Ticari Tahkimi Düzenleyen Temel Metinler
Ticari Tahkimi Düzenleyen Temel Metinler
Turgut TURHAN / Gülüm BAYRAKTAROĞLU
Sayfa Sayısı
:
223
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2002
ISBN NO
:
9756809833
ÖNSÖZ Milletlerarası ticarî uyuşmazlıkların "normal çözüm yolu" olan tahkim, devlet yargısına alternatif bir çözüm yolu olarak, ülkemizde de önem kazanmış bulunmaktadır. Gerçekten, tarafların devlet yargısı yerine tahkim yoluna başvurdukları uyuşmazlıkların sayısı, son yıllarda dikkate değer bir şekilde artmıştır. Öte yandan, taraflar, başta inşaat ve yatırım sözleşmeleri olmak üzere, akdettikleri sözleşmelerde de daha sık "tahkim kaydına (şartına)" yer verir hale gelmişlerdir. Nihayet, önce Anayasada değişiklik yapılması ve daha sonra da "Kamu Hizmetleri ile İlgili İmtiyaz Şartlaşma ve Sözleşmelerden Doğan Uyuşmazlıklarda Tahkim Yoluna Başvurulması Halinde Uyulması Gereken İlkelere Dair Kanun" ile "Milletlerarası Tahkim Kanunu"nun hazırlanarak yürürlüğe konulması, tahkim müessesesinin ülkemizde ne derece önem kazandığını açıkça gözler önüne sermektedir. Tahkim müessesinin uygulamada kazandığı bu önem, doğal olarak hukuk fakültelerinin lisans ve lisans üstü eğitim programlarını da etkilemiştir. Nitekim, "tahkim hukuku", özellikle "milletlerarası tahkim" cephesiyle, günümüzde bir çok hukuk fakültesinin lisans ve lisans üstü programlarında, en azından seçimlik ders olarak okutulur hale gelmiştir. Bu gelişmelere paralel olarak yüksek lisans veya doktora tez konularını tahkim hukuku alanından seçen lisans üstü öğrencilerimizin sayısı da bir hayli artmış bulunmaktadır. Tahkim müessesenin kazandığı bu öneme rağmen, ülkemizde tahkim hukukunun temel metinlerini bir araya getiren bir derleme hazırlanmamıştır. Gerçekten, ülkemizde örneğin "ICC Tahkim Kuralları"nı, "UNCITRAL Tahkim Kuralları"nı, "New York Konvansiyonu" veya "ICSID Konvansiyonumun getirdiği kuralları, "Milletlerarası Tahkim Kanunu" gibi temel hukukî metinlerini bir arada bulabilmek mümkün değildir. Bu nedenle, hem uygulayıcıların ve öğreticilerin; hem de öğrencilerin büyük bir güçlük çektikleri bilinen bir gerçektir. İşte bu derlemenin yapılmasıyla güdülen tek amaç, tahkim hukukunun temel metinlerini bir araya toplamak suretiyle, çekilen bu sıkıntıları kısmen de olsa giderebilmek olmuştur. Belirtmek gerekir ki, bu derleme, benim yönlendirmem altında, Arş. Gör. Rifat ERTEN, Arş. Gör. Kâzım Sedat SİRMEN ve Arş. Gör. Gülüm BAYRAKTAROĞLU′ndan oluşan bir ekibin uzun ve zahmetli çalışması sonunda ortaya çıkmıştır. Çalışmanın beklediğimizden daha fazla zaman alması- nın nedeni ise, ICC Tahkim Kuralları ile UNC1TRAL Tahkim Kurallarının dilimize çevrilmesi sırasında karşılaştığımız güçlükler olmuştur. Çeviri yapanlar bilirler: çeviri, "zor, zahmetli ve nankör bir iştir!" Metne sadık kaldıkça Türkçe ifade bozulur ve yayvanlaşır; Türkçe ifade ön plâna alındığında ise metinden uzaklaşılır. Ancak bilinen bir güçlüğe rağmen, yukarıda adı geçen meslektaşlarım çalışmaya sahip çıkmışlar ve çevrilerde "metne sadık kalarak düzgün ifade" ilkesini gerçekleştirmeye çalışmışlardır. Gösterilen bu titizliğe rağmen, aynen bizde önce yapılan çevirilerde rastlanacağı ve bunun sorumluluğunun bana ait olacağı açıktır. Bu duygu ve düşüncelerle derlemeyi yapan meslektaşlarımı kutlar, Turhan Kitabevi′nin saygıdeğer sahibi sayın Turhan POLAT′a ve Kitabevi çalışanlarına teşekkür eder; derlemenin kullanıcılarına faydalı olmasını dilerim. Prof. Dr. Turgut TURHAN Ankara, Ocak 2002 İÇİNDEKİLER KURUMSAL TAHKİME İLİŞKİN METİNLER 1. MİLLETLERARASI TİCARET ODASININ (MTO) DÜZENLEMELERİ 3 > MİLLETLERARASI TİCARET ODASI TAHKİM KURALLARI 3 > RULES OF ARBITRATION OF THE INTERNATIONAL CHAMBER OFCOMMERCE 18 > MTO MİLLETLERARASI TAHKİM DİVANITSIN STATÜSÜ (EK I) 33 > MTO MİLLETLERARASI TAHKİM DİVANI İÇ TÜZÜĞÜ (EK II) 35 > TAHKİM MASRAF VE ÜCRETLERİ (EK III) 38 2. AVRUPA (CENEVRE) SÖZLEŞMESİ 43 > MİLLETLERARASI TİCARà HAKEMLİK KONUSUNDAKİ 21 NİSAN 1961 TARİHİNDE CENEVRE′DE YAPILAN AVRUPA SÖZLEŞMESİ 43 > EUROPEAN CONVENTION ON INTERNATIONAL COMMERCIAL ARBITRATION, DONE AT GENEVA, ON 21 APRIL 1961 51 3. ICSID SÖZLEŞMESİ 59 > DEVLETLER VE DİĞER DEVLETLERİN VATANDAŞLARI ARA SINDAKİ YATIRIM UYUŞMAZLIKLARININ > ÇÖZÜMLENMESİ HAKKINDA SÖZLEŞME-ICSID 59 > CONVENTION ON THE SETTLEMENT OF INVESTMENT DISPU- TES BETWEEN STATES AND NATIONALS OF OTHER STATES 76 4. TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİNİN (TOBB) DÜZENLEME LERİ > TÜRKİYE ODALAR VE BORSALAR BİRLİĞİ (TOBB) TAHKİM ŞARTNAMESİ 97 > TOBB TAHKİM DİVANI ÇALIŞMA ESASLARI İÇ YÖNETMELİĞİ 105 > TOBB MUAMELÃT YÖNETMELİĞİ 114 5. İSTANBUL TİCARET ODASININ (İTO) DÜZENLEMELERİ 119 > İSTANBUL TİCARET ODASI TAHKİM - UZLAŞTIRMA - HAKEM- BİLİRKİŞİLİK YÖNETMELİĞİ 119 > İTO. TAHKİM-UZLAŞTIRMA-HAKEM BİLİRKİŞİLİK GİDER VE ÜCRET YÖNETMELİĞİ 127 > İTO TAHKİM-UZLAŞTIRMA-HAKEM-BİLİRKİŞİ LİSTELERİNİN DÜZENLENMESİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK 129 VII AD HOC TAHKİME İLİŞKİN METİNLER 1. UNCITRAL′İN DÜZENLEMESİ > UNCITRAL TAHKİM KURALLARI 133 > UNCITRAL ARBITRATION RULES 148 2. MİLLETLERARASI TAHKİM KANUNU 165 3. MİLLETLERARASI TAHKİM ÜCRET TARİFESİ YÖNETMELİĞİ 181 4. HUKUK USULÜ MUHAKEMELERİ KANUNU 183 YABANCI HAKEM KARARLARININ TANINMASI VE TENFİZİNE İLİŞKİN METİNLER 1. YABANCI HAKEM KARARLARININ TANINMASI VE İCRASI HAKKIN DAKİ 10 HAZİRAN 1958 TARİHLİ NEW YORK SÖZLEŞMESİ 189 2. CONVENTION ON THE RECOGNITION AND ENFORCEMENT OF FORE- IGN ARBITRAL AWARDS, DONE AT NEW YORK, ON 10 JUNE 1958 195 3. MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK VE USUL HUKUKU HAKKINDA KA NUN 201 KAMU İMTİYAZ SÖZLEŞMELERİNDE TAHKİME İLİŞKİN METİNLER 1. TÜRKİYE CUMHURİYETİ ANAYASASI 207 2. KAMU HİZMETLERİ İLE İLGİLİ İMTİYAZ ŞARTLAŞMA VE SÖZLEŞ MELERİNDEN DOĞAN UYUŞMAZLIKLARDA TAHKİM YOLUNA BAŞ VURULMASI HALİNDE UYULMASI GEREKEN İLKELERE DAİR KANUN 209 3. BAZI YATIRIM VE HİZMETLERİN YAP-İŞLET-DEVRET MODELİ ÇER ÇEVESİNDE YAPTIRILMASI HAKKINDA KANUN 213 4. DANIŞTAY KANUNU 217 5. İDARà YARGILAMA USULÜ KANUNU 221 6. BÖLGE İDARE MAHKEMELERİ, İDARE MAHKEMELERİ VE VERGİ MAHKEMELERİNİN KURULUŞU VE GÖREVLERİ HAKKINDA KANUN 223