Türk Borçlar Kanununun Getirdiği Yenilikler
Türk Borçlar Kanununun Getirdiği Yenilikler
Mehmet DEMİR
Sayfa Sayısı
:
122
Kitap Ölçüleri
:
13x19 cm
Basım Yılı
:
2012
ISBN NO
:
9786055263485
I. GENEL OLARAK
Bilindiği gibi, 11 Ocak 2011 tarih ve 6098 sayılı "Türk Borçlar Kanunu" (TBK)nun kabul edilmesi ile birlikte, bir yandan, yürürlükteki 22/4/1926 tarihli ve 818 sayılı eski Borçlar Kanunu′nda (eBK.) düzenlenmiş bulunan belli başlı kavram, kurum ve kurallarla ilgili olarak önemli görülebilecek bazı değişiklikler yapılmış; diğer yandan, henüz bu tarihe kadar hiçbir yasal dü¬zenlenme alanı bulmamış olan, yeni birtakım kavram, kurum ve kurallar da getirilmiştir. Yasalaştırıldıktan hemen sonra, 4 Şubat 2011 tarihli Resmî Gazete′de ya¬yımlanmış olan yeni TBK, "Yürürlük" başlıklı 648 inci maddesi gereği, 1 Temmuz ′2012 tarihinden itibaren uygulama alanına girmiştir.
Ülkemizin borçlar hukuku sistemine temel bir pozi¬tif dayanak oluşturmayı hedefleyici yönde olmak üzere yapıldığı anlaşılan bu değişiklikler ve getirilmek istenen yenilikler sayesinde, uygulamada günümüze kadar ya¬şanan süreçte karşılaşılan bir takım gereksinimler gide¬rilmeye ve özellikle de Alman ve İsviçre hukuklarının teorik ve uygulamalı alanlarında gerçekleşen belli bazı önemli değişme ve gelişmelerle paralellik sağlanmaya çalışılmaktadır.
6098 sayılı TBK.da mevcut düzenlemenin yasal sis¬tematiğine, biçimsel ve terminolojik yönleri itibariyle bakıldığında; eBK.′daki bölümlemeden tamamen farklı olarak, yeni TBK.da iki ana kısımda yer alan bölüm ve maddelerin birbirini izler biçimde numaralandırılmış olduğu; ayrıca, yasada kullanılan kavram, deyim ve terimlerde olabildiğine bir anlaştırmaya gidilmek sure¬tiyle yasada bir terim birliğinin sağlanması için, yoğun bir çaba gösterildiği gözlenmektedir. Nitekim, bu amaç¬la, geleneksel dildeki bir çok kavram, terim ve anlatım¬ların yerine, artık günümüzde yerleşik kullanım ka¬zanmış olan uygun düşebilecek bazı karşılıklara yer verilmeye çalışılmıştır. Örneğin, akit = sözleşme, akdin in′ikadı = sözleşmenin kurulması, icap = öneri, rükunlar = unsurlar, mutlak butlan = kesin hükümsüzlük, illiyet = nedensellik, ıztırar hali = zorunluluk, munzam zarar = aşkın zarar, tecdit = yenileme, müruru zamanın tatili = zamanaşımının durması, infisahı şart = bozucu koşul, pey akçesi = bağlanma parası, zamanı rücu = cayma parası, bey′i bilvefa = geri alım hakkı, numune = örnek, karz = tüketim ödüncü, istisna akdi = eser sözleşmesi, tellâl = simsar, acente = acenta, vekâleti olmadan başka¬sı hesabına tasarruf = vekâletsiz işgörme, muhanülaleyh = havale ödeyicisi, muhalünleh = havale alıcısı, muhil = havale eden, vedia akdi = saklama sözleşmesi, yed¬iemine tevdi = güvenilir kişiye bırakma vs. gibi. Bunun¬la birlikte, bazı terimlere uygun düşebilecek arı Türkçe karşılıkları bulunamamış olsa gerektir ki; ifa, rücû, halefiyet, muvazaa, müteselsil, feragat, tasarruf, muacceliyet, defi, fesih ve hasar gibi yasal terminoloji¬de teknik karşılıkları olan terimler aynen korunmuştur.
6098 sayılı TBK.daki bu yenilik ve değişiklikleri içe¬ren yasal düzenlemenin sistematik açıdan iki ana bö¬lümde ele alınıp, incelenmesi mümkündür. Buna göre:
1) TBK.nun ′Genel Hükümler′ini içeren ve toplam
beş bölümden ibaret olan birinci kısmında yapılan deği¬
şiklik ve getirilen yeniliklerle ilgili maddeler (TBK. m.l-
206), yürürlükteki 818 s. Borçlar Kanunu′nun Birinci Kı¬
sım: "Umumî Hükümler"i (BK. m. 1-181) karşılamaktadır.
Ancak, TBK.nun genel hükümler kısmında yer alan ku¬
rum ve kuralların bir bölümü, esasen 818 s. BK.nun bu
kısmında hiç düzenlenmemiş konuları düzenlemekte ve
özellikle de, ısmarlanmayan şeyin gönderilmesinin öne¬
ri/icap sayılmaması (m. 7); genel işlem koşulları (m. 20-
25); aşırı yararlanma halinde edimler arasındaki oransız¬
lığın giderilmesini isteyebilme (m. 28); birden çok kişinin
haksız fiilden doğan aynı zarardan sorumluluğu (m. 61-
62); tehlike sorumluluğu ve denkleştirme (m. 71); haksız
fiillerde ve sebepsiz zenginleşmede zamanaşımı sürele¬
rinin değişmesi (m. 72, 82); sebepsiz zenginleşmede zarar
unsurunun kalkması (m. 77); ibra (m. 132); aşırı ifa güç¬
lüğü (m. 138); borç ilişkilerinde tarafların konum deği¬
şikliğine özgü olmak üzere borca katılma (m. 201) söz¬
leşmenin devri ve sözleşmeye katılma (m. 205-206) gibi
konularda oldukça önemli kuralları kapsamaktadır.
2) Yine, TBK.nun ′Özel Borç İlişkileri′ başlıklı ve top¬
lam onsekiz bölümden ibaret olan ikinci kısımda da,
özellikle, satış türleri arasında yer alan taksitle satış (m.
253) ve ön ödemeli satış (m. 264) gibi kısmî ödemeli satışlar; kira hukukuna özgü olarak kiracının güvence verme¬si (m. 342) ve kira bedelinin belirlenmesi (m. 344), yeniden kiralama yasağı (m. 355), bağlantılı sözleşme (m. 340), dava açma süresi ve kararın etkisi, kiracı aleyhine düzen¬leme yasağı (m. 346) ve aile konutu kirası(m.349); artık özel birer hizmet sözleşmesi türleri olarak pazarlamacılık sözleşmesi (m. 448 vd.) ve evde hizmet sözleşmesi (m. 461 vd.) gibi tipikleştirilmiş yeni isimli işgörme sözleş¬meleri; kefalet hukuku bağlamında, kefil eşe diğer eşin rızası (m. 584), kefil ile alacaklı arasındaki ilişkide kefilin sorumluluğunun kapsamı (m. 589), kefaletten dönme (m. 599) ve kefili koruyucu hükümlerin uygulanma alanı (m. 603) gibi eBK.da düzenlenme alanı bulmayan yeni birta¬kım kurum ve kurallara yer verilmiştir.
Bu çerçevede olmak üzere, borçlar hukukunun ge¬nel ve özel hükümlerini düzenlemeye yönelik amaçla gerçekleştirilen bu yenilik ve değişikliklerin kapsam ve içeriği, aşağıda ana hatlarıyla açıklanmaya çalışılmak¬tadır.
İKİNCİ BASIYA ONSOZ
Elinizdeki kitabın, 2012 yılının başında yapılan ilk basısının izleyen süreçte tükenmesi üzerine, gözden ge¬çirilip, genişletilmesi amacıyla güncelenmesi gereği orta¬ya çıkmıştır. İşte, bu durum karşısında, kitabımız, başın¬dan sonuna kadar okunduktan sonra, bir yandan, yazım kuralları ve anlatım düzeni yönünden yenilenmeye; di¬ğer yandan, inceleme ve değerlendirme konusu yaptığı¬mız 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu\′nda eksik bırakıl¬mış belli bazı yasal yenilik ve değişiklikler ile ilgili açık¬lamalar yapılmaya çalışılmıştır.
Bu vesileyle, kitabın bu kez ikinci basısını gerçekleş¬tiren Adalet Kitabevi\′nin işletmecisi sayın Hakan KARAASLAN\′a ve adı geçen işletmenin tüm çalışanları¬na içten teşekkürlerimi belirtmek isterim 01.VII.2012
Prof. Dr. Mehmet DEMİR
İÇİNDEKİLER
I. -GENEL OLARAK-1
II. -BORÇLAR HUKUKU GENEL HÜKÜMLERE İLİŞKİN GETİRİLEN YENİLİK ve DEĞİŞİKLİKLER-5
1)-TBK. m. 4: Hazır Olanlar Arasında Süresiz Öneri-5
2)-TBK. m. 7: Ismarlanmayan Şeyin Gönderilmesi-6
3)-TBK. m. 8: Bağlayıcılığı Olmayan Öneri ve Herkese Açık Öneri-7
4)-TBK. m. 9: İlân Yoluyla Ödül Sözü Verme-8
5)-TBK. m. 12: Sözleşmelerin Şekli - Genel Kural-9
6)-TBK. m. 13: Yazılı Şekil, Yasal Şekil - Kapsamı-9
7)-TBK. m. 14-15: Yazılı Şeklin Unsurları ve İmza-10
8)-TBK. m. 20-25: Genel İşlem Koşulları-12
9)-TBK. m. 28/f. 2: Aşırı Yararlanma (Gabin) Durumunda Zarargörenin Edimler Arasındaki Oransızlığın Giderilmesini İsteyebilmesi-16
10)-TBK. m. 32: Saikte Yanılma-16
11)-TBK. m. 33: İletmede Yanılma-17
12)-TBK. m. 40: Yetkili Temsilde Temsilin Hükmü-17
13)-TBK. m. 54-55: Bedensel Zarar ve Tazminatın Belirlenmesi-18
14)-TBK. m. 57/f. 1: Haksız Rekabet Hükmünün Kapsamı-19
15)-TBK. m. 58: Kişilik Haklarının Zedelenmesinde Manevi Tazminat İsteminin Yerine Getirilmesi-20
16)-TBK. m. 60: Sorumluluk Sebeplerinin Çokluğu / Sebeplerin Yarışması-20
17)-TBK. m. 61-62: Müteselsil Sorumluluk-21
18)-TBK. m. 63: Hukuka Aykırılığı Ortadan Kaldıran Haller-22
19)-TBK. m. 66: Adam Çalıştıranın Sorumluluğu-23
20)-TBK. m. 67: Hayvan Bulunduranın -Giderim Yükümlülüğü--24
21)-TBK. m. 69: Yapı Malikinin Sorumluluğu-24
22)-TBK. m. 71: Tehlike Sorumluluğu ve Denkleştirme-25
23)-TBK. m. 72-73: Zamanaşımında Kural ve Rücû İsteminde Zamanaşımı-27
24)-TBK. m. 75-76: Tazminat Hükmünün Değiştirilmesi - Geçici Ödemeler-28
25)-TBK. m. 77: Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Borç İlişkileri, Koşulları-30
26)-TBK. m. 81: Sebepsiz Zenginleşmede Geri İstenememe-30
27)-TBK. m. 88 ve m. 120: Yasal Faiz ve Temerrüt Faizi-31
28)-TBK. m. 115-116: Sorumsuzluk Anlaşması-33
29)-TBK. m. 117/f. 2: Borçlunun Temerrüdü Koşulları-34
30)-TBK. m. 122: Aşkın Zarar-35
31)-TBK. m. 126: Sürekli Edimli Sözleşmelerde Borçlunun Temerrüdü-36
32)-TBK. m. 127: Alacaklıya Halef Olma-36
33)-TBK. m. 130: Sorumluluk Sigortalarında-37
34)-TBK. m. 132: İbra-38
35)-TBK. m. 137: Kısmî İfa İmkânsızlığı-38
36)-TBK. m. 138: Aşırı İfa Güçlüğü-39
37)-TBK. m. 147: Beş Yıllık Zamanaşımı-40
38)-TBK. m. 177: Bağlanma Parası-42
39)-TBK. m. 182: Cezanın Miktarı, Geçersizliği ve İndirilmesi-42
40)-TBK. m. 201: Borca Katılma-43
41)-TBK. m. 205-206: Sözleşmenin Devri ve Sözleşmeye Katılma-43
III. -BORÇLAR HUKUKU ÖZEL HÜKÜMLERE İLİŞKİN GETİRİLEN YENİLİK ve DEĞİŞİKLİKLER-47
1)-TBK. m. 207: Satımda Yarar ve Hasar-47
2)-TBK. m. 219: Ayıptan Sorumluluk (Konusu-Genel Olarak)-48
3)-TBK. m. 237: Satış İlişkisi Doğuran Haklar - Süresi ve Şerhi-50
4)-TBK. m. 239: Devredilmesi ve Miras Yoluyla Geçmesi-51
5)-TBK. m. 240: Önalım Hakkı - İleri Sürülmesi-52
6)-TBK. m. 241-242: Koşulları ve Hükümleri-52
7)-TBK. m. 247: Örnek Üzerine Satış-53
8)-TBK. m. 253-273: Kısmî Ödemeli Satışlar (Taksitle Satış - Ön Ödemeli Satış)-54
9)-TBK. m. 282: Mal Değişim Sözleşmesi-56
10)-TBK. m. 300: Kira Süresi-57
11)-TBK. m. 311: Üçüncü Kişinin Sınırlı Aynî Hak Sahibi Olması-57
12)-TBK. m. 320: Kiracı Tarafından Kiralananda Yenilik ve Değişiklik Yapılması-58
13)-TBK. m. 322: Kira İlişkisinin Devri-59
14)-TBK. m. 326: Takastan Feragat Yasağı-59
15)-TBK. m. 335: Kiralananın Gözden Geçirilmesi-60
16)-TBK. m. 340: Bağlantılı Sözleşme-61
17)-TBK. m. 342: Kiracının Güvence Vermesi-62
18)-TBK. m. 343-344: Kira Bedeli ve Bunun Belirlenmesi-62
19)-TBK. m. 344: Dava Açma Süresi ve Kararın Etkisi-65
20)-TBK. m. 345-346: Kiracı Aleyhine Düzenleme Yasağı-67
21)-TBK. m. 347-348: Bildirim Yoluyla Sona Erme - Bildirimin Geçerliliği-67
22)-TBK. m. 349: Aile Konutu Kirasında Bildirim-68
23)-TBK. m. 350-356: Kira Sözleşmelerinin Dava Yoluyla Sona Ermesi-69
24)-TBK. m. 399: Düzenleme ve Talimata Uyma Borcu-73
25)-TBK. m. 404: Aracılık Ücreti-74
26)-TBK. m. 405: İkramiye-75
27)-TBK. m. 409: Ücret Alacağının Haczi, Devri ve Rehnedilmesi-76
28)-TBK. m. 412: Birim Ücreti-76
29)-TBK. m. 413: Giderler-77
30)-TBK. m. 414: Taşıma Araçları-78
31)-TBK. m. 415: Giderlerin Ödenmesi-78
32)-TBK. m. 418: Kişisel Verilerin Kullanılmasında-79
33)-TBK. m. 419: Ceza Koşulu ve İbra-79
34)-TBK. m. 421: Yıllık İzin Süresi-80
35)-TBK. m. 422: İndirimi-80
36)-TBK. m. 424: (Yıllık Ücretli İznin) Kullanılması-81
37)-TBK. m. 425: (Yıllık İzin) Ücreti-82
38)-TBK. m. 428: Hizmet İlişkisinin Devri - İşyerinin Tamamının veya Bir Bölümünün Devri-82
39)-TBK. m. 429: Sözleşmenin Devri-83
40)-TBK. m. 438: Haklı Sebebe Dayanmayan Fesihte-84
41)-TBK. m. 448-469: Pazarlamacılık Sözleşmesi (Tanımı ve Kurulması - Pazarlamacının Yükümlülük ve Yetkileri - İşverenin Özel Yükümlülükleri - Sona Ermesi ve Buna Bağlı Sonuçlar)-85
42)-TBK. m. 461-469: Evde Hizmet Sözleşmesi (Tanımı - Genel Çalışma Koşulları - İşçinin Özel Borçları - İşverenin Özel Borçları - Sona Ermesi - Genel Hükümlerin Uygulanması)-92
43)-TBK. m. 470-486: Eser Sözleşmesi (İstısnâ Akdi)-95
44)-TBK. m. 488: Yayım Sözleşmesi - Şekli-100
45)-TBK. m. 504-513, 524, 529: Vekâlet İlişkileri (Vekâlet Sözleşmesi - Kredi Mektubu ve Kredi Emri - Simsarlık Sözleşmesi - Vekâletsiz İşgörme)-100
46)-TBK. m. 532-542: Komisyon Sözleşmesi (Alım veya Satım Komisyonculuğu - Diğer Komisyon İşleri)-103
47)-TBK. m. 547-554: Ticari Temsilciler, Ticari Vekiller ve Diğer Tacir Yardımcıları-104
48)-TBK. m. 555-560: Havale-105
49)-TBK. m. 561-579: Saklama (Vedia) Sözleşmeleri-106
50)-TBK. m. 604-606: Kumar ve Bahis-108
51)-TBK. m. 607-619: Ömür Boyu Gelir ve Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmeleri-109
52)-TBK. m. 581-584: Kefalet Sözleşmesinin Tanımı ve Koşulları - Şekli - Eşin Rızası-110
53)-TBK. m. 589: Ortak Hükümler - Kefil ile Alacaklı Arasındaki İlişki - Sorumluluğun Kapsamı-112
54)-TBK. m. 599: Kefaletten Dönme-113
55)-TBK. m. 603: Uygulama Alanı-113
56)-TBK. m. 633: Ãdi Ortaklık Sözleşmesi - Ortaklıktan Çıkma ve Çıkarılma-114
57)-TBK. m. 634: Ortaklık Payının Tasfiyesi-115
58)-TBK. m. 635: Malvarlığının Yetersizliği-116
59)-TBK. m. 636: Tamamlanmamış İşler-116
60)-TBK. m. 637/f. 3: Ortakların Üçüncü Kişilerle İlişkisi - Temsil-117
61)-TBK. m. 644: Tasfiye Usulü-118
TÜRK BORÇLAR KANUNUNUN YÜRÜRLÜĞÜ VE UYGULAMA ŞEKLİ HAKKINDA KANUN-119
Bilindiği gibi, 11 Ocak 2011 tarih ve 6098 sayılı "Türk Borçlar Kanunu" (TBK)nun kabul edilmesi ile birlikte, bir yandan, yürürlükteki 22/4/1926 tarihli ve 818 sayılı eski Borçlar Kanunu′nda (eBK.) düzenlenmiş bulunan belli başlı kavram, kurum ve kurallarla ilgili olarak önemli görülebilecek bazı değişiklikler yapılmış; diğer yandan, henüz bu tarihe kadar hiçbir yasal dü¬zenlenme alanı bulmamış olan, yeni birtakım kavram, kurum ve kurallar da getirilmiştir. Yasalaştırıldıktan hemen sonra, 4 Şubat 2011 tarihli Resmî Gazete′de ya¬yımlanmış olan yeni TBK, "Yürürlük" başlıklı 648 inci maddesi gereği, 1 Temmuz ′2012 tarihinden itibaren uygulama alanına girmiştir.
Ülkemizin borçlar hukuku sistemine temel bir pozi¬tif dayanak oluşturmayı hedefleyici yönde olmak üzere yapıldığı anlaşılan bu değişiklikler ve getirilmek istenen yenilikler sayesinde, uygulamada günümüze kadar ya¬şanan süreçte karşılaşılan bir takım gereksinimler gide¬rilmeye ve özellikle de Alman ve İsviçre hukuklarının teorik ve uygulamalı alanlarında gerçekleşen belli bazı önemli değişme ve gelişmelerle paralellik sağlanmaya çalışılmaktadır.
6098 sayılı TBK.da mevcut düzenlemenin yasal sis¬tematiğine, biçimsel ve terminolojik yönleri itibariyle bakıldığında; eBK.′daki bölümlemeden tamamen farklı olarak, yeni TBK.da iki ana kısımda yer alan bölüm ve maddelerin birbirini izler biçimde numaralandırılmış olduğu; ayrıca, yasada kullanılan kavram, deyim ve terimlerde olabildiğine bir anlaştırmaya gidilmek sure¬tiyle yasada bir terim birliğinin sağlanması için, yoğun bir çaba gösterildiği gözlenmektedir. Nitekim, bu amaç¬la, geleneksel dildeki bir çok kavram, terim ve anlatım¬ların yerine, artık günümüzde yerleşik kullanım ka¬zanmış olan uygun düşebilecek bazı karşılıklara yer verilmeye çalışılmıştır. Örneğin, akit = sözleşme, akdin in′ikadı = sözleşmenin kurulması, icap = öneri, rükunlar = unsurlar, mutlak butlan = kesin hükümsüzlük, illiyet = nedensellik, ıztırar hali = zorunluluk, munzam zarar = aşkın zarar, tecdit = yenileme, müruru zamanın tatili = zamanaşımının durması, infisahı şart = bozucu koşul, pey akçesi = bağlanma parası, zamanı rücu = cayma parası, bey′i bilvefa = geri alım hakkı, numune = örnek, karz = tüketim ödüncü, istisna akdi = eser sözleşmesi, tellâl = simsar, acente = acenta, vekâleti olmadan başka¬sı hesabına tasarruf = vekâletsiz işgörme, muhanülaleyh = havale ödeyicisi, muhalünleh = havale alıcısı, muhil = havale eden, vedia akdi = saklama sözleşmesi, yed¬iemine tevdi = güvenilir kişiye bırakma vs. gibi. Bunun¬la birlikte, bazı terimlere uygun düşebilecek arı Türkçe karşılıkları bulunamamış olsa gerektir ki; ifa, rücû, halefiyet, muvazaa, müteselsil, feragat, tasarruf, muacceliyet, defi, fesih ve hasar gibi yasal terminoloji¬de teknik karşılıkları olan terimler aynen korunmuştur.
6098 sayılı TBK.daki bu yenilik ve değişiklikleri içe¬ren yasal düzenlemenin sistematik açıdan iki ana bö¬lümde ele alınıp, incelenmesi mümkündür. Buna göre:
1) TBK.nun ′Genel Hükümler′ini içeren ve toplam
beş bölümden ibaret olan birinci kısmında yapılan deği¬
şiklik ve getirilen yeniliklerle ilgili maddeler (TBK. m.l-
206), yürürlükteki 818 s. Borçlar Kanunu′nun Birinci Kı¬
sım: "Umumî Hükümler"i (BK. m. 1-181) karşılamaktadır.
Ancak, TBK.nun genel hükümler kısmında yer alan ku¬
rum ve kuralların bir bölümü, esasen 818 s. BK.nun bu
kısmında hiç düzenlenmemiş konuları düzenlemekte ve
özellikle de, ısmarlanmayan şeyin gönderilmesinin öne¬
ri/icap sayılmaması (m. 7); genel işlem koşulları (m. 20-
25); aşırı yararlanma halinde edimler arasındaki oransız¬
lığın giderilmesini isteyebilme (m. 28); birden çok kişinin
haksız fiilden doğan aynı zarardan sorumluluğu (m. 61-
62); tehlike sorumluluğu ve denkleştirme (m. 71); haksız
fiillerde ve sebepsiz zenginleşmede zamanaşımı sürele¬
rinin değişmesi (m. 72, 82); sebepsiz zenginleşmede zarar
unsurunun kalkması (m. 77); ibra (m. 132); aşırı ifa güç¬
lüğü (m. 138); borç ilişkilerinde tarafların konum deği¬
şikliğine özgü olmak üzere borca katılma (m. 201) söz¬
leşmenin devri ve sözleşmeye katılma (m. 205-206) gibi
konularda oldukça önemli kuralları kapsamaktadır.
2) Yine, TBK.nun ′Özel Borç İlişkileri′ başlıklı ve top¬
lam onsekiz bölümden ibaret olan ikinci kısımda da,
özellikle, satış türleri arasında yer alan taksitle satış (m.
253) ve ön ödemeli satış (m. 264) gibi kısmî ödemeli satışlar; kira hukukuna özgü olarak kiracının güvence verme¬si (m. 342) ve kira bedelinin belirlenmesi (m. 344), yeniden kiralama yasağı (m. 355), bağlantılı sözleşme (m. 340), dava açma süresi ve kararın etkisi, kiracı aleyhine düzen¬leme yasağı (m. 346) ve aile konutu kirası(m.349); artık özel birer hizmet sözleşmesi türleri olarak pazarlamacılık sözleşmesi (m. 448 vd.) ve evde hizmet sözleşmesi (m. 461 vd.) gibi tipikleştirilmiş yeni isimli işgörme sözleş¬meleri; kefalet hukuku bağlamında, kefil eşe diğer eşin rızası (m. 584), kefil ile alacaklı arasındaki ilişkide kefilin sorumluluğunun kapsamı (m. 589), kefaletten dönme (m. 599) ve kefili koruyucu hükümlerin uygulanma alanı (m. 603) gibi eBK.da düzenlenme alanı bulmayan yeni birta¬kım kurum ve kurallara yer verilmiştir.
Bu çerçevede olmak üzere, borçlar hukukunun ge¬nel ve özel hükümlerini düzenlemeye yönelik amaçla gerçekleştirilen bu yenilik ve değişikliklerin kapsam ve içeriği, aşağıda ana hatlarıyla açıklanmaya çalışılmak¬tadır.
İKİNCİ BASIYA ONSOZ
Elinizdeki kitabın, 2012 yılının başında yapılan ilk basısının izleyen süreçte tükenmesi üzerine, gözden ge¬çirilip, genişletilmesi amacıyla güncelenmesi gereği orta¬ya çıkmıştır. İşte, bu durum karşısında, kitabımız, başın¬dan sonuna kadar okunduktan sonra, bir yandan, yazım kuralları ve anlatım düzeni yönünden yenilenmeye; di¬ğer yandan, inceleme ve değerlendirme konusu yaptığı¬mız 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu\′nda eksik bırakıl¬mış belli bazı yasal yenilik ve değişiklikler ile ilgili açık¬lamalar yapılmaya çalışılmıştır.
Bu vesileyle, kitabın bu kez ikinci basısını gerçekleş¬tiren Adalet Kitabevi\′nin işletmecisi sayın Hakan KARAASLAN\′a ve adı geçen işletmenin tüm çalışanları¬na içten teşekkürlerimi belirtmek isterim 01.VII.2012
Prof. Dr. Mehmet DEMİR
İÇİNDEKİLER
I. -GENEL OLARAK-1
II. -BORÇLAR HUKUKU GENEL HÜKÜMLERE İLİŞKİN GETİRİLEN YENİLİK ve DEĞİŞİKLİKLER-5
1)-TBK. m. 4: Hazır Olanlar Arasında Süresiz Öneri-5
2)-TBK. m. 7: Ismarlanmayan Şeyin Gönderilmesi-6
3)-TBK. m. 8: Bağlayıcılığı Olmayan Öneri ve Herkese Açık Öneri-7
4)-TBK. m. 9: İlân Yoluyla Ödül Sözü Verme-8
5)-TBK. m. 12: Sözleşmelerin Şekli - Genel Kural-9
6)-TBK. m. 13: Yazılı Şekil, Yasal Şekil - Kapsamı-9
7)-TBK. m. 14-15: Yazılı Şeklin Unsurları ve İmza-10
8)-TBK. m. 20-25: Genel İşlem Koşulları-12
9)-TBK. m. 28/f. 2: Aşırı Yararlanma (Gabin) Durumunda Zarargörenin Edimler Arasındaki Oransızlığın Giderilmesini İsteyebilmesi-16
10)-TBK. m. 32: Saikte Yanılma-16
11)-TBK. m. 33: İletmede Yanılma-17
12)-TBK. m. 40: Yetkili Temsilde Temsilin Hükmü-17
13)-TBK. m. 54-55: Bedensel Zarar ve Tazminatın Belirlenmesi-18
14)-TBK. m. 57/f. 1: Haksız Rekabet Hükmünün Kapsamı-19
15)-TBK. m. 58: Kişilik Haklarının Zedelenmesinde Manevi Tazminat İsteminin Yerine Getirilmesi-20
16)-TBK. m. 60: Sorumluluk Sebeplerinin Çokluğu / Sebeplerin Yarışması-20
17)-TBK. m. 61-62: Müteselsil Sorumluluk-21
18)-TBK. m. 63: Hukuka Aykırılığı Ortadan Kaldıran Haller-22
19)-TBK. m. 66: Adam Çalıştıranın Sorumluluğu-23
20)-TBK. m. 67: Hayvan Bulunduranın -Giderim Yükümlülüğü--24
21)-TBK. m. 69: Yapı Malikinin Sorumluluğu-24
22)-TBK. m. 71: Tehlike Sorumluluğu ve Denkleştirme-25
23)-TBK. m. 72-73: Zamanaşımında Kural ve Rücû İsteminde Zamanaşımı-27
24)-TBK. m. 75-76: Tazminat Hükmünün Değiştirilmesi - Geçici Ödemeler-28
25)-TBK. m. 77: Sebepsiz Zenginleşmeden Doğan Borç İlişkileri, Koşulları-30
26)-TBK. m. 81: Sebepsiz Zenginleşmede Geri İstenememe-30
27)-TBK. m. 88 ve m. 120: Yasal Faiz ve Temerrüt Faizi-31
28)-TBK. m. 115-116: Sorumsuzluk Anlaşması-33
29)-TBK. m. 117/f. 2: Borçlunun Temerrüdü Koşulları-34
30)-TBK. m. 122: Aşkın Zarar-35
31)-TBK. m. 126: Sürekli Edimli Sözleşmelerde Borçlunun Temerrüdü-36
32)-TBK. m. 127: Alacaklıya Halef Olma-36
33)-TBK. m. 130: Sorumluluk Sigortalarında-37
34)-TBK. m. 132: İbra-38
35)-TBK. m. 137: Kısmî İfa İmkânsızlığı-38
36)-TBK. m. 138: Aşırı İfa Güçlüğü-39
37)-TBK. m. 147: Beş Yıllık Zamanaşımı-40
38)-TBK. m. 177: Bağlanma Parası-42
39)-TBK. m. 182: Cezanın Miktarı, Geçersizliği ve İndirilmesi-42
40)-TBK. m. 201: Borca Katılma-43
41)-TBK. m. 205-206: Sözleşmenin Devri ve Sözleşmeye Katılma-43
III. -BORÇLAR HUKUKU ÖZEL HÜKÜMLERE İLİŞKİN GETİRİLEN YENİLİK ve DEĞİŞİKLİKLER-47
1)-TBK. m. 207: Satımda Yarar ve Hasar-47
2)-TBK. m. 219: Ayıptan Sorumluluk (Konusu-Genel Olarak)-48
3)-TBK. m. 237: Satış İlişkisi Doğuran Haklar - Süresi ve Şerhi-50
4)-TBK. m. 239: Devredilmesi ve Miras Yoluyla Geçmesi-51
5)-TBK. m. 240: Önalım Hakkı - İleri Sürülmesi-52
6)-TBK. m. 241-242: Koşulları ve Hükümleri-52
7)-TBK. m. 247: Örnek Üzerine Satış-53
8)-TBK. m. 253-273: Kısmî Ödemeli Satışlar (Taksitle Satış - Ön Ödemeli Satış)-54
9)-TBK. m. 282: Mal Değişim Sözleşmesi-56
10)-TBK. m. 300: Kira Süresi-57
11)-TBK. m. 311: Üçüncü Kişinin Sınırlı Aynî Hak Sahibi Olması-57
12)-TBK. m. 320: Kiracı Tarafından Kiralananda Yenilik ve Değişiklik Yapılması-58
13)-TBK. m. 322: Kira İlişkisinin Devri-59
14)-TBK. m. 326: Takastan Feragat Yasağı-59
15)-TBK. m. 335: Kiralananın Gözden Geçirilmesi-60
16)-TBK. m. 340: Bağlantılı Sözleşme-61
17)-TBK. m. 342: Kiracının Güvence Vermesi-62
18)-TBK. m. 343-344: Kira Bedeli ve Bunun Belirlenmesi-62
19)-TBK. m. 344: Dava Açma Süresi ve Kararın Etkisi-65
20)-TBK. m. 345-346: Kiracı Aleyhine Düzenleme Yasağı-67
21)-TBK. m. 347-348: Bildirim Yoluyla Sona Erme - Bildirimin Geçerliliği-67
22)-TBK. m. 349: Aile Konutu Kirasında Bildirim-68
23)-TBK. m. 350-356: Kira Sözleşmelerinin Dava Yoluyla Sona Ermesi-69
24)-TBK. m. 399: Düzenleme ve Talimata Uyma Borcu-73
25)-TBK. m. 404: Aracılık Ücreti-74
26)-TBK. m. 405: İkramiye-75
27)-TBK. m. 409: Ücret Alacağının Haczi, Devri ve Rehnedilmesi-76
28)-TBK. m. 412: Birim Ücreti-76
29)-TBK. m. 413: Giderler-77
30)-TBK. m. 414: Taşıma Araçları-78
31)-TBK. m. 415: Giderlerin Ödenmesi-78
32)-TBK. m. 418: Kişisel Verilerin Kullanılmasında-79
33)-TBK. m. 419: Ceza Koşulu ve İbra-79
34)-TBK. m. 421: Yıllık İzin Süresi-80
35)-TBK. m. 422: İndirimi-80
36)-TBK. m. 424: (Yıllık Ücretli İznin) Kullanılması-81
37)-TBK. m. 425: (Yıllık İzin) Ücreti-82
38)-TBK. m. 428: Hizmet İlişkisinin Devri - İşyerinin Tamamının veya Bir Bölümünün Devri-82
39)-TBK. m. 429: Sözleşmenin Devri-83
40)-TBK. m. 438: Haklı Sebebe Dayanmayan Fesihte-84
41)-TBK. m. 448-469: Pazarlamacılık Sözleşmesi (Tanımı ve Kurulması - Pazarlamacının Yükümlülük ve Yetkileri - İşverenin Özel Yükümlülükleri - Sona Ermesi ve Buna Bağlı Sonuçlar)-85
42)-TBK. m. 461-469: Evde Hizmet Sözleşmesi (Tanımı - Genel Çalışma Koşulları - İşçinin Özel Borçları - İşverenin Özel Borçları - Sona Ermesi - Genel Hükümlerin Uygulanması)-92
43)-TBK. m. 470-486: Eser Sözleşmesi (İstısnâ Akdi)-95
44)-TBK. m. 488: Yayım Sözleşmesi - Şekli-100
45)-TBK. m. 504-513, 524, 529: Vekâlet İlişkileri (Vekâlet Sözleşmesi - Kredi Mektubu ve Kredi Emri - Simsarlık Sözleşmesi - Vekâletsiz İşgörme)-100
46)-TBK. m. 532-542: Komisyon Sözleşmesi (Alım veya Satım Komisyonculuğu - Diğer Komisyon İşleri)-103
47)-TBK. m. 547-554: Ticari Temsilciler, Ticari Vekiller ve Diğer Tacir Yardımcıları-104
48)-TBK. m. 555-560: Havale-105
49)-TBK. m. 561-579: Saklama (Vedia) Sözleşmeleri-106
50)-TBK. m. 604-606: Kumar ve Bahis-108
51)-TBK. m. 607-619: Ömür Boyu Gelir ve Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmeleri-109
52)-TBK. m. 581-584: Kefalet Sözleşmesinin Tanımı ve Koşulları - Şekli - Eşin Rızası-110
53)-TBK. m. 589: Ortak Hükümler - Kefil ile Alacaklı Arasındaki İlişki - Sorumluluğun Kapsamı-112
54)-TBK. m. 599: Kefaletten Dönme-113
55)-TBK. m. 603: Uygulama Alanı-113
56)-TBK. m. 633: Ãdi Ortaklık Sözleşmesi - Ortaklıktan Çıkma ve Çıkarılma-114
57)-TBK. m. 634: Ortaklık Payının Tasfiyesi-115
58)-TBK. m. 635: Malvarlığının Yetersizliği-116
59)-TBK. m. 636: Tamamlanmamış İşler-116
60)-TBK. m. 637/f. 3: Ortakların Üçüncü Kişilerle İlişkisi - Temsil-117
61)-TBK. m. 644: Tasfiye Usulü-118
TÜRK BORÇLAR KANUNUNUN YÜRÜRLÜĞÜ VE UYGULAMA ŞEKLİ HAKKINDA KANUN-119