Serbest Meslek Kazançlarının Vergilendirilmesi
Serbest Meslek Kazançlarının Vergilendirilmesi
Alp Uğur GEMİCİ





Vergi olgusu insanoğlunun tarih sahnesine çıkışı kadar eski olan savaşlar çıkaran kralları tahttan indiren finansal bir fenomen ekonomik bir karmaşadır. Yerleşik hayata geçişle beraber ilk olarak bireyler arasında iş paylaşımı yapılıp aile hayatının idamesi için kimin ne yapacağı ne katkı sağlayacağı en basit şekliyle verginin ana kaynağını oluşturmuştur. Yani bir organizasyonun faaliyetlerini sürdürebilmesi için gerekli olan masraf kalemlerinin iktisabı ve sağlanması için para ve para yerine geçen değerlerin bir yerde toplanması ve organizasyonun ihtiyaçları doğrultusunda zamanı geldiğinde harcanması şeklinde bir nizamı gerekli kılmıştır.
Monarşi devlet yapılarında zorlayıcı ve güce dayalı bir vergi sistemi kurulmuştur. Bu vergi sistemi içinde asıl tebaanın, fethedilen devletlerin ve tebaasının vergi ödeme sistemleri devletlerin büyüklüğü, coğrafi, jeopolitik önemi vergi oranlarında farklık göstermekteydi. Servet; verginin en önemli dayanağı ve hazinenin en büyük gelir kaynaklarından olmakla beraber savaş ganimetleri ve uluslararası tüccarlardan da birtakım gümrük vergileri alınmakta idi. Bazen vergiler toplayıcı olan zenginlere tahmini vergi rakamından komisyon düşüldükten sonra peşin olarak satılabildiği gibi maaşlı vergi memurları marifeti ile de toplanabiliyordu. Bu toplanan vergiler askeri amaçlar ve kraliyet ailesinin ihtiyaçları için harcanırdı. Zaman içerisinde kültürel, sosyal, ekonomik, teknolojik, siyasal, askeri ve ülkelerarası ittifak ve topluluk kurma kültürünün gelişmesi sonucu devlet ve vergi sistemlerinde de değişikliğe neden oldu. Krallar kendinden ve ailesinden ayrı olarak gördüğü halklarını devletinin ve sistemin bir parçası olduğunu sancılı sıkıntılı reformlar ve ayaklanmalar sonucu kanunlarla garanti altına almak zorun da kalmışlardır. Doğal bir tepki olan bu reform hareketlerinin ana sebebi; kültürel, dini ve siyasi olarak bağlı oldukları var olması için savaştıkları düzenli olarak servetlerinden ve kazançlarından her şart ve durum altında vergi verdikleri devletlerinin kendi refah ve gelişmişliği için yeterince çaba ve harcama yapmamasıdır. Bu fedakârlıkların devamı ve kontrolü için devlet sistemlerine halkın katılımını sağlamak adına senatolar, denetim kurumları gibi yönetime ortak olmalarını sağlayacak mekanizmalar geliştirmişlerdir. Bu sistem bir zorunluluk haline gelmiştir. Monarklar halktan aldığını halka verme mecburiyetinde olduklarını onunla beraber hareket edip devleti beraber yönetmek zorunda olduklarını kabullenmişlerdir. Ülkemizde Osmanlı imparatorluğunun yıkılması ve yeni Türkiye cumhuriyetinin kurulması ile birlikte modern dünya sistemlerinin yeni cumhuriyete uyarlanması ve uygulanması gerekliliği doğdu. Tabi ki yeni devletin gelişmesi, kamu kurumlarının hizmet harcamalarının yapılması için üretime ve kanunlar nezaretinde vergilerin toplanmasına ihtiyaç vardı. Kim ne kadar ne zaman nereye ödeyecekti. Bu sorulara cevap GVK, VUK. KVK, KDV gibi kanunların kabulü ve uygulaması ile mümkündü.
Cumhuriyet dönemi boyunca uygulanan vergiler aşağıda listelenmiştir. Cumhuriyetin ilk yıllarında uygulanan vergilerden bazıları Osmanlı İmparatorluğu’nda uygulanan vergilerdir.
Aşar Vergisi, Mahsulatı Araziye Vergisi, Hususi Ormanlar Resmi, Temettü Vergisi, Kazanç Vergisi, Tedarik Bedeli Nakdisi, Yol Mükellefiyeti Kanunu, Şose ve Köprüler Kanunu, Muafiyeti Askeriye Vergisi, Mükellefiyeti Nakliyei Askeriye Müecceliyeti Askeriye Vergisi, Askerlik Mükellefiyeti Kanunu, HarpVergisi, Harp Kazançları Vergisi, Tedrisat-ı İptidaiye Vergisi, Mektep Vergisi, Maarif Vergisi, Maktu Vergi (Dolaysız vergilerle ilgili), İktisadi Buhran Vergisi, Muvazene Vergisi, Hava Kuvvetlerine Yardım Vergisi, Toprak Mahsulleri Vergisi, Musakkafat Vergisi ve Bina Vergisi, Arazi Vergisi, Ağnam Resmi, Sayım Vergisi, Hayvanlar Vergisi, Varlık Vergisi, İstihlak Vergileri, Muamele Vergileri, Buğdayı Koruma Karşılığı Vergisi, Müdafaa Vergisi, Eğlence ve Hususi İstihlak Vergisi, Resimler ve Harçlar, İhracat Resmi, İhracat Vergisi-Gümrük Çıkış Vergisi, Hususi Otomobil Vergisi, İstihlak Vergileri, Nakliyat Vergisi, PTT Hizmetleri Vergisi, İthalde Alınan İstihsal Vergisi, Hazine Hissesi, Rıhtım Resmi Mali Denge Vergisi, Gayrimenkul Kıymet Artış Vergisi, Taşıt Alım Vergisi, Akaryakıt Tüketim Vergisi, İşletme Vergisi, Ekonomik Denge Vergisi, Net Aktif Vergisi, Ek Gayrimenkul Vergisi, Ek Motorlu Taşıtlar Vergisi, Belediye Gelirleri Veraset ve İntikal Vergisi, Gümrük Vergisi, Gelir Vergisi, Kurumlar Vergisi, Katma Değer Vergisi, Damga Vergisi, Harçlar, Banka ve Sigorta Muameleleri Vergisi, Özel Tüketim Vergisi, Özel İletişim Vergisi, Motorlu Taşıtlar Vergisi (Motorlu Kara Taşıtları Vergisi), Emlak Vergisi, Şans Oyunları Vergisi
Bu listede yer alan bazı vergi, resim ve harçlar zaman içerisinde yürürlükten kaldırılmış ve bazıları günün şart ve koşullarına binaen yeniden tesis edilmiş bazıları ise yeni olarak kanunlaştırılmıştır.
Gelir vergisi kanununun ilk şekli 1926 yılında kabul edilen 755 sayılı Kazanç Vergisi Kanunudur, bu kanun 1950 yılında kaldırılarak reform niteliğindeki 5421 sayılı Gelir Vergisi Kanunu kabul edilmiştir, bu kanunda kaldırılarak 31.12.1960 yılında yeni Gelir Vergisi Kanunu kabul edilmiş ve günümüze kadar ihtiyaçlar ve ekonomik hayatın sürekli değişimi neticesinde sosyal devlet olmanın gereğini de gözeterek birçok defa değişime uğramıştır. Bu değişimler elbette ki yeni mesleklerin, yeni ticaret alanlarının ortaya çıkması ve uluslararası rekabetin zorlukları nedeniyle gelişmeye ihtiyaç duymuştur, Aksak yönleri bulunmasına rağmen adil bir rekabet ortamını sağlayabilmektedir.
Vergi Usul Kanununda mükellefin tarifi yapılmış ve gelir vergisi kanununda da mükelleflerin elde ettikleri hangi kazançlar dolayısıyla vergiye tabii olduğu net bir şekilde kanun koyucu tarafından zorunluluk haline getirilmiştir.Aşağıda yapılacak olan açıklamalarda genel bilgilere yer verilecek olup yapılacak işlemlere ışık tutması amacıyla örneklendirilmeye çalışılmıştır.Kaynak gösterilen kanunların son değişiklikleri gözden geçirilerek işlemlerin buna göre yapılması doğru uygulama sonuçlarına erişmemizi sağlayacaktır.
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ....................................................................................................................V
İÇİNDEKİLER...........................................................................................................IX
1. MÜKELLEFİN TANIMI......................................................................................1
2. MÜKELLEFİN UNSURLARI...............................................................................1
3. SERBEST MESLEK ERBABININ TARİFİ VE UNSURLARI.....................................1
3.1. Serbest Meslek Erbabının Tarifi...........................................................1
3.1.1. Arızi Olarak Yapılan Serbest Meslek Faaliyetinin Vergi
Sorumlulukları.........................................................................2
3.2. Serbest Meslek Erbabının İşe Başlama Belirtileri................................2
3.3. Serbest Meslek Faaliyetinin Unsurları.................................................3
3.4. Serbest Meslek Mensubunun Hizmet Akdi İle Çalışması.....................4
3.5. İlgili Özelge..........................................................................................4
4. AVUKATLIK KANUNUNA GÖRE AVUKATLARIN MÜKELLEFİYET DURUMLARI. 5
4.1. Aynı Büroda Birlikte Çalışma...............................................................5
4.2. Avukatlık Ortaklığı...............................................................................5
4.3. Avukatlıkla Birleşmeyen İşler...............................................................6
4.4. Avukatlıkla Birleşen İşler.....................................................................6
5. SERBEST MESLEK KAZANÇLARI.......................................................................8
5.1. Örnek...................................................................................................8
5.2. Örnek...................................................................................................8
6. SERBEST MESLEK FAALİYETİNDE EMSAL ÜCRET.............................................9
6.1. KDV Madde 27.....................................................................................9
6.2. 3568 Sayılı SMMM ve Yeminli Mali Müşavirler Kanunu Md. 46..........9
6.3. Avukatlık Kanunu Md. 164................................................................10
7. SERBEST MESLEK KAZANCININ YABANCI PARASIYLA TAHSİLATI..................11Serbest Meslek Kazançlarının Vergilendirilmesi
8. SERBEST MESLEK KAZANCININ ÇEK, SENET BONO İLE TAHSİLATI................11
9. DEĞERSİZ ALACAKLAR..................................................................................12
10. ÖDEMELERİN VE TAHSİLATLARIN FİNANS KURULUŞLARI ARACILIĞIYLA
YAPILMASI....................................................................................................12
10.1. Örnek.................................................................................................12
11. MAHKEMECE HÜKMOLUNAN AVUKATLIK ÜCRETİNDE KDV VE STOPAJ......13
11.1. 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu 26.04.2014 Tarihli Uygulama
Genel Tebliği (b) Bölümü 4 Numaralı Fıkrasının Avukatlık Ücretleri
Başlığı................................................................................................14
11.2. Örnek.................................................................................................14
11.3. Örnek.................................................................................................15
12. SERBEST MESLEK FAALİYETİNDE TEVKİFAT..................................................15
12.1. Vergi Tevkifatında Uyulacak Esaslar..................................................17
12.2. Örnek.................................................................................................17
13. SERBEST MESLEK FAALİYETİNDE MENKUL SERMAYE İRADI.........................17
13.1. Gelir Vergisi Kanunu Madde 22 Menkul Sermaye İratlarında İstisna 18
13.2. Gelir Vergisi Kanunu Madde 86 Gelirlerin Toplanmadığı Haller........18
13.3. Örnek.................................................................................................19
13.4. Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesinin Düzenlenmesi............................19
14. GAYRİMENKULLERDE MALİYET....................................................................22
15. SERBEST MESLEK FAALİYETİNDE GAYRİMENKUL SERMAYE İRADI...............23
15.1. Kiraya Verdikleri Gayrimenkuller Dolayısıyla Elde Ettikleri Kazancın
Türü...................................................................................................24
15.2. Gayrimenkullerin Kiralanmasında Tevkifat.......................................24
15.3. Gayrimenkullerin Kiraya Verilmesinde KDV......................................25
15.4. Gayrimenkul Sermaye İradı İstisnası.................................................25
15.5. Serbest Meslek Kazancı İle Gayrimenkul Sermaye İradının Birlikte
Elde Edilmesi.....................................................................................27
15.6. Örnek.................................................................................................28
16. SERBEST MESLEK KAZANCI VE ARIZİ KAZANÇLARIN BİRLİKTE ELDE EDİLMESİ
.....................................................................................................................29
16.1. Örnek.................................................................................................30
16.2. Yıllık Beyannamenin Düzenlenmesi...................................................30
17. SERBEST MESLEK KAZANÇLARINDA İSTİSNA................................................32
17.1. Serbest Meslek Faaliyetinin İstisna Kapsamında Olabilme Şartı.......33
XIAlp Uğur Gemici
17.2. İstisna Edilen Serbest Meslek Kazançlarında Katma Değer Vergisi,
Tevkifat ve Yıllık Beyanname.............................................................33
17.3. Örnek.................................................................................................34
18. DAR MÜKELLEFLERİN İSTİSNA KAPSAMINDAKİ SERBEST MESLEK
FAALİYETLERİNİN VERGİLENDİRİLMESİ........................................................36
19. SERBEST MESLEK FAALİYETİNDE GENÇ GİRİŞİMCİ KAZANÇ İSTİSNASI.........37
19.1. Örnek.................................................................................................37
19.2. Geçici Vergi Beyannamesi Açıklaması...............................................38
19.3. Yıllık Beyanname Açıklaması.............................................................38
19.4. Geçici Vergi Beyannamesinin Düzenlenmesi.....................................39
19.5. Örnek.................................................................................................41
19.6. Yıllık Beyannamenin Düzenlenmesi...................................................41
20. AVUKATLAR DA KAZANÇ SAYILMAYAN HALLER...........................................43
21. SERBEST MESLEK KAZANCININ TAHSİL EDİLEMEMESİ HALİNDE 3065 SAYILI
KATMA DEĞER VERGİSİ VE 193 SAYILI GELİR VERGİSİ KANUNU
KARŞISINDAKİ DURUMU..............................................................................43
21.1. İlgili Özelge........................................................................................44
21.2. Tahsilatı Yapılmış Hizmet İçin Serbest Meslek Makbuz Düzenlenmesi
...........................................................................................................45
21.3. Tahsilatı Yapılmamış Hizmet İçin Serbest Meslek Makbuz
Düzenlenmesi....................................................................................45
21.4. KDV Beyannamesinin Düzenlenmesi.................................................46
21.5. Geçici Vergi Beyannamesinin Düzenlenmesi.....................................47
22. SERBEST MESLEK FAALİYETİNDE DEĞER ARTIŞ KAZANÇLARI.......................48
22.1. Gelir Vergisi Kanunu 80. Madde Gelire Giren Diğer Kazanç ve İratlar
...........................................................................................................48
22.2. Gelir Vergisi Kanunu Mükerrer 80.Madde........................................48
22.3. Gelir Vergisi Kanunu Madde 81 Değer Artış Kazançlarında Safi Değer
...........................................................................................................50
22.4. Örnek.................................................................................................51
23. SERBEST MESLEK FAALİYETİNDE GİDERLER.................................................51
23.1. Ücretli Çalışanlar Açısından İaşe Giderlerinin Vergisel Durumu........52
23.2. 5510 Sayılı Kanunun 4 üncü Maddesinin Birinci Fıkrasının (a) ve (b)
Bentleri Kapsamındaki Sigortalılar İle Sadece Genel Sağlık Sigortasına
Tabi Sigortalıların Prime Esas Tutulacak Kazançlarına Dair Tebliğ.....52
23.3. Yemek Kartına Aylık Para Yükleme Bordro Örneği............................54
XIISerbest Meslek Kazançlarının Vergilendirilmesi
23.4. Nakit Yemek Parası Ödemesi Bordro Örneği.....................................55
23.5. Gelir Vergisi Kanunu 23. Madde 9. Fıkrası.........................................55
23.6. İşverenler Açısından Hizmet Erbabına Sağlanan Menfaatlerin Sınırı
Aşan Kısımlarının Durumu.................................................................56
23.7. Amortismana Tabi Kıymetlerin Satış Zararı Giderleştirme Örneği....57
23.8. Fatura Düzenleme Sınırının Altında Kalan Perakende Satış Fişleriyle
Belgelendirilen Giderlerin ve Gösterilen KDV’nin Durumu...............57
23.9. Vergi Usul Kanunu 204 Sıra Nolu Genel Tebliği.................................58
23.10. İlgili Özelge........................................................................................60
23.11. İlgili Özelge........................................................................................62
24. GİDERLERİN TEVSİK MECBURİYETİ...............................................................64
25. TEVSİK MECBURİYETİ OLMAYAN KAYITLAR.................................................65
26. SERBEST MESLEK KAZANÇLARINDA YILLIK VE GEÇİCİ VERGİ
BEYANNAMESİNDE İNDİRİLECEK GİDERLER.................................................65
26.1. Örnek.................................................................................................70
26.2. Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesinin Düzenlenmesi............................70
27. SERBEST MESLEK KAZANÇLARINDA ENGELLİLİK İNDİRİMİ...........................72
28. BİREYSEL EMEKLİLİK ÖDEMELERİNİN İNDİRİMİ............................................73
28.1. İşverenler Tarafından Ücretliler Adına Bireysel Emeklilik Sistemine
Ödenen Katkı Paylarının Ticari Kazancın Tespitinde İndirimi............74
28.2. Örnek.................................................................................................75
28.3. Bireysel Emeklilik Sistemine Ödenen Katkı Paylarının Ücret Matrahından
ve Yıllık Beyannameyle Beyan Edilecek Gelirlerden İndirimi.............76
29. ZARARLARIN KARLARA TAKAS VE MAHSUBU...............................................76
29.1. Örnek 1..............................................................................................78
29.2. Örnek 2..............................................................................................78
29.3. Konuyla İlgili Özelge..........................................................................78
29.4. Sermayede Meydana Gelen Azalmalar.............................................80
30. İŞYERİ KİRA ÖDEMELERİNİN BANKA VEYA POSTA İDARESİ ARACILIĞIYLA
YAPILMASI....................................................................................................80
31. SERBEST MESLEK FAALİYETİNDE KABUL EDİLMEYEN GİDERLER..................81
32. SERBEST MESLEK FAALİYETİNDE İŞE BAŞLAMAYI BİLDİRME........................82
32.1. Serbest Meslek Mensuplarının Açılış İçin İzleyeceği Yol....................82
33. İŞİ BIRAKMA VE DEĞİŞİKLİĞİN BİLDİRİLMESİ................................................83
XIIIAlp Uğur Gemici
34. SERBEST MESLEK FAALİYETİNDE HESAP DÖNEMİ........................................83
35. SERBEST MESLEK MENSUPLARININ TUTMAK ZORUNDA OLDUĞU
DEFTERLER...................................................................................................83
36. AVUKATLIK ORTAKLIKLARININ TUTMASI GEREKEN DEFTERLER...................84
37. HEKİMLERİN DEFTER TUTMA SERBESTLİĞİ..................................................84
38. DEFTERLERİN TÜRKÇE TUTULMASI..............................................................84
39. DEFTERLERDE TASDİK ZAMANI....................................................................85
40. TASDİKİ MECBUR OLAN DEFTERLERİN KANUNİ SÜRESİNDE TAKDİK
ETTİRİLMEMESİNİN SONUÇLARI..................................................................85
40.1. Re’sen Vergi Tarhiyatını Gerektiren Haller........................................86
40.2. 3065 Sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu Yönünden Yasal Süresi
İçinde Tasdiki Mecburi Olan Defterlerin Tasdik Ettirilmemesi..........87
40.3. İlgili Özelge........................................................................................87
40.4. İlgili Karar...........................................................................................88
41. TASDİK MAKAMI..........................................................................................88
42. TASDİK YENİLEME........................................................................................88
43. TASDİK ŞERHİ...............................................................................................89
44. TASDİK ŞEKLİ................................................................................................89
45. DEFTER TASDİKİNE AİT BORDROLAR............................................................90
46. DEFTERLERE KAYIT ZAMANI.........................................................................90
47. DEFTERLERİN YAZDIRILMASI........................................................................91
48. DEFTERLERİN MÜREKKEPLE YAZILACAĞI.....................................................91
49. YANLIŞ KAYITLARIN DÜZELTİLMESİ..............................................................91
50. BOŞ SATIR BIRAKILAMAYACAĞI SAYFALARIN YOK EDİLEMEYECEĞİ............92
51. DEFTERLERİN ONAYSIZ TARAFININ KULLANILMASI VE OLASI SONUÇLARI. .92
51.1. Mükellefin Aleyhine Olan Karar ve Özelge........................................92
51.2. Mükellefin Lehine Olan Özelge ve Karar...........................................93
52. DEFTER VE VESİKALARI MUHAFAZA.............................................................94
52.1. VUK, TTK, Borçlar Kanunu.................................................................94
53. SERBEST MESLEK FAALİYETİNDE BULUNAN HEKİMLER (DİŞ HEKİMLERİ İLE
VETERİNER HEKİMLER DAHİL) TARAFINDAN KULLANILACAK KREDİ KARTI
OKUYUCULARI..............................................................................................95
53.1. Cihazların ve Belgelerin Özellikleri....................................................95
53.2. Örnek Belge.......................................................................................96
53.3. POS Cihazlarında Kullanılacak Kağıt Rulolar......................................97
XIVSerbest Meslek Kazançlarının Vergilendirilmesi
53.4. Uygulama Usul ve Esasları.................................................................98
53.5. Ceza...................................................................................................99
54. SAĞLIK KURULUŞLARINDA ÇALIŞAN HEKİMLERİN (DİŞ HEKİMLERİ VE
VETERİNER HEKİMLER DAHİL) VERGİLENDİRİLMESİ.....................................99
55. HEKİMLERİN İŞ YERLERİNDE POS CİHAZI BULUNDURMA VE KULLANMA
ZORUNLULUĞU..........................................................................................100
56. İKAMETGÂHLARINI İŞYERİ ADRESİ OLARAK GÖSTEREN HEKİMLERİN DURUMU
...................................................................................................................101
57. DİŞ HEKİMLERİNİN POS BELGESİ İLE BİRLİKTE SERBEST MESLEK MAKBUZU
DÜZENLEMELERİ........................................................................................102
58. ADİ ORTAKLIK OLARAK FAALİYETTE BULUNAN HEKİMLERİN DÜZENLEYECEĞİ
POS BELGELERİ...........................................................................................103
59. YENİ İŞE BAŞLAYAN HEKİMLERİN POS CİHAZINI İŞYERİNDE BULUNDURMA
VE KULLANMAYA BAŞLAMA SÜRESİ..........................................................103
60. SOSYAL GÜVENLİK KURUMUNCA KİŞİLERDEN MUAYENE KATILIM PAYININ
TAHSİL EDİLMESİ SIRASINDA UYGULANACAK İŞLEMLER............................104
61. SERBEST MESLEK KAZANÇLARINDA AMORTİSMAN KAYITLARI..................105
61.1. Serbest Meslek Faaliyetinde Amortisman Usulü.............................106
61.2. Normal Amortisman........................................................................107
61.3. Amortisman Oranlarının İtibar Tarihi..............................................107
61.4. Amortisman Uygulama Süresi.........................................................107
61.5. Örnek...............................................................................................108
61.6. Azalan Bakiyeler Yöntemi................................................................108
62. SERBEST MESLEK FAALİYETİNDE ÖZEL MALİYET BEDELLERİ......................109
62.1. Özel Maliyet Bedellerinin Kira Süresi Sonunda Bedelsiz Devredilmesi
.........................................................................................................109
62.2. Örnek...............................................................................................110
63. SERBEST MESLEK FAALİYETİNDE ARAÇ KİRALAMA, ALIMI, SATIŞI.............111
63.1. Araç Kiralama..................................................................................111
63.2. Personelinden veya Vergi Mükellefi Olmayanlardan Araç Kiralama
İşlemi...............................................................................................111
63.3. Araç Alımı........................................................................................112
63.4. Örnek...............................................................................................113
63.5. Geçici Vergi Döneminde Amortisman Hesaplanması......................113
63.6. Kullanılmamış Araç Alınması...........................................................114
63.7. Araç Satışı........................................................................................115
XVAlp Uğur Gemici
64. SERBEST MESLEK MAKBUZU DÜZENLEME MECBURİYETİ..........................115
64.1. Serbest Meslek Makbuzunda Muhteviyat.......................................115
65. GİDER PUSULASI.........................................................................................116
66. ÖLÜM HALİNDE MİRASÇILARIN VERGİLENDİRİLMESİ................................116
66.1. Veraset ve İntikal Vergisi 4.Madde..................................................117
66.2. GVK Madde 80 Değer Artış Kazançları.............................................118
66.3. GVK 81. Madde Vergilendirilmeyecek Değer Artış Kazançları.........118
67. SERBEST MESLEK FAALİYETİNDE ELEKTRONİK ORTAMDA BEYANNAME
GÖNDERME ZORUNLULUĞU......................................................................120
67.1. Elektronik Ortamda Beyanname Göndermeye Aracılık Yetkisi Verilen
Gerçek ve Tüzel Kişiler.....................................................................121
67.2. Beyannamelerini Kendi Gönderebilecek Olanlar.............................121
67.3. Beyannamelerin Verilme ve Ödenme Zamanı.................................122
67.4. Beyanname Verme ve Ödeme Sürelerinde Yetki Mükerrer Madde 28
.........................................................................................................126
68. YILLIK BEYANNAME....................................................................................127
68.1. Yıllık Beyannamenin Verilmesi........................................................127
69. MUHTASAR BEYANNAME..........................................................................127
69.1. Örnek...............................................................................................128
70. KATMA DEĞER VERGİSİ BEYANNAMESİ.....................................................130
71. SERBEST MESLEK FAALİYETİNDE GEÇİCİ VERGİ..........................................131
71.1. Geçici Verginin Mahsup ve İadesi....................................................132
71.2. İkmalen veya Resen Yapılan Tarhiyatlarda Mahsup İşlemi..............132
71.3. Örnek...............................................................................................133
72. VERGİ TEVKİFATININ MAHSUBU VE İADESİ................................................133
72.1. Mahsuben İade Şartları...................................................................134
72.2. Nakden İade Şartları........................................................................134
72.3. Tevkif Yoluyla Kesilen Vergilerin Tahakkuk Ettirilmemesi ve
Ödenmemesi...................................................................................135
72.4. Nakden Yapılacak İade Taleplerinin 10 Bin Lirayı Aşması Halinde...135
72.5. Üçüncü Şahısların Vergi Borçlarına Mahsup....................................136
72.6. İade Talebinin Gerçeğe Aykırı Belgelere Dayanması.......................136
72.7. Fazla veya Yersiz Olarak Vergi Tahakkuk Ettirilmesi........................136
72.8. Adına Vergi Kesintisi Yapılan ile Gelir Sahibinin Farklı Gerçek veya
Tüzel Kişi Olması..............................................................................137
XVISerbest Meslek Kazançlarının Vergilendirilmesi
72.9. Yeminli Mali Müşavirlerin Sorumluluğu..........................................138
73. YABANCI MEMLEKETLERDE ÖDENEN VERGİNİN MAHSUBU......................138
73.1. Örnek...............................................................................................139
74. SERBEST MESLEK FAALİYETİNDE KULLANMAK ÜZERE BEDELSİZ KİRALANAN
ARAÇ İÇİN GELİR VERGİSİ TEVKİFATI YAPILABİLİRMİ, ARACA AİT BAKIM,
BENZİN MASRAFLARININ GİDER OLARAK GÖSTERİLİRMİ?.........................140
75. DOKTORLARIN ÇEŞİTLİ ALANLARDA ALMIŞ OLDUĞU UZMANLIK EĞİTİMLERİ
İLE İLGİLİ OLARAK İCRA EDECEĞİ SERBEST MESLEK FAALİYETLERİ
(DANIŞMANLIK, EĞİTİM VB.)İÇİN POS CİHAZI KULLANABİLİR Mİ?.............140
76. SERBEST MESLEK FAALİYETİ KAPSAMINDA ZORUNLU OLARAK YAPTIRILAN
TIBBİ KÖTÜ UYGULAMAYA İLİŞKİN ZORUNLU MALİ SORUMLULUK
SİGORTASI POLİÇE BEDELİ GİDER OLARAK İNDİRİM KONUSU YAPILABİLİR
Mİ?.............................................................................................................141
77. AİLE HEKİMLİKLERİNİN VERGİ KANUNLARINA KARŞI SORUMLULUKLARI VAR
MIDIR?.......................................................................................................141
78. ADİ ORTAKLIK TARAFINDAN SÜRDÜRÜLEN SERBEST MESLEK FAALİYETİ VE
TİCARİ FAALİYETİN VERGİLENDİRİLMESİ VE BELGE DÜZENİ.......................143
79. SERBEST AVUKAT OLARAK ÇALIŞANLARIN BİLİRKİŞİLİK VE TERCÜMANLIK
DOLAYISIYLA ELDE EDİLEN KAZANÇLARININ VERGİLENDİLMESİ................143
80. AVUKATLIK ORTAKLIKLARINDA YÖNETİCİ ORTAĞA VERİLEN ÜCRET MESLEKİ
GİDER OLARAK DEĞERLENDİRİLİR Mİ?.......................................................144
81. MAHKEME KARARINDA ÜCRETLİ AVUKATIN ADININ YER ALMASI
DURUMUNDA SERBEST MESLEK MAKBUZU VE GELİR VERGİSİ TEVKİFATI 145
82. TÜRKİYE BAROLAR BİRLİĞİ SOSYAL YARDIM VE DAYANIŞMA FONU
TARAFINDAN GEREKLİ KOŞULLARI TAŞIYAN AVUKATLARA YAPILACAK
‘MUNZAM EMEKLİLİK YARDIMI’NIN VERGİLENDİRİLMESİ.........................145
83. RESİM-İLLÜSTRASYON-SERAMİK VE CAM SANATI ÇALIŞMALARININ SERBEST
MESLEK KAZANÇ İSTİSNASINDAN YARARLANMASI VE HANGİ DURUMLARDA
VERGİ MÜKELLEFİYETİ OLMASI GEREKTİĞİ................................................147
84. SERBEST MESLEK ERBABININ YANINDA ÇALIŞAN PERSONELİNİ DİL EĞİTİMİ İÇİN
YURT DIŞINA GÖNDERMESİ DURUMUNDA YAPILAN MASRAFLAR GİDER
OLARAK KABUL EDİLMEZ...........................................................................148
85. SERBEST MESLEK FAALİYETİNİN TERK EDİLMESİNDEN SONRA ELDE EDİLEN
KAZANCIN VERGİLENDİRİLMESİ VE BELGE DÜZENİ....................................149
86. SERBEST MESLEK KAZANCINDA ARALIK AYINA AİT FATURALARIN ERTESİ
YILIN OCAK AYINDA ÖDENMESİ HALİNDE İNDİRİM KONUSU YAPILACAĞI
DÖNEM İLE İŞ YERİNE İLİŞKİN ÖDENEN SİGORTA BEDELLERİNİN
GİDERLEŞTİRİLMESİ....................................................................................150
XVIIAlp Uğur Gemici
87. MİMARLARIN SERBEST MESLEK FAALİYETİ YANINDA TİCARİ FAALİYETTE DE
BULUNMASI DURUMUNDA DEFTER VE BELGE DÜZENİ.............................151
87.1. Yaptıkları Bu İşlerden Herhangi Birinden Zarar Elde Etmeleri Halinde
.........................................................................................................152
88. BİLİRKİŞİ ÜCRETİNE ENGELLİLİK İNDİRİMİ UYGULANIR MI?.......................153
89. GÖREVDEN EL ÇEKTİRİLEN NOTERİN VERGİSEL YÜKÜMLÜLÜKLERİ...........154
90. MESLEKİ SORUMLULUK SİGORTASI KAPSAMINDA SİGORTA ŞİRKETİNCE
SERBEST MESLEK ERBABINA YAPILAN ÖDEME..........................................156
91. SERBEST MESLEK FAALİYETİNDE AR-GE İNDİRİMİ......................................157
92. MİMARİ PROJENİN İZİNSİZ KULLANIMI NEDENİYLE MAHKEME KARARINA
GÖRE ÖDENEN TELİF HAKKI TAZMİNATININ VERGİLENDİRİLMESİ.............157
93. MÜKELLEFİN GAYRİ FAAL OLMASI NEDENİYLE SÖZLEŞMELİ AVUKATINA
YAPILACAK OLAN VEKALET ÜCRETİNİN VERGİLENDİRİLMESİ.....................158
94. MAHALLİ SANATÇILARIN VERGİLENDİRİLMESİ...........................................158
95. ÖZEL OKULLARIN KURS NİTELİĞİNDEKİ ÇALIŞMALARI DOLAYISIYLE
ÖĞRETMENLERE ÖDEDİKLERİ ÜCRETLERİN VERGİLENDİRİLMESİ..............159
96. DAR MÜKELLEF MİMAR, MÜHENDİS VB. SERBEST MESLEK ERBABININ
VERGİLENDİRİLMESİ...................................................................................160
97. KİTAP YAZARLIĞINDAN ELDE EDİLEN GELİRİN VERGİLENDİRİLMESİ..........161
98. FOTOĞRAFÇILIK VE FOTOĞRAFÇILIK EĞİTİMİNİN VERGİLENDİRİLMESİ.....162
99. BAĞIMSIZ DENETÇİ BELGESİ KURS VE YETKİLENDİRME BELGESİ ÜCRETİNİN
MALİ SORUMLULUK SİGORTASININ GİDER OLARAK KABUL EDİLİP
EDİLMEMESİ...............................................................................................162
100. SERBEST MESLEK KAZANCINDA BEYANNAME DAMGA VERGİLERİNİN GİDER
OLARAK KABUL EDİLMEMESİ.....................................................................163
101. MÜŞTERİ SÖZLEŞMELERİNDEKİ DAMGA VERGİSİNİN İNDİRİMİ.................163
102. KOOPERATİFE AİT GAYRİMENKULÜN KİRALANMASI DOLAYISIYLA ELDE
EDİLEN İRATTAN ORTAĞI OLAN SERBEST MESLEK ERBABINA PAY VERİLMESİ
...................................................................................................................164
103. BİNA CEPHELERİNE VERİLEN REKLAMLARIN VERGİLENDİRİLMESİ.............166
104. SERBEST MESLEK FAALİYETİNDE ARAÇ SATIŞ KARININ YENİLEME FONU
OLARAK AYRILMASI....................................................................................167
105. 4447 SAYILI KANUN UYARINCA İŞVEREN DESTEĞİ.....................................169
105.1. KHK 687 Geçici 18 Madde Uyarınca................................................169
105.2. Destekten Yararlanacak İşçiler........................................................170
105.3. Destekten Yararlanacak İşverenler..................................................172
XVIIISerbest Meslek Kazançlarının Vergilendirilmesi
105.4. Yararlanacak İşverenlerin Uyması Gereken Şartlar.........................172
105.5. 2016 Yılı Aralık Ayına İlişkin Kuruma Bildirim Yapılmamış Olması
Halinde............................................................................................173
105.6. 1/1/2017 - 31/12/2017 Tarihleri Arasında Tescil Edilen İşyerleri....174
105.7. Desteğin Son Bulma Tarihi..............................................................174
105.8. Destek Tutarı...................................................................................174
106. 6661 SAYILI KANUN UYARINCA İŞVEREN TEŞVİKİ......................................175
106.1. Prim Ödemelerinin Ötelenmesi.......................................................176
107. %5 LİK İŞVEREN PRİM TEŞVİKİNE %6 İLAVE PUAN TEŞVİKİ........................176
107.1. Teşvikten Yararlanamayacak Olan İşverenler..................................176
107.2. Ekli listede yer alan bölgeler............................................................177
108. ENGELLİ ÇALIŞTIRMA ZORUNLULUĞU BULUNMAYAN İŞVERENLERİN
SİGORTA PRİM TEŞVİKİ...............................................................................178
109. AVUKAT BULUNDURMA ZORUNLULUĞU...................................................178
110. YILLIK VERGİDE %5 ORANINDA İNDİRİM....................................................179
111. KURULUŞ AŞAMASINDAN YIL SONU KAPANIŞINA KADAR SERBEST MESLEK
ERBABININ VERGİSEL SÜRECİN MONOGRAFİK ÖRNEĞİ.............................180
KAYNAKÇA..........................................................................................................221
XIX