Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Ãœyelik
Ãœye GiriÅŸi
Sermaye Şirketlerinde Kurumlar Vergisi Ve Kar Dağıtımı
Sermaye Şirketlerinde Kurumlar Vergisi Ve Kar Dağıtımı
Bünyamin ÖZTÜRK / Güray ÖĞREDİK
Sayfa Sayısı
:
390
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2008
ISBN NO
:
9789944719193
46,00
TL 
Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
GÄ°RÄ°Åž
Kurumlar vergisinin konusu kurum kazancıdır. Kurumlar Vergisi Kanunu\′nun (K.V.K.) \"Verginin konusu\" baÅŸlıklı 1. maddesinde; sermaye ÅŸirketlerinin, kooperatiflerin, iktisadi kamu kuruluÅŸlarının, dernek veya vakıflara ait iktisadi iÅŸletmelerin, iÅŸ ortaklıklarının kazançlarının kurumlar vergisine tabı olduÄŸu belirtilmiÅŸtir. DiÄŸer yandan gene 1. maddede kurum kazancının gelir vergisinin konusu gelir unsurları olduÄŸu belirtilmiÅŸtir. Verginin konusu yönünden kurumlar vergisinin gelir vergisinden farkı, gelir vergisinde yedi gelir unsurunun ayrı ayrı vergileme teknikleri olduÄŸu halde, kurumlar vergisinde yedi gelir unsuru da (dar mükelleflerin kazançları ile ilgili bazı özel hükümler dışında) aynı vergileme tekniÄŸi ile vergilendirilmektedir. Bir baÅŸka anlatımla kurum kazancı, niteliÄŸi göz önünde tutulduÄŸunda, hangi gelir unsuru kapsamında olursa olsun, ticari kazanç sayılmaktadır. (Dar mükelleflerin kazançlarında gelir unsurları ayırımı yapılmıştır.)
5520 sayılı K.V.K.\′nm 6. maddesi gereÄŸince kurumlar vergisi, Kanun\′un 1. maddesinde sayılan mükelleflerin bir hesap dönemi içerisinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanır. Safi kurum kazancı ise Gelir Vergisi Kanunu nun (G.V.K.) ticari kazanç hakkındaki hükümlerine göre tespit edilir. Dolayısıyla kurum kazancı, G.V.K.\′nm 40., 41. ve K.V.K.\′nm 8., 9., 10. ve 11. maddeleri göz önünde bulundurularak G.V.K.\′nm 38. maddesinde öngörülen bilanço esasında ticari kazancın tespitine iliÅŸkin hükümleri uyarınca belirlenmektedir. Belirlenen kurum kazancına indirim ve istisnalar uygulanarak kurumlar vergisi matrahına ulaşılır.
Sermaye şirketlerinde kurum kazancının tespiti, vergilendirilmesi ve kâr dağıtımı konularını işleyen bu çalışmamızda öncelikle kurumlar vergisi mükellefleri ile muafiyet ve istisnalar açıklanmıştır. Daha sonra kurum kazancının tespiti konusu ayrıntılı olarak incelenmiştir. Matrah tespitinde özellikli konular tek tek ele alınmıştır. Bütün bunlardan sonra kurumlar vergisi beyanı, kâr dağıtımına bağlı stopaj uygulama örnekleri ve son bölümlerde Türk Ticaret Kanunu (T.T.K.) hükümlerine göre kâr dağıtımı, yedek akçeler ve kâr dağıtım tablosu konuları açıklanmıştır.
ÖNSÖZ
Sermaye ÅŸirketleri uymaları gereken kâr dağıtım ilkeleri, aynı zamanda safı ticari kârın sıralanmasını ve bu sıralama içerisinde her sıralamaya düşecek kâr payı diliminin limitini belirlemesi bakımından önem taşımaktadır. Åžirket tüzel kiÅŸiliÄŸinin, belirli bir faaliyet dönemi sonunda elde ettiÄŸi ve tüzel kiÅŸinin kendisine ait olan kâr, tüzel kiÅŸinin yetkili organı genel kurul veya ortaklar kurulu tarafından Türk Ticaret Kanunu\′ndaki kâr dağıtım ilkeleri, ÅŸirket ana sözleÅŸmesinde kâr dağıtımını yönlendiren hükümler ve yine kanun ve ana sözleÅŸmenin bizzat ÅŸirket yetkili organına bıraktığı sınırlar çerçevesinde bölüştürülmektedir. Böylece ÅŸirket safı ticari kârı, yazılı metinlerin ve yetkili organ kararlarının müşterek düzenlemeleri sonucu dağıtılmış olmaktadır.
Sermaye şirketlerinde kâr dağıtımı ve vergilendirme konusu vergi, ticaret ve muhasebe uygulamalarını bir arada değerlendirmeyi gerektirmektedir. Kitabımızda da konular bu bakış açısıyla planlanarak incelenmiştir.
İlk bölümlerde Kurum Kazancının tespiti ve beyanına yönelik teknik konular kısa, öz ve ayrıntılı olarak incelenmiştir. Kâr dağıtımına yönelik bölümlerde kâr dağıtımında vergilendirme ile birlikte kârdan pay alan ortaklar bünyesinde vergilendirme konuları incelenmiştir.
Ticaret hukukuna ilişkin bölümlerde kâr dağıtım ilkeleri, şartları ve usulleri ile birlikte sermaye şirketlerinde yedek akçeler ele alınmıştır.
Kâr dağıtımı ve vergilendirme konusu bütün aşamalarında muhasebe ile iç içe olması sebebiyle olayın muhasebe yönü her bölümde ele alınmıştır.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ I
ÖZGEÇMİŞLER III
GÄ°RÄ°Åž 1
BİRİNCİ BÖLÜM KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ VE KURUM KAZANCI
1. KURUMLAR VERGÄ°SÄ° MÃœKELLEFLERÄ° 3
2. KURUM KAZANCININ UNSURLARI VE KAPSAMI 5
3. KURUM KAZANCININ YAPISI VE ELDE EDEN YÖNÜNDEN ÖZELLİKLERİ 6
3.1. Genel Olarak 6
3.2. Dar Mükellefiyette Kurum Kazancı 8
4. KURUM KAZANCINDA ELDE ETME 9
4.1. Tam Mükellefiyette 9
4.2. Dar Mükellefiyette 9
5. KURUMLAR VERGÄ°SÄ°NDE MÃœKELLEFÄ°YET ÅžEKÄ°LLERÄ° 10
İKİNCİ BÖLÜM KURUMLAR VERGİSİNDE MUAFİYET VE İSTİSNALAR
1. MU AFÄ°YETLER 13
1.1. Kamu İdare ve Kuruluşlarına Tanınan Muafiyetler 13
1.2. Sergi ve Panayırlara İlişkin Muafiyet 14
1.3. KreÅŸ, Konukevi ve Kantinlere Ä°liÅŸkin Muafiyet 14
1.4. Kanunla Kurulan Emekli ve Yardım Sandıkları ile Sosyal
Güvenlik Kurumlan 14
1.5. Yaptıkları İş veya Hizmet Karşılığında Resim ve Harç Alan
Kamu Kuruluşları 15
1.6. İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Köyler Tarafından
Ä°ÅŸletilen Ä°ÅŸletmeler 15
1.7. Köyler ve Köy Birlikleri Tarafından İşletilen İşletmeler 16
1.8. Spor Kulüplerine İlişkin Muafiyet 16
1.9. Kooperatiflerde Kurumlar Vergisi Muafiyeti 17
1.9.1. Muafiyet Şartları 17
1.9.2. Yapı Kooperatiflerinin Muafiyetinde Özel Şartlar 19
1.10. Eski K.V.K.\′da Yer Alıp Yeni K.V.K.\′da Yer Almayan
Muafiyet Hükümleri 19
2. Ä°STÄ°SNALAR 20
2.1. İştirak Kazançları İstisnası 22
2.1.1. Tam Mükellef Kuramlardan Alman Kâr Payları İstisnası 22
2.1.1.1. Kurucu ve İntifa Senetleri Karşılığı Kâr Paylan ve
İştirak Kazançları İstisnası 23
2.1.1.2. Yönetim Kurulunda Görev Alma Nedeniyle Alman
Kâr Payı ve İştirak Kazançları İstisnası 24
2.1.1.3. Yatınm Fonlan Katılım Belgeleri ile Yatınm
Ortaklıklannm Hisse Senetlerinden Elde Edilen Kâr Paylan
ve İştirak Kazançlan İstisnası 24
2.1.2. Yurt Dışı İştirak Kazançları İstisnası 24
2.1.2.1. Ä°stisnadan Yararlanma KoÅŸullan 25
2.1.2.2. Yurt Dışında Kurulu Anonim ve Limited Şirketlere İştirak Edilerek Elde Edilen İnşaat, Onanm, Montaj İşleri Kazançlannın Duramu 25
2.2. Emisyon Primleri 26
2.3. Yatınm Fonlan ve Ortaklıklan ile Konut ve Varlık Finansman
Fonu Kazançları İstisnası 27
2.4. İştirak Hisseleri ile Taşınmazların Elden Çıkanlmasından Sağlanan
Kazançlarda İstisna 28
2.4.1. İstisnadan Yararlanma Şartları 30
2.4.2. İstisnanın Uygulanma Zamanı, Muhasebeleştirme ve
Kuramlar Vergisi Beyannamesi Üzerinde ve Kâr Dağıtım
Tablosunda Gösterim Şekli 32
2.4.3. K.V.K. 5/1-e Bendi Kapsamında Taşınmaz veya İştirak
Hissesi Satış Kazancı İstisnasında Özellik Arz Eden Bazı Durumlar 38
2.5. Bankalara veya TMSF\′ye Borçlu Kurumlar ile Bunlann
Kefillerinin Sahip Oldukları Taşınmazlar ve İştirak Hisselerinin
Satışından Doğan Kazançlar 51
2.6. Yurt Dışı İştirak Hisseleri Satış Kazancı İstisnası 51
2.7. Yurt Dışındaki İş Yerlerinden Elde Edilen Kazançlar 52
2.8. Yurt Dışı İnşaat, Onarım ve Montaj İşleri ile Teknik Hizmetlerden
Elde Edilen Kazançlar 52
2.9. Eğitim ve Öğretim Kazançlan İstisnası 58
2.9.1. İstisnanın Kapsamı 58
2.10. Kooperatiflerde Risturn İstisnası 59
2.10.1. Yönetim Gideri Karşılığı Olarak Ödenen Paralardan Harcanmayarak Ortaklara Dağıtılan Kısımlar 59
2.10.2. Tüketim Kooperatiflerinde Risturn İstisnası 60
2.10.3. Üretim Kooperatiflerinde Risturn istisnası 60
2.10.4. Kredi Kooperatiflerinde Risturn İstisnası 60
2.10.5. DiÄŸer Hususlar 60
2.11. Yatırım İndirimi Uygulaması 61
2.12. Serbest Bölge Faaliyeti Kazancı İstisnası 66
2.12.1. Serbest Bölgede Faaliyette Bulunma Ruhsatını 06.02.2004 Tarihinden Önce Almış Olanlar 66
2.12.2. Serbest Bölgede İmal Edilen Ürünlerden Sağlanan
Kazanç İstisnası 66
2.12.3. İstisna Uygulamasında Özellikli Konular 67
2.13. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ve AR-GE Faaliyet
Kazançları ile İlgili İstisna 69
2.14. Türk Uluslar Arası Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerin
İşletilmesinden ve Devrinden Elde Edilen Kazançlarda İstisna 70
2.15. Vergi Anlaşmalarına Göre Uygulanacak İstisnalar 70
2.16. Kurumlar Vergisinden İstisna Kazançların
Beyannamede Ä°ndirimi 71
2.17. Diğer Kanunlarda Yer Alan Muafiyet ve İstisnaların K.V.K. Açısından Geçerliliği 72
2.18. Kurumlar Vergisinden İstisna Edilen Kazançlara İsabet Eden Giderlerin Diğer Kazançlardan İndirilmemesi 73
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KURUM KAZANCININ TESPİTİ
1. KURUM KAZANCININ TESPÄ°TÄ°NDE Ä°NDÄ°RÄ°LECEK GÄ°DERLER 76
1.1. G.V.K.\′ya Göre Ä°ndirilecek Giderler 76
1.1.1. Genel Giderler 76
1.1.2. Personelle Ä°lgili Sosyal Giderler 78
1.1.3. Zarar, Ziyan ve Tazminatlar 82
1.1.4. Seyahat Giderleri 83
1.1.5. Taşıt Giderleri 85
1.1.6. Vergi, Resim ve Harçlar 85
1.1.7. Amortismanlar 85
1.1.8. İşveren Sendikalarına Ödenen Aidatlar 86
1.1.9. İşverenlerce Ödenen Bireysel Emeklilik Katkı Payları 86
1.2. K.V.K.\′ya Göre Ä°ndirilecek Giderler 86
1.2.1. Hisse Senedi ve Tahvil İhraç Giderleri 87
1.2.2. Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri 87
IX
1.2.3. Genel Kurul Toplantıları için Yapılan Giderlerle Birleşme,
Fesih ve Tasfiye Giderleri 88
1.2.4. Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketlerde Komandite Ortağın Kâr Payı 89
1.2.5. Katılım Bankalarınca Katılma Hesabı Karşılığı Ödenen Kâr
Payları 89
1.2.6. Sigorta ve Reasürans Şirketlerinde Teknik Karşılıklar 89
1.2.7. Holding Şirketlerde Genel Gider Dağıtımı 91
2. KURUM KAZANCININ TESPÄ°TÄ°NDE Ä°NDÄ°RÄ°LMEYECEK
GÄ°DERLER 92
2.1. Öz Sermaye Üzerinden Ödenen veya Hesaplanan Faizler 92
2.2. Örtülü Sermaye Üzerinden Hesaplanan Faiz, Kur
Farkları ve Benzeri Giderler 94
2.3. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Yoldan Dağıtılan
Kazançlar 102
2.3.1. 5520 Sayılı Kanun\′da, \"Transfer Fiyatlandırması Yoluyla
Örtülü Kazanç Dağıtım\" Adı Altında Yapılan Düzenleme 103
2.3.2. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı
Bütün Kurumlarda Uygulanacaktır 104
2.3.3. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç
Dağıtımında Yeni Hükümlerin Yürürlük Tarihi 104
2.3.4. Uygulanacak Yöntemler 106
2.3.5. Maliye Bakanlığı ile Anlaşmalı Yöntem Tespiti 108
2.3.6. Örtülü Kazancın \"Dağıtılmış Kâr Payı \" Sayılması ve
\"Karşı Taraf Düzeltmesi\" 108
2.3.7. (1) Seri Numaralı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü
Kazanç Dağıtımı (TFYÖKD) Genel Tebliği 109
2.4. Yedek Akçeler 112
2.5. Kurumlar Vergisi ile Her Türlü Para Cezalan, Vergi Cezalan
Gecikme Zamları ve Gecikme Faizleri 112
2.6. Menkul Kıymet Pazarlama Komisyonlan 112
2.7. Yat, Kotra, Uçak, Helikopter vb. Taşıtların Giderleri 113
2.8. Suçtan Doğan Maddi ve Manevi Zararlardan Dolayı Ödenen Tazminatlar 113
2.9. Basın Yoluyla İşlenen Fiillerden veya Radyo ve Televizyon Yayınlarından Doğacak Zarar Karşılığı Tazminatlar 113
2.10. Alkol ve Alkollü İçkiler ile Tütün ve Tütün Mamullerine
Ait Ä°lan ve Reklam Giderleri 113
3. KURUM KAZANCININ TESPÄ°TÄ°NDE ZARAR MAHSUBU 114
3.1. Yurt İçi Faaliyet Zararlannm Mahsubu 114
3.1.1. Geçmiş Yıl Zararları 114
3.1.2. Kurumların Devri ve Bölünmesinde Zarar Mahsubu 118
3.1.3. Mahsup Edilebilecek Zarar Tutarı 119
3.2. Yurt Dışı Faaliyet Zararlarının Mahsubu 120
4. DÄ°ÄžER Ä°NDÄ°RÄ°MLER 120
4.1. Ar-Ge Ä°ndirimi 121
4.1.1. Ar-Ge İndiriminin Uygulanması 122
4.1.2. Ar-Ge Harcamalarının Gider veya Maliyet Yazılacağı
Dönemin Tespiti Sorunu 123
4.2. Sponsorluk Harcamaları 124
4.3. Bağış ve Yardımlar 124
4.3.1. Genel Nitelikli Bağış ve Yardımlar 125
4.3.2. Sınırsız İndirim Konusu Yapılacak Bağış ve Yardımlar 127
4.3.2.1. Okul, Sağlık Tesisi ve Benzeri Kurumlar İçin
Yapılan Bağış ve Yardımlar 127
4.3.2.2. Kültür ve Sanatsal Faaliyetlerin Teşviki veya
Tarihi Varlıkların Komnnıasma Yönelik Bağış ve Yardımlar 128
4.3.3. Doğal Afetlerde Yapılan Bağış ve Yardımlar 129
4.3.4. Diğer Kanunlarda Yer Alan Bağış ve Yardımlar 130
4.3.4.1. Sosyal Yardımlaşmayı ve Dayanışmayı Teşvik Fonuna veya Bu Fona İlişkin Vakıflara Yapılan Bağış ve Yardımlar ve Gıda Bankacılığı 130
4.3.4.2. Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair 7269 Sayılı Kanun\′a Göre Afet Felaketzedelerine Yapılacak Bağış ve Yardımlar 130
4.3.4.3. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Hakkındaki 2828 Sayılı Kanun\′a Göre Bu Kuruma ve KuruluÅŸlara Yapılan Bağış ve Yardımlar 131
4.3.4.4. Üniversitelere ve İleri Teknoloji Enstitülerine
Yapılan Bağışlar 131
4.3.4.5. 222 Sayılı Ä°lköğretim Kanunu\′na Göre Ä°lköğretim Kurumlarına Yapılan Bağış ve Yardımlar 132
4.3.4.6. Türkiye Bilimsel Araştırma Kurumuna (TÜBİTAK) Yapılan Bağışlar 132
4.3.4.7. Atatürk Kültür Dil ve Tarih Kurumu Kanunu\′na GöreYapılan Bağışlar 133
4.3.4.8. 4122 Sayılı Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanunu Çerçevesinde Yapılan Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Harcamaları 133
4.3.4.9. Sekiz Yıllık Kesintisiz Eğitim İçin Yapılan Bağışlar 133
XI
4.3.4.10. Bağış ve Yardım Tutarının Beyannamede indirim
Konusu Yapılması Usulü 134
4.3.5. K.V.K.\′nın 10. Maddesi Kapsamındaki Bağış ve
Yardımlarda Üst Sınırın Hesaplanması 134
4.4. Reel Olmayan Finansman Giderlerinin İtfası 135
4.5. Binde 5 Götürü Gider Uygulaması 136
4.6. Bankalar ve Sigorta Şirketleri İçin Bazı Özellikli Durumlar 137
4.7. Personele Verilen Temettü İkramiyelerinin İndirim Durumu 137
4.7.1. Temettü Uygulamasında Dikkat Edilecek Hususlar 139
4.7.2. Temettü İkramiyesi Uygulaması İki Ayrı Şekilde Yapılmaktadır 139
4.7.3. Örnek 140
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KURUMLAR VERGÄ°SÄ° MATRAHININ TESPÄ°TÄ°
VE VERGÄ° HESABI
1. KURUMLAR VERGÄ°SÄ° MATRAHININ TESPÄ°TÄ° 146
1.1. K.K.E.G.ler ve Matraha Ä°lave Edilecek Unsurlar 147
1.2. Vergiye Tabi Olmayan Gelirler ve DiÄŸer Ä°ndirimler 149
1.3. Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisnalar (Kazanç İstisnaları) 149
1.4. Kazancın Bulunması Halinde İndirilecek İstisna ve İndirimler 151
1.5. Kurumlar Vergisi Oranı ve Geçici Vergi Oranı 151
1.6. Özel Hesap Dönemine Tabi Mükelleflerin 2006 Yılı Kurumlar
Vergisi Oranı 152
1.7. Geçici Vergi Oranı 152
2. KURUMLAR VERGİSİNDE BEYAN VE ÖDEME SÜRESİ 153
2.1. Kurumlar Vergisi Matrahı Hesaplama Örnekleri 154
3. KURUMLAR VERGÄ°SÄ° BEYANNAMESÄ°NÄ°N VERÄ°LME ZAMANI 156
4. KURUMLAR VERGİSİNİN ÖDEME SÜRESİ 157
5. KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİNİN GÖNDERİLME
ÅžEKLÄ° 157
6. Ä°STÄ°SNALARLA Ä°LGÄ°LÄ° YMM TASDÄ°K RAPORU VERÄ°LMESÄ° 157
6.1. Yatırım İndirimi İstisnası Tasdik Raporu 158
7. BEYANNAMEYE EKLENECEK BELGELER 159
7.1. Beyannameye Eklenecek Mali Tablolar 159
7.2. Beyannameye Eklenecek DiÄŸer Belgeler ve Ekler 159
8. KURUMLAR VERGİSİ HESAPLAMASI ÖRNEKLERİ 160
XII
BEŞİNCİ BOLUM
TÃœRK TÄ°CARET KANUNU HÃœKÃœMLERÄ°NE
GÖRE KÂR DAĞITIMI
1. KÂR DAĞITIMI İLE İLGİLİ YASAL DÜZENLEMELER VE KÂR DAĞITIMI
Ä°LKELERÄ° 175
1.1. GiriÅŸ 175
1.2. T.K.K.\′da Yer Alan Kâr Dağıtımı Ä°lkeleri 176
1.2.1. Şirketin Mali Yapısını Koruyucu ve Devam Ettirici
Kâr Dağıtım İlkeleri 176
1.2.1.1. T.T.K.\′nın 469/1 ve 467. Maddesinde Yer
Alan Ä°lkeler 176
1.2.1.2. T.T.K.\′nın 469/2. Maddesinde Yer Alan Ä°lkeler 177
1.2.1.3. T.T.K.\′nın 466. Maddesinin 1, 2 ve 3.
Bentlerinde Yer Alan Ä°lkeler 178
1.2.2. Ortakların Kâr Payı Almasıyla İlgili İlkeler 179
1.2.2.1. Ortaklara I. Temettü 179
1.2.2.2. Kuruculara Kâr Payı Verilmesinde Kabul Edilen
Şartlı İlke 179
1.2.2.3. Yönetim Kurulu Üyelerinin Kâr Paylarına
Hakim Olan Ä°lke 180
2. ANONİM ŞİRKETLERDE KÂR DAĞITIMI 180
2.1. Kâr Payı Hakkının Hukuki Niteliği 180
2.1.1. Kâr Payı Hakkının Önemi ve Özellikleri 180
2.1.2. Kâr Payı Alma Hakkının Hukuki Niteliği 181
2.1.3. Kâr Paylarının Tespiti 182
2.1.4. Kâr Payı Oram 182
2.2. Pay Sahiplerine Yapılan Kâr Dağıtımı 183
2.2.1. Birinci Temettü 183
2.2.2. Birinci Temettünün Dağıtılması Zorunluluğu Var mıdır? 184
2.2.3. Pay Sahipleri Arasında Ayrıcalıklı ve İmtiyazlı Hisse
Senetleri Sahipleri Bulunmasının Kâr Dağıtımına Etkisi 187
2.2.4. İkinci Temettü 188
2.3. Pay Sahipleri Dışında Kâra İştirak Eden Diğer Kişiler 188
2.3.1. Ä°ntifa Senedi Sahipleri 189
2.3.2. Yönetim Kurulu Üyeleri Kâr Payları 189
2.4. Kâr Dağıtımında Yetkili Organ 191
2.5. Pay Sahiplerinin İtiraz Hakları 192
2.6. Kâr Dağıtım Zamanı 193
2.7. Kâr Dağıtımına İlişkin Prosedür 193
2.8. Kâr Dağıtımının Şartları 194
2.8.1. Kâr Dağıtımı için Uygun ve Yeterli Kaynaklanır
Bulunması 194
2.8.2. Önceki Hesap Dönemlerindeki Zararın Kapatılmış Olması 195
2.8.3. Genel Kurulun Kâr Dağıtımına Karar Vennesi Gerekir
(T.T.K. Md. 369/1, b.2) 195
2.9. Kâr Dağıtımında Kâr Payı ve Yedek Akçe Sıralaması 195
2.9.1. T.K.K.\′da Kâr Dağıtımı Sırası 196
2.9.2. Birinci AÅŸama 197
2.9.3. Ä°kinci AÅŸama 197
2.9.4. Üçüncü Aşama 198
2.10. Kâr Dağıtımı İle İlgili Diğer Konular 198
2.10.1. Kârdan Yararlanma Ölçüsü ve Hesaplanma Tarzı 198
2.10.1.1. Kârdan Yararlanma Ölçüsü 199
2.10.1.2. Kâr Dağıtımından Yararlanmanın Başlangıç
Tarihi 199
2.10.1.3. Kâr Payının Dağıtımı ve Ödenme Şekli 200
3. SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ KOMANDİT
ŞİRKETLERDE KÂR DAĞITIMI 201
3.1. Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket 201
3.2. Sennayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketlerde Kâr Dağıtımı 202
4. LİMİTED ŞİRKETLERDE KÂR DAĞITIMI 202
4.1. Limited Åžirket 202
4.2. Kârın Dağıtımına İlişkin Yasal Düzenlemeler 203
4.3. Kârın Tespiti ve Dağıtımına Karar Verilmesi 203
4.4. Kâr Dağıtımında Dikkat Edilecek Hususlar 204
4.5. Kâr Payının Ödeme Zamanlarının Belirlenmesi ve Zamanında Ödenmemesinin Sonuçları 204
4.6. Haksız Alman Kâr Payının Geri Verilmesi 205
ALTINCI BÖLÜM YEDEK AKÇELER
1. YEDEK AKÇELERİN TANIMI VE ÇEŞİTLERİ 207
1.1. Yedek Akçelerin Ayrılma Nedenleri 207
1.1.1. Yedek Akçenin Tanımı 208
1.1.2. Yedek Akçelerin Sınıflandırılması 210
1.1.2.1. Bilançoda Görülmesine Göre 210
1.1.2.1.1. Açık Yedekler 210
1.1.2.1.2. Gizli Yedekler 210
1.1.2.2. Yedeklerin Ayrılmasında Güdülen Amaca Göre 210
XIV
1.1.2.3. Yedeklerin Ayrılmasında Uygulanan Yönteme
Göre 211
1.1.2.3.1. Kanuni Yedekler 211
1.1.2.3.2. Esas Sözleşmeye Dayanılarak Ayrılan
Yedekler (Ä°htiyari Yedekler) 211
1.1.2.3.3. Genel Kurul Kararı ile Ayrılan Olağanüstü
Yedek Akçeler 211
1.1.2.4. Muhasebe Uygulamaları Açısından
Yedek Akçeler 211
1.1.2.4.1. Sermaye Yedekleri 212
1.1.2.4.2. Kâr Yedekleri 212
1.1.3. Türk Vergi Sisteminde Yedek Akçeler 212
1.1.4. Özel Kanunlar Gereğince Ayrılan Yedek Akçeler 213
2. SERMAYE ŞİRKETLERİNDE YEDEK AKÇELER 213
2.1. Kanuni Yedekler 213
2.1.1. Genel Olarak 213
2.1.2. Birinci Tertip Kanuni Yedek Akçeler
(1. Tertip Yasal Yedekler) 214
2.1.3. İkinci Tertip Kanuni Yedek Akçe 216
2.1.3.1. Genel Esaslar 216
2.1.3.2. İkinci Tertip Yedek Akçenin Matrahı 217
2.1.3.2.1. Dağıtılması Kararlaştırılan
Kısım Kavramı 217
2.1.3.2.2. Kâra İştirak Eden Kimseler Kavramı 217
2.1.3.2.3. Kâra İştirak Eden Diğer Kimseler 217
2.1.3.3. İkinci Tertip Yedek Akçenin Oranı 218
2.1.4. Özel Kanuni Yedek Akçeler 220
2.1.5. Holdinglerde Kanuni Yedek Akçeler 220
2.1.6. Kanuni Yedek Akçelerin Kullanılması 221
2.1.6.1. Zararların Kapatılmasında Kullanılması 222
2.1.6.2. İşlerin İyi Gitmediği Zamanlarda İşletmeyi İdameye, İşsizliğin Önüne Geçmeye veya Neticelerini Hafifletmeye Elverişli Tedbirler Alınması 224
2.2. Statü Yedekleri (İhtiyari Yedek Akçeler) 224
2.2.1. Statü Yedeklerinin Kullanılması 225
2.2.2. Statü Yedeklerinin Muhasebeleştirilmesi 226
2.3. Olağanüstü Yedekler 226
2.3.1. Olağanüstü Yedeklerin Kullanılması 227
2.3.2. Olağanüstü Yedeklerin Muhasebeleştirilmesi 228
2.4. Gizli Yedekler 229
XV
2.4.1. Gizli Yedek Akçelerin Oluşturulma Yöntemleri ve
Kullanılması 230
3. Kâr yedeklerinden kâr dağıtımı 231
YEDİNCİ BÖLÜM KÂR DAĞITIM TABLOSU
1. GÄ°RÄ°Åž 239
2. KÂR DAĞITIM TABLOSUNUN DÜZENLENME KURALLARI 240
3. KÂR DAĞITIM TABLOSUNUN BİÇİMSEL YAPISI 241
4. KÂR DAĞITIM TABLOSUNA İLİŞKİN HADLER 243
5. KÂR DAĞITIM TABLOSU KALEMLERİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR 244
5.1. Dönem Kârın Dağıtımı 244
5.2. Yedeklerden Dağıtım 250
SEKİZİNCİ BÖLÜM KÂR DAĞITIMI VE VERGİLENDİRME
1. KÂR DAĞITIMINDA VERGİLENDİRME 253
1.1. GiriÅŸ 253
1.2. Kâr Dağıtımına Bağlı Stopajla İlgili Düzenleme 254
1.3. Yeni Düzenlemeye Göre Kâr Dağıtımına Bağlı Stopaj
Uygulamasının Esasları 255
1.4. Geçmiş Yıl Kârlarının Dağıtımında Stopaj Uygulaması 262
1.4.1. 1998 ve Öncesi Hesap Dönemlerine Ait Kuram
Kazançlarının Dağıtımı 262
1.4.2. 1999-2002 Hesap Dönemlerine Ait Kurum Kazançlarının Dağıtımı 263
1.4.3. Kâr Dağıtımında Geçmiş Yıllar Zararları Öncelikle
Stopaja Tabi Geçmiş Yıllar Kârlarından Mahsup Edilebilir mi? 264
1.5. 5520 Sayılı Yeni K.V.K.\′dan Sonra Stopaj Uygulaması 265
1.6. Enflasyon Düzeltmesinin Kâr Dağıtımına Etkileri 267
1.7. Net - Brüt Kâr Kavramlar
XVI
DOKUZUNCU BOLUM AVANS KÂR PAYI DAĞITIMI
1. K.V.K.\′da Genel Olarak Avans Kâr Payı Dağıtımı 273
2. Yıllara Yaygın İnşaat İşlerinde Avans Kâr Payı Dağıtımı 278
3. Şirket Ana Sözleşmesinde Yapılması Gereken Değişiklikler 281
4. Avans Kâr Payı Dağıtımında Vergi Tevkifatı 282
5. Avans Kâr Payını Elde Eden Ortaklar Açsından Elde Etme 282
6. Zarar Doğması Halinde Dağıtılan Avans Kâr Payının Geri Çağrılması 283
7. Geri Çağrılan Avans Kâr Payları Üzerinden Zamanında Ödenen
Vergi Tevki tatlarının İade Alınması 283
8. Avans Kâr Payı Olarak Dağıtılan Tutarın Transfer Fiyatlandırılması
Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hükümleri Karşısındaki Durumu 284
9Yürütmeyi Durduran Danıştay Kararı: 284
ONUNCU BÖLÜM YABANCI ORTAĞA KÂR DAĞITIMI
1. YABANCI ORTAĞA KÂR DAĞITIMINDA VERGİ TEVKİFATI 286
2. GENEL OLARAK KÂR DAĞITIMININ ESASLARI 291
3. YABANCI ORTAĞA KÂR DAĞITIMINDA ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARININ YERİ VE ÖNEMİ.... 294
3.1. Temettü Teriminin Tanımı 296
3.2. Temettü Elde Edenin Mukim Olduğu Devletin
Vergilendirme Hakkı 297
3.3. Temettü Ödeyen Şirketin Mukim Olduğu Devletin
Vergilendirme Hakkı 297
3.4. Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi 298
3.5. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarına Göre,
Kişiler Arasında Ayrını Yapılmaması İlkesi 299
3.6. Kâr Payını Elde Eden Yabancı Şirketin, Bu Kâr Payını Kendi Ortaklarına Dağıtması Durumunda Vergileme 299
3.7. Diğer Çifte Vergilendinneyi Önleme Anlaşmaları 300
3.8. Mukimlik Belgesi 301
4. YABANCI SERMAYELİ ŞİRKETLERDE KÂR PAYLARININ YURT
DIÅžINA TRANSFERÄ° 303
4.1. 4875 Sayılı Doğrudan Yabancı Yatınmlar Kanunu Hükümleri Dairesinde
Yurt Dışına Para Transferi İşlemleri 303
4.2. Türk Parası Kıymetini Koruma Mevzuatına Göre Yurt Dışına
Para Transferi Ä°ÅŸlemleri 305
5. MUHASEBE KAYITLARI 307
XVII
ON BÄ°RÄ°NCÄ° BOLUM
SERMAYE PÄ°YASASI KANUNUNA TABÄ° OLAN ANONÄ°M
ORTAKLIKLARDA KÂR DAĞITIMI
1. GENEL OLARAK 309
2. HİSSE SENETLERİ BORSADA İŞLEM GÖRMEYEN ORTAKLIKLARDA BİRİNCİ TEMETTÜ ORANI VE TEMETTÜ DAĞITIMI 311
3. HİSSE SENETLERİ BORSADA İŞLEM GÖREN ORTAKLIKLARDA BİRİNCİ TEMETTÜ ORANI VE T
EMETTÜ DAĞITIMI 312
4. KÂR DAĞITIM MUAFİYETİ 314
5. TEMETTÜ DAĞITIM ZAMANI 314
6. YÖNETİM KURULU ÜYELERİ, MEMUR, MÜSTAHDEM VE İŞÇİLERE, KATILMA, KURUCU VE ADİ İNTİFA SENEDİ SAHİPLERİNE, ÇEŞİTLİ AMAÇLARLA KURULMUŞ OLAN VAKIFLARA VE BU GİBİ KİŞİ VE/VEYA KURUMLARA KÂR PAYI DAĞITIMI 315
7. TEMETTÜ DAĞITIMINDA İMTİYAZ 316
8. TEMETTÜ AVANSI DAĞITIM KARARI 316
9. DAĞITILACAK TEMETTÜ AVANSI TUTARINrN HESAPLANMASI.... 317
10. Ä°MTÄ°YAZLI PAY SAHÄ°PLERÄ°NE VE ORTAKLAR DIÅžINDA
KÂRDAN PAY ALAN KİŞİ VE/VEYA KURUMLARA TEMETTÜ
AVANSI DAÄžITIMI 318
Ä°TÄ°LAN VE BÄ°LDÄ°RÄ°M ESASLARI 318
12. TEMETTÜ AVANSI DAĞITIM ZAMANI 318
13. TEMETTÜ AVANSI ÖDEMELERİ 318
14. İKİNCİ TERTİP YASAL YEDEK AKÇENİN HESAPLANMASI 319
15. BİRİNCİ TEMETTÜ TUTARININ EKSİK DAĞITILMASINDA SORUMLULUK 320
16. TEMETTÜ AVANSI DAĞITIMINDA SORUMLULUK 320
17. BANKALARIN TEMETTÜ AVANSI DAĞITIMI 320
18. TAHSİL EDİLMEYEN KÂR PAYI VE TEMETTÜ AVANSI BEDELLERİNİN ZAMAN AŞIMINA UĞRAMASI 321
ON İKİNCİ BÖLÜM KÂR PAYI ELDE EDEN KİŞİLERİN VERGİLENDİRİLMESİ
1. TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİLER 323
2. TAM MÜKELLEF TÜZEL KİŞİLER 325
3. VERGİDEN MUAF GERÇEK KİŞİLER 326
4. VERGİDEN MUAF TÜZEL KİŞİLER 327
5. DAR MÜKELLEF GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLER 329
6. ÖZELLİK ARZ EDEN DURUMLAR 331
6.1. 1998 Yılı ve Öncesi Yıllara Ait Kârların Dağıtımı 331
6.2. 1999 - 2002 Arası Yıllara Ait Kârların Dağıtımı 331
6.3. G.V.K. Geçici 61. Madde Kapsamında Tevkifata Tabi Tutulmuş Kazançların Dağıtımı 332
6.4. Kurumların G.V.K.\′nm Geçici 62. Maddesi Kapsamında Elde Ettikleri Kâr Paylarını Dağıtıma Konu Etmeleri Halinde Vergilendirme 334
6.5. 2003 ve Sonrası Yıllara Ait Kârların Dağıtımı 335
6.6. Kâr Paylarından Elde Etme Kavramı ve Kâr Paylarının Farklı Takvim Yıllarında Elde Edilmesi Halinde Vergi Tevkifatı ve Beyan Sonulları 336
6.6.1. Gelir Vergisinden Vergiyi DoÄŸuran Olay 336
6.6.2. Kâr Paylarının G.V.K. Açısından Elde Edildiği Zaman 339
6.6.2.1. Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı 340
6.6.2.2. Limited Şirketlerde Kâr Dağıtımı 340
6.6.3. Kâr Payları Üzerinden Vergi Tevkifatı Kâr Dağıtım Kararı Alındığı Zaman Mı Kârın Fiilen Dağıtıldığı Zaman Mı Yapılacaktır? 340
6.6.4. Vergi Muhasebesi Açısından Mevzuatta Yer Alan Açıklamaların İrdelenmesi 342
6.6.4.1. Kâr Dağıtım İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi 342
6.6.4.2. Kâr Dağıtım Kararının Alındığı Tarih ile Fiili
Kâr Payı Ödemelerinin Aynı Takvim Yılı İçinde Olması 343
6.6.4.3. Kâr Dağıtım Kararının Alındığı Yıl İle Fiili
Ödemenin Farklı Yıllarda Olması 343
6.6.4.4. Kâr Dağıtım Kararının Alındığı Takvim Yılı İçinde
Kâr Paylarının Bir Kısmının Ödenmesi, Bir Kısmının İse
Ertesi Takvim Yılında Ödenmesi ya da Kararda Ödeme
Tarihlerinin Bu Åžekilde Belirlenmesi 344
6.7.Halka Açık Anonim Ortaklıklardan Elde Edilen Kâr Paylarının
(Temettüler) Vergilendirilmesi 346
ÖRNEKLER
1. ANONİM ŞİRKETLERDE KÂR DAĞITIMI 347
2. GVK GEÇİCİ 62. MADDE KAPSAMINDA KÂR DAĞITIMI ÖRNEKLERİ 375
KAYNAKÇA 387
Kurumlar vergisinin konusu kurum kazancıdır. Kurumlar Vergisi Kanunu\′nun (K.V.K.) \"Verginin konusu\" baÅŸlıklı 1. maddesinde; sermaye ÅŸirketlerinin, kooperatiflerin, iktisadi kamu kuruluÅŸlarının, dernek veya vakıflara ait iktisadi iÅŸletmelerin, iÅŸ ortaklıklarının kazançlarının kurumlar vergisine tabı olduÄŸu belirtilmiÅŸtir. DiÄŸer yandan gene 1. maddede kurum kazancının gelir vergisinin konusu gelir unsurları olduÄŸu belirtilmiÅŸtir. Verginin konusu yönünden kurumlar vergisinin gelir vergisinden farkı, gelir vergisinde yedi gelir unsurunun ayrı ayrı vergileme teknikleri olduÄŸu halde, kurumlar vergisinde yedi gelir unsuru da (dar mükelleflerin kazançları ile ilgili bazı özel hükümler dışında) aynı vergileme tekniÄŸi ile vergilendirilmektedir. Bir baÅŸka anlatımla kurum kazancı, niteliÄŸi göz önünde tutulduÄŸunda, hangi gelir unsuru kapsamında olursa olsun, ticari kazanç sayılmaktadır. (Dar mükelleflerin kazançlarında gelir unsurları ayırımı yapılmıştır.)
5520 sayılı K.V.K.\′nm 6. maddesi gereÄŸince kurumlar vergisi, Kanun\′un 1. maddesinde sayılan mükelleflerin bir hesap dönemi içerisinde elde ettikleri safi kurum kazancı üzerinden hesaplanır. Safi kurum kazancı ise Gelir Vergisi Kanunu nun (G.V.K.) ticari kazanç hakkındaki hükümlerine göre tespit edilir. Dolayısıyla kurum kazancı, G.V.K.\′nm 40., 41. ve K.V.K.\′nm 8., 9., 10. ve 11. maddeleri göz önünde bulundurularak G.V.K.\′nm 38. maddesinde öngörülen bilanço esasında ticari kazancın tespitine iliÅŸkin hükümleri uyarınca belirlenmektedir. Belirlenen kurum kazancına indirim ve istisnalar uygulanarak kurumlar vergisi matrahına ulaşılır.
Sermaye şirketlerinde kurum kazancının tespiti, vergilendirilmesi ve kâr dağıtımı konularını işleyen bu çalışmamızda öncelikle kurumlar vergisi mükellefleri ile muafiyet ve istisnalar açıklanmıştır. Daha sonra kurum kazancının tespiti konusu ayrıntılı olarak incelenmiştir. Matrah tespitinde özellikli konular tek tek ele alınmıştır. Bütün bunlardan sonra kurumlar vergisi beyanı, kâr dağıtımına bağlı stopaj uygulama örnekleri ve son bölümlerde Türk Ticaret Kanunu (T.T.K.) hükümlerine göre kâr dağıtımı, yedek akçeler ve kâr dağıtım tablosu konuları açıklanmıştır.
ÖNSÖZ
Sermaye ÅŸirketleri uymaları gereken kâr dağıtım ilkeleri, aynı zamanda safı ticari kârın sıralanmasını ve bu sıralama içerisinde her sıralamaya düşecek kâr payı diliminin limitini belirlemesi bakımından önem taşımaktadır. Åžirket tüzel kiÅŸiliÄŸinin, belirli bir faaliyet dönemi sonunda elde ettiÄŸi ve tüzel kiÅŸinin kendisine ait olan kâr, tüzel kiÅŸinin yetkili organı genel kurul veya ortaklar kurulu tarafından Türk Ticaret Kanunu\′ndaki kâr dağıtım ilkeleri, ÅŸirket ana sözleÅŸmesinde kâr dağıtımını yönlendiren hükümler ve yine kanun ve ana sözleÅŸmenin bizzat ÅŸirket yetkili organına bıraktığı sınırlar çerçevesinde bölüştürülmektedir. Böylece ÅŸirket safı ticari kârı, yazılı metinlerin ve yetkili organ kararlarının müşterek düzenlemeleri sonucu dağıtılmış olmaktadır.
Sermaye şirketlerinde kâr dağıtımı ve vergilendirme konusu vergi, ticaret ve muhasebe uygulamalarını bir arada değerlendirmeyi gerektirmektedir. Kitabımızda da konular bu bakış açısıyla planlanarak incelenmiştir.
İlk bölümlerde Kurum Kazancının tespiti ve beyanına yönelik teknik konular kısa, öz ve ayrıntılı olarak incelenmiştir. Kâr dağıtımına yönelik bölümlerde kâr dağıtımında vergilendirme ile birlikte kârdan pay alan ortaklar bünyesinde vergilendirme konuları incelenmiştir.
Ticaret hukukuna ilişkin bölümlerde kâr dağıtım ilkeleri, şartları ve usulleri ile birlikte sermaye şirketlerinde yedek akçeler ele alınmıştır.
Kâr dağıtımı ve vergilendirme konusu bütün aşamalarında muhasebe ile iç içe olması sebebiyle olayın muhasebe yönü her bölümde ele alınmıştır.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ I
ÖZGEÇMİŞLER III
GÄ°RÄ°Åž 1
BİRİNCİ BÖLÜM KURUMLAR VERGİSİ MÜKELLEFLERİ VE KURUM KAZANCI
1. KURUMLAR VERGÄ°SÄ° MÃœKELLEFLERÄ° 3
2. KURUM KAZANCININ UNSURLARI VE KAPSAMI 5
3. KURUM KAZANCININ YAPISI VE ELDE EDEN YÖNÜNDEN ÖZELLİKLERİ 6
3.1. Genel Olarak 6
3.2. Dar Mükellefiyette Kurum Kazancı 8
4. KURUM KAZANCINDA ELDE ETME 9
4.1. Tam Mükellefiyette 9
4.2. Dar Mükellefiyette 9
5. KURUMLAR VERGÄ°SÄ°NDE MÃœKELLEFÄ°YET ÅžEKÄ°LLERÄ° 10
İKİNCİ BÖLÜM KURUMLAR VERGİSİNDE MUAFİYET VE İSTİSNALAR
1. MU AFÄ°YETLER 13
1.1. Kamu İdare ve Kuruluşlarına Tanınan Muafiyetler 13
1.2. Sergi ve Panayırlara İlişkin Muafiyet 14
1.3. KreÅŸ, Konukevi ve Kantinlere Ä°liÅŸkin Muafiyet 14
1.4. Kanunla Kurulan Emekli ve Yardım Sandıkları ile Sosyal
Güvenlik Kurumlan 14
1.5. Yaptıkları İş veya Hizmet Karşılığında Resim ve Harç Alan
Kamu Kuruluşları 15
1.6. İl Özel İdareleri, Belediyeler ve Köyler Tarafından
Ä°ÅŸletilen Ä°ÅŸletmeler 15
1.7. Köyler ve Köy Birlikleri Tarafından İşletilen İşletmeler 16
1.8. Spor Kulüplerine İlişkin Muafiyet 16
1.9. Kooperatiflerde Kurumlar Vergisi Muafiyeti 17
1.9.1. Muafiyet Şartları 17
1.9.2. Yapı Kooperatiflerinin Muafiyetinde Özel Şartlar 19
1.10. Eski K.V.K.\′da Yer Alıp Yeni K.V.K.\′da Yer Almayan
Muafiyet Hükümleri 19
2. Ä°STÄ°SNALAR 20
2.1. İştirak Kazançları İstisnası 22
2.1.1. Tam Mükellef Kuramlardan Alman Kâr Payları İstisnası 22
2.1.1.1. Kurucu ve İntifa Senetleri Karşılığı Kâr Paylan ve
İştirak Kazançları İstisnası 23
2.1.1.2. Yönetim Kurulunda Görev Alma Nedeniyle Alman
Kâr Payı ve İştirak Kazançları İstisnası 24
2.1.1.3. Yatınm Fonlan Katılım Belgeleri ile Yatınm
Ortaklıklannm Hisse Senetlerinden Elde Edilen Kâr Paylan
ve İştirak Kazançlan İstisnası 24
2.1.2. Yurt Dışı İştirak Kazançları İstisnası 24
2.1.2.1. Ä°stisnadan Yararlanma KoÅŸullan 25
2.1.2.2. Yurt Dışında Kurulu Anonim ve Limited Şirketlere İştirak Edilerek Elde Edilen İnşaat, Onanm, Montaj İşleri Kazançlannın Duramu 25
2.2. Emisyon Primleri 26
2.3. Yatınm Fonlan ve Ortaklıklan ile Konut ve Varlık Finansman
Fonu Kazançları İstisnası 27
2.4. İştirak Hisseleri ile Taşınmazların Elden Çıkanlmasından Sağlanan
Kazançlarda İstisna 28
2.4.1. İstisnadan Yararlanma Şartları 30
2.4.2. İstisnanın Uygulanma Zamanı, Muhasebeleştirme ve
Kuramlar Vergisi Beyannamesi Üzerinde ve Kâr Dağıtım
Tablosunda Gösterim Şekli 32
2.4.3. K.V.K. 5/1-e Bendi Kapsamında Taşınmaz veya İştirak
Hissesi Satış Kazancı İstisnasında Özellik Arz Eden Bazı Durumlar 38
2.5. Bankalara veya TMSF\′ye Borçlu Kurumlar ile Bunlann
Kefillerinin Sahip Oldukları Taşınmazlar ve İştirak Hisselerinin
Satışından Doğan Kazançlar 51
2.6. Yurt Dışı İştirak Hisseleri Satış Kazancı İstisnası 51
2.7. Yurt Dışındaki İş Yerlerinden Elde Edilen Kazançlar 52
2.8. Yurt Dışı İnşaat, Onarım ve Montaj İşleri ile Teknik Hizmetlerden
Elde Edilen Kazançlar 52
2.9. Eğitim ve Öğretim Kazançlan İstisnası 58
2.9.1. İstisnanın Kapsamı 58
2.10. Kooperatiflerde Risturn İstisnası 59
2.10.1. Yönetim Gideri Karşılığı Olarak Ödenen Paralardan Harcanmayarak Ortaklara Dağıtılan Kısımlar 59
2.10.2. Tüketim Kooperatiflerinde Risturn İstisnası 60
2.10.3. Üretim Kooperatiflerinde Risturn istisnası 60
2.10.4. Kredi Kooperatiflerinde Risturn İstisnası 60
2.10.5. DiÄŸer Hususlar 60
2.11. Yatırım İndirimi Uygulaması 61
2.12. Serbest Bölge Faaliyeti Kazancı İstisnası 66
2.12.1. Serbest Bölgede Faaliyette Bulunma Ruhsatını 06.02.2004 Tarihinden Önce Almış Olanlar 66
2.12.2. Serbest Bölgede İmal Edilen Ürünlerden Sağlanan
Kazanç İstisnası 66
2.12.3. İstisna Uygulamasında Özellikli Konular 67
2.13. Teknoloji Geliştirme Bölgeleri ve AR-GE Faaliyet
Kazançları ile İlgili İstisna 69
2.14. Türk Uluslar Arası Gemi Siciline Kayıtlı Gemilerin
İşletilmesinden ve Devrinden Elde Edilen Kazançlarda İstisna 70
2.15. Vergi Anlaşmalarına Göre Uygulanacak İstisnalar 70
2.16. Kurumlar Vergisinden İstisna Kazançların
Beyannamede Ä°ndirimi 71
2.17. Diğer Kanunlarda Yer Alan Muafiyet ve İstisnaların K.V.K. Açısından Geçerliliği 72
2.18. Kurumlar Vergisinden İstisna Edilen Kazançlara İsabet Eden Giderlerin Diğer Kazançlardan İndirilmemesi 73
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM KURUM KAZANCININ TESPİTİ
1. KURUM KAZANCININ TESPÄ°TÄ°NDE Ä°NDÄ°RÄ°LECEK GÄ°DERLER 76
1.1. G.V.K.\′ya Göre Ä°ndirilecek Giderler 76
1.1.1. Genel Giderler 76
1.1.2. Personelle Ä°lgili Sosyal Giderler 78
1.1.3. Zarar, Ziyan ve Tazminatlar 82
1.1.4. Seyahat Giderleri 83
1.1.5. Taşıt Giderleri 85
1.1.6. Vergi, Resim ve Harçlar 85
1.1.7. Amortismanlar 85
1.1.8. İşveren Sendikalarına Ödenen Aidatlar 86
1.1.9. İşverenlerce Ödenen Bireysel Emeklilik Katkı Payları 86
1.2. K.V.K.\′ya Göre Ä°ndirilecek Giderler 86
1.2.1. Hisse Senedi ve Tahvil İhraç Giderleri 87
1.2.2. Kuruluş ve Örgütlenme Giderleri 87
IX
1.2.3. Genel Kurul Toplantıları için Yapılan Giderlerle Birleşme,
Fesih ve Tasfiye Giderleri 88
1.2.4. Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketlerde Komandite Ortağın Kâr Payı 89
1.2.5. Katılım Bankalarınca Katılma Hesabı Karşılığı Ödenen Kâr
Payları 89
1.2.6. Sigorta ve Reasürans Şirketlerinde Teknik Karşılıklar 89
1.2.7. Holding Şirketlerde Genel Gider Dağıtımı 91
2. KURUM KAZANCININ TESPÄ°TÄ°NDE Ä°NDÄ°RÄ°LMEYECEK
GÄ°DERLER 92
2.1. Öz Sermaye Üzerinden Ödenen veya Hesaplanan Faizler 92
2.2. Örtülü Sermaye Üzerinden Hesaplanan Faiz, Kur
Farkları ve Benzeri Giderler 94
2.3. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Yoldan Dağıtılan
Kazançlar 102
2.3.1. 5520 Sayılı Kanun\′da, \"Transfer Fiyatlandırması Yoluyla
Örtülü Kazanç Dağıtım\" Adı Altında Yapılan Düzenleme 103
2.3.2. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı
Bütün Kurumlarda Uygulanacaktır 104
2.3.3. Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü Kazanç
Dağıtımında Yeni Hükümlerin Yürürlük Tarihi 104
2.3.4. Uygulanacak Yöntemler 106
2.3.5. Maliye Bakanlığı ile Anlaşmalı Yöntem Tespiti 108
2.3.6. Örtülü Kazancın \"Dağıtılmış Kâr Payı \" Sayılması ve
\"Karşı Taraf Düzeltmesi\" 108
2.3.7. (1) Seri Numaralı Transfer Fiyatlandırması Yoluyla Örtülü
Kazanç Dağıtımı (TFYÖKD) Genel Tebliği 109
2.4. Yedek Akçeler 112
2.5. Kurumlar Vergisi ile Her Türlü Para Cezalan, Vergi Cezalan
Gecikme Zamları ve Gecikme Faizleri 112
2.6. Menkul Kıymet Pazarlama Komisyonlan 112
2.7. Yat, Kotra, Uçak, Helikopter vb. Taşıtların Giderleri 113
2.8. Suçtan Doğan Maddi ve Manevi Zararlardan Dolayı Ödenen Tazminatlar 113
2.9. Basın Yoluyla İşlenen Fiillerden veya Radyo ve Televizyon Yayınlarından Doğacak Zarar Karşılığı Tazminatlar 113
2.10. Alkol ve Alkollü İçkiler ile Tütün ve Tütün Mamullerine
Ait Ä°lan ve Reklam Giderleri 113
3. KURUM KAZANCININ TESPÄ°TÄ°NDE ZARAR MAHSUBU 114
3.1. Yurt İçi Faaliyet Zararlannm Mahsubu 114
3.1.1. Geçmiş Yıl Zararları 114
3.1.2. Kurumların Devri ve Bölünmesinde Zarar Mahsubu 118
3.1.3. Mahsup Edilebilecek Zarar Tutarı 119
3.2. Yurt Dışı Faaliyet Zararlarının Mahsubu 120
4. DÄ°ÄžER Ä°NDÄ°RÄ°MLER 120
4.1. Ar-Ge Ä°ndirimi 121
4.1.1. Ar-Ge İndiriminin Uygulanması 122
4.1.2. Ar-Ge Harcamalarının Gider veya Maliyet Yazılacağı
Dönemin Tespiti Sorunu 123
4.2. Sponsorluk Harcamaları 124
4.3. Bağış ve Yardımlar 124
4.3.1. Genel Nitelikli Bağış ve Yardımlar 125
4.3.2. Sınırsız İndirim Konusu Yapılacak Bağış ve Yardımlar 127
4.3.2.1. Okul, Sağlık Tesisi ve Benzeri Kurumlar İçin
Yapılan Bağış ve Yardımlar 127
4.3.2.2. Kültür ve Sanatsal Faaliyetlerin Teşviki veya
Tarihi Varlıkların Komnnıasma Yönelik Bağış ve Yardımlar 128
4.3.3. Doğal Afetlerde Yapılan Bağış ve Yardımlar 129
4.3.4. Diğer Kanunlarda Yer Alan Bağış ve Yardımlar 130
4.3.4.1. Sosyal Yardımlaşmayı ve Dayanışmayı Teşvik Fonuna veya Bu Fona İlişkin Vakıflara Yapılan Bağış ve Yardımlar ve Gıda Bankacılığı 130
4.3.4.2. Umumi Hayata Müessir Afetler Dolayısıyla Alınacak Tedbirlerle Yapılacak Yardımlara Dair 7269 Sayılı Kanun\′a Göre Afet Felaketzedelerine Yapılacak Bağış ve Yardımlar 130
4.3.4.3. Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Hakkındaki 2828 Sayılı Kanun\′a Göre Bu Kuruma ve KuruluÅŸlara Yapılan Bağış ve Yardımlar 131
4.3.4.4. Üniversitelere ve İleri Teknoloji Enstitülerine
Yapılan Bağışlar 131
4.3.4.5. 222 Sayılı Ä°lköğretim Kanunu\′na Göre Ä°lköğretim Kurumlarına Yapılan Bağış ve Yardımlar 132
4.3.4.6. Türkiye Bilimsel Araştırma Kurumuna (TÜBİTAK) Yapılan Bağışlar 132
4.3.4.7. Atatürk Kültür Dil ve Tarih Kurumu Kanunu\′na GöreYapılan Bağışlar 133
4.3.4.8. 4122 Sayılı Milli Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Seferberlik Kanunu Çerçevesinde Yapılan Ağaçlandırma ve Erozyon Kontrolü Harcamaları 133
4.3.4.9. Sekiz Yıllık Kesintisiz Eğitim İçin Yapılan Bağışlar 133
XI
4.3.4.10. Bağış ve Yardım Tutarının Beyannamede indirim
Konusu Yapılması Usulü 134
4.3.5. K.V.K.\′nın 10. Maddesi Kapsamındaki Bağış ve
Yardımlarda Üst Sınırın Hesaplanması 134
4.4. Reel Olmayan Finansman Giderlerinin İtfası 135
4.5. Binde 5 Götürü Gider Uygulaması 136
4.6. Bankalar ve Sigorta Şirketleri İçin Bazı Özellikli Durumlar 137
4.7. Personele Verilen Temettü İkramiyelerinin İndirim Durumu 137
4.7.1. Temettü Uygulamasında Dikkat Edilecek Hususlar 139
4.7.2. Temettü İkramiyesi Uygulaması İki Ayrı Şekilde Yapılmaktadır 139
4.7.3. Örnek 140
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
KURUMLAR VERGÄ°SÄ° MATRAHININ TESPÄ°TÄ°
VE VERGÄ° HESABI
1. KURUMLAR VERGÄ°SÄ° MATRAHININ TESPÄ°TÄ° 146
1.1. K.K.E.G.ler ve Matraha Ä°lave Edilecek Unsurlar 147
1.2. Vergiye Tabi Olmayan Gelirler ve DiÄŸer Ä°ndirimler 149
1.3. Zarar Olsa Dahi İndirilecek İstisnalar (Kazanç İstisnaları) 149
1.4. Kazancın Bulunması Halinde İndirilecek İstisna ve İndirimler 151
1.5. Kurumlar Vergisi Oranı ve Geçici Vergi Oranı 151
1.6. Özel Hesap Dönemine Tabi Mükelleflerin 2006 Yılı Kurumlar
Vergisi Oranı 152
1.7. Geçici Vergi Oranı 152
2. KURUMLAR VERGİSİNDE BEYAN VE ÖDEME SÜRESİ 153
2.1. Kurumlar Vergisi Matrahı Hesaplama Örnekleri 154
3. KURUMLAR VERGÄ°SÄ° BEYANNAMESÄ°NÄ°N VERÄ°LME ZAMANI 156
4. KURUMLAR VERGİSİNİN ÖDEME SÜRESİ 157
5. KURUMLAR VERGİSİ BEYANNAMESİNİN GÖNDERİLME
ÅžEKLÄ° 157
6. Ä°STÄ°SNALARLA Ä°LGÄ°LÄ° YMM TASDÄ°K RAPORU VERÄ°LMESÄ° 157
6.1. Yatırım İndirimi İstisnası Tasdik Raporu 158
7. BEYANNAMEYE EKLENECEK BELGELER 159
7.1. Beyannameye Eklenecek Mali Tablolar 159
7.2. Beyannameye Eklenecek DiÄŸer Belgeler ve Ekler 159
8. KURUMLAR VERGİSİ HESAPLAMASI ÖRNEKLERİ 160
XII
BEŞİNCİ BOLUM
TÃœRK TÄ°CARET KANUNU HÃœKÃœMLERÄ°NE
GÖRE KÂR DAĞITIMI
1. KÂR DAĞITIMI İLE İLGİLİ YASAL DÜZENLEMELER VE KÂR DAĞITIMI
Ä°LKELERÄ° 175
1.1. GiriÅŸ 175
1.2. T.K.K.\′da Yer Alan Kâr Dağıtımı Ä°lkeleri 176
1.2.1. Şirketin Mali Yapısını Koruyucu ve Devam Ettirici
Kâr Dağıtım İlkeleri 176
1.2.1.1. T.T.K.\′nın 469/1 ve 467. Maddesinde Yer
Alan Ä°lkeler 176
1.2.1.2. T.T.K.\′nın 469/2. Maddesinde Yer Alan Ä°lkeler 177
1.2.1.3. T.T.K.\′nın 466. Maddesinin 1, 2 ve 3.
Bentlerinde Yer Alan Ä°lkeler 178
1.2.2. Ortakların Kâr Payı Almasıyla İlgili İlkeler 179
1.2.2.1. Ortaklara I. Temettü 179
1.2.2.2. Kuruculara Kâr Payı Verilmesinde Kabul Edilen
Şartlı İlke 179
1.2.2.3. Yönetim Kurulu Üyelerinin Kâr Paylarına
Hakim Olan Ä°lke 180
2. ANONİM ŞİRKETLERDE KÂR DAĞITIMI 180
2.1. Kâr Payı Hakkının Hukuki Niteliği 180
2.1.1. Kâr Payı Hakkının Önemi ve Özellikleri 180
2.1.2. Kâr Payı Alma Hakkının Hukuki Niteliği 181
2.1.3. Kâr Paylarının Tespiti 182
2.1.4. Kâr Payı Oram 182
2.2. Pay Sahiplerine Yapılan Kâr Dağıtımı 183
2.2.1. Birinci Temettü 183
2.2.2. Birinci Temettünün Dağıtılması Zorunluluğu Var mıdır? 184
2.2.3. Pay Sahipleri Arasında Ayrıcalıklı ve İmtiyazlı Hisse
Senetleri Sahipleri Bulunmasının Kâr Dağıtımına Etkisi 187
2.2.4. İkinci Temettü 188
2.3. Pay Sahipleri Dışında Kâra İştirak Eden Diğer Kişiler 188
2.3.1. Ä°ntifa Senedi Sahipleri 189
2.3.2. Yönetim Kurulu Üyeleri Kâr Payları 189
2.4. Kâr Dağıtımında Yetkili Organ 191
2.5. Pay Sahiplerinin İtiraz Hakları 192
2.6. Kâr Dağıtım Zamanı 193
2.7. Kâr Dağıtımına İlişkin Prosedür 193
2.8. Kâr Dağıtımının Şartları 194
2.8.1. Kâr Dağıtımı için Uygun ve Yeterli Kaynaklanır
Bulunması 194
2.8.2. Önceki Hesap Dönemlerindeki Zararın Kapatılmış Olması 195
2.8.3. Genel Kurulun Kâr Dağıtımına Karar Vennesi Gerekir
(T.T.K. Md. 369/1, b.2) 195
2.9. Kâr Dağıtımında Kâr Payı ve Yedek Akçe Sıralaması 195
2.9.1. T.K.K.\′da Kâr Dağıtımı Sırası 196
2.9.2. Birinci AÅŸama 197
2.9.3. Ä°kinci AÅŸama 197
2.9.4. Üçüncü Aşama 198
2.10. Kâr Dağıtımı İle İlgili Diğer Konular 198
2.10.1. Kârdan Yararlanma Ölçüsü ve Hesaplanma Tarzı 198
2.10.1.1. Kârdan Yararlanma Ölçüsü 199
2.10.1.2. Kâr Dağıtımından Yararlanmanın Başlangıç
Tarihi 199
2.10.1.3. Kâr Payının Dağıtımı ve Ödenme Şekli 200
3. SERMAYESİ PAYLARA BÖLÜNMÜŞ KOMANDİT
ŞİRKETLERDE KÂR DAĞITIMI 201
3.1. Sermayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirket 201
3.2. Sennayesi Paylara Bölünmüş Komandit Şirketlerde Kâr Dağıtımı 202
4. LİMİTED ŞİRKETLERDE KÂR DAĞITIMI 202
4.1. Limited Åžirket 202
4.2. Kârın Dağıtımına İlişkin Yasal Düzenlemeler 203
4.3. Kârın Tespiti ve Dağıtımına Karar Verilmesi 203
4.4. Kâr Dağıtımında Dikkat Edilecek Hususlar 204
4.5. Kâr Payının Ödeme Zamanlarının Belirlenmesi ve Zamanında Ödenmemesinin Sonuçları 204
4.6. Haksız Alman Kâr Payının Geri Verilmesi 205
ALTINCI BÖLÜM YEDEK AKÇELER
1. YEDEK AKÇELERİN TANIMI VE ÇEŞİTLERİ 207
1.1. Yedek Akçelerin Ayrılma Nedenleri 207
1.1.1. Yedek Akçenin Tanımı 208
1.1.2. Yedek Akçelerin Sınıflandırılması 210
1.1.2.1. Bilançoda Görülmesine Göre 210
1.1.2.1.1. Açık Yedekler 210
1.1.2.1.2. Gizli Yedekler 210
1.1.2.2. Yedeklerin Ayrılmasında Güdülen Amaca Göre 210
XIV
1.1.2.3. Yedeklerin Ayrılmasında Uygulanan Yönteme
Göre 211
1.1.2.3.1. Kanuni Yedekler 211
1.1.2.3.2. Esas Sözleşmeye Dayanılarak Ayrılan
Yedekler (Ä°htiyari Yedekler) 211
1.1.2.3.3. Genel Kurul Kararı ile Ayrılan Olağanüstü
Yedek Akçeler 211
1.1.2.4. Muhasebe Uygulamaları Açısından
Yedek Akçeler 211
1.1.2.4.1. Sermaye Yedekleri 212
1.1.2.4.2. Kâr Yedekleri 212
1.1.3. Türk Vergi Sisteminde Yedek Akçeler 212
1.1.4. Özel Kanunlar Gereğince Ayrılan Yedek Akçeler 213
2. SERMAYE ŞİRKETLERİNDE YEDEK AKÇELER 213
2.1. Kanuni Yedekler 213
2.1.1. Genel Olarak 213
2.1.2. Birinci Tertip Kanuni Yedek Akçeler
(1. Tertip Yasal Yedekler) 214
2.1.3. İkinci Tertip Kanuni Yedek Akçe 216
2.1.3.1. Genel Esaslar 216
2.1.3.2. İkinci Tertip Yedek Akçenin Matrahı 217
2.1.3.2.1. Dağıtılması Kararlaştırılan
Kısım Kavramı 217
2.1.3.2.2. Kâra İştirak Eden Kimseler Kavramı 217
2.1.3.2.3. Kâra İştirak Eden Diğer Kimseler 217
2.1.3.3. İkinci Tertip Yedek Akçenin Oranı 218
2.1.4. Özel Kanuni Yedek Akçeler 220
2.1.5. Holdinglerde Kanuni Yedek Akçeler 220
2.1.6. Kanuni Yedek Akçelerin Kullanılması 221
2.1.6.1. Zararların Kapatılmasında Kullanılması 222
2.1.6.2. İşlerin İyi Gitmediği Zamanlarda İşletmeyi İdameye, İşsizliğin Önüne Geçmeye veya Neticelerini Hafifletmeye Elverişli Tedbirler Alınması 224
2.2. Statü Yedekleri (İhtiyari Yedek Akçeler) 224
2.2.1. Statü Yedeklerinin Kullanılması 225
2.2.2. Statü Yedeklerinin Muhasebeleştirilmesi 226
2.3. Olağanüstü Yedekler 226
2.3.1. Olağanüstü Yedeklerin Kullanılması 227
2.3.2. Olağanüstü Yedeklerin Muhasebeleştirilmesi 228
2.4. Gizli Yedekler 229
XV
2.4.1. Gizli Yedek Akçelerin Oluşturulma Yöntemleri ve
Kullanılması 230
3. Kâr yedeklerinden kâr dağıtımı 231
YEDİNCİ BÖLÜM KÂR DAĞITIM TABLOSU
1. GÄ°RÄ°Åž 239
2. KÂR DAĞITIM TABLOSUNUN DÜZENLENME KURALLARI 240
3. KÂR DAĞITIM TABLOSUNUN BİÇİMSEL YAPISI 241
4. KÂR DAĞITIM TABLOSUNA İLİŞKİN HADLER 243
5. KÂR DAĞITIM TABLOSU KALEMLERİNE İLİŞKİN AÇIKLAMALAR 244
5.1. Dönem Kârın Dağıtımı 244
5.2. Yedeklerden Dağıtım 250
SEKİZİNCİ BÖLÜM KÂR DAĞITIMI VE VERGİLENDİRME
1. KÂR DAĞITIMINDA VERGİLENDİRME 253
1.1. GiriÅŸ 253
1.2. Kâr Dağıtımına Bağlı Stopajla İlgili Düzenleme 254
1.3. Yeni Düzenlemeye Göre Kâr Dağıtımına Bağlı Stopaj
Uygulamasının Esasları 255
1.4. Geçmiş Yıl Kârlarının Dağıtımında Stopaj Uygulaması 262
1.4.1. 1998 ve Öncesi Hesap Dönemlerine Ait Kuram
Kazançlarının Dağıtımı 262
1.4.2. 1999-2002 Hesap Dönemlerine Ait Kurum Kazançlarının Dağıtımı 263
1.4.3. Kâr Dağıtımında Geçmiş Yıllar Zararları Öncelikle
Stopaja Tabi Geçmiş Yıllar Kârlarından Mahsup Edilebilir mi? 264
1.5. 5520 Sayılı Yeni K.V.K.\′dan Sonra Stopaj Uygulaması 265
1.6. Enflasyon Düzeltmesinin Kâr Dağıtımına Etkileri 267
1.7. Net - Brüt Kâr Kavramlar
XVI
DOKUZUNCU BOLUM AVANS KÂR PAYI DAĞITIMI
1. K.V.K.\′da Genel Olarak Avans Kâr Payı Dağıtımı 273
2. Yıllara Yaygın İnşaat İşlerinde Avans Kâr Payı Dağıtımı 278
3. Şirket Ana Sözleşmesinde Yapılması Gereken Değişiklikler 281
4. Avans Kâr Payı Dağıtımında Vergi Tevkifatı 282
5. Avans Kâr Payını Elde Eden Ortaklar Açsından Elde Etme 282
6. Zarar Doğması Halinde Dağıtılan Avans Kâr Payının Geri Çağrılması 283
7. Geri Çağrılan Avans Kâr Payları Üzerinden Zamanında Ödenen
Vergi Tevki tatlarının İade Alınması 283
8. Avans Kâr Payı Olarak Dağıtılan Tutarın Transfer Fiyatlandırılması
Yoluyla Örtülü Kazanç Dağıtımı Hükümleri Karşısındaki Durumu 284
9Yürütmeyi Durduran Danıştay Kararı: 284
ONUNCU BÖLÜM YABANCI ORTAĞA KÂR DAĞITIMI
1. YABANCI ORTAĞA KÂR DAĞITIMINDA VERGİ TEVKİFATI 286
2. GENEL OLARAK KÂR DAĞITIMININ ESASLARI 291
3. YABANCI ORTAĞA KÂR DAĞITIMINDA ÇİFTE VERGİLENDİRMEYİ ÖNLEME ANLAŞMALARININ YERİ VE ÖNEMİ.... 294
3.1. Temettü Teriminin Tanımı 296
3.2. Temettü Elde Edenin Mukim Olduğu Devletin
Vergilendirme Hakkı 297
3.3. Temettü Ödeyen Şirketin Mukim Olduğu Devletin
Vergilendirme Hakkı 297
3.4. Çifte Vergilendirmenin Önlenmesi 298
3.5. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarına Göre,
Kişiler Arasında Ayrını Yapılmaması İlkesi 299
3.6. Kâr Payını Elde Eden Yabancı Şirketin, Bu Kâr Payını Kendi Ortaklarına Dağıtması Durumunda Vergileme 299
3.7. Diğer Çifte Vergilendinneyi Önleme Anlaşmaları 300
3.8. Mukimlik Belgesi 301
4. YABANCI SERMAYELİ ŞİRKETLERDE KÂR PAYLARININ YURT
DIÅžINA TRANSFERÄ° 303
4.1. 4875 Sayılı Doğrudan Yabancı Yatınmlar Kanunu Hükümleri Dairesinde
Yurt Dışına Para Transferi İşlemleri 303
4.2. Türk Parası Kıymetini Koruma Mevzuatına Göre Yurt Dışına
Para Transferi Ä°ÅŸlemleri 305
5. MUHASEBE KAYITLARI 307
XVII
ON BÄ°RÄ°NCÄ° BOLUM
SERMAYE PÄ°YASASI KANUNUNA TABÄ° OLAN ANONÄ°M
ORTAKLIKLARDA KÂR DAĞITIMI
1. GENEL OLARAK 309
2. HİSSE SENETLERİ BORSADA İŞLEM GÖRMEYEN ORTAKLIKLARDA BİRİNCİ TEMETTÜ ORANI VE TEMETTÜ DAĞITIMI 311
3. HİSSE SENETLERİ BORSADA İŞLEM GÖREN ORTAKLIKLARDA BİRİNCİ TEMETTÜ ORANI VE T
EMETTÜ DAĞITIMI 312
4. KÂR DAĞITIM MUAFİYETİ 314
5. TEMETTÜ DAĞITIM ZAMANI 314
6. YÖNETİM KURULU ÜYELERİ, MEMUR, MÜSTAHDEM VE İŞÇİLERE, KATILMA, KURUCU VE ADİ İNTİFA SENEDİ SAHİPLERİNE, ÇEŞİTLİ AMAÇLARLA KURULMUŞ OLAN VAKIFLARA VE BU GİBİ KİŞİ VE/VEYA KURUMLARA KÂR PAYI DAĞITIMI 315
7. TEMETTÜ DAĞITIMINDA İMTİYAZ 316
8. TEMETTÜ AVANSI DAĞITIM KARARI 316
9. DAĞITILACAK TEMETTÜ AVANSI TUTARINrN HESAPLANMASI.... 317
10. Ä°MTÄ°YAZLI PAY SAHÄ°PLERÄ°NE VE ORTAKLAR DIÅžINDA
KÂRDAN PAY ALAN KİŞİ VE/VEYA KURUMLARA TEMETTÜ
AVANSI DAÄžITIMI 318
Ä°TÄ°LAN VE BÄ°LDÄ°RÄ°M ESASLARI 318
12. TEMETTÜ AVANSI DAĞITIM ZAMANI 318
13. TEMETTÜ AVANSI ÖDEMELERİ 318
14. İKİNCİ TERTİP YASAL YEDEK AKÇENİN HESAPLANMASI 319
15. BİRİNCİ TEMETTÜ TUTARININ EKSİK DAĞITILMASINDA SORUMLULUK 320
16. TEMETTÜ AVANSI DAĞITIMINDA SORUMLULUK 320
17. BANKALARIN TEMETTÜ AVANSI DAĞITIMI 320
18. TAHSİL EDİLMEYEN KÂR PAYI VE TEMETTÜ AVANSI BEDELLERİNİN ZAMAN AŞIMINA UĞRAMASI 321
ON İKİNCİ BÖLÜM KÂR PAYI ELDE EDEN KİŞİLERİN VERGİLENDİRİLMESİ
1. TAM MÜKELLEF GERÇEK KİŞİLER 323
2. TAM MÜKELLEF TÜZEL KİŞİLER 325
3. VERGİDEN MUAF GERÇEK KİŞİLER 326
4. VERGİDEN MUAF TÜZEL KİŞİLER 327
5. DAR MÜKELLEF GERÇEK VE TÜZEL KİŞİLER 329
6. ÖZELLİK ARZ EDEN DURUMLAR 331
6.1. 1998 Yılı ve Öncesi Yıllara Ait Kârların Dağıtımı 331
6.2. 1999 - 2002 Arası Yıllara Ait Kârların Dağıtımı 331
6.3. G.V.K. Geçici 61. Madde Kapsamında Tevkifata Tabi Tutulmuş Kazançların Dağıtımı 332
6.4. Kurumların G.V.K.\′nm Geçici 62. Maddesi Kapsamında Elde Ettikleri Kâr Paylarını Dağıtıma Konu Etmeleri Halinde Vergilendirme 334
6.5. 2003 ve Sonrası Yıllara Ait Kârların Dağıtımı 335
6.6. Kâr Paylarından Elde Etme Kavramı ve Kâr Paylarının Farklı Takvim Yıllarında Elde Edilmesi Halinde Vergi Tevkifatı ve Beyan Sonulları 336
6.6.1. Gelir Vergisinden Vergiyi DoÄŸuran Olay 336
6.6.2. Kâr Paylarının G.V.K. Açısından Elde Edildiği Zaman 339
6.6.2.1. Anonim Şirketlerde Kâr Dağıtımı 340
6.6.2.2. Limited Şirketlerde Kâr Dağıtımı 340
6.6.3. Kâr Payları Üzerinden Vergi Tevkifatı Kâr Dağıtım Kararı Alındığı Zaman Mı Kârın Fiilen Dağıtıldığı Zaman Mı Yapılacaktır? 340
6.6.4. Vergi Muhasebesi Açısından Mevzuatta Yer Alan Açıklamaların İrdelenmesi 342
6.6.4.1. Kâr Dağıtım İşlemlerinin Muhasebeleştirilmesi 342
6.6.4.2. Kâr Dağıtım Kararının Alındığı Tarih ile Fiili
Kâr Payı Ödemelerinin Aynı Takvim Yılı İçinde Olması 343
6.6.4.3. Kâr Dağıtım Kararının Alındığı Yıl İle Fiili
Ödemenin Farklı Yıllarda Olması 343
6.6.4.4. Kâr Dağıtım Kararının Alındığı Takvim Yılı İçinde
Kâr Paylarının Bir Kısmının Ödenmesi, Bir Kısmının İse
Ertesi Takvim Yılında Ödenmesi ya da Kararda Ödeme
Tarihlerinin Bu Åžekilde Belirlenmesi 344
6.7.Halka Açık Anonim Ortaklıklardan Elde Edilen Kâr Paylarının
(Temettüler) Vergilendirilmesi 346
ÖRNEKLER
1. ANONİM ŞİRKETLERDE KÂR DAĞITIMI 347
2. GVK GEÇİCİ 62. MADDE KAPSAMINDA KÂR DAĞITIMI ÖRNEKLERİ 375
KAYNAKÇA 387
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı