Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Türk Hukukunda BİLİRKİŞİLİK
.jpg){kind=small}
Türk Hukukunda BİLİRKİŞİLİK
Yahya DERYAL
322,00
TL
Yargıtay ve Danıştay İçtihatları ile Bilimsel Görüşler Işığında;
Hukuk Usulü, Ceza Usulü Ve İdari Yargılama Usulü Açısından Karşılaştırmalı
Türk Hukukunda Bilirkişilik
Hukukçu Bir Akademisyen Bilirkişinin Tespitleri, Gözlemleri ve Önerileri Çerçevesinde
Bilimsel Bilgi İle Uygulama Deneyimini Buluşturma Çabası
Bu Baskının Varlık Nedeni, 3 Kasım 2016 Tarih Ve 6754 Sayılı Bilirkişilik Kanunu’nun 24 Kasım 2016 Tarihli Resmi Gazete’de Yayımlanarak Yürürlüğe Girmiş Olmasıdır.
Bilirkişilik Kurumuna Yönelik Kronik Şikayetlere Son Vermek Ve Bilirkişilik Faaliyetini Kurumsal Bir Yapı İçinde Yeniden Düzenlemek İddiasıyla Kabul Edilen Bilirkişilik Kanunu, Bu Reorganizasyonu Gerçekleştirmek Üzere Ortalama Bir Yıllık Bir Süreç Öngörmektedir.
Geçici M. 1/3 Hükmü Uyarınca, Bu Kanun’un Uygulanmasına İlişkin Yönetmelikler, Bu Kanunun Yayımı Tarihinden (24. 11. 2016) İtibaren En Geç Altı Ay İçinde Yürürlüğe Konulur Ve Bu Yönetmeliklerin Yürürlüğe Girdiği Tarihten İtibaren En Geç Altı Ay İçinde Bilirkişilik Sicili Ve Listeleri Oluşturulur.
Aynı Şekilde, En Köklü Değişikliğin Gerçekleştiği Adli Tıp Kurumu’nun Yeni İhtisas Kurulları Ve Üst Kurullarının Da Göreve Başlama Tarihi 01. 09. 2017 Olarak Belirlenmiş Ve Bu Tarihe Kadar Adlî Tıp Kurumu Genel Kurulu Ve Mevcut İhtisas Kurullarının Görevleri Kapsamında Çalışmaya Devam Edeceği Öngörülmüştür (M. 36).
Bunun Anlamı, 6754 Sayılı Bilirkişilik Kanunu İle Getirilen Yeni Bilirkişilik Sisteminin Bütün Kurum Ve Kuralları İle İşler Hale Gelebilmesi Bir Süreç Gerektirmektedir. Yani, Yeni Organlar Ve Kurullar Oluşuncaya Dek, Bir Süre Daha Mevcut Mekanizma/Prosedür Devam Edecek Demektir.
Bu Baskıda Yeni Bilirkişilik Kanunu İle Benimsenen İlkeleri Ve Kurumları İşleyerek Değerlendirmelerde Bulundum. Kitaba Yüz Sayfaya Yakın Bir İlave Yapılmış Olmasına Rağmen, Sadece Kitabın Puntosunu Küçülterek Önceki Baskıdan 80 Sayfa Kadar Tasarruf Sağlamış Olduk. Yani, Görünüşte Kitabın Hacmi Küçülmüş Gibi Zannedilse De Gerçekte Artmış Durumdadır.
Son Olarak, 6754 Sayılı Kanun’un Çok Şikayet Edilen Bilirkişilik Kurumuna Yararlı Bir Neşter Olmasını Temenni Ederim.
ÖNSÖZ-VII
BEŞİNCİ BASKI İÇİN ÖNSÖZ-IX
DÖRDÜNCÜ BASKI İÇİN ÖNSÖZ-XI
ÜÇÜNCÜ BASKI İÇİN ÖNSÖZ-XIII
İKİNCİ BASKI İÇİN ÖNSÖZ-XV
BİRİNCİ BASKI İÇİN ÖNSÖZ-XVII
İÇİNDEKİLER-XIX
- I -
GENEL OLARAK
A. Bilirkişinin Gerekliliği-1
B. Tarihi Gelişimi-5
C. Usul Kanunlarında Bilirkişilik-9
1. Genel Olarak-9
2. Hukuk Usulünde-10
3. Ceza Usulünde-12
4. Askeri Yargıda-16
5. İdari Yargılama Usulünde-17
D. 6754 sayılı Bilirkişilik Kanunu Düzenlemesi-25
- II -
TANIMI VE HUKUKİ NİTELİĞİ
A. Tanımı-27
B. Terim Olarak-31
C. Hukuki Niteliği-33
- III -
BİLİRKİŞİNİN STATÜSÜ VE NİTELİKLERİ
A. Bilirkişinin Statüsü-39
B. Bilirkişilik Kurumunun Yozlaşması İddiaları-42
C. Bilirkişinin Nitelikleri-43
1. Hukuki Ehliyet ve Mesleki Yetkinlik-43
a. Bilirkişinin Hukuki Ehliyeti-43
aa. Genel Olarak-43
bb. Bilirkişiliği Yasaklanmış Olanlar-46
b. Mesleki Yetkinlik-48
2. Uzmanlık-55
a. En Liyakatli Bilirkişi-56
b. Uzmanlığın Belli, Belgeli ve Denetlenebilir Olması-59
c. Akademik Uzmanlık-63
d. Çözüme Elverişli Uzmanlık-70
e. Hukukçu Uzmanlar-76
f. İlgili Uzmanlık-80
g. Usulsüz Bilirkişi Tercihleri-86
3. Tarafsızlık-88
a. Genel Olarak-88
b. Tarafsızlığın Güvenceleri-91
aa. Genel Bakış-91
bb. Bilirkişinin Tarafsızlığını Korumaya Yönelik Ceza Normları (TCK. m. 277, 288)-94
c. Hâkime Karşı Tarafsızlık-96
4. Dürüstlük-97
- IV -
BİLİRKİŞİLİĞİN KURUMSAL YAPISI
A. Bilirkişilik Danışma Kurulu-99
1. Oluşumu/Yapısı-99
2. Görevleri-100
B. Bilirkişilik Daire Başkanlığı-101
C. Bilirkişilik Bölge Kurulları-103
1. Oluşumu/Yapısı-103
2. Görevleri-103
3. Bölge Kurulu Kararlarına İtiraz ve Dava Hakkı-105
D. Kurul Üyelerinin Hakları-105
- V -
BİLİRKİŞİLİK SİCİLİ VE BİLİRKİŞİLİK LİSTELERİ
A. Bilirkişiliğe Kabul Şartları-107
B. Bilirkişiliğe Başvuru ve Sicile Kayıt-108
C. Bilirkişilik Sicilinin Muhtevası ve Listesinin Tutulması-108
D. Bilirkişilik Listesinden Çıkarılma-109
E. Denetim ve İnceleme-110
- VI -
HUKUKİ KONULARDA BİLİRKİŞİYE BAŞVURULMASI VE
ÖZELLİKLE AVUKATIN BİLİRKİŞİLİĞİ
A. Genel Olarak-111
B. Avukatın Hukukçu Kimliği ve Hukuki Konularda Bilirkişiye Başvurma Yasağı-115
1. Yasağın Anlamı-115
a. Yargı Yetkisinin Bilirkişiye Devredilemeyeceği-115
b. Hâkimin Yargılamaya Hâkim Olması-117
c. Hüküm Kurmanın Bilirkişiye Havale Edilmemesi-120
2. Yasağın Gerçekçiliği ve Bir Öneri-122
a. Yasağın Anlamsızlığı-122
b. Yargıda Uzmanlaşma İhtiyacı-125
aa. Genel Olarak-125
bb. Bilirkişi Yardımına Muhtaç Bırakan Nedenler-127
3. Hukukçu Bilirkişi-130
4. Görüşüm: Akademisyen Bilirkişiler-134
C. Avukatın Uygulamacı Bir Meslek İnsanı Olması-138
D. Yargılama Faaliyetinin Bir Unsuru Olarak Avukatın Taraf Sayılması-141
E. Sonuç Olarak-142
- VII -
BİLİRKİŞİ İNCELEMESİNİN KAPSAMI
A. Bilirkişiye Başvurma Yasağı-145
1. Genel ve Hukuki Bilgi Alanı-145
2. Genel ve Hukuki Bilgi İle Çözümlenebilir Uyuşmazlıklar-147
3. Genel ve Hukuki Bilginin Ölçüsü Nedir?-152
B. Bilirkişinin Görev Alanı-160
1. Özel veya Teknik Bilgi Desteği-160
2. Özel veya Teknik Bilgi Alanı-161
3. Özel Bilgi ve Teknik Bilgi Kavramlarının Anlam Muhtevası-166
C. Bilirkişiye Başvurma Zorunluluğu-176
1. Genel Olarak-176
2. Hukuk Usulünde-177
3. Ceza Usulünde-186
D. Özel veya Teknik Bilgiyi (Bilirkişiyi) Gerektiren Durumlar-189
1. Genel Olarak-189
2. Vergi Yargısında-193
3. Tıp Hukukunda-199
4. Çocuk Hukukunda-211
5. İş ve Sosyal Güvenlik Hukukunda-215
6. Yargıtay Kararlarında-221
E. Bilirkişiye Başvuru Konusunda Hâkimin Takdiri-244
1. Genel Olarak-244
2. Bilirkişi İncelemesi Kararı Geri Alınabilir mi?-249
3. Hâkimin Kişisel Olarak Özel veya Teknik Bilgiye Vakıf Olması-251
4. Beden Muayenesi ve Vücuttan Örnek Alınması-252
- VIII -
BİLİRKİŞİLİK GÖREVİ
A. Kural: Bilirkişilik Yapmak Zorunlu Değildir-257
B. İstisna: Bilirkişilik Yapma Yükümlülüğü-259
1. Genel Olarak-259
2. Resmi Bilirkişilere Uygulanabilecek Yaptırımlar-261
3. Resmi/Zorunlu Bilirkişilik Uygulaması-262
a. Bilirkişi Listeleri-262
b. Resmi Bilirkişiler-265
aa. Adli Tıp Kurumu-268
aaa. Statüsü ve Görev Tanımı-268
bbb. Yapısı ve İşleyişi-273
ccc. ATK Raporlarının Niteliği-279
bb. Yüksek Sağlık Şurası-281
aaa. Oluşumu ve Yapısı-281
aaaa. KHK/663 Öncesi Dönem-281
bbbb. KHK/663 Düzenlemesi-283
bbb. Görev Tanımı-283
ccc. Tıp Sanatının İcrasına Yönelik Adli Uyuşmazlıklar-286
ddd. Yetersiz YSŞ Görüşü Karşısında ATK’na Başvurulması-288
eee. Zorunlu Bilirkişi Sayılmaması-289
aaaa. Hukuk Davalarında-289
bbbb. Ceza Davalarında-292
cc. Kamulaştırma Bilirkişileri-294
aaa. Bilirkişilik Kanunu Değişikliğinden Önce-294
bbb. Bilirkişilik Kanunu Değişikliğinden Sonra-297
dd. Başbakanlık Küçükleri Muzır Neşriyattan Koruma Kurulu-298
ee. Darphane-300
4. Bilirkişilikten Kaçınamayacak Olanlar-301
- IX -
BİLİRKİŞİNİN SEÇİLMESİ
1. Genel Olarak-303
2. Hukuk Usulünde Tarafların Bilirkişi İncelemesi Talebi-304
3. Ceza Usulünde Taraf Bilirkişisi-307
4. Hukuk Usulünde Uzman Görüşü-311
5. İstinaf Aşamasında Bilirkişi İncelemesi-314
6. Hâkimin Re'sen Bilirkişi Görüşüne Başvurması-315
7. Bilirkişilerin Belirlenmesi ve Görevlendirilmesi-317
a. Hukuk Usulünde-317
b. Ceza Usulünde-322
c. İdari Yargılama Usulünde-326
d. Kamulaştırma Davalarında-329
8. İstinabe (Talimat) Yoluyla Bilirkişi Görevlendirilmesi-330
9. Bilirkişilerin Sayısı-333
a. Genel Olarak-333
b. Bilirkişi Kurulunun Görüşme Yapma (Müzakere) Zorunluluğu-338
- X -
BİLİRKİŞİLERİN REDDİ
1. Hukuk Usulünde-341
2. Ceza Usulünde-345
- XI -
BİLİRKİŞİLİKTEN ÇEKİLME HAKKI
1. Hukuk Usulünde-347
2. Ceza Usulünde-349
- XII -
YERİNDE İNCELEME (KEŞİF) VE DİĞER HAZIRLIK İŞLEMLERİ
- XIII -
BİLİRKİŞİ İNCELEMESİ VE RAPOR DÜZENLENMESİ
A. Bilirkişinin Görev Sınırları-357
B. Bilirkişiye Sorular Yöneltilmesi-364
1. Bilirkişinin Yönetilmesi-364
2. Bilirkişinin Sorularla Yönlendirilmesi-366
C. Bilirkişiye Süre Verilmesi-370
1. Hukuk Usulünde-370
a. Genel Olarak-370
b. Süreye Riayet Etmemenin Sonuçları-371
2. Ceza Usulünde-373
3. Vergi Yargısında-374
4. Bankacılık Suçlarında-375
5. Kamulaştırma Davalarında-376
D. Bilirkişiye Yemin Yaptırılması-377
1. Hukuk Usulünde-377
a. Yeminin İşlevi-377
b. Yeminin Şekli-378
c. Yeminden Kaçınma-379
2. Ceza Usulünde-380
E. Bilirkişi Raporu-382
1. Raporun Hazırlanması-382
2. Bilirkişinin Taraflarla Görüşmesi-384
3. Bilirkişinin Yetkileri-386
4. Raporun Şekli-389
a. Hukuk Usulünde-389
b. Kamulaştırma Davalarında-391
5. Raporun Muhtevası (İçeriği)-391
a. Tutarlı ve İnandırıcı Bir Üslup-392
b. Sade Bir Dil ve Terminoloji-395
c. Kapsamlı ve Ayrıntılı Bilgilendirme-396
d. Bilime ve Gerçeğe Uygunluk-397
e. Kurul Üyelerinin Görüşlerini Yansıtması-399
f. Sözlü Görüş Bildirme İmkânı-401
g. Sonuç Kısmının Özenle Yazılması-404
6. Bilirkişi Raporunun Özellikleri-407
a. Hakimin Sorularına Cevap Vermesi-407
b. Anlaşılır Olması-408
c. Gerekçeli ve Aydınlatıcı Olması-410
d. Bilimsel Verilere ve Somut Gerçekliğe Uygun Olması-412
F. Raporun Teslimi ve Taraflara Tebliği-416
1. Raporun Teslimi-416
2. Raporun Taraflara Tebliği-418
G. Ek Rapor İstenmesi-420
1. Genel Olarak-420
2. Raporun Eksiklik ve Yetersizliği-423
3. İlave Yardım Talebi-426
H. Yeni Bilirkişi İncelemesi-429
1. Önceki Bilirkişiden Ümit Kesilmesi-429
2. Yeni Bilirkişi İncelemesinin Zorunlu Olup Olmaması-431
3. Raporlardaki Çelişkileri Giderecek Yeni Bilirkişi İncelemesi-434
4. Yeni Bilirkişi İncelemesinin Eski Raporu Hükümden Düşürmesi-442
5. Yeni Bilirkişi İncelemesinin Tekrarlanması-442
- XIV -
BİLİRKİŞİ RAPORUNA İTİRAZ
A. İtiraz Sebepleri-445
B. İtiraz Süresi-446
C. Sürenin Hukuki Niteliği-447
D. İtirazın Sonuçları-449
1. Genel Olarak-449
2. İtiraz Yoluyla Bilirkişiye Saldırı-452
E. İtiraz Edilmemesinin Hukuki Sonuçları-453
- XV -
BİLİRKİŞİ GÖRÜŞÜNÜN YARGILAMAYA ETKİSİ
A. Bilirkişi Görüşünün Bağlayıcı Olmaması-457
1. Bağlayıcı Olmama Keyfilik Değildir-457
2. Hâkimin Delilleri Serbestçe Takdir Hakkı-459
3. Bilirkişiye Başvurma Zorunluluğu Bile Bilirkişi Görüşüne Uyma Zorunluluğu Doğurmaz-460
4. Bilirkişi Görüşüne Rağmen Hüküm Kurulabilmesi-462
5. Teknik ve Bilimsel Sonuç İçeren Bilirkişi Görüşünün Dikkate Alınması Zorunluluğu-464
6. Rapordaki Azınlık Görüşünün Hükme Esas Alınıp Alınamayacağı-468
7. Hakem-Bilirkişi (Delil) Sözleşmesinin Bağlayıcılığı-472
8. Ceza Usulünde Bilirkişi Görüşünün Bağlayıcı Olmaması-473
9. İdari Yargılama Usulünde Bilirkişi Görüşünün Bağlayıcı Olmaması-474
B. Delil Olarak İspat Gücü-475
1. Bilirkişi Görüşünün Hukuki Değeri-475
2. İspat Hukukunda ve Deliller İçinde Yeri-477
3. Bilirkişi Delilinin Takdiri-479
4. Zilyetlik Davalarının Özelliği-480
C. Bilirkişi Görüşünün Hâkim Tarafından Değerlendirilmesi-480
D. Bilirkişi Delilinin Yargıtay Tarafından Denetlenmesi-484
- XVI -
BİLİRKİŞİLİK ÜCRETİ
A. Bilirkişinin Hakkı-489
B. Bilirkişi Deliline Dayanan Tarafın Ücreti Yatırmaması-490
C. Alman Hukuku-491
D. Ücreti Etkileyen Unsurlar-492
E. Ücretin Belirlenmesi (Takdiri)-494
F. Bilirkişi Ücret Tarifesi-496
G. Ücrete İtiraz-497
H. Tüketici Davalarında Bilirkişi Ücreti-498
İ. Ek Rapor İçin Bilirkişi Ücreti-500
J. Ücretin Karşılanması-500
K. Ücretin Bilirkişiye Ödenmesi-502
L. Ücretin Vergiye Tabi Olması-503
- XVII -
BİLİRKİŞİLERİN SORUMLULUĞU
A. Genel Olarak Bilirkişilerin Yükümlülükleri-505
B. Usul Kanunlarında Öngörülen Sorumluluk Hükümleri-506
C. Cezai Sorumluluk-508
1. TCK Anlamında Memur Gibi Sorumluluk-508
2. Bilirkişinin İşleyebileceği Suçlar-511
D. Hukuki Sorumluluk-523
1. Genel Olarak-523
2. Hukuki Sorumluluk Davasının Görüleceği Mahkeme-527
3. Rücu Davasında Zamanaşımı-528
E. Disiplin Sorumluluğu-528
- XVIII -
BİLİRKİŞİ RAPORUNUN BAŞKA DAVALARA ETKİSİ
A. Genel Olarak-529
B. Mahkemeye Sunulmuş Bilirkişi Raporlarının Bir Başka Davada Delil Olarak Kullanılması-530
C. Ceza Davasındaki Bilirkişilerin Hukuk Davasında da Görevlendirilmesi-532
D. Kesinleşen Yargı Kararının Dayanağı Olan Bilirkişi Raporunun Bağlayıcılığı-534
E. Tarafları Farklı Uyuşmazlıklarda Emsal Bilirkişi Raporlarının Kullanılabilirliği-535
F. Bir İlamın Aksini Ortaya Koyan Bilirkişi Raporları Yargılamanın Yenilenmesine Yol Açar mı?-536
G. Adli Yargıda Alınmış Bilirkişi Raporlarının İdari Yargıda Geçerliliği-537
H. Adli Yargıdaki Kamulaştırma Bedelinin Tespiti Davası İle İdari Yargıdaki Kamulaştırmanın İptali Davalarının Derdest Olması-538
I. Davanın Açıldığı Görevli Mahkemenin Delil Tespiti İçin de Yetkili Olması Kuralı-539
İ. Kısmi Davada Alınan Bilirkişi Raporunun Ek Davaya Etkisi-540
J. Tazminat Davasında Alınan Bilirkişi Raporunun Rücu Davasına Etkisi-541
K. İtirazın Geçici Kaldırılması Davasında Alınmış Bilirkişi Raporu Borçtan Kurtulma Davasının Görüldüğü Genel Mahkemede Delil Sayılır mı?-542
L. Yargıtay’ın Bozma İlamına Uyma Kararı Veren Hakim, Önceki Bilirkişi Raporlarına Göre Hüküm Kuramayacağı Gibi Alacağı Yeni Bilirkişi Raporlarında da Direnmeye İzin Veremez-545
- XIX -
BİLİRKİŞİ RAPORUNUN GERÇEĞE AYKIRILIĞI NEDENİYLE
YARGILAMANIN YENİLENMESİ
- XX -
SONUÇ VE ÖNERİLER
A. Bilirkişilik Gerekli Bir Kurumdur-549
B. Bilirkişilik Şikâyetlerin Odağı Haline Gelmiştir-550
C. Uzman ve Yetkin Bilirkişiler Seçilmeli ve Somut Sorularla Yönlendirilmelidir-551
D. Hukuki Konularda da Bilirkişiye Başvurulabilmelidir-551
E. Bilirkişi Görüşünün Bağlayıcı Olmadığı Unutulmamalıdır-552
F. Hâkimlerin Uzmanlaşması Sağlanmalıdır-553
G. Bilirkişilerin Ortak Çalışması Denetlenmelidir-553
H. Bilirkişinin Hangi Alanda ve Ne Ölçüde Uzman Olduğu Belgelenmelidir-554
I. Bilirkişiye Tanınan Süre Gerçekçi Olmalı ve Denetlenmelidir-554
İ. Bilirkişiye Yemin Yaptırılması İhmal Edilmemelidir-555
J. Bilirkişiye Emeğine Uygun Makul Bir Ücret Takdir Edilmelidir-555
K. Bilirkişi Meslek Örgütleri Kurulmalıdır-556
EKLER-577
A. BİLİRKİŞİLİK MEVZUATI-577
1. Hukuk Muhakemeleri Kanunu-585
2. Ceza Muhakemesi Kanunu-590
3. Ceza Muhakemeleri Usulü Kanunu (Mülga)-594
4. Türk Mühendis Ve Mimar Odaları Birliği Bilirkişi Yönetmeliği-598
5. Kamulaştırma Davalarında Bilirkişi Olarak Görev Yapacakların Nitelikleri Ve Çalışma Esaslarına İlişkin Yönetmelik-601
6. Kamulaştırma Davalarında Bilirkisilik Yapacak İnsaat Mühendislerinin Çalısmalarının İzlenmesi, Sicillerinin Tutulması Ve Atama İlkeleri Yönergesi-607
7. Hukuk Muhakemeleri Kanunu Bilirkişi Ücret Tarifesi-609
B. ÖRNEK RAPORLAR VE DİLEKÇELER-611
1. Ortağın Kooperatiften İhracına İlişkin Kararın İptali Davasında Örnek Rapor-611
2. İmza İncelemesi ve Sahtecilik Tespitine Yönelik Grafoloji Uzmanı Raporu Örneği-612
3. Ağır Tonajlı Eksantrik Preste Meydana Gelen İş Kazasında Kusur Oranı Tespiti-613
4. Tedbirsizlik ve Dikkatsizlik Sonucu Ölüme Sebebiyet Vermek Suçunda Kusur Bilirkişiliği-615
5. Ticari Defter İncelemesi Yoluyla Alacak Tutarının Hesaplanmasına İlişkin Örnek Rapor-617
6. Sahte Fatura Kullanmak Suretiyle Kaçakçılık Suçunun İşlenip İşlenmediğine İlişkin Örnek Rapor-620
7. Kat Karşılığı İnşaat Sözleşmesinden Kaynaklanan İnşaat ve İmalat Tespiti ve Zarar Hesabı-623
8. Marka Değerlemesi (Kıymet Takdiri) Hakkında-632
9. Bilirkişi İncelemesi Talimat Örneği-636
10. Bilirkişi Mazeret Dilekçesi-637
11. Bilirkişinin Ücrete İtirazı ve Ek Ücret Dilekçesi-638
YARARLANILAN KAYNAKLAR-639
KAVRAM DİZİNİ-673
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı