TİCARET SİCİLİ İŞLEMLERİ EL KİTABI
TİCARET SİCİLİ İŞLEMLERİ EL KİTABI
Fahri ÖZSUNGUR
ÖNSÖZ
Ekonomik ve sosyal gelişmelerin hızla devam etmesi, yerel mevzuatın sürekli değişmesine neden olmaktadır. Özellikle ticaret alanında gelişen şartlar beraberinde bir çok değişimi de getirmiştir. Bu değişimlerden en önemlileri ticaret hukuku alanında yapılan köklü değişikliklerdir.
Ticari işletmelerin gün geçtikçe sayılarının artması, ekonomik gereksinimlerin değişim ve artışları Türk Ticaret Kanununun değişmesini zorunlu hale getirmiştir. Nihayetinde bir çok yenilik içeren hükümleri ile 6762 sayılı Türk Ticaret Kanununun yerine 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu , Ticaret Sicili Tüzüğü yerine Ticaret Sicili Yönetmeliği yürürlüğe girmiştir. Eski uygulamalardan ayrılıp, yeni uygulamalara adaptasyon, uygulamada birlik sağlamakla mümkün olacaktır. Ticari işletme sahiplerinin ve ilgililerinin uygulamada yaşamış olduğu sıkıntılar karşısında ticaret sicili işlemleri ile ilgili kolaylaştırıcı bilgilerin yer aldığı bir kaynağın ihtiyaç olduğu bir gerçektir. Özellikle uygulamada yaşanan aksaklıkların ve var olan ihtiyaçların yakından takip edilip mevzuat hükümlerine uygun bir şekilde ortaya konacak verilere ihtiyaç vardır. "Ticaret Sicili İşlemleri El Kitabı" ile uygulamada birlik sorunları, ticari işletmelerin ihtiyaçları ve ticaret sicili işlemlerinde hangi belgelerin gerektiği noktasında yardımcı ve yol gösterici olmak adına siz değerli okurlarıma sunulmaktadır.
Fahri OZSUNGUR Atatürk Üniversitesi Erzincan Hukuk Fakültesindeki eğitimini tamamladıktan sonra Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde "özel hukuk" dalında yüksek lisansına başladı. Aynı üniversitede "işletme yönetimi" dalında yüksek lisans eğitimini tamamlamıştır. Bir dönem serbest avukatlık yapmış, şimdi ise Adana Ticaret Odası'nda "ticaret sicili müdür yardımcısı" görevine devam etmektedir. Bir çok web sayfasında ve özellikle www.ticaretsicili.net sayfasında makale ve görüşleri bulunmaktadır. Adana Ticaret Odası'nın aylık dergisine makaleler yazmaktadır.
Fahri Özsungur
İÇİNDEKİLER ÖNSÖZ......................................................................................................... iii
Ticaret Sicili Nedir ?................................................................................. 1
Merkezi Sicil Kayıt Sistemi (MERSİS) Nedir?........................................ 2
MERSİS Numarası Nedir'?...................................................................... 3
NACE........................................................................................................ 3
İşletme Adı.................................................................................................. 3
"Ticaret Sicili İşlemleri El Kitabı" Hakkında............................................ 4
Tescil İşlemleri İçin Gerekli Belgeler........................................................ 4 ADİ ORTAKLIK.............................................................................................. 5
Adi Ortaklık Sözleşmesi.......................................................................... 5
Adi Ortaklığın Tescilini Bildirim Yükümlülüğü....................................... 6
Adi Ortaklık Tescili İçin Gerekli Evraklar............................................... 7
Adi Ortaklığın Kaydının Silinmesi........................................................... 8 ANONİM ŞİRKET........................................................................................... 9
Tanım......................................................................................................... 9
Esas Sözleşme.......................................................................................... 9
Unvan....................................................................................................... 11
Kuruluş...................................................................................................... 11
Genel kurullarda Bakanlık temsilcisi bulundurulacak durumlar.............. 15
İşletme Adı Tescili.................................................................................. 16
İşletme Adı Değişikliği........................................................................... 17
Adres Değişikliği.................................................................................... 18
Türkiye İçinde Merkezin Değişmesi...................................................... 18
Yabancı Bir Anonim Şirketin Türkiye'ye Merkez Nakli........................ 20
Türkiye'deki Bir Anonim Şirketin Merkezinin Yurtdışına Taşınması... 24
Merkezini Yurtdışına Taşıyan Anonim Şirketin Silinmesi..................... 26
Şube Açılışı....................... '........................................................................ 26
Şube Adres Değişikliği............................................................................ 28
Şube Sermayesinin Tescili...................................................................... 28
Şube Müdür Ataması Ve Değişikliği...................................................... 30
Şube unvan değişikliği............................................................................. 31
Şube Kapanışı......................................................................................... 31
Merkezleri Türkiye Dışında Bulunan Anonim Şirketlerin Türkiye'deki
Şubelerinin Tescili........................................................................................ 32
Merkezi Yurtdışında Bulunan Anonim Şirketin Türkiye Şubesinin
Tasfiyesi......................................................................................................... 35
Merkezi Yurtdışında Bulunan Anonim Şirketin Türkiye Şubesinin Tasfiye
Sonu............................................................................................................... 36
Esas Sermaye Artırımı............................................................................ 37
Şarta Bağlı Sermaye Artırımı.................................................................... 41
Kayıtlı Sermaye Sistemine Geçiş.............................................................. 43
Kayıtlı Sermaye Sisteminde Sermayenin Artırılması................................ 45
Kayıtlı Sermaye Sisteminde Bakanlık İzni Alınması................................ 46
Kayıtlı Sermaye Sisteminden Çıkma Ve Çıkarılma................................... 48
Esas sermayenin azaltılması..................................................................... 49
Azaltım İle Artırmanın Eş Zamanlı Olarak Yapılması.............................. 51
Şirketin Pay Sahibi Sayısının Bire Düşmesi............................................. 53
Amaç Ve Konu Değişikliği........................................................................ 54
Unvan Değişikliği...................................................................................... 55
Anonim Şirket Süresinin Uzatılması......................................................... 56
Yönetim Kurulu Tayini............................................................................. 57
Yönetim Kurulu Üyeliği İstifası Ve Atama............................................... 58
Yönetim Kurulu Yetki Devri Veya Görev Değişikliği.............................. 59
Şirkete müdür ataması............................................................................... 60
Hisse Devri Tescili................................................................................... 61
Sigorta Vekaletname/Acenteliği................................................................. 63
Sigorta Acenteliği Azilname/Feshi............................................................ 64
Tasfiye...................................................................................................... 64
Tasfiyeden Dönme................................................................................... 66
İflasın Kaldırılması Tescili........................................................................ 67
Tasfiye sonu............................................................................................. 68 BİRLEŞME.................................................................................................... 68
a)Devir olunan şirketin sunacağı belgeler.................................................. 69
b)Devir alan şirketin sunacağı belgeler...................................................... 72
Birleşme Sözleşmesi................................................................................. 75
Birleşme Raporu....................................................................................... 76
Kolaylaştırılmış Birleşme......................................................................... 77
Birleşme Sözleşmesi................................................................................. 78
Birleşme Sözleşmesi................................................................................. 80
BÖLÜNME.................................................................................................... 81
A)Tam Bölünme....................................................................................... 81
Bölünen Şirket Tarafından Verilecek Belgeler........................................... 81
Bölünmeye Katılan Diğer Şirketler Tarafından Verilecek Belgeler........... 83
B)Kısmi Bölünme..................................................................................... 84
Başvuru Ve Belgeler Bölünecek Şirket Tarafından................................... 84
Bölünmeye Katılan Diğer Şirketler Tarafından......................................... 86
Bölünme Sözleşmesi Ve Bölünme Planı................................................... 87
Bölünme Raporu....................................................................................... 89
Elektrik Dağıtım Şirketleri Kısmi Bölünmesi........................................... 89
İhya Tescili............................................................................................. 127
İhya Tescili İçin Gerekli Evraklar........................................................... 128
İhyasına Karar Verilmiş Olan Ticari İşletmedeki Değişiklikler............... 128
İhyasına Karar Verilmiş Olan Ticari İşletmenin Kaydının Silinmesi...... 129
KAMUYA YARARLI DERNEK VE VAKIF TİCARİ İŞLETMELERİN TESCİLİ......................................................................... 129
Unvan..................................................................................................... 129
Kuruluş................................................................................................... 130
Unvan Değişikliği.................................................................................... 131
Adres Değişikliği..................................................................................... 132
Temsilci değişikliği.................................................................................. 133
Kayıt silme............................................................................................. 134 KOLLEKTİF ŞİRKET................................................................................ 135
Tanım...................................................................................................... 135
Esas sözleşme......................................................................................... 135
Unvan..................................................................................................... 136
Kuruluş................................................................................................... 137
Türkiye İçinde Merkezin Değişmesi...................................................... 138
Yabancı Bir Kollektif Şirketin Türkiye'ye Merkez Nakli....................... 140
Türkiye'deki Bir Kollektif Şirketin Merkezinin Yurtdışına Taşınması... 142
Merkezim Yurtdışına Taşıyan Kollektif Şirketin Silinmesi.................... 143
Şube Açılışı............................................................................................. 144
Şube Adres Değişikliği............................................................................ 145
Şube Müdür Ataması Ve Değişikliği...................................................... 146
Şube Unvan Değişikliği........................................................................... 147
Şube Kapanışı......................................................................................... 148
Merkezleri Türkiye Dışında Bulunan Kollektif Şirketlerin Türkiye'deki
Şubelerinin Tescili......................................................................................... 149
Merkezi Yurtdışında Bulunan Kollektif Şirketin Türkiye Şubesinin
Tasfiyesi....................................................................................................... 151
Merkezi Yurtdışında Bulunan Kollektif Şirketin Türkiye Şubesinin Tasfiye
Sonu.............................................................................................................. 152
Amaç Ve Konu Değişikliği...................................................................... 153
Unvan Değişikliği.................................................................................... 154
Adres Değişikliği..................................................................................... 154
Sermaye Artırımı.................................................................................... 155
Temsilci Değişikliği................................................................................. 156
Tasfiye.................................................................................................... 157
Tasfiye Sonu........................................................................................... 158
KOMANDİT ŞİRKET................................................................................ 159
Unvan...................................................................................................... 159
Merkezi Yurtdışında Bulunan Kooperatiflerin Türkiye Şubesinin Tasfiye
Sonu.............................................................................................................. 197
Amaç Ve Konu Değişikliği..................................................................... 198
Unvan Değişikliği................................................................................... 198
Yönetim Kurulu Tayini.......................................................................... 199
Yönetim Kurulu Üyeliği İstifası Ve Atama............................................ 200
Yönetim Kurulu Yetki Devri Veya Görev Değişikliği............................. 201
Tasfiye.................................................................................................... 201
Tasfiyeden Dönme................................................................................. 202
İflasın Kaldırılması Tescili...................................................................... 203
Tasfiye Sonu........................................................................................... 204 limited şirket............................................................. 205
Tanım...................................................................................................... 205
Esas Sözleşme......................................................................................... 205
Unvan..................................................................................................... 206
Kuruluş................................................................................................... 206
İşletme Adı Tescili.................................................................................. 210
İşletme adı değişikliği.............................................................................. 211
Adres Değişikliği..................................................................................... 211
Türkiye İçinde Merkezin Değişmesi...................................................... 212
Yabancı Bir Limited Şirketin Türkiye'ye Merkez Nakli......................... 214
Türkiye'deki Bir Limited Şirketin Merkezinin Yurtdışına Taşınması.... 218
Merkezini Yurtdışına Taşıyan Limited Şirketin Silinmesi...................... 219
Şube Açılışı............................................................................................. 219
