Taraf Teşkili Dava Ehliyeti - Davaya Vekalet
Taraf Teşkili Dava Ehliyeti - Davaya Vekalet
Orhan YENER
Sayfa Sayısı
:
235
Kitap Ölçüleri
:
21x18 cm
Basım Yılı
:
1997
ISBN NO
:
9789754641005
ÖNSÖZ Hukuk ve Ceza Davalarında daima bir davacı-şikayetçi-müşteki-yakı-nan-kıygın ve karşı tarafta davalı-sanık-ya da sanıklar bulunmaktadır. Hukuk mahkemelerinde hakim iki tarafı usulen davet ettikten sonra, davanın esasına girer. Burada davayı açan bir kişi bulunmaktadır. Ceza davalarında ise, davacı ile müşteki her zaman aynı değildir. Şahsi olmayan davalarda C. savcısı davayı gerekirse açar ya da şikayet üzerine tahkikat yapar, gerekli görmezse takipsizlik karan verir. Şahsi veya kamu davasında dayalı "ben davalı değilim" diyemez ve davaya gelmemezlik edemez. Zorla getirilir. İcabında tutuklanır. Hukuk davalarında tarafeyn teşkili esaslı merasimdendir. Aynı şekilde gerek hukuk ve gerekse ceza davalarında yakınan kişi ile mağdur ile davalı yani sanık bulunmaktadır. Taraflar yani davacı ve davalı olan kişiler birden çok olabilir. Bir ceza davasında birçok müşteki olduğu gibi, birçok sanık bulunabilir. Hukuk davasında da davacı ve davalı birden çok olabilir. Dava sonunda bilhassa hukuk davalarında davalı ve davacı aynı şahıs olursa*, dava son bulur. Davacı ölüpde tek mirasçı davalı olursa dava sona erer. Davada birbiriyle çekişme halinde olan iki kişi yoksa, burada çekişmesiz yargıdan bahsedilir. Evlenmeye izin gibi, hasımsız veraset davası gibi. Davacı, hukuk davasında davalı veya davalıların kimler olduğunu gösterir. Bunlar arasında davaya devam edilir. Şahsi davacı veya sonradan müda-hil olan müşteki, sanığın kim olduğunu baştan söyleyeceklerdir. Dava bunlar arasında devam edecektir. Konu hakkında teorik bilgiler dışında, yüksek yargıtaym konu ile ilgili içtihatlarına, daire ve genel kurulu kararlan ile, içtihadı birleştirme kurulunun kararlarına da yer verilmiştir. Kitap mükemmellik iddiasında değildir. Uygulayıcıya, hukuk ve ceza davalarında tarafların kim olacağı, bunların ehliyeti ve ilgili içtihatlara yer verilmiş olmakla, ışık tutulmaya çalışılmıştır. Takdir okuyucudan, tevfık ve hidayet allahtandır. Okuyucuya faydalı olmasını diler, saygılarımı sunarım. Orhan YENER Em. Hâkim İÇİNDEKİLER-1-HUKUK TARAFLAR (UYGULAMADA) BİRİNCİ KISIM-Tarafların Ehliyeti Madde: 38. (HUMK) 19 Madde: 39. " 26 Madde: 40. " 31 Madde: 41. " 32 Madde: 42. " 32 İKİNCİ KISIM (Tarafların taaddüdü, davanın tefriki ve tevhidi) 41 Madde: 43. (HUMK) 41 Madde: 44. " 43 Madde: 45. " .′ , 44 Madde: 46. " 51 Madde: 47. " ′. 51 Madde: 48. " 52 ÜÇÜNCÜ KISIM (Davanın ihbarı) 53 Madde: 49. (HUMK) 53 Madde: 50. " 55 Madde: 51. " 56 Madde: 52. " 57 DÖRDÜNCÜ KISIM (Üçüncü şahsın müdahalesi) 57 Madde: 53. (HUMK) 57 Madde: 54. " 60 Madde: 55. " 62 Madde: 56. " 62 Madde: 57. " , 62 Madde: 58. " 66 DÖRDÜNCÜ FASİL (İki taraf vekilleri) 66 Madde: 59. (HUMK) 66 Madde: 60. " 67 Madde: 6i. " 67 Madde: 62. " 69 Madde: 63. (HUMK) 70 Madde: 64. " : 73 Madde: 65. " 74 Madde: 66. " 74 Madde: 67. " 74 Madde: 68. " 77 Madde: 69. " 78 Madde: 70. " 79 Madde: 71. " 79 TARAFLARIN TEŞKİLİNDE ANA KURAL VE ESASLAR (TEORİDE) I - NİZALI KAZAYA TABİ İŞLERDE TARAFLARIN TEŞKİLİ 81 A - Nizalı Kazaya Tabi İşlerde Taraf Teşkilinin Zaruri ve Mecburi Olduğu 81 B - İstisnalar-Taraf Teşkil Edilmeksizin Evrak Üzerinde Karar Verilmesi 81 a) İhtiyati Tedbir (HUMK. 101-103 maddeler) 82 b) İhtiyati Haciz (İİK. 257-268 maddeler) 82 c) İcra Fşlerinde Şikayet (İİK. 16-19 maddeler) 82 d) Hukuk Usulünün 477. Maddesi 83 e) Koruma Heyetlerinin Kararlarına İtiraz, Çiftçi Mallarını Koruma Kanunu Md.26 83 II - NİZASIZ KAZAYA TABİ İŞLERDE TARAFLARIN TEŞKİLİ 83 1 - Genel Düşünceler 83 2 - Birçok Kanunlarda Nizasız Kazaya Dair Muhakeme Usuller 83 3 - Ana Kaide-Nizasız Kazaya Tabi İşlerde Taraf Teşkiline Lüzum Olmadığı 84 A- Genel Bilgiler 84 B - Evrak Üzerinde Karar Verilebilecek Nizasız Kaza İşleri 84 C - Tahkikat Yapıldıktan Sonra Karar Verilecek Nizasız Kaza İşleri 84 GERÇEK KİŞİLERİN TARAF EHLİYETİ 1 - Her Gerçek Kişinin Taraf Ehliyeti Vardır 85 2 - Ölüm İle Ehliyet Son Bulur 85 DAVA AÇILDIKTAN SONRA TARAFLARDAN BİRİNİN ÖLMESİ a) Yalnız Öleni İlgilendiren Davalar 86 b) Mirasçıları İlgilendiren Davalar 86 aa) Mirasçılara Geçmeyen Haklara İlişkin Davalar 86 bb) Mirasçılara Geçen Haklara İlişkin Davalar 87 c) Ölen Tarafın Mirasçılarının Davaya Devam Etmesi 87 d) Tarafın Hüküm Verildikten Sonra Ölmesi 88 TÜZEL KİŞİLERİN TARAF EHLİYETİ 1 - Özel Hukuk Tüzel Kişileri 89 a) Tüzel Kişilerin Taraf Ehliyeti Bulunmaktadır 89 b) Tüzel Kişiliğin Son Bulması ile Taraf Ehliyetide Son Bulur 89 c) Dava Sırasında Tüzel Kişiliğin Son Bulması 90 2 - Kamu Tüzel Kişilerinin Taraf Ehliyeti.... 90 a) Devlet Tüzel Kişiliğinin Taraf Ehliyeti 90 b) Ayrı Kamu Tüzel Kişiliği Olan Genel Müdürlüklerin Taraf Ehliyeti 91 c) İl Özel Daireleri, Köyler ve Belediyelerin Taraf Ehliyeti 91 d) İktisadi Devlet Teşekküllerinin Taraf Ehliyeti 91 e) Kamu Tüzel Kişiliğinin Sona Ermesi 91 TÜZEL KİŞİLİĞİ BULUNMAYAN TOPLULUKLARIN TARAF EHLİYETİDE YOKTUR 1 - Genel Bilgi 92 2 - Adi Ortakhğın-Şirketin Taraf Ehliyeti Yoktur 92 a) Genel Bilgi 92 b) Adi Ortaklık Tarafından Dava Açılması 92 c) Adi Ortaklığa Karşı Dava Açılması 92 aa) Davanın Mevzuu Paradan Gayri Bir Şey İse 92 bb) Davanın Mevzuu Para İse 92 3 - Donatma İştirakinin Taraf Ehliyeti Yoktur 93 4 - Miras Şirketinin Taraf Ehliyeti Yoktur 93 a) Mirasçılar Tarafından Dava Açılması 93 aa) Mirasçıların Birlikte Dava Açmaları Gerekir 93 bb) Mirasçıların Birlikte Dava Açmaları Kuralının İstisnaları 93 1 - Mirasçılardan Yalnız Birinin veya Birkaçının Dava Açmış Olması 93 2 - Bir Mirasçının Yalnız Kendi Payına İsabet Eden Hisse İçin Dava Açması 94 II - Bazı Mirasçıların Davayı Takip Etmemesi 94 III -Dava Dosyasının Yokolması Halinde 94 IV-Mirasçıların İçlerinden Birini Görevlendirmeleri 94 V - Mirasçıların Birbirlerine Karşı Dava Açmaları 94 VI -Özel Bir Kanun Hükmü Bulunması 94 VII-Terekeye İlişkin Olmayan Davalar 94 b) Mirasçılara Karşı Dava Açılması 94 aa) Konusu Paradan Başka Birşey Olan Davalar 95 bb) Konusu Para Alacağı Olan Davalar 95 c) Terekeye Temsilci Atanmış Olması 95 aa) Terekeye Ait Davaları Açıp, Takip Etmek Yetkisi Yalnız Tereke Temsilcisine Aittir 95 bb) Terekeye Temsilci Atanmışsa. Miras Şirketine Açılacak Davalar Bakımından Tefrik Gerekir 95 I - Davanın Mevzuu Paradan Başka Birşeyse 95 II - Davanın Mevzuu Paraysa 96 d) Vasiyeti Tenfiz Memuru 96 e) Mirasın Taksiminden Sonra 96 5 - Kat Malikleri Kurulunun Taraf Ehliyetide Yoktur 96 V - İflas Masasının Taraf Ehliyeti 96 VI -Taraf Ehliyeti Dava Şartıdır 97 SULH DAVALARINDA TARAFLAR ASLİYE HUKUK DAVALARINDA TARAFLAR Tapu İptali Davaları 110 İcra-İflâs Yasasından Doğan Asliye Hukuk Davaları 1 10 Hukuk Usulü Muhakemeleri Yasasından Doğan Tedbirler 1 10 Kamulaştırma Yasasıyla İlgili Davalar 1 10 Kamulaştırilmaksızın Taşınmaza El Konulmasıyla İlgili Davalar 1 ! 1 Kooperatif Ortaklığından Çıkarılma Kararına İtiraz Davası i 12 Tahkim Yolu ile Açılan Davalar 112 Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununda Taraf Teşkili ile İlgili İçt 112 Hukuk Davalarında Dava Ehliyeti , 129 Gerçek Kişilerin Dava Ehliyeti 129 Mahdut-Smırlı Dava Ehliyetine Sahip Olanlar 129 Kişiye Sıkı Olarak Bağlı Haklarla İlgili Davalarda !29 Bir Meslek ve San′atın Gerektirdiği İşlemlerle İlgili Davalarda 130 Tasarruf Hakkı Kendilerine Bırakılan Mallarla İlgili Davalarda 130 Mümeyyiz Küçük ve Mahcurların Dava Ehliyetinin Kapsamı 130 Mümeyyiz Küçük ve Mahcurların Dava Ehliyeti Olmayan Haller 130 Dava Ehliyeti Olmayanlar (Tam Ehliyetsizler) 131 Kanuni Temsilcinin Dava Ehliyeti Olmayan Tarafı Davada Temsili..... 13 1 Dava Ehliyeti Olmayan Adına Dava Açılması ...f ...131 Kanuni Temsilcinin Davadaki Durumu 132 VELİ.Ana-Baba. Velayet Hakkı Ana-Babadan Yalnız Birinde ise 132 Velayet Baba ve Anada Yani Her İkisinde İse 133 Çocuğun Dava Sırasında Reşit Olması 134 Evlat Edinen-VASİ-KAYYIM-İdare Kayyımlığı- Temsil Kayyımlığı 135 Kendisine Kanuni Müşavir Atanan Kimsenin Dava Ehliyeti 136 Genel Bilgi-İdare Müşaviri. İştirak Müşavirliği 136 Kanuni Müşavirliğin Sona Ermesi 136 Dava Ehliyeti Dava Şartıdır 137 Dava Ehliyeti Olmayan Şahsın Dava Açması 137 Dava Ehliyeti Olmayan Şahsa Karşı Dava Açılması 137 Tarafın Dava Sırasında Dava Ehliyetini Kazanması 138 Dava Sırasında Bir Tarafın Dava Ehliyetini Kaybetmesi 138 Dava Ehliyeti Gözetilmeden Hüküm Verilmiş ve Kesinleşmiş Olması 138 Gerçek Kişilerin Dava Ehliyeti ile İlgili İçtihatlar. 138 TÜZEL KİŞİLERİN DAVA EHLİYETİ VE DAVADA TEMSİLİ Genel Bilgi ^ 146 Özel Hukuk Tüzel Kişilerinin Dava Ehliyeti ve Temsili.....′. 146 Kamu Tüzel Kişilerinin Dava Ehliyeti ve Temsili 147 Devletin Taraf Bulunduğu Davalar 147 Hazine Avukatı Bulunan Yerlerde 148 Hazine Avukatı Bulunmayan Yerlerde 148 Ayrı Kamu Tüzel Kişiliği Olan Genel Müdürlüklerin Taraf Bulunduğu Davalar. İl Özel İdarelerinin Dava Ehliyeti 149 Belediyelerin Dava Ehliyeti 149 Köyün Dava Ehliyeti 149 Vakıfların Dava Ehliyeti 150 İktisadi Devlet Teşekküllerinin Dava Ehliyeti 150 Dava Ehliyeti Dava Şartıdır 150 Tüzel Kişilerde Dava Ehliyeti ve Davada Temsili ile İlgili İçtihatlar.. 150 Taraf Sıfatı. Davacı Sıfatı-Davalı Sıfatı 153 Taraf Sıfatının Mahkemece İncelenmesi 156 Davacı Sıfatı ve Davalı Sıfatı ile İlgili İçtihatlar 157 Davacı Sıfatı ile Davayı Takip Yetkisinin Mukayesesi 158 Taraf Sıfatı Olmayan Kişinin Değişmesi 159 Davanın Diğer Dava Arkadaşlarına Teşmili 160 Taraflardan Birinin Ölmesi. Müddeabihin Temliki 160 Taraf Olan Tüzel Kişiliğin Sona Ermesi 161 Taraflardan Birinin İflâsı 161 DAVAYA VEKALET. Giriş-Vekil Tutmak Zorunlu Değildir 161 Davada Vekil Olabilecek Şahıslar 161 Özel Yasa Hükümlerine Göre Davada Temsilci Olarak Hareket Edebilecek Diğer Şahıslar 162 Davaya Vekâlet Ehliyeti Olmayan Şahsın Dava Takibi 163 Davaya Vekâlet Ehliyeti Olmayan Şahsın Dava Açması 163 Davaya Vekâlet Ehliyeti Olmayan Bir Şahsın Açılmış Bir Davayı Takibi 164 Vekâlet Verilmesi-Temsil Yetkisi Verilmesi 164 Vekâletname-Temsil Belgesi. Vekâletnamenin Şekli 164 Vekâletnamede Şekil Noksanı Bulunursa 165 Vekâletnamenin Mahkemeye Verilmesi 165 Bu Halde Yapılacak İşlemler 165 (Vekâletname Verilmemesi Halinde) 165 Vekâletnamesiz Dava Açılması 166 Davanın Birden Fazla Vekille Temsili 167 Davaya Vekâletin Sona Ermesi 167 Vekilin Azli ...168 Vekilin Ölümü-Meslekten Ayrılması-İşten Yasaklanması 169 Müvekkilin Ölümü 170 Müvekkil veya Vekilin İflâsı 170 Vekâleti Sona Erdirmeyen Haller 170 Vekille Takibedilen Davalarda Müvekkilin Durumu 171 Davaya Vekâlet ile İlgili İçtihatlar 171