Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Soybağının Belirlenmesi Ve Ceza Hukukunda Çocuğun Soybağını Değiştirme Suçu
Soybağının Belirlenmesi Ve Ceza Hukukunda Çocuğun Soybağını Değiştirme Suçu
Özlem Yenerer ÇAKMUT
Sayfa Sayısı
:
262
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2008
ISBN NO
:
9789752957992
120,00
TL 
Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
GİRİŞ İnsan toplumsal bir varlık olması nedeniyle yalnız yaşaya¬maz ve diğerleriyle iletişim kurarak yaşamını devam ettirir. Sos¬yal bir varlık olmasının sonucu olan bu iletişim doğaldır ki, çok değişik alanlarda kendini gösterir. Yaşanan ilişkilerin tarafları sahip oldukları kişisel özellikleri ile birbirlerinden ayrılmakta¬dır. Söz konusu özellikler insanların belirleyici unsurlarıdır ve çok çeşitlilik gösterirv Genetik kökene dayalı olarak doğumla sa¬hip olunan fiziksel-psikolojik özelliklerin yanında çevre ve eğiti¬min etkisi ile sonradan kazanılan belirleyiciler de bulunmakta¬dır. Ancak sahip olunanların arasında öyle bazıları vardır ki, hukuk tarafından özel olarak düzenlenirken birtakım sonuçlar da bağlanmıştır. Hukukun önem verip dikkate aldığı bu du¬rumlardan biri, insanın aidiyetini belirleyerek onu diğerlerin¬den ayıran bağlılık ilişkisidir. Aidiyet biçiminde ortaya çıkan bağ, bireyin içinde varlığını bulduğu en küçük sosyal grup olan ailesiyle ve bu ailenin türediği ailelerle arasındaki bağdır. Bu bağ, kişi ve onun ailesinin, kendisinden türeme ilişkisi olmayan diğer ailelerle olan ilişkilerinde de ayırt edilmelerini sağlar. Hu¬kukun önem atfettiği ve kendisine sonuçlar bağladığı bu bağ hı¬sımlık olarak adlandırılmaktadır1. Hısımlık oldukça geniş bir anlama sahiptir ve kan bağı ve¬ya evlilik ya da evlat edinme ile kişiler arasında kurulan ilişki¬yi anlatır. Hısımlığın kan bağına dayanan türü geniş anlamda soybağvaı ifade eder ve bu husus özellikle çocukların toplum içindeki varlığının meşruiyeti bakımından büyük önem taşır. 1 A.Zevkliler/M.B.Acabey/K.E.Gökyayla, Zevkliler Medeni Hukuk, Giriş Başlangıç Hükümleri, Kişiler Hukuku, Aile Hukuku, Ankara 1999, 375. 2 Çocuğun ana-babası ile arasında kurulacak ilişkinin sağ¬lıklı temellere dayanıyor olması kendisi kadar içinde varlık bu¬lacağı ailesi bakımından da önemlidir. Öyle ki en küçük sosyal kurum olan ve gelişimi ve desteklenmesi için devlete yükümlü¬lükler yüklenen aile kurumunun düzeni, soybağınm gerçek ve hukuki temellere dayanması ve bu hususun ilgili belgelere ge¬çirilerek saklanması yoluyla sağlanacaktır. Bu kayıtların yanlış tutulması veya hiç tutulmaması ileride hem kişiler hem de dev¬let bakımından sorunların yaşanmasına neden olacaktır. Çocuk nereden geldiğini yani kökenini bilmelidir ki, gelece¬ğini şekillendirebilsin. Devlet ise toplumunu oluşturan insanla¬rın kökenlerinin dayanaklarının doğruluğuna ve gerçeği yansıt¬tığına inanmalıdır ki, yaşanan ve yaşanacak her çeşit ilişkinin sağlıklı temellere dayandığı inancı ile aile kurumunun oluştur¬duğu sosyal yapının düzenini koruyabilsin. Bu düşüncelerin ışığında temellerini bulan çalışmamızın ilk bölümünde Medeni hukuk ilkeleri ışığında soybağı kavramına değinerek değişik olasılıklara göre çocuk ve ana-babası arasın¬da soybağınm kurulmasına ilişkin esasları açıklamaya çalıştık. Çalışmamızın ikinci bölümünde soybağınm belirlenmesi ve bu belirlemede dikkat edilmesi gereken hususları, koşulları in¬san hakları bağlamını gözardı etmeyerek Ceza Muhakemesi hu¬kuku ilkeleri ışığında incelemeye çalıştık. Çalışmamızın son bölümünde ise çocuğun soybağınm de¬ğiştirilmesi fiiline Ceza hukukunun yaklaşımını değerlendirdik ve suç olarak düzenlenmiş bir fiil olan soybağınm kasten veya taksirle değiştirilmesini karşılaştırmalı biçimde ortaya koymaya çaba harcadık. ÖNSÖZ İnsanoğlu daima varlığının köklerini, nereden gelip nereye gittiğini merak etmiş ve bu sorunun cevabını bulmak için de hep araştırmıştır. Konuya ilişkin bu ilgi ve merak, bilinmeyeni ortaya koyma arzusu, te¬melde insanların nasıl bir gelişim geçirdiğini, biyolojik ve genetik özel¬liklerinin neler olduğunu, gelişimini tamamlayıp tamamlamadığını ve köken itibarıyla ortaya çıkması olası ve gelecekte yaşayabileceği risk¬leri belirlemek isteğinden kaynaklanmaktadır. Aslında bu araştırmala¬rın temelinde insanın kendi geleceğini belirleme hakkı dahilinde hare¬ket edebilmelerini sağlamaya çalışmak yatmaktadır. İnsanlığın kökeni, tarihi süreçteki gelişimi nasıl ilgi odağı olmaktaysa tek tek her insan bakımından da mümkün olduğu ölçüde kendi geçmişini kimlerden gel¬diğini bilmek önem taşımaktadır. Belirttiğimiz durum nedeniyle günümüz hukuklarında kişinin biyo-lojik-genetik olarak kimlere bağlı olduğunu, kimlerden türediğini, kısa¬cası atasını, soyunu-sopunu bilmesi, köklerini öğrenip tanıması en do¬ğal haklarından sayılmaktadır. Bu biçimde elde edeceği bilgilerin onun geleceğini şekillendirmesine yardımcı olacağı kabul edilmektedir. Sözü edilen gelecek hem kendininki ve hem de varlığına vesile olacağı yeni nesillerinkidir. Nasıl, bir ağaç, kökleri sağlıklı ise zaman içinde güçle¬nip dallanıp budaklanarak büyüyüp gelişirse, insan da nereden gelip nereye gideceğini, bu süreçte nasıl bir yaşamın kendisini beklediğini sağlıklı bir soybağı ile belirleyebilir. Özellikle tıp alanında yaşanan akıl almaz gelişmeler insanın biyolojik-genetik bağlarını inceleyerek ileride ne biçim bir yaşam süreceğini, hangi hastalıklara yakalanma riski ta¬şıdığını, bunların çok önceden nasıl önüne geçebileceğini neler yapılıp neler yapılmaması gerektiğini ve benzeri detayları en ince ayrıntısına kadar açıklamakta ve durumu gözler önüne sermektedir. Hal böyleyken ve konu insan yaşamı için bu kadar önem taşıyor-ken kişinin çocukluk döneminde kendi soyundan uzaklaştırılması, başka bir soyun altına alınması ve gerçeğin ondan saklanması, kısa¬cası soybağının değiştirilmesi, geleceğinin tamamen isteği dışında farklılaştırılmasına neden olacaktır. Bu durum aynı zamanda kamu VI yararının da ihlal edilmesini sonuçlayacaktır. Çünkü Devletin toplum¬sal yaşamın sağlıklı temellere dayanmasını istemekte yaran vardır. Bu yararı zedeleyecek hareketler tüm kamu yaşantısını hem de geri dönü-şümsüz zedeleyecektir. Aile kurumunun hileli temellere dayanması top¬lumun en küçük ve en fazla önem verilen yapılanmasının sağlığını bo¬zacak, bu durumsa ileride oluşturulacak yeni ailelerin köklerinde şüp¬he yaratacaktır. Bu biçim