Şube Adres Değişikliği............................................................................ 221
Şube Sermayesinin Tescili...................................................................... 222
Şube Müdür Ataması Ve Değişikliği....................................................... 223
Şube Unvan Değişikliği........................................................................... 224
Şube Kapanışı......................................................................................... 224
Merkezleri Türkiye Dışında Bulunan Limited Şirketlerin Türkiye'deki
Şubelerinin Tescili......................................................................................... 225
Merkezi Yurtdışında Bulunan Limited Şirketin Türkiye Şubesinin
Tasfiyesi....................................................................................................... 228
Merkezi Yurtdışında Bulunan Limited Şirketin Türkiye Şubesinin Tasfiye
Sonu.............................................................................................................. 229
Esas Sermaye Artırımı............................................................................ 229
Esas Sermayenin Azaltılması.................................................................. 232
Zararlar Sonucunda Bilançoda Oluşan Bir Açığı Kapatmak Amacıyla Ve
Bu Açıklar Oranında Sermaye Azaltımı........................................................ 233
Azaltım İle Artırmanın Eş Zamanlı Olarak Yapılması............................ 235
Amaç Ve Konu Değişikliği...................................................................... 238
Unvan Değişikliği.................................................................................... 239
Şirket Süresinin Uzatılması.................................................................... 240
Müdür Tayini......................................................................................... 241
Müdür İstifası/Azli Ve Atama............................................................. 242
Hisse Devri Tescili............................................................................... 243
Ölüm Halinde Hisse İntikal Tescili...................................................... 244
Sigorta Vekaletname/Acenteliği............................................................ 245
Sigorta Acenteliği Azilname/Feshi....................................................... 246
Tasfiye................................................................................................... 246
Tasfiyeden Dönme.................................................................................... 248
İflasın Kaldırılması Tescili................................................................... 249
Tasfiye Sonu............................................................................................ 250
SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ KOMANDİT ŞİRKETLER .250
Tanım..................................................................................................... 250
... -Esas Sözleşmenin Unsurları................................................................ 251
TİCARİ İŞLETME REHNİ................................................................ 252
Ticari İşletme Rehninin Unsurları........................................................ 253
Ticari İşletme Rehni Tescili İçin Gerekli Evraklar............................... 253
Ticari İşletme Rehni Değişikliklerinin Tescili....................................... 254
Ticari İşletme Rehninin Silinmesi......................................................... 255
TİCARİ İŞLETMELER İLE İLGİLİ TÜR DEĞİŞTİRME..................... 256
a)Bir Ticaret Şirketinin Bir Ticari İşletmeye Dönüşmesi..................... 256
u)Bir Ticari İşletmenin Bir Ticaret Şirketine Dönüşmesi .................... 258
TİCARİ İŞLETMELERİN BİRLEŞMESİ.............................................. 258
a)Devir olunan şirketin sunacağı belgeler............................................. 258
b)Devir Alan Şirketin Sunacağı Belgeler............................................... 261
Birleşme Sözleşmesi............................................................................. 264
Birleşme Raporu.................................................................................. 265
Kolaylaştırılmış Birleşme..................................................................... 267
Birleşme Sözleşmesi............................................................................. 268
Birleşme Sözleşmesi............................................................................. 269
Ticari İşletmenin Devri........................................................................ 270
TÜR DEĞİŞİKLİĞİ................................................................................. 270
Tür Değiştirecek Şirketler.................................................................... 270
Tür Değişikliği Tescili.......................................................................... 271 VAKIFLARA AİT TİCARİ İŞLETMELER....................................................... 272
Unvan.................................................................................................... 272
Kuruluş................................................................................................... 273
Unvan Değişikliği................................................................................. 274
Adres Değişikliği.................................................................................. 275