Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar
Kartlarına Taksit
Seçeneklerimiz Vardır!
Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Mart (135)      Şubat (116)      Ocak (139)      Aralık (134)

Sermaye Piyasası Hukukunda Varlığa İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetleştirme

Sermaye Piyasası Hukukunda Varlığa İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetleştirme



Sayfa Sayısı
:  
411
Kitap Ölçüleri
:  
16x23 cm
Basım Yılı
:  
2011
ISBN NO
:  
9789754646276

130,00 TL











GİRİŞ Menkul kıymetler, ortaklık veya alacaklılık hakkı sağlayan, dönemsel gelir getiren, seri halde çıkarılan, belli bir meblağı temsil eden, yatırım aracı olarak kullanılan ve misli nitelikte olan kıymetli evraklardır. Menkul kıymet¬leştirme ise, şirket varlıklarının menkul kıymet haline dönüştürülmesi işle¬midir. Bu suretle sermaye piyasasına yeni araçlar dâhil edilmektedir. Menkul kıymetleştirmede işletmeler varlıklarını çeşitli açılardan sınıflandırılarak yatırımcılara satmaktadır. Bu nedenle menkul kıymetleştirme, yapılandırıl¬mış fınans (structured fınance) olarak da ifade edilebilir. Menkul kıymetleştirilmiş araçlarla işletmeler, faaliyetleri için fınans sağ¬lamaktadır. Bu bakımdan menkul kıymetleştirme yöntemi, varlıkların (ala¬cakların) nakte çevrilmesi yöntemidir. Diğer bir ifadeyle, menkul kıymetleş¬tirmeyle işletmenin değerleri (varlıkları), likit hale gelmektedir. Diğer taraf¬tan, menkul kıymetleştirilecek değerler, nakit akışına sahip, yani gelir üreten varlıklardır. Bu varlıkların menkul kıymetleştirilmesi, bilanço içi veya bilanço dışı yollarından biriyle gerçekleştirilmektedir. Bilanço dışı yöntem, menkul kıy¬metleştirmede varlıkların bu iş için özel olarak kurulmuş özel amaçlı kurulu¬şa (special purpose vehicle) devri ile gerçekleştirilmektedir. Bu suretle ger¬çekleştirilen menkul kıymetleştirmede, menkul kıymetleştirilecek varlıkların özel amaçlı kuruluşa devri söz konusu olduğundan, bunların bilançonun pasifinde bir yükümlülük olarak görülmesi söz konusu olmayacaktır. Bilanço içi menkul kıymetleştirme de ise, bunun tersi durum söz konusudur. Menkul kıymetleştirilecek varlıklar, işletme bilançosunun pasifinde bir yükümlülük olarak yer alır. Bilanço dışı menkul kıymetleştirme, ipoteğe/varlığa dayalı olarak ger¬çekleştirilen menkul kıymetleştirmeyi ifade ederken, bilanço içi menkul kıymetleştirme ise ipotek/varlık teminatlı menkul kıymetleştirme olarak ifade edilmektedir. Menkul kıymetleştirmede hukukumuzda her iki yöntem de düzenlenmiştir. İncelememizde, menkul kıymetleştirmenin nasıl yapılacağı; diğer bir ifadeyle, menkul kıymetleştirmenin gerçekleştirilmesinde gereken aşamala¬rın neler olduğu üzerinde durulmuştur. Ayrıca, menkul kıymetleştirme ba¬kımından ülke hukuklarında yapılan düzenlemelerin nasıl olduğuna da deği¬nilmiştir. Öte yandan, menkul kıymetleştirmede, ipoteğe dayalı menkul kıymetleş¬tirme bakımından menkul kıymetleştirilecek ipotek kredileriyle ilgili açıklamalara da yer verilmiştir. Aynı şekilde, varlığa dayalı menkul kıymetleştir-1 mede, menkul kıymetleştirilebilecek varlıklar üzerinde durulmuştur. Diğer taraftan incelememizde, ülke hukuklarının yeknesaklaştırılması ile | ilgili çabalara da yer verilmiştir. Bu bakımdan uluslararası menkul kıymet¬leştirme konusuna değinilmiştir. Keza, menkul kıymetleştirme gerçekleştirilmesi bakımından karşılaşıla¬bilecek riskler, menkul kıymetleştirmenin maliyeti ve menkul kıymetleştir¬meden işletmelerin elde edebileceği menfaatler de incelememizin konulan içerisinde yer almıştır. Menkul kıymetleştirmede, yatırımcının korunması, dolayısıyla da, yatı¬rımcının menkul kıymetlere olan talebini artıneı yollar üzerinde de durul¬muştur. Bu bakımdan menkul kıymetleştirmede, kredi derecesinin artırımı mekanizmalarının neler olduğu incelememizin konusunu teşkil etmiştir. Ayrıca, harici kredi derecesi artırımı mekanizmaları içerinde yer alan ve menkul kıymetleştirmede özel bir öneme sahip olan monoline sigortaya da incelememiz içerisinde yer verilmiştir Netice itibariyle, incelememiz varlığa/ipoteğe dayalı menkul kıymetleş¬tirmenin ne olduğu, nasıl yapılacağı, ülke düzenlemelerinde, uluslararası düzenlemelerde ve hukukumuzda nasıl yer aldığı hakkındadır. ÖNSÖZ Varlığa/ipoteğe dayalı menkul kıymetleştirme, şirketlerin finans bulma¬sında önemli bir araç haline gelmiştir. Menkul kıymetleştirme, varlıkların (kredilerin) menkul kıymet haline dönüştürülmesi şeklinde gerçekleştirildi¬ğinden, yapılandırılmış fınans olarak da adlandırılmıştır. Menkul kıymetleştirme, kaynak (originatör) şirketlerin varlıkları (alacak¬ları, kredileri) bir havuzda toplayarak kendinden izole etmesiyle başlar. Daha sonra kaynak şirket bu varlıkları özel amaçlı kuruluşa (special purpose vehicle) devreder. Özel amaçlı kuruluş da, bu varlıklara dayalı olarak men¬kul kıymetler ihraç eder. İhraç edilen bu menkul kıymetleri satın alan yatı¬rımcının korunması bakımından, varlıkların kaynak şirketten özel amaçlı kuruluşa devrinin gerçek satış şeklinde gerçekleşmesi gerekir. Bu yol bilan¬ço dışı menkul kıymetleştirme olarak ifade edilir. Bunun aksine bilanço içi menkul kıymetleştirme de bulunmaktadır. Menkul kıymetleştirme ile varlıklar kaynak şirketten izole edildiğinden, kaynak şirketten kaynaklanan riskler de izole edilmiş olmaktadır. Örneğin, kaynak şirketin iflası, varlığa/ipoteğe dayalı menkul kıymet yatırımcısını etkilemez. Menkul kıymetleştirme, ipotek kredileri üzerinde gerçekleştirilebildiği gibi diğer varlıklar üzerinde de gerçekleştirilebilir. Örneğin, otomobil kredi¬leri, kredi kartı alacakları, finansal kira alacakları menkul kıymetleştirilebi-len varlıklar arasında yer almaktadır. Günümüzde, menkul kıymetleştirme fınans piyasasında önemli bir rol oymaktadır. Şirketler bu yolla varlıklarını likit hale getirebilmekte ve düşük maliyetli fon temin edebilmektedir. İÇİNDEKİLER 1. BÖLÜM MENKUL KIYMETLEŞTİRME İŞLEMİ, YÖNTEMLERİ VE ÜLKE HUKUKLARINDAKİ DÜZENLENMESİ § 1. Menkul Kıymetleştirme İşlemi 37 I. Genel Olarak 37 II. Menkul Kıymetleştirme Aşamaları 42 A. Genel Olarak 42 B. Varlık Havuzunun Oluşturulması 45 C. Özel Amaçlı Aracı Kurumun (SPV) veya Fonun (Trust) Oluşturulması 48 D. SPV′nin İflastan Uzak Tutulması 58 E. Varlıkların SPV′ye Gerçek Satış Şeklinde Devri (True Sale) ....63 1. Genel Olarak 63 2. Gerçek Satışla İlgili Ölçütler 66 a. Mahkeme Kararlarında Belirtilenler 66 b. Muhasebe Standartları ve Basel Kuralları Çerçevesinde Değerleme 76 F. Varlıklar karşılığında SPV′nin Ödemede Bulunması 82 G. Fonun (SPV′nin) Menkul Kıymetleri İhraç Etmesi 83 § 2. Menkul Kıymet İhracında Kullanılan Yöntemler 87 § 3. Ülke Hukuklarında Menkul Kıymetleştirme 95 I. ABD′de 95 II. Avrupada 105 A. İngiltere′de 106 B. Fransa′da 107 C. Almanya′da 108 III. Çin′de 111 IV. Japonya′da 117 V. Brezilya′da 121 VI. Hukukumuzda 122 3. BÖLÜM VARLIĞA/ İPOTEĞE DAYALI MENKUL KIYMETLER § 1. Varlığa Dayalı Menkul Kıymet Türleri, İhracı 125 I. Varlığa Dayalı Menkul Kıymetleştirmede Varlık (Alacak) Türleri 125 A. Genel Olarak 125 B. Fikri Mülkiyet Alanında Telif Ücretleri (Royalty-Based Securitizaion) 128 C. Kredi Kartı Alacakları 134 D. Motorlu Kara Taşıt Kredileri ve Tüketici Kredileri 140 E. Gelecekte Elde Edilebilecek Alacaklar 146 F. Finansal Kiralama Sözleşmelerinden Doğan Alacaklar 151 II. Varlığa Dayalı Menkul Kıymetler (VDMK) İhracı 151 A. VDMK İhraç Sınıfları ve ve İhraç Edecek Kuruluş 151 B. Fon Kurucularında Aranan Özellikler 153 C. Fon Kurulu Üyelerinin Özellikleri 154 D. Fon Kurulunun Görevleri 155 E. Fonun Yönetilmesi 156 F. Varlıkların Fona Devri 158 G. Varlıkların Saklanması 159 H. Fon Malvarlığının Korunması 159 § 2. Varlık Teminatlı Menkul Kıymetler (VTMK) 161 I. İhraç Edecek Kuruluşlar ve İhraç Usulü 161 II. Teminat Konusu Varlık ve Alacaklar 161 III. Yatırımcının Korunması 162 § 3. İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetler (İDMK) (Mortgage-Backed Securities) 164 I. Genel Olarak 164 II. İpoteğe Dayalı/Teminatlı Menkul Kıymet Türleri 168 A. Ödeme Aktarımli (Pass through) Menkul Kıymetler 168 B. İpoteğe Dayalı Tahviller 169 C. Teminatlı İpotek Yükümlülükleri (Collateralized Mortgage Obligations-CMO) 170 III. İpoteğe Dayalı/Teminatlı Menkul Kıymetleştirme ile İlgili Hukukumuzdaki Düzenlemeler 176 A. Medeni Kanun′da 179 1. İpotekli Borç Senedi ile İpotekli İrat Senedi 179 2. İpotekli Borç ve İrat Senedine İlişkin Ortak Hükümler 182 3. Seri Halinde Çıkarılan İpotekli Borç ve İrat Senetleri 185 4. Rehinli Tahviller 186 5. İpotekli Borç ve İrat Senedi ile Rehinli Tahvillerin İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetleştirme ile Karşılaştırılması 188 B. Sermaye Piyasası Hukukunda 189 1. İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetler (İDMK) 189 a) Genel Olarak 189 b) Konut Finansmanı Fonu i 191 c) Fonun Niteliği 192 ç) Fonun Yönetimi ve Temsili 194 d) Fon Kurulunun Sorumluluğu 196 e) İDMK İhracında Rol Oynayan Diğer Kurumlar 197 f) İhraç Türleri 197 g) Fon Portföyü 198 ğ) Menkul Kıymet Yatırımcısının Korunması 198 2. İpotek Teminatlı Menkul Kıymetler (İTMK) 201 a) Genel Olarak 201 b) İpotekli Kredilerin Nitelikleri 202 c) İhraç Şekli ve İhraç Edecek Kurumlar 203 ç) Teminat Havuzu 204 d) Teminat Sorumlusu 206 e) Yatırımcının Korunması 208 f) İTMK ihraç usulü 212 4. BÖLÜM ULUSLARARASI MENKUL KIYMETLEŞTİRME § 1. Genel Olarak 215 § 2. Uygulanacak Hukuk (Kanunlar İhtilafı) 219 Genel Olarak 219 Düzenlemeler 221 A. UNC1TRAL Konvansiyonu 221 1. Konvansiyonun Amacı 221 2. Kapsamı 222 3. Alacaklar (Varlıklar) 226 4. Kapsam Dışı Alacaklar 227 5. Devir Konusunda Sözleşmesel Sınırlandırmalar 228 6. Devir Sözleşmesinin Şekli 229 7. Devrin Şekli (Etkisi) 229 8. Devirde Tarafların Hak ve Yükümlülükleri 230 9. Borçlunun Korunması 231 10. Yanşan Haklara Uygulanabilir Hukuk (Alacaklarda Öncelik) 232 B. Hague Konvansiyonu (Hague) 234 1. Genel Olarak 234 2. Konvansiyonun Kapsamı ve Uygulanabilir Hukuk 237 C. Özel Hukukun Yeknesaklaştırılması İçin Uluslararası Enstitü (International İnstitute for the Unification of Private Law - UNIDROIT) 239 1. Genel Olarak 239 2. Uygulama Alanı 240 3. Haklar 241 4. Hakkın Kazanımı ve Devri 242 5. İyiniyetle Kazanma 243 6. Öncelik Hakkı 243 7. İgili Aracının İflasına Karşı Etkililik 244 8. Haciz Yasağı 244 9. Aracıya Talimatlar 245 10. Diğer hükümler 245 D. Sermaye Piyasalarını Düzenleyen Ulusal Düzenleyiciler Arasındaki Anlaşmalar 245 1. IOSCO 245 2. Basel Kuralları (The Bank for International Settlements- Uluslararası Ödemeler Bankası-BIS) 248 E. Sözleşme Taraflarının Hukuk Seçimi 250 3. BÖLÜM VDMK/İDMK′NIN RİSK, MALİYET VE YARARLARI, KREDİ DERECESİ ARTIRIMI 1. VDMK/İDMK′nın Risk, Maliyet ve Yararlan 255 I. Riskler 255 A. Erken Ödeme Riski 256 B. Ödememe (Kredi, Default) Riski 260 C. İflas Riski 266 D. Faiz Oranı Riski 267 E. Likidite Riski 267 F. Diğer Riskler 267 II. Menkul Kıymetleştirme Maliyeti 268 III. Yararları 269 A. Genel Olarak 269 B. Likidite Sağlaması 271 C. Riskin Azalması 272 D. Düşük Fonlama Maliyeti 274 E. Bilanço Dışı Uygulama İmkânı 277 2. VDMK/İDMK′nin Kredi Derecesi Artınmı 280 I. Genel Olarak 280 II. Dâhili Kredi Derecesi Artınmı 281 A. Aşkın Teminatlandırma 281 B. Spread Aşımı (Marj Hesap) 281 C. Üst ve Alt Derecede Yapılanma (Senior Subordinated System) 283 III. Harici Kredi Derecesi Artırımı 285 A. Genel Olarak 285 B. Monoline Sigorta 286 1. Genel Olarak 286 2. Monoline Sigortanın Yararları 290 3. Monoline Sigorta Şirketlerini Geleneksel Sigorta Şirketlerinden Ayıran Özellikler 292 4. Monoline Sigortada Derecelendirme Kuruluşlarının Rolü...293 a. Dereceleme Faaliyeti 293 b. Derecelendirme Kuruluşu Tarafından Varlığa/İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetlerin ve Monoline Sigorta Şirketlerinin Değerlendirilmesi 299 SONUÇ 303 ABSTRACT 312 İLGİLİ MEVZUAT • Sermaye Piyasası Kanunu′nun İlgili Maddeleri 317 • 5582 Sayılı ve 21/2/2007 Kabul Tarihli Konut Finansmanı Sistemine İlişkin Çeşitli Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun (6.3.2007 Tarihli ve 26454 Sayılı RG) 327 Sermaye Piyasası Kurulu Tebliğleri: • Sermaye Piyasası Kurulunun, Konut Finansmanı Fonlarına ve İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliği (İDMK Tebliği) (4.8.2007 Tarihli ve 26603 Sayılı RG) 345 • Sermaye Piyasası Kurulunun, İpotek Teminatlı Menkul Kıymetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ (İTMK Tebliği) (4.8.2007 Tarihli ve 26603 Sayılı RG) 365 • Sermaye Piyasası Kurulundan: Varlık Finansmanı Fonlarına ve Varlığa Dayalı Menkul Kıymetlere İlişkin Esaslar Hakkında Tebliğ (VDMK Tebliği) (27.8.2008 Tarihli ve 26980 Sayılı RG) 381 • Sermaye Piyasası Kurulunun Varlık Teminatlı Menkul Kıymetlere İlişkin Esaslar Tebliği (VTMK Tebliği) (12/9/2009 Tarihli ve 27347 Sayılı RG) 401