Terörle Mücadelede İstihbarat Faaliyetlerinin Özgürlükler Rejimine Etkisi (Türkiye, Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri)
Terörle Mücadelede İstihbarat Faaliyetlerinin Özgürlükler Rejimine Etkisi (Türkiye, Birleşik Krallık, Amerika Birleşik Devletleri)
Feyzan OLGUNSOY
Gerçekleşmesinden önceki aşamada terör saldırılarının engellenmesini sağlayan istihbarat faaliyetleri, terörle mücadele alanında çok önemli bir işlev yerine getirmektedir. Telekomünikasyon yoluyla yapılan iletişimin denetlenmesi, ses ve görüntü kaydetmek amacıyla teknik kaynaklı istihbarat araçlarıyla izleme, yabancı tutuklu ve hükümlülerin iade ve takası, dağıtım gibi görevler istihbarat kurumlarının terörle mücadele alanında yaygın biçimde kullandığı ve sırasıyla özel hayat kapsamında iletişimin gizliliğinin korunması ile konut dokunulmazlığı hakkı ve adil yargılanma hakkına müdahale teşkil eden faaliyetlerdendir. Bu bağlamda temel hak ve özgürlüklerin normatif güvencelerini, sınırlarını belirleyen ve denetim mekanizmaları öngören özgürlükler rejimi açısından belirli hukuki sorunlar doğmaktadır. Özgürlükler rejimiyle öngörülen normatif güvencelerin ve denetim mekanizmalarının istihbarat faaliyetlerinin doğrudan müdahale ettiği hak ve özgürlüklere yönelik yeterli bir koruma sağlayıp sağlamadığı bu sorunların başlıcasını oluşturmaktadır. Karşılaştırmalı bir yöntemle irdelenmesi amaçlanan bu sorunlar, terörle mücadele alanındaki deneyimleriyle maalesef adeta birer sosyal laboratuvar haline gelmiş olan Türkiye, Birleşik Krallık ve Amerika Birleşik Devletleri açısından ele alınmıştır. Üç bölümden oluşan bu kitapta, ilk olarak tarihsel gelişimi doğrultusunda şimdiye dek yapılan tanımlar dikkate alınarak terörün hukuki kavramsallaştırması yapılmıştır. İkinci bölümde istihbarat faaliyetleri listelendikten sonra, istihbarat kurumlarının genel kurumsal ve örgütlenme çerçevesi çizilerek bu kurumlar üzerinde meclis denetimi, bağımsız denetim ve yargı denetimi mekanizmalarının işleyişi incelenmiştir. Üçüncü bölümde ise istihbarat faaliyetlerinden doğrudan etkilenen hak ve özgürlüklerin normatif alanı çizildikten sonra ilgili hak ve özgürlüğün öngördüğü güvenceler üzerinden analiz yapılmıştır. Böylece anılan devletlerdeki güvence ve koruma rejimlerinin farklı ve benzer yönleri karşılaştırılarak, güvenliğin sağlanması ile özgürlüklerin korunması arasındaki kırılgan dengeye yönelik elde edilen yaklaşımlar ve bulgularla akademik literatüre ve uygulayıcılara katkı sağlanması amaçlanmıştır.(ARKA KAPAKTAN)
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ
BİRİNCİ BÖLÜM
TARİHSEL GELİŞİMİ DOĞRULTUSUNDA TERÖRÜN KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTA KAVRAMSALLAŞTIRILMASI
I. TERÖR KAVRAMININ TARİHSEL GELİŞİMİ
A. Antik Ve Orta Çağlarda Terör
B. Modern Çağlarda Terör Kavramı
C. I. Dünya Savaşı'ndan Günümüze Terör Kavramı
II. TERÖRÜN KAVRAMSALLAŞTIRILMASI
A. Terörün Tanımlanmasına Yönelik Doktriner Yaklaşımlar
B. Terörün Tanımlanmasına Yönelik Uluslararası Girişimler
C. Karşılaştırmalı Hukukta Terörün Tanımlanması
İKİNCİ BÖLÜM
TERÖRLE MÜCADELEDE İSTİHBARATIN İŞLEVİ VE DENETLENMESİ
I. İSTİHBARAT KAVRAMI
A. İstihbaratın Tanımı
B. Terörle Mücadelede İstihbaratın Önemi
C. Terörle Mücadelede Başvurulan İstihbarat Faaliyetleri
D. Diğer İstihbarat Faaliyetleri
E. İstihbarat Kurumları
II. İSTİHBARATIN DENETİMİ
A. Meclis Denetimi (Siyasi Denetim)
B. Bağımsız Denetim
C. Yargısal Denetim
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
TERÖRLE MÜCADELEDE UYGULANAN İSTİHBARAT FAALİYETLERİ EKSENİNDE ÖZGÜRLÜKLER REJİMİNİN KORUNMASI
I. TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN GENEL SINIRLANDIRILMA VE GÜVENCE ÖLÇÜTLERİNE YÖNELİK YAKLAŞIMLARIN KARŞILAŞTIRILMASI
A. Türkiye
B. Birleşik Krallık
C. Amerika Birleşik Devletleri
II. İSTİHBARAT FAALİYETLERİNDEN KAYNAKLANAN MÜDAHALELER BAĞLAMINDA SINIRLANDIRILMA VE GÜVENCE ÖLÇÜTLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI
A. Özel Hayat Kapsamındaki Haklara Yönelik Müdahale Oluşturan İstihbarat Faaliyetlerinin İncelenmesi
B. Adil Yargılanma Hakkına Yönelik Müdahale Oluşturan İstihbarat Faaliyetlerinin İncelenmesi
SONUÇ
KAYNAKÇA