Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Tehlikeli Madde Lojistiği Ve İş Güvenliği
Tehlikeli Madde Lojistiği Ve İş Güvenliği
Ömer Faruk GÖRÇÜN / Murat ERDAL
Sayfa Sayısı
:
606
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2010
ISBN NO
:
9786053773528
1.000,00
TL Öğr. Gör. Ömer Faruk GÖRÇÜN, ( Kadir Has Üniversitesi ) Kadir Has Üniversitesi Lojistik Program Başkanı Ömer Faruk GÖRÇÜN, 1976 da istanbulda doğdu. 1999 yılında Trakya Üniversitesi Kamu Yönetimi Bölümü lisans, ardından aynı üniversitede Uluslararası ilişkiler alanında Yüksek Lisansını tamamlayan Ömer Faruk GÖRÇÜN, halen istanbul Üniversitesi Deniz Bilimleri ve işletmeciliği Enstitüsünde Doktora Çalışmalarını sürdürmektedir. Ömer Faruk Görçün iş hayatına Lojistik Sektöründe başladı. Sektörde önde gelen firmalarda üst düzey yönetici olarak çalışan Ömer Faruk GÖRÇÜN, istanbul Üniversitesinde çalıştıktan sonra Bahçeşehir Üniversitesinde Uluslararası Lojistik Bölüm Başkanı olarak görev yapmıştır. Uluslararası ve ulusal bir çok basılı esere sahip olan Ömer Faruk GÖRÇÜN evli ve bir çocuk babasıdır. ------------------------ Doç. Dr. Murat ERDAL, ( İstanbul Üniversitesi ) istanbul Üniversitesinde öğretim üyesi olarak görev yapan Doç. Dr. Erdal, -Taşımacılık Tipleri ve Uygulamaları-, -Lojistik Yönetimi-, -Üretim Yönetimi- ve -Tedarik Zinciri Yönetimi- alanlarında dersler vermektedir. Denizcilik Müsteşarlığı, UTİKAD, UND, TND, İTKİB, DKİB, İGED ve TCDD bünyesinde çok sayıda seminer vermiş ve proje yönetmiştir. Halen istanbul Üniversitesi, Siyasal Bilgiler Fakültesi, işletme Bölümünde görev yapmakta olan Doç. Dr. Erdal evli ve iki kız çocuk babasıdır. Önsöz Ülkemizde tehlikeli maddelerin taşınması ve depolanması ile ilgili farkındalık ve uygulamada görülen eksiklikler son derece büyük problemler yaratmaktadır. Bu problemlerin başında can, mal ve ekonomik kayıpların yanı sıra çevre felaketleri sayılabilmektedir. Tehlikeli maddelerin taşınması ve depolanması kaynaklı sosyal, ekonomik ve çevresel riskler çeşitli boyutlarda gerçekleşmekte, ancak birden çok kişinin hayatını kaybetmesine neden olduğunda kamuoyunun dikkatini çekebilmektedir. Buna karşılık tehlikeli maddelerin ani etkilerinin dışında oldukça yavaş ve yıllar sonra ortaya çıkabilecek etkileri nedeniyle olumsuz sonuçlara yol açabilmektedir. 2000li yıllar sonrasında mevcut durumun bu şekilde sürdürülebilmesinin mümkün olmadığı açıktır. Türkiye′nin Avrupa Birliği adaylık sürecinde bu alanda söz konusu olan eksikliklerin hızla giderilmesinin gerektiği belirgin hale gelmiştir. Bu kapsamda her şeyden önce tehlikeli madde taşımacılığı ve iş güvenliğine ilişkin çalışmaların hızlandırılması konusuna vurgu yapılmıştır. Tehlikeli madde taşımacılığı ve iş güvenliği ile ilgili sorumluluklar sadece taşımacıları ve lojistik işletmelerini değil, aynı zamanda kimya sektöründen, akaryakıt sektörüne, tekstil sektöründen ilgili diğer tüm sektörleri ilgilendirmektedir. Tehlikeli madde ile ilgili tüm işletmelerin, taşımacıların, depolama hizmeti verenlerin ve üreticilerin tehlikeli maddelerin risklerini en aza indirebilecek şekilde bir sistemin kurulması, personellerinin eğitilmesi, geliştirilmesi ve bu konuda daha profesyonel çalışma ortamlarının yaratılmasına yönelik ev ödevleri bulunmaktadır. Tehlikeli maddeler ile ilgili yasal düzenlemelerin yanı sıra onunla doğrudan bağlantılı İş Sağlığı ve Güvenliği (ISG) ile ilgili mevzuat hızla uygulamaya geçmektedir. Bu süreçten sonra meydana gelebilecek tüm hasar, zarar ve kayıplar için işletmelerin mazeretleri söz konusu olmayacak, sorumluluğu bütünüyle üsteneceklerdir. Tehlikeli madde taşımacılığı ve depolaması ile ilgili eğitimler işletme içerisinde sadece belirli bir grubu kapsamamalıdır. İşletmelerde konu ile ilgili çalışan herkesin kendi uygulama alanına yönelik olarak bu eğitimleri alması işletmenin güvenlik politikalarının daha işlevsel olmasına olanak tanıyabilecektir. Söz konusu bu eğitimler çalışanların bir sefer eğitimden geçerek sonlandınlacağı süreçler olarak görülmemelidir. Tehlikeli madde başlığı taşıyan eğitimler işletmelerin güvenlik politika ve uygulamalarının önemli bir parçasıdır. Bu perspektifte işletmelerin emniyet ve güvenlik politikaları süreklilik arz etmelidir. Politikalarda görülecek kesintiler esasında işletmenin bir güvenlik kültürünün olmadığına işaret etmektedir. Yasal çerçevedeki düzenlemeler ile birlikte yetişmiş insan kaynağına büyük ihtiyaç duyulacağı kesindir. Bu insan kaynağının tedarikinde başta lojistik bölümleri olmak üzere üniversitelere büyük görevler düşmektedir. Üniversitelerde, tüm sektörlerin gündeminde olan ve bu denli hayati öneme sahip tehlikeli madde lojistiğinin tüm lojistik bölüm ders programlarında yer alması gerekmektedir. Yurtiçi ve uluslararası taşımacılık, depolama ve lojistik operasyonlarda görev alacak personel bu okullardan mezun olacak kişiler olacaktır. Buna karşılık görülmektedir ki; sayısal olarak çığ gibi büyüyen lojistik program ve bölümlerinin ders müfredatlarında görülen sıkıntılar devam etmektedir. Bu sıkıntıların başında tehlikeli madde dersinin hocasını bulamayız gerekçesiyle konunun göz ardı edilmesidir. Bu çalışma, mesleki eğitimlerde ve Tehlikeli Madde Lojistiği ve Taşımacılık Türleri derslerinde hazırladığımız notların bir bütünüdür. Eserin kurgusu öğrenci merkezli ve kolay anlaşılabilir bir dille hazırlanmıştır. Kitap içerisindeki konuların daha iyi anlaşılabilir olmasına yönelik olarak vaka çalışması, güvenlik bilgi formları ve gazete haberleri ile çalışma zenginleştirilmiştir. Konu ile ilgili yurtdışında yayınlanan mesleki yayınlar, akademik çalışmalar ve yasal düzenlemeler incelendiğinde görülecektir ki; konu çok detaylı ve belirli bir seviyede uzmanlık gerektirmektedir. Bu doğrultuda kitapta tehlikeli madde kavramını ilk kez duyanlar için bile anlaşılabilir bir yapının kurulmviiasına özen gösterilmiştir. Tehlikeli madde konusu uluslararası lojistik operasyonlarının uygulanmasında yüksek düzeyde hassasiyet gerektirmektedir. Eserin bu anlamda temel bir eser olduğu unutulmamalıdır. Taşıma araçları, teknolojik gelişmeler, yeni tehlikeli maddelerin üretilmesi ve geliştirilmesi ile birlikte konu ile ilgili mevzuat sürekli güncelienmektedir. Dolayısıyla bu konuda kendisini geliştirmek ve uzmanlaşmak isteyenlerin uluslararası düzenleyici kuruluşlar tarafından yayınlanan teknik kitap, doküman ve yasal düzenlemeleri takip etmeleri önerilmektedir. Uzun bir dönemi kapsayan çalışmamızda bizlere her türlü desteği veren ailelerimize, eserimizin okurlara ulaşmasında önemli katkılar sağlayan ve yazarla okur arasında tam bir köprü görevi gören Propedia ailesine en içten teşekkürlerimizi bir borç biliriz. Ömer Faruk GÖRÇÜN Kadir Has Üniversitesi omer.gorcun@khas.edu.tr Doç. Dr. Murat ERDAL İstanbul Üniversitesi merdal@istanbul.edu.tr İçindekiler ÖNSÖZ v İÇİNDEKİLER ix TEHLİKELİ MADDE LOJİSTİĞİNE GİRİŞ 3 Vaka Çalışması 9 Kaynaklar 9 TEHLİKELİ MADDE LOJİSTİĞİNDE SINIFLANDIRMA 11 2. Tehlikeli Maddelerin Sınıflandırılması , 13 2.1 Sınıf-1 Patlayıcı Maddeler 18 2.1.1 Patlayıcı Madde Alt Sınıfları 19 2.1.2 Patlayıcı Madde Uyum Grupları 21 2.1.3 Taşınması Kabul Edilmeyen Patlayıcı Madde ve Nesneler 25 Güvenlik Bilgi Formu (TNT Trinitrotluen) 26 2.2 Sınıf-2 Gazlar 28 2.2.1 Nefes Kesici Gazlar 30 2.2.2 Yanıcı Gazlar 32 2.2.3 Yakıcı Gazlar 33 2.2.4 Zehirli Gazlar 33 2.2.5 Aşındırıcı Gazlar 35 2.2.6 Aeresoller 36 2.2.7 Taşıma İçin Kabul Edilmeyen Gazlar 37 Güvenlik Bilgi Formu (Likit Petrol Gazı LPG) 38 2.3 Sınıf-3 Yanıcı Sıvı Maddeler 60 2.3.1 Taşıma İçin Kabul Edilmeyen Yanıcı Sıvı Maddeler 63 Örnek Güvenlik Bilgi Formu (Fuel Oil) 64 Örnek Güvenlik Bilgi Formu (Tutkal) 75 2.4 Sınıf 4.1 Yanıcı Katı Maddeler 79 2.4.1 Paketleme Gruplarının Belirlenmesi 81 2.4.2 Kendinden Reaktif Maddeler 82 2.4.3 Reaktif Maddenin Hassasiyetinin Azaltılması 84 2.4.4 Sıcaklık Kontrol Şartları 85 2.4.5 Hassasiyeti Azaltılmış Katı Patlatıcılar 86 2.4.6 Taşınmasına izin Verilmeyen Maddeler 86 Örnek Güvenlik Bilgi Formu (Etanol) 87 2.5 Sınıf 4.2 Kendi Kendine Yanan Maddeler 93 2.5.1 Paketleme Gruplarının Belirlenmesi 95 2.5.2 Taşınmasına izin Verilmeyen Maddeler 97 Örnek Güvenlik Bilgi Formu (Raney Nikel) 97 2.6 Su ile Temas Ettiğinde Yanıcı Gazlar Açığa Çıkartan Maddeler 103 2.6.1 Sınıflandırma... 104 2.6.2 Paketleme Grubu Tayini 104 2.6.3 Taşınmasına İzin Verilmeyen Maddeler 105 REAGENT "B" Güvenlik Bilgi Formu 106 2.7 Sınıf 5.1 Yakıcı Maddeler 112 2.7.1 Paketleme Gruplarının Belirlenmesi 113 2.7.2 Yakıcı Sıvılar 114 2.7.3 Taşınmasına izin Verilmeyen Maddeler 114 Örnek Güvenlik Bilgi Formu (Amonyum Nitrat) 117 2.8 Sınıf 5.2 Organik Peroksitler 124 2.8.1 Sınıflandırma 126 2.8.2 Organik Peroksitlerin Hassasiyetlerinin Azaltılması 127 2.8.3 Sıcaklık Kontrol Koşullan 128 2.8.4 Taşınmasına izin verilmeyen maddeler 128 Örnek Güvenlik Bilgi Formu (Organic Peroxide D) 129 Sınıf 6.1 Zehirli Maddeler 136 2.9.1 Ağız Yoluyla Ani Zehirleyicilik İçin Zehirleme Değeri 138 2.9.2 Deri Yoluyla Ani Zehirleyicilik İçin Zehirleme Değeri 138 2.9.3 Solunum Yoluyla Ani Zehirleyicilik için Zehirleme Değeri 138 2.9.4 Sınıflandırma ve Paketleme Grupları Tayini 139 2.9.5 Taşıması Kabul Edilmeyen Maddeler 140 Örnek Güvenlik Bilgi Formu (Gaucho FS 600) 141 Sınıf 6.2 Bulaşıcı Maddeler 147 2.10.1 Tanımlar ve Sınıflandırma 148 2.10.2 Risk Grubu 4 149 2.10.3 Risk Gruou 3 149 2.10.4 Risk Grubu 2 149 2.10.5 Risk Grubu 1 149 2.10.6 Taşıması Kabul Edilmeyen Maddeler 152 Örnek Güvenlik Bilgi Formu (Scabine) 153 Sınıf-7 Radyoaktif Materyaller ....157 Örnek Güvenlik Bilgi Formu (C5a des Arg RIA Kit) 161 Sınıf - 8 Aşındırıcı Maddeler 165 2.12.1 Paketleme Gruplarının Sınıflandırılması ve Ayrılması....167 2.12.2 Taşıması Kabul Edilmeyen Maddeler 168 Örnek Güvenlik Biigi Formu (Seyreltik Nitrik Asit) 169 Sınıf-9 Muhtelif Tehlikeli Maddeler ve Nesneler 177 2.13.1 Tanımlar ve Sınıflandırma 177 2.13.2 Yanıcı Buhar Yayan Maddeler 178 2.13.3 Çevresel Açıdan Tehlikeli Olan Maddeler 179 2.13.4 Sulu Çevre Kirleticileri 179 2.13.5 Genetik Olarak Değiştirilmiş Mikroorganizmalar ve Organizmalar 180 2.13.6 Yükseltilmiş Sıcaklık Maddeleri 181 2.13.7 Başka Bir Sınıf Tanımlanmasında Yer Almayan Ama Taşıma Sırasında Tehlike Arz Eden Maddeler 181 2.13.8 Paketleme Gruplarına Ayırma 182 Örnek Güvenlik Bilgi Formu (Amonyum Klorid) 183 Ek-1 Risk Numaraları ve Açıklaması 191 Ek-1 S Kodları ve Açıklaması 193 Vaka Çalışması 198 Kaynaklar 199 TEHLİKELİ MADDELERİN PAKETLENMESİ 205 3. Tehlikeli Maddelerin Sınıflandırılması 207 Vaka Çalışması 224 Kaynaklar 225 TEHLİKELİ MADDE TAŞIMACILIĞINDA KULLANILAN ARAÇLAR 227 4. Tehlikeli Maddelerin Taşınmasında Kullanılan Araçlar 229 4.1 Tehlikeli Maddelerin Karayolu ile Taşınmasında Kullanılacak Araçlar 229 4.1.1 Açık Araçlar 229 4.1.2 Tenteli Araçlar 230 4.1.3 Isı Kontrollü Araçlar 231 4.1.4 Tankerler 232 4.1.5 Tank Konteynerler 238 4.1.6 Gaz Konteynerleri 239 4.1.7 Tehlikeli Madde Taşıyacak Karayolu Araçlarının Genel Özellikleri 240 4.2 Tehlikeli Maddelerin Denizyolu ile Taşınmasında Kullanılan Araçlar 241 4.2.1 Kuru Yük Gemileri 241 4.2.2 Konteynır Gemileri 242 4.2.3 Tankerler 243 4.2.4 Petrol Tankerleri 243 4.2.5 Kimyasal Tankerler 244 4.2.6 LPG Tankerleri 245 4.3 Tehlikeli Maddelerin Demiryolu ile Taşınmasında Kullanılan Araçlar 246 Vaka Çalışması 248 Kaynaklar 248 TARAFLAR ve SORUMLULUKLAR 251 5. Yetkililer ve Sorumluluklar 253 5.1 Sürücünün Sorumlulukları 253 5.2 Gönderenin Yükümlülükleri 255 5.3 Paketleyenin Yükümlülükleri 255 5.4 Yükleyenin Yükümlülükleri 255 5.5 Dolduranın Yükümlülükleri 257 5.6 Taşımacının Yükümlülükleri 257 5.7 Alıcının Yükümlülükleri 258 Vaka Çalışması 259 Kaynaklar 260 TEHLİKELİ MADDELERİN YÜKLENMESİ ve BOŞALTILMASI 261 6. Tehlikeli Maddelerin Yüklenmesi ve Boşaltılması 263 Vaka Çalışması 275 TEHLİKELİ MADDE TAŞIMACILIĞINDA KULLANILAN BELGELER 277 7. Tehlikeli Madde Taşımacılığında Kullanılan Belgeler 279 7.1 CMR Belgesi 279 7.2 Tehlikeli Madde Deklarasyonu 281 7.3 Talimatname 282 7.4 Tehlikeli Madde Yükleme Belgesi 283 7.5 Tehlikeli Madde Taşıma Belgesi 284 7.6 Güzergâh Tespit Belgesi 285 7.7 ADR Araç Kullanım Sertifikası 287 7.8 Tehlikeli Madde Araç İzin Belgesi 288 Vaka Çalışması 290 Kaynaklar 290 DENİZYOLU ve DEMİRYOLUNDA TEHLİKELİ MADDELERİN TAŞINMASI 291 8.1 Tehlikeli Maddelerin Denizyolu ile Taşınması 293 8.1.1 Sınıflandırmanın Amacı 294 8.1.2 Sınıflandırmanın Unsurları 294 8.1.3 Taşıma Evrakı 296 8.1.4 Denizyolu Taşımacılığında Yükleme Şekilleri 296 8.1.5 Demiryolu Taşımacılığında Tehlikeli Maddelerin Taşınması 299 8.1.6 Yüklenicinin Sorumluluğu 300 8.1.7 Yükleme/Boşaltma işlemleri 301 8.1.8 Sınıf-1 Patlayıcı Maddeler 302 8.1.9 Basınç Altında Sıkıştırılmış Maddeler (Gazlar)... 304 8.1.10 Sınıf-3 Parlayıcı, Yakıcı, Yanıcı Maddeler 305 8.1.11 Sınıf-8 Yakıcı Asitler 306 8.1.12 Sınıf-6.1 Zehirli Maddelerin Yükletilmesi ve Boşaltılması 307 8.1.13 Sınıf-7 Radyoaktif Maddelerin Yükletilmesi ve Boşaltılması 307 8.1.14 Tehlikeli Madde Yüklü Vagonların Trafiği ve Emniyeti 308 Vaka Çalışması 309 Kaynaklar 310 SEKTÖREL UYGULAMALAR 311 9.1 Boya ve Türevleri Lojistiği 313 9.1.1 Karayolu ile Boya ve Türevlerinin Taşınması 314 9.1.1.1 Genel Hükümler 314 9.1.2 Boya ve Türevi Maddelerin Ambalajlanması 318 9.1.3 Boya ve Türevi Maddelerin Taşınması 319 9.1.4 Boya ve Türevi Maddelerin Yükleme ve Boşaltma İşlemleri 323 9.1.5 Boya ve Türevi Tehlikeli Maddelerin Taşınmasında Sorumlular 325 9.1.5.1 Araç Sürücüsü 325 9.1.5.2 Göndericinin Sorumlulukları 326 9.1.5.3 Taşıyıcının Sorumlulukları 327 9.1.5.4 Alıcının Sorumlulukları 327 9.1.5.5 Yükleyicinin Sorumlulukları 327 9.2 Petrol ve Türevleri Lojistiği 328 9.2.1 Petrol Taşımacılığında Kullanılacak Araçlar ve Özellikleri 329 9.2.1.1 Oturma Yeri Hariç, Sürücü Kabini (Şoför Mahalli) 331 9.2.2 Petrol ve Türevi Lojistiğinde Operasyon Süreçleri 332 9.2.2.1 Petrol Türevi Taşıyan Aracın Donanımları 345 9.2.2.2 Akaryakıt Taşıyan Araçlar İçin Yasal Sorumluluklar 348 9.2.2.3 Petrol Lojistiğinde Güvenlik Kavramı ve işyeri Güvenliği 349 TS 12820 "Akaryakıt İstasyoniarı-Emniyet Kuralları" Standardı 351 Vaka Çalışması 409 Kaynaklar 410 TOPLAM İŞ GÜVENLİĞİ ve RİSK YÖNETİMİ 413 10. Toplam İş Güvenliği ve Risk Yönetimi 415 10.1 Doğrudan Maliyetler 416 10.2 Endirekt (Görünmez) Maliyetler 416 10.3 Kaza Oluşum Teorileri 417 10.4 İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetimi 419 10.4.1 İş Güvenliği Sisteminin Sağlıklı Şekilde işletilmesi 421 10.4.2 İş Güvenliği Kültürü 423 10.4.3 OHSAS 18001 Standartları 425 10.4.3.1 OHSAS 18001 Standartlarının Genel Kuralları 426 10.4.4 İş Güvenliğinde Risk Değerlendirme 427 10.4.4.1 İş Güvenliğinde Riskin Tanımlanması 428 10.4.4.2 İş Güvenliğinde Risklerin Önlenmesi veya Azaltılması 429 10.4.4.3 Risk Değerlendirme Yöntemleri 434 10.4.5 Operasyonel Boyutlarıyla Risk Değerlendirme 442 10.4.5.1 Kaza Olasılık Tahminleme 442 10.4.5.2 Risk Yönetimi Sürecinin Değerlendirilmesi 444 10.4.5.3 Temel Risk Değerlendirme 444 10.5 Tehlikelere İlişkin Kodlama Sistemleri 449 10.5.1 Ulusal Yangın Koruma Örgütü (UYKÖ) Tehlike İşaretleme Sistemi 449 10.5.1.1 Tehlike Derecelendirme Endeksi: Sağlık-MAVİ 450 10.5.1.2 Tehlike Derecelendirme Endeksi: Yamalık-KIRMIZI 451 10.5.1.3 Tehlike Derecelendirme Endeksi: Reaktiflik-SARI 453 10.5.1.4 Tehlike Derecelendirme Endeksi: Özel Notlar - BEYAZ 454 10.6 Güvenlik İle İlgili Temel İşaretlemeler 455 10.7 Sağlık Eğitim ve Çevre Politikaları (SEÇ) 461 10.7.1 İş Güvenliği Sistemine İlişkin Koşullar 465 10.8 işyeri Güvenliği ve işçi Sağlığı ile İlgili Yasal Düzenlemeler 486 Vaka Çalışması 489 Kaynaklar 489 ÖRNEK OLAYLAR 591
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı