Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Ticaret Ortaklıklarının Birleşmesinde Nevilerin Aynı Olması Koşulu
Ticaret Ortaklıklarının Birleşmesinde Nevilerin Aynı Olması Koşulu
Hikmet Sami TÜRK
Sayfa Sayısı
:
400
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
1986
140,00
TL SUNUŞ Türk Ticaret Kanunu′nun ticaret ortaklıklarının birleşmesi¬ne ilişkin genel hükümleri arasında (.(Nevilerin aynı olmasın kenar başlığıyla yer alan 147. maddesine göre, (.(Birleşme, yalnız aynı nev′i-den olan şirketler arasında caizdir. Şu kadar ki, birleşme bakı¬mından kollektif ile komandit şirketler ve anonim ile sermayesi paylara bölünmüş komandit şirketler aynı nev′iden sayılın. Bu hüküm, ticaret ortaklıklarının birleşmesi için ilk kez Türk Ticaret Kanunu ile yasalaştırılmış bir koşuldur. Ticaret ortaklık¬larının birleşmesini ayrı bir hukuk kurumu olarak düzenlemiş baş¬ka ülkelerin mevzuatında açık bir yasa hükmü olarak böyle bir koşula rastlanmaz. Aslında Türk Ticaret Kanunu′nun çeşitli ko¬nulardaki düzenlemeleri gibi ticaret ortaklıklarının birleşmesine ilişkin hükümleri de başka başka ülkelerden derlenmiş olduğu için, aralarında böyle özgün bir hükmün yer alması dikkat çekicidir. Fakat Türk yasa koyucusunun neden Türk Ticaret Kanunu′n-da bu koşula yer vermek gereksinmesini duyduğu bugüne değin aydınlığa kavuşmamış, âdeta ticaret hukukuna özgü bir sır olarak kalmıştır. Türk Ticaret Kanunu Gerekçesinde «nevilerin aynı oh ması» koşulunu getiren 147. madde ile ilgili bir açıklama verilme¬diği gibi; Kanun′un yürürlüğe girişi üzerinden yirmi dokuz yıl geçtiği halde bu konuda herhangi bir inceleme de yapılmamıştır. İşte sunduğumuz bu çalışmanın amacı, «nevilerin aynı olma¬sı» koşulunun Türk hukukundaki varlık nedenini ve kökenini araş¬tırmak, işlevini belirlemektir. Ancak konuyu açıklığa kavuştura¬bilmek için Türk birleşme mevzuatının gelişmesini ilk kaynakla¬rından başlayarak izlemek ve bu gelişme sonucunda ortaya çıkan durumu değerlendirmek gerekiyordu. Bu anlayış içinde doçentlik tezi olarak hazırladığımız çalışma¬mız, önce dört bölüme ayrılmıştı. İlk bölümde birleşme kavramı üzerinde durulmuş, birleşme ile ilgili ekonomik ve hukukî tanım¬lar gözden geçirildikten sonra, Türk hukuku çerçevesinde bir birleş¬me tanımı verilmiş ve birleşmenin kavramsal öğeleri —genel so- runlar düzeyinde kalınarak— anlatılmıştı. Asıl teze giriş niteliğin¬de olan bu bölümü daha sonra genişleterek «Ticaret Ortaklıkları¬nın Birleşmesi» başlıklı ayrı bir monografi durumuna getirmiş; te¬zin geri kalan bölümlerini ise yabancı ve yerli mevzuattaki en son değişikliklerin ışığında yeniden gözden geçirerek bazı eklemeler yapmış bulunuyoruz. Şimdi bu monografi ve tez, birbirini tamam¬layan iki ayrı kitap olarak aynı zamanda yayımlanmaktadır. Çalışmamızın böylece iki kitaba ayrılmasından sonra eliniz¬deki tez, ana çizgileriyle şu üç bölümden oluşmaktadır : Birinci bölümde Türk birleşme mevzuatının dış kaynakları araştırılmıştır. Türk birleşme mevzuatının hükümleri —Türkiye′¬den başka— dört ayrı ülkedeki hukuk gelişmelerinin sonucu oldu¬ğu için, o gelişmeler üzerinde durulmuş; bu arada ilerde her ikisi de Türk mevzuatına girecek olan iki karşıt sisteme, —adlarıyla söylersek— birleşmede alacaklıların korunmasına ilişkin Alman ve¬ya Alman/İsviçre sistemi ile İtalyan sistemine ağırlık verilmiştir. Fakat Türk birleşme mevzuatının dış kaynakları incelenirken sa¬dece Türk hukukunu etkiledikleri dönemdeki durumlarının anla-tılmasıyla yetinilmemis, günümüzde nereye ulaşıldığını göstermek üzere daha sonraki gelişmeleri de izlenmiştir. İkinci bölümde Türk birleşme mevzuatının gelişme aşamala¬rı farklı dış kaynaklardan aktarılan sistemler çelişkisiyle birlikte incelenmiş ve bu gelişme sonucunda ortaya çıkan hukukî sorun¬lar ele alınmıştır. Kastedilen, karşıt sistemlere dayalı hükümlerin ayrı ülkelerden alınarak yürürlükteki Türk mevzuatında bir ge¬nel - özel hüküm ilişkisi içinde bir araya getirilmesiyle ortaya çı¬kan uygulama sorunlarıdır. Bu sorunlar arasında «nevilerin aynı olması» koşulunu gerekli kılan temel sistemler çelişkisi de bulun¬maktadır. Çalışmanın ağırlık merkezini oluşturan üçüncü bölümde ise önceki iki bölümde anlatılan gelişmelerin ve ele alınan sorunların ışığı altında «nevilerin aynı olması» koşulunun Türk hukukunda¬ki varlık nedeni ve kökeninin açıklanmasına, işlevinin belirlenme¬sine çalışılmış; bu arada ayrı türden ortaklıkların «nevilerin aynı olması» koşulunun ayrık hükmü çerçevesinde yapabilecekleri ne¬vi değiştirici birleşmelerle bu koşul dışında kalan bütünleşme ola¬nakları gözden geçirilmiştir. Bu bölüm ve dolayısıyla çalışma, «ne¬vilerin aynı olması» koşulunun eleştirisi ile sona ermektedir. Sunduğumuz çalışmada sadece kuramsal açıklamalarla yeti-nilmemiş; çeşitli sorunlar, yüzyılı aşkın bir dönemin Türk arşiv¬lerinden derlenmiş uygulama malzemesiyle örneklendirilmiştir. Yine yüzyılı aşkın bir dönemin ürünü olan yabancı ve yerli mev¬zuat, mahkeme kararları ve doktrin, değinilen sorunlarla ilgileri ve araştırma olanakları ölçüsünde dikkate alınmıştır. Aslında Türkiye′de ticaret ortaklıklarının birleşmesi ile doğru¬dan doğruya ilgili mahkeme kararları ve bilimsel incelemeler —Türkiye′nin ekonomik toplanma düzeyine paralel olarak— hay¬li azdır ve hemen hepsi yakın tarihlidir. Buna karşılık ticaret or¬taklıklarının birleşmesi, özellikle Türk birleşme mevzuatına kay¬naklık eden Avrupa ülkelerinde çeşitli yönleriyle inceleme konu¬su olmuştur ve olmaya devam etmektedir. Ancak açık bir yasa hükmü olarak sadece Türk Ticaret Ka-aunu′nda bulunan «nevilerin aynı olması» koşulu, şimdiye değin —ne içerde, ne dışarda— hiç işlenmemiş bir konudur. Eğer sun¬duğumuz çalışma, bu koşulun Türk hukukundaki varlık nedeni, kökeni ve işleviyle aydınlığa çıkmasına küçük bir katkıda bulu¬nabilirse amacına ulaşmış olacaktır. 1977′de doçentlik tezi olarak sunduğumuz ve daha sonra ye¬niden gözden geçirerek yayıma hazırladığımız bu çalışma da, biz¬den ilgi, destek ve yardımlarını esirgemeyen birçok insanın kat¬kısıyla ortaya çıkmıştır. «Ticaret Ortaklıklarının Birleşmesin baş¬lıklı birinci kitabımızın Önsöz′ünde yazılanlara ek olarak, doğru¬dan doğruya bu çalışmada düşüncelerinden yararlandığımız veya yardımlarını gördüğümüz hoca, meslektaş ve arkadaşlarımızı ay¬rıca belirtmek isteriz : Doçentlik tezi niteliğiyle çalışmamız, Prof. Dr. Ali Bozer′in başkanlığında Prof. Dr. Sait Kemal Mimaroğlu, Prof. Dr. İrfan Baştuğ, Prof. Dr. Tuğrul Ansay ve Prof. Dr. Ünal Tekinalp′cZan oluşan üniversitelerarası bilim jürisince incelenmiş ve kabul edil¬miştir. Jüri üyelerinin kişisel ve ortak raporlarında açıkladıkları görüş ve eleştiriler, bu çalışmayı yayıma hazırlarken bizim için son derece yararlı olmuştur. Çalışmamızın doçentlik tezi olarak sunulmak üzere daktilo edilmesi ve çoğaltılması sırasındaki düzeltme ve kontroller, örnek bir meslektaş dayanışmasıyla Dr. Ahmet İşeri, Doç. Dr. Sarper Süzek, Doç. Dr. Anıl Çeçen, Doç. Dr. Maksut Mumcuoğlu, Doç. Dr. Ramazan Aslan, Doç. Dr. Ejder Yılmaz, Prof. Dr. Aydın Zevkliler ve Prof. Dr. Rona Aybay tarafından yapılmıştır. Tezimizin doçentlik sınavları için son başvurma tarihi olan 31 Mart 1977 gününe yetişecek biçimde daktilo edilmesi ve çoğal¬tılması ise, Muzaffer Bastak′zn olağanüstü çabasıyla gerçekleşmiş¬tir. Böylece bu çalışmamızın doçentlik tezi ve kitap olarak ortaya çıkmasına katkıda bulunan bütün hoca, meslektaş ve arkadaşla¬rımıza içten teşekkürlerimizi sunmaktan mutluluk duyuyoruz. Ankara, Mart 1977/Mayıs 1986 Doç. Dr. Hikmet Sami TÜRK 1 İÇİNDEKİLER SUNUŞ V İÇİNDEKİLER IX KISALTMALAR XXI BİBLİYOGRAFYA XXXI Birinci Bölüm TÜRK BİRLEŞME HUKUKUNUN DIŞ KAYNAKLARI GİRİŞ 3 § 1.1 — ALMAN BİRLEŞME HUKUKU 5 I. GENEL ALMAN TİCARET KANUNU DÖNEMİ (1861 -1899) 5 A — Anonim Ortaklıkların Birleşmesine İlişkin Düzenlemenin Nedenleri ve Belirgin Özellikleri 6 B — Birleşmede Alacaklıların Korunmasına İlişkin «Alman Sistemi» 7 C — Ara Değerlendirme ve Sonraki Değişiklikler 8 II. TİCARET KANUNU DÖNEMİ (1900-1937) 9 A — Anonim ve Paylı Komandit Ortaklıkların Birleşmesine İlişkin Yeni Düzenleme 10 B — Kooperatiflerin Birleşmesi 13 C — Kooperatif Denetim Birliklerinin Birleşmesi 14 III. 1937 PAYLI ORTAKLIKLAR KANUNU DÖNEMİ (1937 -1965) 16 A — Paylı Ortaklıkların Birleşmesine ve Limited Ortaklıklarla Maden Ortaklıklarının Devralmmasma İlişkin Düzenleme 16 1. Düzenlemenin Temel Özellikleri 16 2. Tartışmalı Sorunlarda Yasal Çözümler ve Diğer Yeni Hükümler 18 3. Külli Halefiyet İlkesi ve Bu Nedenle Ortaya Çıkan Sorunların Çözümü 20 4. Alacaklıların Korunması Konusunda Sistem Değişikliği — Alacaklılarla Pay Sahiplerinin Korunmasına İlişkin Hükümler 21 B — Kooperatiflerin Birleşmesine İlişkin Yeni Düzenleme 23 C — Nevi Değiştirme Mevzuatı ve Birleşme Hukuku 24 Ç — Diğer Düzenlemeler 27 IV. 1965 PAYLI ORTAKLIKLAR KANUNU DÖNEMİ (1966-1982) 28 A — Paylı Ortaklıkların Birleşmesine ve Limited Ortaklıklarla Maden Ortaklıklarının Birleşmesine İlişkin Yeni Düzenleme 28 1. Düzenlemenin Genel Çizgileri 28 2. Pay Sahiplerinin Bilgi Edinme Hakkının Genişletilmesi 29 3. Birleşmenin Tesciline İlişkin Yeni Hükümler 30 B — Karşılıklı Sigorta Derneklerinin Birleşmesi 31 C — Nevi Değiştirme Mevzuatında Yenilikler 32 1. Yeni Hükümlerin Temel Özellikleri 33 2. Nevi Değiştirme Kanunu′na Göre Birleşme 34 Ç — Limited Ortaklıkların Birleşmesine İlişkin Düzenleme 35 1. Yeni Düzenlemenin Genel Çizgileri 35 2. Yeni Düzenlemenin Getirdiği Yeni Hükümler 37 D — Ekonomik Toplanmanın Denetlenmesine İlişkin Yeni Hükümler 38 V. AVRUPA HUKUKU DÖNEMİ (1983 - ) 38 A — Avrupa Toplulukları Konseyi′nin Yönerge Çıkarma1 Yetkisi ve Anonim Ortaklıkların Birleşmesine İlişkin Üçüncü Yönerge 39 B —1965 Paylı Ortaklıklar Kanunu′nda Üçüncü Yönerge Uyarınca ve Birlikte Yapılan Değişiklikler 40 1. Yeni Hükümlere Göre Birleşmenin Tanımı ve Tescili 41 2. Ayrı Türden Ortaklıkların Birleşmesi 41 3. Pay Sahiplerinin Korunması ve Devralan veya Yeni Kurulan Ortaklıkta Pay Sahipliğinin Kazanılması 42 4. Üçüncü Kişilerin Korunması 44 5. Butlan Durumlarının Sınırlandırılması 45 C — Nevi Değiştirme Mevzuatında Değişiklik 46 TOPLU DEĞERLENDİRME 47 § 1.2 —ALMAN BİRLEŞME HUKUKUNUN ETKİ ALANI 49 I. AVUSTURYA ′ 49 II. MACARİSTAN VE HIRVATİSTAN - SLOVENYA 51 III. BOSNA-HERSEK 51 IV. BULGARİSTAN 52 • İÇİNDEKİLER XI V. SIRBİSTAN 52 VI. NORVEÇ 53 ALMAN BİRLEŞME HUKUKUNUN TÜRK HUKUKU BAKIMINDAN ÖNEMİ 53 § 2 - - İSVİÇRE BİRLEŞME HUKUKU 54 I. 1881 FEDERAL BORÇLAR KANUNU DÖNEMİ (1883 -1937) 54 A — Anonim Ortaklıkların Birleşmesine İlişkin Düzenleme 54 B — işletmelerin Birleşmesine İlişkin Genel Düzenleme 56 II. 1936 «YENİDEN GÖZDEN GEÇİRİLMİŞ» FEDERAL BORÇLAR KANUNU DÖNEMİ (1937- ) 58 A — Anonim ve Paylı Komandit Ortaklıkların Birleşmesine İlişkin Yeni Düzenleme 59 1. «Tasfiyesiz Dağılma» İlkesi 59 2. Alacaklıların Korunmasına İlişkin «Alman/İsviçre Sistemi» 59 3. Yeni Ortaklık Kurulması Yoluyla Birleşme 60 4. Diğer Hükümler 61 B — Kooperatiflerin Birleşmesine İlişkin Düzenleme 62 ′ TOPLU DEĞERLENDİRME VE İSVİÇRE BİRLEŞME HUKUKUNUN TÜRK HUKUKU BAKIMINDAN ÖNEMİ 63 § 3.1- - İTALYAN BİRLEŞME HUKUKU 65 I. İTALYA KRALLIĞI TİCARET KANUNU DÖNEMİ (1883 -1942) 65 A — Ticaret Ortaklıklarının Birleşmesine İlişkin Düzenleme 65 - 1. Düzenlemenin Belirgin Özellikleri 65 2. Paylı Komandit Ve Anonim Ortaklıkların Birleşmesinde Azınlık Ortaklarının «Ayrılma Hakkı» 66 3. Birleşmede Alacaklıların Korunmasına İlişkin «İtalyan Sistemi» 67 B — Birleşmeleri Kolaylaştırmaya Yönelik Özel Düzenlemeler 68 C — Diğer Düzenlemeler 70 II. MEDENà KANUN DÖNEMİ (1942 - ) 71 A — Ticaret Ortaklıklarının Birleşmesine İlişkin Yeni Düzenleme 71 1. Düzenlemenin Temel Özellikleri 71 S 2. Azınlık Ortaklarının «Ayrılma Hakkı» ve Alacaklıların Korunmasına İlişkin Hükümler 72 3. Birleşme Sözleşmesi ve Diğer Hükümler 74 B — Birleşmeleri Kolaylaştırmaya Yönelik Özel Düzenlemeler 75 C — İtalyan Birleşme Hukukunda Yeni Eğilimler 75 TOPLU DEĞERLENDİRME 77 § 3.2 —İTALYAN BİRLEŞME HUKUKUNUN ETKİ ALANI 78 I. ROMANYA 78 II. PORTEKİZ 78 III. ARJANTİN 78 IV. MEKSİKA 79 V. EL SALVADOR , 79 VI. COSTA RİCA 79 VII. JAPONYA 79 VIII. FRANSA 81 A—1966′dan Önceki Fransız Birleşme Hukuku 81 B — Ticaret Ortaklıkları Hakkında Kanun ve İlgili Mevzuatta Birleşme 82 1. Kanun′un Birleşmeye İlişkin Hükümlerine Toplu Bakış 82 2. Alacaklıların Korunmasına İlişkin Hükümler 83 C — Medenî Kanun′un Ortaklıklara İlişkin Yeni Genel Hükümlerinde Birleşme 86 İTALYAN BİRLEŞME HUKUKUNUN TÜRK HUKUKU BAKIMINDAN ÖNEMİ 87 § 4 — FAS BİRLEŞME HUKUKU 88 I. KOLLEKTİF VE KOMANDİT ORTAKLIKLARIN BİRLEŞMESİNE İLİŞKİN DÜZENLEME 88 II. FAS BİRLEŞME HUKUKUNUN TÜRK HUKUKU BAKIMINDAN ÖNEMİ 90 İkinci Bölüm TÜRK BİRLEŞME HUKUKUNUN TARİHà GELİŞMESİ VE BUGÜNKÜ SORUNLARI § 5 — TÜRK BİRLEŞME MEVZUATININ GELİŞME AŞAMALARI 93 I. KANUNNAME-İ TİCARET DÖNEMİ (1850-1926) 93 A — Kanunname-i Ticaret ve Ortaklıklara İlişkin Hükümlerinin Temel Özellikleri 93 B — Anonim Şirket Nizamname-i Dahilîsi 95 1. Nizamname-i Dahilî′nin Niteliği ve Kaynağı 95 2. Nizamname-i Dahilî′ye Göre Anonim Ortaklıkların Birleşmesi 99 3. Karşılaştırmalı Değerlendirme 100 C —Yabancı Ortaklıklarla İlgili Mevzuat 101 1. 1887 Nizamnamesi 101 2. 1906 Nizamnamesi ve Birleşmeye İlişkin Hükümleri 102 3. 1914 Kanun-i Muvakkat′i ve Birleşmeye İlişkin Hükümleri 104 TİCARET KANUNU DÖNEMİ 105 A — Ticaret Kanunu 106 1. Ticaret Kanunu′nun Hazırlanışı ve Kabulü 106 2. Derleme Kanun Olarak Ticaret Kanunu′nun Çelişik Özellikleri 107 3. Ticaret Kanunu′nun Birleşmeye İlişkin Hükümleri ve Karşıt Sistemler 109 a) Kollektif ve Komandit Ortaklıkların Birleşmesi 110 r Genel Açıklamalar 110 2° Alacaklıların İtiraz Hakkı («İtalyan Sistemi») 111 b) Anonim ve Paylı Komandit Ortaklıkların Birleşmesi 112 1° Dağılan Ortaklık Malvarlığının Ayrı Yönetilmesi («Alman/İsviçre Sistemi») 112 2° Devralma ve Yeni Ortaklık Kurulması Yoluyla Birleşme 113 3° Birleşmeyi Oluşturan İşlemler — Dağılma ve Sermaye Artırımı ile İlgili Toplantı ve Karar Yetersayıları 114 c) Birleşmeye İlişkin Hükümlerin Sistemler Çelişkisi Açısından Değerlendirilmesi 118 4. Ticaret Kanunu′nun Toptan Devre İlişkin Hükümleri 120 B — İşletmeler Birleşmesine İlişkin Borçlar Kanunu Düzenlemesi 124 C —Türkiye İş Bankası AŞ ile İtibar-i Millî Bankası AŞ Birleşmesinin Bazı Sonuçlarına İlişkin Özel Kanun 125 Ç —1149 Sayılı Kanun ve Yabancı Sigorta Ortaklıklarının Birleşmesine İlişkin Hükümleri 126 D —2284 Sayılı Kanun ve Halk Sandıklarının Birleşmesi 127 E —Tarım Kredi Kooperatiflerinin Birleşmesi 129 F —K/513 Sayılı Karar ve Küçük Sanat Kooperatiflerinin Birleştirilmesine Yönelik Tedbirler 129 G — Birleşmenin Vergi Hukuku Açısından Düzenlenmesi 132 1. Kurumlar Vergisi Kanunu′nun Genel Düzenlemesi 132 2. Türkiye Şeker Fabrikaları AŞ İçin Özel Hüküm 135 H — Birleşmenin Kamu Alacakları Açısından Düzenlenmesi 135 TÜRK TİCARET KANUNU DÖNEMİ (1957- ) 136 A — Türk Ticaret Kanunu 136 1. Türk Ticaret Kanunu′nun Hazırlanışı ve Kabulü 136 2. Türk Ticaret Kanunu′nun Yapısal Özellikleri 137 3. Türk Ticaret Kanunu′nun Birleşmeye İlişkin Hükümleri 138 a) Sistemler Çelişkisinin Genel-Özel Hüküm Düzeyinde Sürdürülmesi 138 b) Eski ve Yeni Düzenlemelerin Karşılaştırılması 140 B — İşletmeler Birleşmesine İlişkin Borçlar Kanunu Düzenlemesinin Düzeltilmesi 143 C-—Ticaret Sicili Nizamnamesi′nin Birleşmeye İlişkin Hükümleri 145 Ç — Bankalar ve Bankerlik Kuruluşlarının Birleşmesi 146 1. 7129 Sayılı Bankalar Kanunu 146 2. 2.8 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname 148 3. 43 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname 148 4. 70 Sayılı Kanun Hükmünde Kararname ve 3182 Sayılı Bankalar Kanunu 149 a) İsteğe Bağlı Birleşme veya Devir 151 b) Zorunlu Devir veya Birleşme ve Tasarruf Mevduatı Devri 152 1° Zorunlu Devir veya Birleşme 152 2° Tasarruf Mevduatı Devri 154 5. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu Yönetmeliği 155 D — 7397 Sayılı Kanun′a Göre Yabancı Sigorta Ortaklıklarının Birleşmesi 155 E — Türkiye Halk Bankası AŞ ile Ankara, İstanbul ve İzmir Halk Sandıklarının Birleşmesine İlişkin Özel Kanun 156 F — Genel Olarak Kooperatiflerin Birleşmesi 157 1. Devralma Yoluyla Birleşmeye İlişkin Düzenleme 157 2. Yeni Ortaklık Kurulması Yoluyla Birleşme Sorunu 158 3. Alman/İsviçre Sistemi ve Diğer Hükümler 159 G — Tarım Satış Kooperatifleri ve Birliklerinin Birleşmesi 160 H — Ortaklıkların Denetimi Açısından Birleşme 163 1. Birleşme İşlemlerinin Denetlenmesine İlişkin Genel Düzenleme 163 a) Düzenlemenin Yasal Dayanağı, Kapsam ve İçeriği 163 b) Düzenlemenin Değerlendirilmesi 164 2. Kooperatiflerde Birleşme Kararı Yetersayısının Denetlenmesine İlişkin Düzenleme 166 I — Vergi Mevzuatında Birleşmeleri Kolaylaştırıcı Düzenlemeler 167 1. Yeniden Değerlemeye İlişkin Düzenlemeler 167 2. Finansman Kanunu′nun 3. Maddesine Eklenen Bent 169 3. Devirlerde Dağılan Kurum Zararının Devralan Kurum Kazancından İndirilmesine İlişkin Düzenleme 170 § 6 — YÜRÜRLÜKTEKİ TÜRK BİRLEŞME MEVZUATI 173 I. MEVZUATIN TÜRK BİRLEŞME HUKUKUNUN BAŞLICA DALLARINA GÖRE BÖLÜMLENMESİ 173 II. BİRLEŞMEYE İLİŞKİN TİCARET HUKUKU KURALLARININ KAYNAKLARINA GÖRE TOPLU GÖRÜNÜMÜ 174 § 7 — TÜRK BİRLEŞME MEVZUATI TİCARET HUKUKU KURALLARININ İÇ BAĞLANTILARI YA DA UYGULAMA SORUNLARI 177 I. TİCARET ORTAKLIKLARININ BİRLEŞMESİNE İLİŞKİN HÜKÜMLER KARŞISINDA İŞLETMELERİN BİRLEŞMESİNE İLİŞKİN HÜKÜMLERİN DURUMU 177 A — Borçlar Kanunu m. 179-180 Düzenlemesi, Ticaret Ortaklıklarının Birleşmesine Uygulanmaz 178 B — Ticaret Ortaklıklarının Birleşmesine Benzer Sonuçlar Verebilen Bir İşlem Olarak İşletme Devri 181 1. Devrin Para, Tahvil vb Ekonomik Değerler Karşılığında Yapılması 183 2. Devrin Ortaklık Hakları Verilmesi Karşılığında Yapılması 186 C — Ticaret Ortaklıklarının Birleşmesi ile Karşılaştırma 188 II. TİCARET ORTAKLIKLARININ BİRLEŞMESİNE İLİŞKİN GENEL VE ÖZEL HÜKÜMLER ARASINDAKİ BAĞLANTILAR 192 A — Özel Hükümler Karşısında Genel Hükümlerin Durumu 193 1. Sorunun Açılması ve Doktrindeki Görüşler 193 2. Özel Hükümlerle Birlikte Uygulanacak Genel Hükümlerin Belirlenmesi 196 MADDE 146 197 MADDE 147 197 MADDE 148 198 MADDE 149 199 MADDE 150 208 a) İtalyan ve Alman/İsviçre Sistemlerinin Karşılaştırılması 208 b) îki Sistem Arasındaki Temel Çelişkiler ve Birlikte Uygulanma Olanaklarının Araştırılması 210 c) İki Sistem Arasındaki Uyuşmazlık Açısından «Nevilerin Aynı Olması» Koşulu 223 MADDE 151 224 B — Genel Hüküm Niteliğinde Özel Hükümler 229 1. Birleşmeyi Bir Dağılma Nedeni Olarak Gösteren Hükümler 230 2. Birleşmenin Tasfiyesiz Yürütüleceğini Belirten Hükümler 231 3. Birleşmenin Ortaklıksal - Toplumsal Yönüyle İlgili Hükümler 234 4. Anonim Ortaklıkların Yeni Ortaklık Kurulması Yoluyla Birleşmesine İlişkin Düzenlemenin Bazı Hükümleri 234 5. Kooperatif Anasözleşmesine Birleşmeye Değgin Hükümler Konabileceğine İlişkin Hükümler 236 C — Özel Hükümlerin Birbirlerini Tamamlamaları 237 1. Yasal Yollamalar 237 2. Sistem İçi Tamamlamalar 238 3. Anonim Ortaklıkların Birleşme Sözleşmesi ile İlgili Hükümler 239 Üçüncü Bölüm «NEVİLERİN AYNI OLMASI» KOŞULU § 8 — «NEVİLERİN AYNI OLMASI» KOŞULUNUN KÖKENİ 245 I. GİRİŞ 245 II. KOŞULUN KÖKENİ ÜZERİNE VARSAYIMLAR 246 A — Birinci Varsayım : «Nevilerin Aynı Olması» Koşulu, İlke veya Düşünce İtibariyle Dış Kaynaklı Olabilir 246 1. Yabancı Hukuklardaki Durum 246 a) Yalnız Aynı Türden Ortaklıkların Birleşmesini Kabul Eden Sistem 246 b) Ayrı Türden Ortaklıklardan Bazılarının Birleşmesini Düzenleyen Sistem (Özel Düzenleme Yöntemi) 247 1° Alman Hukuku 248 2° İsviçre Hukuku 252 c) Ayrı Türden Ortaklıkların Belirli Yönde Birleşmesini Düzenleyen Sistem 253 ç) Ayrı Türden Ortaklıkların Birleşmesini Kabul Eden Sistem 254 1° İtalyan Hukuku (Genel Düzenleme Yöntemi) 254 2° Fas Hukuku 255 3° Diğer Hukuklar 255 d) Ayrı Türden Ortaklıkların Birleşmesine Açıkça İzin Veren Sistem 256 1° Fransız Hukukunda 1966 Öncesindeki Durum ve Copper Royer′nin Görüşü 256 2° Fransız Hukukunda Bugünkü Durum 258 2. Birinci Varsayım Üzerine Ara Değerlendirme 259 a) Birinci Olasılık : «Nevilerin Aynı Olması» Koşulu, îlke Olarak Yabancı Bir Sistemden Gelebilir 260 b) îkinci Olasılık : «Nevilerin Aynı Olması» Koşulu, Düşünce Olarak Yabancı Bir Doktrinden Gelebilir 262 B — İkinci Varsayım : «Nevilerin Aynı Olması» Koşulu, Türk Birleşme Mevzuatının Tarihî Gelişmesine ve Yapısal Özelliklerine Bağlı Olabilir 262 1. Kanunname-i Ticaret Dönemi 263 2. Ticaret Kanunu Dönemi 265 3. Türk Ticaret Kanunu Dönemi 268 a) Türk Birleşme Mevzuatının Yapısal Çelişkisi (Düzenleme Yöntemleri Çelişkisi) 268 1° Genel ve Özel Düzenleme Yöntemleri Çelişkisi 268 2° Çelişkinin Çözüm Yolları 270 aa) Birinci Çözüm Yolu : Etkileri Bakımından İki Yöntemden Birine Kesin Üstünlük Tanımak 270 — Birinci Seçenek : Genel Düzenleme Yöntemine Tam Etki Üstünlüğü Tanımak 270 — İkinci Seçenek : Özel Düzenleme Yöntemine Tam Etki Üstünlüğü Tanımak 271 bb) İkinci Çözüm, Yolu : İki Yöntemin Etkilerini Sınırlamak 271 — Birinci Seçenek : Genel ve Özel Düzenleme Yöntemlerinin Etki Sentezini Yapmak 271 — İkinci Seçenek : Genel ve Özel Düzenleme Yöntemlerinin Etki Ayırımını Yapmak 272 3° Türk Ticaret Kanunu′nun Uzlaştırıcı Çözümü : «Nevilerin Aynı Olması» Koşulu 273 aa) Genel Açıklamalar ′ 273 bb) «Nevilerin Aynı Olması» Koşuluna Göre Eşleşebilecek ve Eşleşemeyecek Ortaklıklar 275 cc) Ara Değerlendirme 276 b) Türk Birleşme Mevzuatının Sistemler Çelişkisi 277 1° Türk Hukukunda İtalyan ve Alman/İsviçre Sistemleri Çelişkisi 277 2° Sistemler Çelişkisiyle Gelen Normlar Uyuşmazlığı 279 3° Sistemler Çelişkisinin ya da Normlar Uyuşmazlığının Çözüm Yolları 280 aa) Birinci Çözüm Yolu : Sistemlerarası Uyuşmazlık Kuralları Koymak (Olumlu Çözüm) 280 — Birinci Seçenek : Sistemlerden Yalnız Birini Uygulamak 281 — İkinci Seçenek : Her Ortaklığa Yalnız Kendi Sistemini Uygulamak 282 bb) İkinci Çözüm Yolu : Uyuşmazlığa Meydan Vermemek (Olumsuz Çözüm) 284 4° Yapısal Çelişkinin Çözümünü Etkileyen Neden Olarak Sistemler Çelişkisinin Çözümü 284 5° Türk Ticaret Kanunu′nun Sistemler Çelişkisine İlişkin Olumsuz Çözümü Olarak «Nevilerin Aynı Olması» Koşulu 286 aa) Kural Hüküm-Ayrık Hüküm 286 bb) Ara Değerlendirme : «Nevilerin Aynı Olması» Koşulunun Niteliği 289 III. «NEVİLERİN AYNI OLMASI» KOŞULUNUN KÖKENİ ÜZERİNDE TOPLU DEĞERLENDİRME — VARILAN SONUÇ 290 § 9 — TİCARET ORTAKLIKLARI ARASINDAKİ ÖZELLİK FARKLARI AÇISINDAN «NEVİLERİN AYNI OLMASI» KOŞULUNUN TARTIŞILMASI 292 I. TİCARET ORTAKLIKLARI ARASINDAKİ SORUM BİÇİMİ FARKLARI 292 A — Tür Dışı Birleşme Dolayısıyla Ortakların Sorum Biçiminin Değişmesi 292 B — Sorum Biçiminin Değişmesi Nedeniyle Alacaklıların Durumunun Kötüleşmesi Olasılığı 294 II. ORTAKLIK SERMAYELERİ ARASINDAKİ BİÇİM FARKLARI 295 III. ORTAKLIKSAL HAKLAR ARASINDAKİ BİÇİM FARKLARI 298 ORTAKLIKSAL HAKLAR ARASINDAKİ İÇERİK FARKLARI 300 A —Genel Olarak Kazanılmış Haklar ve Tür Dışı Birleşme 300 B — Pay Senetlerinin Devir Yeteneği ve Tür Dışı Birleşme 303 1. Pay Senedi Tipinin Değiştirilmesi 303 a) Türk Hukuku 303 b) İsviçre ve Alman Hukukları 304 2. Devir Yeteneğinin Kısıtlanması 305 a) Türk Hukuku 305 b) Yabancı Hukuklar 306 1° İsviçre Hukuku 306 2° Alman Hukuku 307 3° Fransız Hukuku 308 3. Devir Yeteneği ve Tür Dışı Birleşme Konusunda Sonuç 310 KİŞİ ORTAKLIKLARI - SERMAYE ORTAKLIKLARI AYIRIMI 310 TOPLU DEĞERLENDİRME 313 «NEVİLERİN AYNI OLMASI» KOŞULU VE «NEVİ DEĞİŞTİRME» 315 BİRLEŞME VE NEVİ DEĞİŞTİRME SİSTEMLERİ BAĞLANTISI VE TÜRK TİCARET KANUNU′NUN ÇELİŞKİSİ 315 AYRI TÜRDEN ORTAKLIKLARIN BİRLEŞMESİ VE AYNI TÜRDEN ORTAKLIKLARIN BAŞKA TÜRDEN BİR ORTAKLIKTA BİRLEŞMESİ 318 A — Karma İşlem Olarak Nevi Değiştirici Birleşme — Genel Açıklamalar 318 B — Nevi Değiştirici Birleşme Olasılıkları ve «Nevilerin Aynı Olması» Koşulu Açısından Değerlendirilmeleri 321 1. Devralma Yoluyla Birleşme Nevi Değiştirme : Ayrı Türden İki Ortaklıktan Birinin Öbürünü Devralması ya da Bir Ortaklığın Başka Türden Bir Ortaklıkça Devralınması 321 2. Yeni Ortaklık Kurulması Yoluyla Birleşme Nevi Değiştirme a) Birinci Olasılık : Ayrı Türden İki Ortaklığın Birleşmesiyle Onlardan Biriyle Aynı Türden Yeni Bir Ortaklığın Kurulması 321 b) İkinci Olasılık : Aynı Türden İki Ortaklığın Birleşmesiyle Başka Türden Yeni Bir Ortaklığın Kurulması 326 1° Yeni Kurulan Ortaklığın Birleşen Ortaklıklarla «Aynı Neviden» Sayılan Bir Ortaklık Olması 327 2° Yeni Kurulan Ortaklığın Birleşen Ortaklıklarla «Aynı Neviden» Sayılmayan Bir Ortaklık Olması 328 aa) Genel Olarak " 328 bb) iki Anonim, Paylı Komandit Ortaklık veya Kooperatifin Birleşmesiyle Yeni Bir Limited Ortaklık Kurulması 334 c) Üçüncü Olasılık : Ayrı Türden İki Ortaklığın Birleşmesiyle Başka Türden Yeni bir Ortaklığın Kurulması 338 ÖZET 340 § 11 — «NEVİLERİN AYNI OLMASI» KOŞULUNUN ETKİLERİ 341 § 12 — «NEVİLERİN AYNI OLMASI» KOŞULU DIŞINDAKİ BÜTÜNLEŞME OLANAKLARI 346 I. ÖNCE NEVà DEĞİŞTİRME, SONRA BİRLEŞME 346 II. TASFİYEDEN SONRA BİRLEŞME 349 III. TOPTAN SATIŞ VEYA TOPTAN DEVİR 351 A — Toptan Satış veya Toptan Devirle İlgili Düzenlemeler 352 1. Alman ve İtalyan Hukukları 352 2. Türk Hukuku 353 B — Bir Ekonomik Toplanma Yolu Olarak Toptan Devir 359 1. Devrin Para, Tahvil vb Ekonomik Değerler Karşılığında Yapılması 361 2. Devrin Ortaklık Hakları Verilmesi Karşılığında Yapılması 366 C — Toptan Devir ve Birleşme (Karşılaştırma) 371 IV. İŞLETME DEVRİ YOLUYLA BÜTÜNLEŞME 376 § 13 — «NEVİLERİN AYNI OLMASI» KOŞULUNUN ELEŞTİRİSİ VE SONUÇ 379 ORTAKLIKLAR FİHRİSTİ 387
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı