Sermaye Piyasası Hukuku Yazılar Cilt - 1
Sermaye Piyasası Hukuku Yazılar Cilt - 1
Ali İhsan KARACAN
Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
İÇİNDEKİLER
I
SERMAYEPİYASALARINA İLİŞKİN DÜZENLEMELERİN TARİHSEL GELİŞİMİ ÜZERİNE KISA BİR NOT
II
SERMAYEPİYASASI KANUNU’NUN GENEL HÜKÜMLERİ ÜZERİNE BAZI DÜŞÜNCELER VE SEÇİLMİŞ BİRKAYNAKÇA
I - KANUNUN AMACI. 13
A) Amaç Kavramına Giriş. 14
B) Diğer Kanunlar ve KurumlarınAmaçları 21
C) Kanunun Amaçlar Seti 22
i) Sermaye Piyasasının GelişmesiniSağlamak. 22
ii) Sermaye Piyasasının GüvenilirBir Ortamda İşlemesini
Sağlamak. 23
iii) Sermaye Piyasasının Şeffaf BirOrtamda İşlemesini
Sağlamak. 25
iv) Sermaye Piyasasının Etkin BirOrtamda İşlemesini
Sağlamak. 25
v) Sermaye Piyasasının İstikrarlıBir Ortamda İşlemesini
Sağlamak. 28
vi) Sermaye Piyasasının Adil BirOrtamda İşlemesini
Sağlamak. 31
vii) Sermaye Piyasasının RekabetçiBir Ortamda İşlemesini
Sağlamak. 36
viii) Yatırımcıların Hak veMenfaatlerini Korumak. 39
II – KANUNUN KAPSAMI. 42
A) Kanunun Tanımladığı Kapsam... 43
a) Kapsamda Yer Alanlar 43
b) Kapsam Dışı Olanlar ve İstisnalar 46
1) Bazı Kamu Kurumlarının Kanunun Kapsamı Karşısındaki
Durumları 47
2) Bankaların Kanun Kapsamı Açısından Durumu. 49
3) Sigorta Şirketleri 54
4) Ürün senetleri ve alivre sözleşmeler 55
5) Bilgi Suistimali ve Piyasa Dolandırıcılığı Kuralının
UygulanmayacağıKurum, Kişi ve İşlemler 55
B) Genel Hükümlere Yollama. 55
a) Yollama İle İlgili Genel Düşünceler 55
i) Kanunda hüküm bulunmayan hallerdegenel hükümler
uygulanır 56
ii) Kanuna dayanılarak yürürlüğekonulan ikincil mevzuatta
hüküm bulunmayan hallerde genel hükümler uygulanır 56
iii) Diğer kanunlarda bu Kanununuygulanmayacağının
belirtildiği hallerde genel hükümler uygulanır 57
b) 6362 sayılı Kanun Açısından Genel Hüküm ve Genel Hüküm
Niteliği Taşıyan Bazı Önemli Hukuk Kaynakları 61
i) Anayasa. 63
ii) Milletlerarası Anlaşmalar veUluslararası Örgütler 65
iii) İstanbul Finans Merkezi Projesi 67
iv) Bazı Kanunlar ve Kanun HükmündeKararnameler 67
v) Yargı İçtihatları 74
vi) Bilimsel Görüşler 75
III- KANUNDA YER ALAN KISALTMA VE TANIMLAR.. 75
KONUYAGÖRE TASNİF EDİLMİŞ BİR KAYNAKÇA.. 83
III
İLİŞKİLİ TARAF İŞLEMLERİ ÜZERİNE GİRİŞ VE BİR TARAMA
I - Giriş. 115
II – Kontrol Etmenin Özel Yararları : Tanım, Kapsam,
Tasnifleme ve Ölçme.. 118
i) Bir Tasnif. 119
ii) Özel Yararların Ölçülmesi 121
iii) Kontrol Etmenin YararlarınıEngelleyen Etkenler 128
III - Kendİ Yararına İşlemler : Tanım ve Kapsam ve
Sınıflama.. 133
i) Nakit Akımının tünellenmesi (cashflow tunnelling) 135
ii) Varlık tünellemesi (assettunnelling) 135
iii) Özkaynak tünellemesi (equitytunnelling) 137
IV - Kendi Yararına İşlem Karşıtlık Endeksi
(Anti – Self - Dealing Index) 137
1) Giriş. 137
2) Metodoloji 138
3) Endeks Değerleri 141
4) Yönetici– Karşıtı Haklar Endeksi (Anti – Director Rights İndex) 147
5) Sonuç ve Bazı Düşünceler 148
V - İlişkili Taraf İşlemlerinin Kurulması. 151
1) Giriş yada Olası ÇıkarÇatışmalarını Çözme Yaklaşımları 151
2) Çözümlerin Özellikleri……………………………………………….153
3) Doğru Çözümü Belirleyen Faktörler 156
4) Mukayeseli Hukuk AçısındanSistemler 163
5) Türkiye’de İlişkili Tarafİşlemlerinde Kurma Sistemine Kısa
Bir Bakış. 167
KAYNAKLAR.. 171
IV
SERMAYEPİYASASI KANUNU AÇISINDAN ÖNEMLİ NİTELİKTEKİ İŞLEMLER VE BUNA BAĞLI HAKLAR
A) YABANCI HUKUKLARDA ÖNEMLİ NİTELİKTE İŞLEMLER
VE AYRILMA HAKKI. 179
I - Amerİka Bİrleşİk Devletlerİ. 179
a) Teorik Tartışmalar 181
b) Model Business Corporation Act (MBCA) ve Ayrılma
Hakkı 188
c) Delaware Eyaleti Kuralları ve Ayrılma Hakkı 194
II- Avrupa Birliği Düzenlemeleri. 203
III- Alman Hukuku’nda Çıkma ve Ayrılma Hakkı. 208
a) Çıkma Hakkı 210
b) Ayrılma Hakkı 219
IV- İtalyan Hukuku ve Ayrılma Hakkı. 226
B) SERMAYE PİYASASI HUKUKU AÇISINDAN ÖNEMLİ
NİTELİKLİİŞLEMLER VE SONUÇLARI. 230
I - Giriş. 230
II - Önemli Nitelikte Olan İşlemler.. 231
A) TTK Açısından Önemli Nitelikteki İşlemler ve
Ayrılma Hakkı. 232
1) Haklı Sebeplerle Fesih TalebiNedeniyle. 232
2) Birleşme İşleminde Ayrılma AkçesiÖngörülmesi 233
3) Şirketler Topluluğunda ÖnemliNitelikteki İşlemler Nedeniyle
Ayrılma Hakkı 237
B) Sermaye Piyasası Kanunu ve Önemli Nitelikteki
İşlemler.. 242
1) Önemli Nitelikteki İşlemler veKriterleri 245
a) Birleşme, bölünme işlemlerine taraf olma, tür değiştirme
veya sona erme kararı almak. 245
b) Mal varlığını devir, satma, kiralama ve üzerinde ayni hak
tesisi 249
c) Faaliyet konusunu tümüyle veya önemli ölçüde değiştirme. 254
ç) İmtiyaz öngörmesi veya mevcut imtiyazların kapsam ve
konusunu değiştirme. 254
d) Borsa Kotundan Çıkma Kararı 259
e) İlişkili taraflardan önemli ölçüde mal varlığı alınmasıveya
kiralanması 260
f) Sermaye koyma borcunun, nakit dışındaki varlık devrinden
kaynaklananborçlara mahsup edilmek suretiyle yerine
getirilmesi 261
g) Sermaye artırımından elde edilecek fonun ortaklığın mevcut
sermayesini aşması ve ilişkili taraflara olanve ortaklığa nakit
dışındakivarlık devirlerinden kaynaklanan borçların
ödenmesindekullanılacak olması 262
h) Diğer Önemli Nitelikte İşlemler 264
2) Zorunlu Pay Alım TeklifiYapılmasını Gerektiren Önemli
Nitelikteki İşlemler 265
3) Ayrılma Hakkı Doğurmayan ÖnemliNitelikteki İşlemler 270
4) Genel Kurulda Görüşülecek ÖnemliNitelikteki İşlemler İle
İlgili Süreç. 273
a) Genel Kurula Hazırlık Aşaması ve Genel Kurul Öncesi
İşlemler ve Genel Kurul Toplantısına Davet 274
b) Önemli Nitelikteki İşlemler ve Pay Sahipleri Genel Kurulu
Aşaması 282
c) Önemli Nitelikteki İşlemlerinİcrası Aşaması 291
5) ÖnemliNitelikteki İşlemler ve Azınlık Pay Sahiplerinin
Hakları 294
a) Ayrılma Hakkı 295
b) Zorunlu Pay Alım Teklifi 309
c) Genel Kurul Kararlarına Karşı Hükümsüzlük Davası
Açılması 312
d) Yönetim Kurulu Kararlarına Karşı Dava Açılması 317
6) Sermaye Piyasası Kurulu’nun Görevve Yetkileri 321
a) İşlemlerin Ortadan Kaldırılmasını İsteme. 322
b) İdari Para Cezası Uygulama. 324
c) Yönetim Kurulu Kararı ve Genel Kurul Kararının Hükümsüzlüğü
ve İcrasının Geri Bırakılması İçin Dava Açmak. 325
d) Suç Duyurusunda Bulunmak. 325
C) BAZI DEĞERLENDİRME VE DÜŞÜNCELER.. 326
KAYNAKLAR.. 333
EK TABLOLAR.. 344
V
SERMAYEPİYASASI HUKUKU’NDA ŞİRKETLERİN BORÇLANMA ARACI İHRACI: İHRAÇ YETKİSİ VEBORÇLANMA ARACI İHRAÇ SINIRLARI
A) BORÇLANMA ARACI İHRAÇ YETKİSİ. 347
I) Borçlanma Aracı İhraç Edebilme Ehliyeti. 350
1) Giriş. 350
2) Sadece Anonim Ortaklıklar mıBorçlanma Aracı İhraç Edebilir?. 352
3) Finansal Sonuçlar Önemli mi?. 357
4) Mali Sağlamlık Şart mıdır? 358
5) Yeni Kurulmuş Bir ŞirketBorçlanma Aracı Çıkarabilir mi?. 359
6) Özel Kurumlar-Özel Araçlar 361
II) Anonim Ortaklıklarda Borçlanma Aracı İhraç
Yetkisi. 362
1) Yetkili Organ Olarak Genel Kurul 362
2) Yetki Devri ve Yetkili OrganOlarak Yönetim Kurulu. 364
3) Yetkili Organ Kararı 369
4) Yetkili Organ Kararının İcrası 371
III) Borçlanma Aracı İhraç Eden Şirketlerin İhraç
Kararı Almaya Yetkili Organı Üzerine Bir
Tarama.. 372
B) BORÇLANMA ARAÇLARI İHRAÇ SINIRLARI. 382
I- Tarihsel Gelişim... 382
1) 2499 Sayılı Kanun Öncesi Dönem... 383
2) 2499 sayılı Sermaye Piyasası KanunuDönemi 386
II - 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu.. 392
1) Giriş ve Kapsam... 392
2) İhraç Limiti Belirleme Yetkisi 396
3) İhraç Limiti Belirlenmesi 397
3. A) Genel Olarak BorçlanmaAraçları İhracı ve İhraç Limitlerinin
Belirlenmesi 399
a) İhraç Limiti 399
a. 1) İhraçLimiti Kapsamında Kalan Borçlanmalar ve İhraç
Limitleri 399
a. 2) İhraç Limitinde MuafiyetUygulaması 403
a. 3) İhraç Limiti Saklı TutulanKuruluşlar 404
a. 4) İhraç Limiti Açısındanİstisnalar 404
b) İhraç Limitinin Hesaplanması 406
b. 1) Esas Alınacak FinansalTablolar 406
b. 2) Özkaynak Terimi 409
b. 3) İhraç Edilecek BorçlanmaAraçları 411
c) İhraç Limiti Şirketler İçin BirHak mıdır?. 414
3. B) Bazı Özel Kurumlar veAraçlarda İhraç Limiti 415
a) Yatırım Ortaklıkları ve PortföyYönetim Şirketleri 415
b) Varlığa ve/veya İpoteğe DayalıMenkul Kıymetler 416
c) Teminatlı Menkul Kıymetler 417
d) Kira Sertifikaları 419
e) Gayrimenkul Sertifikaları 420
f) Varantlar ve Yatırım KuruluşuSertifikaları 421
C) BORÇLANMA ARAÇLARINDA ÖDEME RİSKİ. 422
D) BAZI DÜŞÜNCELER.. 428
TABLOLAR.. 439
VI
İÇERİDENÖĞRENENLERİN TİCARETİ YADA BİLGİ SUİSTİMALİ YASAĞI: SERMAYE PİYASASI HUKUKUAÇISINDAN BİR İNCELEME
I - GİRİŞ. 445
II - AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ. 453
Giriş. 453
BaşlangıçtakiGelişmeler 453
“Açıkla veya Kaçın” Kuralı (disclose orabstain rule) 456
SırVermek (Tipping) 460
GüveniKötüye Kullanma (Miappropriation) Teorisi 461
YasağınModern Unsurları ve Gelişimi 462
III - AVRUPA BİRLİĞİ DÜZENLEMELERİ. 466
Genel Bir Bakış. 466
(a) İlk Yıllar 467
(b) İlk İçeriden Öğrenenler TicaretiDüzenlemesi 467
(c) Market Abuse Direktifi 469
MarketAbuse Direktifine Göre İçeriden Öğrenenler Ticareti
Yasağı 471
(a) Yasağın Amacı ve Kapsamı 471
(b) İçeridenÖğrenenler Ticaretini Oluşturan Unsurlar 472
i) İçsel Bilgi (inside information) 473
ii) İçeridekiler yada İçeriden Öğrenenler (insiders) 479
iii) Yasaklanan Uygulamalar 480
(c) İstisnalar 481
(i) Devlet Kurumları 481
(ii) Satın Alma ve Birleşme Teklifleri 481
(iii) Emirlerin Yerine Getirilmesi 482
(iv) Geri Alma (Buy-Back) Proğramları 482
(v) Gizlilik Yükümü İle Bağlı Bir Kişiye Açıklama. 482
(d) Yaptırımlar 483
Market Abuse Direktifi Sonrası 484
IV – TÜRKİYE’DE SERMAYE PİYASASI HUKUKU AÇISINDAN
İÇERİDENÖĞRENENLER TİCARETİ YADA BİLGİ
SUİSTİMALİYASAĞI. 489
Giriş. 489
3794 sayılı Kanun. 490
4487 sayılı Kanun. 491
5728 Sayılı Kanun. 491
6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu. 492
İçeriden Öğrenenler Ticareti yadaBilgi Suistimali Yasağı 496
Yasağın Amacı 496
Yasağın Kapsamı 497
Sermaye Piyasası Aracı Üzerindeİşlem Olmalı 497
Sermaye Piyasasında Yapılan Birİşlem Olmalı 501
İçeriden Öğrenenler yada BilgiyiSuistimal Edenler 504
İçsel Bilgiye Sahip Olmak. 514
Bilginin Kamuya Açıklanması 516
Bilgiyi Kullanma Amacı 519
Yasaklanan Uygulamalar 521
Yasağın İstinaları 526
Bildirim Yükümlülüğü. 528
Yasağın Yaptırımları 530
Ceza Hukuku Yaptırımları 530
Tüzel Kişlerin Durumu. 534
İdari Yaptırım ve Önlemler 535
Net Alım Satım Kazançlarınınİhraççıya Ödenmesi 535
İdari Para Cezası 539
İlişkili Kişilerin İşlemlerininSınırlanması ( m. 101/2) 541
Diğer İdari Yaptırım ve Önlemler 542
Soruşturma Usulü. 555
Özel Hukuk Sorumluluğu. 557
TABLOLAR.. 559
KAYNAKLAR.. 561
VII
ŞİRKETLERTOPLULUĞUNDA BAZI KURUMSAL
YÖNETİM SORUNLARI
I- Gİrİş. 569
II- Şİrketler Topluluğunun Bazı Özellİklerİ. 576
a) Şirketler Topluluğunun Politikayave Politikacıya Karşı Olan
Bağımlılığının Yüksekliği 576
b) Şirketlerin Yaşam TarihlerininKısalığı 579
c) Şirketlerin yada ŞirketlerGrubunun Küresel Konumlanması ve
Küresel Marka Yaratma. 582
d) Şirketler Hiyerarşik Organizasyonlardır 585
e) Şirketler Topluluğu BirRisk/Getiri Aktarım ve Paylaşım
Havuzudur 588
III- Şİrketler Topluluğunun Bazı Temel Konuları. 590
a) Kamuyu Aydınlatma Yöntemi Olarak Bildirim, Tescil ve
İlanda Bulunma. 590
i) Kapsam... 590
ii) Bildirim Yapılması ve Bildirimi Yapacak Olanlar 592
iii) Yaptırım... 594
iv) TTK Bildirim Kuralları Yeterli midir?. 594
b) Finansal Yönetim Açısından Bazı Konular 596
i) Raporlama Standartları ve Konsolide Mali Tablolar 596
ii) Fon Yönetimi 600
iii) Vergi Yönetimi 604
c) Kayıp Verdirme ve Kayıpların Denkleştirilmesi 607
d) İlişkili Taraf İşlemleri ve Örtülü Kazanç Aktarımı 611
i) Giriş. 611
ii) Sermaye Piyasası Hukuku ve Örtülü Kazanç Aktarımı 613
KAYNAKLAR.. 621
VIII
SERMAYEPİYASASI KANUNU VE ETKİN
PİŞMANLIKÜZERİNE BİR NOT
A) Giriş. 627
B) Sermaye Piyasası Kanunu’nun Özel Olarak
Düzenlediği Etkin PişmanlIk Sistemi. 628
C) Sermaye PiyasasI Kanunu’nda Uygulanabilecek
Diğer Etkin Pişmanlık Halleri. 647
D) Nasıl Bir Yeni Uzlaşma Sistemi? 648
Kaynaklar.. 653
EK: 655
SERMAYEPİYASALARI HAKKINDA ÇIKARILMIŞ OLAN
DÜZENLEMELER İLE ANAYASAMAHKEMESİ KARARLARI. 655
KISIM BİR : 1447 SAYILI KANUNUN ÖNCESİ ÇIKARILMIŞ OLAN
SERMAYE PİYASALARI İLE İLGİLİ BAZI ÖNEMLİ
DÜZENLEMELER.. 655
KISIM İKİ : 1447 SAYILI KANUNUN ÇIKARILMASINDAN 2499
SAYILI SERMAYE PİYASASI KANUNU’NA KADAR GEÇEN
DÖNEMDE ÇIKARILMIŞ OLAN SERMAYE PİYASALARI İLE
İLGİLİ ÖNEMLİ DÜZENLEMELER.. 657
KISIM ÜÇ : 2499 SAYILI SERMAYE PİYASASI KANUNU’NUN
YAYIMLANMASINDAN YÜRÜRLÜKTEN KALDIRILDIĞI 30/12/2012
TARİHİNE KADAR OLAN SÜREDE ÇIKARILMIŞ OLAN MEVZUAT
İLE ANAYASA MAHKEMESİ KARARLARI. 661
KISIM DÖRT : 6362 SAYILI SERMAYE PİYASASI KANUNU’NUN
YAYINLANMASI TARİHİ OLAN 30/12/2012’DEN SONRA