Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Siyaset Ve Hukuk Arasında Anayasa Mahkemesi
Siyaset Ve Hukuk Arasında Anayasa Mahkemesi
Engin ŞAHİN
Sayfa Sayısı
:
221
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2010
ISBN NO
:
9789753558181
640,05
TL
Önsöz
Anayasa mahkemeleri ortaya çıkmalarıyla birlikte tartışma konusu haline gelmiştir. Tartışmaların merkezinde demokrasi karşıtı bir kurum oldukları iddiaları vardır. Demokratik ülkelerde halkın iradesiyle seçilen parlamentonun anayasa mahkemeleri tarafından anayasa yargısı denetiminde olması bu iddiaların temel gerekçesidir.
Türk Anayasa Mahkemesi kuruluş tarihinden itibaren belli aralıklarla tartışılan bir kurumdur. Özellikle 2007 ve 2008 yılında almış olduğu iki kararı bu noktada çok eleştirilmesine neden olmuştur. Mahkemenin anayasa kurallarını zorladığı ve farklı yorumladığı ve hatta yetki aşımı yaparak anayasada kendisi için belirlenmiş yetkilerin dışına çıktığı gibi eleştiriler uzun süre kamuoyunda tartışıldı. Bu çalışmada kamuoyunda her kesimden fikir beyan eden kişilerin düşüncelerine yer vererek bahsi geçen kararları detaylı bir şekilde inceledim. Sonuç olarak hukukçuların "yanlış ve hukuk dışı" olarak nitelendirdiği kararların alınmasında asıl amacın ne olduğu sorusuna yanıt aradım.
Burada bir noktaya dikkat çekmeliyim; son dönem siyaset bilimciler anayasa meselelerini daha çok anayasa hukukçularına bırakmışlardır. Ancak unutulmamalıdır ki anayasalar siyasi metinlerdir, her hukukî metnin arkasında siyasi bir irade vardır. Dolayısıyla anayasalar da siyasete hukukî çerçeve çizen siyasi toplumsal anlaşmalardır. Bu açıdan çalışmadayer verdiğim kararların alınış amacını sadece teknik ve normatif hukuk kuralları ile açıklanmasını imkânsız görüyorum. Türkiye′nin siyasi birikim ve geçmişini, siyasal alanda süregelen çatışmaları ve demokrasinin gelişim sürecini gözardı ederek Anayasa Mahkemesi kararlarını sadece "yanlış ve hukukî değil" şeklinde eleştirmek eksik bir yaklaşımdır. Bunun yanında verdiği kararların siyasi sonuçlar doğurması kaçınılmaz olan Anayasa Mahkemesine siyaset bilimcilerin kayıtsız kalması düşünülemez. Ancak belirtmem gerekir ki kararların hukukî boyutunu anlatırken yararlandığım kaynakların büyük kısmını anayasa hukukçularının eserleri oluşturmaktadır. Bu açıdan elinizdeki çalışma Türk Anayasa Mahkemesinin siyaset ve hukuk arasındaki konumuna siyasi boyutundan yaklaşmaktadır ve Anayasa Mahkemesi kararlarını sorgulayan şu temel sorulara cevap vermektir: "Türk Anayasa Mahkemesi hukukî olmayan kararlan neden vermiştir? Bu kararların verilmesinde ulaşılmak istenen hedef nedir?" Bu soruların yanıtlarını Anayasa Mahkemesinin sadece iki kararından yola çıkarak vermek yanlış olacağından 1961 Anayasası döneminde de yaşanan benzer tartışmaları da aktarmaya çalıştım. Ayrıca 1961 Anayasasına giden siyasi konjonktürü, Mahkemenin kuruluş felsefesinin anlaşılması adına yararlı olacağını düşündüğüm için kısaca anlattım.
Çalışmada yaptığı desteklerinden dolayı başta değerli hocam Prof. Dr. Recep Şentürk′e teşekkür ederim. Vermiş olduğu cesaret ve desteği bu çalışmanın ortaya çıkmasına vesile olmuştur. Ayrıca yardımlarını eksik etmeyen çalışma arkadaşım Yıldırım Erbaş′a ve kitap için çalışma ortamını sağlayan çok değerli Ramazan Yılmaz′a teşekkürü bir borç bilirim.
Engin Şahin
İstanbul-2010
İçindekiler
KISALTMALAR
TAKDİM
ÖNSÖZ
GİRİŞ
BOLUM 1
ANAYASA YARGISI 19
Anayasa Yargısının Ortaya Çıkışı 21
Anayasa Mahkemeleri 28
Anayasa Yargısı ve Anayasa Mahkemelerinin Meşruluğu 32
Dünyada Anayasa Yargısı 43
Amerika Birleşik Devletleri 44
Üye Sayısı ve Üyelerin Seçimi 45
Görev ve Yetkileri 47
Fransa 48
Üye Sayısı ve Üyelerin Seçimi 49
Görev ve Yetkileri 49
Almanya 53
Üye Sayısı ve Üyelerin Seçimi 53
Görev ve Yetkileri 54
Avusturya 56
Üye Sayısı ve Üyelerin Seçimi 56
Görev ve Yetkileri 58
BOLUM II
TÜRK ANAYASALARINDA ANAYASA MAHKEMESİ 61
Türkiye′de Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu 64
1961 Anayasasında Türk Anayasa Mahkemesinin Görev ve Yetkileri 67
1971 Anayasa Değişikliği Sonrası
Anayasa Mahkemesinin Görev ve Yetkileri 75
1982 Anayasasında Türk Anayasa Mahkemesinin
Görev ve Yetkileri 82
BOLUM III
TÜRK ANAYASA MAHKEMESİNİN 2007 VE 2008
YILLARINDAKİ TARTIŞMALI KARARLARI 91
Cumhurbaşkanlığı Seçiminde
Toplantı Yeter Sayısı Olarak 367 Şartının Aranması 95
1982 Anayasasının 10. ve 42. Maddesinde Yapılan
Anayasa Değişikliğinin İptali 108
BÖLÜM IV
MERKEZ-ÇEVRE İLİŞKİSİ VE TÜRK ANAYASA MAHKEMESİNİN
HEGEMONİK KORUMA ANLAYIŞI 121
Yargısal Aktivizm 124
Merkez-Çevre İlişkisi 135
Hegemonik Koruma Anlayışı 140
SONUÇ 149
EK-1. ANAYASA MAHKEMESİ KARARI 153
EK-2. ANAYASA MAHKEMESİ KARARI 181
KAYNAKÇA 215
Anayasa mahkemeleri ortaya çıkmalarıyla birlikte tartışma konusu haline gelmiştir. Tartışmaların merkezinde demokrasi karşıtı bir kurum oldukları iddiaları vardır. Demokratik ülkelerde halkın iradesiyle seçilen parlamentonun anayasa mahkemeleri tarafından anayasa yargısı denetiminde olması bu iddiaların temel gerekçesidir.
Türk Anayasa Mahkemesi kuruluş tarihinden itibaren belli aralıklarla tartışılan bir kurumdur. Özellikle 2007 ve 2008 yılında almış olduğu iki kararı bu noktada çok eleştirilmesine neden olmuştur. Mahkemenin anayasa kurallarını zorladığı ve farklı yorumladığı ve hatta yetki aşımı yaparak anayasada kendisi için belirlenmiş yetkilerin dışına çıktığı gibi eleştiriler uzun süre kamuoyunda tartışıldı. Bu çalışmada kamuoyunda her kesimden fikir beyan eden kişilerin düşüncelerine yer vererek bahsi geçen kararları detaylı bir şekilde inceledim. Sonuç olarak hukukçuların "yanlış ve hukuk dışı" olarak nitelendirdiği kararların alınmasında asıl amacın ne olduğu sorusuna yanıt aradım.
Burada bir noktaya dikkat çekmeliyim; son dönem siyaset bilimciler anayasa meselelerini daha çok anayasa hukukçularına bırakmışlardır. Ancak unutulmamalıdır ki anayasalar siyasi metinlerdir, her hukukî metnin arkasında siyasi bir irade vardır. Dolayısıyla anayasalar da siyasete hukukî çerçeve çizen siyasi toplumsal anlaşmalardır. Bu açıdan çalışmadayer verdiğim kararların alınış amacını sadece teknik ve normatif hukuk kuralları ile açıklanmasını imkânsız görüyorum. Türkiye′nin siyasi birikim ve geçmişini, siyasal alanda süregelen çatışmaları ve demokrasinin gelişim sürecini gözardı ederek Anayasa Mahkemesi kararlarını sadece "yanlış ve hukukî değil" şeklinde eleştirmek eksik bir yaklaşımdır. Bunun yanında verdiği kararların siyasi sonuçlar doğurması kaçınılmaz olan Anayasa Mahkemesine siyaset bilimcilerin kayıtsız kalması düşünülemez. Ancak belirtmem gerekir ki kararların hukukî boyutunu anlatırken yararlandığım kaynakların büyük kısmını anayasa hukukçularının eserleri oluşturmaktadır. Bu açıdan elinizdeki çalışma Türk Anayasa Mahkemesinin siyaset ve hukuk arasındaki konumuna siyasi boyutundan yaklaşmaktadır ve Anayasa Mahkemesi kararlarını sorgulayan şu temel sorulara cevap vermektir: "Türk Anayasa Mahkemesi hukukî olmayan kararlan neden vermiştir? Bu kararların verilmesinde ulaşılmak istenen hedef nedir?" Bu soruların yanıtlarını Anayasa Mahkemesinin sadece iki kararından yola çıkarak vermek yanlış olacağından 1961 Anayasası döneminde de yaşanan benzer tartışmaları da aktarmaya çalıştım. Ayrıca 1961 Anayasasına giden siyasi konjonktürü, Mahkemenin kuruluş felsefesinin anlaşılması adına yararlı olacağını düşündüğüm için kısaca anlattım.
Çalışmada yaptığı desteklerinden dolayı başta değerli hocam Prof. Dr. Recep Şentürk′e teşekkür ederim. Vermiş olduğu cesaret ve desteği bu çalışmanın ortaya çıkmasına vesile olmuştur. Ayrıca yardımlarını eksik etmeyen çalışma arkadaşım Yıldırım Erbaş′a ve kitap için çalışma ortamını sağlayan çok değerli Ramazan Yılmaz′a teşekkürü bir borç bilirim.
Engin Şahin
İstanbul-2010
İçindekiler
KISALTMALAR
TAKDİM
ÖNSÖZ
GİRİŞ
BOLUM 1
ANAYASA YARGISI 19
Anayasa Yargısının Ortaya Çıkışı 21
Anayasa Mahkemeleri 28
Anayasa Yargısı ve Anayasa Mahkemelerinin Meşruluğu 32
Dünyada Anayasa Yargısı 43
Amerika Birleşik Devletleri 44
Üye Sayısı ve Üyelerin Seçimi 45
Görev ve Yetkileri 47
Fransa 48
Üye Sayısı ve Üyelerin Seçimi 49
Görev ve Yetkileri 49
Almanya 53
Üye Sayısı ve Üyelerin Seçimi 53
Görev ve Yetkileri 54
Avusturya 56
Üye Sayısı ve Üyelerin Seçimi 56
Görev ve Yetkileri 58
BOLUM II
TÜRK ANAYASALARINDA ANAYASA MAHKEMESİ 61
Türkiye′de Anayasa Mahkemesinin Kuruluşu 64
1961 Anayasasında Türk Anayasa Mahkemesinin Görev ve Yetkileri 67
1971 Anayasa Değişikliği Sonrası
Anayasa Mahkemesinin Görev ve Yetkileri 75
1982 Anayasasında Türk Anayasa Mahkemesinin
Görev ve Yetkileri 82
BOLUM III
TÜRK ANAYASA MAHKEMESİNİN 2007 VE 2008
YILLARINDAKİ TARTIŞMALI KARARLARI 91
Cumhurbaşkanlığı Seçiminde
Toplantı Yeter Sayısı Olarak 367 Şartının Aranması 95
1982 Anayasasının 10. ve 42. Maddesinde Yapılan
Anayasa Değişikliğinin İptali 108
BÖLÜM IV
MERKEZ-ÇEVRE İLİŞKİSİ VE TÜRK ANAYASA MAHKEMESİNİN
HEGEMONİK KORUMA ANLAYIŞI 121
Yargısal Aktivizm 124
Merkez-Çevre İlişkisi 135
Hegemonik Koruma Anlayışı 140
SONUÇ 149
EK-1. ANAYASA MAHKEMESİ KARARI 153
EK-2. ANAYASA MAHKEMESİ KARARI 181
KAYNAKÇA 215
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı