Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Siyasi Partiler Hukuku
Siyasi Partiler Hukuku
Hüseyin ÖZCAN / Murat YANIK
Sayfa Sayısı
:
353
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2011
ISBN NO
:
9789753533478
340,00
TL GİRİŞ
Çağdaş anlamda siyasi partilerin ortaya çıkışları oldukça yeni olmakla beraber, partiler çok hızlı bir gelişme göstererek, kısa zamanda birçok ülke¬de siyasi yaşamın vazgeçilmez unsuru haline gelmişler ve olağanüstü bir önem kazanmışlardır1. Artık, siyasi partiler olmadan demokratik sistemin işleyeceği düşünülmemektedir. Bu nedenle, günümüzde çok partili siyasi yaşamın olduğu klasik demokrasi anlayışıyla yönetilen devletler için "Partiler Devleti" nitelendirilmesinde bulunulmaktadır. Anayasa Mahkemesi′nin de bir kararında belirttiği gibi, "...çağdaş demokrasilerde yurttaşların devlet yönetimine katıl¬maları temel koşuldur... Kişilerin ayrı ayrı güçleriyle sonuç alma¬ları zordur. Bireysel iradelerini birleştirip yönlendirerek onlara ağırlık kazandıran özgün kuruluşlara gereksinim duyulmuştur. Bu kuruluşlar, ...vazgeçilmez öneme sahip olan siyasi partiler¬dir. Siyasi partiler, belli siyasi düşünceler çerçevesinde birleşen yurttaşların özgürce kurdukları ve özgürce katılıp ayrıldıkları ku¬ruluşlardır. Kamu oyunun oluşumunda önemli etkinliği olan si¬yasi partiler... siyasi katılımları somutlaştıran hukuksal yapılardır. Siyasi partiler, demokratik rejimin olmazsa olmaz şartıdır′ Demokrasinin en temel siyasi kurumlarından olan siyasi partiler, yak¬laşık iki yüz yıllık bir geçmişe sahiptir. Siyasi partilerin ilk ortaya çıkışları Amerika Birleşik Devletleri′nde (ABD) ve İngiltere′de olmuştur. Uzun süre serbest bir gelişim çizgisi gösteren siyasi partilerin, İkinci Dünya Savaşı ön¬cesi Almanya ve İtalya′da yaşanan kötü tecrübelerden sonra yasal bir çerçe¬veye oturtulmasının gerekliliği anlaşılmıştır. Bundan dolayı, İkinci Dünya Savaşı′ndan sonra, önce italya ve Almanya′dan başlayarak daha sonra diğer bazı devletlerde siyasi partiler hukuksal düzenlemelere konu olmaya başla¬mışlardır. Siyasi partilere ilk defa 1947 yılında kabul edilen İtalyan Anayasası′nın 49. maddesinde değinilmiştir. Daha sonra 1949 Alman Anayasası′nın 21. maddesinde siyasi parti kavramına yer verilmiştir. Bu gelişmelerden sonra ülkemizin de içinde bulunduğu bazı devletler, siyasi partileri düzenleyen özel kanunlar çıkarmışlardır. Bununla birlikte, henüz siyasi partilerin yasal düzen¬lemelere konu yapılmamış olduğu devletler de bulunmaktadır. Ülkemizde 1909 yılına kadar siyasi oluşumların hukuksal bir altyapısı bulunmamaktaydı, ilk siyasi partilerin ortaya çıkışı, 1876 Kanunu Esasi′de 1909 yılında yapılan değişiklik sonrasına rastlar. Anılan değişiklik ile dernek kurma serbest hale getirilmiştir. Anayasadaki bu değişikliğe kadar gizli bir şeklide kurulan ve örgütlenen siyasi oluşumlar, bundan sonra Dernekler Kanunu′na tabi olarak çalışmalarını sürdürmüşlerdir. Dolayısıyla ülkemizde 1961 Anayasası′ndan önce, bağımsız bir Siyasi Partiler Hukukundan bah¬setmek olanaksızdır. 1961 Anayasası yürürlüğe girinceye kadar Dernekler Hukukuna tabi olan siyasi partiler, 1961 ve 1982 Anayasaları ile özel olarak düzenlenmiştir. Her iki Anayasada ayrıntılı olarak düzenlenen siyasi partiler, demokratik siyasi hayatın vazgeçilmez unsurları olarak kabul edilmektedir. 17 Ekim 2001 tarih ve 4709 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Anayasası′nın Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında Kanunla yapılan Anayasa deği¬şikliği ile Siyasi Partiler Hukukunda kısmi bir iyileştirme yapılmıştır. Anılan değişiklik kapsamında taksirli suçlardan hüküm giymiş olanlara da oy hakkı tanınmış, "odak" kavramı tanımlanmış ve kapatma kararının verilebilmesi için AYM üyelerinin en az beşte üçünün bu yönde oy kullanmaları zorunlu kılınmıştır. Son olarak 7 Mayıs 2010 tarihli 5982 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Ana¬yasası′nın Bazı Maddelerinin Değiştirilmesi Hakkında Kanun′un 9. maddesi ile Anayasanın 84. maddesinin son fıkrası yürürlükten kaldırılmıştır. Anılan fıkra, "Partisinin temelli kapatılmasına beyan ve eylemleriyle sebep olduğu AYM′nin temelli kapatmaya ilişkin kesin kararında belirtilen milletvekilinin milletvekilliği, bu kararın Resmi Gazete′de (RG) gerekçeli olarak yayınlandığı tarihte sona erer. Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanlığı, bu kara¬rın gereğinin derhal yerine getirilip Genel Kurula bilgi sunar." hükmünü içer¬mekteydi3. Bugün için ülkemizde Siyasi Partiler Hukukunun en önemli sorunları, siyasi partilerin kapatılmasına ilişkin Anayasal ve yasal düzenlemeler ile siyasi partilerdeki parti içi demokrasi eksikliğidir. Her ne kadar siyasi partile¬rin kapatılması 17 Ekim 2001 tarih ve 4709 sayılı Kanun′la yapılan Anayasa değişikliği ile zorlaştırılmış ve 7 Mayıs 2010 tarihli 5982 sayılı Kanun′la yapı¬lan Anayasa değişikliği ile kısmi bir iyileştirme yapılmış olsa da ülkemizde bu konudaki sorunların ortadan kalktığını söylemek olanaklı değildir. Zira bu sorun salt bir Anayasal ve yasal düzenlemelerle ilgili bir sorun değil, aynı zamanda siyaset kurumuna ve siyasetçilere yönelik demokrasi anlayışıyla bağdaşmayan bakış açısıyla da ilgili bir sorundur. Bu bağlamda ülkemizde henüz siyaset kurumuna ve siyasetçilere olan önyargı aşılamamış; farklı fikirlere karşı hoşgörülü olma kültürü yeterince gelişmemiştir. Diğer yandan, ülkemiz uygulamasında siyasi partilerde hiyerarşik bir şekilde parti liderinin ve yakın çevresinin tartışılmaz ve karşı konulmaz ege¬menliğini görürüz. Bu oligarşik çarpık yapı, parti içi demokrasinin işlemesini önlediği gibi, siyasi partilerin değişimine ve gelişimine de engel olmaktadır. Üzülerek belirtmek gerekir ki, bu konuda özellikle 1982 Anayasası dönemin¬deki gelişmeler bizi karamsarlığa itmektedir. Özellikle 5982 sayılı Kanun′un oylamasının yapıldığı 12 Eylül 2010 tarihli halkoylaması öncesi ve sonrası siyasi partilerin birçoğunda görülen, parti yetkili organlarının almış olduğu karara karşı faaliyette bulunan partililere yönelik aşırı tepkisel ve kimi partili¬lerin partilerinden istifa etmek zorunda kalmalarına neden olan davranışlar, ülkemizdeki parti içi demokrasinin düzeyiyle ilgili fikir vermesi açısından dik¬kat çekicidir. Oysa demokratik sistemlerde siyasi partilerin örgüt yapılarını demokratik özellikler taşıması şarttır. Parti içi demokrasinin sağlanması için de parti başkanlarının ve yönetimdeki çekirdek kadronun parti üzerindeki etkinliği ve bunların seçilme yöntemleri, örgütün merkeziyetçilik derecesi, parti üyelerinin parti yönetimine katkıları ve partinin politikalarının oluşumu üzerindeki etkinlikleri gibi unsurlar önem taşımaktadır. Ancak, siyasi partilerin topluma öncülük edebilmesinin ve çoğulcu demokrasinin toplum ve devlet yaşamında sağlanabilmesinin önkoşulu, parti içinde farklı fikirlerin bir arada yaşayıp yarışmalarına olanak veren bir parti içi demokrasi hukukunun oluşturulması ve bu hukuk düzenine işlerlik kazandı¬rılmasıdır. Bu bağlamda, partinin bütün kademelerinde görev alanların se¬çimle ve belirli bir süre için göreve gelmelerini, partinin önemli sorunları hak¬kındaki çözüm önerilerinin alt kademelerden yukarı kademelere doğru ger¬çek ve demokratik bir süreç içerisinde oluşmasını gerektiren parti içi demok¬rasi bir amaç değildir, bir araçtır. Parti içi demokrasinin gerçekleştirilmesi konusundaki sorunlar, sadece hukuksal düzenlemelerden kaynaklanmamaktadır. Bundan daha da önemli bir etken, kuşkusuz siyasi kültürdür. Özellikle ilgili partinin ortaya çıkmasında etkili olan toplumsal ve siyasal koşullar, partinin geçmişleri ve ülkedeki yerle¬şik siyasi kültür partilerin yapılarını ve daha sonraki gelişme süreçlerini bü¬yük ölçüde etkilemektedir. Siyasi Partiler Hukuku adlı bu kitabımızda, daha önce anılan konu başlıkları, Siyasi Partiler Hukukunun mevzuatı çerçevesinde ele alınacaktır. Bu açıdan konuların açıklanmasında, Anayasa ve Siyasi Partiler Kanunu, diğer ilgili kanunlar, parti tüzükleri ve parti yönetmelikleri kaynak olarak kul¬lanılacaktır. Ayrıca, yeri geldiğinde karşılaştırmalı hukuk düzenlemeleri ve uygulamalarına da değinilecektir. Siyasi Partiler Hukuku kitabı beş bölümden oluşacak şekilde hazır¬lanmıştır. Birinci bölümde, siyasi parti kavramı, partilerin tarihsel gelişimi, yapı¬sal nitelikleri, türleri ve işlevleri ile Siyasi Partiler Hukukunun oluşumu ele alınmaktadır. Ayrıca, siyasi partilerin tarihsel gelişimi ışığında siyasi partilerin işlevleri ve hukuk düzenindeki yeri konuları anlatım konusu yapılmıştır. İkinci bölümde, siyasi partilerin kuruluşu, örgütlenmeleri, çalışma yapı¬ları ve finansmanları ile siyasi partilerin iç hukuku ve parti disiplini konuları inceleme konusu yapılmaktadır. Üçüncü bölümde, ülkemizde hiç gündemden düşmeyen tartışma ko¬nularını oluşturan, siyasi partilerin tüzel kişiliğinin sona ermesi, AİHM ve AYM′nin kararına da değinilerek anlatım konusu yapılmaktadır. Özellikle, AİHM ve AYM′nin parti kapatma kararlarında temel aldığı ölçütler ve iki yük¬sek mahkeme uygulamaları arasındaki farklar incelenmiştir. Günümüz de¬mokrasi anlayışında, siyasi partilerin tüzel kişiliklerine son verilmesi konusu¬nun, sadece iç hukuku ilgilendiren bir konu olmaktan çıkarak uluslararası insan haklan hukukunu da ilgilendiren boyutlara ulaşması, konuya ilişkin uluslararası sözleşme ve yargı organlarının kararlarından söz edilmeyi zo¬runlu kılmaktadır. "Siyasi Partiler ve Demokrasi" başlığını taşıyan dördüncü bölümde, parti içi demokrasi ayrıntılı bir şekilde ele alınmaktadır. Ülkemizde parti içi demokrasinin yeterli düzeyde olmamasına, buna karşılık "lider sultası"nın güçlü olduğuna ilişkin yakınmaların fazlalığı anılan konunun ayrı bir başlık altında incelenmesini gerektirmiştir. Kitabın son bölümünü oluşturan beşinci bölümde ise Siyasi Partiler Hukukunun temel sorunları ele alınmaktadır. Özellikle ülkemizdeki siyasi partilerinin örgütlenmeleri, partilerdeki seçimler ve parti başkanlığının yapısı gibi Siyasi Partiler Hukukunun güncel sorunları bu bölümde ele alınmaktadır. Bu bölümde sorunların kaynağı irdelenmeye çalışılacak ve sorunların aşıl¬ması için gerekli düşünsel, kültürel ve hukuksal önlemler vurgulanmaya çalı¬şılacaktır. Sonuç kısmında ise elde edilen bulgulardan yola çıkarak varılan so¬nuçlar açıklanmaya çalışılacaktır. ÖNSÖZ Bilindiği gibi günümüzün liberal çoğulcu demokrasileri, artık partiler demokrasisi halini almıştır. Siyasi partiler, çağdaş çoğulcu demokratik sis¬temlerin vazgeçilmez unsurları olarak kabul edilmektedir. Siyasi partilere yer verilmeyen bir yönetim biçiminin demokratik olarak nitelendirilmesine olanak bulunmamaktadır. Günümüzde siyasi partilerin toplumsal ve yönetsel işlevle¬rinin görece artmış olması, onların bilimsel araştırma ve çalışmalara daha fazla konu olmalarına neden olmaktadır. Siyasi Partiler Hukukunun ana konularını oluşturan siyasi partilerin ta¬rihçesi, kuruluşları, türleri ve kapatılmaları ile parti içi demokrasi alt başlıkla¬rının hepsinin bir arada incelendiği ayrı bilimsel eserler yayımlamak yerine, bu başlıkların Anayasa Hukuku ya da Türk Anayasa Hukuku kitaplarında kısmen çalışma konusu yapılmış olması, Siyasi Partiler Hukuku alanındaki okuma kitabı açığına neden olmuştur. Ayrıca İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi 2. sınıf öğrencilerine vermekte olduğumuz "Siyasi Partiler Hukuku" dersi de, böyle bir eserin hazırlanması gerekliliğini pekiştirmiştir. Gerçekten dersimizde takip edebileceğimiz güncel nitelikte, disiplinli bir Türk Siyasi Par¬tiler Hukuku kitabı mevcut değildir. Kitapta ele aldığımız her bir bölüm için klasikleşmiş eserler mevcut olmakla birlikte, tüm bölümleri disiplinli bir şekil¬de ele alan güncel bir eser yoktur. Bunun yerine günümüz kamu hukukçuları, siyasi partilerin kapatılması, siyasi partilerin tarihçesi, parti içi demokrasi gibi Siyasi Partiler Hukukunun alt başlıklarını oluşturan kısımlarda çalışmayı ter¬cih etmişlerdir. Biz de bu sebeplerden ötürü bu eksikliği gidermek ve ayrıca dönem içinde takip ettiğimiz "Siyasi Partiler Hukuku" dersi için ihtiyaç duyu¬lan ders notunu hazırlamak amacıyla bu kitabı hazırlamış bulunmaktayız. İlk Baskısının mevcudunun tükenmesi ve son yıllarda yapılan bir kısım hukuksal değişiklikler kitabımızın ikinci baskısının yapılmasını zorunlu hale getirmiştir. Bu baskıda kitabımızın bazı bölümleri gözden geçirilmiş, bazı baskı hataları düzeltilmiş ve yasal değişiklikler işlenmeye çalışılmıştır. İkinci baskıda tashihlere yardımcı olan kürsümüzün değerli araştırma görevlileri Saadet Yüksel, Ahmet Burak Bilgin, Gökhan Sümer, Burak Çağ, Elif Eren, Volkan Aslan, Mısra Tan, Ferhat Uslu′ya ve eserin basımını üstlenen Der Yayınevi ve çalışanlarına teşekkür ederiz. Doç. Dr. Hüseyin ÖZCAN Doç. Dr. Murat YANIK İÇİNDEKİLER BİRİNCİ BÖLÜM SİYASİ PARTİ KAVRAMI VE SİYASİ PARTİLER HUKUKUNUN OLUŞUMU 7 I. SİYASİ PARTİ KAVRAMI 7 A. TERİM OLARAK 7 B. ÖĞRETİ 8 C. MEVZUAT 12 a. Karşılaştırmalı Hukuk 12 b. Türk Hukuku 14 II. SİYASİ PARTİLERİN TARİHSEL GELİŞİMİ 16 A. BATIDA 16 a. Amerika Birleşik Devletleri 17 b. İngiltere 20 c. Diğer Ülkeler 22 B. ÜLKEMİZDE 27 a. Cumhuriyet Öncesi 27 b. Tek Parti Dönemi 28 c. Çok Partili Dönem 30 aa. 1945-1960 Dönemi 30 bb. 1961-1980 Dönemi 32 cc. 1982 Sonrası 33 C. SİYASİ PARTİLERİN KÖKENİ İLE İLGİLİ TEORİLER 37 a. Kurumsal Teori 37 b. Modernleşme Teorileri 37 c. Kriz Teorileri 38 D. SİYASİ PARTİLERİN SOSYAL TEMELİ 39 III. SİYASİ PARTİLERİN YAPISAL NİTELİKLERİ VE TÜRLERİ 40 A. YAPILARINA GÖRE 40 a. Kadro Partileri 41 b. Kitle Partileri 41 c. Karma Partiler 42 B. İŞLEVLERİNE GÖRE 42 a. Bireysel Temsil Partileri 42 b. Sosyal Bütünleşme Partileri 42 aa. Demokratik Bütünleşme Partileri 43 bb. Totaliter Bütünleşme Partileri 43 C. DİSİPLİNLİ OLUP OLMAMALARINA GÖRE 44 a. Serbest Partiler 44 b. Disiplinli Partiler 44 D. HOMOJEN OLUP OLMAMALARINA GÖRE 45 a. Homojen Partiler 45 b. Homojen Olmayan Partiler 45 E. TÜRKİYE′DE SİYASİ PARTİ TÜRLERİ 46 IV. PARTİ SİSTEMLERİ 46 A. YARIŞMACI OLMAYAN SİSTEMLER (TEK PARTİ SİSTEMLERİ)...47 a. Gerçek Tek Parti Sistemleri 47 aa. Otoriter Tek Parti 48 bb. Totaliter Tek Parti 48 b. Karmaşık Tek Parti Sistemleri 48 aa. Hakim Parti 49 bb. Hegemonyacı Parti 49 B. YARIŞMACI SİSTEMLER 50 a. iki Parti Sistemleri 50 aa. Saf İki Partili Sistem 50 bb. Destekli İki Partili Sistem 51 b. Çok Parti Sistemleri 52 aa. Ilımlı Çok Parti Sistemi 52 bb. Aşırı Çok Parti Sistemi 52 V. SİYASİ PARTİLERİN İŞLEVLERİ 53 A. MENFAATLERİN BİRLEŞTİRİLMESİ 54 B. SİYASİ DEVŞİRME 54 C. SİYASİ SOSYALLEŞME 55 D. İKTİDARI KULLANMA, ELEŞTİRME VE DENETLEME 55 E. İLETİŞİM VE ETKİLEŞİM SAĞLAMA 56 VI. SİYASİ PARTİLER HUKUKUNUN OLUŞUMU 57 A. SİYASİ PARTİLER HUKUKUNUN DOĞUŞU 57 B. SİYASI PARTİLERİN HUKUKSAL NİTELİĞİ 58 a. Kamu Hukuku Kuruluşu 58 b. Özel Hukuk Kuruluşu 59 c. Karma Görüş 60 C. SİYASİ PARTİLERE İLİŞKİN HUKUKSAL DÜZENLEMELER 61 a. Karşılaştırmalı Hukuk 61 b. Türk Hukuku 63 aa. Anayasal Düzenlemeler 63 aaa. 1961 Anayasası Öncesi 63 bbb. 1961 Anayasası 65 ccc. 1982 Anayasası 66 bb. Yasal Düzenlemeler 68 aaa. 648 Sayılı Siyasi Partiler Kanunu 68 bbb. 2820 Sayılı Siyasi Partiler Kanunu 68 c. Değerlendirme 69 İKİNCİ BOLUM SİYASİ PARTİLERİN ÖRGÜTLENMESİ VE ÇALIŞMASI 73 I. SİYASİ PARTİ ÖZGÜRLÜĞÜ 73 A. KURULUŞ ÖZGÜRLÜĞÜ 74 B. ŞİYAŞİ PARTİLERE ÜYE OLMA VE ÜYELİKTEN AYRILMA ÖZGÜRLÜĞÜ 76 a. Parti Üyesi Olabilme Şartları 76 b. Üyelerin Hakları ve Ödevleri 80 c. Üyeliğin Sona Ermesi 82 C. FAALİYET ÖZGÜRLÜĞÜ 83 II. PARTİ SİCİLİ 85 III. SİYASİ PARTİ NİTELİĞİ KAZANILMASININ HUKUKSAL SONUÇLARI 86 IV. SİYASİ PARTİLERİN İÇ HUKUKU 87 A. PARTİ İÇİ HUKUK KAVRAMI 87 B. PARTİ ÖRGÜTÜ 89 a. Yerel Örgütler 91 aa. Belde Örgütü 91 bb. ilçe Örgütü 93 cc. İl Örgütü 94 b. Merkez Örgütü 95 aa. Genel Kongre 96 bb. Merkez Karar ve Yönetim Kurulu 97 cc. Genel Başkan 98 dd. Merkez Disiplin Kurulu 99 c. Parti Grupları 99 d. Yan Kuruluşlar 101 C. SİYASİ PARTİLER VE SEÇİMLER 103 D. ADAY BELİRLEME YÖNTEMLERİ 105 a. Önseçim 109 b. Merkez Yoklaması 111 c. Örgüt Yoklaması 112 d. Kontenjan Adaylığı 112 E. FAALİYET ÖZGÜRLÜĞÜ 112 F. PARTİ İÇİ EĞİTİM 114 V. SİYASİ PARTİLERİN KAMU OLANAKLARINDAN YARARLANMASI VE MALİ HUKUKU 115 A. KAMU OLANAKLARINDAN YARARLANMA 115 aa. Devletin Kitle İletişim Olanaklarından Yararlanma 115 bb. Devletin Mali Yardımı 117 B. SİYASİ PARTİLERİN MALİ HUKUKU 119 aa. bb. Mali Bağımsızlık 119 Parti Gelirleri ve Kaynakları 120 aaa. bbb. ccc. ddd. Üye Aidatı 120 Adaylık Aidatı 122 Milletvekili Aidatı 122 Bağışlar 122 cc. Parti Harcamaları 123 dd. Mali Denetim 124 VI. PARTİ DİSİPLİNİ 126 A. TARİHSEL GELİŞİM 127 B. KAVRAM 128 C. PARTİ DİSİPLİNİ ETKİLEYEN UNSURLAR 130 a. Partilerin Yapısı 130 b. Siyasi Sistem 131 aa. Seçim Sistemi 131 bb. Kuvvetler Ayrılığı 132 cc. Federalizm 132 c. Sosyal Yapı 132 d. Siyasi Kültür 133 e. Yaptırımlar 133 D. TÜRKİYE′DE PARTİ DİSİPLİNİ 133 a. Hukuksal Düzenlemeler 133 b. Disiplin Organları 135 aa. il Disiplin Kurulu 135 bb. Merkez Disiplin Kurulu 135 cc. Meclis Grupları Disiplin Organları 136 c. Disiplin Kurullarının Çalışması 136 d. Disiplin Cezalarına İtiraz 136 UÇUNCU BOLUM SİYASAL PARTİLERİN TÜZEL KİŞİLİĞİNİN SONA ERMESİ I. TÜRK HUKUKU′NDA SİYASİ PARTİLERİN TÜZEL KİŞİLİĞİNİN SONA ERMESİ A. FESİH B. BİRLEŞME C. KENDİLİĞİNDEN DAĞILMIŞ SAYILMA D. KAPATILMA 140 II. TÜRK HUKUKU′NDA SİYASİ PARTİLERİN KAPATILMASI 142 A. GENEL OLARAK 142 B. KAPATMA KAVRAMI VE KAPATMA NEDENLERİ 145 a. Parti Tüzük ve Programının Anayasa′daki Yasaklara Aykırılığı... 147 b. Anayasa′ya Aykırı Eylemlerin Odağı Haline Gelme 147 aa. Odak Olmanın Ölçütleri 149 aaa. Eylemin Niteliği 149 bbb. Yoğunluk 150 ccc. Zımnen veya Açıkça Benimseme 151 ddd. Kararlılık 152 bb. Odak Olmanın Yaptırımı 153 c. Yabancılardan Maddi Yardım Alma 154 d. Diğer Sebeplerle Kapatılma 154 C. YARGILAMA USUL VE ESASLARI 158 a. Yargılama Usulü 158 b. Kapatma Davasının Hukuksal Niteliği 164 c. Anayasa Mahkemesi′nin Parti Kapatma Davalarında Esas Aldığı Ölçütler 167 aa. İnsan Haklarına Aykırılık 167 bb. Demokratik Cumhuriyet İlkesine Aykırılık 168 cc. Eşitlik İlkesine Aykırılık 171 dd. Hukuk Devleti İlkesine Aykırılık 172 ee. Laik Devlet İlkesine Aykırılık 173 ff. Devletin Ülkesi ve Milletiyle Bölünmez Bütünlüğünün ve Bağımsızlığının Korunması İlkesine Aykırılık 181 D. ANAYASA MAHKEMESİ′NİN SİYASİ PARTİ KAPATMA DAVALARINDA KULLANDIĞI DAYANAK ÖLÇÜ NORM - DESTEK ÖLÇÜ NORM İKİLEMİ 186 E. KAPATMA KARARININ NİTELİKLERİ VE SONUÇLARI 187 F. KAPATILAN SİYASİ PARTİNİN DAVA TAKİP YETKİSİ 189 G. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ′NİN İNCELEME VE KARAR YETKİSİ 190 III. AVRUPA İNSAN HAKLARI MAHKEMESİ′NDE PARTİLERİN KAPATILMASI 191 A. YARGILAMA USUL VE ESASLARI 192 a. AİHS′in 17. Maddesinin Kapatma Davalarında Uygulanabilirliği 192 b. AİHS′in 11. Maddesinin Kapatma Davalarında Uygulanabilirliği 193 B. AİHM′İN SİYASİ PARTİ KAPATMA DAVALARINDA ESAS ALDIĞI ÖLÇÜTLER 195 a. AİHS′in Garanti Altına Aldığı Hakların İhlali 195 b. Hak ve Özgürlük İhlalinin Haklı Bir Sebebe Dayanması 195 aa. Kanunun Öngörmesi 196 bb. Meşru Amaç 196 cc. Demokratik BirToplumda Gereklilik 197 C. AİHM′İN İPTAL KARARINI (İÇ HUKUKA) UYGULAMA SORUNU. 199 D. AİHM′İN SİYASİ PARTİ KAPATMA DAVALARINA İLİŞKİN KARARLARININ TÜRK SİYASİ PARTİLER HUKUKUNA ETKİSİ..201 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM SİYASİ PARTİLER VE DEMOKRASİ 203 I. PARTİLER DEMOKRASİSİ 203 A. KAVRAM 203 B. SİYASİ PARTİLERE YÖNELTİLEN ELEŞTİRİLER 206 C. SİYASİ PARTİLER DÜZENİNDE YENİ GELİŞMELER 209 a. Avrupa Düzeyinde Siyasi Parti Örgütlenmeleri 209 b. Elektronik Siyasi Parti 210 . PARTİ İÇİ DEMOKRASİ 211 A. KAVRAM 211 B. PARTİ İÇİ DEMOKRASİNİN ÖNEMİ VE ZORUNLULUĞU 215 C. PARTİ İÇİ DEMOKRASİYİ ETKİLEYEN ETMENLER 217 a. Siyasi Kültür 217 b. Siyasi Kurumsallaşma 218 c. Baskı Grupları ve Kamuoyu 218 d. Hükümet Sistemi 220 e. Seçim Sistemi ve Yönetimi 220 f: Yönetsel Yapı ve Bürokrasi 221 g. Ekonomik Yapı 221 h. Sosyal Yapı 222 D. TARİHSEL GELİŞİM 222 a. Tek Partili Dönem 223 b. Çok Partili Dönem 227 aa. 1946 - 1960 Dönemi 227 bb. 1961 Anayasası Dönemi 230 cc. 1982 Anayasası Dönemi 231 E. PARTİ İÇİ DEMOKRASİNİN GERÇEKLEŞME KOŞULLARI 234 a. Düşünsel ve Kültürel Düzeyde 234 b. Hukuksal Düzeyde 235 aa. Anayasa 236 bb. Yasal Mevzuat 237 aaa. Siyasi Partiler Kanunu 237 1. Parti Örgütlenmesi ve Faaliyeti 238 2. Parti ve Seçim Kampanyası Finansmanı 238 3. Parti Üyeliği ve Delegelik 239 4. Parti İçi Seçimler 240 5. Parti Disiplini 241 6. Parti Kapatma 242 7. Aday Tespit Yöntemleri 242 bbb. Seçim Kanunu 243 cc. Diğer Mevzuat 244 aaa. Siyasi Parti Tüzükleri 244 bbb. Siyasi Parti Grup İç Yönetmelikleri 246 BEŞİNCİ BÖLÜM SİYASİ PARTİLER HUKUKUNUN TEMEL SORUNLARI 247 I. YAPISAL SORUNLAR 247 A. SİYASİ PARTİLERİN ÖRGÜTLENMESİ VE FAALİYETİ 247 aa. Örgütlenme Düzeyinde 247 bb. Faaliyet Düzeyinde 250 B. PARTİ ÜYELİĞİ 251 C. PARTİ İÇİ SEÇİMLER 252 D. ADAY BELİRLEME YÖNTEMLERİ 253 E. KONGRELER 255 aa. Yapısal Sorunlar 255 bb. Delegelik Sistemi 257 F. PARTİ DİSİPLİNİ 259 G. LİDER SULTASI 261 H. OLİGARŞİK YAPI 265 II. SİYASİ YOZLAŞMA 268 III. BASKI GRUPLARI VE MEDYA 273 SONUÇ 275 KAYNAKLAR 279 SİYASİ PARTİLER KANUNU 301
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı