Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Tüketici Hakem Heyetleri
.jpg){kind=small}
Tüketici Hakem Heyetleri
Gökberk ÖZSÖKER
350,00
TL
ÖNSÖZ
Tüketicinin korunması hukuku geçmişi çok eski devirlere uzanmasa da hızla gelişen ve her geçen gün daha da önemli hale gelen bir hukuk dalıdır. Ülkemizde özel ve bütüncül bir yasa ile düzenlenen bu alan, önce Amerika Birleşik Devletleri ardından Avrupa Birliği içinde ivme kazanmış ve tüm dünyaya yayılmıştır. Avrupa Birliği 1975 yılında yayınladığı birinci tüketicilerin korunması programında, beş temel tüketici hakkını ortaya koymuştur. Bu temel haklar, günümüzde halen tüketicilerin adeta Anayasası olarak kabul edilmektedir.
Beş temel tüketici hakkından biri “tüketicilerin tazmin edilme” hakkıdır. Bu hakkın temelinde zarar gören veya uyuşmazlık yaşayan bir tüketicinin en etkili, en basit, en hızlı ve en ucuz şekilde hakkını arayabilmesi yatmaktadır. Başka bir ifade ile tüketiciler klasik hak arama yöntemlerinden çok, daha pratik yöntemlerle ve çok hızlı çözüme kavuşabilmeli ve mümkünse bunu en az masrafla ya da hiç masrafsız yapmalıdır. Bu amaçla farklı ülkelerde değişik çözüm yöntemleri benimsenmiş ve tüketiciler olabildiğince klasik mahkeme mekanizmasından kurtarılmaya çalışılmıştır.
Ülkemizde tüketicinin korunmasına ilişkin ilk yasal düzenleme 1995 yılında yürürlüğe giren 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’dur. Bu Kanun ile o zamanki adıyla Tüketici Sorunları Hakem Heyetleri kurulmuş ve hukuk hayatımıza yeni bir müessese girmiştir. O dönemde icra edilebilir karar alamayan hakem heyetleri Kanun’da yapılan 2003 yılı değişiklikleri ile farklı bir statüye kavuşurken, yeni Kanun ile daha da gelişmiştir. 28 Mayıs 2014 tarihinde yürürlüğe giren 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun ile Tüketici Hakem Heyetleri ilam gibi icraya konulabilir karar alabilen, belli miktara kadar olan uyuşmazlıklarda (2019 yılı için 8480TL) başvurulması zorunlu olan bir merci niteliğini kazanmıştır.
Uygulamada büyük önem taşımasına rağmen günümüzde Tüketici Hakem Heyetleri halen farklı açılardan çok tartışmalı olan ve hukuki niteliği tam belirgin olmayan, bazı ciddi sorunları bünyesinde barındıran ancak tüm eksiklik ve sorunlarına rağmen tüketiciler bakımından büyük fayda taşıyan bir merci haline dönüşmüştür.
Uygulamadaki büyük önemine ve çok tartışmalı hususları bünyesinde barındırmasına rağmen, Tüketici Hakem Heyetleri fazla yazılan bir konu da değildir. Buna karşılık Gökberk Özsöker yüksek lisans çalışmasında hevesle bu konuyu ele almış ve çok başarılı bir tez ortaya çıkmıştır. Doktora tezi düzeyinde araştırma yapan ve tüm kaynakları titizlikle değerlendiren Özsöker, yazılmaktan çekinilen bir alanda en önemli eserlerden birini vermiş ve başarı ile savunmuştur.
Gökberk Özsöker özellikle hakem heyetlerinin hukuki niteliği üzerinde durmuş ve tüm görüşleri yansıtarak kendisi de görüş geliştirmiştir. Yeri geldiğinde kendi özgün görüşlerini açıklamaktan da çekinmeyen Özsöker bir hukuk tezinde bulunması gereken tüm özellikleri yerine getirmiştir.
Usul hukuku bilgisi yanında sağlam bir maddi hukuk bilgisine sahip olan Özsöker, titiz çalışması, zamanında üzerine düşen sorumlulukları yerine getirmesi, yerinde sorular sorması ile bir tez çalışmasının danışmanı ve öğrencisi bakımından ne kadar keyifli olabileceğini göstermiştir. Sonuçta hukuk literatürüne olduğu kadar, tüketicinin korunması alanına da ışık tutan, hakem heyetlerinin yapısı ve işleyişini son derece ayrıntılı bir şekilde ortaya koyan, uygulamayı da yönlendiren başarılı bir tez ortaya çıkmıştır.
Bir akademisyen olarak sağlam adımlarla ilerleyeceğine emin olduğum Gökberk’e gelecek çalışmalarında da başarılar diler, bu faydalı eseri hukuk camiasına kazandırdığı için teşekkür ederim.
Ankara, 06.05.2019
Prof. Dr. Şebnem AKİPEK ÖCAL
TEŞEKKÜR
Öncelikle yüksek lisans tezim olan “Tüketici Hakem Heyetleri”nin yalnızca yazımında değil, tezi yazmaya başlamadan önceki akademik kariyerimden itibaren destek verip, tezimin kabulünden sonra da desteğini esirgemeyen kıymetli hocam Prof. Dr. Şebnem AKİPEK ÖCAL’a içtenlikle teşekkür ederim.
Medeni usûl ve icra iflas hukuku kürsüsünde asistan olarak çalışmayı benimsememde yardım eden Prof. Dr. Sema TAŞPINAR AYVAZ’a ve Doç. Dr. Emel HANAĞASI’na değerli katkıları için minnettarım.
Yüksek lisans tez konusu olarak “Tüketici Hakem Heyetleri”ni seçmemi öneren Prof. Dr. Süha TANRIVER’e ve tez jürimde yer alıp eleştirileriyle çalışmama zenginlik katan Doç. Dr. Gökçen TOPUZ ile Doç. Dr. İbrahim ERMENEK’e müteşekkirim.
T.C. Ticaret Bakanlığı’nın her biri alanında yetkin uzman görevlilerinin sunduğu birlikte çalışma ortamının sağladığı eşsiz olanaklar unutulamaz.
Son olarak yüksek lisans tezimi Yetkin Yayınları’na dahil eden Y. Ziya GÜLKÖK ve Muharrem BAŞER’e şükran borçluyum.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ7
TEŞEKKÜR9
İÇİNDEKİLER13
KISALTMALAR CETVELİ
KAYNAKÇA19
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
TÜKETİCİ HAKEM HEYETLERİNİN KURULMASI
HUKUKİ NİTELİĞİ VE OLUŞUMU
I.Tüketici Hakem Heyetlerinin Kurulması ve Amacı
II.Tüketici Hakem Heyetlerinin Hukuki Niteliği ve
Hukuk Sistemimiz İçindeki Yeri
A.İdari Mercilere Zorunlu İdari Başvuru Açısından
Tüketici Hakem Heyetlerinin Niteliği
B.Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yolları Açısından
Tüketici Hakem Heyetlerinin Yeri ve Niteliği
C.Kendine Özgü Bir Uyuşmazlık Çözüm Yolu Olarak Tüketici Hakem Heyetlerinin Nitelendirilmesi
D.Yargısal Çözüm Yolları Açısından
Tüketici Hakem Heyetlerinin Niteliği
1.Tahkim Yargısı Açısından Tüketici Hakem Heyetlerinin Niteliği
a.İhtiyari Tahkim
b.Zorunlu Tahkim
2.Devlet Yargısı Açısından Tüketici Hakem
Heyetlerinin Niteliği
a.Mahkeme Kavramı
b.Genel Mahkemeler ile Özel Mahkemeler
Arasındaki İlişki
c.Tüketici Mahkemeleri ile Tüketici Hakem
Heyetleri Arasındaki İlişki
d.Mahkeme Olup Olmama Açısından
Tüketici Hakem Heyetleri
III.Avrupa Birliği ve Bazı Ülkelerde
Klasik Devlet Mahkemeleri Dışında
Tüketici Uyuşmazlıklarının Çözümü
A.Avrupa Birliği Düzenlemelerinde
Klasik Devlet Mahkemeleri Dışında
Tüketici Uyuşmazlıklarının Çözümü
B.Almanya’da Klasik Devlet Mahkemeleri Dışında
Tüketici Uyuşmazlıklarının Çözümü
C.Fransa’da Klasik Devlet Mahkemeleri Dışında
Tüketici Uyuşmazlıklarının Çözümü
D.İspanya’da Klasik Devlet Mahkemeleri Dışında
Tüketici Uyuşmazlıklarının Çözümü
E.Amerika Birleşik Devleri’nde
Klasik Devlet Mahkemeleri Dışında
Tüketici Uyuşmazlıklarının Çözümü
F.İngiltere’de Klasik Devlet Mahkemeleri Dışında
Tüketici Uyuşmazlıklarının Çözümü81
IV.Tüketici Hakem Heyetlerinin Oluşumu
A.Tüketici Hakem Heyetlerinde Başkan ve
Diğer Üyeler
1.Tüketici Hakem Heyetlerinde Başkan
2.Tüketici Hakem Heyetlerinde Başkan Dışındaki
Üyeler
a.Belediye Personeli Arasından Görevlendirilen
Üye
b.Baro Mensupları Arasından Görevlendirilen
Üye
c.Ticaret (ve Sanayi) Odasından ya da
Esnaf ve Sanatkârlar Odaları Birliğinden Görevlendirilen Üye
d.Tüketici Örgütlerinden Seçilen Üye
3.Tüketici Hakem Heyetlerinin Başkan ve
Diğer Üyelerinde Aranan Şartlar
4.Üyelerin Toplantılara Katılamadıkları Haller
5.Huzur Hakkı ve Ücreti
B.Tüketici Hakem Heyetlerinde Raportör
C.Tüketici Hakem Heyetlerine Benzer Hakem Heyetleri
1.Bireysel Müşteri Hakem Heyetleri
2.Sigorta Tahkim Komisyonu
İKİNCİ BÖLÜM
TÜKETİCİ HAKEM HEYETLERİNİN
GÖREV VE YETKİ ALANLARI İLE İŞLEYİŞİ
I.Tüketici Hakem Heyetlerinin Görev Alanı
A.Çözümü İçin Tüketici Hakem Heyetine
Başvurulacak Uyuşmazlıklar
1.Uyuşmazlığın Niteliğine Göre
2.Uyuşmazlığın Miktar veya Değerine Göre
B.Çözümü İçin Tüketici Hakem Heyetine
Başvurulmayacak Uyuşmazlıklar
II.Tüketici Hakem Heyetlerinin Yetki Alanı
A.Tüketici Hakem Heyetlerinin Yetki Alanını
Tespit Eden Kurallar
1.Tüketicinin Yerleşim Yerindeki
Tüketici Hakem Heyetinin Yetkisi
2.Tüketici İşleminin Yapıldığı Yerdeki
Tüketici Hakem Heyetinin Yetkisi
3.Tüketici Hakem Heyeti Kurulmayan İlçeler Bakımından Yetki
B.Tüketici Hakem Heyetleri Bağlamında
Yetki Sözleşmesi
C.Tüketici Hakem Heyetleri Bağlamında
Yetki İtirazı
III.Tüketici Hakem Heyetleri Bakımından
İş Dağılımı İlişkisi
IV.Tüketici Hakem Heyetlerinin İşleyişi
A.Tüketici Hakem Heyetlerine Başvuru Yapılması
B.Tüketici Hakem Heyetine Yapılan Başvuru
Bakımından Derdestlik
C.Tüketici Hakem Heyetlerinde Toplantı
1.Toplantı Zamanı Gündemi ve Yeri
2.Toplantılara Katılım ve Toplantı Yeter Sayısı
D.Tüketici Hakem Heyetlerinde İnceleme Usûlü
1.Hukuki Dinlenilme ve Tarafların Dinlenmesi Açısından Tahkim Yargılaması
2.Tüketici Hakem Heyetinde Dosya Üzerinden
İnceleme
3.Dosya Üzerinden İncelemenin İstisnası Olarak Tüketici Hakem Heyetinde Tarafların ve
Bilirkişinin Dinlenmesi
a.Tarafların Dinlenmesi
b.Bilirkişinin Dinlenmesi
E.Tüketici Hakem Heyetlerinde İspat ve Deliller
1.Tüketici Hakem Heyetinde Belge ve
Bilirkişinin Oy ve Görüşünün Değerlendirilmesi
a.Belgeleri İbraz Zorunluluğu
b.Senetle İspat Zorunluluğu
2.Belge ve Bilirkişinin Oy ve Görüşü Dışında
Kalan Diğer Delillerin Değerlendirilip Değerlendirilemeyeceği
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TÜKETİCİ HAKEM HEYETLERİNİN
ALACAĞI KARARLAR VE KARARLARINA KARŞI BAŞVURU YOLLARI
I.Tüketici Hakem Heyetlerinin Alacağı Kararlar
A.Tüketici Hakem Heyeti Kararlarının
Hukuki Niteliği
1.İdari Organ Tarafından Verilen
İdari Karar Görüşü
2.Alternatif Uyuşmazlık Çözüm Yöntemi
Neticesinde Verilen Karar Görüşü
3.Kendine Özgü Bir Uyuşmazlık Çözüm Mercii Tarafında Verilen Karar Görüşü
4.Yargı Organı Tarafından Verilen
Yargısal Karar Görüşü
B.Tüketici Hakem Heyetlerinde Karar Alınma Süresi
C.Tüketici Hakem Heyetlerinde Karar Yeter Sayısı
D.Tüketici Hakem Heyetlerinin Kararlarının
Gerekçesi
E.Tüketici Hakem Heyeti Kararlarının Türleri
Etkisi ve İcrası
1.Kararların Türleri
a.Ara Kararları
b.Nihai Kararlar
2.Kararların Etkisi
3.Kararların İcrası
II.Tüketici Hakem Heyeti Kararlarına Karşı
Başvurulabilecek Yollar
A.İtiraz
B.Yargılamanın Yenilenmesi
C.Kanun Yararına Temyiz
III.Topluluk Davalarında Verilen Kararların
Tüketici Hakem Heyetlerinde Yürütülen
Yargılama Faaliyetine Etkisi
IV.Yargılama Giderleri
A.Tüketici Hakem Heyetlerinde Harçlar
B.Tüketici Hakem Heyetlerinde Masraflar
C.Tüketici Hakem Heyetlerinde Vekâlet Ücreti
1.Yargılama Gideri Niteliğindeki Karşı
Vekâlet Ücreti
2.Akdi Vekâlet Ücreti
SONUÇ
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı