Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar
Kartlarına Taksit
Seçeneklerimiz Vardır!
Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Nisan (68)      Mart (140)      Şubat (116)      Ocak (138)

Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanıması - ÖZLM KARLI

Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanıması - ÖZLM KARLI

- Vedat Kitapçılık

Sayfa Sayısı
:  
175
Kitap Ölçüleri
:  
16x23 cm
Basım Yılı
:  
2008
ISBN NO
:  
9786050016093

420,00 TL











Aslında her borç ilişkisinin bir sebebi vardır. Alacaklı ve borçlu genellikle borçlanma sebebini, borç ilişkisinde gösterirler. Gerçekten de günlük hayatta sıkça karşılaştığımız bağışlama, satım, kira sözleşmelerinde olduğu gibi, borcun sebebi genellikle borç ilişkisinin içeriğine dahil edilmiştir. Borçlanmanın sebebinin açıkça gösterildiği veya açıkça belirtilmemekle birlikte işin mahiyetinden anlaşıldığı böyle hukuki işlemler “sebebe bağlı(illi, kausal, diskret)” borçlanma işlemleri olarak tanımlanır. Ancak, borç ilişkisinin taraflarının aralarında anlaşarak borç ilişkisinde borçlanma sebebinden hiç bahsetmemeleri, bu sebebi gizlemeleri de mümkündür. İşte borçlanma sebebinin açıklanmadığı ve hatta işin mahiyetinden de çıkarılamadığı böyle durumlarda, sebebi gösterilmeyen “soyut(mücerret, abstrakt, indiskret)” borçlanma işlemleri ortaya çıkar. Borçlunun borçlanmanın sebebinden bahsetmeksizin, sadece alacaklıya karşı 100 YTL. borcu olduğunu beyan etmesi durumunda bu şekilde bir borçlanma mevcuttur. Sözü edilen bu borç ilişkisinin açıklanmayan sebebi, mesela; daha önce alacaklı ve borçlu arasında gerçekleştirilmiş bir ödünç ya da kira gibi bir sözleşme veya tazminat borcu doğuran bir haksız fiil de olabilir. Fakat, borçlanmanın dayandığı bu sebep belirtilmemekte, gizlenmektedir. Çalışmamızın konusunu, işte bu sebebi gösterilmeyen borçlanma oluşturmaktadır. Bu kavramı ifade etmek için doktrinde farklı ifadeler kullanılmaktadır. “Soyut borç sözleşmesi, borç tanıması, borç ikrarı ve vaadi, mücerret borç ikrarı” gibi çeşitli tanımlamalardan biz “sebebi gösterilmeyen borç tanıması” ifadesini tercih ettik.Sebebi açıklanmış borç ilişkilerinin yanında, sebebi gösterilmemiş borç ilişkilerinin de hukuk düzeni tarafından tanınması bazı yaşam zorunluluklarından doğmuştur. Bir kere, sebebi gösterilmeyen borç tanımasına dayanarak alacağı talep etmek, alacaklı için oldukça kolay ve pratiktir. Bunun için alacaklının yapacağı tek şey, aşağıda çalışmanın devamında da yeri geldikçe değinileceği üzere sadece borçludan borç tanımasında belirtilen miktarda alacağı olduğunu ispatlamaktır. Yoksa alacaklı ne bu alacağın kaynaklandığı temel ilişkiye ne de alacağın hukuki sebebine ilişkin ispata girişmek zorunda değildir. Ayrıca alacaklı ve borçlu arasındaki borç ilişkisinin hukuki sebebinin açıklanmaması, gizli kalması çoğu kez tarafların menfaatlerine de daha uygun olabilir. Zira taraflar aralarındaki ilişkinin hangi hukuki sebeple yapıldığının ortaya çıkmasını istemeyebilirler. İşte sebebi gösterilmeyen borçlanma kavramı temel olarak bu amaçlara hizmet etmektedir. Mehaz OR.Art.17’den aynen alınan BK. mad.17, bu hukuki kurumu açıkça düzenlemiş ve sebebi gösterilmeden gerçekleştirilen borçlanma işlemlerinin geçerli olduğunu kabul etmiştir. Çalışmamızda önce, genel olarak sebebi gösterilmeyen borçlanma kavramı açıklığa kavuşturulmaya çalışılacaktır. Ardından konunun tarih içinde geçirdiği gelişim aydınlatılacaktır. Daha sonra, sebebi gösterilmeyen borçlanma işlemlerinin belirtilmeyen, gizlenen hukuki sebebi hakkında bilgiler verilecektir. Çalışmanın devamında sırasıyla hukuki sebep karşısındaki durumu, hukuki özellikleri, hükümleri, borç tanımasına karşı yapılabilecek savunmalar incelenecek, sebepsiz zenginleşme davası ve benzer kavramlarla karşılaştırılması sağlanacaktır. Ayrıca sebebi gösterilmeyen borç tanıması bazı özel durumlar açısından da irdelenecektir. Öte yandan, değişen zamanın gelişen ihtiyaçları, insanlar arasında ticari ilişkilerin de artmasına sebep olmuştur. Ticari hayatın yarattığı zorunluluk olan çabukluk ve güvenlik ihtiyacı, bazı ilişki ve işlemlerin genel hükümlerden ayrı olarak, özel hükümlerle düzenlenmesini zorunlu kılmıştır. Ticari ilişkilerde büyük öneme sahip olan ve ödeme, teminat ya da kredi aracı olarak kullanılan kambiyo senetleri (çek, poliçe, bono) yoluyla boçlanmanın temeli de sebebi gösterilmeyen borçlanmadır. Özellikle TTK.mad.688 vd.’da düzenlenmiş bono, aşağıda yeri geldikçe değinileceği üzere, kanunda doğrudan ifade edildiği gibi, kayıtsız şartsız bir ödeme vaadidir ve temeli çalışma konumuz anlamında sebebi gösterilmeyen borç tanımasıdır. Çalışmanın devamında yeri geldikçe bu konu hakkında da bilgi verilecek ve sebebi gösterilmeyen borç tanıması ile bono arasında karşılaştırma yapılacaktır. İÇİNDEKİLER Önsöz ........................................................................................................... İçindekiler .................................................................................................... Kısaltmalar ................................................................................................... GİRİŞ ................. BİRİNCİ BÖLÜM SEBEBİ GÖSTERİLMEYEN BORÇ TANIMASI (MÜCERRET BORÇ İKRARI) KAVRAMI ve TARİHİ GELİŞİMİ I. Genel Olarak A. Müspet Borç Tanıması - Menfi Borç Tanıması Ayırımı B. Borç Tanıması - Borç Vaadi Ayırımı C. Kıymetli Evrak Hukuku’nda Sebebi Gösterilmeyen Borçlanma II. Tarihi Gelişim A. Roma Hukuku B. Alman Hukuku C. Fransız Hukuku D. İsviçre Hukuku İKİNCİ BÖLÜM HUKUKİ SEBEP KAVRAMI I. Genel Kavram II. Hukuki Sebep Çeşitleri III. Hukuki Sebep Kavramının Benzer Kavramlarla Karşılaştırılması A. Hukuki Sebep - Saik B. Hukuki Sebep - Temel İlişki C. Hukuki Sebep - Şart D. Hukuki Sebep - Mükellefiyet E. Hukuki Sebep - İşlem Temeli F. Hukuki Sebep - Dava Sebebi - Davanın Hukukui Sebebi IV. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Hukuki Sebebi ÜÇÜNCÜ BÖLÜM SEBEBİ GÖSTERİLMEYEN BORÇ TANIMASININ ÖZELLİKLERİ I. Hukuki Niteliği A. Kazandırma İşlemi Niteliği B. Borçlanma İşlemi Niteliği C. Sözleşme Niteliği D. Bononun Durumu II. Şekil A. Genel Olarak B. Sözleşme ile Kararlaştırılan Şekil C. İspat Şekli D. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Şekle Bağlı Olduğu Durumlar 1. Hukuki Sebebin Bağışlama Sebebi Olması 2. Taşınmazlar Üzerindeki Bazı Haklar 3. Taşınmaz Mülkiyetinin Devri ya da Sınırlı Ayni Hakla Kayıtlanması E. Bononun Durumu 1. Genel Olarak 2. Bononun Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasına Çevrilmesi (Tahvili) III. Konu A. Genel Olarak B. Taşınmazların Devri ya da Sınırlı Ayni Hakla Kayıtlanması C. Şart ve Vade Kararlaştırılması D. Bononun Durumu IV. Borçlanma Sebebinin Gösterilmemesi A. Genel Olarak B. Bononun Durumu DÖRDÜNCÜ BÖLÜM SEBEBİ GÖSTERİLMEYEN BORÇ TANIMASININ HUKUKİ NİTELİĞİ I. Genel Olarak II. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Hukuki Niteliği ile İlgili Görüşler A. Sebebe Bağlılık (İllilik) Görüşü B. Sebepten Soyutluk (Mücerretlik) Görüşü C. İradeye Dayanan Görüş III. Görüşümüz IV. Bononun Durumu BEŞİNCİ BÖLÜM SEBEBİ GÖSTERİLMEYEN BORÇ TANIMASININ DOĞURDUĞU HUKUKİ SONUÇLAR I. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Kurucu Niteliği A. Genel Olarak B. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasını Açıklayıcı Sayan Görüş C. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasını Kurucu Sayan Görüş D. Bononun Durumu II. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının İspat Hukuku Açısından Taşıdığı Özellikler A. İspat Yükünün Paylaştırılması 1. Genel Olarak 2. İspat Yükünün Tersine Çevrilmesi 3. Kanuni Karine Görüşü 4. Fiili Karine Görüşü 5. İspat Sözleşmesi Görüşü 6. Görüşümüz B. İspatın Gerçekleştirilmesi III. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Zamanaşımı Üzerine Etkisi A. Genel Kavram B. BK. mad. 18 v e BK. mad. 133/b. 1 Ayırımı C. Zamanaşımın Kesilmesinden Sonra İşleyecek Yeni Süre D. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanıması ve Zamanaşımından Feragat İlişkisi IV. Bononun Durumu ALTINCI BÖLÜM SEBEBİ GÖSTERİLMEYEN BORÇ TANIMASININ TEMEL BORÇ İLİŞKİSİ KARŞISINDAKİ KONUMU I. Genel Olarak II. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanıması ve Borcun Yenilenmesi III. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanıması ve İfa Uğruna Borçlanma IV. Bononun Durumu YEDİNCİ BÖLÜM SEBEBİ GÖSTERİLMEYEN BORÇ TANIMASINA KARŞI SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME DAVASI VE SEBEPSİZ ZENGİNLEŞME DEF’İ I. Genel Olarak II. Sebepsiz Zenginleşme Talebinin Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanıması Açısından Taşıdığı Temel Özellikler A. Hakkın Üçüncü Kişilere Karşı İleri Sürülememesi B. Zenginleşenin İflası Durumunda Hakkın İflas Masasına Kaydolunması C. Alacak Hakkının Doğumunun Fiil Ehliyeti ile İlgisi D. İrade Talebinin Niteliği III. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasına Karşı Sebepsiz Zenginleşme Talebinin Türleri A. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Hukuki Sebebinin Mevcut Olmaması ya da Geçersiz Olmasınan Kaynaklanan Sebepsiz Zenginleşme Talebi 1. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Hukuki Sebebi Üzerinde Anlaşma Olmamasından Doğan Sebepsiz Zenginleşmeler (dar anlamda condictio sine causa) 2. Borç Olmayan Şeyin İfası (condictio indebiti) a. İfa Sebebiyle Kazandırma b. Borcun Bulunmaması c. İfanın Hataen Gerçekleştirilmiş Olması B. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Gerçekleşmeyen Hukuki Sebebine Dayanan Sebepsiz Zenginleşmeler (condictio ob causam futuram, condictio causa data causa non secuta) C. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Sonradan Ortadan Kalkan Hukuki Sebebine Dayanan Sebepsiz Zenginleşmeler (condictio ob causam finitam) IV. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Sebepsiz Zenginleşme Talebinin İleri Sürülemeyeceği Durumlar Açısından İncelenmesi A. Zamanaşımına Uğramış Bir Borcun Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanıması Yoluyla Tanınması B. Ahlaki Bir Görevin Yerine Getirilmesi Amacıyla Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasında Bulunulması C. Kumar ve Bahis Borcu İçin Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasında Bulunulması D. Evlenme Tellallığından Doğan Borç İçin Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasında Bulunulması E. Hukuka ya da Ahlaka Aykırı Amaç İçin Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasında Bulunulması V. Sebepsiz Zenginleşmeden Kaynaklanan Taleplere Zamanın Etkisinin Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanıması Açısından Değerlendirilmesi A. Sebepsiz Zenginleşme Zamanaşımı B. Sebepsiz Zenginleşme Def’i VI. Bononun Durumu SEKİZİNCİ BÖLÜM SEBEBİ GÖSTERİLMEYEN BORÇ TANIMASININ BAZI ÖZEL DURUMLAR AÇISINDAN İNCELENMESİ I. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Alacağın Temliki Hükümleri Karşısında Taşıdığı Özellikler A. Genel Olarak B. BK. mad. 18/II C. BK. mad. 162/II II. Beyaza (Boşa) İmza Durumu III. Sebebi Gösterilmeyen Borç Tanımasının Cari Hesap Sözleşmesi Bünyesinde Ortaya Çıkması DOKUZUNCU BÖLÜM SEBEBİ GÖSTERİLMEYEN BORÇ TANIMASININ BENZER KAVRAMLARLA KARŞILAŞTIRILMASI I. İkrar II. İkrar Sözleşmesi III. Sulh Sözleşmesi SONUÇ KAYNAKÇA