Kargo Gönderim Saatleri;
Kartlarına Taksit
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Seçim Suçları Ve Cezaları
Seçim Suçları Ve Cezaları
Filiz YALÇIN ÇİFLİK
Sayfa Sayısı
:
346
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2008
ISBN NO
:
9786055980610
33,00
TL 
Bu ürün şu anda stoklarımızda yok!Yazarın diğer ürünlerine gözatmanızı tavsiye ederiz...
ÖNSÖZ
Seçim, demokrasinin "olmazsa olmaz" unsurlarının başında yer alan ve kimi yazarlarca -siyasal iktidara yaptıklarından veya yapması beklenirken yapmadıklarından dolayı- seçmenin vereceği oylarla hesap soracağı ve bu şekilde muvafakatini yenileme veya geri çekme fırsatını bulacağı önemli bir süreç olarak tanımlanmaktadır.
Görülüyor ki; seçim sadece oy verme kalıbında biçimsel ve teknik formüller içeren şekli bir işleve değil, bunun çok ötesinde hayatî ve di¬namik bir işleve sahip. Zira "yönetimde istikrarı" ve "temsilde adaleti" sağlayacak sistemler uygulanarak yapılan seçim sonucunda, halkın irade ve tercihi parlamentoya yansıyacak, seçilmiş iradeyi temsil edenler halk¬tan aldıkları vekaletle hareket edecekler ve halk adına kararlar alıp uy¬gulayacaklardır.
Halkın, kendi kaderini kendisinin belirlediği bu süreçte, seçimlerin serbestlik, eşitlik ve güven ortamı içerisinde yapılabilmesi büyük önem arz etmektedir. Burada en büyük sorumluluk, seçmene düşmektedir. Seçmen, siyasal bir hak olan seçme hakkını kullanarak siyasi sürece yön vermekte olduğunu ve milli iradeyi ortaya koyduğunu unutmamalıdır. Bu süreçte güven ortamını ve seçimlerin dürüstlüğünü etkileyecek bir takım hareketler, milli iradeye gölge düşürebilecektir ki o zaman halkın iradesi sakatlanmış olacak, demokrasi bundan yara alacaktır.
Kanun koyucu′nun, seçimlerin Anayasa′da belirlenen temel ilkeler çerçevesinde her türlü etkiden uzak, dürüst ve güvenli bir ortamda ya¬pılmasına ilişkin getirdiği yasal düzenlemeye rağmen, zaman zaman arzu edilen güven ortamını geren, dürüstlüğüne şüphe düşüren ve zede¬leyen durumlarla karşılaşılmakta; bu durumu ortadan kaldırmaya veya en aza indirmeye yönelik idari ve adli tedbirler, yaptırımlar getirilmek¬tedir. Çalışmamda, uygulanacak yaptırımların ne olacağı en son Kanun değişiklikleri işlenerek Yargı kararları ışığında açıklanmaya çalışılmıştır.
Diğer suçlardan farklı olarak belirli dönemlerde işlenebilen SEÇİM SUÇLARI hakkında yayınlanmış kitap sayısının yetersiz olmasından dolayı meslektaşlarımın bu konudaki yoğun istekleri karşısında, bir neb¬ze de olsa uygulamada ışık tutacağını düşündüğüm bu kitabı hazırlamış bulunmaktayım.
Yoğun çalışma tempom içerisinde bu kitabı yazmaya beni teşvik eden Dairemizin çok değerli üyelerinden sayın Ali Cengiz Özbek′e, ken-
VIII
dileriyle geçirebileceğim zamanlardan fedakarlık etmeme rağmen beni her yönüyle destekleyen sevgili aileme, kararlarıyla uygulayıaya ışık tutan Yargıtay 8. Ceza Dairesi′nin çok değerli Başkan ve Üyelerine ve her konuda kendilerinin fikirlerini aldığım 8. Ceza Dairesindeki çok sev¬gili hakim arkadaşlarıma, bu kitabın basımını büyük bir titizlikle gerçek¬leştiren Adalet Yayınevi sahibi sayın Hakan Karaaslan′a ve Yayınevinin özveriyle çalışan tüm emektarlarına içten teşekkürlerimi sunuyorum.
Ankara - Mayıs, 2008 Filiz Yalçın Çiflik
İÇİNDEKİLER
SEÇİM HUKUKUNA İLİŞKİN GENEL AÇIKLAMALAR 1
SEÇME HAKKININ TARİHSEL GELİŞİMİ VE
OY SİSTEMLERİ 3
I. SINIRLI OY SİSTEMİ 4
1. Servete ve vergiye bağlı seçme hakkı 4
2. Yeteneğe bağlı seçme hakkı 4
3. Cinsiyete bağlı seçme hakkı 5
4. Irk ayırımına bağlı seçme hakkı 7
II. GENEL OY SİSTEMİ 8
SEÇME HAKKINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER 11
I. ANAYASADAKİ DÜZENLEME 11
II. 298 SAYILI "SEÇİMLERİN TEMEL HÜKÜMLERİ VE SEÇMEN KÜTÜKLERİ HAKKINDA KANUN"UN GETİRDİĞİ DÜZENLEME 12
III. SEÇİM HUKUKUNUN DEMOKRATİK İLKELERİ 12
1. Serbestlik İlkesi 12
2. Eşitlik İlkesi 13
3. Gizlilik İlkesi 14
4. Genellik İlkesi 15
5. Tek Derecelilik İlkesi 16
6. Açık Sayım ve Döküm İlkesi 17
7. Şahsilik İlkesi 18
8. Seçimlerin Dönemselliği İlkesi 18
9. Yargı Denetimi İlkesi 19
10. Seçme Hakkının Kanunda Gösterilen Şartlara Uygun
Olarak Sınırlanabilmesi İlkesi 19
IV. SEÇME HAKKININ ULUSLARARASI MEVZUATTAKİ
YERİ 22
X
TÜRKİYE′DE UYGULANAN SEÇİM SİSTEMLERİ 25
SEÇMEN OLABİLMENİN ŞARTLARI NELERDİR 33
I. SEÇMEN OLABİLMEK İÇİN GEREKEN ŞARTLAR 33
1. T.C Vatandaşı Olmak 33
2. 18 Yaşını Doldurmuş Olmak 34
II. SEÇMEN OLMAYI ENGELLEYEN HALLER 36
1. Kısıtlı Olmak 36
2. Kamu Hizmetlerinden Yasaklı Olmak 38
III. OY VERMEYİ ENGELLEYEN HALLER 40
1. Silah Altında Bulunan Er, Onbaşı veya Kıta Çavuşu
Olmak 40
2. Askeri Öğrenci Olmak 40
3. Ceza İnfaz Kurumlarında Hükümlü Olarak Bulunmak 40
4. Seçmen Kütüğüne Kayıtlı Olmamak 41
5.
SEÇİMLERİN TEMEL HÜKÜMLERİ VE SEÇMEN KÜTÜKLERİ
HAKKINDA KANUN 43
Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun Genel Gerekçesi 45
Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunda Değişiklik Yapan 17.5.1979 Tarih ve 2234 Numaralı Kanunun Genel Gerekçesi 50
BİRİNCİ BÖLÜM
İlkeler
Kanunun kapsamı 53
Seçim esasları 54
Seçim çevresi 55
Seçim bölgesi 55
Sandık bölgesi 56
Seçmen 56
Oy kullanamayacak olanlar 56
Seçmen olamayanlar 57
XI
İKİNCİ BÖLÜM
Seçim Kurulları
Seçim işlerinin yürütülmesi 57
Seçim kurulları 58
Yüksek seçim kurulu 60
Üye seçimi zamanı 61
Karar verme 62
Görev ve yetkileri 63
İl seçim kurulu 66
Görev ve yetkileri 66
Siyasi parti temsilcileri 68
İlçe seçim kurulu 69
İlçe seçim kurulu üyelikleri 70
Görev ve yetkileri 72
Sandık kurulu 73
Sandık kurulu başkanının seçimi 73
Sandık kurulu üyelikleri 75
Sandık kurullarının kurulması ve görev süresi 76
Adaylar ve müşahitleri 77
Kurullarda görev alamayacak olanlar 77
And içme 78
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Seçim Öncesi İşleri
BİRİNCİ KESİM
Seçmen Kütükleri
Kuruluş ve tanımlar 79
Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü çalışma amaç ve ilkeleri 80
Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü ile Seçmen Kütük Bürolarının kuruluşu ve yönetimi 81
Devamlı veya geçici personel ve görevlendirme yetkisi 83
Yüksek seçim kurulunun kararlarının bağlayıcılığı 84
Seçmen kütüğü düzenlenmesi 84
Kütüğe yazılma esasları 85
Yurt dışı seçmen kütüğü 86
Genel yazım ve denetleme 87
Yazımda esas bilgi kaynakları 88
Muhtarlık krokisi ve binalar cetveli 88
Muhtarlık bölgesi askı listesi 89
Askı zamanı ve süresi 90
Mükerrer yazım 91
Sandık bölgesi askı listesi 92
Sandık seçmen listesi 93
Seçmen bilgi kağıdı 94
Seçmen kütüğü il ve ilçe listesi 95
Çalışmaların görüşülmesi 95
Seçmen kütüğünün saklanması ve ilgililere verilmesi 96
İKİNCİ KESİM
Seçim Propagandası
Propaganda serbestliği ve süresi 97
Açık yerlerde propaganda 98
Kapalı yerlerde propaganda 99
Radyo ve televizyonla propaganda 100
Müracaat 102
Yayın zamanının tesbiti 103
Radyo ve televizyon konuşmalarının tesbiti 103
Özel radyo ve televizyonlarla yayın 104
Hoparlörle propaganda 105
El ilanları 106
Propaganda yayınlarına ilişkin yasaklar 107
Muafiyet 107
Duvar ilanı ve afişle propaganda yapmak yasağı 107
Başka yerlere asma, kamuoyu yoklamaları ve hediye
dağıtma yasağı 109
Matbua dağıtımı 109
Seçim süresince yapılamayacak işler 109
Törenlere ait yasaklar 110
XIII
Başbakan ve Bakanlara ilişkin yasaklar 111
Memurların gezilere katılma yasağı 111
ÜÇÜNCÜ KESİM
Araçlar
Araçların sağlanması 112
Oy verme araçları ve teslimi 112
Tutanak defteri 113
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Seçim Günü İşleri
BİRİNCİ KESİM
Sandık Başı İşleri
And içme 114
Görev ve yetkiler 114
Müşrahitler 115
Kurulda çoğunluğun sağlanması 115
Sandığın konulacağı yer 115
Kapalı oy verme yeri 116
Oy verme yerinin nitelikleri 117
Sandığın, birleşik oy pusulalarının ve zarfların kurulca mühürlenmesi 117
Birleşik oy pusulası 118
İKİNCİ KESİM
Yasaklar ve Sandık Başı Düzeni
İçki ve silah taşıma yasağı 120
Yayın yasağı 121
Sandık alanı, sandık yeri ve düzenin sağlanması 121
Başkana ait yetkiler 122
Sandık alanında suç işlenmesi 122
Sandık alanında inzibat tedbirleri 122
Sandık alanı dışındaki inzibat tedbirleri 123
Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde kurulan sandıklarda uygulanacak esaslar 123
UÇUNCU KESİM Oy Verme
Oy verme yetkisi 123
Kimliğin tespiti 124
Oy verme düzeni 125
Oy verme düzeni 125
Oy vermede sıra 126
Oy vermeden önceki işler 126
Kapalı oy verme yerinde kalma 126
Birleşik oy pusulasının atılması ve işaretleme 126
Kurul görevlileri, milletvekilleri ile milletvekili adaylarının
oy vermesi 127
Yurt dışı seçmenlerin oy verme yöntemleri ve genel ilkeler 128
Yurt dışı seçmenlerin mektupla oy vermesi 128
Yurt dışı seçmenlerin sandıkta oy vermesi 130
Yurt dışı seçmenlerin elektronik ortamda oy vermesi 131
Yurt dışı seçmenlerin gümrük kapılarında oy vermesi 132
DÖRDÜNCÜ KESİM Oyların Sayımı ve Dökümü
Sayım tedbirleri 133
Oy verenler sayısının kontrolü 134
Kullanılmayan birleşik oy pusulaları ve zarflar 134
Sandığın açılması ve zarfların sayımı 135
Oyların sayımı ve dökümü 135
Zarfların açılması 135
Oy pusulaları ile açılan zarflar sayısının denetimi 136
Oy pusulasına yazılacak isim 136
Muteber olmayan zarf ve birleşik oy pusulaları 137
Hesaba katılan ve katılmayan oy pusulaları 137
Sayımın ilanı ve sonuçların tutanağa geçirilmesi 138
Tutanağın asılması 138
Sayıma ilişkin evrak ve belgelerin teslimi 139
XV
BEŞİNCİ BÖLÜM
Seçim Sonrası İşleri
BİRİNCİ KESİM
Seçim sonuçlarının ilçe seçim kurullarında birleştirilmesi 139
İKİNCİ KESİM İl Seçim Kurulunda Birleştirme
İl seçim tutanakları 140
ALTINCI BÖLÜM
İtirazlar Ve Şikayetler
BİRİNCİ KESİM
Genel Hükümler
Kimlerin itiraz edebileceği 141
İtiraz mercileri 141
İtiraz şekli 142
İtiraz üzerine verilecek karar 143
Kararların bildirilmesi ve tebliği 144
Resim ve harç 144
İKİNCİ KESİM Şikayet
Tarifi ve mercii 145
Şikayetin incelenmesi 145
İtiraz ve şikayetin işlemleri durduramaması 145
ÜÇÜNCÜ KESİM
Kurulların Teşekkül ve İşlemlerine
Karşı Şikayet ve İtiraz
Sandık kurullarına ait itiraz ve şikayet 146
İlçe seçim kurullarına ait itiraz ve şikayet 146
İl seçim kurullarına ait itiraz ve şikayet 147
DÖRDÜNCÜ KESİM Sandık Seçmen Listelerine İtiraz
Muhtarlık bölgesi askı listelerine itiraz 147
Sandık bölgesi askı listelerine itiraz 147
Listelere itirazların yöntemi 148
XVI
Adaylığa itiraz 148
İtirazın incelenmesi süresi 149
BEŞİNCİ KESİM
Sandık kurullarının veya başkanlarının şikayet üzerine verecekleri kararlara itiraz 149
Sandık kurulu kararlarına ve tutanağa itiraz 150
ALTINCI KESİM
İlçe seçim kurullarının veya başkanlarının şikayet üzerine
verecekleri kararlarla sair kararlarına ve ilçe birleştirme
tutanaklarına itiraz 151
YEDİNCİ KESİM
İl seçim kurulu ve başkanlarının şikayet üzerine
verecekleri kararlarla, sair kararlarına ve tutanaklara itiraz
ve olağanüstü itiraz 151
SEKİZİNCİ KESİM
Yüksek seçim kurulunun işlem ve tedbirlerine karşı şikayet.... 154
Tetkik ve tahkik usulü 155
SEÇİM SUÇLARI VE CEZALARI 157
YEDİNCİ BÖLÜM Seçim Suçları ve Cezaları
Genel Gerekçe 159
Kurullara karşı suçlar 161
Yargıtay Kararlan 162
Kurulların tedbirlerine riayetsizlik 163
Yargıtay Kararları 164
Kurul üyelerinin kurul kararlarına riayetsizliği 165
Kurul üyelerinin göreve gelmemesi 167
Yargıtay Kararları 167
Araç ve gereçlerin vaktinde gönderilmemesi 168
Yargıtay Kararları 168
Görevi kötüye kullanma 170
Yargıtay Kararları 172
XVII
Memur olanların cezaları 181
Yargıtay Karan 181
Seçmen kütüğü hazırlıklarına ilişkin suçlar 181
Yargıtay Kararlan 183
Seçmen kütüğünün düzenlenmesi 184
Yargıtay Kararlan 185
Kütük düzenlemekle görevli olanların suçlan 188
Yargıtay Kararlan 189
Seçmen yeterliği olmayanların seçmen kütüğüne kaydı 193
Yargıtay Kararlan 194
Seçmen kütüğüne birden fazla kayıt 194
Yargıtay Kararları 195
Seçmen kütüğüne kaydolunmamaya teşvik 197
Yargıtay Kararı 198
Seçmen listeleri üzerinde işlenen suçlar 199
Yargıtay Karan 200
Seçmen listesine ilişkin suçlar 200
Yargıtay Kararlan 201
Seçmen kütüğü, seçmen listeleri ve diğer belgeler üzerinde
işlenen suçlar 202
Yargıtay Kararlan 203
Propaganda toplantılarına karşı suçlar 204
Yargıtay Kararlan 205
Özel radyo ve televizyon yayınlarına ilişkin suçlar 206
Toplantı heyetlerine karşı suçlar 207
Yargıtay Kararlan 208
Propaganda suçları 209
Yargıtay Kararlan 211
Haksız oy teminine ilişkin suçlar 218
Yargıtay Karan 219
Oy kullanmaya engel olmak 220
Yargıtay Karan 220
Adaylık hükümlerine aykırı hareketler ve propaganda
yapamayacak olanlar 220
Yargıtay Kararlan 222
Başbakan ve bakanların yasaklara uymamaları 224
Yargıtay Kararlan 225
Sair propaganda suçları 226
Yargıtay Kararlan 227
Matbua ve ilanların tahribi 229
Yargıtay Karan 230
Sandık düzeni ve oy verme ile ilişkin suçlar 230
Sandık başında müdahale ve ihtara riayetsizlik 231
Yargıtay Kararlan 232
Seçmen yeterliği olmayanların oy verme suçları, mükerrer
oy verme suçlan 232
Yargıtay Kararlan 234
Oy sandığı üzerinde işlenen suçlar 242
Oy pusulaları üzerinde işlenen suçlar 243
Kurul başkan ve üyelerinin seçim işlerini bozması 244
Hileli hareket ile sandığa oy atma veya attırma, seçim sonucunu tağyir etme, seçim tutanaklannın sahte düzenlenmesi, parmaktaki boyayı silerek, yok ederek veya
farkedümez hale getirerek ikinci defa oy kullanma suçlan 245
Yargıtay Kararlan 247
İtirazları ve şikayetleri kabul etmemek 250
Kötü niyetle itiraz 250
Yargıtay Kararlan 251
Kötü niyetle şikayet 251
Çeşitli hükümler 252
Resmi makamların bildirilerine karşı işlenen suçlar 252
İçki yasağına aykırı hareketler 252
Yargıtay Kararlan 253
Silah taşıyanlar.... 254
Yargıtay Kararlan 255
Kovuşturma usullerine göre hareket 258
XIX
SEKİZİNCİ BÖLÜM Kovuşturma Usul ve Şekilleri
Soruşturma ve kovuşturma zamanı 259
Genel hükümlerin uygulanması 259
Yargıtay Kararlan 260
İdari para cezasına karar verme yetkisi 262
Yargıtay Kararlan 262
Seçim zamanında cevap hakkı 265
Kurulda görevli yargıcın bakamayacağı davalar 265
Yargıtay Kararlan 265
Tutanakların delil kıymeti 267
Seçim suçu 267
Yargıtay Karan 267
Dava süresi 267
Yargıtay Kararlan 268
DOKUZUNCU BÖLÜM Çeşitli Hükümler
Seçim giderleri 274
Ödenecek ücretler 274
Satın alma ve avans 275
Seçim eşyasının muhafazası 275
Muaflık 275
Siyasi partilerin kağıt ihtiyacı 275
Yüksek seçim kurulunca yapılacak işlemler 276
Ek madde 1 276
Ek madde 2 276
Ek madde 3 277
Ek madde 4 277
Ek madde 5 277
Ek madde 6 277
Ek madde 7 278
Ek Madde 8 278
XX
2008 YILI İTİBARİYLE 298 SAYILI KANUNDA DEĞİŞİKLİK
YAPAN KANUNLAR 279
1- 5728 SAYILI TEMEL CEZA KANUNLARINA UYUM
AMACIYLA ÇEŞİTLİ KANUNLARDA VE DİĞER BAZI
KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR
KANUN 279
2- 5749 SAYILI SEÇİMLERİN TEMEL HÜKÜMLERİ VE
SEÇMEN KÜTÜKLERİ HAKKINDA KANUNDA
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN VE GEREKÇESİ
(GENEL GEREKÇE VE MADDE GEREKÇELERİ) 288
22 Temmuz 2007 tarihinde yapılan XXIII.dönem "Milletvekili Genel Seçimi"nde Seçimin, Seçim Propagandası ve Yasakların Başlangıç Tarihine İlişkin Yüksek Seçim Kurulu Kararları ve Seçmen Kütüklerinin Güncelleştirilmesine İlişkin Genelge 302
Seçmen Kütüğünün Güncelleştirilmesi Usul ve Esaslarını Gösterir Genelge 329
KAYNAKLAR
343
Seçim, demokrasinin "olmazsa olmaz" unsurlarının başında yer alan ve kimi yazarlarca -siyasal iktidara yaptıklarından veya yapması beklenirken yapmadıklarından dolayı- seçmenin vereceği oylarla hesap soracağı ve bu şekilde muvafakatini yenileme veya geri çekme fırsatını bulacağı önemli bir süreç olarak tanımlanmaktadır.
Görülüyor ki; seçim sadece oy verme kalıbında biçimsel ve teknik formüller içeren şekli bir işleve değil, bunun çok ötesinde hayatî ve di¬namik bir işleve sahip. Zira "yönetimde istikrarı" ve "temsilde adaleti" sağlayacak sistemler uygulanarak yapılan seçim sonucunda, halkın irade ve tercihi parlamentoya yansıyacak, seçilmiş iradeyi temsil edenler halk¬tan aldıkları vekaletle hareket edecekler ve halk adına kararlar alıp uy¬gulayacaklardır.
Halkın, kendi kaderini kendisinin belirlediği bu süreçte, seçimlerin serbestlik, eşitlik ve güven ortamı içerisinde yapılabilmesi büyük önem arz etmektedir. Burada en büyük sorumluluk, seçmene düşmektedir. Seçmen, siyasal bir hak olan seçme hakkını kullanarak siyasi sürece yön vermekte olduğunu ve milli iradeyi ortaya koyduğunu unutmamalıdır. Bu süreçte güven ortamını ve seçimlerin dürüstlüğünü etkileyecek bir takım hareketler, milli iradeye gölge düşürebilecektir ki o zaman halkın iradesi sakatlanmış olacak, demokrasi bundan yara alacaktır.
Kanun koyucu′nun, seçimlerin Anayasa′da belirlenen temel ilkeler çerçevesinde her türlü etkiden uzak, dürüst ve güvenli bir ortamda ya¬pılmasına ilişkin getirdiği yasal düzenlemeye rağmen, zaman zaman arzu edilen güven ortamını geren, dürüstlüğüne şüphe düşüren ve zede¬leyen durumlarla karşılaşılmakta; bu durumu ortadan kaldırmaya veya en aza indirmeye yönelik idari ve adli tedbirler, yaptırımlar getirilmek¬tedir. Çalışmamda, uygulanacak yaptırımların ne olacağı en son Kanun değişiklikleri işlenerek Yargı kararları ışığında açıklanmaya çalışılmıştır.
Diğer suçlardan farklı olarak belirli dönemlerde işlenebilen SEÇİM SUÇLARI hakkında yayınlanmış kitap sayısının yetersiz olmasından dolayı meslektaşlarımın bu konudaki yoğun istekleri karşısında, bir neb¬ze de olsa uygulamada ışık tutacağını düşündüğüm bu kitabı hazırlamış bulunmaktayım.
Yoğun çalışma tempom içerisinde bu kitabı yazmaya beni teşvik eden Dairemizin çok değerli üyelerinden sayın Ali Cengiz Özbek′e, ken-
VIII
dileriyle geçirebileceğim zamanlardan fedakarlık etmeme rağmen beni her yönüyle destekleyen sevgili aileme, kararlarıyla uygulayıaya ışık tutan Yargıtay 8. Ceza Dairesi′nin çok değerli Başkan ve Üyelerine ve her konuda kendilerinin fikirlerini aldığım 8. Ceza Dairesindeki çok sev¬gili hakim arkadaşlarıma, bu kitabın basımını büyük bir titizlikle gerçek¬leştiren Adalet Yayınevi sahibi sayın Hakan Karaaslan′a ve Yayınevinin özveriyle çalışan tüm emektarlarına içten teşekkürlerimi sunuyorum.
Ankara - Mayıs, 2008 Filiz Yalçın Çiflik
İÇİNDEKİLER
SEÇİM HUKUKUNA İLİŞKİN GENEL AÇIKLAMALAR 1
SEÇME HAKKININ TARİHSEL GELİŞİMİ VE
OY SİSTEMLERİ 3
I. SINIRLI OY SİSTEMİ 4
1. Servete ve vergiye bağlı seçme hakkı 4
2. Yeteneğe bağlı seçme hakkı 4
3. Cinsiyete bağlı seçme hakkı 5
4. Irk ayırımına bağlı seçme hakkı 7
II. GENEL OY SİSTEMİ 8
SEÇME HAKKINA İLİŞKİN DÜZENLEMELER 11
I. ANAYASADAKİ DÜZENLEME 11
II. 298 SAYILI "SEÇİMLERİN TEMEL HÜKÜMLERİ VE SEÇMEN KÜTÜKLERİ HAKKINDA KANUN"UN GETİRDİĞİ DÜZENLEME 12
III. SEÇİM HUKUKUNUN DEMOKRATİK İLKELERİ 12
1. Serbestlik İlkesi 12
2. Eşitlik İlkesi 13
3. Gizlilik İlkesi 14
4. Genellik İlkesi 15
5. Tek Derecelilik İlkesi 16
6. Açık Sayım ve Döküm İlkesi 17
7. Şahsilik İlkesi 18
8. Seçimlerin Dönemselliği İlkesi 18
9. Yargı Denetimi İlkesi 19
10. Seçme Hakkının Kanunda Gösterilen Şartlara Uygun
Olarak Sınırlanabilmesi İlkesi 19
IV. SEÇME HAKKININ ULUSLARARASI MEVZUATTAKİ
YERİ 22
X
TÜRKİYE′DE UYGULANAN SEÇİM SİSTEMLERİ 25
SEÇMEN OLABİLMENİN ŞARTLARI NELERDİR 33
I. SEÇMEN OLABİLMEK İÇİN GEREKEN ŞARTLAR 33
1. T.C Vatandaşı Olmak 33
2. 18 Yaşını Doldurmuş Olmak 34
II. SEÇMEN OLMAYI ENGELLEYEN HALLER 36
1. Kısıtlı Olmak 36
2. Kamu Hizmetlerinden Yasaklı Olmak 38
III. OY VERMEYİ ENGELLEYEN HALLER 40
1. Silah Altında Bulunan Er, Onbaşı veya Kıta Çavuşu
Olmak 40
2. Askeri Öğrenci Olmak 40
3. Ceza İnfaz Kurumlarında Hükümlü Olarak Bulunmak 40
4. Seçmen Kütüğüne Kayıtlı Olmamak 41
5.
SEÇİMLERİN TEMEL HÜKÜMLERİ VE SEÇMEN KÜTÜKLERİ
HAKKINDA KANUN 43
Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunun Genel Gerekçesi 45
Seçimlerin Temel Hükümleri ve Seçmen Kütükleri Hakkında Kanunda Değişiklik Yapan 17.5.1979 Tarih ve 2234 Numaralı Kanunun Genel Gerekçesi 50
BİRİNCİ BÖLÜM
İlkeler
Kanunun kapsamı 53
Seçim esasları 54
Seçim çevresi 55
Seçim bölgesi 55
Sandık bölgesi 56
Seçmen 56
Oy kullanamayacak olanlar 56
Seçmen olamayanlar 57
XI
İKİNCİ BÖLÜM
Seçim Kurulları
Seçim işlerinin yürütülmesi 57
Seçim kurulları 58
Yüksek seçim kurulu 60
Üye seçimi zamanı 61
Karar verme 62
Görev ve yetkileri 63
İl seçim kurulu 66
Görev ve yetkileri 66
Siyasi parti temsilcileri 68
İlçe seçim kurulu 69
İlçe seçim kurulu üyelikleri 70
Görev ve yetkileri 72
Sandık kurulu 73
Sandık kurulu başkanının seçimi 73
Sandık kurulu üyelikleri 75
Sandık kurullarının kurulması ve görev süresi 76
Adaylar ve müşahitleri 77
Kurullarda görev alamayacak olanlar 77
And içme 78
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Seçim Öncesi İşleri
BİRİNCİ KESİM
Seçmen Kütükleri
Kuruluş ve tanımlar 79
Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü çalışma amaç ve ilkeleri 80
Seçmen Kütüğü Genel Müdürlüğü ile Seçmen Kütük Bürolarının kuruluşu ve yönetimi 81
Devamlı veya geçici personel ve görevlendirme yetkisi 83
Yüksek seçim kurulunun kararlarının bağlayıcılığı 84
Seçmen kütüğü düzenlenmesi 84
Kütüğe yazılma esasları 85
Yurt dışı seçmen kütüğü 86
Genel yazım ve denetleme 87
Yazımda esas bilgi kaynakları 88
Muhtarlık krokisi ve binalar cetveli 88
Muhtarlık bölgesi askı listesi 89
Askı zamanı ve süresi 90
Mükerrer yazım 91
Sandık bölgesi askı listesi 92
Sandık seçmen listesi 93
Seçmen bilgi kağıdı 94
Seçmen kütüğü il ve ilçe listesi 95
Çalışmaların görüşülmesi 95
Seçmen kütüğünün saklanması ve ilgililere verilmesi 96
İKİNCİ KESİM
Seçim Propagandası
Propaganda serbestliği ve süresi 97
Açık yerlerde propaganda 98
Kapalı yerlerde propaganda 99
Radyo ve televizyonla propaganda 100
Müracaat 102
Yayın zamanının tesbiti 103
Radyo ve televizyon konuşmalarının tesbiti 103
Özel radyo ve televizyonlarla yayın 104
Hoparlörle propaganda 105
El ilanları 106
Propaganda yayınlarına ilişkin yasaklar 107
Muafiyet 107
Duvar ilanı ve afişle propaganda yapmak yasağı 107
Başka yerlere asma, kamuoyu yoklamaları ve hediye
dağıtma yasağı 109
Matbua dağıtımı 109
Seçim süresince yapılamayacak işler 109
Törenlere ait yasaklar 110
XIII
Başbakan ve Bakanlara ilişkin yasaklar 111
Memurların gezilere katılma yasağı 111
ÜÇÜNCÜ KESİM
Araçlar
Araçların sağlanması 112
Oy verme araçları ve teslimi 112
Tutanak defteri 113
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Seçim Günü İşleri
BİRİNCİ KESİM
Sandık Başı İşleri
And içme 114
Görev ve yetkiler 114
Müşrahitler 115
Kurulda çoğunluğun sağlanması 115
Sandığın konulacağı yer 115
Kapalı oy verme yeri 116
Oy verme yerinin nitelikleri 117
Sandığın, birleşik oy pusulalarının ve zarfların kurulca mühürlenmesi 117
Birleşik oy pusulası 118
İKİNCİ KESİM
Yasaklar ve Sandık Başı Düzeni
İçki ve silah taşıma yasağı 120
Yayın yasağı 121
Sandık alanı, sandık yeri ve düzenin sağlanması 121
Başkana ait yetkiler 122
Sandık alanında suç işlenmesi 122
Sandık alanında inzibat tedbirleri 122
Sandık alanı dışındaki inzibat tedbirleri 123
Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde kurulan sandıklarda uygulanacak esaslar 123
UÇUNCU KESİM Oy Verme
Oy verme yetkisi 123
Kimliğin tespiti 124
Oy verme düzeni 125
Oy verme düzeni 125
Oy vermede sıra 126
Oy vermeden önceki işler 126
Kapalı oy verme yerinde kalma 126
Birleşik oy pusulasının atılması ve işaretleme 126
Kurul görevlileri, milletvekilleri ile milletvekili adaylarının
oy vermesi 127
Yurt dışı seçmenlerin oy verme yöntemleri ve genel ilkeler 128
Yurt dışı seçmenlerin mektupla oy vermesi 128
Yurt dışı seçmenlerin sandıkta oy vermesi 130
Yurt dışı seçmenlerin elektronik ortamda oy vermesi 131
Yurt dışı seçmenlerin gümrük kapılarında oy vermesi 132
DÖRDÜNCÜ KESİM Oyların Sayımı ve Dökümü
Sayım tedbirleri 133
Oy verenler sayısının kontrolü 134
Kullanılmayan birleşik oy pusulaları ve zarflar 134
Sandığın açılması ve zarfların sayımı 135
Oyların sayımı ve dökümü 135
Zarfların açılması 135
Oy pusulaları ile açılan zarflar sayısının denetimi 136
Oy pusulasına yazılacak isim 136
Muteber olmayan zarf ve birleşik oy pusulaları 137
Hesaba katılan ve katılmayan oy pusulaları 137
Sayımın ilanı ve sonuçların tutanağa geçirilmesi 138
Tutanağın asılması 138
Sayıma ilişkin evrak ve belgelerin teslimi 139
XV
BEŞİNCİ BÖLÜM
Seçim Sonrası İşleri
BİRİNCİ KESİM
Seçim sonuçlarının ilçe seçim kurullarında birleştirilmesi 139
İKİNCİ KESİM İl Seçim Kurulunda Birleştirme
İl seçim tutanakları 140
ALTINCI BÖLÜM
İtirazlar Ve Şikayetler
BİRİNCİ KESİM
Genel Hükümler
Kimlerin itiraz edebileceği 141
İtiraz mercileri 141
İtiraz şekli 142
İtiraz üzerine verilecek karar 143
Kararların bildirilmesi ve tebliği 144
Resim ve harç 144
İKİNCİ KESİM Şikayet
Tarifi ve mercii 145
Şikayetin incelenmesi 145
İtiraz ve şikayetin işlemleri durduramaması 145
ÜÇÜNCÜ KESİM
Kurulların Teşekkül ve İşlemlerine
Karşı Şikayet ve İtiraz
Sandık kurullarına ait itiraz ve şikayet 146
İlçe seçim kurullarına ait itiraz ve şikayet 146
İl seçim kurullarına ait itiraz ve şikayet 147
DÖRDÜNCÜ KESİM Sandık Seçmen Listelerine İtiraz
Muhtarlık bölgesi askı listelerine itiraz 147
Sandık bölgesi askı listelerine itiraz 147
Listelere itirazların yöntemi 148
XVI
Adaylığa itiraz 148
İtirazın incelenmesi süresi 149
BEŞİNCİ KESİM
Sandık kurullarının veya başkanlarının şikayet üzerine verecekleri kararlara itiraz 149
Sandık kurulu kararlarına ve tutanağa itiraz 150
ALTINCI KESİM
İlçe seçim kurullarının veya başkanlarının şikayet üzerine
verecekleri kararlarla sair kararlarına ve ilçe birleştirme
tutanaklarına itiraz 151
YEDİNCİ KESİM
İl seçim kurulu ve başkanlarının şikayet üzerine
verecekleri kararlarla, sair kararlarına ve tutanaklara itiraz
ve olağanüstü itiraz 151
SEKİZİNCİ KESİM
Yüksek seçim kurulunun işlem ve tedbirlerine karşı şikayet.... 154
Tetkik ve tahkik usulü 155
SEÇİM SUÇLARI VE CEZALARI 157
YEDİNCİ BÖLÜM Seçim Suçları ve Cezaları
Genel Gerekçe 159
Kurullara karşı suçlar 161
Yargıtay Kararlan 162
Kurulların tedbirlerine riayetsizlik 163
Yargıtay Kararları 164
Kurul üyelerinin kurul kararlarına riayetsizliği 165
Kurul üyelerinin göreve gelmemesi 167
Yargıtay Kararları 167
Araç ve gereçlerin vaktinde gönderilmemesi 168
Yargıtay Kararları 168
Görevi kötüye kullanma 170
Yargıtay Kararları 172
XVII
Memur olanların cezaları 181
Yargıtay Karan 181
Seçmen kütüğü hazırlıklarına ilişkin suçlar 181
Yargıtay Kararlan 183
Seçmen kütüğünün düzenlenmesi 184
Yargıtay Kararlan 185
Kütük düzenlemekle görevli olanların suçlan 188
Yargıtay Kararlan 189
Seçmen yeterliği olmayanların seçmen kütüğüne kaydı 193
Yargıtay Kararlan 194
Seçmen kütüğüne birden fazla kayıt 194
Yargıtay Kararları 195
Seçmen kütüğüne kaydolunmamaya teşvik 197
Yargıtay Kararı 198
Seçmen listeleri üzerinde işlenen suçlar 199
Yargıtay Karan 200
Seçmen listesine ilişkin suçlar 200
Yargıtay Kararlan 201
Seçmen kütüğü, seçmen listeleri ve diğer belgeler üzerinde
işlenen suçlar 202
Yargıtay Kararlan 203
Propaganda toplantılarına karşı suçlar 204
Yargıtay Kararlan 205
Özel radyo ve televizyon yayınlarına ilişkin suçlar 206
Toplantı heyetlerine karşı suçlar 207
Yargıtay Kararlan 208
Propaganda suçları 209
Yargıtay Kararlan 211
Haksız oy teminine ilişkin suçlar 218
Yargıtay Karan 219
Oy kullanmaya engel olmak 220
Yargıtay Karan 220
Adaylık hükümlerine aykırı hareketler ve propaganda
yapamayacak olanlar 220
Yargıtay Kararlan 222
Başbakan ve bakanların yasaklara uymamaları 224
Yargıtay Kararlan 225
Sair propaganda suçları 226
Yargıtay Kararlan 227
Matbua ve ilanların tahribi 229
Yargıtay Karan 230
Sandık düzeni ve oy verme ile ilişkin suçlar 230
Sandık başında müdahale ve ihtara riayetsizlik 231
Yargıtay Kararlan 232
Seçmen yeterliği olmayanların oy verme suçları, mükerrer
oy verme suçlan 232
Yargıtay Kararlan 234
Oy sandığı üzerinde işlenen suçlar 242
Oy pusulaları üzerinde işlenen suçlar 243
Kurul başkan ve üyelerinin seçim işlerini bozması 244
Hileli hareket ile sandığa oy atma veya attırma, seçim sonucunu tağyir etme, seçim tutanaklannın sahte düzenlenmesi, parmaktaki boyayı silerek, yok ederek veya
farkedümez hale getirerek ikinci defa oy kullanma suçlan 245
Yargıtay Kararlan 247
İtirazları ve şikayetleri kabul etmemek 250
Kötü niyetle itiraz 250
Yargıtay Kararlan 251
Kötü niyetle şikayet 251
Çeşitli hükümler 252
Resmi makamların bildirilerine karşı işlenen suçlar 252
İçki yasağına aykırı hareketler 252
Yargıtay Kararlan 253
Silah taşıyanlar.... 254
Yargıtay Kararlan 255
Kovuşturma usullerine göre hareket 258
XIX
SEKİZİNCİ BÖLÜM Kovuşturma Usul ve Şekilleri
Soruşturma ve kovuşturma zamanı 259
Genel hükümlerin uygulanması 259
Yargıtay Kararlan 260
İdari para cezasına karar verme yetkisi 262
Yargıtay Kararlan 262
Seçim zamanında cevap hakkı 265
Kurulda görevli yargıcın bakamayacağı davalar 265
Yargıtay Kararlan 265
Tutanakların delil kıymeti 267
Seçim suçu 267
Yargıtay Karan 267
Dava süresi 267
Yargıtay Kararlan 268
DOKUZUNCU BÖLÜM Çeşitli Hükümler
Seçim giderleri 274
Ödenecek ücretler 274
Satın alma ve avans 275
Seçim eşyasının muhafazası 275
Muaflık 275
Siyasi partilerin kağıt ihtiyacı 275
Yüksek seçim kurulunca yapılacak işlemler 276
Ek madde 1 276
Ek madde 2 276
Ek madde 3 277
Ek madde 4 277
Ek madde 5 277
Ek madde 6 277
Ek madde 7 278
Ek Madde 8 278
XX
2008 YILI İTİBARİYLE 298 SAYILI KANUNDA DEĞİŞİKLİK
YAPAN KANUNLAR 279
1- 5728 SAYILI TEMEL CEZA KANUNLARINA UYUM
AMACIYLA ÇEŞİTLİ KANUNLARDA VE DİĞER BAZI
KANUNLARDA DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR
KANUN 279
2- 5749 SAYILI SEÇİMLERİN TEMEL HÜKÜMLERİ VE
SEÇMEN KÜTÜKLERİ HAKKINDA KANUNDA
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA DAİR KANUN VE GEREKÇESİ
(GENEL GEREKÇE VE MADDE GEREKÇELERİ) 288
22 Temmuz 2007 tarihinde yapılan XXIII.dönem "Milletvekili Genel Seçimi"nde Seçimin, Seçim Propagandası ve Yasakların Başlangıç Tarihine İlişkin Yüksek Seçim Kurulu Kararları ve Seçmen Kütüklerinin Güncelleştirilmesine İlişkin Genelge 302
Seçmen Kütüğünün Güncelleştirilmesi Usul ve Esaslarını Gösterir Genelge 329
KAYNAKLAR
343
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı