Türk Borçlar Kanunu nda Düzenlenen Kira Sözleşmelerinde KİRA BEDELİNİN ÖDENMEMESİ ve HUKUKİ SONUÇLARI
Türk Borçlar Kanunu nda Düzenlenen Kira Sözleşmelerinde KİRA BEDELİNİN ÖDENMEMESİ ve HUKUKİ SONUÇLARI
Nihal Ural ÇINAR
Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
ÖNSÖZ Kira sözleşmesi, bilindiği üzere, ülkemizde uygulaması en yaygın sözleşme tiplerinin başında gelmekte olup, uygulamada kira sözleşmeleri ile ilgili olarak ortaya çıkan hukuki uyuşmazlıkların çok büyük bölümü, kira bedelinin kiracı tarafından ödenmemesinden kaynaklanmaktadır.
Danışmanı -daha anlamlı bir ifade ile 'doktora babası'- olduğum, bu kitabın yazarı, değerli asistanım Dr.Nihal URAL ÇINAR bu konuyu doktora tezi olarak seçmek istediğini söylediğinde, yaygın uygulamayı, konuyla ilgili zengin içtihatları, yerli ve yabancı çok sayıdaki bilimsel çalışmayı ve özellikle o sırada henüz tasarı halinde olan ve 01.07.2012 tarihinde yürürlüğe giren Türk Borçlar Kanunu'nda konuyla ilgili önemli değişikliklerin gerçekleştirildiğini gözönüne alarak, bir taraftan çok isabetli bir seçim yaptığını belirtirken, diğer yandan çok ağır bir yükün altına girdiği konusunda kendisini uyardım ve ancak kendisine güvenimin tam olduğunu, bu ağır yükün altından başarıyla kalkacağına inandığımı ekledim. Büyükbir cesaretle konuyu seçen Dr.Nihal URAL ÇINAR, bir bölümünü Almanya'da bir bölümünü ise Türkiye'de yürüttüğü titiz, disiplinli ve yoğun bir çalışma dönemi sonunda hazırladığı doktora tezinde, gerek genel kira sözleşmelerinde, gerekse konut ve çatılı işyeri kira sözleşmeleri ile ürün kirası sözleşmelerinde kira bedelinin ödenmemesinin hukuki sonuçlarını, Türk Borçlar Kanunu'nun ilgili hükümlerini esas almak ve yerli ve yabancı çok sayıda kaynaktan ve içtihattan yararlanmak suretiyle, kapsamlı ve açık bir şekilde ortaya koymuştur.
Öğreti ve uygulamayı birlikte gözönünde bulundurmak suretiyle ortaya koyduğu pratik çözüm önerileri ile hukukumuza önemli bir katkı sağlayan ve böylece kendisine olan güvenimin haklılığını da ortaya koyan yazar, aynı zamanda kullandığı akıcı ve özenli üslubu ile, aslında zor olan tezin, zevkle ve kolayca okunmasını da sağlamıştır.
İlkkez 2006 yılında İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde Medeni Hukuk Anabilim Dalı için açılan ve benim de jüri üyesi olduğum araştırma görevlisi giriş sınavında tanıdığım ve o tarihten bu yana kendisi ile çok uyumlu bir akademik çalışma sürdürdüğüm, yüksek lisans tez jürisinde ve doktora yeterlik sınavı jürisinde de yer aldığım değerli asistanım Dr.Nihal URAL ÇINAR'ın doktora tezinin benim de üyesi olduğum jüri tarafından oybirliği ile başarılı bulunması ve şimdi de kitap olarak yayınlanıyor olması, beni gerçekten çok mutlu etti ve gururlandırdı. Dr.Nihal URAL ÇINAR'ı hem hukuk doktoru unvanını alması ve hem de bu başarılı doktora tezinin yayınlanıyor olması nedeniyle candan kutluyor, doktora danışmanlığını yaptığım ve doktora çalışmasını başarıyla tamamlayan ilk öğrencim olarak bana bu mutluluğu ve haklı gururu yaşattığı için kendisine ayrıca teşekkür ediyorum. Prof. Dr. Atilla ALTOP
TEŞEKKÜR Türk Borçlar Kanunu'nda Düzenlenen Kira Sözleşmelerinde Kira Bedelinin Ödenmemesi ve Hukuki Sonuçları" isimli bu çalışmanın esasını İstanbul Kültür Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Bölümü bünyesinde hazırlanan "Doktora Tezi" oluşturmaktadır. Tez, 02.10.2013 tarihinde Prof. Dr. İlhan ULUSAN, Prof. Dr. HalukBURCU-OĞLU, Prof. Dr. Turgut ÖZ, Prof. Dr. Atilla ALTOP ve Doç. Dr. Cem AKBİYİK'dan oluşan jüri önünde savunulmuş ve oybirliği ile başarılı kabul edilmiştir. Tez kitap haline getirilirken değerli jüri üyelerinin dikkat çektikleri birkaç noktada gerekli düzenlemeler dışında geleneğe uygun olarak savunulduğu şekliyle basılmıştır.
Uzun soluklu bir süreç olan bu eserin ortaya çıkışında tabiî ki bir çok kişinin emeği ve desteği bulunmaktadır. Belki de bu sürecin en güzel aşaması, tezin basılması ile desteğini aldığım değerli hocalarım, ailem ve dostlarıma teşekkürlerimi sunabilme imkanına sahip olmaktır.
Öncelikle, akademik hayatıma asistanı olmakla başladığım, ilk günden itibaren asistanı olmaktan büyük mutluluk ve onur duyduğum, engin bilgi ve tecrübesinden her zaman yararlandığım, bilgisi, öngörüsü ve kişiliği ile bana her zaman her konuda yol göstermiş ve rehberlik etmiş olan ve bu süreçte kendisinden çok şey öğrendiğim saygıdeğer hocam, Prof. Dr. Atilla ALTOP'a sonsuz teşekkürlerimi sunarım. Gerçekten, değerli hocamın bana güvenini ve inancını, akademik çalışmalarımda ve özellikle tez yazım sürecinde her zaman hissettim ve bu durum bana, en zorda olduğum zamanlarda güç ve ilham verdi. Asistanı olduğum andan itibaren, mütevazi kişiliği, anlayışı ve hoşgörüsü ile her zaman yanımda
olarak, gerek akademisyenliği ile gerekse kişiliği ile örnek aldığım bir insan oldu. Doktora Tez danışmanlığımı üstlenerek, çalışmamın her aşamasında katkılarını esirgemeyen, tezimi defalarca okuyup, her bir satırında emek harcayıp, değerli görüşleri ile katkı sağlayan ve kendisiyle çalıştığım için kendimi her zaman şanslı hissettiğim saygıdeğer hocam Prof. Dr. Atilla ALTOP'a saygı, minnet ve teşekkür borcumu kelimelerle ifade edemem.
Akademik hayatıma İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalında asistanı olarak başladığım ve bundan her zaman büyük onur ve mutluluk duyduğum, her konuda ilgi ve desteği ile yanımda olan, gerek fakültede kürsü içerisinde çalışmama destek olan ayrıca kişisel kütüphanesini kullanma şansı vererek de bu noktada kolaylık sağlayan, gerekse yurt dışında araştırma yapma imkanının Dekanlık görevini yaptığı sıralarda önünü açan, özellikle akademisyen olarak yetişmemde büyük katkıları olan değerli Hocam Prof. Dr. İlhan ULUSAN'a sonsuz teşekkürlerimi sunarım.
Bu konu üzerinde çalışmamı teşvik eden, çalışmanın hazırlığı sırasında her fırsatta kendisine yönelttiğim soruları büyük bir hoşgörü ve anlayışla cevaplayan, derin bilgisi, öngörüsü ve özgün hukukçuluğu ile bana her zaman yol göstermiş olan, olaylara ve hayata esprili yaklaşımıyla, kendisiyle beraber çalışmayı aynı zamanda inanılmaz eğlenceli kılan kıymetli hocam Prof. Dr. Turgut ÖZ'e bana ve çalışmama değerli katkılarından dolayı ne kadar teşekkür etsem az kalır. Alanının en iyilerinden biri olan büyük hukukçu değerli hocamın Medeni Hukuk kürsüsünde sekiz yıldan bu yana asistanı olduğum için kendimi inanılmaz şanslı görmekteyim. Bu alanda bana öğrettikleri ve öğretecekleri için çok teşekkür ederim.
Yapıcı eleştirileriyle, ufkumu genişleten, eserin ortaya çıkmasına katkı sağlayan ve tezimin basımına yön veren, jüri üyesi olma fırsatıyla kendisini şahsen tanıma şansı elde ettiğim, değerli hukukçu, saygıdeğer Hocam Prof. Dr. Haluk BURCUOĞLU'na en içten teşekkürlerimi ifade etmek isterim. Akademik hayatımda ve tezi yazma sürecinde desteğini her zaman hissettiğim, jüri üyesi olarak da eleştirileriyle olumlu katkılar sağlayan,
içtenliği ve samimiyetiyle her zaman yanımda olan değerli Hocam Doç. Dr. Cem AKBIYIK'a en içten teşekkürlerimi sunarım.
Doktora öğrenimim boyunca öğrencisi olmaktan büyük gurur ve mutluluk duyduğum, cana yakınlığı ve alçak gönüllülüğü ile etrafına sevgi ve mutluluk saçan, akademik olarak örnek aldığım, herkesin gönlünde taht kurmuş saygıdeğer Hocam Prof. Dr. Turhan ESENER'e teşekkürlerimi sunarım. Akademik çalışmalarımızı her zaman destekleyen, gerek fakültemizde çalışma ortamı sağlayarak gerekse yurt dışında çalışma imkanı sunarak her türlü kolaylığı sağlayan saygıdeğer hocam İstanbul Kültür Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Bahri ÖZTÜRK'e teşekürü bir borç bilirim.
Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nde Hocam olan, bana güvenerek Yüksek Lisansa kabul eden ve böylece akademik hayatımın kapılarını açan değerli Hocam Prof. Dr. Merih Kemal OMAG'a teşekkürlerimi sunarım. Akademik çalışmalar yapabilmek, eserler üretebilmek için, huzurlu ve mutlu bir çalışma ortamı en önemli şey olsa gerek. Ben bu şansı birlikte çalışarak yakaladığım kürsü arkadaşlarım ve aynı zamanda da dostlarım olan Ar. Gör. Özlem ACAR ve Güler GÜMÜŞŞOY'a sevgi, destek ve anlayışları için çok teşekkür ederim. Özgün fikirleri, her soruma bulduğum yaratıcı ve çarpıcı cevapları ile bakış açımı değiştiren ve fikirlerimi zenginleştiren arkadaşım ve meslektaşım Yard.Doç.Dr. Cüneyt BELLİ CAN'a; zorluklara göğüs geren azmi, çalışkanlığı ve başarısı ile her zaman örnek aldığım kürsü arkadaşım ve meslektaşım Yard.Doç. Dr. Fatih GÜNDOGDU'ya teşekkürlerimi sunarım.
Çalışmamda özellikle Medeni Usul ve İcra İflas Hukuku alanlarında görüş ve katkılarından yararlandığım, güler yüzü ve samimiyeti ile beni her zaman motive eden kıymetli Hocam Yard.Doç.Dr. Hülya TAŞ KORKMAZ'a ve tez yazma sürecinde yardımlarını benden esirgemeyen, değerli meslektaşım ve arkadaşım Yard.Doç.Dr. Cemil SİMİL'e teşekkürü bir borç bilirim. Bu zorlu süreçte, samimiyeti, yardımseverliği ve desteğini her zaman hissettiren meslektaşım ve dostum Ar.Gör. Dr. Elif ALTINOK ÇALIŞKANa çok teşekkür ederim. Ayrıca İKÜ Hukuk Fakültesinde bulunan değerli Hocalarıma, meslektaşlarıma ve çalışma arkadaşlarıma teşekkürlerimi sunarım.
2011-2012 akademik yılında Almanya/Bochum, Ruhr Üniversitesi Hukuk Fakültesinde Erasmus öğrencisi olarak, Doktora çalışmalarımı sürdürdüm. Bu süreçte, danışmanlığımı üstlenen, yabancı kaynaklara ulaşmamı sağlayan Prof. Dr. Klaus SCHREIBERa teşekkür ederim.
Gizli kahramanlarım olmasaydı bu zorlu sürecin altından kalkamaz ve bu çalışmayı da ortaya çıkaramazdım. Bu kahramanlardan, inanılmaz bir özveri ve anlayışla manevi desteğini ve yardımlarını benden esirgemeyen canım babam Mustafa ÇINAR'a sonsuz teşekkürlerimi sunarım. Senin gibi bir kayınpedere sahip olduğum için ne kadar şükretsem azdır. Yardımsever ve insancıl kişiliği ile örnek aldığım, sevgi ve güven dolu varlığıyla, hayatımı kolaylaştıran ve en değerli varlığıma, ondan ayrı geçirmek zorunda kaldığım zorlu zamanlarımda ikinci anne olarak, bu zorlu süreci bir nebze de olsa kolay atlatmamı sağlayan Hüsniye ERGÜN e ne kadar teşekkür etsem azdır.
Canım eşim, hayat arkadaşım Orçin ÇINAR, her koşulda, sevgi, güven ve tüm desteğinle yanımda olarak, varlığınla bana güç verdin. Bu zorlu sürecimde anlayışın ve sonsuz sabrınla hep yanıbaşımda olduğun için sana sonsuz teşekkürlerimi sunarım.
Hayatıma anlam, güzellik ve mutluluk katan canım kızım Ada ÇINAR, bu zorlu süreçte varlığınla ışık tuttun hayatıma. Henüz iki yaşında benimle beraber Almanya'ya gelerek akademik serüvenime katıldın. Sanki orada doğup büyümüş gibi kısa sürede herkezin kalbini çalarak etrafına neşe saçıp, bana dayanamadığını noktada en büyük gücü ve çalışma azmini verdin. Hayatının ilk 4 yılında senden çalmak zorunda kaldığım zamanı umarım bundan sonra telafi edebilirim. Hayatın bütün zorluklarına göğüs geren, mücadeleci, varlık sebebim, her konuda örnek aldığım, beni çok zor şartlar altında bugünlere getiren fedakar, canım annem... Hiç bir zaman bana olan güvenini ve inancını benden esirgemedin, maddi ve manevi her zaman en büyük desteğim oldun, bunun için sana teşekkürlerimi sunmama kelimelerim yetmez. 31 yıldır her anımda yanımda olduğunu hissettiğim, maalesef tanıma şansı bile bulamadığım babam Hüseyin URAL ve eşsiz, benzersiz biricik annem, sizin kızınız olmaktan her zaman büyük gurur duyacağım. Bu çalışmamı fedakar annem Fatma GÜREL'e ithaf ediyorum.
Çalışmamın basımını üstlenen On İki Levha Yayıncılığın sahibi Erol ÖZ başta olmak üzere On iki Levha Yayıncılığın tüm çalışanlarına teşekkür ederim.
Dr. Nihal URAL ÇINAR
Kasım 2013, İstanbul İÇİNDEKİLER
-
Giriş
§ 1. Kira Sözleşmesinin Türleri
I. Yalın Kira Sözleşmesi
1. Tanımı
2. Kira Sözleşmesinin Hukuki Niteliği
II. Konut ve Çatılı İşyeri Kira Sözleşmesi
1. Konut Kirası
2. Çatılı İşyeri Kirası
III. Ürün Kirası Sözleşmesinin Tanımı ve Hukuki Niteliği
1. Ürün Kirası
2. Ürün Kirasının Hukuki Niteliği
IV. Kira Sözleşmeleri Arasındaki Farklar
1. Konu Bakımından
2. Kiracıya Sağladığı Haklar ve Yüklediği Mükellefiyetler Bakımından
3. Kira Bedelinin İçeriği Bakımından
§ 2. Kira Sözleşmesinin Unsurları
I. Kiralanan
1. Kira Sözleşmesinde Kiralanan
2. Ürün Kirası Sözleşmesinde Kiralanan
II. Kiralananın Kullanımının Kiracıya Bırakılması
1. Kira Sözleşmesinde Kiralananın Kullanılmasının Kiracıya Bırakılması
2. Ürün Kirası Sözleşmesinde Kiralananın Kullanılmasının Kiracıya Bırakılması
§ 3. Kira Sözleşmelerinin Şekli, Geçerliliği ve İspatı
I. Yalın Kira Sözleşmesinin Şekli ve Geçerliliği
II. Ürün Kirası Sözleşmesinin Şekli ve Geçerliliği
III. Kira Sözleşmelerinin ve Kira Bedelinin İspatı
§ 4. Sözleşmenin Süresi
I. Genel Hükümlere Göre
1. Genel Olarak
2. Belirli Süreli Kira Sözleşmesi
3. Belirli Olmayan (Belirsiz) Süreli Kira Sözleşmesi
II. Konut ve Çatılı İş Yeri Kira Sözlemelerinde
§ 5. Kira Bedeli
I. Kira Sözleşmesinde Kira Bedeli
1. Yalın Kira Sözleşmesinde Kira Bedelinin Kararlaştırılması
2. Ürün Kirası Sözleşmesinde Kira Bedeli
3. Kira Bedelinin Alacaklısı ve Borçlusu
a. Kira ve Ürün Kirası Sözleşmesinde Sözleşmenin Tarafları
b. Kira Bedelinin Alacaklısı Kiraya Veren
aa. Genel Olarak Kiraya Veren
bb. Kiralanan Taşınmazın Rehnin Paraya Çevrilmesi Yoluyla Takibe Konu Olması veya Haczedilmesi Durumunda İcra Dairesi
cc. Kiraya Verenin İflas Etmesi Durumunda İflas Masası
dd. Paylı Mülkiyette ve İntifa'da Kira Bedelinin Alacaklıları
ee. Elbirliği Mülkiyetinde Kira Bedelinin Alacaklıları
ff. Kiralananın Aile Konutu Olması
c. Kira Bedeli Borçlusu Kiracı
aa. Genel Olarak Kiracı
bb. Birden Fazla Kiracı Olması
cc. Alt Kira ve Kullanım Hakkının Devri
aaa. Genel Hükümlere Göre
bbb. Konut ve Çatılı İşyeri Kira Hükümlerine Göre
ccc. Ürün Kirası Sözleşmesinde
dd. Kiracının Ölmesi Halinde Mirasçılar, Ortaklar Ya da Aynı Konutta Oturanlar
aaa. Yalın Kira Sözleşmesinde
bbb. Konut ve Çatılı İşyeri Kirasında
ccc. Ürün Kirasında
§ 6. Kira Bedelinin Ödenmesi
I. Ödeme Zamanı
1. Kira Sözleşmesinde
a. Genel Olarak (TBK m.314)
b. Ürün Kirası Sözleşmesinde (TBK m. 362)
II. Ödeme Yeri
1. Genel Olarak
2. Konut ve İşyeri Kiralarında Ödeme Yeri
3. Ürün Kirası Sözleşmesinde Kira Bedelinin Ödeme Yeri
III. Ödeme Yöntemi
1. Genel Olarak
2. Banka Hesabına veya PTT'ye Ödeme
3. Kıymetli Evrak İle Ödeme
4. Kira Bedelinin Takas Edilerek Ödenmesi
a. Genel Olarak
b. Takastan Feragat Yasağı
5. Kira Bedelinin Mahsup Yoluyla Ödenmesi
6. Kira Bedelinin Taksitle Ödenmesi
Birinci Bölüm: Kira Bedelinin Ödenmesine Etki Eden Özel Durumlar
-
§ 7. Kira Sözleşmesinde Aşırı İfa Güçlüğü Nedeniyle Kiracının Kira Bedelini Ödeyememesi ve Kira Bedelinin Değişen Koşullara Uyarlanması
I. Genel Olarak
II. Türk Borçlar Kanunu'nun Yürürlüğünden Önceki Yargıtay Uygulaması
III. TBK m. 138 Uyarınca İfa Güçlüğü Nedeniyle Kira Bedelinin Değiştirilmesinin Şartları
1. Genel Olarak
2. Taraflarca Kira Sözleşmesinin Kurulduğu Sırada Öngörülemeyen ve Öngörülmesi de Beklenemeyen Olağanüstü Bir Durumun Meydana Gelmesi
3. Olağanüstü Durum Kiracıdan Kaynaklanmamış Olmalı
a. Kiracının Aşırı İfa Güçlüğüne Düşmüş Olması ve Kira Sözleşmesi Yapıldığı Sırada Mevcut Olguların, Kiracıdan İfanın Talep Edilmesini Dürüstlük Kurallarına Aykırı Düşecek Derecede Değiştirmiş Olması
b. Kiracı Kira Bedelini Henüz Ödememiş veya İfanın Aşırı Ölçüde Güçleşmesinden Doğan Haklarını Saklı Tutarak Ödemiş Olmalıdır
c. Kira Bedelinin Değişen Koşullara Uyarlanması ya da Kira Sözleşmesinin Feshi (Kira Bedelinin Uyarlanmasında Kiracının Sahip Olabileceği Haklar )
§ 8. Kiracının İflas Etmesinin Kira Bedelinin Ödenmesine ve Kira Sözleşmesine Etkisi ve Sonuçları
I. Kiracının İflas Etmesi
1. Genel Olarak
2. Kiracının Kiralananın Tesliminden Önce İflas Etmesi
3. Kiracının Kiralananın Tesliminden Sonra İflas Etmesi
a. Kiraya Veren İşleyecek Kira Bedelleri İçin Teminat Talep Edebilir
b. Kiraya Veren Kendisine Teminat Gösterilmesi İçin Uygun Bir Süre Vermelidir
c. Kiraya Veren Teminat Gösterilmediği Takdirde Kira Sözleşmesini Feshedebilir
II. Ürün Kirası Sözleşmesinde Kiracının İflası
§ 9. Kiralananın Ayıplı Olmasının Kira Bedelinin Ödenmesine Etkisi
I. Genel Olarak
II. Kiralananın Ayıplı Olması
1. Genel Olarak
2. Önemli / Önemli Olmayan Ayıp Kavramı
3. Kiralananın Teslimi Anında Var Olan veya Sonradan Ortaya Çıkan Ayıp
III. Kiracının Kira Bedelinden İndirim Talebi
1. Genel Olarak Şartları
a. Kiracı Kiralanandaki Ayıbı Bilmemeli ve Ayıptan Dolayı Sorumlu Olmamalıdır
b. Kiraya Verenin Sorumluluğunu Kaldıran Ya Da Sınırlayan Bir Sözleşme Kaydı Bulunmamalıdır
2. Seçimlik Hak Olarak Kira Bedelinin İndirilmesi Talebi (TBK m. 305/f.1, m. 307)
3. Kiralanandaki Ayıbın Kiraya Veren Adına Giderilmesi ve Masrafın Kira Bedelinden Düşülmesi (TBK m 306/f.1)
§ 10. Üçüncü Kişinin Kiralanan Üzerinde Üstün Hak İddiasının Kira Bedelinin Ödenmesine Etkisi
I. Genel Olarak
II. Kiralananın Zaptının Kira Bedelinin Ödenmesine Etkisi
1. Genel Olarak
2. Kiraya Verenin Zapttan Sorumluluğunun Şartları
3. Zaptın Kira Sözleşmesine ve Kira Bedeline Etkisi
III. Üçüncü Kişinin Sözleşmenin Kurulmasından Sonra Üstün Hak İddia Etmesinin Kira Bedelinin Ödenmesine Etkisi
1. Kira Sözleşmesinin Kurulmasından Sonra Kiralananın El Değiştirmesi (Temliki) ve Kiralanan Üzerinde Üçüncü Kişinin Sınırlı Ayni Hak Sahibi Olması
2. Kamulaştırmanın Kira Bedelinin Ödenmesine Etkisi
§ 11. Tarımsal Ürün Kirasında Kira Bedelinin Olağanüstü Durumlar Dolayısıyla İndirilmesi
I. Genel Olarak
II. Kiracıya Tanınan Bu Hakkın Hukuki Niteliği
III. TBK m. 363 Hükmünün Uygulanamadığı Durumlar
IV. Kiracının TBK m. 363 Uyarınca Kira Bedelinden İndirim İsteyebilmesinin Şartları
1. Kiralananın Tarımsal Bir Taşınmaz Olması
2. Olağanüstü Felaket ya da Doğal Olaylarının Meydana Gelmesi
3. Taşınmazdaki Verimin Önemli Ölçüde Azalması
V. Kira Bedelinden Yapılacak İndirim
VI. Kira Bedelinden İndirim Talep Hakkından Önceden Feragat
§ 12. Kira Bedelinin Zamanaşımına Uğraması
I. Genel Olarak Zamanaşımı
II. Kira Bedeline Uygulanacak Zamanaşımı Süresi
III. Zamanaşımı Süresinin Başlangıcı
IV. Zamanaşımının Durması
V. Zamanaşımının Kesilmesi
1. Genel Olarak
2. Kiracının Fiilleri ile Zamanaşımının Kesilmesi
3. Kiraya Verenin Fiilleri ile Zamanaşımının Kesilmesi
4. Adli Makamların Fiilleri ile Zamanaşımının Kesilmesi
VI. Kiracının Zamanaşımı Savunması
§ 13. Kiralananın Kira Sözleşmesinin Sona Ermesiden Önce Geri Verilmesi (Erken Tahliye) Halinde Kira Bedelinin Ödenmesi
I. Genel Olarak
II. Kiralananın Kira Süresinin Bitiminden Önce Geri Verilmesinin Kira Sözleşmesinin Feshi Sayılıp Sayılmaması
III. Kiralananın Geri Verilmesi
IV. Kiracının Kiralananı Geri Vermesinden Sonra Kira Bedelini Ödemek Zorunda Olduğu Makul Süre
V. Kiracının Kiralananı Erken Tahliye Etmesi Dolayısıyla Ödemek Zorunda Olduğu Kira Bedelleri
VI. Kiracının Yeni Bir Kiracı Bularak Kira Bedelini Ödemekten Kurtulması
VII. Kiraya Verenin Elde Ettiği veya Elde Etmekten Kaçındığı Yararların Kira Bedelinden İndirilmesi
§ 14. Kullanmanın Mümkün Olmaması Halinde Kira Bedelinin Ödenmesi Sorunu
I. Genel Olarak
II. Kiralananın Sınırlı Kullanımı
III. Kiralananın Hiç Kullanılmaması
IV. Kiraya Verenin Yapmaktan Kurtulduğu Giderlerin Kira Bedelinden İndirilmesi
İkinci Bölüm:Kiracının Kira Bedelini Ödemede Temerrüdü ve Hukuki Sonuçları
-
§ 15. Kiracının Kira Bedelini Ödemede Temerrüdü
I. Genel Olarak
II. TBK m. 315'in Getirdiği Yenilikler
1. Genel Olarak
2. Yan Giderin Kiracı Tarafından Ödenmemesi
III. TBK M.315'e Göre Temerrüdün Şartları
1. Kiralananın Kullanımının Kiracıya Bırakılması
2. Kira Bedeli veya Yan Giderlerin Muaccel Olması
a. Genel Olarak
b. Dönemli Kira Bedellerinin Ödenmesi Açısından Temerrüdün Oluşması
c. Kira Bedeli Açısından Temerrüde Esas Olan Alacaklar
aa. Asıl Kira Bedelinin Muaccel Olması
bb. Kira Artırım Farkının Muaccel Olması
cc. Kira Tespit Davası Sonucu Mahkeme İle Belirlenen Miktarın Muaccel Olması
d. Yan Giderler Açısından Temerrüde Esas Olan Alacaklar
e. Temerrüde Esas Olmayan Alacaklar
aa. Stopajın Yatırılmaması
bb. Cezai Şart ve Gecikme Faizi
cc. Muacceliyet Koşulu
3. Kiracıya Muaccel Olan Kira Bedelinin ve Yan Giderlerin Ödememesinden Dolayı İhtar Yapılmalı ve Süre Verilmeli
a. İhtarı Yapacak Kiraya Veren ve Muhatap Kiracı
b. İhtarın İçeriği ve Şekli
aa. İhtarın Yazılı Olması ve Hangi Aylara İlişkin Kira Bedelinin İstendiğinin Belirtilmesi
bb. TBK m. 315 Uyarınca Kiracıya Süre Verilmesi
cc. Ürün Kirası Sözleşmesinde Süre Tayini
c. İhtarın Haklı Olması
d. İhtarın Tebliği ve Sürelerin Başlangıcı
4. Kira Bedelinin Verilen Süre İçerisinde Ödenmemesi
§ 16. Kira Sözleşmesinde Kiracının Temerrüdünün Sonuçları
I. Kiracının Temerrüt Faizinden Sorumluluğu
1. Genel Olarak Temerrüt Faizi
2. Kira Bedelinin Ödenmemesi Üzerine Temerrüt Faizi
a. Genel Olarak
b. Kira Bedelinin Mahkeme Kararı ile Tespit Edilmiş Olması Halinde Kiracının Temerrüt Faizinden Sorumluluğu
c. Temerrüt Faizi Miktarı
aa. Ticari Nitelikte Olmayan Kira Sözleşmelerinde Temerrüt Faizi
bb. Ticari Nitelikte Olan Kira Sözleşmelerinde Temerrüt Faizi
aaa. Ticari İş Kavramı
bbb. Ticari Temerrüt Faizi Oranı
cc. Kira Bedelinin Yabancı Para Olarak Kararlaştırılması Durumunda Temerrüt Faizi
3. Temerrüt Faizinin Talep Edilmesi
4. Temerrüt Faizinin Başlangıcı
5. Temerrüt Faizinin Durması
6. Temerrüt Faizinde Zamanaşımı
II. Kiracının Temerrüt Faizini Aşan (Aşkın / Munzam) Zarardan Sorumluluğu
1. Genel Olarak Aşkın Zarar Kavramı
2. Kiraya Verenin Aşkın Zararının Tazmininin Şartları
a. Kira Bedeli Olarak Para Borcunun İfasında Temerrüde Düşülmüş Olmalı
b. Kiraya Verenin Aşkın Zararının Bulunması
aa. Genel Olarak Aşkın Zarar
bb. Aşkın Zarar Olarak Nitelendirilebilecek Zarar Kalemleri
c. Kiracının Kira Bedelini Ödemede Temerrüdü İle Kiraya Verenin Aşkın Zararı Arasında Uygun Nedensellik (İlliyet) Bağı Olmalı
d. Kiracı Temerrüde Düşmede Kusurlu Olmalı
3. Aşkın Zararın İspatı
4. Aşkın Zararın Hesaplanması
5. Aşkın Zarara İlişkin Tazminat Talebine Uygulanacak Zamanaşımı
III. Kira Sözleşmesinin Feshi
1. Genel Olarak
2. Fesih Hakkının Kullanımı
3. Fesih Beyanı
4. Mülga Borçlar Kanunu Dönemindeki m. 260 Çerçevesinde Kira Sözleşmesinin Feshi
5. TBK m. 315 Uyarınca Değerlendirmeler
IV. Taşınmazların İlamsız İcra Yoluyla Tahliyesi
1. Genel Olarak
2. Kira Bedelinin Ödenmemesinden Dolayı İlamsız Tahliye
3. Takip Yapma Yetkisi ve Takip Talebi
4. Ödeme Emri
5. İlamsız İcra Takibine İtiraz Edilmemesinin Sonuçları
6. Takibe İtiraz Edilmesinin Sonuçları
a. İtirazın Kira Sözleşmesine İlişkin Olması
b. Kira Sözleşmesi Dışındaki Sebeplere İlişkin İtiraz
V. Konut ve Çatılı İşyeri Kiralarında Kiracının Kira Bedelini Zamanında Ödememesinden Dolayı İki Haklı İhtar Nedeniyle Tahliye Edilmesi
1. Genel Olarak
VI. İki Haklı İhtar Nedeniyle Tahliyenin Şartları
1. Kiracı Kira Bedelini veya Yan Giderleri Zamanında Ödememiş Olmalı
2. Kira Bedelini Ödememeden Dolayı Haklı İhtar Yapılmış Olmalı
a. İhtar Yazılı Olmalı ve Hangi Vadeye İlişkin Kira Bedellerinin İstendiğinin Belirtilmesi
b. Bir Kira Yılı İçerisinde İki Haklı İhtar Yapılmış Olmalı
aa. Bir Yıldan Kısa Süreli Kira Sözleşmelerinde
bb. Bir Yıl veya Daha Uzun Süreli Kira Sözleşmelerinde
cc. Belirsiz Süreli Kira Sözleşmelerinde
dd. Kira Bedelinin Peşin Olarak Kararlaştırıldığı Durumlarda
ee. İhtar Bir Kira Yılı İçerisinde Farklı Aylara İlişkin Olmalı
3. Hukuki Niteliği ve Sonuçları
a. Genel Olarak
b. Kiraya Veren Bir Ay İçerisinde Tahliye Davası Açmalıdır
aa. Dava Açma Süresi
bb. Davanın Tarafları
cc. Görevli ve Yetkili Mahkeme
aaa. Görevli Mahkeme
bbb. Yetkili Mahkeme
dd. İspat Meselesi
VII. Kiralananın Sözleşmeye Uygun Bir Durumda İadesi
1. Genel Olarak
2. İade Davası Açılması, İade Davası ve Tahliye Davası Arasındaki Fark
