Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Son Kullanıcıyla Akdedilen Elektronik Haberleşme Hizmeti Sözleşmesi
Son Kullanıcıyla Akdedilen Elektronik Haberleşme Hizmeti Sözleşmesi
Mustafa Göktürk YILDIZ
Sayfa Sayısı
:
138
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2012
ISBN NO
:
9786055373733
560,00
TL GİRİŞ Elektronik haberleşme alanında son yıllarda Dünya′daki gelişmelere paralel olarak ülkemizde de hızlı bir gelişmenin yaşandığı görülmektedir. Özellikle 2003 yılı sonunda sektörde başlayan serbestleşme hareketiyle birlikte birçok yeni işletmeci bu pazarda yerini almış ve elektronik ha¬berleşme alanında kurulan sözleşme türü ve sayısında önemli bir artış yaşanmıştır. Bu durum hukuk alanında yeni düzenlemelerin yapılması gereksinimini doğurmuştur. Yakın zamana kadar elektronik haberleşme alanına ilişkin olarakhem işletmecilerin kendi aralarındaki hukuki ilişkileri hem de son kullanıcılar¬la olan hukuki ilişkilerini düzenleyen temel bir kanun bulunmamaktaydı. 406 sayılı Telgraf ve Telefon Kanunu1 ise teknolojide yaşanan gelişmeler ve ortaya çıkan yeni hukuki ihtilafların çözümünde yetersiz kalmıştı. Ortaya çıkan bu ihtiyacı karşılamak amacıyla kanun koyucu Elektronik Haberleşme Kanunu2′nu kabul etmiştir. Bu Kanun, genel olarak elektro¬nik haberleşme alanına ilişkin birçok yeni düzenleme getirmekle birlikte, özellikle bu alanda kurulan sözleşmelere ilişkin hükümleriyle de dikkat çekmektedir. Bununla birlikte şunu da belirmek gerekir ki, taraflar ara¬sında sözleşmesel bir bağ olduğu durumlarda, bu sözleşmenin niteliği ve sözleşmede yer alan tarafların sıfatına göre diğer kanunlarda yer alan hükümlerin de uygulama alanı bulabileceği açıktır. Bu noktada konumuzaçısından ilk akla gelen düzenlemeler Borçlar Kanunu3 ve Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunudur. Çalışmamız kapsamında öncelikle elektronik haberleşme hizmeti sözleşmesi kavramı ile bu sözleşmenin tanımı, tarafları ve unsurlarına ilişkin açıklama ve değerlendirmelerde bulunulacaktır. Burada ele alına¬cak hususlar; elektronik haberleşme hizmeti sözleşmesine ilişkin nasıl bir tanım yapılabileceği, Kanun′da bu konuda herhangi bir tanıma yer verilip verilmediği, sözleşmenin taraflarını kimlerin oluşturduğu, bunlara ilişkin olarak Kanun′da yapılan tanımların yerindeliği ile sözleşmenin hangi un¬surlara sahip olduğudur. İkinci bölümde elektronik haberleşme hizmeti sözleşmesinin hukukî niteliği ve karakteristik özellikleri ele alınmaktadır. Bu sözleşme iş görme sözleşmesi niteliğindedir. Ancak sözleşmenin Borçlar Kanunu′nda düzenlenen iş görme sözleşmelerinden birine dâhil edilebilip edileme¬yeceğinin değerlendirilmesi, uyuşmazlıklara uygulanacak hükümlerin belirlenmesi açısından önem taşımaktadır. Uygulamada elektronik ha¬berleşme hizmeti sözleşmelerinin tamamının genel işlem koşullarından oluştuğu görülmektedir. Çalışmamızda bu koşulların denetiminde yarar¬lanılabilecek olan Elektronik Haberleşme Kanunu, Tüketicinin Korun¬ması Hakkında Kanun ve ilgili mevzuatının yanında 1 Temmuz 2012′de yürürlüğe girmesi beklenen Türk Borçlar Kanunu5′nun ilgili hükümlerine de ayrıntılı bir şekilde yer verilmiştir. Kanun koyucu Elektronik Haber¬leşme Kanunu′nda, diğer genel işlem koşulu ihtiva eden sözleşmelerden farklı olarak, yargısal denetimin yanında idari denetim de öngörmüştür. Bu denetim aşamasında ortaya çıkabilecek hukuki sorunlar ve dikkat edilmesi gereken noktalar da ayrıca ele alınmıştır. Yine aynı başlık altında elektronik haberleşme hizmeti sözleşmesinin çerçeve sözleşme niteliği taşıması ve bunun hukukî sonuçlarına da değinilecektir. Elektronik haberleşme hizmeti sözleşmesinin kuruluşuna ilişkin özellikler ayrı bir bölümde incelemeye tâbi tutulmuştur. Bu çerçevede öncelikle sözleşmenin geçerliliğinin herhangi bir şekil şartına bağlı olup olmadığı ele alınacaktır. Bunun yanında sözleşme devam ederken uygu¬lamada özellikle işletmeci tarafından sözleşme koşullarında değişiklik yapılması yoluna gidilmesi sıklıkla rastlanılan bir durumdur. İşletmeci tarafından tek taraflı olarak gerçekleştirilen bu değişikliklerin hangi ko¬şullar altında sözleşme içeriğine dâhil olacağı, sözleşmenin genel işlem koşulları içermesi de göz önünde tutularak ayrıntılı bir şekilde irdelene¬cektir. Yine aynı bölümde ele alınacak bir diğer husus ise sözleşmenin mesafeli sözleşme olarak kurulup kurulamayacağı ve buna bağlı olarak mesafeli sözleşmelere ilişkin hükümlerin uygulanabilirliğidir. Tezin dördüncü bölümünü elektronik haberleşme hizmeti sözleşme¬sinden doğan borçlar oluşturmaktadır. İşletmecinin aslî borcu elektronik haberleşme hizmeti sağlamaktır. Bunun yanında son kullanıcıya diğer işletmecilerin müşterileriyle görüşme yapabilme olanağının sağlanması, sözleşmenin kurulması aşamasında ve sözleşme devam ederken son kul¬lanıcının bilgilendirilmesi ve aydınlatılması ile sunulan hizmetin belirli kalitede olması ve sadakat borcu işletmecinin diğer borçları kapsamında değerlendirilecektir. Son kullanıcı bakımından ise aslî borcunu oluşturan ücret ödeme borcunun yanında, bildirim ve diğer borçları incelenecektir. Nihayet son bölümde elektronik haberleşme hizmeti sözleşmesinin sona erme nedenlerine ilişkin açıklamalarda bulunulacaktır. Bu kapsam¬da kendiliğinden sona erme sebepleri olarak; kararlaştırılan sürenin sona ermesi, son kullanıcının ölümü, fiil ehliyetinin sınırlandırılması veya kay¬bı ve aciz hali ile ifa imkânsızlığı halleri, hukuki işlemle sona erme neden¬leri olarak ise; tarafların anlaşması ile özellikle olağan fesih ve olağanüstü fesih ele alınacaktır. öNSöZ Bu çalışmanın temelini oluşturan yüksek lisans tezi, İstanbul Üni¬versitesi Hukuk Fakültesinde, 9 Ağustos 2011 Salı günü saat 09:00′da, Prof. Dr. Tufan Öğüz, Prof. Dr. İlhan Helvacı, Prof. Dr. Halil Akkanat, Doç. Dr. Melikşah Yasin ve Yard. Doç. Dr. Bilgehan Çetiner′den oluşan jüri önünde savunulmuş ve oybirliğiyle kabul edilmiştir. Kitaplaştırma aşamasında, tezin savunulmasından sonra Resmî Gazete′de yayımlanan mevzuat değişiklikleri ve jürinin dikkat çektiği birkaç nokta dışında, tezin jüriye sunulan ilk haline büyük ölçüde sadık kalınmıştır. Elektronik haberleşme hizmetlerinin kişilerin gündelik yaşamla¬rında vazgeçilmez bir konuma gelmesi, bu alandaki kullanıcı sayısının milyonları bulmasına ve yaşanan hukukî ihtilâfların da aynı ölçüde art¬masına sebebiyet vermiştir. Ancak şimdiye kadar konu hakkında yapılan akademik çalışmalar elektronik haberleşme alanında yaşanan olağanüstü gelişmeye paralellik sağlayamadığından, bu konuyu incelemek ihtiyacı hâsıl olmuş ve çalışmamız bu ihtiyacı bir parça olsun giderebilmek ama¬cıyla kaleme alınmıştır. Kanun koyucunun elektronik haberleşme alanındaki hukukî ihtilâfların çözümüne yönelik olarak kabul ettiği Elektronik Haberleşme Kanunu′nun yürürlüğe girmesiyle birlikte, bu Kanun′a dayanılarak birçok yeni düzenleme getirilmiştir. Çalışmamızdaki açıklamalar bu düzenleme¬lerin son kullanıcıyı ilgilendiren yönleri ve 818 sayılı Borçlar Kanunu′nun ilgili hükümleri ele alınarak, yeri geldiğinde 6098 sayılı Türk Borçlar Ka¬nunu ile karşılaştırmak suretiyle temellendirilmiştir. Bununla birlikte son kullanıcıyı ilgilendirdiği ölçüde 4077 sayılı Tüketicinin Korunması Hak-kında Kanun ve ilgili mevzuatıyla, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu′nun getirdiği yeni kurum ve kavramlara da ayrıca yer verilmiştir. Çalışmanın ortaya çıkmasına katkı sağlayanlara karşı olan teşekkür borcumu bir önsözde ödeyemem. Ancak yine de kendilerine karşı duy¬duğum minnettarlığı bir nebze olsun arz edebilmek adına, âdeti yerine getirmeyi uygun buluyorum. Bu kapsamda ilk olarak çalışmanın her aşamasında olumlu yönlen¬dirme ve bilimsel katkılarıyla bana yol gösteren Sayın hocam Prof. Dr. İlhan Helvacı′ya en içten teşekkürlerimi sunarım. Çalışmanın danışmanlığını Sayın hocam Prof. Dr. Halil Akkanat üstlenmiştir. Kendisine bana ışık tutan değerli görüşleri ve gerek bilimsel gerekse manevî desteği için ne kadar teşekkür etsem azdır. Söz konusu çalışmayı okuyarak görüşlerini benimle paylaşan Sayın hocam Yard. Doç. Dr. Zekeriya Kurşat ve eleştirileriyle bana yol gösteren Sayın hocam Yard. Doç. Dr. Bilgehan Çetiner′e de ayrıca teşekkür ede- rim. Yarattıkları uygun çalışma ortamıyla bu çalışmanın kaleme alınma¬sında desteklerini benden esirgemeyen Sayın hocam Arş. Gör. Dr. Şirin Aydıncık, değerli mesai arkadaşım Arş. Gör. A. Özge Yenice ve çalışkan¬lığıyla bu tezin tamamlanmasını kolaylaştıran sevgili arkadaşım Arş. Gör. Efe Can Yıldırır′a aynı şekilde teşekkür borçluyum. Çalışmanın yazımı aşamasında her ne kadar kendilerini ihmal et¬sem de, dostluklarını ve yardımlarını benden esirgemeyen sevgili devre arkadaşlarımı, bilhassa Av. Ahmet Karahan, Av. Vergil Özgür ve Arş. Gör. Necdet Uzel′i burada zikretmeden geçemem. Kendilerinin desteğinin bir ömür boyu süreceğini biliyor ve Allah′tan iyi bir insan ve iyi bir hukukçu olabilmemiz için bize yardımcı olmasını niyaz ediyorum. Tezin yazılması, savunulması ve kitaplaştırılması safhalarının tama¬mı İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinde gerçekleştirildi. Üniversite¬ye emeği geçmiş ve geçmekte olan herkese müteşekkirim. Şüphesiz ki bu çalışmanın tamamlanması aşamasında en büyük fedakârlıkta bulunan ailemdir. Bu noktada annem, babam ve kardeşim ile özellikle tezi okuyarak görüşlerini benimle paylaşan sevgili ağabeyime teşekkür ederim. Beyazıt, 26.02.2012. Mustafa Göktürk Yıldız İÇİNDEKİLER : ÖNSÖZ..................................................................................................................VII İÇİNDEKİLER..................................................................................................... XI KISALTMALAR.................................................................................................XV GİRİŞ..........................................................................................................................1 Birinci Bölüm ELEKTRONİK HABERLEŞME HİZMETİ SÖZLEŞMESİ KAVRAMI, SÖZLEŞMENİN TANIMI, TARAFLARI VE UNSURLARI I. Kavram ve Tanım..............................................................................................5 II. Tarafları.............................................................................................................11 A. Elektronik Haberleşme Kanununa Göre Haberleşme Hizmeti Alan Taraf..................................................................................11 1. Abone...................................................................................................11 2. Son Kullanıcı ve Kullanıcı...............................................................12 3. Tüketici................................................................................................14 B. İşletmeci.....................................................................................................17 1. Yetkilendirme Usulleri ve İşletmecide Aranan Nitelikler..............................................................................................17 2. İşletmecinin Sözleşme Yapma Zorunluluğu.............................. 23 III.Unsurları........................................................................................................... 30 A. Elektronik Haberleşme Hizmetinin Sağlanması ............................ 30 B. Ücret............................................................................................................31 C. Elektronik Haberleşme Şebekesine Girişi Sağlayan Hattın Tahsisi.........................................................................................................32 D. Tarafların Anlaşması...............................................................................33 İkinci Bölüm ELEKTRONİK HABERLEŞME HİZMETİ SÖZLEŞMESİNİN HUKUKà NİTELİĞİ VE KARAKTERİSTİK ÖZELLİKLERİ I. Hukukî Niteliği................................................................................................35 A. Genel Olarak..............................................................................................35 B. Benzer Sözleşmelerle Karşılaştırılması.............................................. 36 1. Diğer İş Görme Sözleşmeleriyle Karşılaştırılması................... 36 a. Hizmet Sözleşmesiyle Karşılaştırılması............................... 38 b. İstisna (Eser) Sözleşmesiyle Karşılaştırılması.................... 40 c. Vekâlet Sözleşmesiyle Karşılaştırılması................................43 2. Ãdi Kira Sözleşmesiyle Karşılaştırılması.....................................47 C. İsimsiz Bir Sözleşme Olması ve Uygulanacak Kurallar................. 49 II. Karakteristik Özellikleri................................................................................52 A. Genel İşlem Koşulları İçeren Bir Sözleşme Olması ve Sonuçları.....................................................................................................52 1. Genel İşlem Koşulları.......................................................................52 2. Genel İşlem Koşullarının Yargı Yoluyla Denetlenmesi........... 54 a. Sözleşmenin Bir Parçası Olup Olmadığının Denetlenmesi ............................................................................. 54 b. Yorum Yoluyla Denetim............................................................57 c. İçerik Denetimi...........................................................................59 i. İdari Ön Denetim ve Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumunun Sözleşme Üzerindeki Etkisi......................59 ii. Yargısal İçerik Denetimi....................................................62 d. Sözleşmelerdeki Bazı Koşulların Değerlendirilmesi..........65 B. Çerçeve Sözleşme Niteliği Taşıması................................................... 68 Üçüncü Bölüm ELEKTRONİK HABERLEŞME HİZMETİ SÖZLEŞMESİNİN KURULMASINA İLİŞKİN ÖZELLİKLER I.Şekli....................................................................................................................71 II. Sözleşme Koşullarında Değişiklik Yapılması...........................................73 III. Mesafeli Sözleşme Olarak Kurulması....................................................... 77 Dördüncü Bölüm ELEKTRONİK HABERLEŞME HİZMETİ SÖZLEŞMESİNDEN DOĞAN BORÇLAR I. İşletmecinin Borçları......................................................................................81 A. Elektronik Haberleşme Hizmetini Sağlama Borcu..........................81 B. Arabağlantı ve Dolaşım (Roaming) Sağlama Borcu....................... 83 C. Bilgilendirme ve Aydınlatma Borcu.................................................... 87 D. Belirli Kalitede Hizmet Sunma Borcu................................................ 90 E. Sadakat Borcu........................................................................................... 92 II. Son Kullanıcının Borçları..............................................................................95 A. Kararlaştırılan Ücreti Ödeme Borcu...................................................95 1. Ücretin Belirlenmesine İlişkin Genel Kurallar..........................95 2. Tarifeler............................................................................................... 99 3. Ücretin Kapsamı ve Hesaplanması............................................ 103 a. Götürü ücret............................................................................. 103 b. Zamana ve Miktara Göre Ücretlendirme.......................... 104 c. Sabit Ücret................................................................................. 105 4. Ücretin Ödenme Zamanı ve Son Kullanıcının Temerrüdü....................................................................................... 108 B. Son Kullanıcının Bildirim ve Diğer Borçları.................................. 109 Beşinci Bölüm ELEKTRONİK HABERLEŞME HİZMETİ SÖZLEŞMESİNİN SONA ERMESİ I. Sürekli Borç İlişkilerinin Kendiliğinden Sona Erme Sebeplerinin Elektronik Haberleşme Hizmeti Sözleşmesi Bakımından Değerlendirilmesi................................................................ 113 A. Kararlaştırılan İfa Süresinin Bitmesi................................................ 113 B. Son Kullanıcının Ölümü, Fiil Ehliyetinin Sınırlandırılması veya Kaybı ve Aciz Hali........................................................................ 115 C. İfa İmkânsızlığı.......................................................................................116 II. Hukukî İşlemle Sona Ermesi......................................................................119 A. Tarafların Anlaşması.............................................................................119 B. Fesih......................................................................................................... 120 1. Olağan Fesih (Son Kullanıcı Tarafından Fesih)..................... 120 2. Olağanüstü Fesih............................................................................ 123 SONUÇ................................................................................................................. 127 KAYNAKÇA....................................................................................................... 133
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı