Tüm Makalelerim ( Cilt : III = 2002 - 2010 ) - ÖMER TEOMAN
Tüm Makalelerim ( Cilt : III = 2002 - 2010 ) - ÖMER TEOMAN
Ömer TEOMAN - Vedat Kitapçılık
Sayfa Sayısı
:
287
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2010
ISBN NO
:
9786054446001
İÇİNDEKİLER MAKALE 1 BANKALARA İLİŞKİN YENİ DÜZENLEMENİN GETİRDİKLERİ (Güncel Hukuk S.2 [Şubat 2004], s. 32-33) MAKALE 2 TACİR YARDIMCILARI (Doç. Dr. Mehmet Somer’in Anısına Armağan, Hukuk Araştırmaları Dergisi Armağan Özel Sayısı, C. 12, S. 1-3 [2004-2006], İstanbul 2006, s. 221-304) 1. Tacir Yardımcılarının Varoluş Nedenleri.................................................................. 5 2. Tacir Yardımcılarının Sınıflandırılması.................................................................... 8 2.1. Düzenlendikleri Yer Açısından......................................................................... 8 2.2. Tacire Bağlı Olup Olmadıkları Açısından....................................................... 9 2.3. Taciri Temsil Edip Etmedikleri Bakımından.................................................... 11 2.4. Tacir ile İlişkilerinin Devamlı Olup Olmaması Açısından 11 2.5. İncelenecek Tacir Yardımcıları........................................................................ 12 3. Ticarî Mümessil....................................................................................................... 13 3.1. Tanımı.............................................................................................................. 13 3.2. Atanması.......................................................................................................... 15 3.3. Nitelikleri......................................................................................................... 17 3.4. Yetkileri............................................................................................................ 18 3.4.1. Genel Olarak Yetkinin Sınırsızlığı........................................................ 18 3.4.2. Ticarî Mümessilin Yetkilerinin Sınırı 19 3.4.2.1. Yasadan Kaynaklanan Sınırlamalar 19 3.4.2.1.2. “İşletmenin Gayesi” 19 3.4.2.1.3. Taşınmazların Alım Satımı 21 3.4.2.1.4. Taciri Davalarda Temsil Etmek 22 3.4.2.1.5. Tacirin Kişiliğine Özgü İşler 23 3.4.2.2. Tacirin İradesinden Kaynaklanan Sınırlamalar 24 3.4.2.2.1. Genel Olarak......................................................... 24 3.4.2.2.2. Görevin Bir Şube ile Sınırlandırılması 25 3.4.2.2.3. Birlikte Temsil........................................................ 26 3.5. Görevin Son Bulması....................................................................................... 28 3.5.1. Sona Erme Nedenleri........................................................................... 28 3.5.2. Sona Ermenin Üçüncü Kişilere İleri Sürülmesi 29 3.6. Rekabet Yasağı................................................................................................. 30 4. Ticarî Vekiller........................................................................................................... 31 4.1. Tanımı ve Türleri............................................................................................. 31 4.2. Atanması ve Azli.............................................................................................. 32 4.3. Yetkileri............................................................................................................ 34 4.3.1. Yetkilerin “Olağan” İşlemlerle Sınırlı Olması 34 4.3.2. Özel Yetki Verilmesini Zorunlu Kılan İş ve İşlemler 34 4.3.3. Mağaza Satış Görevlilerinin Yetkileri 36 5. Seyyar (= Gezici) Tüccar Memurları...................................................................... 37 5.1. Genel Bilgi ve Tanım....................................................................................... 37 5.2. Atanması ve Yetkileri....................................................................................... 39 6. Ticaret İşleri Tellâlı................................................................................................. 39 6.1. Tellâllığa İlişkin Yasal Düzenlemeler.............................................................. 39 6.2. TK 100-115’in Uygulama Alanı...................................................................... 40 6.2.1. Ticarî Nitelikteki Sözleşmelere Aracılık 40 6.2.2. Ticarî Sözleşmelere Aracılığın Sürekli Biçimde Yapılması 41 6.3. Ticaret İşleri Tellâllığının İşlevi ve Benzerlerinden Ayrılması 42 6.4. Tanımı.............................................................................................................. 43 6.5. Öğeleri............................................................................................................. 44 6.5.1. Taraflardan Hiçbirine Bağlı Olmama 44 6.5.2. Görevin Ücret Karşılığında Yapılması 44 6.5.3. Ticarî Sözleşmelerin Yapılmasına Aracılık Etmek 45 6.5.4. Aracılığın Meslek Edinilmiş Olması Zorunluluğu 45 6.6. Yükümlülükleri ve Hakları.............................................................................. 46 6.6.1. Yükümlülükleri..................................................................................... 46 6.6.1.1. Aracılık Etme Yükümlülüğünün Bulunup Bulunmadığı Sorunu..................................................................................... 46 6.6.1.2. Bordro Vermek Yükümlülüğü 47 6.6.1.2.1. Amacı ve Hangi Durumlarda Verileceği 47 6.6.1.2.2. İçeriği..................................................................... 48 6.6.1.2.3. Bordroların Her İki Tarafa İmzalattırılması 49 6.6.1.2.4. Her Bir Tarafa Karşı Tarafın İmzasını İçeren Bordronun Verilmesi 50 6.6.1.2.5. Bordroda Taraflardan Birinin Önceden Gösterilmeyip Sonradan Bildirilmesi 50 6.6.1.3. Örneklerin (= Nümunelerin) Saklanması 53 6.6.1.4. Yevmiye Defteri ile İlgili Yükümlülükler 54 6.6.1.4.1. Defterin Tutulması 54 6.6.1.4.2. Defterin İbrazı 54 6.6.1.4.3. Defterin Tevdii 55 6.6.2. Hak ve Yetkileri.................................................................................... 56 6.6.2.1. Ücret İsteme........................................................................... 56 6.6.2.1.1. Genel Olarak......................................................... 56 6.6.2.1.2. Tutarı..................................................................... 56 6.6.2.1.3. Borçlusu................................................................. 57 6.6.2.1.4. Zamanaşımına Uğraması 57 6.6.2.1.5. Ücret İsteme Hakkının Düşmesi 57 6.6.2.2. Masrafları İsteme................................................................... 57 6.6.2.3. Tahsil ve Tesellüm Konusundaki Yetkisizlik 58 6.7. Sona Ermesi.................................................................................................... 58 7. Komisyoncu............................................................................................................. 59 7.1. Düzenlenmesi ve Türleri................................................................................. 59 7.2. “Komisyoncu” Kavramı.................................................................................. 60 7.3. Tanımı.............................................................................................................. 61 7.4. Öğeleri............................................................................................................. 62 7.4.1. Bir Taşınırın Alım veya Satımına Aracılık Etmek 62 7.4.2. Faaliyetin Meslek Edinilmiş Olması 63 7.4.3. Komisyoncunun Kendi Adına Fakat Müvekkili Hesabına Hareket Etmesi................................................................................................... 64 7.4.4. Komisyoncu ile Müvekkil Arasındaki Sözleşmenin Özellikleri ve Bunun Sürekli Nitelik Taşımaması 66 7.4.5. Ücret..................................................................................................... 67 7.5. Borç ve Yükümlülükleri.................................................................................... 67 7.5.1. Görevi Yerine Getirme Yükümlülüğü 67 7.5.2. İşin Cereyanı Hakkında Bilgi Vermek 68 7.5.3. Eşya ile İlgili Yükümlülükler................................................................ 69 7.5.3.1. Eşyanın Sigortalanması.......................................................... 69 7.5.3.2. Eşyaya Özen Göstermek ve Bozuklukları Tesbit Ettirmek 69 7.5.3.3. Eşyanın Derhal Satılması 70 7.5.4. Müvekkil Tarafından Belirlenen Fiyata Uymak 71 7.5.5. Veresiye Mal Satmamak....................................................................... 72 7.5.6. Malı Teslim Almadan Semeni Ödememek 72 7.5.7. Kefalet.................................................................................................. 73 7.6. Hakları............................................................................................................ 73 7.6.1. Masrafları ve Ödediği Paraları İstemek 73 7.6.2. Komisyon Ücreti................................................................................... 74 7.6.2.1. Kimden İstenebileceği............................................................. 74 7.6.2.2. Doğumu................................................................................... 74 7.6.2.3. Düşmesi ve Müvekkilin Aradan Çıkması 75 7.6.2.4. Hapis Hakkı............................................................................ 76 7.6.3. Malı Sattırabilme Hakkı....................................................................... 76 7.7. Komisyoncunun Sözleşmede Bizzat Taraf Olması 77 7.7.1. Koşulları............................................................................................... 77 7.7.1.1. Malın Borsa ya da Piyasa Değerinin Bulunması 77 7.7.1.2. Müvekkilin Aksi Yönde Talimatı Bulunmaması 78 7.7.1.3. Müvekkilin Verdiği Emri Geri Almamış ve Komisyoncunun Bunu Henüz Öğrenmemiş Olması 79 7.7.2. Komisyoncunun Ücret ve Masrafları İsteme Hakkı 79 7.7.3. Komisyoncunun Bizzat Taraf Olması Durumunda Malın Fiyatı 80 8. Acenta...................................................................................................................... 80 8.1. Ekonomik Yararı ve İşlevleri........................................................................... 80 8.2. Tanımı ve Türleri............................................................................................. 81 8.2.1. Genel Olarak........................................................................................ 81 8.2.2. TK’nun Kural Olarak Aracı Acentayı Düzenlemiş Bulunması 82 8.3. Unsurları......................................................................................................... 83 8.3.1. Bağımsızlık........................................................................................... 83 8.3.2. Acenta ile Müvekkili Arasında Bir Sözleşmenin Varlığı 84 8.3.3. Acentanın Faaliyetini Belirli Bir Yer ya da Bölgede Gerçekleştirmesi 85 8.3.3.1. Genel Olarak Yer ya da Bölge Kavramı 85 8.3.3.2. Acentanın Görevinin Belirli Bir Mal ya da Müşteri Kesimi ile Sınırlandırılması Sorunu 86 8.3.3.3. Belirli Bir Yerde Sadece Tek Bir Acentanın Tayin Edilmesinin Zorunlu Olup Olmadığı (Tekel Hakkı) Sorunu 87 8.3.3.3.1. Tekel Kuralının Öngörülme Nedenleri 87 8.3.3.3.2. Tekel Kuralının Çift Yönlülüğü 88 8.3.3.3.3. Belirli Bir Faaliyet Alanı ile Sınırlı Olması 88 8.3.3.3.4. Buyurucu Nitelik Taşımaması 89 8.3.3.3.5. Tekel Kuralına Aykırılığın Yaptırımı 89 8.3.4. Acentelik Faaliyetinin Meslek Edinilmiş Olması 90 8.3.5. Acentalığın “Daimî” Olarak Yapılması (Süreklilik Unsuru) 91 8.3.6. Acentanın Ticarî İşletmeyi İlgilendiren İşlerde Aracılık Yapması 92 8.4. Acentanın Yetkileri........................................................................................... 92 8.4.1. Temsil Yetkisi........................................................................................ 93 8.4.1.1. Pasif Temsil Yetkisi.................................................................. 93 8.4.1.2. Aktif Temsil Yetkisi................................................................... 94 8.4.1.2.1. Hakkı Koruyan Beyanları Yapmak 94 8.4.1.2.2. Müvekkilini Davada Temsil Etmek 94 8.4.1.2.3. Satılanı Teslim ya da Bedelini Tahsil Edebilmek 97 8.4.1.2.4. Müvekkilinin Adına ve Hesabına Sözleşmeleri Yapmak................................................................... 97 8.4.1.2.4.1. Sözleşme Yapma Yetkisinin Verilmesi 98 8.4.1.2.4.2. Yetkinin Ticaret Siciline Tescili 98 8.4.1.2.4.3. Acentanın Hiç Yetkisinin Olmaması ya da Yetkisini Aşması Durumunda Müvekkilin Görevi 99 8.5. Acentanın Yükümlülükleri............................................................................... 101 8.5.1. Genel Olarak Müvekkilin İşlerini Yapmak 101 8.5.2. Bölgesindeki Piyasa ve Müşteri Bilgilerini Aktarmak 102 8.5.3. Müvekkilinin Talimatını Sormak ya da İşlemi Derhal Yapmak 103 8.5.4. Müvekkile Ait Eşyaya İlişkin Yükümlülükleri 103 8.5.4.1. Sakladığı Eşyaya Özen Gösterip Onu Korumak 103 8.5.4.2. Eşyadaki Hasarı Tesbit Ettirmek ve/ya Malı Sattırmak 104 8.5.5. Müvekkile Ait Parayı Ödemek.............................................................. 105 8.6. Acentanın Hakları............................................................................................ 105 8.6.1. Ücret İstemek........................................................................................ 105 8.6.1.1. Ücret Hakkı Doğuran İşlemler 106 8.6.1.2. Ücrete Hak Kazanma Zamanı 107 8.6.1.3. Ücretin Miktarı....................................................................... 107 8.6.1.4. Ücretin Ödenme Zamanı 108 8.6.2. Olağanüstü Masrafları Talep Etmek 109 8.6.3. Hapis Hakkı.......................................................................................... 110 8.7. Acentalığın Sona Ermesi.................................................................................. 111 8.7.1. Sözleşmenin Süresi ile İlgili Sona Erme Nedenleri 111 8.7.1.1. Belirli Süreli Sözleşmelerde Sürenin Dolması 111 8.7.1.2. Belirsiz Süreli Sözleşmelerde Feshi İhbar 112 8.7.2. Haklı Nedenlerle.................................................................................. 113 8.7.3. Sözleşmedeki Edimlerden Birinin İhlâli Nedeni ile 114 8.7.4. Müvekkil ve/ya Acentanın Kişisel Durumlarında Ortaya Çıkan Değişiklikler......................................................................................... 114 8.7.5. Sona Ermeye Bağlı Mâli Sonuçlar 115 8.7.5.1. Ayrılma Tazminatı................................................................... 115 8.7.5.1.1. Yasanın Benimsediği Sistem 115 8.7.5.1.2. Olması Gereken Hukuk Bakımından “Portföy Tazminatı” 116 8.7.5.2. Acentanın Diğer Zararlarının Giderilmesi 117 8.8. Acentalık Kurallarının Uygulanacağı Benzer İlişkiler 117 8.8.1. Sözleşmeleri Yerli ya da Yabancı Bir İşletme Hesabına ve Kendi Adlarına Yapmaya Sürekli Olarak Yetkili Kılınanlar 118 8.8.2. Sigorta Sözleşmelerinin Yapılmasına Aracılık Edenler 118 8.8.3. Türkiye’de Merkez ya da Şubesi Bulunmayan Yabancı Ticarî İşletmeler Adına ve Hesabına Ülkemizde İşlem Yapanlar 118 MAKALE 3 TACİR TİCARİ İŞLETMESİNİ ÜÇÜNCÜ BİR KİŞİNİN BORCUNUN GÜVENCESİ OLARAK REHNEDEBİLİR Mİ? (Prof. Dr. Hüseyin Ülgen’e Armağan,İstanbul 2007, s. 79-87) I. BİLİMSEL ÖĞRETİNİN SORUNA BAKIŞI 121 II. GÖRÜŞÜM............................................................................................................ 123 MAKALE 4 KREDİ KARTI UYGULAMASI AÇISINDAN TÜKETİCİNİN [KART HAMİLİNİN] KORUNMASI (Batider C. XXV S. 1 [Mart 2009], s. 15-24 ve Banka ve Tüketici Hukuku Sorunları Sempozyumu, İstanbul 2010, s. 101-112) MAKALE 5 ÇEK HUKUKUNDA 5838 SAYILI YASA İLE YAPILAN DEĞİŞİKLİKLER (Batider C. XXV S. 2 [Haziran 2009], s. 27-34) I. ÖDEME YASAĞININ KALDIRILMASI 144 II. VADELİ ÇEKE İZİN VERİLMESİ.................................................................... 150 MAKALE 6 REKLAMLARA İLİŞKİN HAKSIZ REKABET UYUŞMAZLIKLARI (Uluslararası Reklam Hukuku Sempozyumu [8-9 Mayıs 2008], İstanbul 2009, s. 57-69) 1. Rekabetin Anayasal Dayanağı................................................................................ 153 2. Haksız Rekabete İlişkin Yasal Düzenleme............................................................... 154 3. Reklam Yolu ile Haksız Rekabetin Yasal Dayanağı 155 4. Bildiride İzlenecek Yöntem...................................................................................... 156 5. Reklam Yolu ile Haksız Rekabet Örnekleri.............................................................. 157 5.1. Kötüleme.......................................................................................................... 157 5.2. Gerçeğe Aykırı Bilgi Vermek............................................................................ 158 5.3. Yanlış ve/ya Yanıltıcı Açıklamalarla Kendini ya da Başka Bir İşletmeyi Rakiplere Oranla Üstün Göstermek................................................................ 159 5.4. Müstesna Kabiliyet Sanısını Uyandırmak 164 5.5. İltibas Yaratmak (Karışıklığa Neden Olmak) 165 6. TK Tasarısı’nın Düzenlemesi.................................................................................... 165 MAKALE 7 TÜRK TİCARET KANUNU TASARISI’NA GÖRE ANONİM ORTAKLIKTA PAY SAHİBİNİN OY HAKKI (Batider C. XXV S. 3 [Eylül 2009] s. 5-24) I. GENEL OLARAK................................................................................................. 167 II. OY HAKKINA İLİŞKİN İLKELER................................................................... 168 1. Oy Hakkının Genel Kurulda Kullanılabilmesi 168 2. Oy Hakkının Pay Sahibine Bağlanması................................................................... 170 3. Oy Hakkının Payın İtibari Değeri ile Orantılı Kullanılması 173 4. Her Pay Sahibine Oy Hakkı Tanımanın Zorunlu Olması 177 5. Pay Sahibinin Oy Hakkının Anasözleşme ile Sınırlandırılabilmesi 179 6. İtibari Değerin Düşürülmesine Karşın Eski Oy Oranının Aynen Korunması 181 7. Oy Hakkına İlişkin Diğer İlkeler............................................................................. 183 7.1. Oy Hakkının Sadece Bir Kişi Tarafından Kullanılabilmesi 183 7.2. Pay Üzerinde İntifa Hakkı Bulunması Durumunda Oy Hakkının İntifa Hakkı Sahibi Tarafından Kullanılması....................................................................... 184 7.3. Oy Hakkının Pay Sahibince Bizzat Kullanılmasının Zorunlu Olmaması 185 III. OY HAKKININ DOĞUMU.................................................................................. 185 IV. OYDAN YOKSUNLUK HÜKÜMLERİ.............................................................. 186 V. OYDA AYRICALIKLI PAYLAR......................................................................... 187 1. Oyda Ayrıcalığın Sadece Eşit İtibari Değerdeki Paylara Farklı Haklar Tanınarak Yaratılabilmesi.......................................................................................................... 187 2. Bir Paya En Çok Onbeş Oy Hakkı Tanınabilmesi 189 3. On Beş Oy Sınırlamasının Uygulanmayacağı Haller 190 4. Oyda Ayrıcalığın Uygulanmayacağı Haller 191 MAKALE 8 İKİ FARKLI (KEŞİDE) TARİHİ İÇEREN ÇEKLERİN HUKUKİ DURUMU (XXIII. Ticaret Hukuku ve Yargıtay Kararları Sempozyumu, Bildiriler-Tartışmalar, [12 Haziran 2009], Ankara 2009, s. 11-20, Tartışmalar: s. 23-33) I. GENEL OLARAK SORUN.................................................................................. 192 II. YARGITAY UYGULAMASI................................................................................ 194 III. ÖĞRETİDEKİ GÖRÜŞLER................................................................................ 197 IV. GÖRÜŞÜM............................................................................................................. 199 V. SONUÇ.................................................................................................................... 204 TARTIŞMALAR............................................................................................................ 205 MAKALE 9 YÜRÜRLÜKTEKİ HUKUKUMUZA VE TÜRK TİCARET KANUNU TASARISI’NA GÖRE ANONİM ORTAKLIK GENEL KURUL TOPLANTILARINA KATILMAK ZORUNDA OLANLAR (Batider C. XXV S. 4 [Aralık 2009], s. 19-33) I. SORUN.................................................................................................................... 221 II. YÜRÜRLÜKTEKİ HUKUKUMUZDA............................................................... 222 1. Denetçiler................................................................................................................. 222 2. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı Komiseri...................................................................... 223 3. Yönetim Kurulu Üyeleri............................................................................................ 224 3.1. TTK’daki Boşluğa İlişkin Görüşüm................................................................. 225 3.2. Komiserler Yönetmeliği’nin Düzenlemesi 227 III. TÜRK TİCARET KANUNU TASARISINDA 230 1. Düzenlemeye Genel Bakış........................................................................................ 230 2. Tasarı’ya Göre Genel Kurula Katılmak Zorunda Olanlar 231 2.1. Murahhas Üyeler............................................................................................. 231 2.2. Yönetim Kurulu Üyeleri................................................................................... 233 2.3. Denetçiler......................................................................................................... 236 2.4. İşlem Denetçisi................................................................................................. 236 2.5. Bakanlık Temsilcisi.......................................................................................... 237 3. Genel Kurul Toplantısına Katılmamanın Yaptırımı 238 MAKALE 10 HALKA AÇIK ANONİM ORTAKLIKLARDA ÖRTÜLÜ KAZANÇ DAĞITIM YASAĞI –SerPK 15/VI’nın Uygulanma Koşulları– (Yargı Dünyası S. 175 [Temmuz 2010], s. 11-14) I. HÜKÜM VE KONULUŞ AMACI........................................................................ 240 II. UYGULANMA KOŞULLARI.............................................................................. 241 III. UYGULAMADA ORTAYA ÇIKAN SORUNLAR 242 IV. HÜKMÜN CEZA HUKUKU BOYUTUNUN SONUÇLARI 243 MAKALE 11 TİCARET SİCİLİ MÜDÜRÜ ANONİM ORTAKLIK GENEL KURULUNUN İPTAL EDİLEBİLİR BİR KARARINI TESCİLDEN KAÇINABİLİR Mİ? (Prof. Dr. Rona Serozan’a Armağan, C. II, İstanbul 2010, s. 1699-1704) I. GENEL OLARAK SORUN.................................................................................. 244 II. GÖRÜŞÜM............................................................................................................. 246 MAKALE 12 TÜRK TİCARET KANUNU TASARISI’NIN ANONİM ORTAKLIK YÖNETİM KURULUNA İLİŞKİN BAZI HÜKÜMLERİNİN DEĞERLENDİRİLMESİ (Batider C. XXVI S. 3 [Eylül 2010], s. 5-16) I. GENEL OLARAK................................................................................................. 250 II. YÖNETİM KURULU ÜYELERİNİN SEÇİLMELERİ, SAYI VE NİTELİKLERİ...................................................................................................... 251 III. YÖNETİM KURULUNDA BELİRLİ GRUPLARIN TEMSİLİ .. 256 IV. YÖNETİM KURULU TOPLANTILARI 257 V. TEMSİL YETKİSİ VE KAPSAMI...................................................................... 260 VI. YÖNETİM KURULUNUN GÖREVLERİ 262 VII. ŞİRKETE BORÇLANMA YASAĞI.................................................................... 262 VIII.YENİLİK NİTELİĞİNDEKİ DİĞER HÜKÜMLER 263 MAKALE 13 YENİ KREDİ KARTI MAĞDURLARI YARATMAMAK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER (Referans Gazetesi, 15 Nisan 2009, s. 14) MAKALE 14 KREDİ KARTI HAMİLİ KART BEDELİ ÖDEMEK ZORUNDA MI? (Referans Gazetesi, 14 Mayıs 2009, s. 22) MAKALE 15 YENİ ÇEK YASASI TACİR ÇEKLERİNİ GETİRİYOR (Referans Gazetesi, 27 Mayıs 2009, s. 22)