Tam Zamanında Tedarik Sözleşmesi
Tam Zamanında Tedarik Sözleşmesi
Yakup KORKMAZ
Sayfa Sayısı
:
254
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2011
ISBN NO
:
9789754646207
GİRİŞ § 1. KONUNUN TAKDİMİ, ÖNEMİ, SINIRLANDIRILMASI VE TERMİNOLOJİ SORUNU I. Konunun Takdimi Bu çalışmanın konusunu, "Tam Zamanında Tedarik Sözleşmesi" teşkil etmektedir. Tam zamanında tedarik sözleşmesi, tam zamanında üretim sis¬teminde1 ana üretici (son üretici) ile ona parça tedarik eden tedarikçi arasın¬da yapılan bir sözleşmedir. Tam zamanında üretim kavramı ilk defa 196O′lı yıllarda kullanılmıştır. Gerçekten de, bu kavram, bir üretim tarzı olarak, ilk defa Japonya′da gemi sanayisinde kullanılmaya başlanmıştır. Çünkü söz ko¬nusu yıllarda Japonya′da çelik üretimi olağanüstü boyutlara ulaşmıştır. Hatta o yıllarda Japonya′da çelikteki üretim fazlası o kadar artmıştır ki, gemi üre¬ticileri, alıcılara üç gün içerisinde mal teslim eder duruma gelmişlerdir. Bu durum daha sonra sanayinin diğer alanlarına da yansımıştır. Bunun sonucun¬da Japonya′da tedarikçilerden tam zamanında (Just-in-Time) tedarik isteme uygulaması ortaya çıkmıştır. Bundan sonra çok parçalı üretim yapan otomo¬bil sektöründe de Just-in-Time bir sistem olarak uygulanmaya başlamıştır. Bununla birlikte, söz konusu alanda kullanılmasına rağmen, "Just-in-Time" kavramının, Japonca′da tam ve gerçek bir karşılığını bulmak mümkün değil¬dir2. Tam zamanında üretim sistemi ticarî hayatın özellikle gelişen üretim teknolojisinin ve şirketler arasındaki rekabetin sonucunda ortaya çıkmıştır. Bu sistem ilk defa 1970′li yıllarda Japonya′da Toyota şirketinde uygulan¬mış, daha sonra Amerika Birleşik Devletleri′nde ve Avrupa′da, son yıllarda da ülkemizde uygulanmaya başlanmıştır. Yeni bir üretim şekli olan tam za¬manında üretim sistemi; verimliliği artırması, sürekli iyileştirme metodunu benimsemesi ve israfı önlemesi açısından, küresel dünyada rekabetin yoğun olarak yaşandığı yüzyılımızda genel kabul görmüştür. Gerçekten de, dünya¬nın bugün içinde bulunduğu ekonomik kriz sebebiyle, çıkışın, ancak tam zamanında üretim ve buna bağlı olarak tam zamanında tedarik sistemi oldu¬ğunu söylemek bir kehanet olmasa gerekir. Bir üretim sistemi olarak tam zamanında üretim, asıl olarak işletme bili¬minin konusudur. Bu sebeple, işletme biliminde konu, üretim ve yönetim bakımından etraflıca incelenmiştir3. Bununla birlikte, ana üretici ile tedarikçi arasındaki sözleşme ilişkisinin niteliği, uygulanacak hukuk kurallarının tes¬piti ve ortaya çıkan veya çıkabilecek anlaşmazlıkların çözümü konusunda Türk hukukunda henüz bir çalışma yapılmamıştır. Hukukumuzda bu alanda bir boşluk bulunduğundan, yapılacak tez çalışması ile doktrin ve uygulama¬ya bir katkı sağlanması amaçlanmaktadır. II. Konunun Önemi Tam zamanında üretim sistemi, dünyanın 2008 ve sonrası yıllarda içinde bulunduğu küresel krize benzer bir ortamda, 1970′li yıllarda yaşanan eko¬nomik kriz sebebiyle ortaya çıkmış ve genel kabul görmüş bir üretim tarzı¬dır. Bu üretim sistemi, ortaya çıkışından sonra hızla dünyada kabul görmüş¬tür. Sözkonusu sistemden ortaya çıkan bir sözleşme olan tam zamanında te¬darik sözleşmesi, krize bir çare olarak kabul edilmiş bir modern sözleşme tü¬rüdür. Diğer taraftan, bu üretim sistemi sebebiyle rekabetin arttığı günümüz ekonomisinde sözleşme tarafları hem masraflarını azaltmakta, hem de uzun süreli sözleşmeler yaparak krizi daha az zararla atlatmaktadırlar. Tam zama¬nında tedarik sözleşmeleri özellikle otomotiv ve elektronik eşya üretiminde olduğu gibi tekrar eden üretimlerde sözkonusu olmaktadır. Tam zamanında tedarik sözleşmesi, henüz ülkemiz hukuku açısından in¬celenme konusu yapılmamıştır. Anılan durum bizi bu çalışmaya yönlendiren en önemli sebeptir. Sözkonusu sözleşmenin kanunda düzenlenmemiş olması, bu konuda çıkacak uyuşmazlıklara hangi hükümlerin uygulanması gerektiği hususunda bir problemle karşı karşıya kalmamıza sebep olmaktadır. Bu da tam zamanında tedarik sözleşmesinin hukukî niteliğinin belirlenmesinin ge¬rekliliğini ortaya koymaktadır. Bu sebeple, tam zamanında tedarik sözleşmetamî raklsinin benzer sözleşmelerle karşılaştırılması, tarafların yükümlülükleri ve söz¬leşmenin sona erme biçimi çalışmamızda ele alınan konulardır. III. Konunun Sınırlandırılması Tam zamanında tedarik sözleşmesinin bütün yönlerini ele alarak incele¬mek, bir monografinin boyutlarının çok üzerindedir. Gerçekten de, bu söz¬leşme ile ilgili bütün problemleri monografik bir çalışmada ortaya koymak, çözüm teklifleri sunmak - işin tabiatı gereği - mümkün değildir. Bu sebeple, tam zamanında tedarik sözleşmesinin incelendiği bu çalışmada mecburi ola¬rak konunun sınırlandırılması ihtiyacı ortaya çıkmaktadır. Her şeyden önce belirtmek gerekir ki, bu çalışma tam zamanında tedarik sözleşmesinin sadece borçlar hukuku ile ilgili yönünü kapsamaktadır. Tam zamanında tedarik söz¬leşmesiyle ilgili olarak imalâtçının sorumluluğu da incelenmesi gereken bir konudur. Ancak, imalâtçının sorumluluğunun da bu arada incelenmesi, mo¬nografik bir çalışmanın boyutlarının çok üzerindedir. Sözkonusu sebeple imalâtçının sorumluluğu4 konusu inceleme dışında tutulmuştur. Tam zamanında tedarik sözleşmesi, sözleşme özgürlüğü ilkesi çerçeve¬sinde kurulan bir sözleşmedir. Sözleşme özgürlüğü ilkesi, serbest rekabetin düzenlenmesine ilişkin olan, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun5 ile özel olarak düzenlenmiş ve sınırlanmış bulunmaktadır. Ancak re¬kabetin korunması müessesesi başlı başına monografik çalışmalara konu olabildiğinden, bu çalışmada Rekabetin Korunması Hakkında Kanun ile ilgi¬li durumlar inceleme konusu yapılmamıştır. Günümüz ticarî hayatında bir ürünün ortaya konulabilmesi için farklı ül¬kelerdeki tedarikçilerle çalışılabilmekte, sözleşmeler yapılabilmektedir. Bu sebeple, tam zamanında tedarik ile ilgili olarak ortaya çıkacak milletlerara-rası özel hukuk sorunları da çalışmanın kapsamı dışında bırakılmıştır. Çalışmamız bir "GİRİŞ", üç "BÖLÜM" ve "SONUÇ′tan meydana gel¬mektedir. Giriş′te tam zamanında tedarik sözleşmesi takdim edilmekte, bu sözleşmenin önemine ve terminolojiye kısaca yer verilmektedir. Birinci Bölüm′de, tam zamanında tedarik sözleşmesinin daha iyi anlaşı¬labilmesi için, bu sözleşmenin kaynağını oluşturan tam zamanında üretim sistemi incelenmektedir. Bu bölümde tam zamanında üretim sisteminin tarihî gelişimi, felsefesi, amaçlan ile fayda ve sakıncaları incelenmiştir. Çalışmanın ikinci bölümde öncelikli olarak tam zamanında tedarik söz¬leşmesinin bir tanımı yapılmakta ve unsurları ile özellikleri ayrıntılı olarak ele alınmaktadır. Daha sonra adı geçen sözleşmenin içerdiği diğer sözleşme tiplerine ait unsur ve özellikler incelenmektedir. Bununla birlikte, bu bölüm¬de, tam zamanında tedarik sözleşmesinin hukukî niteliği ve bu sözleşmeye uygulanacak hükümlere de yer verilmektedir. Yine bu bölümde sözleşmenin kurulması ve benzer bazı sözleşmelerle karşılaştırılarak farklılıklan ortaya konulmaktadır. Tam zamanında tedarik sözleşmesinin hüküm ve sonuçlarının incelendi¬ği üçüncü bölümde tarafların yükümlülükleri ile sözleşmenin sona ermesi ayrıntılı bir şekilde ele alınmaktadır. Nihayet, incelememiz sırasında vardığımız kanaatler toplu olarak Sonuç kısmında yer almaktadır. IV. Terminoloji Sorunu Tam zamanında üretim ile ilgili olarak doktrinde tam bir kavram birliği yoktur. Doktrinde tam zamanında üretim için birbirinden çok değişik ve çe¬şitli anlamlara gelen kavramlar, deyimler ve ifadeler kullanılmaktadır. Şunu hemen belirtmek gerekir ki, sözkonusu kavram, deyim veya ifadelerden her biri kendi açısından, bu üretim tarzının belli bir özelliğini öne çıkarmaktadır. Bu durum ışığın kristal prizmaya vurmasından sonra diğer taraftan değişik renk ve tonlarda çıkmasına benzetilebilir. Değişik özellikleri dikkate alan yazarlar da, bahsedilen özelliği en iyi ifade eden kavramı tercih etmektedir¬ler. Doktrinde tam zamanında üretim sistemini ifade amacıyla, "Just in Ti¬me", "Sıfır Envanter", "Stoksuz Üretim"6, "Japon Üretim Sistemi", "Toyota Üretim Sistemi", "Ohno Sistemi", "Yalın Üretim"7 veya "Kanban Sistemi" gibi kavramlar kullanılmaktadır . ABD, ingiltere ve Alman doktrininde bunlar içerisinde kavram olarak en yaygın kullanılanı ise "Just-in-Time" deyi¬midir. Ülkemizde, yukarıda sözü edilen sistemi ifade etmek üzere, işletme dokt¬rininde daha çok "tam zamanında üretim′′′′ kavramı kullanılmaktadır9. Biz de, üretim sistemini daha iyi ifade ettiğine inandığımız "′tam zamanında üre¬tim1′′ kavramını tercih ediyoruz. Tam zamanında üretimin doktrinde genel kabul görmüş bir tanımı mev¬cut değildir. Bunun ilk sebebi; adı geçen müessesenin uygulama alanının çok geniş olması ve değişik açılardan ele alınmasıdır. Diğer bir sebep ise, sözkonusu sistemin uygulandığı her bir alanda farklı önceliklere önem ve¬rilmesi ve tanımının bu önceliklere göre yapılmak istenmesidir. Doktrinde hâkim görüşe göre tam zamanında üretim, "gerekli parçaları, gerekli miktarda, gerekli olduğu yerde ve zamanda, doğru kalitede üret-mek"t 10. Buna karşılık başka bir görüş, sistemin tanımını biraz daha geniş¬letmiştir. Buna göre tam zamanında üretim, "Stok birikimini önleyerek, taşı¬ma uzaklıklarını azaltarak, ıskartaları ve kusurlu üretimleri en aza indirerek, kıt yerlerin maksimum kullanımını sağlayarak ve benzeri iyileştirmeleri ya¬parak, alımlardan üretime, üretimden dağıtıma ve tüketicilere kadar, tüm iş akışının kesintisiz, ard arda, ne erken ne de geç, tam zamanında olmasını sağlamayı sürdürme çabasıdır" . Yukandaki tanımlardan ilki çok kısa ve sistemi ifade etmekten uzaktır. Buna karşılık ikinci tanım ise, tanımdan ziyade sistemin başlangıcından so¬nuna kadar bütün aşamalarını ifade etmektedir. Bize göre tam zamanında üretim; "hammadde, yarı mamul ve mamul stoklarını en aza indirmeyi, israfı ortadan kaldırmayı, üretimi dengelemeyi, üretim sürecini sürekli olarak ba¬sitleştirmeyi ve geliştirmeyi amaçlayan, gerekli parçaları, gerektiği kadar, gerekli yer ve zamanda, doğru kalitede üreten, müşteri odaklı bir sistem" olarak tanımlanabilir. Çalışma konumuz, üretim sistemini incelemek olmayıp, bu üretim siste¬minden doğan sözleşmeyi incelemek olduğundan bu sözleşmeyi ifade etmek için "Tam Zamanında Tedarik Sözleşmesi" kavramını kullanmayı tercih et¬mekteyiz. Bu tercih iki sebeple yapılmıştır. Öncelikle "tam zamanında" kav¬ramı, sistemi anlatmak için kullanılmaktadır. Bu ise ifanın unsurlarından12 biri olan ifanın zamanı ile ilgili bir husustur. Hâlbuki, burada amaç sadece ifa değil, sözleşmenin kurulması, unsurları ile hüküm ve sonuçlarının ince¬lenmesidir. Buna karşılık, "tedarik" kavramı sözleşmenin konusu ve içeriği ile ilgilidir. Diğer taraftan, tedarik kavramı, bu incelemenin bir üretim plân¬laması veya bir üretim yönetimi çalışması olmadığını, hukukî bir araştırma olduğunu ifade etmek için seçilmiştir. Bununla birlikte, tam zamanında üre¬tim denilince, hukukta sadece eser sözleşmesi akla gelmektedir. Fakat ince¬lemenin ilerleyen sayfalannda görüleceği üzere, ana üretici ile tedarikçi ara¬sında yapılan sözleşme, sadece eser sözleşmesinin hükümlerini içermemek¬te; satım ve know - how gibi sözleşmelerin unsurlarını da taşımaktadır. Yi¬ne, tam zamanında tedarik sözleşmesi eser sözleşmesinin bütün özelliklerini taşımamaktadır. Meselâ, eser sözleşmesinin aksine, bu sözleşme sürekli borç ilişkisi niteliğini taşımaktadır. Tam zamanında tedarik sözleşmesinin anlaşılabilmesi için tam zamanın¬da üretim sisteminin bilinmesi bir mecburiyettir. Sözleşme, üretim sistemi üzerine inşa edilmektedir. Bu sebeple aşağıda öncelikle tam zamanında üre¬tim sistemi ele alınmıştır. ÖNSÖZ "Tam Zamanında Tedarik Sözleşmesi" adını taşıyan çalışma, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk (Medeni Hukuk) Doktora Programında doktora tezi olarak hazırlanmıştır. Bu çalışma, tez danışmanı Prof. Dr. Hasan İŞGÜZAR, Prof. Dr. Fahrettin ARAL, Prof. Dr. Ali ERTEN, Prof. Dr. Hüseyin ALTAŞ ve Doç. Dr. Nuri ERİŞGİN′den oluşan jüri önünde savunulmuş ve oy birliği ile kabul edilmiştir. Tam zamanında tedarik sözleşmesi, "Tam Zamanında Üretim Siste-mf′nden doğmuş bir sözleşme türüdür. Bu üretim sistemi, ilk defa Japon¬ya′da, Toyota otomotiv fabrikasında uygulanmıştır. Sözkonusu sistem 2000′li yıllardan itibaren de ülkemizde uygulanmaya başlanılmıştır. Taraflar, sözleşme özgürlüğü ilkesi gereğince, kanunda düzenlenmemiş yeni bir sözleşme yapabilirler. İşte, tam zamanında tedarik sözleşmesi, mo¬dern ekonominin bir sonucu olarak ortaya çıkmış, çok yeni bir sözleşmedir. Diğer taraftan tam zamanında tedarik sözleşmesi, henüz bir kanunla düzen¬lenmediği için isimsiz sözleşmelere; bu sözleşmelerden de kombine tipli karma sözleşmeler grubuna dâhildir. Nihayet bu sözleşme, borç doğurucu, nzaî, tam iki tarafa borç yükleyen, sürekli borç ilişkisi doğuran, bir çerçeve sözleşmedir. Bu sözleşmede tedarikçi, ana üreticiden bağımsız bir işletmeci¬dir. Tam zamanında tedarik sözleşmesi, Türk Hukukunda uygulanmasına rağmen, henüz sistematik bir şekilde inceleme konusu yapılmamıştır. Yine bu sözleşme ile ilgili olarak bir kanunî düzenleme, Amerika Birleşik Devlet¬lerinde, Kara Avrupası Ülkelerinde ve Ülkemizde de bulunmamaktadır. Bu çalışma ile ülkemizdeki boşluğun hukukî çerçevede doldurulmasma katkıda bulunmak amacı taşınmaktadır. Çalışmanın temel amacı, ekonomik ilişkile¬rin gelişmesi ve ekonomik küresel krizin etkisiyle giderek önem kazanan tam zamanında tedarik sözleşmesinin borç ilişkisi yönüyle incelenmesidir. Tezlerin kabul edildiği şekliyle yayınlanması bir gelenektir. Bununla bir¬likte, bu çalışmada, tezin savunması sırasında yapılan eleştiriler ve tavsiyeler dikkate alınmıştır. Ayrıca tezin basımına karar verildiği sırada yeni Türk Borçlar Kanunu ve yeni Türk Ticaret Kanunu′nun kabul edilmesi, çalışmada bu Kanunlara göre düzeltmeler yapılmasını mecburî kılmıştır. Akademisyen olarak yetişmemde ve bu çalışmanın ortaya çıkmasında katkısı bulunan kişilere teşekkürlerimi ve minnet duygularımı sunmak istiyo¬rum: Bunlar arasında ilk sırada tez danışmanım olmayı kabul eden, çalışmam süresince bana karşı son derece sabırlı ve anlayışlı davranan, eleştiri ve tavsiyeleri ile yol gösteren kıymetli hocam sayın Prof. Dr. Hasan İŞGÜZAR′a; tez izleme jürimde de yer alan ve tezimi bütün ayrıntılarıyla okuyarak eleşti¬rileri ve görüşleri ile önemli katkılarda bulunan hocalarım Prof. Dr. Fahrettin ARAL ve Doç. Dr. Nuri ERİŞGİN′e; savunma sırasında eleştiri ve değerli fikirleri ile tezin olgunlaşmasına katkı sağlayan hocalarım Prof. Dr. Ali ERTEN ve Prof. Dr. Hüseyin ALTAŞ′a çok teşekkür ederim. Tez çalışmamın uzun ve meşakkatli sürecinde bana hep destek olan, ça¬lışmayı bırakmayı düşündüğüm anlarda dahi, beni tekrar motive ederek tez çalışmama devam etmemi sağlayan, yazdıklarımı normal bir metin halinden tez metnine dönüştüren hocam sayın Prof. Dr. Veysel BAŞPINAR′a her türlü desteğinden dolayı minnettarım. Tez konusunun seçiminde beni yön¬lendiren, çalışmalarım aşamasında değerli fikirleriyle bana yol gösteren ho¬cam sayın Prof. Dr. Hasan Seçkin OZANOĞLU′na teşekkürü bir borç bili¬rim. Yoğun ve stresli çalışmalarım sırasında, gösterdikleri anlayış, sabır ve en önemlisi sevgileri ile yanımda olan ve bana güç veren sevgili aileme iyiki varsınız diyorum. Bu çalışmayı yaparken yanımda olan, beni cesaretlendiren ve sürekli yardımlarını gördüğüm arkadaşlarım Yard. Doç. Dr. Hayrunnisa ÖZDEMİR, Yard. Doç. Dr. Ali BENGİ, Yard. Doç. Dr. Murat ERDEM, Yard. Doç. Dr. Cumhur RÜZGARESEN ve Dr. Ozan CAN′a da çok teşekkür ederim. Yalova 2011 Yrd. Doç. Dr. Yakup KORKMAZ İÇİNDEKİLER GİRİŞ § 1. KONUNUN TAKDİMİ, ÖNEMİ, SINIRLANDIRILMASI VE TERMİNOLOJİ SORUNU 39 I. Konunun Takdimi 39 II. Konunun Önemi 40 III. Konunun Sınırlandırılması 41 IV. Terminoloji Sorunu 42 BİRİNCİ BÖLÜM TAM ZAMANİNDA TEDARİK SÖZLEŞMESİNİN KAYNAĞI OLARAK TAM ZAMANINDA ÜRETİM SİSTEMİ §2. TAM ZAMANINDA ÜRETİM SİSTEMİNİN TARİHà GELİŞİMİ VE FELSEFESİ 45 I. Tarihî Gelişimi 45 II. Felsefesi 47 A. Genel Olarak 47 B. Tam Zamanında Üretim Felsefesinin Unsurları 50 1. Kanban Yöntemi 50 2. Çeken Sistemler 52 3. Sürekli İyileştirme (Kaizen) 54 4. Toplam Kalite Yönetimi 57 § 3. TAM ZAMANINDA ÜRETİM SİSTEMİNİN AMAÇLAR 62 § 4. TAM ZAMANINDA ÜRETİM SİSTEMİNİN FAYDALARİ VE SAKINCALARI 64 I. Genel Olarak 64 II. Faydalan 64 III. Sakıncaları 65 § 5. TAM ZAMANINDA ÜRETİM SİSTEMİNDE SATIN ALMA 68 I. Genel Olarak 68 II. Parti Büyüklüğünün Belirlenmesi 70 III. Tedarikçi Seçimi 71 IV. Taşımacılık (Nakliye) 75 İKİNCİ BÖLÜM TAM ZAMANINDA TEDARİK SÖZLEŞMESİNİN TANIMI, UNSURLARI, ÖZELLİKLERİ, HUKUKà NİTELİĞİ, KURULUŞU VE BENZER SÖZLEŞMELERDEN FARKLARI § 6. TAM ZAMANINDA TEDARİK SÖZLEŞMESİNİN TANIMI 77 § 7. TAM ZAMANINDA TEDARİK SÖZLEŞMESİNİN UNSURLARI VE ÖZELLİKLERİ 79 I. Unsurları 79 A. Sürekli Borç İlişkisi 79 1. Genel Olarak 79 2. Sürekli Borç İlişkisinin Tam Zamanında Tedarik Sözleşmesine Uygulanması 83 B. Çerçeve Sözleşme 85 1. Genel Olarak 85 2. Çerçeve Sözleşme Hükümlerinin Tam Zamanında Tedarik Sözleşmesine Uygulanması 87 C. Tedarikçinin Bağımsız Olması 90 D. Ücret (Bedel) 93 E. Tarafların Anlaşması 94 II. Özellikleri 95 A. Borçlandırıcı İşlem Özelliği 95 B. Rızaî Sözleşme Özelliği 95 C. Tam İki Tarafa Borç Yükleyen Sözleşme Özelliği 96 § 8. TAM ZAMANINDA TEDARİK SÖZLEŞMESİNDE BULUNAN DİĞER SÖZLEŞME TİPLERİNE AİT UNSURLAR VE ÖZELLİKLER 98 I. Satım Sözleşmesine Ait Unsurlar ve Özellikler 98 II. Eser (İstisna) Sözleşmesine Ait Unsurlar ve Özellikler 106 III. Know How Sözleşmesine Ait Unsurlar ve Özellikler 110 IV. Ard Arda Teslimli Sözleşmelere Ait Unsurlar ve Özellikler 114 V. Vekâlet Sözleşmesine Ait Unsurlar ve Özellikler 118 § 9. TAM ZAMANINDA TEDARİK SÖZLEŞMESİNİN HUKUKà NİTELİĞİ 123 I. Genel Olarak İsimsiz Sözleşmeler 123 A. Kendine Özgü Yapısı Olan Sözleşmeler 124 B. Karma Sözleşmeler 125 1. Karma Sözleşmelerin Özellikleri 125 2. Karma Sözleşmelerin Çeşitleri 126 a) Çifte tipli sözleşmeler 126 b) Kombine sözleşmeler 126 c) Eklemli sözleşmeler 127 C. Bileşik Sözleşmeler 127 II. Hukukî Niteliği 128 III. Uygulanacak Hükümler 130 A. Dışlama Görüşü 130 B. Soğurma (Yutma) Görüşü 130 C. Birleştirme (Terkip) Görüşü 131 D. Kıyas Görüşü 131 E. Hâkimin Hukuk Yaratması Görüşü 131 F. Değerlendirme 132 § 10. SÖZLEŞMENİN KURULUŞU 133 I. Genel Olarak 133 II. Sözleşmenin Tarafları 135 III. Sözleşmenin Şekli 136 IV. Sözleşmenin Genel İşlem Şartları Bakımından İncelenmesi 137 § 11. TAM ZAMANİNDA TEDARİK SÖZLEŞMESİNİN BENZER SÖZLEŞMELERLE KARŞILAŞTIRILMASI 140 I. Ortaklık Sözleşmesi ile Karşılaştırılması 140 A. Genel Olarak 140 B. Karşılaştırılması 146 II. Hizmet Sözleşmesi ile Karşılaştırılması 148 III. Şirketler Topluluğu ile Karşılaştırılması 152 A. Genel Olarak 152 B. Karşılaştırılması 157 IV. Ön Sözleşme ile Karşılaştırılması 162 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM TAM ZAMANINDA TEDARİK SÖZLEŞMESİNİN HÜKÜM VE SONUÇLARI 12. TEDARİKÇİNİN BORÇLARI 167 I. Parça Tedarik Borcu 167 A. Parça (Ara Ürün) Kavramı 168 B. Parça İmal Borcu 170 1. İmal Kavramı 170 2. İmal Etme Borcu 170 C. Parça Hazırlama Borcu 173 II. Parça Teslim Borcu 173 A. Genel Olarak 173 B. Teslim Borcunun İfa Zamanı ve Bunun Hukukî Niteliği 174 1. Teslim Borcunun İfa Zamanı 174 2. Teslim Zamanının Hukukî Niteliği 175 C. Teslim Borcunda Kararlaştırılan İfa Zamanına Uyulmaması 179 1. Kararlaştırılan Vadeden Önce İfa 179 2. Kararlaştırılan Vadeden Sonra İfa 181 III. Ayıba Karşı Tekeffül Borcu 185 A. Genel Olarak 185 B. Tedarikçinin Ayıba Karşı Tekeffül Borcu 189 1. Ayıba Karşı Tekeffül Borcunun Maddî Şartlan 190 2. Tedarikçinin Ayıptan Sorumlu Tutulmasının Şeklî Şartlan 194 a) Muayene külfeti 196 b) İhbar külfeti 197 c) Kanunî külfetlerin sözleşme ile değiştirilmesi 199 d) İhbardan vazgeçme şartı olarak garanti beyanlan 200 3. Ayıba Karşı Tekeffülden Ana Üretici Lehine Doğan Seçimlik Haklar 204 a) Sözleşmeyi fesih hakkı 204 b) Ücretin (bedelin) indirilmesini talep hakkı 205 c) Ayıplı eşyanın değiştirilmesini talep hakkı 206 d) Parçanın tamirini (onarımını) talep hakkı 206 e) Tazminat talep hakkı 208 4) Ayıba Karşı Tekeffülden Doğan Taleplerde Zamanaşımı Süresi 209 § 13. ANA ÜRETİCİNİN BORÇLARI 211 1. Genel Olarak 211 II. Ücret (Bedel) Ödeme Borcu 211 § 14. TAM ZAMANINDA TEDARİK SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ 215 I. Sözleşme Süresinin Sona Ermesi 216 II. Fesih 218 A. Olağan Fesih 219 B. Olağanüstü Fesih 221 III. Sözleşmenin Tarafların Anlaşması ile Sona Erdirilmesi 226 SONUÇ 229 ÖRNEK SÖZLEŞME METNİ 233 KAVRAM DİZİNİ 251