SEÇİM SİSTEMLERİ ve TÜRKİYE DE ( GERRYMANDERING ) SEÇİM HİLESİ UYGULAMALARI
SEÇİM SİSTEMLERİ ve TÜRKİYE DE ( GERRYMANDERING ) SEÇİM HİLESİ UYGULAMALARI
Fatih YURTLU / Gökhan ÖLMEZ / H. Alperen ÇITAK / Hasan TUNÇ / Murat ERDOĞAN
ÖNSÖZ
Türkiye’de uzun zamandır devam edegelen seçim sistemi tartışmalarının, bir hayli daha devam edeceği anlaşılmaktadır. Seçim uygulamalarının demokrasi, siyasi partiler ve demokratik devlet gibi konularla olan yakın ilgisi, seçim sistemi tercihinin önemini ve bu konudaki çalışmaların gerekliliğini aşikâr kılmaktadır. Öyle ki, seçim uygulamalarında yapılacak önemsiz gibi görünen bir değişikliğin, umulanların çok ötesine etkilere yol açması muhtemeldir. Örneğin Türkiye’de uygulanmakta olan mevcut milletvekili genel seçimlerinde, seçmene sadece karma liste hakkının verilmesi dahi yerel siyaseti etkinleştirecek ve siyasi partilerdeki lider sultasını önemli ölçüde sarsacaktır. Yine seçim hilesi olarak ifade edebileceğimiz (Gerrymandering) uygulamaların, ülkedeki iktidarı belirlemeye yönelik sonuçları yanı sıra, etnik ve sosyal yapıyı bile etkileyebilmesi mümkün olacaktır.
Genel olarak seçim sistemlerinin ele alınmaya çalışıldığı bu eserde, Türkiye özelinde sürdürülmekte olan seçim sistemi tartışmaları ve bunların muhtemel sonuçları da incelenmektedir.
İÇİNDEKİLER
- GİRİŞ-1
- BİRİNCİ BÖLÜM
- SEÇİM SİSTEMLERİNİN TASNİFİ
- I. -DEMOKRASİ VE DEMOKRATİK MEŞRULUĞUN SAĞLANMASINDA SEÇİMLER-3
- A. -Demokrasi - Seçim İlişkisi-3
- B. -Seçme Hakkının İlkeleri-8
- C. -Kavram Olarak Seçim Sistemi-10
- II. -SEÇİM SİSTEMLERİNİN BOYUTLARI-14
- A. -Seçim Formülleri-15
- B. -Seçim Çevresinin Genişliği-17
- C. -Seçim Barajları-39
- D. -Parlamento Büyüklüğü-45
- E. -Oy Pusulasının Niteliği-47
- F. -Seçim Sistemlerinin Diğer Boyutları-54
- III. -GENEL OLARAK SEÇİM FORMÜLLERİ-66
- A. -Çoğunluk Sistemleri ve Nisbi Temsil Sistemi Karşıtlığı-67
- B. -Çoğunluk ve Nisbi Temsil Sistemlerinin Çeşitli Usulleri-70
- 1. -Çoğunluk Sistemlerinde Uygulanan Usuller-70
- 2. -Nisbi Temsil Sistemlerinde Uygulanan Usuller-80
- 3. -Karma Seçim Usulü (Almanya Örneği)-92
- İKİNCİ BÖLÜM
- BİR SEÇİM HİLESİ OLARAK GERRYMANDERING
- I. -GERRYMANDERING KAVRAMI VE KARŞILAŞTIRMALI HUKUKTAKİ GÖRÜNÜMÜ-97
- A. -Gerrymandering Kavramı-97
- B. -Gerrymandering Türleri-100
- C. -Gerrymandering Uygulamalarına Etki Eden Faktörler-103
- 1. -Seçim Bölgelerinin İktidarca Belirlenmesi-103
- 2. -Oy İsrafı Etkisi (Vasted Vote Effect)-104
- a)-Dağıtma / Yarma (Cracking) Stratejisi-105
- b)-Paketleme / Toplama (Packing) Stratejisi-107
- D. -Gerrymanderıng’in Etkileri-109
- 1. -Siyasi Rekabet Üzerinde-109
- 2. -Seçim Harcamaları Üzerinde-111
- 3. -Temsil Üzerinde-112
- E. -Gerrymandering’e İlişkin Amerikan Federal Yüksek Mahkemesi Kararları-114
- F. -Gerrymanderıng’i Önleme Girişimleri-116
- 1. -Sınırların Tarafsız Organlarca Çizilmesi-117
- 2. -Şeffaflık Düzenlemeleri-118
- 3. -Seçim Formülünün Değiştirilmesi-119
- 4. -Seçim Bölgelerinin Sabitlenmesi-120
- II. -TÜRKİYE’DE GERRYMANDERING UYGULAMASI-121
- A. -Kırşehir İlinin İlçe Yapılması-122
- B. -Abana İlçe Merkezinin Bozkurt - Pazaryeri İlçesine Nakli-125
- C. -6360 Sayılı Kanun ile Getirilen Düzenlemeler-127
- III. -2011 GENEL SEÇİM SONUÇLARINA GÖRE 5-6 VEKİLLİK DARALTILMIŞ BÖLGE UYGULAMASI ÖNERİSİNE YÖNELİK DEĞERLENDİRME-134
- SONUÇ-157
- KAYNAKÇA-163