Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Türk Anayasal Düzeninde Siyasal Hak ve Özgürlüklerin Kapsamı ve Sınırları
Türk Anayasal Düzeninde Siyasal Hak ve Özgürlüklerin Kapsamı ve Sınırları
Hamdi Gökçe ZABUNOĞLU
Sayfa Sayısı
:
315
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2013
ISBN NO
:
9789754647143
285,00
TL GİRİŞ Siyasal hak ve özgürlükler, insan hakları içerisinde önemli bir bölümü oluşturur. Siyasal haklar, bireyin siyasal gücün kullanılmasına katılmasını sağlayan haklardır. Birinci kuşak haklar içerisinde yer aldığı kabul edilen siyasal hakların kapsamının belirlenmesi ve üzerinde çalışılması bu haklann nasıl kullanılacağının, sınırlarının ne olduğunun ve bu hakların kötüye kulla¬nılması durumunda ne tür yaptırımların uygulanabileceği problemi tez ça¬lışması olarak seçilmesindeki etkin nedenlerdir. Ülkemizde özellikle siyasi partilere ilişkin düzenlemelerin siyasal hak ve özgürlüklerin aşın sınırlandı¬rılması görünümünü ortaya çıkardığı düşünülmektedir. Yine yurttaşlık hakla¬rı ve ödevi üzerinde süregelen tartışmalar, hak arama özgürlüğünün Bilgi Edinme Yasası sonrası dönemde kapsamının ne olduğu tartışılmaya değer başlıklar olarak belirmektedir. Siyasal hak ve hürriyetlerin yalnızca kozmetik bir görünüm mü arz ettiği ya da yalnızca vitrinlik bir biçimde mi anlaşıldığı da Avrupa Birliği ile uyum sürecinde üzerinde düşünülmesi ve çözümleme¬sinin yapılması gereken önemli bir noktadır. Tezin konusu siyasal hakların gelişimi, 1982 Anayasası ve AİHS çerçe¬vesinde siyasal hak ve özgürlüklerin kapsamının belirlenmesi, sınırlama sisteminin incelenmesi, tez konusu hak kümesinin kullanılmasında karşılaşı¬lan sorunların belirlenerek, bunlara karşı çözüm yollarının önerilmesidir. Başlık altında siyasal hakların içeriksel olarak kapsamının ve sınırlarının belirlenmesi amaçlanmaktadır. Birinci kuşak haklar içerisinde kabul edilen tez konusu hak kümesi medeni / kişisel haklarla bağlantısı yadsınamaz. Özellikle düşünce özgürlüğü, dernek kurma (örgütlenme) özgürlüğü siyasal haklardan siyasal parti özgürlükleri ve seçme-seçilme hakkı ile ilintili özgürlükler olarak görülebilir. Siyasal haklar, bireyin siyasal gücün kullanılmasına katılmasını sağlayan haklardır. Devletin yönetimine katılmayı bir başka deyişle siyasal iktidarın oluşmasını sağladığı için aktif statü hakları, nitelik olarak bakıldığında bu haklara katılma haklan da denir. Demokrasi, siyasal özgürlüklerin önem kazandığı bir siyasi düzeni ifade eder. Demokrasinin vazgeçilmez iki unsuru özgürlük ve eşitliktir. Demokrasi ile bireyin özgürlükleri birbiriyle yakın ilişki içerisindedir. Demokrasi birey¬lerin yönetime yönelik kararlar almasını ve bu kararlan almaya yetkili olma¬sını gerektirir. Siyasi hak ve özgürlüklerini tam anlamıyla kazanmış bir top¬lum, kendini yönetecek kişileri kendi iradeleri doğrultusunda karar almaya yönlendirir. Bu demokrasi için ideal olandır. Evrensel İnsan Haklan Bildir¬gesi m. 21′de ve Birleşmiş Milletler Kişisel ve Siyasal Haklara İlişkin Uluslararası Sözleşmesi m. 25′te de belirtildiği gibi halkın iradesi kamu otoritesi¬nin temelidir ve herkesin yönetime katılma hakkı vardır. Yurttaşlar, yönetime eşit biçimde katılma haklarını temsilciler aracılığıy¬la gerçekleştirebilirler. Bunun için "genel ve eşit oya dayalı ve seçmenlerin özgür iradesinin ifadesini sağlayacak gizli oyla yapılan gerçek periyodik seçimlerde oy verme ve seçilme" (KSHS m.25/2) haklarına sahiptirler. Hukuk bilimi ve siyaset bilimi literatüründe son derece ilgi çeken, gün¬celliğini hiçbir zaman kaybetmeyen siyasal hak ve özgürlüklerin ulusal, uluslararası ve ulusal üstü boyutlarda çalışma yapılabilmesi için elverişli olması, içerdiği yurttaşlık, siyasal parti, seçim, kamu hizmetlerine girme hak ve özgürlükleriyle çok boyutlu olarak tartışılabilecek ve temel hak genel teorisiyle ilişki içerisinde olması sebebiyle tez çalışmasının konusu olarak tercih edilmiştir Tez konusu, kamu hukukunun kavram ve kurumlarıyla ilişkilidir. Mo¬dern Devlet, yurttaşlık, demokrasi ve insan haklan kavramlarından ayrı dü¬şünülemez. Katılma hakları olarak da tanımlanan siyasal haklar, demokratik bir toplumda bireylerin yönetime katılmalarını sağlayan haklar kümesidir. Seçim hakkı, seçme ve seçilme hakkını ve adil, demokratik bir seçim siste¬mini güvence altına alır. Demokrasinin vazgeçilmez unsuru olarak kabul edilen siyasal partiler, siyasi örgütlenme özgürlüğünün görünümüdür. Bir ülkedeki siyasal sistem, siyasal partiler hukukunun*gelişmişliği ile belirlene¬bilir. Kamu hizmetlerine girme hakkının herkese tanınması ve bu noktada hizmetin gereklilikleri dışında her hangi bir ayrım güdülmemesi de demokratik düzenle ilintilidir. 1961 ve 1982 Anayasaları ′partiler demokrasi′sinden hareketle siyasi partileri demokratik hayatın vazgeçilmez unsurları olarak saymışlardır. Öz¬gürlükçü demokrasi her alanda, herkese düşünce ve hareket serbestliği tanı¬ma ilkesine dayandığından, kendine duyduğu güven ölçüsünde hoşgörüye sahip olacağı doktrinde genel kabul görmüştür. Uygulamada da İkinci Dünya Savaşından sonra siyasi alan anayasal değerlerle sınırlandırılıp özgürlükçü demokratik düzeni ortadan kaldırmak isteyen siyasi akımlara meşru siyaset alanı kapatılmış, militan demokrasi anlayışı genel eğilim olarak belirmiştir. Bu planda, 1949 tarihli Federal Alman Anayasasının 21/2 maddesi hükmü, amaçları ve mensuplarının davranışları özgürlükçü demokratik temel düzeni ihlal etmeye veya ortadan kaldırmaya veya Federal Alman Cumhuriyeti′nin varlığını tehlikeye yönelen partilerin Anayasaya aykırı oldukları ve Anayasa Mahkemesi tarafından kapatılacakları öngörülmüştür. 1961 ve 1982 Anaya¬saları da mücadeleci demokrasiden etkilenerek siyasi partilerin faaliyetleri amaçları ve ideolojileri yönünden yasaklar getirmiş ve tüzük, program ve faaliyetlerinde bu yasakları ihlal eden partilerin AYM tarafından kapatılma¬larını öngörmüştür′. 68. ve 69. maddelerin ilk halinde Anayasa yapımında öngörülen depoli-tizasyona yönelik düzenlemeler katılımcı demokrasiye geçişi sağlamak ama¬cıyla yapılan 1995 değişikliklerinde değiştirilmiş2 ve 2001 değişiklerinde bu hedef doğrultusunda daha ileri adımlar atılmıştır. 1995 değişikliği ile m. 68 f. 4′e eşitlik ve hukuk devleti, suç işlemeyi teşvik etmeme ilkeleri eklenmiş m. 69′da yer alan m. 14′ün sınırlamaları dışına çıkan siyasi partilerin temelli kapatılacağı hükmü metinden çıkarılmış ve siyasi partilerin m 14′e dayanıla¬rak kapatılmaları olanağı kalmamıştır. Zaten 14. madde hükmü düzenleme-sindeki hükümlerin pek çoğu siyasi partilerin yasaklanma nedenleri olarak belirtilmiştir3. 2001 değişikliğiyle m. 68′deki yasaklamalar değişen m. 14′deki kötüye kullanma nedenlerini kapsar niteliktedir. Her ne kadar deği¬şikliklerle özgürlükçü bir gelişim sağlanmışsa da SPY′de belirtilen yasaklar Anayasanın sınırlama ve yasaklama rejimini genişletir niteliktedir ve özgür¬lükçü açılımın önünde bir başka engel olarak gözükmektedir4. 2001 değişik¬liğiyle getirilen yenilikler, ana hatlarıyla odak olma kriteri, kapatma karan dışında yeni yaptınmlann öngörülmesi, parti kapatma kararında nitelikli çoğunluğun aranması olarak sıralayabiliriz. 1995 değişikliği sonrası anayasa yapıcısının yeni görüşlerine göre bir yo¬rum yoluna gidilebilecekken ve doktrinde 1995 sonrası artık SPYdeki hü¬kümlerin kimilerinin anayasaya aykırılığı düşüncesi ortaya konulmuşken AYM, yorum yapmak yerine, siyasal parti kapatma davalannda doğrudan uymak zorunda olduğu SPY yasaklanna göre karar vermiştir. Bu doğrudanlık ise aşkın yasakların sakıncalarını arttırmıştır5. SPY′de yer alan yasaklayıcı düzenlemelerin pek çoğu anayasanın çizdiği sınırı aşar bir nitelik arz etmektedir ve anayasaya aykırılık teşkil etmektedir. SPY′de yer alan yasaklama hükümleri kapsamında siyasi partilerin kapatılması nedenleri, makul kapatma nedenlerini aşmış görünmekte ve AİHS′nin ilgili hükümlerine, pek çok evrensel ilkeye ters düşmektedir6. Halkın temsilcilerinin hangi yöntemlerle nasıl belirlens′ceği, başlangıçtan günümüze birçok gelişme aşamalarından geçmiştir. Önceleri seçimler ve seçim gelenekleri genel oya dayanmamaları nedeniyle demokratik değildir. Günümüz liberal demokrasilerinde seçimler serbest, eşit, gizli, genel oy, açık sayım ve döküm esaslarına göre, tarafsızlığına güvenilen kurumların gözetim ve denetim altında yapılmaktadır7. Anayasa, seçim yasaları, siyasal partiler yasası gibi bir dizi düzenleme seçim hukukunu meydana getirir. Bunlar siyasal rejim ve toplum hayatı açı¬sından oldukça önemlidirler. Türkiye′de seçimlerin tarihi oldukça eskiye gitmekle birlikte, seçimlerin bir demokratik yöntem olarak kurumlaşması konusunda ciddi sorunlar yaşandığı da bir gerçektir. Bir yandan halka olan güvensizlik, bir yandan hükümetlerin kendi iktidarlarını kayıran seçim yasası değişiklikleri, bir yandan da otoriter dönemler (II. Abdülhamit Dönemi veya İttihat ve Terakki′nin tek parti yönetimi gibi) ve kesintiler (askeri darbe pa¬rantezleri) bu kurumlaşmanın önündeki başlıca engelleri oluşturmuşlardır8. Ülkemizde seçim sistemi sorunu, sadece oyların sandalyelere dönüştürülme¬si yöntemiyle, yani dar anlamda seçim sistemiyle sınırlı değildir; bunun dı¬şında, geniş anlamda seçim sisteminin diğer unsurlarında da ciddi sorunlar mevcuttur9. Seçim yasalarından, bir yandan toplumun eğilimlerini yasama meclislerine yansıtması bir yandan da ülkeyi yönetecek çoğunlukların oluş¬turulmasına olanak vermesi beklenmektedir. Seçim sistemlerini bu işlevleri açısından belirleyen iki özellik, temsilde adalet ve yönetimde istikrar (fayda) ilkeleridir10. Ancak bu her zaman gerçekleşmeyebilir. Ülkemizde şimdiye dek uygulanan seçim sistemlerinin de bu dengeyi sağladığı söylenemez. Bu ise seçim hakkı ve temsil hakkının kapsamının bilinçli bir biçimde daraltıl¬ması anlamına gelmektedir. AİHS Ek I No′lu Protokolün 3. Maddesiyle eklenen serbest seçim hakkı, düşüncelerin serbestçe ifade edilebildiği ve bunun güvence altına alındığı koşullar altında makul aralıklarda gerçekleşti¬rilen ve gizli oyla serbest seçim yapılması demektir. Bunlar bir seçimin de-mokratikliğini belirleyen en önemli etkenlerdir. Bu nedenle ülkemiz seçim özgürlüğüne ilişkin uygulamasının tartışılması gereklidir. Gerek siyasal parti özgürlükleri ve gerekse seçim hakkı açısından ülkemiz uygulamasının pek çok sorunu içinde barındırdığı bir gerçektir. Çalışma giriş, üç ana bölüm ve sonuç bölümlerinden oluşmaktadır.Tezin birinci bölümünde "Siyasal Hak ve Özgürlük Kavramı ve Gelişi¬mi" başlığında, siyasal hak kavramı incelenmiş, daha sonra siyasal hakların tarihsel gelişimi ele alınmış ve son olarak ülkemizde siyasal hakların Anaya¬sal dönemler açısından düzenlenişleri incelenmiştir. İkinci bölümde 1982 Anayasasında siyasal hak ve özgürlüklerin düzenlenişi ele alınmış, böylece Türk siyasal yaşamındaki siyasal hakların alanı belirlenmeye çalışılmıştır. Çalışmanın üçüncü bölümünde, siyasal hakların norm alanı üzerinde durul¬muştur. Bu bölümde, anayasal ve yasal yasaklamalar incelenerek bu uygu¬lamaların Türk siyasal hayatı üzerindeki etkileri tartışılmıştır. Hakların sınırı ve yasaklama nedenleri konuyla ilgili başta Anayasa Mahkemesi kararları olmak üzere ulusal ve ulusal üstü mahkemelerin verdikleri kararlarla irdele¬nerek ayrıntılı bir biçimde tartışılmıştır. Sonuç kısmında ise, tez boyunca ulaşılan veriler ve tespitler bir arada değerlendirilmiş ve siyasal hak ve öz¬gürlüklere ilişkin eriştiğimiz sonuçlar ışığında önerilere yer verilmiştir. TEŞEKKÜR Bu çalışma, doktora tezi olarak hazırlanmış ve 25 Nisan 2012 tarihinde Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesinde yapılan savunma sonucu jüri tara¬fından başarılı bulunmuştur. Kitaplaşma aşamasında jürinin getirdiği eleştiri¬ler dikkate alınarak ancak tezin esasında değişiklik yaratmayan düzeltme ve bazı eklemeler yapılmıştır. Bu eser vesilesi ile her şey için sevgili anneme ve babama; sadece aka¬demik hayatımda değil yaşamımın her kısmında öğreticim, yol göstericim, ustam olan örneğim, en büyük şansım Prof. Dr. Yahya K. Zabunoğlu′na; asistanı olma mutluluğuna eriştiğim, bu onuru ömrüm boyu taşımaktan gurur duyacağım, yalnızca doktora babam değil ikinci babam da olan Prof. Dr. Mithat Sancar′a; katkılarıyla ufkumu açan Prof. Dr. Erdal Onar′a ve Prof. Dr. Maksut Mumcuoğlu′na; pek zor günlerimde umut veren Doç. Dr. Türkan Sancar′a; Dr. Tayfun Aksoyak′a; benden fazla onun teşviklerinin bir ürünü olduğunu söyleyebileceğim bu çalışmaya katkıları bir yana ne zaman bir dost eli arasam orada beliren Dr. Abdurrahman Saygılı′ya; aynı kürsüde çalışma zevkini tattığım, meslektaşlarım, yoldaşlarım Cenk Yiğeter′e, Özgür Temiz′e, Dilan Mızrak′a, Dr. Funda Kılıç′a, Dr. Zeliha Hacımuratlar′a, Gündüz Alp Arslan′a; zorluklan kolay kılan Av. Pelin Çelik′e; eleştirileri ve yol arkadaşlığı için Dr. Ozan Çan′a ve Dr. Cengiz Arıkan′a; Rıza Emrah Arıöz′e ve Mustafa Kemal Özbay′a; uzak geçmişten uzak geleceğe her bir Kardeşime; kitabın basımındaki emekleri için Muharrem Başer ve Yetkin Yayınlan emekçilerine; yaşamıma bir an dahi olsa iyi ya da kötü dâhil olmuş herkese teşekkürlerimle... Hermes Trimagistus′un "Gök kubbe altında yeni ve söylenmemiş hiçbir söz yoktur. " deyişince bu çalışma, "herkes her şeyi biliyor, biz sadece hatır¬lamalarına yardımcı oluyoruz. " bağlamında değerlendirilmelidir. Buna mu¬kabil, bu eserin tek bir hecelik bile olsa okuyanına ve hukuk literatürüne katkısı olursa bundan mutluluk duyacağımdır. Emek, Ankara, 2012. Dr. H. Gökçe Zabunoğlu İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM GENEL OLARAK SİYASAL HAK VE ÖZGÜRLÜKLER KAVRAMI VE GELİŞİMİ I. SİYASAL HAK VE ÖZGÜRLÜK KAVRAMININ HUKUKSAL NİTELİĞİ 23 II. SİYASAL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN HAKLAR SİSTEMİNDEKİ YERİ 24 A. Hakların Sınıflandırılması 24 B. Siyasal Hak ve Özgürlüklerin Düşünce Özgürlüğü İle İlişkisi ...27 III. SİYASAL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN TARİHSEL GELİŞİMİ 30 A. Genel Olarak 30 B. On Yedinci Yüzyıl ile 2. Dünya Savaşı Arası Dönemde Batı Toplumlarında Siyasal Hak ve Özgürlüklerin Gelişimi 31 1. İngiltere′de Siyasal Hakların Gelişimi 31 2. Amerika′da Siyasal Hakların Gelişimi 35 3. Fransa′da Siyasal Hakların Gelişimi 37 4. Almanya′da Siyasal Hakların Gelişimi 39 5. Diğer Ülkelerde Siyasal Hak ve Özgürlüklerin Gelişimi 42 6. Değerlendirme: c′est la propriete qui fait le citoyen 43 C. İkinci Dünya Savaşı Sonrası Evrensel Haklar Döneminde Siyasal Hak ve Özgürlükler 48 1. Ulusal Belgelerde Siyasal Hak ve Özgürlüklerin Düzenlenmesi 51 2. Uluslararası Sözleşmelerde Siyasal Hak ve Özgürlükler 54 a. BM Sisteminde Siyasal Hak ve Özgürlükler 55 (1) İnsan Hakları Evrensel Bildirisi 56 (2) Kişisel ve Siyasal Haklar Sözleşmesi 56 b. Avrupa İnsan Haklan Sözleşmesi′nde Siyasal Hak ve Özgürlüklerin Düzenlenmesi 57 c. Diğer Uluslararası Belgelerde Siyasal Hak ve Özgürlüklere İlişkin Düzenlemeler 58 3. Düzenlemelere İlişkin Değerlendirme 58 IV. TÜRKİYE′DE SİYASAL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN GELİŞİMİ 59 A. Osmanlı Dönemi 59 1. Kanun-i Esasi Öncesi 59 2. 1876 Tarihli Kanuni Esasi′de Siyasal Hak ve Özgürlüklere İlişkin Düzenlemeler 65 a. I. Meşıutiyet Dönemi 65 b. II. Meşrutiyet Dönemi 67 B. Cumhuriyet Anayasalarında Siyasal Hak ve Özgürlüklerin Gelişimi ve Düzenlenmesi 69 1. 19? 1 ′ Döneminde Siyasal Hak ve Özgürlüklere İlişkin Düzenlemeler 70 2. 1961 Anayasası Döneminde Siyasal Hak ve Özgürlüklere İlişkin Düzenlemeler ,... 76 a. 1961 Anayasasında Temel Hak ve Özgürlükler Sistemine Genel Bakış 76 b. 1961 Anayasasında Sınırlama Sistemi 77 (1) 1971 değişiklikleri öncesi 77 (2) 1971 değişiklikler sonrası 78 c. 1961 Anayasasında Siyasal Hak ve Özgürlükler 79 İKİNCİ BÖLÜM 1982 ANAYASASINDA SİYASAL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN DÜZENLENMESİ I. GENEL OLARAK 87 II. VATANDAŞLIK 87 III. SEÇME, SEÇİLME VE SİYASİ FAALİYETTE BULUNMA HAKLARI 94 A. Terim 94 B. Anayasal Düzenleme 96 1. Hakkın İçeriği ve Öznesi 96 2. 1982 Anayasasında Seçimin İlkeleri 100 a. Temsilde Adalet Yönetimde İstikrar İlkesi ve Seçim Barajı Uygulaması 100 (1) Temsilde Adalet Yönetimde İstikrar İlkesi 100 (2) Uygulanmakta olan Ülke Barajlı D′Hont Sisteminin Bu İlke Açısından Değerlendirilmesi... 102 (3) Anayasa Mahkemesi ve Avrupa İnsan Haklan Mahkemesinin Seçim Sistemine İlişkin Kararlan..105 b. Eşitlik ve Serbest Seçimler 112 (1) Seçimlerin Serbestliği İlkesinin Anlamı 112 (2) Zorunlu Oy Uygulaması ve Seçimlerin Serbestliği .115 (3) Eşitlik ve Genel Oy 116 c. Seçimlerin Yargısal Denetimi ve Yönetimi 117 IV. SİYASAL PARTİ ÖZGÜRLÜĞÜ 120 A. Parti Kavramı, Partilerin Önemi, Özelliği ve İşlevi 120 1. Kavram ve Özellik 120 2. Siyasal Partilerin Hukuksal Statüsü 122 3. İşlev ve Önem 125 B. Siyasal Partilere İlişkin Düzenlemeler 127 1. Siyasal Partilere İlişkin Bireysel Özgürlükler 128 2. Siyasi Partilerin Kurumsal Özgürlükleri 129 a. Anayasal Güvenceler 129 b. Parti İçi Demokrasi 130 c. Devlet Tarafından Mali Yardım Yapılması 134 (1) Siyasal Partilerin Gelir Kaynaklan 134 (2) Devlet Yardımı İle İlgili Düzenlemeler 135 (3) Anayasa Mahkemesi Kararlarında Mali Yardım Konusu 138 V. KAMU HİZMETİNE GİRME HAKKI 145 VI. DİLEKÇE, BİLGİ EDİNME VE KAMU DENETÇİSİNE BAŞVURMA HAKKI 148 A. Dilekçe Hakkı 148 1. Kavram ve İşlevi 148 2. Dilekçe Hakkı Bir Siyasal Hak mıdır? 150 3. Dilekçe Hakkı İle İlgili Düzenlemeler 150 a. Vatandaşlar Açısından Dilekçe Hakkı 151 (1) Küçükler 151 (2) Tüzel Kişiler 152 (3) Memurlar ve Askerler 152 b. Yabancıların Dilekçe Hakkını Kullanımı 153 c. Yetkili Makamların Sorumluluğu 154 d. Dilekçe Hakkını Kullananın Sorumluluğu 155 Bilgi Edinme Hakkı 159 1. Kavram 159 2. Niteliği ve İşlevi 162 Kamu Denetçisine Başvurma Hakkı 163 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM 1982 ANAYASASINA GÖRE SİYASAL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KAPSAMI I. TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN KAPSAMI 173 A. Hakların Sınırlılığı 173 B. Temel Hakların Kötüye Kullanılmaması 175 1. Genel Olarak Kötüye Kullanma Yasağı 175 2. Uluslararası Düzenlemelerde Kötüye Kullanmama Yasağının Oluşum Koşullan 177 3. Türkiye Cumhuriyeti Anayasalarında Kötüye Kullanma Yasağı 178 4. Kötüye Kullanma Yasağı İle İlgili Değerlendirme 179 II. KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA SİYASAL HAKLARI YASAKLAMA SEBEPLERİ 182 A. Batı Ülkeleri Örneğinde Yasaklama Nedenleri 183 1. Almanya 183 a. Anayasal Yasaklama Nedenleri 183 b. Federal Anayasa Mahkemesinin Siyasal Paıti Kapatma Kararları 186 2. İtaha 189 3. Fransa 190 4. Birleşik Krallık 191 5. Amerika Birleşik Devletleri 191 6. İspanya 194 B. Uluslararası Düzenlemelerde Siyasal Haklann Norm Alanı ....198 III. SİYASAL HAKLARIN NORM ALANI VE YASAKLANMA NEDENLERİ 200 A. Genel Olarak 200 B. Seçme ve Seçilme Hakkının Kapsamı 201 1. Genel Olarak Anayasal Yasaklar 201 2. Seçme ve Seçilme Hakkının Özneleri Yönünden Yasaklamalar 201 a. Seçmen Olamama 201 b. Oy Kullanamama 204 c. Seçilme Hakkına İlişkin Yasaklamalar 204 (1) Eğitim 205 (2) Askerlik 205 (3) Kamu Hizmetlerinden Yasaklı Olmamak 206 (4) Bazı Suçlardan Hüküm Giymemiş Olmak 206 (5) Geçici Yasaklamalar - Görevlerinden Çekilmesi Gerekenler 210 d. Yabancılar Açısından Seçme ve Seçilme Hakkı 212 C. Siyasal Parti Özgürlüğünün Kapsamı 216 1. Genel Olarak 216 2. Siyasal Partilere Üyelik 216 3. Kuruluş ve Biçimsel Norm Alanının Belirlenmesi 219 4. Faaliyetler Bakımından Norm Alanının- Belirlenmesi 220 a. Üniter Devlet İlkesine Aykırılık 220 (1) Devletin Ülkesi İle Bölünmez Bütünlüğü 222 (2) Devletin Ulusuyla Bölünmezliği 228 (3) AYM Kararlarında Üniter Devlet İlkesi 235 (4) AYM Kararlarına İlişkin Değerlendirme 245 b. Demokratik Devlet İlkesi 246 c. Laik Devlet 252 (1) Diyanet İşler Başkanlığı 257 (2) Atatürk İlke ve İnkılapları 260 5. AİHM′nin Siyasal Partilerin Kapatılmasına Dair Yaklaşımı 264 a. Siyasal Haklara İlişkin AİHM′nin Kullandığı AİHS Normları 264 b. AİHM′nin Türkiye′de Parti Kapatma Davalarına İlişkin Başvurularda Verdiği Kararlan 267 D. Anayasada Düzenlenen Diğer Siyasal Hakların Sının 276 , 276 a. Devlet Sim 276 b. Ticari Sır 278 2. Gizlilik 280 a. Özel Hayatın Gizliliği 280 b. Haberleşmenin Gizliliği 283 SONUÇ 285 KAYNAKÇA 291
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı