Sürekli Borç İlişkilerinin Haklı Sebeple Feshi ( 6098 Sayılı Yeni Türk Borçlar Kanununa Göre SÖZLEŞMELERİN FESHİ ) - PINAR ALTINOK ORMANCI

6098 SAYILI YENİ TÜRK BORÇLAR KANUNU'NA GÖRE SÖZLEŞMELERİN FESHİ



Dr. Pınar ALTINOK ORMANCI



- Sürekli Borç İlişkisi Kavram ve Çeşitli Sözleşme Tiplerinin Bu Çerçevede Değerlendirilmesi

- Haklı Sebeple Feshin Şartları ve Uygulama Alanı

- Haklı Sebeple Feshin Sonuçları ve Haklı Sebep Örnekleri





BİRİNCİ BÖLÜM

SÜREKLİ BORÇ İLİŞKİSİ KAVRAMI VE ÇEŞİTLİ SÖZLEŞME TİPLERİNİN BU ÇERÇEVEDE DEĞERLENDİRİLMESİ





§ 1. Sürekli Borç İlişkisi Kavramı

I. Sürekli borç ilişkisinin tanımı

II. Borç ilişkilerinin zamanla olan ilişkilerine göre sınıflandırılması

A) Klasik sınıflandırma

1) Ani edimli sözleşmelerden doğan borç ilişkileri

2) Sürekli edimli sözleşmelerden doğan borç ilişkileri

3) Art arda ifalı (dönemli edimli) sözleşmelerden doğan borç ilişkileri

B) Klasik sınıflandırmaların değerlendirilmesi ve önerilen sınıflandırma

1) Genel olarak

2) Venturi – Zen-Ruffinen tarafından önerilen sınıflandırma

a) Ani edimli sözleşmeler

b) Diğer sözleşmeler

aa) Geniş anlamda sürekli borç ilişkileri

i) Dar anlamda sürekli borç ilişkileri

ii) Art arda ifalı sözleşmelerden doğan borç ilişkileri

(1) Art arda teslimli sözleşmelerden doğan borç ilişkileri

(2) Çerçeve sözleşmelerden doğan borç ilişkileri 26

bb) Geniş anlamda sürekli sözleşme benzeri borç ilişkileri

i) Taksitli/kısım kısım ifa edilen sözleşmelerden doğan borç ilişkileri

ii) Dar anlamda sürekli borç ilişkilerine benzer borç ilişkileri

3) Benimsediğimiz sınıflandırma

a) Ani edimli sözleşmeler

b) Diğer sözleşmeler

aa) Geniş anlamda sürekli borç ilişkileri

i) Dar (gerçek) anlamda sürekli borç ilişkileri

ii) Art arda ifalı sözleşmelerden doğan borç ilişkileri

bb) Sürekli sözleşme benzeri borç ilişkileri

§ 2. Borç Doğuran Çeşitli Sözleşme Tiplerinin Zamanla Olan İlişkisi Açısından Değerlendirilmesi

I. Temlik borcu doğuran sözleşmeler

A) Satım sözleşmesi

B) Trampa ve bağışlama sözleşmeleri

C) Tek satıcılık sözleşmesi

II. İş görme sözleşmeleri

A) Taraflar arasında bağımlılık ilişkisi yaratmayan (bağımsız) iş görme sözleşmeleri

1) Sonuç meydana getirme yükümlülüğü içeren iş görme sözleşmeleri

a) Eser sözleşmesi

b) Bakım sözleşmeleri

c) Yayım (neşir) sözleşmeleri

2) Özen yükümlülüğü içeren iş görme sözleşmeleri

a) Vekalet sözleşmesi

b) Acentelik sözleşmesi

B) Taraflar arasında bağımlılık ilişkisi yaratan iş görme sözleşmeleri

III. Kullandırma borcu doğuran sözleşmeler

A) Adi kira ve hasılat kirası

B) Ödünç sözleşmeleri

1) Ariyet (kullanım ödüncü) sözleşmesi

2) Karz (tüketim ödüncü) sözleşmesi

C) Lisans sözleşmesi

D) Franchise sözleşmesi

E) Finansal kiralama (leasing) sözleşmesi

IV. Muhafaza sözleşmeleri

A) Vedia sözleşmesi

B) Ardiye sözleşmesi

V. Teminat sözleşmeleri

A) Kefalet sözleşmesi

B) Garanti sözleşmesi

VI. Sonuçları şans ve tesadüfe bağlı sözleşmeler

A) Hayat boyu gelir (kaydı hayatla irat) sözleşmesi

B) Ölünceye kadar bakma sözleşmesi

VII. Adi ortaklık (Adi şirket) sözleşmesi



İKİNCİ BÖLÜM

HAKLI SEBEPLE FESHİN ŞARTLARI VE UYGULAMA ALANI





§ 3. Haklı Sebeple Feshin Sürekli Borç İlişkileri Açısından Önemi

I. Haklı sebeple feshin sürekli sözleşmelerin sona ermesindeki yeri

A) Sürekli borç ilişkilerinin sona erme biçimleri

1) Sürekli borç ilişkilerinin kendiliğinden sona ermesi (doğrudan sona erme)

a) Sürenin sona ermesi

b) Diğer kendiliğinden sona erme halleri

aa) Ölüm

bb)Fiil ehliyetinin kaybı veya sınırlanması

cc) Ödemeden acz ve iflas

2) Sürekli borç ilişkilerinin bir hukuki işlemle sona ermesi (dolaylı sona erme)

a) Olağan fesih

b) Olağanüstü fesih

B) Haklı sebeple feshin diğer sona erme sebepleri karşısında yeri

II. Haklı sebeple feshin tüm sürekli borç ilişkilerinde geçerliliği sorunu

A) Sürekli borç ilişkilerinde yasal sona erdirme nedeni olarak haklı sebeple fesih

1) Adi kira sözleşmesi

2) Hasılat kirası sözleşmesi

3) Hizmet sözleşmesi

4) Ölünceye kadar bakma sözleşmesi

5) Adi şirket sözleşmesi

6) Finansal kiralama sözleşmesi

B) Haklı sebeple feshin tüm sürekli borç ilişkilerinde genel olağanüstü sona erdirme nedeni olarak kabulü

1) Mevcut yasal düzenlemenin değerlendirilmesi

2) Haklı sebeple feshin uygulama alanının içtihatlarla genişletilmesi

a) Haklı sebeple feshin uygulama alanının bazı münferit sözleşmelere genişletilmesi

b) Genel ilkenin benimsenmesi

3) Haklı sebeple feshin hukuki dayanağı

4) Haklı sebeple feshin özellikleri

a) Emredicilik

b) Ultima ratio

III. Art arda ifalı ve sürekli borç ilişkisi benzeri sözleşmelerde haklı sebeple fesih

A) Art arda ifalı sözleşmelerde haklı sebeple fesih imkanı

B) Sürekli borç ilişkisi benzeri sözleşmelerde haklı sebeple fesih imkanı

§ 4. Haklı Sebeple Feshin İçeriğe İlişkin Şartı: Haklı Sebebin Varlığı

I. Haklı sebep kavramı

A) Yasal düzenlemelerde haklı sebep

B) Haklı sebebin tanımı

1) Haklı sebebin doktinde yapılan tanımı ve hakimin takdir yetkisi

2) Hakimin takdir yetkisinin sınırları

a) Haklı sebeple fesih düzenlemeleriyle getirilen sınırlamalar

b) Ahde vefa ilkesinden kaynaklanan sınırlamalar

II. Haklı sebebin belirli bir ağırlık taşıması gerekliliği

A) Objektif ağırlık

1) Mutlak ağırlık

2) Nisbi ağırlık

a) İhtarın içeriği

b) İhtarın şekli

c) Sebebin nisbi ağırlığına rağmen ihtar aranmayan haller

3) Objektif ağırlığın tespitinde yol gösterici kriterler

a) Kişisel özelliklerin önem taşıdığı (intuitus personae) bir sözleşmenin varlığı

b) Sözleşmenin süresi

c) Taraflar arasında özel bir güven ilişkisinin varlığı

d) Sözleşmenin ivazsız olması

B) Sübjektif ağırlık

III. Kusurun haklı sebep üzerindeki etkisi

A) Fesih muhatabının kusuru

B) Fesheden tarafın kusuru

IV. Sebebin ortaya çıktığı an

A) Sözleşmenin kurulmasından önce ortaya çıkan sebepler

B) Sözleşmenin feshinden sonra ortaya çıkan sebepler

1) Genel olarak

2) Adi şirket sözleşmesindeki özel durum

§ 5. Haklı Sebeple Feshin Etkisini Doğurması İçin Aranan Şart: Fesih Hakkının Kullanılması

I. Kavram ve hukuki niteliği

II. Fesih hakkının kullanılmasına hakim olan ilkeler

A) Açıklık

B) Gerekçelendirme zorunluluğu

C) Geri alınamama

D) Şarta bağlanamama

E) Hak düşürücü süreye tâbi olma

III. Fesih hakkının kullanılma şekli

A) Kural

B) İstisna

§ 6. Haklı Sebeple Fesih ile Sözleşme İlişkisini Sona Erdiren Diğer Sebeplerin Kesişmesi Halinde Başvurulacak Yol

I. Sürekli borç ilişkilerinde borçlu temerrüdü ve haklı sebeple fesih arasındaki ilişki

A) Borçlu temerrüdüne dayalı sözleşmeden dönme ve haklı sebeple fesih

B) Borçlu temerrüdü nedeniyle aynen ifadan vazgeçerek müspet zararın tazmini talebi ve haklı sebeple fesih

II. Sürekli borç ilişkilerinde işlem temelinin çökmesi ile haklı sebep teşkil eden haller arasındaki İlişki



ÜÇÜNCÜ BÖLÜM

HAKLI SEBEPLE FESHİN SONUÇLARI VE HAKLI SEBEP ÖRNEKLERİ





§ 7. Sözleşmenin Sona Ermesi

I. Haklı sebebin mevcudiyeti halinde fesih

A) Kural: Feshin muhataba varmasıyla sözleşmenin sona ermesi

B) İstisnalar

1) Adi kira ve hasılat kirası sözleşmeleri

2) Adi şirket sözleşmesi

II. Gerçekte haklı sebep teşkil etmeyen nedenlere dayanarak fesih (haksız fesih)

A) Kural

B) İstisnalar

C) Haksız feshin geçerliliği istisnasının diğer sözleşmelere uygulanabilirliği sorunu

D) Haklı neden olmaksızın yapılan feshin olağan feshe tahvili sorunu

E) Haklı neden olmaksızın yapılan feshin başka bir olağanüstü feshe tahvili sorunu

8. Tazminat Yükümlülüğü

I. Haklın sebebin mevcudiyeti halinde tazminat yükümlülüğü

A) Haklı sebebin sözleşme ihlalinden kaynaklandığı haller

B) Sözleşme ihlali dışında bir sebebin haklı sebep teşkil etmesi

II. Gerçekte haklı sebep teşkil etmeyen nedenlere dayanarak fesih (haksız fesih) halinde tazminat yükümlülüğü

A) Haksız feshin geçerli sonuç doğurduğu haller

B) Haksız feshin geçerli sonuç doğurmadığı haller

§ 9. Çeşitli Sözleşme Tiplerinde Haklı Sebep Teşkil Eden Haller

I. Adi kira ve hasılat kirası sözleşmelerinde haklı sebep örnekleri

II. Adi şirket sözleşmesinde haklı sebep örnekleri

III. Ölünceye kadar bakma sözleşmesinde haklı sebep örnekleri

IV. Acentelik sözleşmesinde haklı sebep örnekleri

V. Tek satıcılık sözleşmesinde haklı sebep örnekleri

VI. Hizmet sözleşmesinde haklı sebep örnekleri

SONUÇ

 

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	950,00 TL.-	950,00 TL.-
  2	475,00 TL.-	950,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	950,00 TL.-	950,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	950,00 TL.-	950,00 TL.-
  2	475,00 TL.-	950,00 TL.-
  3	316,67 TL.-	950,00 TL.-
  4	237,50 TL.-	950,00 TL.-
  5	190,00 TL.-	950,00 TL.-
  6	158,33 TL.-	950,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	950,00 TL.-	950,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	950,00 TL.-	950,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	950,00 TL.-	950,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	950,00 TL.-	950,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	950,00 TL.-	950,00 TL.-

• 

• Taksit	Taksit Tutarı	Toplam Tutar
  Peşin	950,00 TL.-	950,00 TL.-

Hafta İçi:
Saat 16:00'ya kadar verilen siparişleriniz aynı gün, özel durumlarda bir sonraki işgününde kargoya verilir.

Saat 16:00'dan sonra vermiş olduğunuz siparişleriniz bir sonraki iş gününde kargoya verilir.

Kitabın stoklarımızda olmaması durumunda kitabın temini yayınevinden, dağıtıcılar kanalı ile yapılacaktır. Gecikme yaşanabilecek durumlarda üyelik bilgilerinizde kayıtlı telefon numaralarınızdan bilgi verilecektir.

Cumartesi ve Pazar Günü verilen Siparişler:
Cumartesi günü verilen siparişleriniz Saat 11:00'e kadar ve Pazar günü verilen siparişleriniz ise bir sonraki iş gününde kargoya verilecektir.

Kargo Teslim Süresi:
Kargo teslim süresi, İstanbul içi ve çevresinde genellikle 1 gündür. İstanbul dışı illerde iki güne çıkabilmektedir. Kargo firmasından kaynaklanan problemlerde bu sürenin uzaması söz konu olacaktır.

Hava koşullarına, yol durumuna ve özel durumlara bağlı olarak teslimat süresi uzamaktadır.

Vedatkitapcilik.com'dan satın aldığınız her ürünü, teslim tarihinden itibaren 7 gün içerisinde ürün hasarlı olmasa dahi hiçbir gerekçe belirtmeksizin- iade edebilirsiniz.

İade için, satın aldığınız ürünün tahrip edilmemiş, kullanılmamış veya tekrar satılabilirliği bozulmamış olması gerekmektedir.

Ambalajı açılmış, kullanılmış ve tahrip edilmiş ürünlerin iadesi kabul edilmemektedir.

Hiçbir gerekçe belirtmeksizin yapabileceğiniz ürün iadesinin, ürünün tarafınıza teslim edildiği hali ile gerçekleştirilmesi gerekmektedir. Satın aldığınız üründe veya ürün ambalajında herhangi bir bozulma, açılma, kırılma, yırtılma, aksesuarlarında eksiklik ve sair hallerin tespiti halinde ürün iadesi kesinlikle kabul edilmemektedir.

Ürünün faturası gönderilmemişse, eksikse iade kabul edilmez.

İade edilecek ürünlerin mutlaka ürün faturasının orijinali ile birlikte teslimi gerekmektedir.

Gerekçesiz ürün iadesi malın tarafınıza teslimini takip eden 7 günlük süre içerisinde ve yazılı şekilde yapılmalıdır.

İadesi yapılacak ürünler Vedatkitapcilik.com'un çalıştığı kargo şirketleri aracılığı ile tarafımıza ulaştırılmalıdır.

Ürün, paket koruyucu bir ambalaj içerisine yerleştirilmeli ve kargo şirketinin etiketi ürün ambalajının üzerinde bulunmamalıdır.

Ürünün ambalajında meydana gelecek olan deformasyon, ürünün tekrar satılmasını engelleyen durumlar arasında yeralmaktadır.

Yukarıda belirtilen koşulları taşımayan ürün iadeleri kesinlikle kabul edilmemektedir.

Ürün iadesinin yukarıda belirtilen koşullara uygun şekilde gerçekleştirilmesi halinde, iade işlemine konu ürün bedeli en geç 7 iş günü içerisinde iade edilecektir.