Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Türk Hukukunda ve Uluslararası Hukukta NAFAKA
.jpg){kind=small}
Türk Hukukunda ve Uluslararası Hukukta NAFAKA
Gonca Gülfem BOZDAĞ
250,00
TL GİRİŞ
I. KONUNUN TAKDİMİ
Çalışmamızın konusu, “Türk Hukukunda ve Uluslararası Hukukta Nafaka”dır. Dar veya geniş anlamda aile bireylerinin birbirlerine karşı bakım ve yardım sorumluluğunu ifade eden nafaka, aile kurumunu korumak ve devamlılığını sağlanmak, sağlıklı nesiller yetiştirebilmek için önem taşımaktadır. Ayrılıklar nedeniyle aile birliğinin sona ermesi hâlinde, özellikle çocukların ve ekonomik açıdan kendi ayakları üzerinde durma imkânına sahip olmayan kadının hayatını idâme ettirebilmesi için yardıma ihtiyacı vardır. Toplumumuzda çalışmayan kadın oranının yüksek olması, evliliklerin sona ermesinde ekonomik açıdan mağdur olan tarafın kadın olmasına neden olmaktadır. Bu itibarla, nafaka alacağının sağlıklı bir şekilde ihtiyacı olana ulaşması toplumda huzur ve refahı sağlamakta, özellikle anne ve çocuğun korunması için önemli bir araç olmaktadır.
Aile hukukunda nafaka borcunun kaynağı kanundan kaynaklanmakta olup, nafakanın kamu düzenini ilgilendiren bir yönü bulunmaktadır. Nafaka kurumu, sadece evlilik hukuku ve özellikle ayrılık, evliliğin boşanma veya iptali gibi sebeplerle sona ermesi hallerinde çocuklarla ve eşlerle sınırlı değildir. Nafaka, aile gibi ahlâkî bir kurumdur. Bu ahlâkî kurum kanunla düzenlenmek suretiyle hukukîleşmiştir. Ahlâkın emri olan yakın hısımlara yardım ödevi, kanunla düzenlenerek çocuklara, eşlere ve yakın hısımlara geçimlerini sürdürebilmeleri için hukukî alacak hakkı kaynağı olmuştur. Bu çerçevede, aile düzenini korumak ve ailede muhtaç durumda olanlara yardım edebilmek amacıyla yakın hısımlar arasında da nafaka yükümlülüğü düzenlenmiştir.
Günümüzde uluslararası ilişkilerin yoğunlaşması, sınırların ortadan kalkması ve karma evliliklerin artması ile nafaka konusu ulusal sınırları aşan bir boyut kazanmıştır. Nafaka alacaklısı ile borçlusunun farklı ülkelerde bulunması durumunda, nafaka alacaklısının, borçlunun bulunduğu ülkede doğrudan nafaka dâvası açması ya da kendi ülkesinde aldığı nafaka kararının tenfizini talep etmesi mümkün olmakta; ancak bu yöntemlerden birine başvurmak zaten ekonomik yönden güçsüz durumda bulunan nafaka alacaklısı için önemli bir külfet oluşturmaktadır. Bu nedenle, nafaka borcunun yabancı ülkede yerine getirilmesini sağlamak ve zor durumda olan nafaka alacaklısına artı bir külfet yüklemeden sorunu çözebilmek için uluslararası sözleşmeler kabul edilmiştir.
II. NAFAKA KAVRAMI
Örf, adet ve hukuk kurallarına göre kurulan aile; ana, baba ve çocuklardan oluşan toplumun en temel sosyal kurumudur. Yirminci asrın başındaki büyük kanunlaştırma hareketinin bir sonucu olan Fransız, Alman ve İsviçre Medenî kanunları, öncelikle karı kocadan oluşan en küçük aileyi düzenlemiş, bu yapıya çocukların katılımı ile çekirdek aile kavramı ortaya çıkmıştır[1]. Ailenin daha geniş tanımı, “aynı soydan olup, bir aile sıra numarası altında kayıtlı olan kişilerle, onların eş ve çocukları; karı, koca ve çocuklardan oluşan en küçük toplumsal birlik” olarak yapılabilir[2]. Aile, insan hayatının başlaması ile var olan en eski sosyal topluluktur. Devletlerin kısmî müdahalesi ile korunmakta olan aile, toplumun en önemli çekirdeği olma konumunu korumaktadır[3].
Aile bireylerinin arasında maddî ve manevî ilişkiden kaynaklanan dayanışma, yardıma muhtaç olan bireylere yardım etme yükümlülüğünü ortaya çıkarmaktadır. Türk hukuk sisteminde, sosyal yaşamın temel öğesini oluşturan aile düzenini korumak ve aile fertlerinin maddî sıkıntı çekerek zaruret haline düşmesini engellemek için kanunda sayılan yakın hısımlar arasında nafaka yükümlülüğü düzenlenmiştir[4]. Bu yükümlülük, nafaka alacaklısının sosyal seviyesine uygun bir hayat sürebilmesi, bakım ve geçimini sağlayabilmesi için gereken hususları içermektedir. “Hem nakdî hem de aynî”[5] olabileceği kabul gören nafaka, “yiyecek, giyecek ve mesken”[6] ile ilgili tüm yardımları içerdiği gibi, aynı zamanda “tahsil ve terbiye” giderlerini de kapsamaktadır[7].
ÖNSÖZ 7
İÇİNDEKİLER 9
KISALTMALAR 15
GİRİŞ 17
I. KONUNUN TAKDİMİ 17
II. NAFAKA KAVRAMI 18
III. NAFAKANIN TARİHÇESİ 19
IV. NAFAKANIN HUKUKİ NİTELİĞİ 22
V. KONUNUN ÖNEMİ 25
VI. KONUNUN SINIRLANDIRILMASI 26
I. BÖLÜM
TÜRK HUKUKUNDA NAFAKANIN DÜZENLENİŞİ
A. GENEL OLARAK 29
B. BAKIM NAFAKASI 31
1. Tedbir Nafakası 31
a. Genel Olarak 31
b. Tedbir Nafakasının Türleri 31
(1) Evlilik Devam Ederken Ailenin Korunması Amacıyla İstenen Tedbir Nafakası 31
(2) Mutlak ve Nisbi Butlan Dâvasında Hükmedilecek Tedbir Nafakası 38
(3) Boşanma ve Ayrılık Dâvalarında Hükmedilecek Tedbir Nafakası 39
(4) Çocuklar Lehine Hükmedilecek Tedbir Nafakası 42
(5) Evlât Edinilen Çocuk Lehine Hükmedilecek Tedbir Nafakası 44
c. Tedbir Nafakasının Özellikleri 45
(1) Tedbir Nafakasının Başlangıcı 45
(2) Tedbir Nafakasının Miktarının Belirlenmesi 47
(3) Tedbir Nafakasının Artırılması ve Azaltılması 51
(4) Tedbir Nafakasının Ödeme Biçimi 52
(5) Tedbir Nafakasının Sona Ermesi 53
(6) Tedbir Nafakası Davasının Usul Hükümleri 57
2. İştirak Nafakası 60
a. Genel Olarak 60
b. İştirak Nafakasının Mahiyeti 60
c. İştirak Nafakasının Özellikleri 63
(1) İştirak Nafakasının Başlangıcı 63
(2) İştirak Nafakasının Miktarının Belirlenmesi 63
(3) İştirak Nafakasının Artırılması ve Azaltılması 65
(4) İştirak Nafakasının Ödeme Biçimi 66
(5) İştirak Nafakasının Sona Ermesi 67
(6) İştirak Nafakası Davasının Usul Hükümleri 70
3. Yoksulluk Nafakası 72
a. Genel Olarak 72
b. Yoksulluk Nafakasının Özellikleri 73
(1) Yoksuluk Nafakasının Başlangıcı 73
(2) Yoksulluk Nafakasının Miktarının Belirlenmesi 74
i. Yoksulluk Kavramı 75
ii. Kusur 78
(3) Yoksulluk Nafakasının Süresi 79
(4) Yoksulluk Nafakasının Artırılması ve Azaltılması 83
(5) Yoksulluk Nafakasının Ödeme Biçimi 87
(6) Yoksulluk Nafakasının Sona Ermesi 88
(7) Yoksulluk Nafakasında Zamanaşımı 91
(8) Yoksulluk Nafakası Davasının Usul Hükümleri 92
C. YARDIM NAFAKASI 93
1. Genel Olarak 93
2. Yardım Nafakasının Borçlusu ve Alacaklısı 95
3. Yardım Nafakasının Şartları 98
a. Nafaka Alacaklısı Bakımından Şartları 98
b. Nafaka Borçlusu Bakımından Şartları 102
4. Yardım Nafakasında Sıra 104
5. Yardım Nafakasının Özellikleri 107
a. Yardım Nafakasının Hükümleri 107
b. Yardım Nafakası Davasının Usul Hükümleri 112
II. BÖLÜM
TÜRK HUKUKUNDA NAFAKA ALACAĞININ ÖZELLİKLERİ VE MAHKEME KARARLARININ YERİNE GETİRİLMESİ
A. NAFAKA ALACAĞININ ÖZELLİKLERİ 116
1. Nafaka Alacağının Ödeme Şekli 116
2. Nafaka AlacağınınTakası 117
3. Nafaka Alacağının Rehni ve Haczi 118
4. Nafaka Alacağından Ferâgat 119
5. Nafaka Alacağının Üçüncü Kişiye Temliki ve Nafaka Borcunun Yüklenilmesi 121
6. Nafakanın Miras Yoluyla Geçmesi 123
7. Zamanaşımı 123
8. Nafakanın İç Hukukta Kamu Düzeni İle İlgili Olması 125
9. Yabancı Unsurlu Nafaka Alacağı Davalarında Uygulanacak
Hukukun Tespiti 125
a. Genel Olarak 125
b. Kanuni Rejim ve Uygulanacak Hukuk 126
(1) Tedbir Nafakası 126
i. Genel Olarak 126
ii. Evlilik Birliği Devam Ederken Tedbir Nafakası 126
iii. Boşanma ve Ayrılık Dâvalarında Tedbir Nafakası 130
iv. Tedbir Nafakasının Niteliği ve Uygulanacak Hukuk 131
(2) İştirak Nafakası 136
(3) Yoksulluk Nafakası 136
(4) Yardım Nafakası 137
c. Milletlerarası Sözleşmeler Rejimi ve Uygulanacak Hukuk 140
(1) Çocuklara Karşı Nafaka Mükellefiyetine Uygulanacak
Kanuna Dair La Haye Sözleşmesi 140
i. Sözleşmenin Yürürlüğe Girmesi 140
ii. Sözleşmeye Taraf Devletler 141
iii. Sözleşmenin Amacı 141
iv. Sözleşmenin Uygulanması 141
(2) 1973 Tarihli Nafaka Yükümlülüğüne Uygulanacak
Kanuna Dair La Haye Sözleşmesi 145
i. Sözleşmenin Yürürlüğe Girmesi 145
ii. Sözleşmeye Taraf Devletler 145
iii. Sözleşmenin Amacı 145
iv. Sözleşmenin Uygulanması 146
10. Yargılamaya İlişkin Hususlar 151
B. NAFAKAYA İLİŞKİN MAHKEME KARARLARININ YERİNE GETİRİLMESİ 154
1. Nafakaya İlişkin Mahkeme Kararlarının Sonuçları 154
a. Nafakaya İlişkin Verilen Ara Karar ve Nihai Kararın Cebri İcra Yoluyla Tahsili 154
b. Nafaka İlâmına İlişkin İcranın Durdurulamaması 158
c. Nafaka Alacaklısının Hacze İmtiyazlı İştirak Yetkisi 159
d. Cezai Yaptırım 160
2. Nafakaya İlişkin Yabancı Mahkeme Kararlarının Tanınması ve Tenfizi 161
a. Kanuni Rejim ve Tanıma-Tenfiz 161
(1) Genel Olarak 161
(2) Tanıma ve Tenfiz Ön Koşulları 161
i. Tanıma Tenfiz Talebi, Yabancı Bir Ülke Tarafından
Verilen Mahkeme Kararına Dayanmalıdır 162
ii. Tanınması ve Tenfizi İstenilen Kararın Özel Hukuk
Dâvalarına İlişkin Olması Gerekmektedir 162
iii. Yabancı Mahkeme Kararın Kesinleşmiş Olması
Gerekmektedir 162
(3) Tanıma ve Tenfiz Koşulları 167
i. Karşılıklılık 167
ii. Münhasır Yetki ve Aşkın Yetki 170
iii. Kamu Düzeni 171
iv. Savunma Hakkı 174
(4) Tanıma ve Tenfiz Usulû 175
b. Milletlerarası Sözleşmeler Rejimi ve Tanıma-Tenfiz 178
(1) Çocuklara Karşı Nafaka Mükellefiyeti Konusundaki
Kararların Tanınması ve Tenfizine Dair
La Haye Sözleşmesi 178
i. Sözleşmenin Yürürlüğe Girmesi 178
ii. Sözleşmeye Taraf Devletler 178
iii. Sözleşmenin Amacı 179
iv. Sözleşmenin Uygulanması 179
v. Sözleşmede Yer Alan Tanıma ve Tenfiz Şartları 180
vi. Usûl 182
(2) Nafaka Yükümlülüğü Konusundaki Kararların
Tanınması ve Tenfizine Dair La Haye Sözleşmesi 184
i. Sözleşmenin Yürülüğe Girmesi 184
ii. Sözlemeye Taraf Devletler 185
iii. Sözleşmenin Amacı 185
iv. Sözleşmenin Uygulanması 185
v. Sözleşmede Yer Alan Tanıma ve Tenfizin Şartları 187
vi. Usûl 189
vii. Çekinceler 191
III. BÖLÜM
TÜRKİYENİN TARAF OLDUĞU NAFAKA ALACAKLARININ TAHSİLİNİ KOLAYLAŞTIRAN ULUSLARARASI SÖZLEŞMELER
A. NAFAKA ALACAKLARININ YABANCI ÜLKELERDEN TAHSİLİ HAKKINDA 1956 TARİHLİ NEW YORK SÖZLEŞMESİ 193
1. Genel Olarak 193
2. Sözleşmenin Tarihi Gelişimi 195
3. Sözleşmenin Yürürlüğe Girmesi 196
4. Sözleşmenin Amacı 197
5. Sözleşmenin Uygulama Alanı 198
6. Sözleşmenin Uygulama Organları 199
7. Gönderici Makam Açısından Sözleşmenin Uygulama Biçimi 201
a. Gönderici Makam 201
b. Başvuruya Eklenecek Belgeler 208
(1) Talep Formu 208
(2) Mahkeme İlâmı veya Ara Kararı Örneği ve Çevirisi 209
(3) Adlî Müzaheret Belgesi ve Çevirisi 210
(4) Vekâletname 212
(5) Çok Dilli Nüfus Kayıt Örneği 212
(6) Tebligat Belgeleri ve Tercümeleri 213
(7) Nafaka Alacaklıları ve Borçlunun Birer Fotoğrafı 213
(8) Birikmiş Nafaka Alacağına Dair Liste ve
Banka Hesap Formu 213
6. Aracı Kurum Açısından Sözleşmenin Uygulanması 214
7. İstinabe 217
8. Kararların Tadili 218
9. Muafiyetler 218
10. Kolaylıklar 219
11. İhtilafların Çözümü 219
12. Muhtelif Maddeler 219
13. Değerlendirme 219
B. NAFAKA ALACAĞININ TAHSİLİNDE ULUSLARARASI TEBLİGAT VE İSTİNABE TALEPLERİNE UYGULANAN SÖZLEŞMELER 223
1. Hukukî ve Ticari Konularda Adlî ve Gayrîadlî Belgelerin
Yabancı Memleketlerde Tebliğine Dair La Haye Sözleşmesi 223
2. Hukukî veya Ticarî Konularda Yabancı Ülkelerde
Delil Sağlanması Hakkında La Haye Sözleşmesi 231
SONUÇ 239
KAYNAKÇA 243
EK 1: Çocuklara Karşı Nafaka Mükellefiyetine Uygulanacak Kanuna Dair La Haye Sözleşmesi 257
EK 2: Nafaka Yükümlülüğüne Uygulanacak Kanuna Dair La Haye Sözleşmesi 259
EK 3: Çocuklara Karşı Nafaka Yükümlülüğü Konusundaki Kararların Tanınması ve Tenfizine İlişkin La Haye Sözleşmesi 265
EK 4: Nafaka Yükümlülüğü Konusundaki Kararların Tanınması ve Tenfizine İlişkin La Haye Sözleşmesi 271
EK 5: “Nafaka Alacaklarının Yabancı Devletlerde Tahsili” adlı
16.11.2011 tarihli ve 64/2 sayılı Adalet Bakanlığı Genelgesi (Genelge Metni) 281
EK 6: Nafaka Alacaklarının Yabancı Ülkelerde Tahsiline İlişkin 1956 tarihli New York Sözleşmesi 291
EK 7: Nafaka Alacaklarının Yabancı Ülkelerde Tahsiline İlişkin 1956 tarihli Birleşmiş Milletler Sözleşmesi’ne Taraf Olan Devletler Merkezi Makamları ve Yazışma Dilleri 299
EK 8: Türkiye ile İkili Olarak İmzalanan Sözleşmeler Listesi 307
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı