Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama Suçu
Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama Suçu
Kerim ÇAKIR
Sayfa Sayısı
:
447
Kitap Ölçüleri
:
16*24
Basım Yılı
:
2016
ISBN NO
:
9786051469843






Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
Kişilerin suç işlemeyi kazanç kaynağı olarak görmesiyle birlikte, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerleri ekonomik düzene zarar vermeye başlamıştır. Bilindiği gibi, suçlar farklı amaçlar doğrultusunda işlenir. Bu amaçlardan biri de ekonomik menfaat elde etmektir. Elde edilen menfaatin kaynağının meşru gösterilmesi ve bu durumdan kamu otoritelerinin haberdar olmaması için, suç gelirleri aklama yöntemlerinden biri ile ekonomik düzene dâhil edilmektedir.
İşte bu suç gelirlerinin yasallaştırılması, TCK. ’nun 282. maddesi ile suç sayılmış ve bu eylemleri gerçekleştirenlerin cezalandırılacağı öngörülmüştür. Bu hüküm esas alınarak hazırlanan çalışmamız iki bölüm ve sonuç kısmından oluşmaktadır.
Birinci bölümde, aklama suçu olarak da isimlendirilen suç tipindeki kavramlar, suçun tarihçesi, aklamanın aşamaları, yöntemleri, aklama suçu ile mücadele amaçlı kuruluşlar, uluslararası hukukta yapılan düzenlemeler ve suçun bağlantılı olduğu alanlar incelenmektedir.
İkinci bölümde ise, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama suçunun 4208 Sayılı Kanun ile mukayesesine, suç tipinin mukayeseli hukuktaki durumuna, diğer kanunlarda yer alan benzer hükümler ile TCK. ’nda düzenlenen benzer suç tipleri arasındaki farklara temas edilmektedir. Yine burada, aklama suçuyla korunan hukuki değer ve suçun unsurları ayrı ayrı incelenmektedir. Bu bölümde son olarak, aklama fiillerinin işlenmesine iştirak etmeksizin, suçun konusunu oluşturan malvarlığı değerlerini satın alma, kabul etme, bulundurma veya kullanma suçu hakkında bilgi verilmektedir. Sonuç kısmında ise, konunun genel hatlarıyla değerlendirilmesi ve suç gelirlerinin aklanmasıyla daha etkin bir mücadele için yapılması gerekenlere ilişkin görüşler yer almaktadır.
İÇİNDEKİLER
GİRİŞ-1
BİRİNCİ BÖLÜM
KAVRAM, TARİHÇE, SUÇTAN KAYNAKLANAN
MALVARLIĞI DEĞERLERİNİ AKLAMA YÖNTEMLERİ,
ULUSLARARASI HUKUKTA YAPILAN DÜZENLEMELER VE
AKLAMA SUÇUNUN BAĞLANTILI OLDUĞU ALANLAR
I. KAVRAM-11
1. Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Aklama Suçunda Ortak Terimler-11
A. Karapara ve Gri Para-13
B. Karapara Aklama-16
C. Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değeri-17
D. Suç Geliri-19
II. TARİHÇE-20
1. Genel Olarak-20
2. Türk Hukukunda Aklama Suçunun Tarihçesi-22
III. AKLAMANIN NEDENLERİ-25
1. Genel Olarak-25
2. Suç Gelirlerinin Müsaderesinin Engellenmesi-26
3. Aklama Faaliyeti Gerçekleştiren Kimselerin Ahlaklı Görünmeye Çalışması-27
IV. AKLAMANIN AŞAMALARI-28
1. Genel Olarak-28
2. Yerleştirme Aşaması-30
3. Ayrıştırma Aşaması-32
4. Bütünleştirme Aşaması-33
V. AKLAMA YÖNTEMLERİ-34
1. Genel Olarak-34
2. Parçalara Ayırma (The Smurfing-Şirinler)-36
3. Vergi Cennetleri ve Kıyı Bankacılığının Kullanılması (Tax Havens-Off-Shore Banking)-38
4. Döviz Alım-Satımı-41
5. Şans Oyunlarının Kullanılması-42
6. Sahte veya Şişirilmiş Faturaların Kullanılması-44
7. Sermaye Piyasalarının Kullanılması ve Borsa-45
8. Finans Kurumlarının Kullanılması-47
9. Kaçak Yollarla Yurt Dışına Çıkarma-48
10. Sigorta Şirketleri ve Poliçelerin Kullanılması-49
11. Paravan ve Hayali Şirketler Kurma-50
12. Sanal Para Kullanılması-52
13. Sanal Bankacılık Sisteminin Kullanılması-53
14. Kendi Kendine Borçlanma-54
15. Alternatif Havale Sistemlerinin Kullanılması (Yeraltı Bankacılığı-Hawala Sistemi)-54
16. Belirli Meslek Gruplarından Faydalanma-57
17. Nakit Esaslı Çalışan Ticari İşletmelerin Kullanılması-58
18. Lüks Mallar, Değerli Taşlar ve Sanat Eserleri Aracılığıyla Aklama-59
19. Suç Gelirlerini Aklamada Kullanılan Diğer Bazı Yöntemler-61
VI. AKLAMA SUÇU İLE MÜCADELE-62
1. Genel Olarak-62
2. Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerinin Aklanmasını Engellemek İçin Yapılan Çalışmalar-64
A. Önleyici Tedbirler-64
a)-Genel Olarak-64
b)-Müşteri Kimlik Tespiti-66
c)-Şüpheli İşlem Bildirimi-68
aa)-Genel Olarak-68
bb)-Mevzuatımızda Şüpheli İşlem Bildirimine İlişkin Esaslar-70
cc)-Uyum Görevlilerinin Atanması-74
dd)-Uluslararası Alanda Şüpheli İşlemlerin Bildirilmesiyle İlgili Düzenlemeler-75
aaa)-FATF’ın Tavsiye Kararları-75
bbb)-Sınır Aşan Örgütlü Suçlara Karşı Birleşmiş Milletler Sözleşmesi (Palermo Konvansiyonu)-76
ccc)-Avrupa Birliği’nin 2005/60/EEC Sayılı Direktifi-77
ddd)-Wolfsberg Grubu’nun Prensipleri-77
d)-Nakit İşlem Bildirimi (Devamlı Bilgi Verme)-78
e)-Önleyici Tedbirleri Alması Gereken Yükümlüler-80
B. Mali İstihbarat Birimlerinin Kurulması-81
a)-Genel Olarak-81
b)-Türkiye’de Mali Suçları Araştırma Kurulu-82
VII. AKLAMA SUÇU İLE MÜCADELE AMAÇLI KURULUŞLAR-84
1. Genel Olarak-84
2. Aklama Suçuyla Mücadele Amaçlı Kuruluşlar-85
A. Mali Eylem Görev Gücü (Financial Action Task Force-FATF)-86
a)-Genel Olarak-86
b)-FATF’ın Tavsiye Kararları-87
c)-FATF’ın 9 Özel Tavsiyesi ve Terörizmin Finansmanının Önlenmesi-93
d)-FATF-Türkiye Karşılıklı Değerlendirme Süreci-95
B. FATF Benzeri Kuruluşlar-96
C. Aklama İle Mücadele Amaçlı Küresel Kuruluşlar-99
a)-Egmont Grubu-99
b)-Wolfsberg Grubu-100
c)-Basel Komitesi-101
d)-Suç Gelirlerinin Aklanması ve Terörizmin Finansmanı ile Mücadele (AML-Anti-Money Laundering, CFT-Combating the Financing of Terrorism)-102
e)-Interpol (International Criminal Police Organization-Uluslararası Kriminal Polis Örgütü)-103
f)-Uluslararası Para Fonu ve Dünya Bankası (International Monetary Fund -World Bank)-104
g)-Uluslararası Menkul Kıymetler Komisyonu Örgütü (International Organization of Securities Commissions-IOSCO)-104
h)-Uluslararası Sigorta Denetçileri Birliği (International Association of Insurance Supervisors-IAIS)-105
VIII. AKLAMA SUÇU İLE İLGİLİ ULUSLARARASI HUKUKTA YAPILAN SÖZLEŞMELER-106
1. Genel Olarak-106
2. Uyuşturucu ve Psikotrop Maddeler Kaçakçılığına Karşı BM Sözleşmesi (Viyana Konvansiyonu)-107
3. Sınıraşan Organize Suçlara Karşı BM Sözleşmesi (Palermo Konvansiyonu)-109
4. Terörün Finansmanının Önlenmesine Dair Uluslararası Sözleşme-111
5. Birleşmiş Milletler Yolsuzlukla Mücadele Sözleşmesi-112
IX. AKLAMA SUÇU İLE İLGİLİ AVRUPA BİRLİĞİ VE AVRUPA KONSEYİ DÜZENLEMELERİ-115
1. Genel Olarak-115
2. Avrupa Birliği Düzenlemeleri-116
A. 91/308 Sayılı 10. 6. 1991 Tarihli Direktif-116
B. 2001/97 Sayılı 4. 12. 2001 Tarihli Direktif-117
C. 2005/60 Sayılı 26. 10. 2005 Tarihli Direktif-117
D. 2013/0025 Sayılı 5. 2. 2013 Tarihli Direktif-118
3. Avrupa Konseyi Düzenlemeleri-119
A. Avrupa Konseyi R (80)10 Sayılı Tavsiye Kararı-119
B. Suçtan Kaynaklanan Gelirlerin Aklanması, Araştırılması, Ele Geçirilmesi ve El Konulmasına İlişkin Sözleşme (Strasbourg Sözleşmesi)-120
C. Suç Gelirlerinin Aklanmasının Araştırılması, Zaptı ve Müsaderesi İle Terörizmin Finansmanı Hakkında Avrupa Konseyi Sözleşmesi (Varşova Sözleşmesi-198 sayılı AK Sözleşmesi)-123
X. AKLAMA SUÇUNUN KAYIT DIŞI EKONOMİ, YOLSUZLUK, ORGANİZE SUÇLULUK VE TERÖRİZMİN FİNANSMANI İLE İLİŞKİSİ-125
1. Genel Olarak-125
2. Aklama Suçu ve Kayıt Dışı Ekonomi-127
A. Genel Olarak-127
B. Aklama Suçu İle Kayıt Dışı Ekonomi Arasındaki Farklar-128
C. Kayıt Dışı Gelirlerin Ekonomik Düzene Etkileri-131
D. Kayıt Dışı Ekonominin Nedenleri-132
3. Aklama Suçu ve Yolsuzluk-135
A. Genel Olarak-135
B. Aklama Suçu İle Yolsuzluk Arasındaki İlişki-137
4. Aklama Suçu ve Organize Suçluluk-140
A. Genel Olarak-140
B. Organize Suçluluğun Özellikleri-142
C. Aklama Suçu İle Organize Suçluluk Arasındaki İlişki-145
5. Aklama Suçu ve Terörizmin Finansmanı-147
A. Terör ve Terörizm-147
B. Aklama Suçu İle Terörizmin Finansmanı Arasındaki İlişki Hakkında Genel Bilgiler-149
C. Aklama Suçu İle Terörizmin Finansmanı Arasındaki İlişki-151
D. Terörizmin Finansmanının Önlenmesi Amacıyla Ülkemizde Yapılan Çalışmalar-154
E. Terörizmin Finansmanı Suçunda Malvarlığının Dondurulması Sorunu-157
İKİNCİ BÖLÜM
1. SUÇTAN KAYNAKLANAN MALVARLIĞI DEĞERLERİNİ
AKLAMA SUÇU (TCK. m. 282/1)
I. GENEL AÇIKLAMALAR-161
II. 4208 SAYILI KANUN VE KARAPARANIN AKLANMASININ ÖNLENMESİ-165
1. Genel Olarak ve 4208 Sayılı Kanun’a Göre Karapara Aklama-165
2. 4208 Sayılı Kanun’un Değerlendirilmesi-173
III. AKLAMA SUÇUYLA İLGİLİ MUKAYESELİ HUKUKTAKİ DÜZENLEMELER-174
1. Genel Olarak-174
2. Almanya-175
A. Genel Olarak-175
B. Karapara Aklama ve Hukuka Aykırı Şekilde Elde Edilen Malvarlığı Değerlerini Kamufle Etme-176
C. Korunan Hukuki Değer-177
D. Suçun Maddi Unsurları-178
a)-Hukuka Aykırı Yollardan Elde Edilen Malvarlığını Gizleme, Kamufle Etme veya Kaynağının Araştırılmasını Engelleme-178
b)-Öncül Suç-183
E. Suçun Manevi Unsuru-185
F. Daha Ağır Cezayı Gerektiren Nitelikli Haller-186
G. Yaptırım-186
H. Etkin Pişmanlık-187
3. İsviçre-188
A. Genel Olarak-188
B. Korunan Hukuki Değer-189
C. Suçun Maddi Unsurları-189
a)-Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerinin Müsadere Edilmesini, Ortaya Çıkarılmasını ya da Malvarlığı Değerlerinin Kaynağının Araştırılmasını Engelleme Suçu-189
b)-Finansal İşlemlerde Dikkat ve Bildirim Yükümlülüğünü Yerine Getirmeme Suçu-191
c)-Öncül Suç-193
D. Suçun Manevi Unsurları-194
4. Avusturya-195
A. Genel Olarak-195
B. Korunan Hukuki Değer-196
C. Suçun Maddi Unsurları-197
a)-Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerinin Tasarruf Edilmesi, Devredilmesi veya Nasıl Elde Edildiğiyle İlgili Yanlış Bilgi Verilmesi-197
b)-Öncül Suç-199
D. Suçun Manevi Unsurları-199
E. Etkin Pişmanlık-200
5. Lihtenştayn-200
A. Genel Olarak-200
B. Korunan Hukuki Değer-202
C. Suçun Maddi Unsurları-202
a)-Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerinin Tasarruf Edilmesi, Devredilmesi veya Nasıl Elde Edildiğiyle İlgili Yanlış Bilgi Verilmesi-202
b)-Öncül Suç-203
D. Suçun Manevi Unsurları-204
E. Etkin Pişmanlık-205
6. Rusya-205
A. Genel Olarak-205
B. Korunan Hukuki Değer-206
C. Suçun Maddi Unsurları-206
a)-Bir Kimsenin Suç İşleyerek Elde Ettiği Parasal veya Diğer Malvarlığı Değerlerini Yasallaştırması-206
b)-Öncül Suç-208
D. Suçun Manevi Unsurları-208
E. Daha Ağır Cezayı Gerektiren Nitelikli Haller-209
F. Etkin Pişmanlık-210
7. Fransa-210
A. Genel Olarak-210
B. Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerini Yasal Yollardan Edinilmiş Şekilde Gösterme ve Bu Değerleri Gizleme veya Dönüştürme-211
8. Polonya-213
A. Genel Olarak-213
B. Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerinin Kökenini Gizleme, Değiştirme veya Üçüncü Bir Kimseye Devretme-214
9. Norveç-216
A. Genel Olarak-216
B. Hukuka Aykırı Yollardan Elde Edilen Malvarlığı Değerlerini Kabul Etme, Gizleme, Nakletme, Devretme veya Yatırıma Çevirme-216
10. Finlandiya-218
A. Genel Olarak-218
B. Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerinin Yasa Dışı Kaynağının Gizlenmesi, Değiştirilmesi, Dönüştürülmesi veya Kamufle Edilmesi-218
11. Anglo-Sakson Hukuk Sisteminde Aklama Suçu-220
A. Amerika Birleşik Devletleri-220
a)-Genel Olarak-220
b)-Aklama Suçuyla Mücadele Amaçlı Düzenlemeler-222
aa)-Banka Sırları Kanunu-222
bb)-ABD Ceza Kanunu’nun 18. Bölümünde Yer Alan Düzenlemeler-223
cc)-ABD Yurtseverlik Yasası (The USA Patriot Act)-224
B. İngiltere-225
a)-Genel Olarak-225
b)-Aklama Suçuyla Mücadele Amaçlı Düzenlemeler-226
12. Değerlendirme-228
IV. AKLAMA SUÇUNUN BENZER SUÇLARDAN FARKLARI-232
1. Genel Olarak-232
2. Aklama Suçunun TCK. ’nda Yer Alan Diğer Suçlardan Farkları-233
A. Suç Eşyasını Satın Alma veya Kabul Etme Suçu (m. 165)-233
B. Bilgi Vermeme Suçu (m. 166)-240
C. Suç Delillerini Yok Etme, Gizleme veya Değiştirme Suçu (m. 281)-241
D. Suçluyu Kayırma Suçu (m. 283)-245
3. Aklama Suçunun 5549 Sayılı Kanunda Yer Alan Suçlardan Farkları-246
A. 5549 Sayılı Kanunda Yer Alan Suçlar-247
a)-Yükümlülüğün İhlali-247
b)-Başkası Hesabına İşlem Yapıldığının Beyan Edilmemesi-253
c)-Sırrın İfşaı-254
B. 5549 Sayılı Kanun’da Yer Alan Kabahatler-255
V. AKLAMA SUÇUYLA KORUNAN HUKUKİ DEĞER-258
VI. AKLAMA SUÇUNUN UNSURLARI-264
1. Tipiklik-264
2. Maddi Unsurlar-265
A. Fiil-265
a)-Genel Olarak-265
b)-Aklama Suçuna Sebebiyet Veren Seçimlik Hareketler-268
aa)-Suç Kaynaklı Malvarlığı Değerlerini Yurt Dışına Çıkarma-268
bb)-Suç Kaynaklı Malvarlığı Değerlerini Gizlemek veya Aklamak Maksadıyla Çeşitli İşlemlere Tabi Tutma-273
aaa)-Gayrimeşru Kaynağı Gizleme-276
bbb)-Meşru Bir Yolla Elde Edildiği Konusunda Kanaat Uyandırma-277
B. Netice-278
C. Fail-280
a)-Genel Olarak-280
b)-Öncül Suçun Failinin, Aklama Suçundan da Cezalandırılması Sorunu-282
c)-Aklama Suçunda Tüzel Kişilerin Sorumluluğu-286
D. Mağdur-288
E. Konu-290
a)-Genel Olarak-290
b)-Öncül Suç-294
aa)-Genel Olarak-294
bb)-Öncül Suçların Belirlenmesi-295
cc)-Öncül Suçların Belirlenmesinde Kullanılan Sistemler-297
aaa)-Tüm Suçları Öncül Suç Kabul Eden Sistem-297
bbb)-Listeleme Sistemi-298
ccc)-Eşik Sistemi-301
dd)-Vergi Suçlarının Öncül Suç Olarak Değerlendirilmesi Sorunu-304
ee)-Öncül Suçun Aklama Suçu İle İlişkisi-308
ff)-Öncül Suçun Aklama Suçu Üzerindeki Etkileri-309
aaa)-Öncül Suçun Yurt Dışında İşlenmiş Olması-311
aaaa)-Genel Olarak-311
bbbb)-Mukayeseli Hukuk ve Uluslararası Sözleşme Hükümleri-314
bbb)-Öncül Suçun Soruşturma ve Kovuşturma Usulü, Öncül Suç Hakkında Verilen Hükmün Aklama Suçuna Etkileri-315
ccc)-Öncül Suçun Tespitinde Bekletici Mesele ve Nispi Muhakeme Sorunu-324
ddd)-Öncül Suç ve Aklama Suçunun Zaman Bakımından Uygulanması-329
c)-Aklama Suçunun Zarar ve Tehlike Suçu Ayrımına Göre Değerlendirilmesi-333
F. Daha Ağır Cezayı Gerektiren Nitelikli Unsurlar-335
a)-Genel Olarak-335
b)-Suçun Kamu Görevlisi Tarafından İşlenmesi (m. 282/3)-337
c)-Suçun Belli Bir Meslek Sahibi Kimse Tarafından İşlenmesi (m. 282/3)-338
d)-Suçun Örgüt Faaliyeti Çerçevesinde İşlenmesi (m. 282/4)-340
3. Manevi Unsurlar-341
A. Genel Olarak-341
B. Aklama Suçunun Kasten İşlenmesi-342
a)-Malvarlığı Değerlerinin Yurt Dışına Çıkarılmasında Manevi Unsur-344
b)-Malvarlığı Değerlerinin Gayrimeşru Kaynağını Gizleme veya Meşru Bir Yolla Elde Edildiği Hususunda Kanaat Uyandırma-346
c)-Öncül Suçla Aklama Suçunun Manevi Unsur Bakımından Değerlendirilmesi-350
4. Hukuka Aykırılık Unsuru-352
VII. KUSURLULUK, KUSURLULUĞU AZALTAN VE KALDIRAN SEBEPLER-354
VIII. CEZAYI KALDIRAN ŞAHSİ SEBEP OLARAK ETKİN PİŞMANLIK-357
IX. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ-362
1. Teşebbüs-362
A. Öncül Suçun Teşebbüs Aşamasında Kalması Halinde Aklama Suçunun Oluşup Oluşmayacağı Sorunu-366
2. İştirak-368
3. İçtima-370
X. YAPTIRIM-374
1. Genel Olarak-374
2. Hapis Cezası-375
3. Adli Para Cezası-376
4. Suçun Nitelikli Hallerinde Verilecek Ceza-378
5. Suçtan Kaynaklanan Malvarlığı Değerlerinin Müsaderesi-379
A. Genel Olarak-379
B. Uluslararası Hukukta Suç Gelirlerinin Müsaderesi-380
C. Türk Hukukunda Suç Gelirlerinin Müsaderesi-382
a)-Suç İşlenerek Elde Edilen Eşyanın Müsaderesi-384
b)-Suç İşlenerek Elde Edilen Kazancın Müsaderesi-386
c)-Tüzel Kişiler Hakkında Uygulanacak Güvenlik Tedbirleri-389
D. Suçtan Kaynaklanan Malvarlıklarının Geri Alınması-391
XI. MUHAKEMEYE İLİŞKİN KURALLAR-393
1. Genel Olarak-393
2. Aklama Suçunda Zamanaşımı-394
3. Aklama Suçunda Koruma Tedbirleri-395
A. Genel Olarak-395
B. Elkoyma Koruma Tedbiri-396
C. Diğer Koruma Tedbirleri-398
D. Koruma Tedbirleri ve Mali Suçları Araştırma Kurulu-399
2. SUÇTAN KAYNAKLANAN MALVARLIĞI DEĞERİNİ BİLEREK
SATIN ALMA, KABUL ETME, BULUNDURMA VEYA
KULLANMA SUÇU (TCK. m. 282/2)
I. GENEL AÇIKLAMALAR-403
II. SUÇUN UNSURLARI-406
1. Maddi Unsurlar-406
A. Fiil-406
B. Fail-410
C. Mağdur-411
D. Konu-411
E. Daha Ağır Cezayı Gerektiren Nitelikli Unsur-413
2. Manevi Unsurlar-414
III. SUÇUN ÖZEL GÖRÜNÜŞ ŞEKİLLERİ-417
1. Teşebbüs-417
2. İştirak-418
3. İçtima-418
IV. MUHAKEMEYE İLİŞKİN KURALLAR VE YAPTIRIM-420
SONUÇ-423
KAYNAKÇA-433