Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Sözleşmenin Yorumu
Sözleşmenin Yorumu
Şener AKYOL
Sayfa Sayısı
:
149
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2010
ISBN NO
:
9786054002634
690,00
TL Prof. Dr. Şener AKYOL İstanbul Hukuk Fakültesinden mezun oldu. - Grevin Hizmet Akdine Tesiri - başlıklı doktora tezini savundu ve doçentlik çalışmaları için 1966-1972 yıllarında Lozan ve Zürih Üniversitelerinde araştırmalar yaptı. -Tam Üçüncü Şahıs Yararına Sözleşme - doçentlik tezidir. 1972-1980 yılları arasında profesörlük takdim tezi olan -Üçüncü Şahsın İfayı Kendi Adına Talep Yetkisi - adlı monografiyi Bern Üniversitesinde hazırladı. 1973-1980 yıllarında Union Internationale des Magistrats (Uluslararası Hakim ve Savcılar Birliği) da Türkiyeyi temsil etti. İstanbul Belediye Başkanları Haşim İşcan ve Aytekin Kotil ile - başkanlık danışmanı -olarak çalışmıştır. 1980-1983 yılları arasında Danışma Meclisi üyeliği yaptı ve 1982 Anayasasını hazırlayan Anayasa Komisyonunun sözcülüğünü yürüttü. Danışma Meclisi üyesi iken Avrupa Konseyinin Türkiyeyi ihraç etme girişimine karşı zamanın dışişleri bakanının savunmayı ve savunacaklara yardımcı olmayı reddetmesi üzerine ülkesini tek başına savunmuş, olumsuz kararı engellemiştir. 1983 seçimlerinden sonra Türkiye ihraç edilmiş, bunun üzerine Başbakan Turgut Özal tarafından İçişleri Bakanı Ali Tanrıyar ile birlikte görevlendirilmiş, çalışmaları sonunda Parlamenterler Meclisinin ihraç kararının kaldırılmasını sağlamıştır. 1980-1989 yılları arasında İktisadi Kalkınma Vakfı İkinci Başkanlığını yürütmüştür. Prof. AKYOL avukat sıfatıyla İstanbul Büyükşehir Belediyesinin 1984-1989 döneminde başlattığı kent yıkımlarına karşı önce -Perşembe Pazarı-, sonra - Unkapanı - davalarını üstlendi. Binlerle sayılan bu davalar kent ve kentli yararına sonuçlandı. Ayrıca -süper emeklilik- adı altında tesis edilen ayrıcalıklı sigorta yönteminden zarar gören onbinlerce mağdurun davasını yürüttü, olumlu sonuçlandırdı. 1962-2008 yılları arasında 46 yıl İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde öğretim üyeliği, 2005-2008 yılları arasında da İstanbul Üniversitesi Senato ve Yönetim Kurulu üyeliği yaptı. Prof. AKYOLun yayınları: 1- Grevin Hizmet Akdine Tesiri 2- Tam Üçüncü Şahıs Yararına Sözleşme 3- Borçlar Hukuku, Genel Hükümler I 4- Borçlar Hukuku, Özel Borç İlişkiler 5- Banka Sözleşmeleri 6- Uygulama Örnekleri, Cilt I 7- Uygulama Örnekleri, Cilt II 8- Uygulama Örnekleri, Cilt III 9- İsviçre Federal Mahkemesi Kararlan 10- Sigorta Hukuku (teksir) 11- Kıta Sahanlığı (Harp Akademileri için) 12- Hukukla Oynanmaz, Anayasa Değişse de Süleyman Demirel İkinci Defa Seçilemez 13- Dürüstlük Kuralı ve Hakkın Kötüye Kullanılması Yasağı 14- Medeni Hukukta Çelişki Yasağı 15- Temsil Teorisinde Ulak 16- Türkiye′de Hukuk Devleti ve Demokrasi İlişkileri (1997) 17- İstanbul Kitapları (1995) 18- Medeni Hukukta Temsil 19- Know-How, Management, Joint-Venture veBüyük Çaplı İnşaat Sözleşmeleri 20-Sözleşmenin Yorumu (2010) ÖNSÖZ GİBİ I. Yorum ister hukuk kuralları için olsun ister hukukî işlemler için olsun, hukukun daha iyi, daha etkili, daha âdil, daha zevkli sonuç vermesi için bir gayrettir. Okuyucum belki yorum hukukun daha zevkli sonuç vermesini sağlar anlamına yukarıda ifade edilen düşünceyi uç ve uçuk bulabilir. Bu satırların yazarı hukukun zevkli, hatta güzel sonuç vermesi için uğraş verdiğine inanmakta, hemen yarım yüzyıldır bu inançla, bu hevesle araştırıp yazmaktadır. Evet, yukarıdaki cümle doğrudur: Yazmaktayım, yazmaya devam ediyorum. Yazdıklarım yazacaklarım hakkında bir fikir vermiştir, verecektir. Yarım yüzyıldır yazan bir Hoca yazmayı durduramaz, durduramıyor. Bu noktada genç meslektaşlarıma, çok genç hukuk profesörlerine, doçent arkadaşlarıma, doktorasını yapmış veya doktora hazırlığındaki araştırma hayatının girişinde bulunan bilimerlerine kitap yazmalarını, yazmak istedikleri konuda bir ön tasarım yapıp yavaş veya hızlı araştırma aşamasına gelmelerini salık veriyorum. Yavaş yavaş kitap boyverecektir. Makale yazmaktan farklı olarak geniş bir bibliyografyanın tadını çıkararak yazmak, bilgisayarla çalışmaya geçmemiş benim gibi eskiokullular için bir küçük bölüme ait notlar almak, sonuçta yüzlerce, hatta bini aşkın(1) yaprak kâğıdı konulara göre klâsörlere yerleştirmek, yazmak, not almak, düşünmek, değişik renkli kalemler kullanmak, hatta değişik renkli kâğıtlar kullanmak ve sonra yazım aşamasında bu notlardan sonuca ulaşmak, yavaş yavaş nihaî metni ellerinizde hissetmek... Meslektaşlarıma bu zevki bol bol tatmalarını salık veririm. II. Yakın geçmişte VEDAT KİTABEVİnde çıkan kitaplarımı İstanbul Hukuk Fakültesine asistan(2) olarak intisap ettiğimde kürsümüz(3) Hocalarıma adadım. Böylece sırası ile; Ord. Prof. Dr. Kemaleddin Birsene Banka Sözleşmeleri, İstanbul 2001; Prof. Dr. Bülent Köprülüye Medenî Hukuka Giriş, İstanbul 2006; Prof. Dr. Feyzi Necmeddin Feyzioğluna Medenî Hukukta Çelişki Yasağı, İstanbul 2007; Prof. M. Kemal Oğuzmana Temsil Teorisinde Ulak, İstanbul 2007; Prof. Dr. Ümit Doğanaya Üçüncü Şahsın İfayı Kendi Adına Talep Hakkı, İstanbul 2007; Prof. Dr. Selim Kanetiye Tam Üçüncü Şahıs Yararına Sözleşme, İstanbul 2008 adlı kitaplarımı adadım. Kürsümüzde benim asistan olduğum 1962de o zaman asistan olan Prof. Dr. Aydın Aybay Hoca da görevliydi. Ne var ki o sağlıklı, aramızda ve önümüzdedir. III. Kürsü Hocalarım Prof. BİRSEN, Prof. KÖPRÜLÜ, Prof. FEYZİOĞLU, Prof. OĞUZMAN, Prof. DOĞANAY, Prof. AYBAY ve Prof. KANETİnin resimlerini yaptırdım. Muhteşem bir görünüş şimdi Mukayeseli Hukuk Enstitüsü Müdürü Prof. Dr. Hasan Ermanın zarif ve vefalı ilgisi ile Enstitü müdür odasının duvarlarını süslemektedir. Bu davranışım, Prof. Dr. İsmet Sungurbey Hocayı bana yaz- dığı mektubun tıpkıbasımından anaşılacağı üzere heyecanlandır- mıştır(4). Hocanın bizim kuşağın ve sonrakilerin üzerinde yolgösterici emekleri ve tavsiyeleri olmuştur. Onun dehası, arkasından gelen genç kuşağın yolunu aydınlatmıştır. Kendisini rahmetle ve minnetle anmak- tayım. IV. Bu Önsöz gibi kaleme alınırken hemen yarım yüzyıl diye nitelenen hukuk kariyerim hakkında neler yazmalıyım, yazmam gerekenler arasında nasıl bir zamanlama yapmalıyım diye düşündüm: Burada kısa olma, gerekirse ayrı bir kitapta Hemen Hemen Yarım Yüzyılı anlatma sonucuna vardım. Hemen Hemen Yarım Yüzyılın notlarım bakımından arada bu elli yılın tanıklarından biri arzı endam etti: Lozan Üniversitesi Kitaplığından emanet kitap alınınca karşılığında memurlara verilen bir çeşit senet veya makbuzlar. Tarih: 18 Mart 1968 ve 23 Ocak 1968. Bu satırları okuyan dostlarım hoşgörürler, sanırım çevrenin teşviki ile çevrenin etkisi demekle kitaplarından kurtulmak isteyen dostlarımızın bunları bana tevdi etmelerini kasdediyorum. Elimizden her konuda bugüne kadar 156.000den fazla kitap geçti. Başlangıçta acemilik ile sadece bu güne ayırdık. Ev almaz oldu. Şişlideki büroya(5) yüklendik, yetmedi. Büronun alt katını aldık, o da doldu(6). Biraz ileride bir daire alıp Şener Akyol Kültürevi(7) dedik, ama o da almadı. Bu noktadan sonra yeni açılan kitaplıklara yardım gönderdik. Kitaplarımızın ülkenin uzak köşelerindeki genç kitaplıklara ulaşmasında YURTİÇİ KARGOnun sahibi İbrahim Arıkan Beyefendi Dostum yardım etti. Şimdi ne kadar kitap elimizde kalmıştır sorusuna şöyle cevap verebiliriz: Yaklaşık 20.000 adet. Hukuk kitapları arasında İsviçrenin Berner Kommentarı Zürich Kommentarı Schweizerischer Privatrechts Almanyanın SOERGEL Kommentarı STAUDINGER Kommentarı MÜNCHENER Kommentarı sayılmalıdır. Eklemek gerekir ki önemli monografiler de eksiksiz vardır. Bilgisayar kolaylıklarının yaygınlaştığı bu günlerde sevgili dostlarım ne gereği vardı demişlerdir. Ne var ki kitap edinmek, okumak ve saklamak benim kaderim olmuştur. Annem, Babam, Halam ve onlardan bir önceki kuşak kitap okumayı, okudukları kitapları anlatmayı severlerdi. Ailenin çocuklarına pedagoji ne der bilemem devamlı kitaplar okurlardı. Mukabilinde harçlık verirlerdi. İyi-kötü, isabetli-sakıncalı tartışmak için çok geç. Böyle dinlediğim kitaplardan Victor Hugo Efendinin Sefiller Tercemesi. Avanzade tarafından torceme edilmiştir. Asitane ve 1300lü bir tarih. Bir ikinci kitap Hatıratı Niyazidir. Pedagoji ne der bilemem, ben mutlu idim. Kitap okunan, kitap satın alınan bir evde doğmaktan mutluyum. Çocukluk dönemimde en yaygın kitap dağıtımı MEB (Milli Eğitim Bakanlığı) tarafından yapılırdı. Pazar günü İstanbuldan gelen gemi ile MEB yayını kitaplar taşınır, Pazartesi sabah Bakanlığın satış dükkânı önünde kuyruk oluşurdu. Kitap almak için kuyruğa girmek, orada kitap kuyruğu sohbetleri yapmak bir ritüel idi. Okul engeli yoksa çocuklar da götürülürdü. Söze karışmazlardı, ne var ki dinlemenin tadına vardıkları olurdu. Televizyon olmayışından mı ve hatta radyonun bile sınırlı bulunmasından mıdır bilemem, okumak bir zevkti. Aile sohbetlerinde diziler konuşulmazdı. Kitaplardan konuşmanın da sert kuralları vardı. Büyüklerden daha okuduğu kabul olunan gençler dinlemekle yetinir, söz düşünce konuşurdu. Onbeş yaşlarından sonra daha çok soruya muhatap olurlar, onsekizden sonra ise bir başka değer verilirdi. Okuyanın itibarı yüksek olurdu. Okuyan gençler sadece adı ile değil, Bey sıfatı eklenerek çağrılırdı. Türkiyeden başka bir ülkede yaşanmamış bir olayı yaşadım: Ben orada idim. 14 Mayıs 1950 milletvekili seçimlerini kazanan Demokrat Partinin ilk çarpıcı faaliyeti Halkevlerini kapatmak oldu. Halkevlerindeki kitaplar bir okulun bahçesine veya bir arsaya indirildi. Durumu kavrayan kentliler, hekimler, hâkimler yere dökülmüş kitapların başında nöbet tuttular, kitapları yaktırmadılar. Bu kahramanlar arasında Dr. Muzaffer KESİMi rahmetle anıyorum(8). Ben orada idim, kitapseverler kitaplara sahip çıkarak bir vandalizmi engelledi. Her yerde aynı davranış ve tepki gerçekleşmemişti. Medeni tepki yokluğu vandalizmi cesaretlendirmişti. V. Hemen yarım yüzyıl süre ile İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde çalıştım. Son on-onbeş yıldır özel üniversiteler kurulmaktadır. Tabiî olacak, madem ki yeni üniversiteler kuruluyor, bu yeni üniversitelerde ders vermek önce kurulmuş üniversite öğretim üyelerinin ders vermeleri doğru olurdu. Yeni üniversite kurma telaşındaki rahmetli Vehbi Koç, rahmetli Sakıp Sabancı, rahmetli Kadir Has, adlarını taşıyan üniversitelere kurucu rektör olmamı istediler. Daha sonra YÖK Başkanı Prof. Dr. Erdoğan Teziç Maltepe Üniversitesi Rektörlüğünü üstlenmem için Prof. Dr. Aydın Aybay ile birlikte ısrar ettiler. Bu önerileri kabul etmemiş olmaktan pişmanlık duymuyorum. Hemen Yarım Yüzyıl fakültelerde ders verdim, ümidim ve gönülden dileğim Tam elli yıl idealine erişmektir. Kim bilir? VI. Bu kitabımı Hemen yarım yüzyıl benimle büyük heyecanlar yaşayan, her akşam köşeme çekilip okumam, araştırmalar yapmam ve kitap yazmama daima destek veren Sevgili eşim Avukat Sevgi Akyola adıyorum. Hemen yarım yüzyıl o da kendi sevdiği kitapları inanılmaz bir dikkat ve ısrarla okumuştur. Teşekkürler Sevgili Eşim Sevgi Hanım, minnetler ve şükranlarla bu kitabı elli yıllık geçmişteki müstesna sabrına, hoşgörüne, desteğine, himayene ithaf etmekteyim. Doç. Dr. HalilAkkanat, İstanbul Hukuk Fakültesinin Dekan Yardımcılığını dirayetle deruhte etmektedir. Fakültede sayın Dekanımız Prof. Dr. Adem SÖZÜER ile birlikte reformlar yapmaktadır. Asistanım Dr. Zekeriya Kürşat, Dr. Şirin Aydıncık bilim gemilerini seçkin bulmak yükleri ile daha ileriye, daha iyiye yönlendirme gayreti içindeler. Burada uzun süre birlikte çalıştığım Prof. Dr. İlhan Helvacı ile Doç. Dr. Halil Akkanatın bilimsel değerlerini iftiharla anlatmak istiyorum. VII. Hukuk kitabı yazmak kuşkusuz bir iddiadır. İçerik ve üslûp; niyet ve kitabın muhataplarıyla girişilen hayati diyalog hukuk kitabının yazarını iki seçenekle karşı karşıya bırakır: O ya olanı saptayıp ilerler, ya da en küçük haksız çözüme karşı, haksız çözüm hukukun ağır ve heybetli yürüyüşünde düşünülebilen veya hayal edilebilen en küçük haksız çözüm olsa da, isyanını yazacaktır. Hukuk kitabı sadece haklıdan olan bir sanat eseri olacak kadar incelmiş haklılıktan yana olmalıdır. Çünkü hukuk yazan geçmişi ve geçmişteki haklılığı değil, geleceğin pırıltıları içindeki haklılık idealini öne çıkarmalıdır. Ãdil, haklı hakkaniyete uygun, doğru insanı geleceğe taşıyan şeref madalyaları gibidir. Vicdan, toplu yaşamanın zorunlu sorunu olan bu diyalektiğin yaşam sahnesidir. Sanat eseri inceliği ve duyarlığı kadar âdil, haklı, hakkaniyete uygun ve doğru çözümler vicdan ile mümkün olur. Vicdanın tatmin olmadığı yerde isyan öne çıkar.Okuyucunun elindeki bu kitap hukuktan en büyük sapmalara karşı elli yıllık direncin, elli yıllık isyanın hikayesidir. Elli yıldır ülkemizdeki zorunlu hukuk savaşımına katılmış her yaştaki ve her kıdemdeki hukukçu üstadlara, dostlarıma, genç hukukçulara, elli yıllık hukuk hocalığından öğrencilerime hukuksuzluğa karşı isyan meşalesini uzatıyor, hepsini saygı ile selâmlıyorum. Prof. Dr. Şener Akyol Tarabya, 14 Mart 2010 İÇİNDEKİLER Önsöz Gibi XI İçindekiler XIX Kısaltmalar XXVII Kaynakça XXIX § 1. SÖZLEŞMENİN YORUMU KAVRAMI 1 I. YORUM TARİHİ 1 II. YORUM ÇEŞİTLERİ 4 1. Temel ayrım: Açıklayıcı Yorum - Tamamlayıcı Yorum 4 2. Sübjektif Yorum - Objektif Yorum 6 a. Sübjektif yorum 6 b. Objektif yorum 7 III. YORUM YAPILABİLMESİNİN İKİ ÖN ŞARTI 7 1. Açıklamanın Maddi Olarak Tespiti 7 2. İrade Açıklamasının Geçerli Olması 9 IV. İRADE VE HUKUKà SONUÇ 11 1. Hukukî İşlem 11 2. Yorumun Hedefi ve Amacı Gerçek İradeyi Belirleme Olunca, YorumAraçları ve Yöntemi de Buna Uygun Olmalıdır 11 3. Gerçek İradeyi Araştırırken İradesini Açıklayanın Hataya Düşüp Düşmediği Araştırılmalıdır 12 V. SÖZLEŞME YORUMU VE YASA YORUMU 13 VI. GERÇEK İRADEYİ ARAŞTIRMA YÖNTEMİ 14 1. Yasadaki Düzenleme 14 2. Gerçek İradenin, İşleme Katılan Makul Taraf İçin Objektifleştirilmesi Sağlanmalıdır 14 3. İrade Açıklamasının Arkasında Yer Alan İrade Yorumla Araştırılmalıdır 15 4. İrade Açıklamasının Yorumu 15 VII. SÖZLEŞMENİN YORUMU OLAN İLE OLMASI GEREKEN ARASINDA BİR TERCİHTİR 17 VIII. YORUMUN SINIRI 17 § 2. YORUMUN KONUSU 19 I. GENEL BAKIŞ 19 II. GENEL İŞLEM ŞARTLARI 20 1. Kavram 20 2. Genel İşlem Şartında İşlem Temelinin Çökmesi Varsayımı 20 3. YorumÖzellikleri 21 4. Genel Değerlendirme 22 III. YÖNELTİLMESİ GEREKMEYEN İRADE AÇIKLAMALARININ BU ARADA, VASİYETNAMENİN YORUMU 23 IV. TOPLU İŞ SÖZLEŞMELERİNİN YORUMU 24 V. KAMU HUKUKU SÖZLEŞMELERİNİN YORUMU 24 VI. İKİ TARAFLI HUKUKÃ İŞLEMLERİN YORUMU 24 VII. AİLE HUKUKU SÖZLEŞMELERİNİN YORUMU 25 VIII. ŞEKLE BAĞLI İŞLEMLERİN YORUMU 26 1. Ana Çizgiler 26 2. Geçerlilik Şekline Tâbi Sözleşmelerin Yorumunda Özel Noktalar 28 3. Şekle Bağlı Hukukî İşlemlerin İspat Güvenirliği ve Yorum 29 4. Şekle Bağlı Hukukî İşlemden Ayrı Noktalar 30 5. İsbat Güvenirliği İşlevi 31 6. Geçerlik Şekline Bağlı Olmayan Yazılı Bir Sözleşmenin Yorumu 32 IX. İCABIN YORUMU 33 X. AÇIK OLMAYAN İRADE AÇIKLAMALARININ YORUMU 34 1. Genel Bakış 34 2. Sonuçlandırıcı Olguların Yorumu 35 3. Zımnî İrade Açıklamalarının Yorumu 36 4. İrade Açıklaması Olarak Susma ve Susmanın Yorumu 37 5. Tipik Sosyal Davranışların Yorumu 38 XI. TEMSİL YETKİSİNİN YORUMU 38 1. Yetkinin Yorumlanması İhtiyacı 38 2. Temsil Yetkisinin Yorumunda Dürüstlük Kuralı ve Güven İlkesinin Rolü 39 3. Temsil Yorumunda YorumYöntem ve İlkeleri 39 4. Temsil Yetkisinin Bir Şahsa mı, Yoksa Aynı Anda Birden Fazla Şahsa mı Verildiği Yorum Sorunudur 40 5. Temsil Yetkisinin Yorumunda Temsil Olunan ve Temsilciden Hangisi Kuvvetli ise Yorum Onun Aleyhine Sonuçlandırılır 40 6. Temsil Olunan Tecrübesiz İse, Temsil Yetkisi Dar Yorumlanır 40 § 3. YORUM BENZERLERİ 41 I. İŞLEM TEMELİNİN ÇÖKMESİNDEN FARKI 42 1. Kavram 42 2. Sözleşmenin Tamamlayıcı Yorumunun İşlem Temelinden Ayrılması 42 II. YEDEK HUKUK KURALLARINDAN AYRILIĞI 43 III. YANLIŞ BELİRTME ZARAR VERMEZ (FALSA DEMONSTRATIO NON NOCET) İLKESİNDEN FARKI 5 IV. YORUM VE HATA 46 1. Yorum ile Hata Arasındaki İlişki 46 2. Ancak Geçerli Sözleşme Yorumlanabilir 47 3. Hakimin Yorumu Taraf için Hatadan Dolayı İptal Hakkı Vermez 47 V. SÖZLEŞMENİN KURULMASINDA UYUŞMA VE UYUŞMAMA AÇISINDAN YORUM 47 VI. TAHVİL (ÇEVİRME)DEN FARKI 48 § 4. YORUM YÖNTEMLERİ VE İLKELERİ 49 I. YORUMUN ÇIKIŞ NOKTASI YORUMLANACAK SÖZLEŞMENİN BELİRLENMESİDİR 49 1. Tespitte İki Aşama 49 2. Susma ve Sonuçlandırıcı Olgular Varsa 50 II. YORUM ZORUNLUĞU 51 III. YORUMA GEREKSİNİM OLMAMASI 52 IV. YORUMUN GÖREVİ İRADE AÇIKLAMASINI AYDINLATMAKTIR 54 V. YORUM YÜZEYSEL DEĞİL, İRADE AÇIKLAMASINI SORGULAYICI OLMALIDIR 57 VI. YORUM HANGİ ANA GÖRE YAPILMALI 58 VII. ZAYIF TARAF YARARINA YORUM (CONTRA STIPULATOREM FORT, IN DUBIO MINUS) 59 VIII. INTERPRETATIO CONTRA PROFERENTEM (YARARLANAN ALEYHİNE YORUM) 60 IX. HUKUKÃ İŞLEMİN TARAFLARI ARASINDA GÜÇ FARKININ GÜVEN TEORİSİ İLE TELAFİ EDİLMESİ İLKESİNİN DİKKATE ALINMADIĞI BANKA VE SİGORTA SÖZLEŞMELERİNİN HUKUKA AYKIRI MUHTEVALARI 61 X. İŞLEME KATILANLARIN BÜTÜN DAVRANIŞLARI YORUMUN BAŞLANGICINDA SAPTANMALI VE DİKKATE ALINMALIDIR 64 XI. MUHATABIN UFKUNUN YORUMA ETKİSİ 65 XII. TARAFLAR ARASINDAKİ BENZER HUKUKÃ İŞLEMLERDEKİ ÖNCEKİ UYGULAMALAR YORUMU NASIL ETKİLER 66 XIII. YORUM SIRASINDA ÇELİŞKİLER ÖNEMLİDİR 67 XIV. YORUM, HUKUKA VE AHLÃKA UYGUN OLMALIDIR 68 XV. TARAFLARIN YORUM SÖZLEŞMESİ YAPMASI 70 XVI. TARAFLARIN MENFAATLERİ ÃDİL ŞEKİLDE TARTILMALI VE DENGELENMELİDİR 70 XVII. SÖZLEŞMENİN KALEME ALAN ALEYHİNE YORUMU (IN DUBIO CONTRA STIPULATOREM) 71 XVIII. DENEYİM İLKELERİNİN YORUMA ETKİSİ 73 XIX. YORUM KESİN VE KUŞKUYA YER VERMEYECEK İÇERİKTE OLMALIDIR 75 XX. TARAFLAR ORTAKLAŞA İRADE AÇIKLAMASINDAN AYRILIP BİR BAŞKA ANLAMDA MUTABIK KALIRLARSA, BU SON ANLAM HÃKİMİ BAĞLAR 75 XXI. FALSA DEMONSTRATIO NON NOCET (YANLIŞ AÇIKLAMA ZARAR VERMEZ) 76 XXII. YORUM, EKONOMİK VE SOSYAL DÜZENİN TEMELİ OLAN HUKUK AHLÃKINA UYGUN OLMALIDIR 77 XXIII. HUKUKÃ İŞLEM ÖZGÜRLÜĞÜNÜ TOPLUM ÇIKARLARI İLE BAĞDAŞTIRMAK GEREKİR 77 XXIV. YORUM İNSAN HAKLARINA AYKIRI OLMAMALI, AYRIMCI OLMAMALIDIR 78 XXV. YORUMA REFAKAT EDEN ŞARTLAR 79 XXVI. YORUM YÖNTEMLERİNDE SEÇİM HAKKI 80 XXVII. ANLAŞILMAZ, ÇOK ANLAMLI VEYA ÇELİŞKİLİ İRADE AÇIKLAMALARININ YORUMU 80 XXVIII.YASALARDAKİ YORUM KURALLARININ ETKİSİ 81 XXIX. YORUMLANACAK İRADE AÇIKLAMASI DEĞİŞTİRİLMEMELİDİR 83 XXX. SÖZLEŞME İÇERİĞİ GENİŞLETİLMEMELİDİR 83 XXXI. TİPİK TOPLUMSAL GEREKLERE UYULMALIDIR 83 XXXII. SÖZLEŞMENİN KURULUŞU SIRASINDA MEVCUT OLAN VEYA KURULUŞUNDAN SONRA GERÇEKLEŞEN KOŞULLAR, YENİLİKLER, GELİŞMELER VE GÖRÜŞMELER YORUMDA DİKKATE ALMALIDIR 84 XXXIII.YORUM HUKUKUN ÜSTÜN İLKELERİNİ DİKKATE ALMALIDIR 85 § 5. YORUM SIRASINDA DÜRÜSTLÜK KURALININ VE GÜVEN İLKESİNİN ETKİLERİ 87 I. SÖZLEŞME YORUMLANIRKEN DÜRÜSTLÜK KURALININ ETKİSİ VE YÖNLENDİRMESİ 87 1. Etik Temel 87 2. Dürüstlük Kuralının Etki Yaptığı Yönler 89 3. Dürüstlük Kuralının Yorum Sırasında Etki Yapacağı Noktalar 90 II. DÜRÜSTLÜK KURALI HEM YORUMUN SINIRLARINI VE İÇERİĞİNİ BELİRLER, HEM GÜVENİN KORUNMASINI SAĞLAR 91 1. Dürüstlük Kuralı - Güven İlkesi 91 2. Yorum Sırasında Tarafların Mutabık Kaldıkları Sözleşmenin Ana Çizgileri Değiştirilemez 92 III. YORUM, NİHAà TAHLİLDE SÖZLEŞMEYİ BİR ÜÇÜNCÜ ŞAHSIN DEĞERLENDİRMESİDİR 92 IV. YORUMDA GÜVENİN SAĞLANMASI İÇİN DÜRÜSTLÜK KURALININ BAŞAT ROLÜ 93 V. YORUMDA GÜVENİN KORUNMASI İÇİN ÖLÇÜTLER 94 VI. GÜVENİ KORUYAN HUKUKà YOLLAR 94 VII. YORUMDA GÜVENİN SAĞLANABİLMESİ ŞARTLARINDAN ANLAŞILABİLİRLİK DERECELERİ 96 VIII. YORUMDA GÜVENİN KORUNMASINDA İŞLEMİN TİPİNE VE ÖZELLİKLERİNE GÖRE DEĞİŞKENLİK 96 IX. YORUMDA GÜVEN İLKESİ ÇERÇEVESİNDE ÇELİŞKİLİ DAVRANIŞ 98 X. ÇİFT ANLAMA GELEN VE UYGULAMADA YANLIŞ KULLANILAN DEYİMLERİ KULLANMA GÜVEN İLKESİNE AYKIRIDIR 98 XI. SADECE BİR TARAFIN BİLEBİLDİĞİ KOŞULLAR VE İÇ OLGULAR 98 XII. TARAFLARIN KİŞİSEL ÖZELLİKLERİ 99 XIII. YORUM YÖNTEMLERİ VE ELDE OLUNAN YORUM SONUÇLARI DÜRÜSTLÜK KURALINA UYMALIDIR 99 § 6. YORUMDA TEAMÜLLERİN ETKİLERİ 101 I. TEAMÜL KAVRAMI 101 1. Genel Bakış 101 2. Eylemli Baskın Uygulama 101 3. Belli Kişilerle Sınırlı Teamüller (Ticarî teamüller, mesleklere özgü teamüller) 103 4. Meslek veya İş Teamülleri o Meslekten Olmayan Taraf Yararına Uygulanmaz 104 5. Yerel Teamüller 105 6. Yorum Sırasında Bazı Kelimeler Yerel Anlamda Kullanılmışsa Bu Dikkate Alınmalıdır 106 7. Belli Meslek Çevrelerinde ve Ticarî Alan ve Dallardaki Teamüller 107 II. TEAMÜLLERİN AÇIKLAYICI VE TAMAMLAYICI ETKİSİ 107 III. TAMAMLAYICI YORUMDA TEAMÜLÜN ANLAMI VE ROLÜ 109 IV. TEAMÜL İLE SÖZLEŞMENİN TAMAMLAYICI YORUMUNA ÖRNEKLER 110 V. TEAMÜLÜN SINIRLARI 111 VI. YARGILAMA SIRASINDA TEAMÜL KURALLARI 111 VII. TEAMÜL UYGULAMASI ÖRNEKLERİ 112 § 7. TAMAMLAYICI YORUM 115 I. KAVRAM 115 1. Tanım 115 2. Yorumlanacak Sözleşme Geçerli Olmalıdır 116 3. Sözleşmede Boşluk Bulunması 117 4. Sözleşme Boşluklarının Yasa Hükümleri ile Dolydurulması 117 II. AÇIKLAYICI YORUMDAN FARKI 118 III. TAMAMLAYICI YORUM HAKKINDA İSVİÇRE HUKUK LİTERATÜRÜNDEKİ GÖRÜŞLER 120 IV. TAMAMLAYICI YORUMDAN BEŞ KARAKTERİSTİK ÖRNEK 123 1. Boşluk Doldurucu Hukuk Yaratma 123 2. Sözleşmenin Amacı ile Uygunluk 123 3. Hukukî Sonuçta Hata İçerik Hatası Değildir 123 4. Açıklayıcı Yorumdan Ayrılması 124 5. Clausula Rebus Sic Stantibustan Farkı 124 V. TAMAMLAYICI YORUMUN ŞARTI OLARAK DÜZENLEME BOŞLUĞU 124 1. Sözleşmede Boşluk 124 2. Her Boşluk Halinde Tamamlayıcı Yoruma Gitmek Sözleşmeye Fazla Müdahale Olur 125 3. Taraflardan Birinin Boşluğu Doldurabilecek Olması 125 4. Sözleşme Boşluğunu Reddeden Görüş 125 VI. TAMAMLAYICI YORUMUN BENZER KAVRAMLARDAN AYRILMASI 126 1. Açıklayıcı Yorumdan Farkı 126 2. Kısmî Hükümsüzlük 128 3. Uyuşma - Uyuşmama 128 VII. TAMAMLAYICI YORUMUN AMAÇLARI 129 1. Farazi İradenin Tesbiti 129 2. Çıkarların Hakkaniyete Uygun Tartılması ve Dengelenmesi 130 VIII. ŞEKLE BAĞLI BAĞLI HUKUKÃ İŞLEMLERDE TAMAMLAYICI YORUM 130 IX. SÖZLEŞME BOŞLUĞUNUN DOLDURULMA ÃNI 130 X. TAMAMLAYICI YORUMUN UYGULAMA ALANI 131 1. Bütün Hukukî İşlemler 131 2. Modern Sözleşmeler, Tipe Uymayan Sözleşmeler, Belli Tipten Ayrılan Sözleşmeler 132 3. Kamu Hukuku Sözleşmeleri 133 4. Şekle Bağlı Sözleşmeler 133 5. Genel İşlem Şartları 134 § 8. YARGIDA YORUM (YORUMUN DENETİMİ) 137 I. GENEL BAKIŞ 136 II. SÖZLEŞMENİN YORUMUNDA TARAFLAR, ESAS MAHKEMESİ HAKİMİ VE TEMYİZ MAHKEMESİ 139 III. MADDà OLGU - HUKUKà SORUN 140 1. Maddî Olgu - Hukukî Sorun Ayrımının Önemi 140 2. Maddî Olgu 140 3. Hukukî Sorun 141 IV. İSPAT KÜLFETİ 142 1. İspat Külfetinin Dağılımı 142 2. Yorum Mu İspat Sorunu Mu? 143 V. YORUMDA HÃKİMİN ROLÜ, HÃKİMİN YORUM YAPMASI VE YAPILMIŞ BİR YORUM DENETLEMESİ 143 1. Yorumda Hâkimin Rolü 143 2. Hâkim Yorumu Resen Yapar, Tarafların Bu Konuda Talepte Bulunması Şart Değildir 144 3. Olay Hâkimi Yorumu İhmal Ederse, Temyiz Mahkemesi Bu Kararı Bozmalıdır ya da Yorumu Kendisi Yapmalıdır 145 VI. YORUMUN TEMYİZ AŞAMASINDA DENETLENMESİ 146 VII. YORUMDA TARAFLAR İLE HÃKİMİN İLİŞKİSİ 148
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı