Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Taşınır Mallara İlişkin Milletlerarası Unsurlu Satım Akitlerine Uygulanacak Hukuk
Taşınır Mallara İlişkin Milletlerarası Unsurlu Satım Akitlerine Uygulanacak Hukuk
Bilgin TİRYAKİOĞLU
Sayfa Sayısı
:
293
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
1996
ISBN NO
:
9754823200
200,00
TL
ÖNSÖZ
Bu eser 1987-1992 yılları arasında Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü\′nde doktora tezi olarak hazırlanmış ve 7 Ocak 1992 tarihinde Prof. Dr. Ali Naim İnan, Prof. Dr. Rona Aybay ve Doç. Dr. Tuğrul Arat\′dan oluşan jüri önünde savunularak kabul edilmiştir.
Eser yayına hazırlanırken aslına sadık kalınmakla beraber 1995 yılı sonuna kadar güncelleştirilmiştir. Milletlerarası ticaret hayatının vazgeçilemeyen işlemlerinden biri olan satım akitlerine uygulanacak hukuku konu alan bu çalışmanın Türk milletlerarası özel hukuku alanında bu konudaki boşluğu doldurmasını, araştırmacıya ve okuyucuya yararlı olmasını diliyorum.
Bu vesile ile tüz jürisinde yer alan, önerileriyle katkıda bulunan değerli hocam Prof. Dr. Rona Aybay\′a teşekkür etme fırsatını bulduğum için mutluluk duyuyorum. Gerek jüri üyesi olarak bu çalışmamda, gerek akademik yaşantımın her anında kendisinden ilgi ve teşvik gördüğüm değerli hocam Prof. Dr. Ali Naim İnan\′a saygı ve şükranlarımı ifade etmek istiyorum. Tez danışmanım ve bütün çalışmalarımın en büyük destek ve teşvikçisi olan Devletler Özel Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Tuğrul Arat\′a teşekkür etmenin sevincini yaşıyorum.
Kitabın mizanpajını büyük bir özenle gerçekleştiren sayın Sakine USTA\′ya teşekkürü borç bilirim.
Ankara 1996
Dr. Bilgin TİRYAKİOĞLU
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ V
İÇİNDEKİLER VII
KISALTMALAR XIX
GİRİŞ 1
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK AKİTLERE UYGULANACAK HUKUK VE SATIM AKDİNİN ÖZELLİKLERİ
§ 1. MİLLETLERARASI AKİT KAVRAMI 5
§ 2. MİLLETLERARASI NİTELİKTEKİ SATIM AKİTLERİNE
UYGULANACAK HUKUKUN TESPİTİ 8
I- ÖN AÇIKLAMALAR 8
II- AKDE UYGULANACAK HUKUKUN BELİRLENME
SİNDE ROL OYNAYAN İLKELER 9
A) MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK ADALETİ ve MİLLET
LERARASI ÖZEL HUKUKA İLİŞKİN MENFAATLER 9
1.- Taraf Menfaatleri 10
2.- İşlem Menfaatleri 10
3.- Düzen Menfaatleri 11
a) Milletlerarası Çözüm Yeknesaklığı 11
b) İç Çözüm Yeknesaklığı 12
c) Gerçek Bir Kararın Verilmesindeki Düzen Menfaati 12
4.- Devlet Menfaatleri 12
5.- Maddî Özel Hukuk Menfaatleri 13
6.- Milletlerarası Toplumun Genel Menfaatleri 14
B) AKDİN BİRLİĞİ İLKESİ 15
m- AKDE UYGULANACAK HUKUKUN
BELİRLENMESİNDE KULLANILAN YÖNTEMLER 17
A) SÜBJEKTİF YÖNTEM 17
B) OBJEKTİF YÖNTEM 18
C) HER İKİ YÖNTEMİN BİRLİKTE UYGULANMASI 19
§ 3. TARAFLARCA AKDE UYGULANACAK HUKUKUN
SEÇİLMESİ 19
I-İRADE MUHTARİYETİ İLKESİ 19
H-HUKUK SEÇİMİNİN SINIRLARI 21
A) AKDİN TÜMÜ BAKIMINDAN 21
B) SEÇİLEN HUKUK BAKIMINDAN 23
VII
C) HUKUK SEÇİMİNİN ZAMANI BAKIMINDAN 24
D) HUKUK SEÇİMİNİN KAPSAMI BAKIMINDAN 25
HI- HUKUK SEÇİMİNİN GEÇERLİĞİ 25
IV-HUKUK SEÇİMİNİN YAPILIŞ ŞEKLİ 27
A) AÇIK HUKUK SEÇİMİ 27
B) ÖRTÜLÜ HUKUK SEÇİMİ 28
1.- Yetkili Mahkemenin Belirtilmesi ve Tahkim Kaydı 28
2.- Örtülü Hukuk Seçimine İşaret Eden Diğer Unsurlar 29
§ 4. HUKUK SEÇİMİNİN BULUNMADIĞI HALLERDE AKDE
UYGULANACAK HUKUKUN BELİRLENMESİ.. 30
I- VARSAYILAN HUKUK SEÇİMİ 31
H- UYGULANCAK HUKUKUN OBJEKTİF ÖLÇÜTLERE
DAYANILARAK BELİRLENMESİ 32
A) ESNEK OLMAYAN YÖNTEMLERE GÖRE OBJEKTİF AKİT
STATÜSÜNÜN BELİRLENMESİ İ...33
i.- Akdin Yapıldığı Yer Hukuku 33
2.-İfa Yen Hukuku 34
3.- Hâkimin Hukukunun Uygulanması 36
4.- Taraflara İlişkin İrtibatlara Dayanılarak Objektif Akit
Statüsünün Belirlenmesi 37
B) ESNEK YÖNTEMLERE GÖRE OBJEKTİF AKİT
STATÜSÜNÜN BELİRLENMESİ 39
§ 5. AKDE UYGULANACAK HUKUKUN BELİRLENMESİNDE BAŞVURULAN YÖNTEMLERİN SATIM AKDİ
BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 42
I-TİCARÃ SATIM AKDİ 42
H- TİCARÃ OLMAYAN SATIM AKDİ 43
§ 6. AKİT STATÜSÜNÜN UYGULAMA ALANI 44
I- AKİT STATÜSÜNÜN KAPSAMINA GİREN HALLER 44
A) AKDİN KURULUŞU 44
B) İRADE BOZUKLUĞU HALLERİ ve AKDİN KURULUŞU İLE
İLGİLİ OLAN DİĞER GEÇERLİK HALLERİ 46
C) AKİT ÖNCESİ SORUMLULUK (Culpa in Contrahendo) 48
D) SATIM AKDİNİN ASLÃ GEÇERLİĞİ 49
1.- Akit Statüsünün Uygulanması 50
2.- Diğer Kanunların İstisnaî Müdahalesi 50
a) Hâkimin Hukukunun Müdahalesi 51
b) Akdin Yapıldığı Yer Hukukunun Müdahalesi 51
c) İfa Yeri Hukukunun Etkisi 51
VIII
d) Diğer İsitisnaî Durumlar 52
E) BORÇLARIN İFASI 52
F) SATIM AKDİNİN HÜKÜM VE SONUÇLARİ 55
1.- Hasarın İntikali 55
2.- Akitten ve Haksız Fiilden Doğan Borçlar 56
3.- Alacağın Devri .....58
4.-Borcun Devri 58
G) SATIM AKDİNİN YORUMU 58
H) SATIM AKDİNDEN DOĞAN BORÇLARIN SONA ERMESİ 61
1.- Sonradan Ortaya Çıkan İfa İmkânsızlığı 61
2.- Yenileme (Tecdit) 61
3.-İbra 62
4.- Alacaklı ve Borçlu Sıfatlarının Birleşmesi 62
5.- Takas 63
6.- Zamanaşımı 65
H- AKİT STATÜSÜNÜN KAPSAMI DIŞINDA KALAN
HALLER , 66
A) EHLİYET 66
B) AKDİN ŞEKLİ 68
C) TEMSİL 70
D) MÜLKİYETİN DEVRİ 72
§ 7. AKİT STATÜSÜNÜN UYGULANMASINI SINIRLAYAN
HALLER 76
I- KAMU DÜZENİ 76
n- DOĞRUDAN UYGULANAN KURALLAR 78
§ 8. MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKUN BAZI GENEL
PROBLEMLERİNİN UYGULANACAK HUKUKUN TAYİNİ
SORUNUNU ETKİLEMESİ 82
I- VASIFLANDIRMA 82
H-ATIF 86
HI- KANUNA KARŞI HİLE 88
A) HUKUK SEÇİMİ HALİNDE 91
B) HUKUK SEÇİMİNİN OLMADIĞI HALLERDE 93
İkinci Bölüm MİLLETLERARASI SÖZLEŞMELER REJİMİ
§ 1. YEKNESAKLIK İHTİYACI 95
§ 2. MİLLETLERARASI SÖZLEŞMELERİN GETİRDİĞİ
DÜZEN 97
IX
X
/- MADDÃ HUKUK SÖZLEŞMELERİ 97
A) YEKNESAK SATIM HUKUKU HAKKINDA 1 TEMMUZ 1964
TARİHLİ SÖZLEŞMELER 97
1.- Ön Açıklamalar 97
2.- Sözleşmelerin Uygulama Alanı 98
3.- Yeknesak Sözleşmeler ile Milletlerarası Özel Hukuk
Kuralları Arasındaki İlişki 98
B) MADDÃ TAŞINIR MALLARIN MİLLETLERARASI SATIMI
KONUSUNDA ZAMANAŞIMINA İLİŞKİN 14 HAZİRAN 1974
TARİHLİ NEW YORK SÖZLEŞMESİ (ve Bu Sözleşmede
Değişiklik Yapan 11 Nisan 1980 Tarihli Viyana Protokolü)... 101
1.- Ön Açıklamalar 101
2.- Sözleşmenin Uygulama Alanı 102
3.- Sözleşme ile Milletlerarası Özel Hukuk Kuralları
Arasındaki İlişki 103
4.- Sözleşmenin Uygulanmasının İhtiyarî Olması 104
5. - Sözleşmenin Kapsam ı Dışında Kalan Satımlar 104
6.- Sözleşmenin Değerlendirilmesi 105
C) 11 NİSAN 1980 TARİHLİ EMİTANANIN
MİLLETLERARASI SATIŞINA İLİŞKİN BİRLEŞMİŞ
MİLLETLER SÖZLEŞMESİ (Viyana Sözleşmesi) 105
1.- Ön Açıklamalar 105
2.- Viyana Sözleşmesinin Uygulanmasına İlişkin Şartlar 107
a) Tarafların İş Yerlerinin Farklı Ãkit Devletlerde
Bulunması m.HI(a)) 107
b) Milletlerarası Özel Hukuk Kurallarının Ãkit Bir Devlet
Hukukunun Uygulanacağını Göstermesi (m.l/I(b)) 108
c) Viyana Sözleşmesinin M. lll(a) ve (b) Hükümleri
Karşısında Sözleşmenin İhtilâf Kuralları ile İlişkisi 110
d) Sözleşmenin 95 \′inci Maddesi ile Getirilen Çekince
Koyma İmkânı 110
3.- Sözleşmenin Satım Türleri ve Satıma Konu Olacak Mallar
Bakımından Uygulama Alanı 112
a) Sözleşmenin Kapsamı Dışında Kalan Satımlar 112
aa) Tüketci satışları , 113
bb) Açık arttırma yoluyla yapılan satışlar 113
cc) Cebrî icra yoluyla gerçekleştirilen veya kamu otoriteleri
tarafından (hâkim kararı ile) yapılan satışlar 113
b) Satımı Sözleşmenin Kapsamı Dışında Tutulan Emtia 114
c) Sözleşmenin Uygulanması Bakımından Satım Akdi
Olarak Kabul Edilecek Akitler 114
4.- Sözleşmenin Uygulanmasının İhtiyarî Olması 114
5.- Viyana Sözleşmesinin Boşlukları 115
D) EMTİANIN MİLLETLERARASI SATIMI KONUSUNDA TEMSİLE İLİŞKİN 17 ŞUBAT 1983 TARİHLİ CENEVRE
SÖZLEŞMESİ 116
1.- Ön Açıklamalar 116
2.- Sözleşmenin Uygulama Alanı 117
a) Sözleşmenin Konu Bakımından Uygulama Alanı 117
b) Sözleşmenin Coğrafî Bakımdan Uygulama Alanı 118
3.- Sözleşme ile Milletlerarası Özel Hukuk Kuralları
Arasındaki İlişki 119
4.- Sözleşmenin 28\′inci Maddesindeki Çekince ve Etkisi 120
5.- Sözleşmenin Uygulanmasının İhtiyarî Olması 120
6.- Cenevre Sözleşmesinin Boşlukları 120
7.- Sözleşmenin Değerlendirilmesi 122
II- UYGULANACAK HUKUKA İLİŞKİN SÖZLEŞMELER.. 122 A) MADDÃ TAŞINIR MALLARIN MİLLETLERARASI SATIMINA UYGULANACAK HUKUK HAKKINDA
15 HAZİRAN 1955 TARİHLİ LA HAYE SÖZLEŞMESİ 122
/.- Ön Açıklamalar 122
2.- Sözleşmenin Uygulama Alanı 124
3.- Sözleşme Uyarınca Yetkili Hukuk 126
a) Sübjektif Bağlama 126
b) Objektif Bağlama 126
aa) İlke-satıcımn hukuku 126
bb) Alıcının hukukunun uygulandığı istisnaî haller 127
cc) Borsalarda ve açık arttırma yoluyla yapılan
satışlarda uygulanacak hukuk 127
dd) Teslim edilen malların muayenesi ve muhafaza
tedbirlerine uygulanacak hukuk 128
4.- Uygulanacak Hukukun Kapsamı Dışında Kalan Haller.... 128
- a) Ehliyet \′. 129
b) Şekil 129
c) Satımın Taraflar Dışında Kalan Bütün Kişiler
Bakımından Etkileri 129
d) Mülkiyetin Devri 129
XI
XII
5.- Sözleşmeye Uyarınca Yetkili Olan Hukukun
Uygulama Alanı 130
6.- Sözleşmenin Milletlerarası Özel Hukukun Bazı Genel
Problemleri Karşısında Yaklaşımı 131
a) Atıf. 131
b) Kamu Düzeni 131
7.- Sözleşmenin Evrensel Karakteri 131
B) MADDÃ TAŞINIR MALLARIN MİLLETLERARASI
SATIMINDA MÜLKİYETİN DEVRİNE UYGULANACAK
HUKUK HAKKINDA 15 NİSAN 1958 TARİHLİ
LA HAYE SÖZLEŞMESİ 132
/.- Ön Açıklamalar 132
2.- Sözleşmenin Uygulama Alanı 132
3.- Sözleşme Uyarınca Yetkili Hukuk 132
a) Taraflar Arasındaki İlişkiler Bakımından Mülkiyetin
Devrine Uygulanacak Hukuk 132
b) Mülkiyetin Devrinin Üçüncü Kişiler Bakımından
Etkileri 133
c) Kazanılmış Haklar 134
4.- Sözleşmenin Milletlerarası Özel Hukukun Bazı Genel
Problemleri Karşısında Yaklaşımı 134
a) Atıf. 134
b) Kamu Düzeni 134
5.- Sözleşmenin Evrensel Karakteri 134
6.- Sözleşmenin Değerlendirilmesi 135
C) AKDİ BORÇLARA UYGULANACAK HUKUK HAKKİNDA
19 HAZİRAN 1980 TARİHLİ AET SÖZLEŞMESİ
(Roma Sözleşmesi) 135
1.- Ön Açıklamalar 135
2- Sözleşmenin Uygulama Alanı 136
3- Sözleşme Uyarınca Yetkili Hukuk 138
a) Sübjektif Bağlama 138
aa) Hukuk seçiminin şekli 138
bb) Kısmî seçim imkânı 139
cc) Hukuk seçininin zamanı 139
del) Hukuk seçiminin sınırları 140
b) Objektif Bağlama 140
aa) En sıkı irtibatlı hukuk 140
bb) Karineler 141
aaa) Karakteristik edim borçlusunun hukuku , 141
bbb) M. 4/[H\′de yer alan karine (taşınmazın
bulunduğu yer hukuku) 143
ccc) M. 4/IV\′de yer alan karine 144
cc) Karinelerin uygulanmadığı haller 144
c) Belirli Akit Tipleri ve Akdî İlişkilere Uygulanacak
Hukuk i 46
aa) Tüketici akitlerine uygulana\′ ak hukuk 146
bb) Bireysel iş akitlerine uygulanacak hukuk 148
cc) Alacağın devrine uygulanacak hukuk 149
dd) Halefiyet , 149
4.- Yetkili Hukukun Kapsamı Dışında Kalan Haller 150
a) Ehliyet , 150
b) Usûl ve İspata İlişkin Sorunlar 150
5.- Yetkili Hukukun Uygulama Alanı 151
a) Akdin Kuruluşu ve Aslî Geçerliği 151
b) Akdin Şekli 152
c) Akdin İfası , 154
d) Diğer Konular 154
6.- Sözleşmenin Milletlerarası Özel Hukukun Bazı Genel
Problemlerine Yaklaşımı 155
a) Atıf. 155
b) Kamu Düzeni 155
c) Doğrudan Uygulanan Kurallar 156
aa) Hâkimin kanununun doğrudan uygulanan kuralları.... 156
bb) Üçüncü bir ülkenin doğrudan uygulanan kuralları 157
d) Kanuna Karşı Hile 159
7.- Sözleşmenin Uygulanması ve Üye Devletlerde
Yürürlüğe Girmesi 160
D) TAŞINIR MALLARIN MİLLETLERARASI SATIMINA UYGULANACAK HUKUK HAKKINDA 22 ARALIK 1986
TARİHLİ LA HAYE SÖZLEŞMESİ 162
1.- Ön Açıklamalar 162
2.- Sözleşmenin Uygulama Alanı 164
a) Coğrafî Bakımdan Uygulama Alanı 164
b) Satım Türleri Bakımından Sözleşmenin Uygulama
Alanı .168
aa) Sözleşmenin kapsamına giren satışlar , 168
bb) Sözleşmenin kapsamı dışında kalan satışlar 169
XIII
3.- Sözleşmeye Göre Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi 171
a) Sübjektif Bağlama 171
aa) Hukuk seçiminin şekli 171
bb) Kısmî hukuk seçimi 172
cc) Hukuk seçiminin zamanı 173
dd) Hukuk seçiminin esasına ve geçerliğine
uygulanacak hukuk 173
b) Objektif Bağlama 174
aa) İlke-saîıcının hukuku 175
bb) Alıcının hukuku lehine istisnalar 175
cc) Daha yakın irtibat istisnası 176
dd) Daha yakın irtibat formülüne çekince konması 177
ee) Viyana sözleşmesi lehine getirilen sınırlama 178
c) Açık Arttırma ile Yapılan Satışlar ve Emtia Borsaları
ile Diğer Borsalarda Yapılan Satışlar 179
d) Uygulanacak Hukuk Bakımından Sözleşmenin
Getirdiği Sistemin Özeti 179
e) Satım Akdinin Şekline Uygulanacak Hukuk 180
4.- Uygulanacak Hukukun Kapsamı Dışında Kalan Haller.... 181
a) Ehliyet 181
b) Temsil 182
c) Mülkiyetin Devri 182
d) Satımın Taraflar Dışındaki Kişiler Bakımından Etkileri 183
e) Tahkim ve Yetkili Mahkemeye İlişkin Anlaşmalar 183
5.- Uygulanacak Hukukun Kapsamı 184
a) İlke (m.12) 184
aa) 12\′nci maddenin (a, b, c, ve d) bentleri 184
bb) Mülkiyeti muhafaza kayıtları (m. 12l(e)) 184
cc) Akdin ifa edilmemesinin sonuçları (m. 12l5(f)) 185
dd) Borçların sona erme nedenleri ve zamanaşımı
(m.l2(g)) 186
ee) Akdin hükümsüzlüğünün sonuçlan (m. 12(h)) 187
b) Akdin Kuruluşu ve Aslî Geçerliği 187
c) Yetkili Hukukun Uygulama Alanını Sınırlayan İstisna-
Mallann Muayene Yeri Hukuku 188
6.- Sözleşmenin Milletlerarası Özel Hukukun Bazı Genel
Problemleri Karşısında Yaklaşımı 189
a) Atıf. 189
aa) Atfın reddi 189
XIV
bb) Devlet dışı bir hukukun seçimi 190
b) Doğrudan Uygulanan Kurallar 191
c) Kamu Düzeni 192
7.- Sözleşmenin Uygulanması ve Yürürlüğe Girmesini
İlgilendiren Bazı Sorunlar 192
a) Sözleşmenin Evrensel Uygulanması 192
b) 1986 La Haye Sözleşmesi ile 1955 La Haye Sözleşmesi
Arasında Çıkabilecek ihtilâflar 193
c) Sözleşmenin Yorumu 193
d) Sözleşmenin Zaman Bakımından Uygulanması 193
e) Federal veya Hukuku Birleştirilmemiş Bir Devlet
Hukukunun Sözleşme Tarafından Uygulanacak
Hukuk Olarak Gösterilmesi .... 194
f) Birden Çok İş Yerinin Bulunması veya İş Yerinin Hiç
Bulunmaması Halinde Hangi Hukukun Uygulanacağı
Sorunu 194
g) Sözleşmenin Konuya İlişkin Diğer Sözleşmeler ile
İlişkisi 195
h) Viyana Sözleşmesine Tanınan Öncelik 195
8.- Sözleşmenin Değerlendirilmesi 196
§ 3. SATIMA İLİŞKİN MİLLETLERARASI SÖZLEŞMELERİN
KARŞILIKLI UYGULAMA ALANLARI 196
I- 1955 LA HAYE SÖZLEŞMESİ İLE 1964 YEKNESAK
SATIM SÖZLEŞMELERİ 197
II- 1955 LA HAYE SATIM SÖZLEŞMESİ İLE 1986
LA HAYE SATIM SÖZLEŞMESİ 198
m- 1964 LA HAYE YEKNESAK SATIM
SÖZLEŞMELERİ ve 1980 VİYANA SÖZLEŞMESİ 198
IV- 1986 LA HAYE SÖZLEŞMESİ ve 1980 VİYANA
SÖZLEŞMESİ 199
V- 1986 LA HAYE SÖZLEŞMESİ ve 1980 ROMA
SÖZLEŞMESİ 203
VI-1983 CENEVRE TEMSİL SÖZLEŞMESİ İLE 1974
ZAMANAŞIMI SÖZLEŞMESİNİN VİYANA
SÖZLEŞMESİ KARŞISINDA UYGULAMA ALANI 204
VH-1983 CENEVRE TEMSİL SÖZLEŞMESİ İLE 1974
ZAMANAŞIMI SÖZLEŞMESİNİN 1986 LA HAYE
SÖZLEŞMESİ KARŞISINDA UYGULAMA ALANI 205
VIII- 1980 ROMA SÖZLEŞMESİ ve 1980 VİYANA
SÖZLEŞMESİ
.205
Üçüncü Bölüm
TÜRK HUKUKUNDA SATIM AKDİNE UYGULANACAK
HUKUK
§ 1. MÖHUK\′DAN ÖNCEKİ DURUM 207
I-EHVK ve AKDE UYGULANACAK HUKUK 207
II- EHVK. M. 4 KARŞISINDA İRADE MUHTARİYETİ
İLKESİ , 208
m- EHVK.M. 4 ve HUKUK SEÇİMİNİN BULUNMADIĞI
HALLERDE AKDE UYGULANACAK HUKUK 210
§ 2. MÖHUK\′un GETİRDİĞİ SİSTEM 210
I- SATIM AKDİNE UYGULANACAK HUKUKUN
BELİRLENMESİ 211
A) SÜBJEKTİF BAĞLAMA 211
1.- İrade Muhtariyeti İlkesi.,.. 211
a) Hukuk Seçiminin Yapılış Şekli 212
b) Hukuk Seçiminin Zamanı... 214
c) Kısmî Hukuk Seçimi 214
d) Hukuk Seçiminin Geçerliği 214
2.- İrade Muhtariyeti İlkesinin Satım Akdi Bakımından
Değerlendirilmesi 215
B) OBJEKTİF BAĞLAMA 217
1.- İfa Yeri Hukuku 218
a) İfa Yerinin Tespiti , 218
b) Borcun Birden Çok Yerde İfa Edilmesi Halinde İfa
Yerinin Tespiti Sorunu 220
c) Borcun Bir Yapmama Borcu Olması Halinde İfa
Yerinin Tespiti Sorunu 221
d) \"İfa Yeri Hukuku\" Bağlama Noktasının Tahlili 221
2.- Karakteristik Edimin İfa Yeri Hukuku 222
a) Satım Akdinde Karakteristik Edim 222
b) Satıcının Teslim ve Mülkiyeti Devir Borcunu İfa
Edeceği Yer 224
aa) Teslim borcunun ifa yerinin belirlenmesinde
dikkate alınacak hususlar 224
XVI
bb) Mesafeli satışlarda teslim borcunun ifa yerinin
belirlenmesi 227
aaa) Satıcının teslim borcunun ifa yerini varma
limanına nakleden ticarî kayıtlar 228
bbb) Teslim borcunun ifa yerini yükleme limanına
nakleden ticarî kayalar 229
ccc) Malın bulunduğu yerde teslimini öngören
ticarî kayıtlar 230
ddd) Milletlerarası ticarette kullanılan diğer kayıtlar 231
3.- En Yakın İrtibatlı Hukuk 235
C) MÖHUK. M.24\′ün DEĞERLENDİRİLMESİ 236
H- SATIM AKDİNE UYGULANACAK HUKUKUN
KAPSAMI 238
A) UYGULANACAK HUKUKUN KAPSAMINA GİREN
HALLER 239
1.- Satım Akdinin Kurulusu 239
2.- İrade Sakatlığı Halleri 239
3.- Akit Öncesi Sorumluluk 240
4.- Satım Akdinin Aslî Geçerliği 240
a) Hukuk Seçimine İlişkin Anlaşmanın Geçerliği 240
b) Bizatihi Satım Akdinin Aslî Geçerliği 241
5.- Satım Akdinden Doğan Borçların İfası 241
6.- Satım Akdinin Hüküm ve Sonuçları 242
a) Hasarın İntikali 243
b) Akitten ve Haksız Fiilden Doğan Talepler 244
c) Alacağın Devri 244
d) Borcun Devri 245
7.- Satım Akdinin Yorumu 245
8.- Satım Akdinden Doğan Borçların Sona Ermesi 247
a) Sonradan Ortaya Çıkan İfa İmkânsızlığı 247
b) Yenileme 247
c)İbra 248
d) Alacaklı ve Borçlu Sıfatlarının Birleşmesi 248
e) Takas 248
f) Zamanaşımı.... 249
B) SATIM STATÜSÜNÜN UYGULAMA ALANI DIŞINDA
KALAN HALLER 250
1.- Satım Akdinin Bazı Veçheleri 250
a) Ehliyet 250
XVII
b) Şekil 251
c) Temsil 252
d) Mülkiyetin Devri 252
2.- Bazı Satım Tipleri 253
a) Taşınmaz Malların Satışı : 253
b) Gemi ve Uçak Satışları 254
c) Pazar, Sergi ve Borsalardaki Satışlar 256
d) Resmî Arttırma ile Yapılan Satışlar 256
e) Tüketici Satışları 259
C) SATIM STATÜSÜNÜN UYGULANMASINI SINIRLAYAN
HALLER 263
/.- Kamu Düzeni 263
2.- Doğrudan Uygulanan Kurallar 267
D) MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKUN BAZI GENEL
PROBLEMLERİNİN SATIMA UYGULANACAK
HUKUKUN TAYİNİ SORUNUNU ETKİLEMESİ 271
/.- Vasıflandırma 271
2.-Atıf 273
SONUÇ 275
BİBLİYOGRAFYA 279
Bu eser 1987-1992 yılları arasında Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü\′nde doktora tezi olarak hazırlanmış ve 7 Ocak 1992 tarihinde Prof. Dr. Ali Naim İnan, Prof. Dr. Rona Aybay ve Doç. Dr. Tuğrul Arat\′dan oluşan jüri önünde savunularak kabul edilmiştir.
Eser yayına hazırlanırken aslına sadık kalınmakla beraber 1995 yılı sonuna kadar güncelleştirilmiştir. Milletlerarası ticaret hayatının vazgeçilemeyen işlemlerinden biri olan satım akitlerine uygulanacak hukuku konu alan bu çalışmanın Türk milletlerarası özel hukuku alanında bu konudaki boşluğu doldurmasını, araştırmacıya ve okuyucuya yararlı olmasını diliyorum.
Bu vesile ile tüz jürisinde yer alan, önerileriyle katkıda bulunan değerli hocam Prof. Dr. Rona Aybay\′a teşekkür etme fırsatını bulduğum için mutluluk duyuyorum. Gerek jüri üyesi olarak bu çalışmamda, gerek akademik yaşantımın her anında kendisinden ilgi ve teşvik gördüğüm değerli hocam Prof. Dr. Ali Naim İnan\′a saygı ve şükranlarımı ifade etmek istiyorum. Tez danışmanım ve bütün çalışmalarımın en büyük destek ve teşvikçisi olan Devletler Özel Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Doç. Dr. Tuğrul Arat\′a teşekkür etmenin sevincini yaşıyorum.
Kitabın mizanpajını büyük bir özenle gerçekleştiren sayın Sakine USTA\′ya teşekkürü borç bilirim.
Ankara 1996
Dr. Bilgin TİRYAKİOĞLU
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ V
İÇİNDEKİLER VII
KISALTMALAR XIX
GİRİŞ 1
Birinci Bölüm
GENEL OLARAK AKİTLERE UYGULANACAK HUKUK VE SATIM AKDİNİN ÖZELLİKLERİ
§ 1. MİLLETLERARASI AKİT KAVRAMI 5
§ 2. MİLLETLERARASI NİTELİKTEKİ SATIM AKİTLERİNE
UYGULANACAK HUKUKUN TESPİTİ 8
I- ÖN AÇIKLAMALAR 8
II- AKDE UYGULANACAK HUKUKUN BELİRLENME
SİNDE ROL OYNAYAN İLKELER 9
A) MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUK ADALETİ ve MİLLET
LERARASI ÖZEL HUKUKA İLİŞKİN MENFAATLER 9
1.- Taraf Menfaatleri 10
2.- İşlem Menfaatleri 10
3.- Düzen Menfaatleri 11
a) Milletlerarası Çözüm Yeknesaklığı 11
b) İç Çözüm Yeknesaklığı 12
c) Gerçek Bir Kararın Verilmesindeki Düzen Menfaati 12
4.- Devlet Menfaatleri 12
5.- Maddî Özel Hukuk Menfaatleri 13
6.- Milletlerarası Toplumun Genel Menfaatleri 14
B) AKDİN BİRLİĞİ İLKESİ 15
m- AKDE UYGULANACAK HUKUKUN
BELİRLENMESİNDE KULLANILAN YÖNTEMLER 17
A) SÜBJEKTİF YÖNTEM 17
B) OBJEKTİF YÖNTEM 18
C) HER İKİ YÖNTEMİN BİRLİKTE UYGULANMASI 19
§ 3. TARAFLARCA AKDE UYGULANACAK HUKUKUN
SEÇİLMESİ 19
I-İRADE MUHTARİYETİ İLKESİ 19
H-HUKUK SEÇİMİNİN SINIRLARI 21
A) AKDİN TÜMÜ BAKIMINDAN 21
B) SEÇİLEN HUKUK BAKIMINDAN 23
VII
C) HUKUK SEÇİMİNİN ZAMANI BAKIMINDAN 24
D) HUKUK SEÇİMİNİN KAPSAMI BAKIMINDAN 25
HI- HUKUK SEÇİMİNİN GEÇERLİĞİ 25
IV-HUKUK SEÇİMİNİN YAPILIŞ ŞEKLİ 27
A) AÇIK HUKUK SEÇİMİ 27
B) ÖRTÜLÜ HUKUK SEÇİMİ 28
1.- Yetkili Mahkemenin Belirtilmesi ve Tahkim Kaydı 28
2.- Örtülü Hukuk Seçimine İşaret Eden Diğer Unsurlar 29
§ 4. HUKUK SEÇİMİNİN BULUNMADIĞI HALLERDE AKDE
UYGULANACAK HUKUKUN BELİRLENMESİ.. 30
I- VARSAYILAN HUKUK SEÇİMİ 31
H- UYGULANCAK HUKUKUN OBJEKTİF ÖLÇÜTLERE
DAYANILARAK BELİRLENMESİ 32
A) ESNEK OLMAYAN YÖNTEMLERE GÖRE OBJEKTİF AKİT
STATÜSÜNÜN BELİRLENMESİ İ...33
i.- Akdin Yapıldığı Yer Hukuku 33
2.-İfa Yen Hukuku 34
3.- Hâkimin Hukukunun Uygulanması 36
4.- Taraflara İlişkin İrtibatlara Dayanılarak Objektif Akit
Statüsünün Belirlenmesi 37
B) ESNEK YÖNTEMLERE GÖRE OBJEKTİF AKİT
STATÜSÜNÜN BELİRLENMESİ 39
§ 5. AKDE UYGULANACAK HUKUKUN BELİRLENMESİNDE BAŞVURULAN YÖNTEMLERİN SATIM AKDİ
BAKIMINDAN DEĞERLENDİRİLMESİ 42
I-TİCARÃ SATIM AKDİ 42
H- TİCARÃ OLMAYAN SATIM AKDİ 43
§ 6. AKİT STATÜSÜNÜN UYGULAMA ALANI 44
I- AKİT STATÜSÜNÜN KAPSAMINA GİREN HALLER 44
A) AKDİN KURULUŞU 44
B) İRADE BOZUKLUĞU HALLERİ ve AKDİN KURULUŞU İLE
İLGİLİ OLAN DİĞER GEÇERLİK HALLERİ 46
C) AKİT ÖNCESİ SORUMLULUK (Culpa in Contrahendo) 48
D) SATIM AKDİNİN ASLÃ GEÇERLİĞİ 49
1.- Akit Statüsünün Uygulanması 50
2.- Diğer Kanunların İstisnaî Müdahalesi 50
a) Hâkimin Hukukunun Müdahalesi 51
b) Akdin Yapıldığı Yer Hukukunun Müdahalesi 51
c) İfa Yeri Hukukunun Etkisi 51
VIII
d) Diğer İsitisnaî Durumlar 52
E) BORÇLARIN İFASI 52
F) SATIM AKDİNİN HÜKÜM VE SONUÇLARİ 55
1.- Hasarın İntikali 55
2.- Akitten ve Haksız Fiilden Doğan Borçlar 56
3.- Alacağın Devri .....58
4.-Borcun Devri 58
G) SATIM AKDİNİN YORUMU 58
H) SATIM AKDİNDEN DOĞAN BORÇLARIN SONA ERMESİ 61
1.- Sonradan Ortaya Çıkan İfa İmkânsızlığı 61
2.- Yenileme (Tecdit) 61
3.-İbra 62
4.- Alacaklı ve Borçlu Sıfatlarının Birleşmesi 62
5.- Takas 63
6.- Zamanaşımı 65
H- AKİT STATÜSÜNÜN KAPSAMI DIŞINDA KALAN
HALLER , 66
A) EHLİYET 66
B) AKDİN ŞEKLİ 68
C) TEMSİL 70
D) MÜLKİYETİN DEVRİ 72
§ 7. AKİT STATÜSÜNÜN UYGULANMASINI SINIRLAYAN
HALLER 76
I- KAMU DÜZENİ 76
n- DOĞRUDAN UYGULANAN KURALLAR 78
§ 8. MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKUN BAZI GENEL
PROBLEMLERİNİN UYGULANACAK HUKUKUN TAYİNİ
SORUNUNU ETKİLEMESİ 82
I- VASIFLANDIRMA 82
H-ATIF 86
HI- KANUNA KARŞI HİLE 88
A) HUKUK SEÇİMİ HALİNDE 91
B) HUKUK SEÇİMİNİN OLMADIĞI HALLERDE 93
İkinci Bölüm MİLLETLERARASI SÖZLEŞMELER REJİMİ
§ 1. YEKNESAKLIK İHTİYACI 95
§ 2. MİLLETLERARASI SÖZLEŞMELERİN GETİRDİĞİ
DÜZEN 97
IX
X
/- MADDÃ HUKUK SÖZLEŞMELERİ 97
A) YEKNESAK SATIM HUKUKU HAKKINDA 1 TEMMUZ 1964
TARİHLİ SÖZLEŞMELER 97
1.- Ön Açıklamalar 97
2.- Sözleşmelerin Uygulama Alanı 98
3.- Yeknesak Sözleşmeler ile Milletlerarası Özel Hukuk
Kuralları Arasındaki İlişki 98
B) MADDÃ TAŞINIR MALLARIN MİLLETLERARASI SATIMI
KONUSUNDA ZAMANAŞIMINA İLİŞKİN 14 HAZİRAN 1974
TARİHLİ NEW YORK SÖZLEŞMESİ (ve Bu Sözleşmede
Değişiklik Yapan 11 Nisan 1980 Tarihli Viyana Protokolü)... 101
1.- Ön Açıklamalar 101
2.- Sözleşmenin Uygulama Alanı 102
3.- Sözleşme ile Milletlerarası Özel Hukuk Kuralları
Arasındaki İlişki 103
4.- Sözleşmenin Uygulanmasının İhtiyarî Olması 104
5. - Sözleşmenin Kapsam ı Dışında Kalan Satımlar 104
6.- Sözleşmenin Değerlendirilmesi 105
C) 11 NİSAN 1980 TARİHLİ EMİTANANIN
MİLLETLERARASI SATIŞINA İLİŞKİN BİRLEŞMİŞ
MİLLETLER SÖZLEŞMESİ (Viyana Sözleşmesi) 105
1.- Ön Açıklamalar 105
2.- Viyana Sözleşmesinin Uygulanmasına İlişkin Şartlar 107
a) Tarafların İş Yerlerinin Farklı Ãkit Devletlerde
Bulunması m.HI(a)) 107
b) Milletlerarası Özel Hukuk Kurallarının Ãkit Bir Devlet
Hukukunun Uygulanacağını Göstermesi (m.l/I(b)) 108
c) Viyana Sözleşmesinin M. lll(a) ve (b) Hükümleri
Karşısında Sözleşmenin İhtilâf Kuralları ile İlişkisi 110
d) Sözleşmenin 95 \′inci Maddesi ile Getirilen Çekince
Koyma İmkânı 110
3.- Sözleşmenin Satım Türleri ve Satıma Konu Olacak Mallar
Bakımından Uygulama Alanı 112
a) Sözleşmenin Kapsamı Dışında Kalan Satımlar 112
aa) Tüketci satışları , 113
bb) Açık arttırma yoluyla yapılan satışlar 113
cc) Cebrî icra yoluyla gerçekleştirilen veya kamu otoriteleri
tarafından (hâkim kararı ile) yapılan satışlar 113
b) Satımı Sözleşmenin Kapsamı Dışında Tutulan Emtia 114
c) Sözleşmenin Uygulanması Bakımından Satım Akdi
Olarak Kabul Edilecek Akitler 114
4.- Sözleşmenin Uygulanmasının İhtiyarî Olması 114
5.- Viyana Sözleşmesinin Boşlukları 115
D) EMTİANIN MİLLETLERARASI SATIMI KONUSUNDA TEMSİLE İLİŞKİN 17 ŞUBAT 1983 TARİHLİ CENEVRE
SÖZLEŞMESİ 116
1.- Ön Açıklamalar 116
2.- Sözleşmenin Uygulama Alanı 117
a) Sözleşmenin Konu Bakımından Uygulama Alanı 117
b) Sözleşmenin Coğrafî Bakımdan Uygulama Alanı 118
3.- Sözleşme ile Milletlerarası Özel Hukuk Kuralları
Arasındaki İlişki 119
4.- Sözleşmenin 28\′inci Maddesindeki Çekince ve Etkisi 120
5.- Sözleşmenin Uygulanmasının İhtiyarî Olması 120
6.- Cenevre Sözleşmesinin Boşlukları 120
7.- Sözleşmenin Değerlendirilmesi 122
II- UYGULANACAK HUKUKA İLİŞKİN SÖZLEŞMELER.. 122 A) MADDÃ TAŞINIR MALLARIN MİLLETLERARASI SATIMINA UYGULANACAK HUKUK HAKKINDA
15 HAZİRAN 1955 TARİHLİ LA HAYE SÖZLEŞMESİ 122
/.- Ön Açıklamalar 122
2.- Sözleşmenin Uygulama Alanı 124
3.- Sözleşme Uyarınca Yetkili Hukuk 126
a) Sübjektif Bağlama 126
b) Objektif Bağlama 126
aa) İlke-satıcımn hukuku 126
bb) Alıcının hukukunun uygulandığı istisnaî haller 127
cc) Borsalarda ve açık arttırma yoluyla yapılan
satışlarda uygulanacak hukuk 127
dd) Teslim edilen malların muayenesi ve muhafaza
tedbirlerine uygulanacak hukuk 128
4.- Uygulanacak Hukukun Kapsamı Dışında Kalan Haller.... 128
- a) Ehliyet \′. 129
b) Şekil 129
c) Satımın Taraflar Dışında Kalan Bütün Kişiler
Bakımından Etkileri 129
d) Mülkiyetin Devri 129
XI
XII
5.- Sözleşmeye Uyarınca Yetkili Olan Hukukun
Uygulama Alanı 130
6.- Sözleşmenin Milletlerarası Özel Hukukun Bazı Genel
Problemleri Karşısında Yaklaşımı 131
a) Atıf. 131
b) Kamu Düzeni 131
7.- Sözleşmenin Evrensel Karakteri 131
B) MADDÃ TAŞINIR MALLARIN MİLLETLERARASI
SATIMINDA MÜLKİYETİN DEVRİNE UYGULANACAK
HUKUK HAKKINDA 15 NİSAN 1958 TARİHLİ
LA HAYE SÖZLEŞMESİ 132
/.- Ön Açıklamalar 132
2.- Sözleşmenin Uygulama Alanı 132
3.- Sözleşme Uyarınca Yetkili Hukuk 132
a) Taraflar Arasındaki İlişkiler Bakımından Mülkiyetin
Devrine Uygulanacak Hukuk 132
b) Mülkiyetin Devrinin Üçüncü Kişiler Bakımından
Etkileri 133
c) Kazanılmış Haklar 134
4.- Sözleşmenin Milletlerarası Özel Hukukun Bazı Genel
Problemleri Karşısında Yaklaşımı 134
a) Atıf. 134
b) Kamu Düzeni 134
5.- Sözleşmenin Evrensel Karakteri 134
6.- Sözleşmenin Değerlendirilmesi 135
C) AKDİ BORÇLARA UYGULANACAK HUKUK HAKKİNDA
19 HAZİRAN 1980 TARİHLİ AET SÖZLEŞMESİ
(Roma Sözleşmesi) 135
1.- Ön Açıklamalar 135
2- Sözleşmenin Uygulama Alanı 136
3- Sözleşme Uyarınca Yetkili Hukuk 138
a) Sübjektif Bağlama 138
aa) Hukuk seçiminin şekli 138
bb) Kısmî seçim imkânı 139
cc) Hukuk seçininin zamanı 139
del) Hukuk seçiminin sınırları 140
b) Objektif Bağlama 140
aa) En sıkı irtibatlı hukuk 140
bb) Karineler 141
aaa) Karakteristik edim borçlusunun hukuku , 141
bbb) M. 4/[H\′de yer alan karine (taşınmazın
bulunduğu yer hukuku) 143
ccc) M. 4/IV\′de yer alan karine 144
cc) Karinelerin uygulanmadığı haller 144
c) Belirli Akit Tipleri ve Akdî İlişkilere Uygulanacak
Hukuk i 46
aa) Tüketici akitlerine uygulana\′ ak hukuk 146
bb) Bireysel iş akitlerine uygulanacak hukuk 148
cc) Alacağın devrine uygulanacak hukuk 149
dd) Halefiyet , 149
4.- Yetkili Hukukun Kapsamı Dışında Kalan Haller 150
a) Ehliyet , 150
b) Usûl ve İspata İlişkin Sorunlar 150
5.- Yetkili Hukukun Uygulama Alanı 151
a) Akdin Kuruluşu ve Aslî Geçerliği 151
b) Akdin Şekli 152
c) Akdin İfası , 154
d) Diğer Konular 154
6.- Sözleşmenin Milletlerarası Özel Hukukun Bazı Genel
Problemlerine Yaklaşımı 155
a) Atıf. 155
b) Kamu Düzeni 155
c) Doğrudan Uygulanan Kurallar 156
aa) Hâkimin kanununun doğrudan uygulanan kuralları.... 156
bb) Üçüncü bir ülkenin doğrudan uygulanan kuralları 157
d) Kanuna Karşı Hile 159
7.- Sözleşmenin Uygulanması ve Üye Devletlerde
Yürürlüğe Girmesi 160
D) TAŞINIR MALLARIN MİLLETLERARASI SATIMINA UYGULANACAK HUKUK HAKKINDA 22 ARALIK 1986
TARİHLİ LA HAYE SÖZLEŞMESİ 162
1.- Ön Açıklamalar 162
2.- Sözleşmenin Uygulama Alanı 164
a) Coğrafî Bakımdan Uygulama Alanı 164
b) Satım Türleri Bakımından Sözleşmenin Uygulama
Alanı .168
aa) Sözleşmenin kapsamına giren satışlar , 168
bb) Sözleşmenin kapsamı dışında kalan satışlar 169
XIII
3.- Sözleşmeye Göre Uygulanacak Hukukun Belirlenmesi 171
a) Sübjektif Bağlama 171
aa) Hukuk seçiminin şekli 171
bb) Kısmî hukuk seçimi 172
cc) Hukuk seçiminin zamanı 173
dd) Hukuk seçiminin esasına ve geçerliğine
uygulanacak hukuk 173
b) Objektif Bağlama 174
aa) İlke-saîıcının hukuku 175
bb) Alıcının hukuku lehine istisnalar 175
cc) Daha yakın irtibat istisnası 176
dd) Daha yakın irtibat formülüne çekince konması 177
ee) Viyana sözleşmesi lehine getirilen sınırlama 178
c) Açık Arttırma ile Yapılan Satışlar ve Emtia Borsaları
ile Diğer Borsalarda Yapılan Satışlar 179
d) Uygulanacak Hukuk Bakımından Sözleşmenin
Getirdiği Sistemin Özeti 179
e) Satım Akdinin Şekline Uygulanacak Hukuk 180
4.- Uygulanacak Hukukun Kapsamı Dışında Kalan Haller.... 181
a) Ehliyet 181
b) Temsil 182
c) Mülkiyetin Devri 182
d) Satımın Taraflar Dışındaki Kişiler Bakımından Etkileri 183
e) Tahkim ve Yetkili Mahkemeye İlişkin Anlaşmalar 183
5.- Uygulanacak Hukukun Kapsamı 184
a) İlke (m.12) 184
aa) 12\′nci maddenin (a, b, c, ve d) bentleri 184
bb) Mülkiyeti muhafaza kayıtları (m. 12l(e)) 184
cc) Akdin ifa edilmemesinin sonuçları (m. 12l5(f)) 185
dd) Borçların sona erme nedenleri ve zamanaşımı
(m.l2(g)) 186
ee) Akdin hükümsüzlüğünün sonuçlan (m. 12(h)) 187
b) Akdin Kuruluşu ve Aslî Geçerliği 187
c) Yetkili Hukukun Uygulama Alanını Sınırlayan İstisna-
Mallann Muayene Yeri Hukuku 188
6.- Sözleşmenin Milletlerarası Özel Hukukun Bazı Genel
Problemleri Karşısında Yaklaşımı 189
a) Atıf. 189
aa) Atfın reddi 189
XIV
bb) Devlet dışı bir hukukun seçimi 190
b) Doğrudan Uygulanan Kurallar 191
c) Kamu Düzeni 192
7.- Sözleşmenin Uygulanması ve Yürürlüğe Girmesini
İlgilendiren Bazı Sorunlar 192
a) Sözleşmenin Evrensel Uygulanması 192
b) 1986 La Haye Sözleşmesi ile 1955 La Haye Sözleşmesi
Arasında Çıkabilecek ihtilâflar 193
c) Sözleşmenin Yorumu 193
d) Sözleşmenin Zaman Bakımından Uygulanması 193
e) Federal veya Hukuku Birleştirilmemiş Bir Devlet
Hukukunun Sözleşme Tarafından Uygulanacak
Hukuk Olarak Gösterilmesi .... 194
f) Birden Çok İş Yerinin Bulunması veya İş Yerinin Hiç
Bulunmaması Halinde Hangi Hukukun Uygulanacağı
Sorunu 194
g) Sözleşmenin Konuya İlişkin Diğer Sözleşmeler ile
İlişkisi 195
h) Viyana Sözleşmesine Tanınan Öncelik 195
8.- Sözleşmenin Değerlendirilmesi 196
§ 3. SATIMA İLİŞKİN MİLLETLERARASI SÖZLEŞMELERİN
KARŞILIKLI UYGULAMA ALANLARI 196
I- 1955 LA HAYE SÖZLEŞMESİ İLE 1964 YEKNESAK
SATIM SÖZLEŞMELERİ 197
II- 1955 LA HAYE SATIM SÖZLEŞMESİ İLE 1986
LA HAYE SATIM SÖZLEŞMESİ 198
m- 1964 LA HAYE YEKNESAK SATIM
SÖZLEŞMELERİ ve 1980 VİYANA SÖZLEŞMESİ 198
IV- 1986 LA HAYE SÖZLEŞMESİ ve 1980 VİYANA
SÖZLEŞMESİ 199
V- 1986 LA HAYE SÖZLEŞMESİ ve 1980 ROMA
SÖZLEŞMESİ 203
VI-1983 CENEVRE TEMSİL SÖZLEŞMESİ İLE 1974
ZAMANAŞIMI SÖZLEŞMESİNİN VİYANA
SÖZLEŞMESİ KARŞISINDA UYGULAMA ALANI 204
VH-1983 CENEVRE TEMSİL SÖZLEŞMESİ İLE 1974
ZAMANAŞIMI SÖZLEŞMESİNİN 1986 LA HAYE
SÖZLEŞMESİ KARŞISINDA UYGULAMA ALANI 205
VIII- 1980 ROMA SÖZLEŞMESİ ve 1980 VİYANA
SÖZLEŞMESİ
.205
Üçüncü Bölüm
TÜRK HUKUKUNDA SATIM AKDİNE UYGULANACAK
HUKUK
§ 1. MÖHUK\′DAN ÖNCEKİ DURUM 207
I-EHVK ve AKDE UYGULANACAK HUKUK 207
II- EHVK. M. 4 KARŞISINDA İRADE MUHTARİYETİ
İLKESİ , 208
m- EHVK.M. 4 ve HUKUK SEÇİMİNİN BULUNMADIĞI
HALLERDE AKDE UYGULANACAK HUKUK 210
§ 2. MÖHUK\′un GETİRDİĞİ SİSTEM 210
I- SATIM AKDİNE UYGULANACAK HUKUKUN
BELİRLENMESİ 211
A) SÜBJEKTİF BAĞLAMA 211
1.- İrade Muhtariyeti İlkesi.,.. 211
a) Hukuk Seçiminin Yapılış Şekli 212
b) Hukuk Seçiminin Zamanı... 214
c) Kısmî Hukuk Seçimi 214
d) Hukuk Seçiminin Geçerliği 214
2.- İrade Muhtariyeti İlkesinin Satım Akdi Bakımından
Değerlendirilmesi 215
B) OBJEKTİF BAĞLAMA 217
1.- İfa Yeri Hukuku 218
a) İfa Yerinin Tespiti , 218
b) Borcun Birden Çok Yerde İfa Edilmesi Halinde İfa
Yerinin Tespiti Sorunu 220
c) Borcun Bir Yapmama Borcu Olması Halinde İfa
Yerinin Tespiti Sorunu 221
d) \"İfa Yeri Hukuku\" Bağlama Noktasının Tahlili 221
2.- Karakteristik Edimin İfa Yeri Hukuku 222
a) Satım Akdinde Karakteristik Edim 222
b) Satıcının Teslim ve Mülkiyeti Devir Borcunu İfa
Edeceği Yer 224
aa) Teslim borcunun ifa yerinin belirlenmesinde
dikkate alınacak hususlar 224
XVI
bb) Mesafeli satışlarda teslim borcunun ifa yerinin
belirlenmesi 227
aaa) Satıcının teslim borcunun ifa yerini varma
limanına nakleden ticarî kayıtlar 228
bbb) Teslim borcunun ifa yerini yükleme limanına
nakleden ticarî kayalar 229
ccc) Malın bulunduğu yerde teslimini öngören
ticarî kayıtlar 230
ddd) Milletlerarası ticarette kullanılan diğer kayıtlar 231
3.- En Yakın İrtibatlı Hukuk 235
C) MÖHUK. M.24\′ün DEĞERLENDİRİLMESİ 236
H- SATIM AKDİNE UYGULANACAK HUKUKUN
KAPSAMI 238
A) UYGULANACAK HUKUKUN KAPSAMINA GİREN
HALLER 239
1.- Satım Akdinin Kurulusu 239
2.- İrade Sakatlığı Halleri 239
3.- Akit Öncesi Sorumluluk 240
4.- Satım Akdinin Aslî Geçerliği 240
a) Hukuk Seçimine İlişkin Anlaşmanın Geçerliği 240
b) Bizatihi Satım Akdinin Aslî Geçerliği 241
5.- Satım Akdinden Doğan Borçların İfası 241
6.- Satım Akdinin Hüküm ve Sonuçları 242
a) Hasarın İntikali 243
b) Akitten ve Haksız Fiilden Doğan Talepler 244
c) Alacağın Devri 244
d) Borcun Devri 245
7.- Satım Akdinin Yorumu 245
8.- Satım Akdinden Doğan Borçların Sona Ermesi 247
a) Sonradan Ortaya Çıkan İfa İmkânsızlığı 247
b) Yenileme 247
c)İbra 248
d) Alacaklı ve Borçlu Sıfatlarının Birleşmesi 248
e) Takas 248
f) Zamanaşımı.... 249
B) SATIM STATÜSÜNÜN UYGULAMA ALANI DIŞINDA
KALAN HALLER 250
1.- Satım Akdinin Bazı Veçheleri 250
a) Ehliyet 250
XVII
b) Şekil 251
c) Temsil 252
d) Mülkiyetin Devri 252
2.- Bazı Satım Tipleri 253
a) Taşınmaz Malların Satışı : 253
b) Gemi ve Uçak Satışları 254
c) Pazar, Sergi ve Borsalardaki Satışlar 256
d) Resmî Arttırma ile Yapılan Satışlar 256
e) Tüketici Satışları 259
C) SATIM STATÜSÜNÜN UYGULANMASINI SINIRLAYAN
HALLER 263
/.- Kamu Düzeni 263
2.- Doğrudan Uygulanan Kurallar 267
D) MİLLETLERARASI ÖZEL HUKUKUN BAZI GENEL
PROBLEMLERİNİN SATIMA UYGULANACAK
HUKUKUN TAYİNİ SORUNUNU ETKİLEMESİ 271
/.- Vasıflandırma 271
2.-Atıf 273
SONUÇ 275
BİBLİYOGRAFYA 279
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı