SUÇA İŞTİRAK - Teori ve Uygulamada

ÖNSÖZ

Bu eserde Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler kısmında düzenlenen ve suçun özel görünüm biçimlerinden biri olan suça iştirak kurumu ile ilgili teorik görüşlerin yanında uygulamaya gösteren Yargıtay kararlarına da yer verilerek bu kurum kapsamlı bir şekilde açıklanmaya çalışılmıştır.

  Teori ve uygulanmanın, kendilerini geliştirebilmeleri sürekli birbirlerinden yararlanmalarına bağlıdır. Teorisiz pratik olamayacağı gibi, pratiksiz teoride söz konusu olamaz. Bundan hareketle teorinin ortaya koyduğu ve uygulamaya ışık tutacak önemli bilgiler ile aynı zamanda Yargıtay kararlarından geniş ölçüde ya­rarlanılmıştır.  

Teori ve uygulamanın bilgileri birlikte değerlendirilmek suretiyle kanunun tatbikinin doğru yapılması ve adaletin gerçekleşmesine katkıda bulunulmuştur kitabın asıl amacı budur.

Suça iştirak kurumunun Çağdaş Ceza Hukukunda Genel Hükümler kıs­mında bağımsız ceza hukuku kurumu olarak yerini alması teori ve uygulayıcıla-mWvse geşm süreci içinde gösterdikleri yoğun çabalar sonucu sağlanabil­miştir. Bu nedenle kitabımızda suça iştirak kavramına ilişkin geçmiş dönemlere dair bilgi ve yorumlarımız yalnız geçmişte kalmayıp aksine uygulayıcılara da faydalı olacaktır.

Bu kitapta konumuz olan iştirak hükümleri tek tek ele alınarak açıklanıp değerlendirilmiş ve çok sayıda Yargıtay içtihatları da eklenerek uygulayıcılara faydalı olunmuştur. Bununla da yetinilmemiş, Türk Ceza Kanununun özel kıs­mında yer alan suçların madde metinleri yazılmak suretiyle bu suça iştirakle il­gili özel bir düzenleme olup olmadığı, varsa bu özel düzenlemenin ne olduğu, yoksa bu suçla ilgili genel iştirak hükümlerinin uygulanıp uygulanamayacağı, uygulanamayacaksa, niçin uygulanmayacağı, uygulanacak ise suça iştirakin her şeklinin uygulanmasının mümkün olup olmadığı her suçun madde metninin al­tında açıklanmış ve elden geldiğince her açıklanmanın altında da konu ile ilgili Yargıtay içtihatlarına da yer verilmiştir. Yargıtay içtihatları özenle ve titizlikle seçilmiş, ağırlıklı olarak 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun uygulanması döne­mindeki Yargıtay içtihatlarına yer verilmiştir. 765 sayılı Türk Ceza Kanununun uygulama döneminde olmakla birlikte günümüzde de geçerli olan ve uygulayı­cılara yararlı olabilecek içtihatlara da yer verilmiştir. Uygulamaya yararı olma­yacak içtihatlar yenide olsa kitaba alınmamıştır.

Ali HACIFAZLIOĞLU

İstanbul Ağır Ceza Mahkemesi Başkanı

Ataköy-Bakırköy-İstanbul - Nisan 2014

İÇİNDEKİLER

BİRİNCİ BOLUM SUÇA İŞTİRAK

1. GENEL BİLGİLER................................................................................... 9
2. ÇOK FAİLLİ SUÇLAR............................................................................... 9
3. SUÇ ORTAKLIĞI................................................................................... 11

A)   Kavram............................................................................................ 11

2. Suç Ortaklığının Hukuki Esası.............................................................. 12
3. Suça İştirak Kurallarına İlişkin Sistemler.................................................... 14

1.    Sistemeler................................................................................... 14

1. Eşitlik Sistemi......................................................................... 14
2. İkilik Sistemi........................................................................... 14
3. Cezanın Faile Göre Belirlenmesi Sistemi........................................ 14

2.    İkilik Sistemin Uygulanması.............................................................. 15

1. Sübjektif Teori......................................................................... 15
2. Objektif Teori.......................................................................... 15
3. Fiil Egemenliği Teorisi............................................................... 15

D)   İştirakin Şartlan.................................................................................. 16

1. Birden Çok Kişi Tarafından Gerçekleştirilen Birden Çok Ha­
   reketin Bulunması.......................................................................... 16
2. Her Failin Hareketinin Nedensel Değer Taşıması................................... 19
3. Suça Katılma İradesinin Bulunması.................................................... 21
4. Katılanlar Bakımından Aynı Olan Suçun İcrasına Başlanmış
   Olması....................................................................................... 25

E)   TAKSİRLİ SUÇLARA İŞTİRAK...................... ,................................... 28

F)  TÜRK HUKUKUNDA SUÇA İŞTİRAK ŞEKİLLERİ.................... 30

1.   Faillik........................................................................................ 30

1. Müşterek Faillik................................................................... 32
2. Dolaylı Faillik..................................................................... 336

aa)   Genel Bilgiler............................................................. 336

bb)   Dolaylı Fail ve Azmettiren........................................... 337

2. Azmettirme............................................................................. 338
3. Yardım Etme........................................................................... 363

a)   Manevi Yardımda Bulunma................................................ 365

aa)   Suç İşlemeye Teşvik Etmek........................................ 365

bb)   Fiilin İşlenmesinden Sonra Yardımda Bulunmayı

Vaat Etme................................................................. 366

cc)   Suçun Nasıl İşleneceği Konusunda Yol Gösterme......... 366

b)   Maddi Yardımda Bulunma................................................. 367

aa)   Suçun İşlenmesinde Kullanılan Araçları Sağlama.......... 367

4.   Özgü Suça İştirak.................................................................... 397

G) TAHRİKÇİ AJAN........................................................................ 404

H) İŞTİRAKTE CEZANIN VERİLMESİ........................................... 406

İKİNCİ BOLUM

SUÇA İŞTİRAKİN TARİHSEL GELİŞİMİ

1. ROMA HUKUKU............................................................................ 409
2. CERMEN HUKUKU....................................................................... 410
3. ORTAÇAĞ HUKUKU.................................................................... 411
4. MÜŞTEREK CEZA HUKUKU DÖNEMİNDE İŞTİRAK............ 413