Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Türk Hukukunda Banka Kredisi Kavramı Ve Buna Bağlanan Sonuçlar
Türk Hukukunda Banka Kredisi Kavramı Ve Buna Bağlanan Sonuçlar
Başak ŞİT İMAMOĞLU
Sayfa Sayısı
:
276
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2011
ISBN NO
:
9789755372020
1.750,00
TL 
Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
GİRİŞ I. KONUNUN SUNULMASI VE İNCELEME YÖNTEMİ İktisadî gelişme ancak, tasarrufların yatırıma dönüşmesi ile sağla¬nabilir. Bu dönüşümde aracı rolünü ise, bankalar üstlenir. Bankalardan bir yandan toplumun geniş kesimlerinde güven yaratarak mevduat toplamaları, diğer yandan topladıkları bu mevduatı, girişimcilere kredi olarak tahsis etmeleri beklenir. Bankacılık sistemi, bu faaliyetlerin, sorunsuz biçimde yürütülmesini amaçlar. Ancak bankalardan beklenen rolün, bankaların nihaî amaçlarının kâr elde etmek olması dolayısıyla ikinci plâna atılması ve giderek tasarruflarla yatırımlar arasındaki birleştirici işlevlerinin, adetâ bu nihaî amaca ulaşmada kullanılacak araçlardan birisine dönüşmesi, sisteme devlet müdahalesini kaçınılmaz kılmıştır. Bu müdahalede sadece iktisadî gelişmenin, bankaların daha fazla kâr elde etme amaçlarının gölgesinde kalmasının önüne geçilmesi değil, tasarruf sahiplerinin korunması amacı da belirleyicidir. Biriktirilmiş emekten başka bir şey olmayan tasarrufların, özellikle grup bankacılığı yolu ile, geri ödenmesini tehlikeye atan gerçek ve/veya tüzel kişilere kredi olarak kullandırılması veya bankanın zararını azaltmak/kârını çoğaltmak için riski devretme amaçlı türev araçlara yönelmesi gibi işlemler, sadece banka iflâsları ile memleket ekonomisinin zayıflaması sonucunu doğurmakla kalmaz; geniş halk kitlelerinin adalet duygusunu da sarsar. Türk kanunkoyucusu anılan her iki sonucun da önüne geçmek üzere, Bankacılık Kanunu ile hem mevduatın korunması hem de kredi sisteminin etkin bir şekilde işlemesini sağlamak amacı doğrultusunda çeşitli düzen normları öngörmüş ve Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu nezdinde somutlaşan sürekli müdahalesi ile sistem üzerindeki gözetimini kesintisiz hale getirmiştir. Kredi düzeninin umulan düzeyde etkin olması ve aksamaması, bu düzenin merkez kavramı olan "banka kredisi"nin açık ve eksiksiz olarak tanımlanmasına bağlıdır. Bu tanımın aynı zamanda, günümüz teknoloji-yoğun malî sistemin gösterdiği gelişime koşut olarak yeniliklere kapalı kalmaması, yeni işlemleri de kapsamına alabilecek nitelikte olması beklenir. Zira bankaların kâr elde etme amacı ortadan kalkmadıkça veya kredi ihtiyacı arttıkça, kredi niteliğini haiz yeni işlemler de türemeye devam edecektir. Gerek Bankacılık Kanunu gerek Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu′nun düzenleme faaliyetleri ile ortaya çıkan kurallar, banka kredisinin sürekli gelişen bu yönü ile sistemi tatmin etmekten uzaktır. Her ne kadar Bankacılık Kanunu′nun kredi olarak kabul edilen işlemlerin sayıldığı 48. maddesinin birinci fıkrasında Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu′na, hükmün kapsamına yeni işlemleri de dahil etme yetkisi verilmiş ise de, her halde Kurul′un bu yetkisini amaca uygun biçimde kullanabilmesi için, öncelikle banka kredisinin unsurlarının gösterilmesi, böylece düzenleyici otoritenin de takdir yetkisinin kapsam ve sınırlarının belirlenmesi gerekir. Aksi halde hukuk güvenliği büyük ölçüde zedelenecektir. Zira banka kredisi sayılmaya bağlanan sonuçlar, esas itibariyle bankaya kanunla yüklenen yükümlülükleri ifade eder. Banka, kredi açmakla üstlendiği riskin yanı sıra yükümlülüklerinin belirsiz kapsamı ile hukuk güvenliğinden uzaklaştırılmamalı; bununla birlikte banka kredisi olarak kabul edilmek gerekirken, düzenleme boşlukları sayesinde bu kapsamda değerlendiril¬meyen işlemleri ile sistemin etkinliği ve verimliliğini sarsmasına da olanak tanınmamalıdır. Çalışmamızda, işte anılan bu amaç doğrultusunda banka kredisi kavramının, bankacılık düzeni içindeki yeri, unsurları ve kapsamı ele alınmaya çalışılacaktır. Bu itibarla, aşağıda banka kredisinden önce, klâsik anlayışa göre bir üst kavram olarak kredi kavramı üzerinde durulduktan sonra, sırasıyla banka kredisinin düzenlenişi; bu itibarla bankacılık işlemleri içindeki yeri ve unsurları; ardından türleri ve banka kredisi sayılmaya bağlanan sonuçlar ele alınmaya çalışılacaktır. Farklı açılardan incelenmeye elverişli olması, konunun çeşitli açılardan sınırlandırılmasını gerektirmiştir: Çalışmada mevduat bankala¬rının kredi faaliyetleri esas alınacak, katılım bankalarının bu yöndeki finansman yöntemlerine yeri geldikçe kısmen değinilmekle yetinilecektir. Banka kredisine ilişkin kuralların düzen normları niteliğinde olması ve her bir kredi işleminin aynı zamanda özel hukuk ağı içerisinde bulunması nedeniyle konunun ele alınması bakımından yapılması kaçınılmaz olan tercih, düzen normlarından yana kullanılacaktır. Dolayısıyla her biri ayrı bir incelemeye konu olabilecek nitelikteki kredi işlemlerinin, kredi düzenindeki yerleri gözönünde bulundurularak, çalışmanın merkezinde yer alan "risk anlayışı" çerçevesinde ele alınmasına gayret edilecek; özel hukuka ait hususlar da bu kapsamda değerlendirilecektir. İÇİNDEKİLER GİRİŞ I. KONUNUN SUNULMASI VE İNCELEME YÖNTEMİ 1 II. KREDİ KAVRAMI 3 1. Genel Olarak 3 2. Tarihsel Gelişim Süreci 4 3. İktisadî Açıdan 6 4. Hukukî Açıdan 10 A- Mevzuatta 10 B- Doktrinde 13 BİRİNCİ BOLUM BANKA KREDİSİNİN DÜZENLENİŞİ BANKACILIK İŞLEMLERİ İÇİNDE BANKA KREDİSİNİN YERİ 19 1. T e r m i n o 1 oj i 19 2. Bankacılık İşlemlerinin Tanımı 23 3. Bankacılık İşlemlerinin Kapsamı 25 A- Bankaların Yapabilecekleri İşlemler 25 a. Bankacılık İşlemleri 25 i- Bankacılık Kanunu 4′te Sayılan İşlemler 27 i i- Kurul Tarafından Bankacılık Kanunu 4′e Dahil Edilen İşlemler 30 b. Diğer İşlemler 37 B- Bankaların Yapamayacakları İşlemler 41 C- Bankacılık Kanunu′nda Hakkında Hüküm Getirilen İşlemler 41 a. Mevduat ve Katılım Fonu Kabulü 43 b. Kredi Verme 45 II. BANKA KREDİSİ KAVRAMININ BELİRLENMESİ 46 1. Genel Olarak 46 2. Banka Kredilerine İlişkin Özel Düzenlemelere İhtiyaç Duyulmasının Nedenleri 47 3. Önceki Mevzuatta Banka Kredisi 49 4. Bankacılık Kanunu Bakımından Banka Kredisi 51 A- Genel Olarak 51 B- Kapsamı 55 C- Unsurları 58 a. Kredinin Belirleyici Unsuru Olarak "Risk" 58 i- Genel Olarak Risk 58 ii- Risk Türleri 61 ia. Operasyoncl Risk 61 ib. Kredi Riski 66 ic. Piyasa Riski 70 id. S is tem i k Risk 75 b. Sözleşme 76 c. Zaman 87 D- Banka Kredisi Tanımında Dikkate Alınmayan Hususlar 90 a. Krediye Vücut Veren Sözleşmenin Hukukî Niteliği 90 b. Muhasebe Tekniği İtibariyle İşlemlerin İzlendiği Hesap 91 c. Başkasına Ait Paranın Kullanılması 91 d. Kredinin Kullanılmış Olması < 92 e. Faiz Ödenmesi 94 f. Rücu Etme Olanağının Bulunması 95 g. Alacağın Teminata Bağlanmış Olması 96 5. Tanım Denemesi 96 İKİNCİ BÖLÜM BANKA KREDİSİ TÜRLERİ I. GENEL OLARAK 97 II. DOKTRİNDE YAPILAN SINIFLANDIRMALAR 98 III. ÖNERİ: BANKANIN ÜSTLENDİĞİ RİSKE GÖRE SINIFLANDIRMA 108 J. Tip Kavramı ve Tipik-Atipik Krediler Ayırımı 108 2. Tipik ve Atipik Banka Kredileri 111 A- Tipik Krediler 111 a. Nakdî Krediler 111 i- Nakdî Kredi Türleri 111 ia. Sabit Vadeli Para Ödüncü 112 ib. Senet veya Emtia Avansı 113 ic. Kıymetli Evrakın Iskontosu ve İştirası 114 id. FoıTaiting 117 ie. Kredi Kartı 118 if. Faktoring ve Finansal Kiralama İşlemlerinin Banka Kredisi Niteliğinde Olup Olmadıkları 123 ii- Bankacılık Kanunu′nda Sayılan Diğer Nakdî Krediler 126 ia. Tahvil ve Benzeri Sermaye Piyasası Araçlarının Satın Alınması 126 ib. Tevdiatta Bulunmak Suretiyle ya da Herhangi Bir Şekil ve Surette Verilen Ödünçler 130 ic. Varlıkların Vadeli Satışından Doğan Alacaklar.. 133 id. Vâdesi Geçmiş Nakdî Krediler 136 ie. Tahakkuk Etmekle Birlikte Tahsil Edilmemiş Faizler 138 if. Gayrınakdî Kredilerin Nakde Tahvil Olan Bedelleri 139 b. Gayrınakdî Krediler 140 i- Bankacılık Kanunu′nda Sayılan Gaynnakdî Krediler 141 ia. Teminat Mektupları ve Kontrgarantiler 141 ib. Kefaletler 147 ic. Aval, Ciro ve Kabul 149 ii- Gayrınakdî Kredi Niteliğini Haiz Taahhütler J51 ia. Çek Uygulamasından Doğan Taahhütler 151 a- Bankanın Kanunî veya Akdî Yükümlülüğü 151 (3- Teyitli Çek 154 ib. Kredi Kartı Harcama Limiti 157 ic. Himaye Beyanı 158 A tipik Krediler 162 a. Ters Repo İşlemlerinden "Alacaklar" 162 b. Türev Araçlar 165 i- Terminoloji Sorunu 165 ii- Genel Olarak 166 iii- Türleri ve İçerdikleri Riskler 169 ia. Vadeli İşlem (Future) ve Opsiyon Sözleşmeleri 169 i b. Fonvard ve S\vap Sözleşmeleri >. 173 ic. Benzeri Sözleşmeler 174 iv- Türev Araçların Kredi Sınırlarında Dikkate Alınma Oranları 176 c. Ortaklık Payları 176 3. Kurulca Kredi Niteliğinde Olduğu Kabul Edilen İşlemler 183 A- Genel Olarak 183 B- Hisse Senetlerinin Ödünç Alınması ve Verilmesi 183 C- Bankalarca Kabul Edilen Teminatlar 185 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM BANKA KREDİSİ SAYILMAYA BAĞLANAN SONUÇLAR KREDİ SINIRLAMALARINA UYMA 189 1. Genel Olarak 189 2. Tartışma: Kredinin Kullanılmış Olması Şartı Var mıdır? 19J 3. Sınırlama Türleri 194 A- Ozkaynaklarla İlişkilendirilmiş Sınırlamalar 194 a. Risk Grupları ve Tâbi Oldukları Kredi Sınırları 194 i- Genel Risk Grubu 195 ii- Bankanın Dahil Olduğu Risk Grubu 196 iii- Kamu Bankaları Risk Grubu 199 iv- Kamu Kuruluşları Risk Grubu 200 b. Kredilerin Dikkate Alınma Oranlan 200 B- Özkaynaklardan Bağımsız Sınırlamalar 201 4. Kredi Sınırlamalarına Tâbi Olmayan İşlemler 202 A- Nakit Karşılığı Kredi İşlemleri 203 B- Bazı Kamu Kurumları ile Yapılan Kredi İşlemleri 204 C- Merkez Bankası Nezdindeki Piyasalarla Diğer Para Piyasalarında Yapılan Kredi İşlemleri 204 D- Kur Değişikliklerinden Doğan Artışlar ile Temerrüt Faizi, Kâr Payı ve Diğer Unsurlar 205 E- Bedelsiz Edinilen Ortaklık Paylan ile Bunlardaki Değer Artışları 207 F- Bankalararası İşlemler 208 G- Aracılık Faaliyeti Kapsamında Edinilen Ortaklık Paylan 208 H- Özkaynaklardan İndirilecek Değer Olarak Dikkate Alınan İşlemler 209 İ- Kurulca Belirlenecek Diğer İşlemler 210 5. Kredi Sınırlamalarına Aykırılığın Sonuçları 211 A- Eşiklerin Aşılması Halinde 211 B- Yasaklar ile Özel Koşullara Aykırılık Halinde 214 II. KARŞILIK TESİS ETME 216 1. Genel Olarak 216 2. Kapsam 218 3. Türler 222 A- Genel Karşılık 222 B- Özel Karşılık 223 4. Karşılık Tesis Etme Yükümü Açısından Kredi ve Diğer Alacakların Sınıflandırılması 224 A- Tipik Krediler Yönünden 224 a. Sınıflandırma Ölçütleri 224 b. Gruplar 227 i- Standart Nitelikli Krediler ve Diğer Alacaklar (Birinci Grup) 227 ii- Yakın İzlemedeki Krediler ve Diğer Alacaklar (İkinci Grup) 227 iii- Donuk Alacaklar Grubu 228 ia. Tahsil İmkânı Sınırlı Krediler ve Diğer Alacaklar (Üçüncü Grup) 229 ib. Tahsili Şüpheli Krediler ve Diğer Alacaklar (Dördüncü Grup) .< 229 ic. Zarar Niteliğindeki Krediler ve Diğer Alacaklar (Beşinci Grup) 230 B- Atipi k Kredi ler Yönünden 231 a. Ortaklık Fayları ve Ters Repo İşlemine Konu Menkul Kıymetler İçin 231 b. Türev Araçlar İçin 232 5. Karşı 11kların Serbest Kalması 232 6. Karşılık Tesis Edilmemesinin Yaptırımı 232 III. SERMAYE YETERLİLİĞİNİ SAĞLAMA 233 1. Genci Olarak 233 2. Yeterlilik Oranının Hesaplanması 239 A- Dikkate Alınacak Unsurlar 239 a. Özkaynak 240 b. Kredi Riskine Esas Tutar 240 c. Piyasa Riskine Esas Tutar 244 d. Operasyonel Riske Esas Tutar 246 B- Oran 248 3. Orana Aykırılığın Yaptırımı 250 SONUÇ VE ÖNERİLER 253 KAYNAKÇA 261 Enstitü Yayınları 275
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı