Vedat Kitapçılık
Kargo Gönderim Saatleri;
Hafta İçi Saat 16:00 'ya kadar
Cumartesi Saat 11:00 'e kadar
Kartlarına Taksit
Seçeneklerimiz Vardır!
Banka Hesap Bilgilerimiz
Destek
HATTI
0212
240 12 54
240 12 58
Favori
Listenizde
Ürün Yok!
Sepetinizde
Ürün Yok!
Yeni Çıkan Yayınlar:      Mart (135)      Şubat (116)      Ocak (139)      Aralık (134)

Rekabet Hukuku Açısından Türk Bankacılık Sektörü

Rekabet Hukuku Açısından Türk Bankacılık Sektörü



Sayfa Sayısı
:  
121
Kitap Ölçüleri
:  
16x23 cm
Basım Yılı
:  
2012
ISBN NO
:  
9786054354351

345,00 TL











ONSOZ Avukatlık mesleğine devam ettiğim süre içerisinde bankacılık sektö¬ründe yaşadığım tecrübeler ve edindiğim deneyimler bu sektörün yapısal bazı özellikler nedeniyle kendine özgü bir yapısı olduğunu göstermiştir. Ekonomik istikrarın en temel öğelerinden olan bankacılık sektörünün diğer sektörler ile olan yakın ilişkisi nedeniyle de bankacılık sektörünün etkin ve sağlıklı işlemesi finansal sistem için vazgeçilmezdir. Bu da sektöre özellik kazandıran bir diğer unsurdur. Bankacılık sektöründe rekabet hukuku uygulamalarına baktığımızda ise, bu noktada sektörün rekabet dinamiklerinin anlaşılabilmesi büyük önem arz etmektedir. Sektörün kendine özgü olan yapısı rekabet dinamiklerini etkile¬mekte ve farklılık yaratmaktadır. Bu nedenle rekabet hukuku kurallarının bu sektörde nasıl uygulandığını tespit edebilmek motivasyonu ile başladığım ça¬lışmamda, bu konuda gerçekçi bir yol kat edilebilmesi için öncelikle bankacı¬lık sektöründe rekabet olgusunun iktisadi açıdan analizinin ve daha sonra sek¬törün regülasyonları kapsamında değerlendirme yapılmasının uygun olacağı bulgusu edinilmiştir. Rekabet hukuku uygulamaları için sektörün yapısı daha detaylı bir şekilde analiz edilmeli aynı şekilde sektördeki bankalarda rekabet hukuku kurallarını daha yakından tanımaya başlamalılardır. Kurul kararlarının bana yol gösterdiği bu çalışmamda; öncelikle çalış¬maya başladığım günden itibaren bilgi ve deneyimiyle eserin ortaya çıkmasını sağlayan, yapıcı eleştirileriyle beni yönlendiren, tüm öğrencilerine rekabet hu¬kukunu sevdirdiğine inandığım değerli hocam Yard. Doç. Dr. Kerem Cem SANLI′ya, çalışmamın basımını gerçekleştiren ve "Banka ve Finans Hukuku Dergisi" ile editörlük gibi keyifli ve önemli bir uğraşı bana kazandıran LEGAL Yayıncılık ve tüm çalışanlarına, manevi desteklerini her zaman hissettiren ar¬kadaşlarım ve çok kıymetli aileme en içten teşekkürlerimi sunmak isterim. Av. Tülin ZIRHLIOGLU Giriş Finansal piyasalar, ticari işletmelerin yatırım için gerekli mali ihti¬yaçlarının karşılaştığı piyasalardır. En temel işlevi, tasarruf sahipleri ile fon kullanıcıları arasında köprü kurmak olan finansal piyasaların, eko¬nomik sistem içerisindeki önemi tartışmasızdır. Finansal piyasalar; para piyasası ve sermaye piyasası olmak üzere ikiye ayrılır1. Ülkemizde ser¬maye piyasalarının yeni ve henüz gelişmekte olduğu düşünüldüğünde, büyük çoğunluğunu bankaların oluşturduğu para piyasalarının, finansal piyasalar açısından önemi anlaşılabilecektir. Bu itibarla, iyi işleyen bir bankacılık sistemi, sağlıklı bir finansal sistemin dolayısıyla güçlü bir ekonominin meydana gelmesine hizmet edecektir. Örgütlenmiş para piyasalarının baş aktörü olan bankalar, gerek ta¬sarruf edilen fonları toplayıp fon ihtiyacı olanlara aktarırken, gerek ban¬kacılık işlem ve hizmeti olarak tanımlayabileceğimiz hizmet fonksiyo¬nunu yerine getirirken diğer sektörler ile yakın bir ilişki içindedir. Bu yakın ilişkinin bir sonucu olarak da bu sektörde yaşanacak sıkıntılar doğ¬rudan veya dolaylı olarak diğer sektörlere sirayet ederek tüm ekonomiyi etkilemektedir. Ayrıca bir bankanın başarısızlığı öncelikle ülkedeki diğer bankaları, daha sonra birbirleri ile olan yakın ilişkileri sebebiyle ulusla¬rarası arenada yer alan diğer bankaları da olumsuz yönde etkileyebile¬cektir. Ülkemiz gibi gelişmekte olan piyasalarda mali istikrarsızlık her¬kesin endişe duyduğu bir olgudur. Finansal piyasalardaki, dolayısıyla ekonomik sistem içerisindeki yukarıda değindiğimiz önemi sebebiyle bankacılık sisteminin daha ve¬rimli ve yararlı bir şekilde çalışması tüm ekonomik sistem için istenilen bir durumdur. Sistemin daha verimli ve etkin çalışması ise, bankaların etkin ve sağlam bir yapıya sahip olmaları ile mümkün olabilecekken, bankacılık sisteminde oluşabilecek bir aksaklık, ekonominin tüm birim¬lerine aksaklık ve istikrarsızlık getirecektir. Etkin ve sağlam bir yapıyı kurabilmek için ülkemizde bankacılık sektörü tüm dünyada olduğu gibi sıkı bir şekilde regüle edilmiştir. Mülga kanunlar ve en son yürürlüğe giren 5411 sayılı Bankacılık Kanunu (bankkn) incelendiğinde görülecektir ki kuruluş şartları ve faaliyete geçmeleri sıkı kurallara bağlanmış olan bankaların, tüm ürün ve hizmetleri de söz konusu Kanun ve buna dayanılarak çıkarılan yönetmelik ve tebliğler ile düzenlenmiştir. Bankacılık sektörünün etkinliği ve verimliliği için sağlıklı bir re¬kabet ortamının varlığı gerekli ise de, bahse konu rekabetin hem istikrar hem de verimlilik perspektifinden incelenmesi gerekmektedir. Zira fazla rekabet, bu sektör bakımından çok önemli olan istikrarı menfi yönde et¬kileyebilecektir. İktisadi açıdan da tartışmaya açık olan bu durum, kana¬atimizce rekabet hukuku kurallarının bankacılık sektöründe yer alan mal ve hizmetler bakımından da geçerli olmasını, ancak rekabetin fayda ve maliyetlerini göz önünde bulundurarak bu normların sektöre tatbik edil¬mesinde özellik arzetmesine sebebiyet verecektir. Bu çalışmamızda rekabet politikaları kapsamında Türkiye′deki bankacılık sektörü ele alınmıştır. Sektörün piyasa yapısı, sektördeki re¬kabet ve sektöre yönelik mevzuat incelendikten sonra bu sektöre yönelik verilen Rekabet Kurulu kararları aktarılmıştır. Bu değerlendirmeler ışığında çalışmamızın inceleme planı şu şe¬kilde olacaktır. Birinci bölümde; piyasa yapısı ile birlikte Türkiye′de ki bankacılık sistemi açıklanmış, sıkı bir şekilde regüle edilen sektörün kendi mevzuatı incelenerek Rekabet Kurulu kararlarına konu mal ve hizmetlere dair yasal düzenlemeler belirtilmiştir. Mevzuat inceleme¬sinde, sektörün önemli iki oyucusu Türkiye Bankalar Birliği ve Banka¬cılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu da bu kısımda ele alınmıştır. Sektörü rekabet hukuku bakımından incelemeden önce, konu bütünlüğü sağlaması açısından doktrindeki tartışmalara girmeksizin sektördeki re¬kabet kavramına genel olarak değinilerek Türk bankacılık sektörünün rekabet yapısı değerlendirilmiştir. Bu bölümde son olarak, Rekabet Kurumu′nun Avrupa Komisyonu uygulaması ile olan yakın ilişkisi sebe¬biyle, Avrupa Komisyonu′nun bankacılık sektörüne yönelik verdiği ka¬rarlara da tarihsel süreci tespit edebilmek adına, başlıklar halinde deği¬nilmiştir. Bu ön değerlendirme ve incelemeler sonrasında ise ikinci bö¬lümde; Rekabet Kurulu′nun bankacılık sektörüne yönelik vermiş olduğu kararlar tetkik edilmiştir. Kararların incelenmesi öncesinde ise Kurul tarafından verilen kararlar ışığı altında bankacılık sektöründeki ilgili pa¬zar tanımı kısaca aktarılacaktır. Rekabet Kanunu′nun sistematiğine uy¬gun olarak verilen kararlar üç ana başlık halinde toplanmıştır. 4. ve 5. Maddeler tahtında verilen kararlar birlikte, 6. Maddeye dair verilen ka¬rarlar da ayrı başlık halinde inceleme konusu yapılmıştır. Birleşme ve Devralmalar bakımından bankacılık sektörünün ayrı ve detaylı bir ça¬lışma konusu olması sebebiyle bu kararlara ayrı bir başlık altında ancak kısa bir şekilde yer verilmiştir. Bu bölümde ayrıca, önemli bir rekabet hukuku aracı olan sektör araştırmalarına da bir başlık altında yer veril¬miştir. Sonuç kısmında ise, analizini yapmış olduğumuz kararlar çerçeve¬sinde varılan sonuçlar ve rekabet hukukunun Türk bankacılık sektörüne uygulanmasına yönelik değerlendirmeler aktarılacaktır. İÇİNDEKİLER I. BÖLÜM I. Türk Bankacılık Sektörü 13 A. Cumhuriyet Dönemi ve Sonrasında Türkiye’de Bankacılık 13 B. Türk Bankacılık Sektörü’nün Rekabet ve Piyasa Yapısı 16 II. Bankacılık Sektörü ve Rekabet 24 A. Genel Olarak 24 B. Rekabet-Kırılganlık Hipotezleri 28 C. Rekabet- İstikrar Hipotezleri 28 D. Bankacılık Sektörünün Rekabet Kuralları Açısından Özellikleri 29 II. Bankacılık Mevzuatı 33 A. Genel Olarak 33 B. Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) 38 (1) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun Görev ve Yetkileri 39 (2) Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu Düzenlemeleri 41 C. Türkiye Bankalar Birliği (TBB) 42 (1) Türkiye Bankalar Birliği Görev ve Yetkileri 43 (2) Etik İlkeler 44 IV. Avrupa Birliği Bankacılık Sektörü ve Rekabet Hukuku Uygulaması 45 A. Avrupa Birliği Bankacılık Mevzuatı 45 B. Avrupa Birliği Komisyonu ve Avrupa Birliği Adalet Divanı Tarafından Alınan Kararlar 46 (1) Genel Olarak 46 (2) Kararlar 48 II. BÖLÜM I. Türk Bankacılık Sektörü’ne İlişkin Rekabet Kurulu Karar Analizleri 53 A. Genel Olarak 53 B. İlgili Piyasa 56 C. Kanun’un 4. ve 5. Maddeleri Çerçevesinde Verilen Kararlar 57 (1) Teşebbüs Birliği Kararları 58 a. Bankalararası Kart Merkezi A.Ş Kararları: 58 aa. Ortak Takas Komisyonu Kararları: 58 ab. Ortak ATM Sistemi Kararı 65 b. Türkiye Bankalar Birliği Kararı 67 (2) Yatay Anlaşmalar 69 a. Kartel 69 b. Yatay İşbirliği Anlaşmaları 80 (3) Dikey Anlaşmalar 85 a. Münhasırlık (Rekabet Etmeme Yükümlülüğü) 85 D. Kanun’un 6.Maddesi Çerçevesinde Verilen Kararlar 93 (1) Bağlama Kararları 95 (2) Tüm Kartları Kabul Kuralı (“TKK”) 97 (3) Ayrımcılık 103 E. Kanun’un 7.Maddesi Çerçevesinde Verilen Kararlar 104 F. Sektör Araştırması 111 SONUÇ 113 KAYNAKÇA 117