3. Mülga Borçlar Kanunu'nda Yer Alan Düzenleme Bakımından Farklar ve Yenilikler
4. Geri Verme Borcunun Hukuki Niteliği
5. Geri Verme Borcunun Alacaklısı
6. Geri Verme Borcunun Kapsamı
7. Kiracının Kiralananı Teslim Alındığı Durumda Geri Vermesinin İstisnaları
8. Geri Verme Borcunun İfa Zamanı, İfa Yeri ve Şekli
9. Kiraya Verenin Muayene ve İhbar Külfeti
10. Kiraya Verenin Tazminat Talebi
Üçüncü Bölüm:Kira Bedelinin Ödenmemesine İlişkin Teminatlar
-
§ 17. Kira Bedelinin Ödenmesinin Teminatı Olarak Kiraya Verenin Hapis Hakkı
I. Genel Olarak
II. Kiraya Verenin Hapis Hakkının Hukuki Niteliği
III. Kiraya Verenin Hapis Hakkının Kapsamı
1. Uygulandığı Eşya Açısından Hapis Hakkının Konusu
a. Taşınır Eşya
b. Taşınır Eşyanın Kiralananın Döşemesine veya Kullanılmasına Yönelik Olması
c. Taşınır Eşyanın Haczinin Mümkün ve Paraya Çevrilebilme Kabiliyetinin Olması
d. Kiracıdan Başka Kişilere Ait Eşya Üzerinde Hapis Hakkı
aa. Alt Kiracıya Ait Taşınır Mallar Üzerinde Hapis Hakkı
bb. Üçüncü Kişiye Ait Taşınır Mallar üzerinde Hapis Hakkı
aaa. Kiraya Veren İyi Niyetli Olmalıdır
bbb. Eşyalar Çalıntı, Kaybolmuş veya Malikinin Elinden İradesi Dışında Çıkmış Olmamalıdır
ccc. Kiraya Veren Hapis Hakkını Kaybetmiş Olmamalıdır
2. Temin Ettiği Alacaklar Açısından Hapis Hakkının Konusu
IV. Hapis Hakkının Doğumu
V. Hapis Hakkının Kullanılması
1. Genel Olarak
2. Hapis Hakkı Defterinin Tutulması
3. Hapis Hakkına Konu Eşyanın Paraya Çevrilmesi
4. Kiralanandan Zorla Ya Da Gizlice Kaçırılan Malların Geri Alınması
§ 18. Kiracının Güvence Vermesi
I. Genel Olarak
II. Güvencenin Hukuki Niteliği III. Konut ve Çatılı İşyeri Kiralarında Kiracının Güvence Bedeli Vermesi
1. TBK m. 342'nin Uygulanma Alanı
2. Güvencenin Konusu ve Tutarının Sınırlandırılması
3. Bankada Hesap Açılması Veya Kiracı Adına Tevdi Yapılması
4. Kira Bedelinin Ödenmemesi Nedeniyle Güvencenin Verilmesi
a. Genel Olarak
b. Güvencenin Bankadan Alınması
IV. Konut ve Çatılı İşyeri Niteliğinde Olmayan Kira Sözleşmelerinde Kiracının Güvence Vermesi
1. Genel Olarak
2. Güvencenin Verilmesi ve İadesi
§ 19. Kira Bedelinin Ödenmesine İlişkin Genel Olarak Diğer Teminat İmkânları
I. Genel Olarak
II. Kira Bedelinin Ödenmesinde Kefilin Sorumluluğu
1. Genel Olarak
2. Genel Olarak Kefalet Sözleşmesi
a. Kefaletin Özellikleri
b. Geçerlilik Şartları
aa. Geçerli Bir Kira Sözleşmesi Olmalı
bb. Geçerli Bir Kefalet Sözleşmesi Olmalı
aaa. Genel Olarak
bbb. Kefalet Sözleşmesi Yazılı Olmalı ve Kefilin Sorumlu Olduğu Miktar ve Tarih Kendi El Yazısıyla Belirtilmeli
ccc. Evli Kişilerin Kefaletinde Eş Rıza Göstermeli
3. Kira Sözleşmesinde Kefilin Sorumluluğunun Kapsamı
a. Kefilin Ödenmeyen Kira Bedelinden Sorumluluğu
b. Kira Sözleşmesinin Uzaması Durumunda Kefilin Sorumluluğu
c. Kefilin Kira Bedelinden Sorumluluğunun Sona Ermesi
III. Kira Bedelinin Teminatı Olarak Teminat Mektubu
1. Genel Olarak
2. Kiracı, Kiraya Veren ve Banka Üçlü İlişkisinde Teminat Mektubu Verilmesi
a. Teminat Mektuplarının Şekli ve İçeriği
b. Teminat Mektuplarının Türleri
3. Banka Teminat Mektubunun Kiraya Verene Ödenmesi