ailelerde varlık bulacak yeni nesillerin gele¬ceği ise büyük sorunları beraberinde getirecektir. İşte bu nedenler soy-bağının değiştirilmesi veya gizlenmesinin aslında özünde bir insan hakkı ihlali olduğunu ortaya koymaktadır. Tüm bu belirttiğimiz durumlar soybağının değiştirilmesi veya giz¬lenmesi konusunun hukuki bakımdan incelenmesi gerektiğine ilişkin bir düşüncesinin tarafımızda oluşmasına kaynaklık etmiştir. Uzmanlık alanımızın Ceza hukuku olması nedeniyle çalışmamızın esası, soyba-ğını değiştirme veya gizleme suçuna ilişkindir. Bu fiilin, suç olarak na¬sıl ve ne şekilde yasamızda ele alındığı incelenmiştir. Ancak "soybağı" kavramı özü itibarıyla kendisini Medeni hukukta bulduğu için Ceza hu¬kuku bakımından konunun daha iyi anlaşılmasına yardımcı olabilmek amacıyla kavram öncelikle Medeni hukuk verileriyle ortaya konulmaya çalışılmıştır. Dolayısıyla konumuzla bağlantılı olduğu ölçüde Medeni hukuk verilerinden de faydalanılmıştır. Yapılan her çalışma doğaldır ki, onu ortaya çıkartmak için emek harcayan ve üzerinde adı yazılı olan kişiye atfedilir, onunla anılır. Gö¬rünüşte bu doğru olsa da arka planda öyle değerli katkı sağlayanlar vardır ki, onlarsvz değil bir çalışmayı tamamlamak bir adım dahi atmak aslında mümkün değildir. îşte bu gerçek en azından eserin başında bu değerli kişilerin isimlerini açıklayarak içten duygu ve teşekkürlerimizi saygıyla onların yüreklerine yönlendirip kendilerini bilinir yapmak za¬ruretini duymamıza neden olmuştur. Öncelikle çocuğun soybağını değiştirme suçuyla ilgili çalışma iste¬ğimi açarak konuya ilişkin görüşünü almak için başvurduğumda, dü¬şünceme ılımlı yaklaşan, beni destekleyen değerli Hocam Prof.Dr. Nur Centel′e teşekkürümü dile getirmek istiyorum. Aslında Hocam için ne söylesem biliyorum ki az kalacak. İşte bu nedenle burada ifade ede¬ceklerimin, hissettiğim en içten duyguların sadece temsilcisi olduğunu belirtmem gerekmekte. Akademik yaşantımın ilk gününden itibaren her konuda daima yanımda olan, yardımını hiç esirgemeyen, gerçek bir bilim insanı ve akademisyenin nasıl olması gerektiği konusunda her zaman örnek oluşturan, sahip olduğu bilgi ve deneyimlerini, üret- VII tiklerini karşılıksız cömertçe paylaşmakta hiç tereddüt göstermeyen ve en önemlisi bunlardan pay alabilme onurunu bana bahşeden değerli ve saygıdeğer Hocam′a tüm emekleri ve yaptıkları için sonsuz teşek¬kürlerimi sunarım. Akademik yaşantımda bilgisiyle daima yeni ufukların açılmasını sağlayan değerli Hocam Prof.Dr.M.Emin Artuk′a da en derin teşekkür¬lerimi sunmak isterim. Bir akademisyenle yaşamı paylaşmak, hele ki kendisi bu meslek¬ten değilse gerçekten çok zor. Şu göz açıp kapayana kadar sona eren yaşam süresi içerisinde birlikte geçirilmek istenen kısa zamanlarda bi¬le sürekli diken üstünde oturan, tedirgin, tekrar masa başına dönmek için fırsat kollayan bir insanla ömür geçirmek hem de bunu isteyerek yapmak gerçekten kabulü güç bir durum. İşte ben bu inanılmazı ger¬çekleştiren bir eşe sahip olduğum için kendimi şanslı sayıyorum. Bu nedenle çalışmanın tamamlanmasına kadar her an benimle birlikte sancılı bir süreci yaşamak zorunda kalan, tüm sıkıntılara benimle bir¬likte göğüs geren, her bakımdan desteğini esirgemeyen can yoldaşım eşim Alp Çakmut′a en içten teşekkürümü iletmek istiyorum. Ailemizin en ufak üyesi olan, yaşanılan zor sürecin nedenini anlamakta en faz¬la zorlanan, ancak anlıyormuş gibi yaparak hep bana yardım etmeye çalışan, zaman zaman sabır sınırını aşarak oyun oynamamıza engel olduğuna inandığı bilgisayara kızan bal yüzlüm, can tanem İdil′ime o yaşta beklenmeyecek anlayışı gösterdiği için sonsuz teşekkürler. İyi ki varsınız. Ayrıca başta çocuklarına verdiği emek ve değer nedeniyle ufkumu¬zu ve yolumuzu aydınlığa açan, hep yanımda olduğuna inandığım rah¬metli babam Mustafa Yenerer′e minnet duygumu ifade etmek isterim. Yine her zaman inanılmaz sevgisiyle beni kucaklayarak yanımda olan gücünü arkamda hissettiğim biricik annem Nermin Yenerer olmak üze¬re, hepsi birbirinden değerli ablam Seda Baltacı′ya, eniştem Aydın Bal-tacı′ya, yeğenlerim Mustafa ve Sıla′ya; kayınvalidem Refiya Çakmut′a, hastalığına rağmen daima çalışmalarımın gidişatını soran kayınpede¬rim Nurettin Çakmut′a, görümcem Banu Yuvanç ve yeğenim Öykü′ye verdikleri destek, moral, yaptıkları yardım ve gösterdikleri sabır için ne desem az kalır. Hepinize kucak dolusu sevgi ve teşekkür... Kitabın hazırlanması sırasında gerekli kaynaklara ulaşmak konu¬sunda yardımlarını esirgemeyen fakültemiz emekli kütüphane müdürü Bilge Tezel başta olmak üzere, uzman Nurdane İnan ve uzman Serpil Yıldırım′a ve tüm kütüphane çalışanlarımıza çok teşekkür ederim. VIII Bu vesile ile kitabı, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş. ′de özenli bir bi¬çimde baskıya hazırlayan sevgili Gülgonca Çarpık′a ve ayrıca kısa bir süre içerisinde yayınlanmasını sağlayan sayın Seyhan Satar ile tüm Beta çalışanlarına gösterdikleri çaba ve ilgiden dolayı teşekkürlerimi iletmek istiyorum. Tüm ilgilenenler için çalışmanın bir katkı getirmesi dileğiyle... Erenköy, Ocak 2008 Yard.Doç.Dr.Özlem YENERER ÇAKMUT İÇİNDEKİLER Önsöz V İçindekiler IX Kısaltmalar XV Giriş 1 BİRİNCİ BÖLÜM GENEL BİLGİLER §1. Soybağı Kavramı 3 I. Genel Olarak 3 II. Tanım 7 III. Tarihi Gelişim 8 1. Eski Dönem Hukuk Sistemlerinde 8 a. Roma Hukukunda 8 b. Cermen Hukukunda 12 c. Katolik Kilisesi Hukukunda 14 2. İslam Hukukunda 14 3. Türk Hukukunda 16 a. Eski Türk Hukukunda 16 b. Osmanlı Hukukunda 17 c. Cumhuriyet Dönemi Hukukunda 18 IV. Soybağmın Çeşitleri 19 1. Doğal (Biyolojik-Genetik) Soybağı-Hukuki Soybağı 19 2. Gerçek Soybağı-Yapay Soybağı 26 3. Evlilik İçi Soybağı-Evlilik Dışı Soybağı 27 §2. Soybağı Bakımından Çocuk Kavramı 29 I. Genel Olarak 29 II. Tanım 29 III. Soybağı Bakımında Çocuk Ayrımı 30 IV. Soybağı İle İlişkili Çocuk Hakları 33 X §3. Çocuğun Soybağmın Kurulması 38 I. Genel Olarak 38 II. Ana Yönünden 39 III. Baba Yönünden 41 IV. Evlat Edinme Yoluyla 45 V. Yapay Döllenmeler Bakımından 46 1. Genel Olarak 46 2. Kavram 48 3. Soybağı Sorunu 56 a. Homolog Döllenmede 56 b. Heterolog Döllenmede 59 İKİNCİ BÖLÜM SOYBAĞININ BELİRLENMESİ §4. Soybağınm Belirlenmesi Yolu: DNA Analizi 67 I. Genel Olarak 67 II. DNA Analizi Kavramı, Özellikleri ve Önemi 72 III. DNA Analizinin Amacı ve Hukuki Niteliği 79 IV. DNA Analizi İle Bağlantılı Başlıca İnsan Hakları 85 1. Vücut Dokunulmazlığı/Beden Bütünlüğü Hakkı 88 2. Sağlık Hakkı 91 3. Özel Yaşamın Gizliliği Hakkı 93 4. İnsan Onurunun Dokunulmazlığı Hakkı 96 5. Kişinin Kendisi Aleyhine Delil Vermeme Hakkı 98 §5. DNA Analizinin Ceza Hukukundaki Yeri 100 I. Genel Olarak 100 II. DNA Analizine İlişkin Yasal Düzenleme 101 III. DNA Analizinin Uygulanma Koşullan 104 1. Maddi Koşulları 104 a. Şüphenin Bulunması 104 b. Suçun Belli Nitelikte Olması 108 2. Şekli Koşulları 109 a. Kararın Bulunması 109 b. DNA Örneği Alınacak Kişiler 112 c. İncelemeyi Yapacak Kişiler 117 IV. DNA Analizi Sonucu Elde Edilen Veriler 123 XI V. DNA Analizine Karşı Başvurulacak Yasa Yolu 132 VI. DNA Analizinin Hukuka Aykırı Olarak Yapılmasının Sonuçları 135 ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ÇOCUĞUN SOYBAĞINI DEĞİŞTİRME SUÇU §6. Çocuğun Soybağını Değiştirme Suçunun Gelişimi 143 I. Genel Olarak 143 II. Tarihi Gelişimi 143 1. Eski Dönem Hukuk Sistemlerinde 143 a. Roma Hukukunda 143 b. Cermen Hukukunda ve Katolik Kilisesi Hukukunda 145 2. Aydınlanma Dönemi Hukukunda 146 3. İslam Hukukunda 147 4. Türk Hukukunda 148 a. Osmanlı Hukukunda 148 b. Cumhuriyet Dönemi Hukukunda 148 aa. 765 Sayılı Türk Ceza Yasası 148 bb. 5237 Sayılı Türk Ceza Yasası 149 III. Yabancı Ülke Yasalarında Durum 149 §7. Çocuğun Soybağını Değiştirme Suçunun İncelenmesi 153 I. Genel Olarak 153 II. Suçun Türk Ceza Yasası Sistematiği İçindeki Yeri 155 1. Aile Düzenine Karşı Suçlar 155 2. Aile Düzenine Karşı Suçların Tasnifi 159 a. 765 Sayılı Türk Ceza Yasası 159 b. 5237 Sayılı Türk Ceza Yasası 159 III. 765 Sayılı Yasa İle 5237 Sayılı Yasa′nm Karşılaştırılması 160 IV. Suçun Benzer Suçlarla Karşılaştırılması 163 1. Çocuğun Soybağını Değiştirme ve Soykırım Suçu 163 2. Çocuğun Soybağını Değiştirme ve Terk Suçu 166 3. Çocuğun Soybağını Değiştirme ve Yardım veya Bildirim Yükümlülüğünün Yerine Getirilmemesi Suçu 170 4. Çocuğun Soybağını Değiştirme ve Aile Hukukundan Kaynaklanan Yükümlülüğün İhlali Suçu 171 5. Çocuğun Soybağını Değiştirme ve Çocuğun Kaçırılması ve Alıkonulması Suçu 174 6. Çocuğun Soybağını Değiştirme ve Resmi Belgenin Düzenlenmesinde Yalan Beyan Suçu 177 Suçla Korunan Hukuki Değer 180 1. Öğretideki Durum 180 2. Diğer Ülke Yasalarındaki Durum 183 3. Türk Ceza Yasası′ndaki Durum 185 4. Kanaatimiz 187 Suçun Faili 188 Suçun Mağduru 190 Suçun Konusu 194 Suçun Unsurları 196 1. Maddi Unsur 196 a. Çocuğun Soybağımn Değiştirilmesi 198 b. Çocuğun Soybağımn Gizlenmesi 205 c. Çocuğun Başka Çocukla Karışmasına Neden Olunması 211 aa. Özen Yükümlülüğü Kavramı 211 bb. Çocuğun Sağlık Kurumunda Karışmasına Neden Olunması 212 2. Hukuka Aykırılık 215 a. Genel Olarak 215 b. Rızanın Etkisi 217 3. Kusurluluk 219 a. Çocuğun Soybağımn Değiştirilmesi veya Gizlenmesi Bakımından 220 b. Çocuğun Başka Çocukla Karışmasına Neden Olunması Bakımından 222 Suç ve Cezaya Etki Eden Nedenler 226 1. Suçu Ağırlaştıran Nedenler (Suçun Nitelikli Halleri) ....226 2. Suçu Hafifleten Nedenler 226 3. Şahsi Cezasızhk Nedeni 227 XIII XI. Suçun Özel Görünüş Şekilleri 228 1. Teşebbüs 228 2. İçtima 230 3. İştirak 236 XII. Yaptırım 237 XIII. Zamanaşımı 239 XIV. Muhakemeye İlişkin Kurallar 240 XV. Sonuç 241 Kaynakça 245
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı