli büro ar¬kadaÅŸlarımız Av. Sercan ALTAY ve asistanımız Åžerife ÖZTÜRK′e de teÅŸekkürü borç biliyoruz. Nihayet, bu eserin yayımlanmasını her zamanki gibi yoÄŸun bir çaba sonu¬cunda özen ve titizlikle gerçekleÅŸtiren Vedat Kitapçılık Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. Ltd. Åžti.′nin yöneticisi Sayın Vedat CARBAÅž′a ve kitabın dizgi ve tasarımını dikkatli ve özenli çalışmasıyla kaliteli bir biçimde gerçekleÅŸtiren Graf Dizgievi sahibi Sayın Sami ABBAS′a da içten teÅŸekkürlerimizi sunuyoruz. Avukat Sümer ALTAY Avukat Ali ESKÄ°OCAK VI Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER ÖNSÖZ V Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER VII KISALTMALAR XXIII BÄ°RÄ°NCÄ° KÄ°TAP SÄ°STEMATÄ°K AÇIDAN TAÅžINMAZ REHNÄ° HUKUKU BÄ°RÄ°NCÄ° BÖLÜM TAÅžINMAZ REHNÄ°NE GENEL BAKIÅž § 1. GÄ°RÄ°Åž 1 § 2. TAÅžINMAZ REHNÄ°NÄ°N ÇEŞİTLERÄ° 7 I- Ä°POTEK 7 II- Ä°POTEKLÄ° BORÇ SENEDÄ° 9 III- Ä°RAT SENEDÄ° 11 IV- TAÅžINMAZ REHNÄ°YLE SAÄžLANAN ÖDÜNÇ SENETLERÄ°.... 11 V- § 3. TAÅžINMAZ REHNÄ°NÄ°N KAZANILMASI VE SONA ERMESÄ°.. 12 I- TAÅžINMAZ REHNÄ°NÄ°N KAZANILMASI 12 A- HUKUKÄ° Ä°ÅžLEMLERDEN DOÄžAN REHÄ°NLER 13 B- KANUNDAN DOÄžAN REHÄ°NLER 15 1 - TESCÄ°LE TÂB Ä° OLMAYAN KANUNÃ� REHÄ°NLER 15 2- TESCÄ°LE TÂBÄ° KANUNÃ� REHÄ°NLER 16 C- REHNÄ°N MAHKEME KARARI Ä°LE OLUÅžMASI 17 D- REHÃ�N HAKKININ ZAMANAÅžIMI Ä°LE KAZANILAMAYACAÄžI 17 II- TAÅžINMAZ REHNÄ°NÄ°N SONA ERMESÄ° 17 VII -â– â– - Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER §4. REHNE KONU TEÅžKÄ°L EDEN TAÅžINMAZLAR 19 I- GENEL OLARAK 19 II- AYNI ALACAÄžIN BÃ�RDEN ÇOK TAÅžINMAZLA GÜVENCE ALTINA ALINMASI 20 A- TOPLU REHÄ°N TESlSl SURETÄ°YLE AYNI ALACAÄžIN BÄ°RDEN FAZLA TAÅžINMAZLA GÜVENCE ALTINA ALINMASI 21 B- ALACAÄžIN REHÄ°N YÜKÜNÜN PAYLAÅžTIRILMASI SURETÄ°YLE BÄ°RDEN ÇOK TAÅžINMAZLA GÜVENCE ALTINA ALINMASI 22 § 5. TAÅžINMAZ YÖNÜNDEN REHNÄ°N KAPSAMI 23 I- ANA TAÅžINMAZ 23 II- BÜTÜNLEYÄ°CÄ° PARÇALAR 23 III- EKLENTÄ°LER 24 IV- KÄ°RA GELÄ°RLERÄ° 26 V- KÂİM DEÄžERLER VE SÄ°GORTA TAZMÄ°NATI 27 VI- § 6. REHÄ°N YÜKÜNÜN TÜRK PARASI Ä°LE GÖSTERÄ°LMESÄ° VE BELLÄ° BÄ°R TUTARI Ä°ÇERMESÄ° ZORUNLULUÄžU 29 I- ANAPARA REHNÄ° 30 II- ÜST SINIR REHNl 31 DEÄžERLENDÄ°RÄ°LMESÄ° 32 §7. YABANCÄ° PARA Ä°POTEĞİ 34 § 8. SINIRLI AYNÃ� HAKLARIN SIRASI VE SABÄ°T DERECELER Ä°LKESÄ° 36 §9. TAÅžINMAZ REHNÄ°NLN DÄ°ÄžER KURUMLARI 38 I- TAÅžINMAZDAN KÜÇÜK BÄ°R PARÇANIN AYRILMASI 38 KURTARILMASI 38 § 10. REHNÄ°N PARAYA ÇEVRÄ°LMESÄ° 41 VIII Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER Ä°KÃ�NCl BÖLÜM TAÅžINMAZ REHNLNLN TEMEL Ä°LKELERÄ° § 11. BELÄ°RLÄ°LÄ°K Ä°LKESÄ° 43 I- GENEL BÄ°LGÄ°LER 43 A- REHNE KONU OLUÅžTURAN TAÅžINMAZLAR 43 1- TAÅžINMAZ KAVRAMI 43 2- DEVLETE ALT TAÅžINMAZLARDA Ä°POTEK KURULAMAZ 46 3- PAYLI MÜLKÄ°YETTE PAYIN REHNL MÜMKÜNDÜR 47 4- ELBÄ°RLİĞİ MÜLKÄ°YETÄ°NDE PAY REHNÃ� CÂÃ�Z DEĞİLDÄ°R 48 B- AYNI ALACAÄžIN BLRDEN FAZLA TAÅžINMAZLA GÜVENCE ALTINA ALINMASI 48 1- ANA Ä°LKE: REHÄ°N YÜKÜNÜN BÖLÜNMESÄ° 48 a- Kavram 48 b- Toplu Ä°potek ile KarşılaÅŸtırılması 50 c- Bu Sistemde Sadece Rehin Yükü Bölünmekte, Alacak BütünlüÄŸünü Korumaktadır 50 d- Bölünmenin Usulü 51 aa- SözleÅŸmenin Varlığı 51 bb- SözleÅŸmenin Bulunmaması 51 e- Toplu Ä°potek KoÅŸullarının Varlığına RaÄŸmen Tarafların ipotek Yükünün Dağıtılması Suretiyle Rehin Kurmaları 52 f- Toplu ipotek KoÅŸulları Olmadan Toplu ipotek Tesisinin Sonucu 53 g- Rehin Yükünün Dağıtılmasında Farklı Rehin Türlerinin UygulanabileceÄŸi 53 h- Paylı Mülkiyet Rejiminde Rehin Yükünün Dağıtılması 53 ı- Rehin Yükü PaylaÅŸtırılan Taşınmazların Rehin Yükleri Arasında BaÄŸlantı Kurulması 53 IX Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER j- Rehin Yükünün Dağıtılması Yoluyla Muhtelif Taşınmazlar Üzerinde Rehin Kurulması Durumunda ÇeÅŸitli Rehin Türlerinin UygulanabileceÄŸi 54 k- Rehinle Yüklü Taşınmazların Paraya Çevrilmesi 54 2- Ä°STÄ°SNA: TOPLU REHÃ�N 55 a- Kavram 55 b- Toplu Rehin Modelinde Alacak ve Rehin Yükü BütünlüÄŸünü Korur 56 c- Belirlilik ilkesinin GeçerliliÄŸi 58 d- Alacağın Aynı Olması KoÅŸulu 58 e- Toplu Rehin Nedeniyle Tapu Kaydında BaÄŸlantı Kurulması ZorunluluÄŸu 58 f- Tüm Taşınmazlarda Aynı Rehin Türü Kullanılmak KoÅŸuluyla Herhangi Bir Rehin Türünde Toplu Rehin OluÅŸturulması Mümkündür 59 g- Paylı Mülkiyet Sisteminde Paylar Üzerinde Toplu Rehin Kurulabilir 60 h- Uygulamada Garâme ipoteÄŸi 60 1- Toplu Rehinde Taşınmazların Satışı 60 j- MK. m. 889′un ÖngördüÄŸü Rehnin Bölünmesine iliÅŸkin KoÅŸullar 62 k- Toplu Rehne Konu OluÅŸturan Taşınmazların Cebri icra Satışlarına iliÅŸkin Yargıtay Kararlan 63 III- GÜVENCE ALTINA ALINAN ALACAÄžIN BELÃ�RLÃ� OLMASI 66 A- REHÄ°NÄ°N YÜKÜNÜN TÜRK PARASÄ° OLARAK OLARAK BELÄ°RTÄ°LMESÄ° ANA Ä°LKEDÄ°R 66 B- Ä°STÄ°SNA: YABANCI PARA Ä°POTEĞİ 70 1-KAVRAM 70 2-ESASLARI 72 a- Kredi Kavramı 72 b- Kredinin Yabancı Para Üzerinden veya Yabancı Paraya Endeksli Türk Parası Türünden Verilmesi Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER c- ipotekle Temin Edilen Kredinin Kredi KuruluÅŸu Tarafından Verilmesi ZorunluluÄŸu 74 d- Tesis Edilecek Rehin Derecesinin içerdiÄŸi Miktarın Yabancı Para Türünden Olması ZorunluluÄŸu 75 e- Aynı Derecede Aynı Para Türünün Kullanılması Suretiyle Muhtelif Rehinlerin KurulabileceÄŸi 75 f- Yabancı Para Rehninin Sadece ipotek Tesisi Suretiyle GerçekleÅŸtirilmesi 76 g- Yabancı Para ipoteÄŸinin Anapara veya Üst Sınır ipoteÄŸi Biçiminde KurulabileceÄŸi 76 h- Yasal KoÅŸullan Mevcut Olmamasına RaÄŸmen Yabancı Para ipoteÄŸi Kurulmasının Yaptırımı 79 3- YABANCI PARA Ä°POTEĞİNDE BOÅž DERECE BIRAKILMASI VE BOÅž DERECE ÜZERÄ°NDE TASARRUF EDÃ�LMESl 79 a- BoÅŸ Derece Bırakılması 79 b- BoÅŸ Derece Üzerinde Tasarruf Edilmesi 79 IV- ALACAÄžIN KAPSAMI YÖNÜNDEN BELÄ°RLÄ°LÄ°K Ä°LKESÃ� 81 A- ANAPARA Ä°POTEĞİ 81 1-KAVRAM 81 2- ANAPARA Ä°POTEĞİ - ÜST SINIR Ä°POTEĞİ AYRIMINDA UYGULANACAK KRÄ°TER 82 3- ANAPARA Ä°POTEĞİNÄ°N Ä°LAMLI TAKÄ°P USULÜNE GÖRE PARAYA ÇEVRÄ°LMESÄ° 85 4- ANAPARA Ä°POTEĞİNÄ°N KAPSAMI 87 a- Anapara ipoteÄŸinin Kapsamına Giren Unsurlar 87 aa- Anapara 87 bb- Takip Giderleri 87 cc- Gecikme Faizi 87 dd- SözleÅŸme Faizi 92 ee- Taşınmazın Korunması için Yapılan Giderler ve Sigorta Primi 94 b- Anapara Ä°poteÄŸinin Kapsamına Ä°liÅŸkin Yargıtay Kararları 94 XI 5- ANAPARA Ä°POTEĞİNÄ°N GÜVENCE ALTINA ALDIÄžI BORÇ Ä°ÇÄ°N KAMBÄ°YO SENEDÄ° DÜZENLENMESÄ° 96 6- ANAPARA Ä°POTEĞİNÄ°N Ä°PTALÄ°NE iLlÅžKlN DAVALAR 97 7- YABANCI PARA ÜZERÄ°NDEN ANAPARA Ä°POTEĞİ KURULMASI MÜMKÜNDÜR 98 8- ANAPARA REHNl Ä°POTEKLÄ° BORÇ SENEDÄ° VE Ä°RAT SENEDÄ° DÜZENLENEREK OLUÅžTURULABÄ°LÄ°R 98 9- MALÄ°KÄ°N BAÅžKASININ BORCU Ä°ÇÄ°N TAÅžINMAZI ÜZERÄ°NDE ANAPARA Ä°POTEĞİ KURMASININ KOÅžULLARI 98 10- ANAPARA Ä°POTEĞİNÄ°N KAPSAMINA GÄ°RMEYEN ALACAK IÇlN BORÇLU ALEYHÄ°NE GENEL HACÄ°Z VEYA GENEL Ä°FLÂS YOLUYLA TAKÄ°P YAPILABÄ°LECEĞİ 100 11- BORCUN ÖDENMESÄ° SURETÄ°YLE ANAPARA Ä°POTEĞİNÄ°N SONA ERMESÄ° 100 B- ÜST SINIR Ä°POTEĞİ 101 1-KAVRAM 101 2- ÜST SINIR Ä°POTEĞİNÄ°N SAÄžLADIÄžI GÜVENCE ÜST SINIRI YANSITAN MÄ°KTARI AÅžAMAZ 104 3- ALACAKLININ ÜST SINIRI AÅžAN MÄ°KTARDAKÄ° ALACAÄžI TEMÄ°NATSIZ ALACAK STATÜSÜYLE Ä°CRA VE Ä°FLÂS TAKÄ°BÄ°NE KONU TEÅžKÄ°L EDER 109 4- ÜST SINIR Ä°POTEĞİNDE BORÇ MÄ°KTARININ BELÄ°RLENMESÄ° 110 5- ÜST S INIR Ä°POTEĞİNÄ°N SAÄžLADIÄžI ALACAÄžIN TAHSÄ°LÄ° Ä°ÇÄ°N Ä°POTEĞİN PARAYA ÇEVRÄ°LMESÄ° YOLUYLA Ä°LAMSIZ TAKIP YAPILABÄ°LÄ°R 113 6- ÜST SINIRI AÅžAN MÄ°KTARI Ä°ÇEREN Ä°POTEÄžE DAYALI TAKÄ°PLERE MUHALEFET SÜRESÄ°Z ŞİKÂYETE TÂBÄ°DÄ°R 115 7- BAÅžKASININ BORCU IÇlN ÜÇÜNCÜ KlÅžlLERlN TAÅžINMAZLARI ÜZERÄ°NDE ÜST SINIR Ä°POTEĞİ TESÄ°S EDÄ°LMESÄ° 116 ^H Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER 8- ÜST SINIR Ä°POTEĞİNE Ä°LÄ°ÅžKÄ°N REHÄ°N SÖZLEÅžMELERÄ°NDE ALACAÄžIN HUKUKÃ� SEBEBÄ°NÄ°N YER ALMASI 118 9- YABANCI PARA ÜZERÄ°NDEN ÜST SINIR Ä°POTEĞİ KURULMAI 118 10- ÜST SINIRI AÅžAN ALACAK KESÄ°MÄ° AÇISINDAN ZAMANAÅžIMININ Ä°ÅžLEMESÄ° 118 11- MK. m. 876′NIN ÖNGÖRDÜÄžÜ ALACAKLARIN ÜST SINIRIN KAPSAMINA DAHlL OLUP OLMADIÄžI 120 12- Ä°POTEKLÄ° BORÇ SENEDÄ° VE Ä°RAT SENETLERÄ°NÄ°N ÜST SINIR REHNÄ° ÅžEKLÄ°NDE KURULAMAYACAÄžI.. 120 13- ÜST SINIR Ä°POTEĞİNÄ°N REHlN YÜKÜNÜN BÖLÜNMESÄ° VEYA AYNI ALACAÄžIN TÜMÜNÜN BÄ°RDEN FAZLA TAÅžINMAZLA GÜVENCE ALTINA ALINMASI FARAZÄ°YELERÄ°NDE DE UYGULANABÄ°LECEĞİ 120 14- ÜST SINIR Ä°POTEĞİNE KONU TEÅžKÃ�L EDEN BORCUN ÖDENMESÄ° SURETÄ°YLE Ä°POTEĞİN SONA ERMESÄ° 122 C- UYGULAMANIN ORTAYA KOYDUÄžU KAT KARÅžILIÄžI Ä°NÅžAATLAR NEDENÄ°YLE OLUÅžTURULAN Ä°POTEKLER 124 § 12. KAMUYA AÇIKLIK Ä°LKESÄ° 128 I- GENEL OLARAK 128 II- AYNÃ� HAK YÖNÜNDEN TESCÄ°LE GÜVENÄ°N KORUNMASI 129 III- TAÅžINMAZ REHNÄ°NtN Ä°LÄ°ÅžKÄ°N BULUNDUÄžU HUKUKÃ� SEBEPLERE GÖRE TESCÄ°LLE KURULMASI 130 A- TAÅžINMAZ REHNÄ°NÄ°N HUKUKÃ� Ä°ÅžLEM DOÄžRULTUSUNDA KURULMASI 131 1- REHÄ°N SÖZLEÅžMESÄ°, TESCÄ°L TALEBÄ° VE TESCÄ°LÄ°N Ä°CRASI 131 a- Rehin SözleÅŸmesi 131 aa- NiteliÄŸi 131 bb- Hukukî Sebep ile Fer′îlik Ä°liÅŸkisinin Farkı 131 XIII Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER cc- Rehnin Zorunlu Ä°çeriÄŸi 132 aaa- SözleÅŸmenin Tarafları 132 bbb- Rehne Konu TeÅŸkil Eden Taşınmazların Belirlenmesi 134 ccc- Rehne Konu TeÅŸkil Eden Alacağın ve Hukukî Sebebinin Belirlenmesi 134 ddd- Rehnin Derecesinin Belirtilmesi 137 dd- SözleÅŸmenin Åžekli 138 aaa- Ana Kural Resmî Åžekil Åžartıdır 138 bbb- Kuralın Ä°stisnası 138 b- Tescil Talebi ve Tescil 139 2- ÖLÜME BAÄžLI TASARRUF 149 3- TEK TARAFLI Ä°ÅžLEMLE DOÄžAN REHÄ°NLER 150 B- TESCÄ°LE TÂBÄ° KANUNÃ� REHÄ°NLER 150 IV- TESCÄ°LSÄ°Z REHÄ°NLER 151 A- KANUNDAN DOÄžAN SÄ°CÃ�L DIÅžI REHÄ°NLER 151 B- MAHKEME KARARI Ä°LE DOÄžAN REHÄ°NLER 152 V- ZAMANAÅžIMI Ä°LE REHNÄ°N Ä°KTÄ°SAP EDÄ°LEMEYECEĞİ 153 IV- REHNÄ°N SONA ERMESÄ° 153 A-TERKÄ°N 153 ı- ALACAÄžA Ä°LÄ°ÅžKÄ°N SEBEPLERLE REHNÄ°N SONA ERMESÄ° 153 a- Rehinle Temin Edilen Borcun Ödenmesi 153 b- Üst Sınır ipoteÄŸinde Herhangi Bir Borcun Bulunmaması ve SözleÅŸmede BaÄŸlayıcı Bir Hükmün Olmaması Faraziyesinde ipoteÄŸin Ortadan Kaldırılması 157 c- Alacağın Kaynaklandığı Geçerli Bir Temel Borç Ä°liÅŸkisinin Bulunmaması Nedeniyle Rehnin Mahkeme Kararıyla Sona Erdirilmesi 157 2- ALACAKTAN SOYUT NÄ°TELÄ°KTEKÄ° TERKlN SEBEPLERÄ° 158 B-YOK OLMA 158 C- KAMULAÅžTIRMA 159 D- SÜRENÄ°N SONA ERMESÄ° 162 VII- REHÄ°NLE SAÄžLANAN ALACAÄžIN ZAMANAÅžIMINA UÄžRAMAMASI 163 XIV Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER § 13. TEMÄ°NAT Ä°LKESÄ° 168 I- TEMÄ°NATIN TAÅžINMAZ YÖNÜNDEN KAPSAMI 168 A-TAÅžINMAZ 168 B- BÜTÜNLEYÄ°CÄ° PARÇALAR VE EKLENTÄ°LER 168 1- BÜTÜNLEYÄ°CÄ° PARÇALAR 168 2-EKLENTÄ°LER 171 C- KÄ°RALAR VE KÂİM DEÄžERLER 177 1- KÄ°RA GELÄ°RLERÄ°NÄ°N TAÅžINMAZ REHNlNÃ�N KAPSAMINA GÄ°RMESÄ° 177 a- Kavram 177 b- Kiranın Taşınmaz Rehninin Kapsamına Girmesi Bakımından Kanunun ÖngördüÄŸü Sınırlamalar 178 aa- Takibin Malike Bildirilmesinden veya Ä°flâsın Ä°lânından Önce Kiracının Malike Ä°yi Niyetle Yaptığı Ödemeler Geçerli Bir Ä°fa NiteliÄŸini Taşır 179 bb- Alacaklının Takibe Geçmesinden veya iflâs Kararı Verilmesinden Önceki Dönemde Muaccel Olan Kiralar Rehnin Kapsamına Girmez 179 cc- Kanunun ÖngördüÄŸü Rehnin Olumlu Kapsamı ile Ä°lgili Dönemde Muaccel Olan Kiraların Malike Ödenmesinin Kiracıyı Ä°kinci Kez Ödeme YükümlülüÄŸü Altına Sokacağı 180 dd- MK. m. 863, Alt Kiracının ÖdeyeceÄŸi Kiraları Kapsamaz 180 ee- Kiracının Vadeden Önce Yapacağı Ödemeler Kendisini Ä°kinci Kez Ödeme Yapma Borcundan Kurtarmaz 181 ff- Kiracının Taşınmaz Rehninin Kapsamına Giren Borcunu Alacağı ile Takas Etmesi Caiz DeÄŸildir 181 gg- Kiracı ve Malik Sonradan Yapacakları AnlaÅŸma ile Vadeyi Geriye Çekmek Suretiyle Rehnin Kapsamına Girecek Kiraları Kapsam Dışına Çıkarmak Yetkisine Sahip DeÄŸildirler 181 hh- MK. m. 863′ün Ä°flâsın ilânına Ä°liÅŸkin Hükmü, Sadece Malikin iflâsı Halinde Uygulanır 182 ıı- MK. m. 863 Nakdî Kiraların Yanı Sıra Gayrinakdî Kiraları da Ä°çerir 182 jj- Kira Paralarının Gelecekteki Süreler için PeÅŸin Olarak Ödenmesi 182 Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER c- Kiracı Aleyhine icra Dairesi Tarafından Takip Yapılması ve DiÄŸer Tedbirlerin Alınması 184 2- KÂİM DEÄžERLER VE SÃ�GORTA TAZMÄ°NATI 184 a- Sürrogatlar 184 b- Sigorta Tazminatı 185 II- TEMÄ°NATIN KORUNMASINA Ä°LÄ°ÅžKÄ°N ÖNLEMLER 188 A- MALÃ�KÄ°N KUSURU Ä°LE TEMÄ°NATIN DEÄžERÄ°NÄ°N AZALMASI 189 1- TEMÄ°NATIN DEÄžERÄ°NÄ°N AZALMASI TEHLÄ°KESÄ°NÄ°N SÖZ KONUSU OLMASI HALÄ°NDE 189 2- TEMÄ°NATIN DEÄžERlNlN AZALMASI VEYA BU YOLDAKÄ° EYLEMLERÄ°N SÜRDÜRÜLMESÄ° DURUMUNDA 190 a- DeÄŸer Azalmasının GerçekleÅŸmesi 190 b- DeÄŸer Azalmasının Devam Etmesi 191 B- MALÄ°KÄ°N KUSURU OLMAKSIZIN TEMÄ°NATIN DEÄžERÄ°NÄ°N DÜÅžMESÄ° DURUMUNDA 191 III- TAÅžINMAZIN KÜÇÜK PARÇALARA AYRILMASI 192 IV- REHNlN PARAYA ÇEVRÄ°LMESÄ° 193 V- § 14. SINIRLI AYNÃ� HAKLARIN SIRASI VE SABÄ°T DERECELER Ä°LKESÄ° 197 I- KURAL 197 II- Ä°STÄ°SNA 200 III- § 15. TAÅžINMAZ REHNÄ°NÄ°N DÄ°ÄžER KURUMLARI 204 I- ARAZÄ°LERÄ°N BÄ°RLEÅžTÄ°RÄ°LMESÄ° 204 II- ALACAKLIYA KAYYIM ATANMASI 207 III- TAÅžINMAZIN TEK TARAFLI BEYAN Ä°LE REHÄ°NDEN KURTARILMASI 207 1-KAVRAM 207 2- REHÄ°NDEN KURTARMANIN KOÅžULLARI 208 3- REHÄ°NDEN KURTARMANIN PROSEDÜRÜ 209 a- Ödeme Önerisinin Bildirilmesi 209 b- Rehinli Alacaklıların Cebri Ä°cra Ä°halesi Yapılmasını Talep Yetkileri 209 4- REHÄ°NLERÄ°N TERKÄ°NÄ° 210 XVI Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TAÅžINMAZ REHNÃ�NÄ°N ÇEŞİTLERÄ° §16. Ä°POTEK 211 I- KAVRAM 211 II- FERÄ°LÄ°K Ä°LKESÄ° 217 1- Ä°POTEĞİN OLUÅžUMU AÇISINDAN 217 2- Ä°POTEĞİN PARAYA ÇEVRÄ°LMESÄ° AÇISINDAN 218 3- ALACAÄžIN TEMLÄ°KÄ° AÇISINDAN 221 4- TAPU SÄ°CÄ°LÄ°NE GÜVEN AÇISINDAN 222 5- Ä°POTEĞİN SONA ERMESÄ° AÇISINDAN 228 III- BORÇLUNUN TÜM MALVARLIÄžIYLA SORUMLU OLMASI 230 IV- ÜÇÜNCÜ KİŞİNÄ°N TAÅžINMAZI ÜZERÄ°NDE Ä°POTEK OLUÅžTURULMASI 232 1-KAVRAM 232 2- ÖDEME Ä°STEMÄ°NÄ°N BORÇLU VE ÜÇÜNCÜ ÅžAHSA BÄ°LDÄ°RÄ°LMESÄ° ZORUNLULUÄžU 242 3- ÜÇÜNCÜ KİŞİ MALÄ°KÄ°N BORCU SONA ERDÄ°RME HAKKI 248 V- Ä°POTEKLE TAKYÄ°D EDÄ°LEN TAÅžINMAZLARDA OLUÅžAN MÜLKÄ°YET DEĞİŞİKLÄ°KLERÄ° 257 1- Ä°POTEKLÄ° TAÅžINMAZIN DEVRÄ° 257 2- Ä°POTEKLÄ° TAÅžINMAZIN BÖLÜNMESÄ° 261 a- Genel Olarak 261 b- Alacaklının Bölünmeye Karşı Alacağını Talep Etme Yetkisine Sahip Olması 262 c- Bölünmenin Tâbi OlduÄŸu KoÅŸullar 262 d- Bölünmede Uygulanacak Yöntem 263 e- Taşınmazı Devralanların Borcu Üstlenmeleri 264 f- Ä°cra Safhasında Bölünmenin Åžekli Hakkındaki Yargıtay Ä°çtihatlarının DeÄŸerlendirilmesi 264 VI- KANUNÃ� Ä°POTEK HAKLARI 268 A- TESCÄ°LE TABÄ° OLMAYAN KANUNÃ� Ä°POTEKLER 268 a- Kavram 268 XVII Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER b- DoÄŸrudan DoÄŸruya Kanundan DoÄŸan Rehne Vücut Veren Yasa Hükümleri 269 B-TESCÄ°LE TÂBÄ° KANUNÃ� Ä°POTEKLER 271 1-KAVRAM 271 2- TESCÄ°LE TÂBÄ° KANUNÃ� REHlN ÇEŞİTLERÄ° VE TESCÄ°L TALEBÄ°NÄ°N SÜRESÄ° 272 3- Ä°POTEK KURMA YETKÄ°SÄ° SAÄžLAYAN HAKKIN HUKUKÃ� NÄ°TELİĞİ 277 4- TESCÄ°L TALEBÄ° VE TESCÄ°LÄ°N Ä°CRASI 277 5- TESCÄ°LÄ° TALEP HAKKINDAN FERAGAT 278 6- TESCÄ°LE TÂBÄ° KANUNÃ� Ä°POTEK HAKLARININ SIRASI 279 C- YAPI ALACAÄžI Ä°POTEĞİ 279 1- GENEL OLARAK 279 2-YAPI ALACAÄžI Ä°POTEĞİNÄ°N KOÅžULLARI 282 a- Hak Sahibi Olma KoÅŸulu 282 b- Yapı Alacağı Kavramı 284 c- Yeterli Güvence Gösterilmesi Durumunda Yapı ipoteÄŸinin Kurulmayacağı 285 3- YAPI ALACAÄžI Ä°POTEĞİNÄ°N HUKUKÃ� NÄ°TELİĞİ 285 4- YAPI ALACAÄžI Ä°POTEĞİNÄ°N TESCÄ°LÄ° 286 a- Tescilin Tâbi OlduÄŸu Süre 286 b- Malikin Borcu Tanıması 288 aa- Ä°ÅŸin Bitiminden Önceki AÅŸamada 288 bb- Ä°ÅŸin Bitiminden Sonraki AÅŸamada 289 c- Mahkeme Kararma Dayalı Tescil 289 aa- Ä°ÅŸin Bitmesinden Önceki AÅŸamada 289 bb- Ä°ÅŸin Bitmesinden Sonraki AÅŸamada 289 d- Hak DüÅŸümü Süresinin Ä°htiyatî Tedbir ile Korunması 289 5- YASAL Ä°POTEK HAKKINDAN ÖNCEDEN VAZGEÇILEMEMESI 291 6-YAPI ALACAÄžI Ä°POTEKLERÄ°NÄ°N SIRASI 291 7- YAPI ALACAKLILARININ SIRADA ÖNDE GELEN DÄ°ÄžER REHÄ°N HAKLARI KARÅžISINDA ÖNCELÄ°K HAKKI 292 a- GiriÅŸ 292 b- KoÅŸulları 293 aa- Yapı Alacaklısı ipoteÄŸinin Tescil EdilmiÅŸ Olması... 293 XVIII Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER bb- Taşınmaz inÅŸaat iÅŸlerine BaÅŸlanılmadan Önceki DeÄŸerinden Fazla Rehin Yükleriyle Kayıtlanmış Olmalıdır 293 cc- Yapı Alacaklısı Satış Bedelinden Alacağını Tamamen veya Kısmen Elde EdilmemiÅŸ Olmalıdır.... 293 dd- Yapı Alacaklılarının Öncelik Hakkı Taşınmaza Kattıkları Ek DeÄŸer ile Sınırlıdır 293 ee- Eserin Yapılmasından Önce Taşınmaz Üzerinde Rehin Kuranların Yapı Alacaklılarının UÄŸrayacakları Zararı Bilmeleri veya Bilebilecek Durumda Olmaları Gerekir 294 ff- Yapı Alacaklılarının Öncelik Hakkını inÅŸaat Kredisinden DoÄŸan Alacakları Güvence Altına Alan ipoteklere Karşı ileri Sürmeyecekleri 294 c- Ön Sıradaki Rehinli Alacakların Temliki 294 aa- Ä°poteÄŸin Temliki 294 bb- Rehin Senetlerinin Devri 294 d- Öncelik Hakkının Hesabı ve Dava Yoluyla Talep Edilmesi 295 § 17. Ä°POTEKLÄ° BORÇ SENEDÄ° VE Ä°RAT SENEDÄ° 297 I- KAVRAM 297 II- Ä°POTEKLÄ° BORÇ SENEDÄ° 299 III- Ä°RAT SENEDÄ° 301 IV- Ä°POTEKLÄ° BORÇ SENEDÄ°NE VE Ä°RAT SENEDÄ°NE HÂKlM OLAN ORTAK Ä°LKELER VE ÖZELLÄ°KLER 309 1- SENETTE TECESSÜM EDEN ALACAK YÖNÜNDEN 303 a- Senetlerin KoÅŸul ve Karşı Edim Ä°çermemesi 303 b- Senetlerin Düzenlenmesiyle Borcun Yenilenmesi Sonucunun DoÄŸması 303 c- Rehin Senetlerinde Sorumluluk 303 2- SENETLERÄ°N DÜZENLENMESÄ° YÖNÜNDEN 304 a- Rehin Hakkının DoÄŸduÄŸu An 304 b- ipotekli Borç Senedi ve irat Senedinin Tanzimi 304 c- ipotekli Borç Senedi ve irat Senedinin Alacaklıya Teslimi 305 XIX Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER 3- REHÄ°N SENETLERÄ°NÄ°N KIYMETLÄ° EVRAK NÄ°TELİĞİNDE OLMASI YÖNÜNDEN 305 e- Mutlak (Objektif) Def îler 306 4- TAPU KÜTÜÄžÜNE GÜVEN Ä°LKESÄ° YÖNÜNDEN 307 a- Sicilin ÜstünlüÄŸü 307 aa- Sicildeki tescil iÅŸleminin gerçeÄŸi yansıtmaması.... 307 bb- Tescilin yolsuz olması 307 b- Hazinenin SorumluluÄŸu 308 5- ORTAK TEMSÄ°LCÄ° ATANMASI YÖNÜNDEN 308 6- ÖDEMEYE Ä°LÄ°ÅžKÄ°N HÜKÜMLER YÖNÜNDEN 308 a- Ödemenin Yapılacağı KiÅŸi 308 b-Ödeme Yeri 309 7- HUKUKÃ� Ä°LtÅžKÄ°DE MEYDANA GELEN DEĞİŞİKLÄ°KLER YÖNÜNDEN 309 8- Ä°POTEKLÄ° BORÇ SENEDÄ° VE Ä°RAT SENEDÄ°NÄ°N Ä°PTALÄ° YÖNÜNDEN 309 9- REHÄ°N SENETLERÄ°NE BAÄžLI HAKKIN SONA ERMESÄ° YÖNÜNDEN 310 10- REHÄ°N SENETLERÄ°NE DAYALI TAKÄ°P PROSEDÜRÜ YÖNÜNDEN 310 § 18. TAÅžINMAZ REHNÄ°YLE GÜVENCE ALTINA ALINAN ÖDÜNÇ SENETLERÄ° 311 I- REHÄ°NLÄ° TAHVÄ°LLER 311 1-KAVRAM 311 2- REHÄ°NLÄ° TAHVÄ°LLERÄ°N ÇIKARILMA YÖNTEMLERÄ° 312 a- Tahvil Alacaklıları Yararına Taşınmaz Rehni OluÅŸturulması 312 b- Taşınmaz Rehnini Aracı Banka Yararına OluÅŸturulması 313 II- SERÄ° HALÄ°NDE REHÃ�N SENEDÄ° ÇIKARILMASI 313 XX Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER II. KÄ°TAP TAÅžINMAZ REHNÄ°NE Ä°LÄ°ÅžKÄ°N YARGITAY KARARLARI § 1- Ä°POTEÄžE Ä°LÄ°ÅžKÄ°N DAVALARDA HUSÛMET, ZORUNLU YETKÄ°, HARÇ VE VEKÂLET ÜCRETÄ°NE Ä°LÄ°ÅžKÄ°N Ä°ÇTÄ°HATLAR 317 § 2- ANAPARA Ä°POTEĞİ 333 §3- ÜST SÄ°NÄ°R Ä°POTEĞİ 371 § 4- REHÄ°N YÜKÜNÜN TÜRK PARASÄ° OLARAK GÖSTERÄ°LMESÄ° ZORUNLULUÄžU 513 § 5- YABANCI PARA Ä°POTEĞİ 522 § 6- REHNÄ°N KONUSU 526 § 7- BÜTÜNLEYÄ°CÄ° PARÇA 532 §8- EKLENTÄ° 546 § 9- KÄ°RALAR 583 § 10- SÄ°GORTA BEDELÄ° VS. KÂİM DEÄžERLER 587 § 11- AYNI ALACAÄžIN BÄ°RDEN ÇOK TAÅžINMAZLA TEMÄ°NAT ALTINA ALINMASI 589 §12-BAÅžKASININ BORCU Ä°ÇÄ°N Ä°POTEK VERÄ°LMESÄ° 616 § 13-ESAS BORÇLU Ä°LE MÜÅžTEREK BORÇLU VE MÜTESELSÄ°L KEFÄ°LLERÄ°N REHÄ°NLE TEMÄ°N EDÄ°LEN BORÇTAN MALVARLIKLARI Ä°LE SORUMLU OLDUKLARINA Ä°LÄ°ÅžKÄ°N Ä°ÇTÄ°HATLAR 695 § 14- ALACAÄžA BAÄžLILIK (FER′Ã�LlK) Ä°LKESÄ° 711 § 15- TAÅžINMAZLARIN BÄ°RLEÅžTÄ°RÄ°LMESÄ° 729 § 16- Ä°POTEĞİN DEVRÄ° VE BÖLÜNMESÄ° 734 § 17- ALACAÄžIN TEMLÄ°KÄ° 761 § 18- REHNÄ°N HUKUKÃ� SEBEBÄ° VE YOLSUZ TESCÄ°L 766 § 19- Ä°POTEĞİN TERKÄ°N VE Ä°PTALÄ° 808 § 20-KAMULAÅžTIRMA 891 § 21- SÜRENÄ°N BÄ°TMESÄ° 905 •v. XXI Ä°ÇÄ°NDEKÄ°LER § 22- LEX COMMlSSORÄ°A YASAÄžI, Ä°NAÇLI TEMLÄ°K 907 § 23- AYNÃ� HAKLARIN VE REHÄ°NLERÄ°N SIRASI 932 § 24- ZAMANAÅžIMI 949 § 25- KANUNDAN DOÄžAN SÄ°CÄ°L DIÅžI OLUÅžAN Ä°POTEKLER .... 958 § 26- TESCÄ°LE TÂBÄ° KANUNÄ° Ä°POTEKLER 965 § 27- KAT KARÅžILIÄžI Ä°NÅžAAT YAPIM SÖZLEÅžMELERÄ°NE Ä°LÄ°ÅžKÄ°N Ä°POTEKLER 999 BÄ°BLÄ°YOGRAFYA 1017 ANALÄ°TÄ°K KAVRAM FÄ°HRÄ°STÄ° 1023 KANUN MADDELERÄ°NE GÖRE ARAMA CETVELÄ° 1049 XXII