Sermaye Piyasası Araçlarının Haczi
Sermaye Piyasası Araçlarının Haczi
Merve ÇAĞLAK
KİTAP HAKKINDA
"Sermaye Piyasası Araçlarının Haczi" adlı bu çalışma ile sermaye piyasası hukukunun, icra ve iflas hukuku açısından incelenmesi amaçlanmıştır. Söz konusu çalışmada yazar, iki farklı disiplini birlikte inceleyerek, sermaye piyasası araçlarının haczine ve paraya çevrilmesine ilişkin önem arz eden hususları belirlemeye çalışmıştır. Bu çerçevede hem Sermaye Piyasası Kanunu hem de İcra ve İflas Kanunu esasları göz önünde bulundurularak iki disiplin arasındaki farklılık, uyum, uyumsuzluk ve boşluk olan durumlar ortaya konulmaya çalışılmıştır. Çalışma konusunu bu kapsamda ele alan başka bir çalışmanın olmaması, çalışmayı bu konuda ve içerikte ele alınan ilk eser haline getirmektedir.
Sermaye piyasası araçları, hukuki niteliği ve kendine özgü yapısı itibariyle karmaşık kurallar içermektedir. Dolayısıyla sermaye piyasası araçlarını icra ve iflas hukuku açısından incelemek, farklı bir yaklaşım tarzı olarak ortaya çıkmakta ve çalışmanın zenginleşmesinde önemli bir rol oynamaktadır.
Sermaye piyasası araçlarının ekonomideki yer ve değeri düşünüldüğünde bu araçların haczedilmesinin ve paraya çevrilmesinin uygulama açısından önemli bir etkiye sahip olduğu aşikardır. Özellikle sermaye piyasası araçlarının haczinde uygulanacak hükümlerin tespiti önem arz etmektedir. Ayrıca haczedilen bu araçların paraya çevrilmelerinde uygulanacak usulün, özel bir uygulamasının olması nedeniyle paraya çevirmeye ilişkin icra ve iflas hukukuna nazaran içerdiği farklılıklar ve boşlukların tespit edilmesi, çalışmanın önemli bir yönünü oluşturmaktadır.
Konu Başlıkları
Sermaye Piyasası Araçları ve Bu Araçların Kaydileştirilmesi
Kaydi Sermaye Piyasası Araçlarının Haczi
Kaydi Sermaye Piyasası Araçlarının paraya çevrilmesi
İÇİNDEKİLER
İçindekiler
Önsöz 7
Sunuş 9
Kısaltmalar 15
Giriş 17
1. Bölüm
SERMAYE PİYASASI ARAÇLARI VE BU ARAÇLARIN KAYDİLEŞTİRİLMESİ
I. SERMAYE PİYASASI ARAÇLARI 21
A. Genel Olarak 21
B. Menkul Kıymetler 24
1. Tanım 24
2. 2499 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda Menkul Kıymetler 26
a. Ortaklık veya Alacaklılık Sağlama 26
b. Belli Bir Meblağı Temsil Etme 28
c. Orta ve Uzun Vadeli Yatırım Aracı Olma 30
d. Dönemsel Gelir Getirme 31
e. Misli Nitelikte Olma 32
f. Seri Halinde Çıkarılma 33
g. İbareleri Aynı Olma 33
h. Şartların Kurulca Belirlenmesi 34
i. Kıymetli Evrak Olma 34
3. 6362 Sayılı Sermaye Piyasası Kanunu’nda Menkul Kıymetler 35
C. Türev Araçlar 35
D. Yatırım Sözleşmeleri 37
E. Diğer Sermaye Piyasası Araçları 38
II. BAŞLICA SERMAYE PİYASASI ARAÇLARI VE ÖZELLİKLE MENKUL KIYMET TÜRLERİ 39
A. Pay Senedi 40
B. İntifa Senetleri 43
C. Tahviller 44
D. Bonolar 47
E. Ortaklık Varantları 48
F. Yatırım Kuruluş Varantları 49
G. Gayrimenkul Sertifikaları 50
H. Varlığa veya İpoteğe Dayalı Menkul Kıymetler (VİDMK) 52
I. Kira Sertifikaları 53
İ. Yabancı Sermaye Piyasası Araçları 53
III. SERMAYE PİYASASI ARAÇLARININ KAYDİLEŞTİRİLMESİ 54
A. Genel Olarak 54
B. Saklama Türleri 55
1. Kapalı Saklama 55
2. Açık Saklama 56
a. Münferit Saklama 57
b. Toplu Saklama 57
c. Toplu Senet 60
d. Kıymet Hakkı ve Kaydi Değer 62
C. Türk Hukukunda Kaydi Sistem 65
1. Türkiye’de Kaydi Sisteme Geçiş ve Aşamaları 65
a. Türkiye’de Kaydi Sisteme Geçiş 65
aa. Sermaye Piyasası Aracının Fiziken Basıldığı Dönem 69
ab. Fiziki Sermaye Piyasası Aracının Basılamadığı Ancak Basılmış Olan Sermaye Piyasası Araçlarının Muhafaza Edilebildiği Dönem 70
ac. Sermaye Piyasası Aracının Fiziki Olarak Basılamadığı ve Basılmış Olan Sermaye Piyasası Araçlarının Muhafaza Edilemediği Dönem 71
2. Kaydi Sistemin Özellikleri 73
3. Kaydi Sistemin İşleyişi 75
a. Kaydi Sistemin Kapsamı 75
b. Takasbank ve Kaydi Sistemdeki Yeri 76
c. Merkezi Kayıt Kuruluşu ve Kaydi Sistemdeki Yeri 79
4. Sermaye Piyasası Araçlarının Kaydileştirilmesi 84
a. Kaydileştirme Usulü 85
b. Kaydi Sermaye Piyasası Araçları Açısından Hakların Kullanımı 86
c. Kaydi Sermaye Piyasası Araçlarının Hukuki İşlemlere Konu Olması 89
2. Bölüm
KAYDİ SERMAYE PİYASASI ARAÇLARININ HACZİ
I. GENEL HATLARI İLE HACİZ VE TÜRLERİ 95
A. Haczin Konusu ve Kapsamı 95
B. Haciz Talebi 96
II. KAYDİ SERMAYE PİYASASI ARAÇLARININ HACZİ 99
A. Hacizde Uygulanacak Hükümler 101
1. Taşınır Haczi 101
2. Resmi Sicile Kayıtlı Malların Haczi 102
3. İştirak Halinde Tasarruf Edilen Malların Haczi 103
4. Üçüncü Kişilerin Elindeki Mal ve Hakların Haczi 106
B. Haczin Usulü 111
1. Haciz Usulünde Genel Kural 111
2. Daha Önce Haczedilmiş Kaydi Araçların Haczi 120
3. Üzerinde Sınırlı Ayni Hak Tesis Edilen Kaydi Araçların Haczi 121
4. Genel Kurul ve Yatırımcı Blokajı Konulan Kaydi Araçların Haczi 123
5. Hakkında İşlem Yasağı Kararı Verilen Kaydi Araçların Haczi 124
6. İflastan Önce Var Olan Hacizlerin İflastan Sonraki Durumları 125
C. Haczin Merkezi Kayıt Sisteminde İşlenişi 126
D. Haczin Hüküm ve Sonuçları 129
E. Haczin Kaldırılması 131
1. Genel Olarak 131
2. Haczin Kaldırılmasının Merkezi Kayıt Sisteminde İşlenişi 131
3. Bölüm
KAYDİ SERMAYE PİYASASI ARAÇLARININ PARAYA ÇEVRİLMESİ
I. GENEL HATLARI İLE İCRA VE İFLAS HUKUKUNDA PARAYA ÇEVİRME 135
A. Genel Olarak Paraya Çevirme Kurumu 135
B. Paraya Çevirmenin Konusu 140
C. Paraya Çevirme Usulleri 141
II. HACİZLİ KAYDİ SERMAYE PİYASASI ARAÇLARININ PARAYA ÇEVRİLMESİ 144
A. Paraya Çevirmede Uygulanacak Hükümler ve Usuller 144
C. Paraya Çevirme Usulünün İncelenmesi 147
1. Paraya Çevirmeyi Gerçekleştiren Kurum Açısından 147
2. Satışa Esas Muhammen Bedel Açısından 150
3. Paraya Çevirme Usulü Açısından 151
a. İcra Müdürlüğü Tarafından Paraya Çevrilmesi 152
b. Borsa İstanbul A.Ş.'de Üyeler Aracılığıyla Paraya Çevrilmesi 154
c. Harç, Vergi vb. Yasal Yükümlülükler Açısından 158
d. İhalenin Feshi Açısından 159
Sonuç 163
Kaynakça 169
Kavramlar Dizini 181
Paraya Çevrilmesi