Sorulu- Cevaplı Yeni İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı Uygulaması
Sorulu- Cevaplı Yeni İş Sağlığı ve Güvenliği Mevzuatı Uygulaması
Lütfi İNCİROĞLU
ÖNSÖZ
Çalışma yaşamının en önemli konulardan birisi çalışanların iş sağlığı ve güvenliklerinin sağlanmasıdır. Bu nedenle de işverenin gözetme borcu içerisinden en kapsamlı alanı işverenin iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin yükümlülükleri teşkil eder.
İş kazası ve meslek hastalıklarına ilişkin istatistikler de konunun Türkiye açısından ne kadar önemli olduğu gösterir. Sadece 2012 yılı rakamları bile işin ciddiye alınması gerektiğini teyit eder. 2012 yılında 74.871 iş kazası ve 395 meslek hastalığı meydana gelmiş ve 745 kişi hayatını kaybetmiştir. Bir önceki yılda ise 69.227 iş kazası ve 697 meslek hastalığı tespit edilmiş ve 1.710 kişi ölmüştür. 2012 yılında iş kazası ve meslek hastalığı sayısındaki artışa rağmen ölen işçi sayısı azalmıştır.
Türkiye'de iş sağlığı ve güvenliği, 4857 sayılı İş Kanununun Beşinci Bölümünde yer alan hükümler ve buna dayalı olarak çıkarılan yönetmeliklerle düzenlenmekte idi. 30 Haziran 2012 tarihinde Resmi Gazetede yayınlanan 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu, Türkiye'nin bu alana özgü olarak çıkarttığı ilk yasal düzenlemedir. Kanaatimce eksikliklerine ve eleştiriye açık bazı hükümlerine rağmen, bu Kanun, reform niteliği taşıyan düzenlemelere sahiptir. 6331 sayılı Kanun öncesinde sadece işçiler hakkında geçerli olan yükümlülükler artık tüm çalışanları, yani memur, sözleşmeli personel, çırak ve stajyerleri de kapsar hale gelmiştir. Yine iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimi çalıştırma yükümlüğü açısından daha önceki düzenlemelerde yer alan koşullar önemli ölçüde kaldırılmıştır. İşverenler açısından daha önceki düzenlemelerde olmayan birçok yükümlülük 6331 sayılı Kanun içerisinde yer almıştır. 6331 sayılı Kanunun kabul edilmesinden kısa bir süre sonra bu Kanuna dayalı olarak çıkarılması gereken yönetmeliklerin önemli bir kısmı yayınlanmıştır. Belirtmek gerekir ki, 6331 sayılı Kanun bugün henüz tamamen yürürlüğe girmiş değildir. Kademeli yürürlük süreci tamamlandıktan sonra Türkiye'de iş sağlığı ve güvenliği açısından yeni bir dönem başlamış olacaktır. Temennimiz Türkiye'deki iş kazaları ve meslek hastalıkları sayısının ilk evrede Avrupa Birliği seviyesine indirilmesidir.
Önsözünü yazmak onuruna sahip olduğum bu kitap, değerli bir bürokrat olan Lütfî İNCİROGLU tarafından kaleme alınmıştır. Kendisi bürokrat olmakla birlikte akademik çalışmalarını da eş zamanlı olarak yürütmektedir. İNCİROGLU, çalışma yaşamına birçok değerli eseri kazandırmıştır. Kendisi Selçuk Üniversitesi'nde özel hukuk alanında yüksek lisans çalışmalarını başarı ile sürdürmektedir. Kitabın uygulama ve teori açısından önemli bir eksikliği gidereceği kanısındayım. Özellikle soru-cevap yönteminin seçilmiş olması, uygulayıcıların karşılaştıkları birçok sorunun cevabını bulabilmeleri açısından yararlı bir yöntemdir.
Çalışmanın iş sağlığı ve güvenliğinin eğitimi, teorisi ve uygulamasında yer alan herkese yararlı olmasını diliyorum.
Prof. Dr. Haluk Hadi SÜMER
Konya, Şubat 2014
İçindekiler
- Amaç, Kapsam, İstisnalar ve Tanımlar
- İşveren ile Çalışanların Görev, Yetki ve Yükümlülükleri
- İsgb ve Osgb
- İş Güvenliği Uzmanı ve İşyeri Hekimleri
- İş Güvenliği Uzmanlığı Eğitimi Kurumu
- İşyeri Hekimliği Eğitim Kurumu
- Mesleki Eğitim
- Çalışan Temsilcileri
- Çalışanların Eğitimi
- Risk Değerlendirmesi
- Tehlikeli Sınıflar
- Risk Değerlendirmesi
- İşin Durdurulması
- Sağlık Raporları, İş Kazası ve Meslek Hastalıkları
- Kişisel Koruyucu Donanımlar
- Gürültü, Toz, Maden, Yapı, Sağlık ve Güvenlik İşaretleri ile Elle Taşıma İşleri
- İş Kazası ve Meslek Hastalıklarında, İşverenlerin Hukuki ve Cezai Sorumlulukları
- Çocuk, Genç ve Kadın Çalışanlar
- Ciddi ve Yakın Tehlike ve Çalışmaktan Kaçınma Hakkı
- Konsey, Kurul ve Koordinasyon
- Teftiş ve İdari Yaptırımlar
- Çeşitli ve Geçici Hükümler
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ V
KISALTMALAR VII
BİRİNCİ BÖLÜM
AMAÇ, KAPSAM, İSTİSNALAR VE TANIMLAR
SORU: 1- İş sağlığı ve güvenliğinin amacı nedir? 1
SORU: 2- Yeni İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu nasıl bir bakış açısı öngörmektedir? 1
SORU: 3- İş sağlığı ve güvenliği kimleri kapsar? 1
SORU: 4- İş sağlığı ve güvenliği uygulamasında kimler kapsam dışı kaldı? 2
SORU: 5- İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunundaki çalışan kimdir? 2
SORU: 6- İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunundaki çalışan temsilcisi kimdir? 2
SORU: 7- İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunundaki destek elemanı kimdir? 3
SORU: 8- İş güvenliği uzmanı kimdir? 3
SORU: 9- İşyeri hekimi kimdir? 3
SORU: 10- Teknik eleman kimdir? 3
SORU: 11- İşyeri hemşiresi kimdir? 3
SORU: 12- Çocuk ve genç işçi kime denir? 4
SORU: 13- İşyeri sağlık ve güvenlik birimi nedir? 4
SORU: 14- Ortak sağlık ve güvenlik birimi nedir? 4
SORU: 15- Eğitim Kurumu nedir? 4
SORU: 16- Eğiticilerin eğitimi belgesi nedir? 4
SORU: 17- Eğitim programı nedir? 5
SORU: 18- Sorumlu müdür kimdir? 5
SORU: 19- İSG-KÂTİP nedir? 5
SORU: 20- Onaylı defter nedir? 5