Kargo Gönderim Saatleri;
Yeni Üyelik
Üye Girişi
Önalım Davaları ( Açıklamalı - İçtihatlı )
Önalım Davaları ( Açıklamalı - İçtihatlı )
Ekrem YILDIZ
Sayfa Sayısı
:
494
Kitap Ölçüleri
:
16x23 cm
Basım Yılı
:
2008
ISBN NO
:
9786054002054
1.100,00
TL (Yenilenmiş ve Gözden Geçirilmiş 2. Bası) TÜRK MEDENİ KANUNU KAYNAKLI YASADAN DOĞAN ÖNALIM HAKKI 1164 SAYILI KANUNLA TOKİYE TANINAN ÖNALIM HAKKI SÖZLEŞMEDEN DOĞAN ÖNALIM HAKKI ÖNALIM HAKKININ İLGİLİLERİ ÖNALIM HAKKININ KULLANILMA KOŞULLARI ÖNALIM HAKKININ KULLANILMASININ MÜMKÜN OLMADIĞI DURUMLAR ÖNALIM HAKKININ KULLANILMASI - ÖNALIM DAVALARI ÖNALIM DAVALARINDA GÖRÜLEBİLECEK SORUNLAR Dava dilekçesi örnekli Hüküm özeti örnekli İKİNCİ BASIYA ÖNSÖZ Değerli meslektaşlarım, Kitabımın ilk basısını Ekim 2005 tarihinde, sizlerin istifadesine sunmuştum. Kitaba gösterilen yoğun ilgi sebebiyle öncelikle ilgilenen herkese şükranlarımı sunmak isterim. Gösterilen ilgi beni bu konuda daha kapsamlıya ve daha yeniye ulaşmak üzere teşvik etti. Yayıncım Sayın Vedat CARBAŞın da talebi üzerine Ocak 2008de ikinci bası hazırlıklarına başladım. İlk basıda ele alınan tüm konular yeniden incelenerek, nitelik ve kapsam olarak yeniden düzenlenmiş, konu ile ilgili Yargıtay Hukuk Genel kurulu, Yargıtay ilgili daire kararları incelenmiş, konu başlıkları dikkate alınmak suretiyle çalışmamıza eklenmiştir. Birinci basıda değinilmeyen 1164 Sayılı Yasadan kaynaklanan önalım hakkı, yoğun kentleşme olgusu, büyük kentlerde oluşan kentsel arsa ihtiyacı da dikkate alınarak bundan sonra daha fazla uygulama alanı bulacağı kanaati hasıl olduğundan bu konu da incelenmiştir. Birinci basıda kısaca değinilen satışın H.M.U.K. 570. maddesine göre yapılması halinde önelim hakkının kullanılması konusu ayrıntılı şekilde değerlendirilerek örnekleme metodu ile bu basıda yeniden ele alınmıştır.Yine ilk basıda önalım kararlarının infazı konusu kısaca incelenmiş iken bu kez aynı önalım konusuna ilşkin birden çok ilamın infazında çıkabilecek sorunlar ve çözümleri ayrı bir ana başlık altında incelenerek, öneriler sunulmuştur. Keza yargılamanın iadesinde de aynı yol izlenmiştir. Yukarıda izah edildiği üzere önalım hakkı, önalım hakkının kullanılması hakkın kullanılmasının sonuçları konusunda uygulamada karşılaşılan tüm sorunlara mümkün olduğunca yanıt vermeye bu konu ile ilgili akla gelebilecek soru ve sorunlara cevap oluşturulmaya çalışılan bu ikinci basıyı da siz değerli meslektaşlarımın istifadesine sunuyorum. Ataköy, Haziran 2008 Ekrem YILDIZ Bakırköy Hakimi TEŞEKKÜR Kitabın ikinci baskısı için başından itibaren desteklerini esirgemeyen değerli hocam Sayın Prof. Dr. Haluk BURCUOĞLUna, Bakırköy Asliye Mahkemesi Hâkimi Serhan GÜRSOYa, yazım yanlışlarını düzeltilmesinde katkılarını esirgemeyen Sayın Avukat A. Nail KARAKAŞa ve bilgisayarda yazım için yardımlarını esirgemeyen Zabıt Kâtibi M. Mehmet KOÇERe, manevi destekte bulunan yakın aile çevreme ve daha ismini sayamadığım tüm dostlarıma şükranlarımı sunmayı bir borç bilirim. Nihayet çalışmamın yayınlamasındaki katkılarından dolayı Vedat kitapçılığın sahibi Sayın Vedat CARBAŞ Beye, kitabın dizgi ve mizanpajını yapan Sayın Sami ABBAS Beye teşekkür ederim. Ataköy, Haziran 2008 Ekrem YILDIZ GİRİŞ Mülkiyet hakkının gelişme süreci ile ilgili olan önalım (şufa) hakkı, mülkiyet hakkına tarih boyunca verilen anlamlar doğrultusunda hukuk dünyasındaki varlığını şu veya bu biçimde sürdüregelmiştir(1). Önalım hakkı, ferdi mülkiyetçi görüşün savunduğu mutlak mülkiyet hakkı düşüncesi ile sosyal nedenlerle önalım hakkını savunan düşüncelerden birinin diğerine, zaman içinde değişen egemenliğine göre bazen geniş, bazen ise oldukça dar uygulanmıştır. Batı hukuklarında olduğu gibi, Mecelle de önalım hakkına yer vermiştir. Ancak batı hukukunda sözleşmeden doğan önalım hakkı düzenlenmişken, Mecelle bu tür önalım hakkına yer vermemiştir. Tarih boyunca önalım hakkı belli amaçlarla hukuk dünyasındaki yerini almıştır. Bu amaçlar; malların ailede veya kabilede kalmasını sağlamak, aile veya kabile içine yabancıların girmesini önlemek, devamlı surette kötü komşuluktan doğacak zararların önlenmesi ve malların tedavülünü (değişimini) kolaylaştırmak(2) gibi amaçlardır. Tarafımdan yazılan yüksek lisans tezinin giriş kısmında aynen şöyle demiştim: Bugün öğretide üzerinde en çok durulan konulardan biri önalım hakkıdır. Üzerinde bu denli durulmasına karşın, bu konudaki tereddütler ve çelişkili uygulamalar son bulmuş değildir. Bunun nedeni MKda bu hakkı düzenleyen hükümlerin oldukça yetersiz olmasıdır. Bu alandaki boşluklar mahkeme kararları ile doldurulmaya çalışılmıştır. İşte bütün bu nedenler bizi, bu hak üzerinde düşünmeye ve düşüncelerimizi bir tez ile açıklamaya götürmüş bulunmaktadır.(3) Bu tezimizin yazılmasından çok sonra 01.01.2002 tarihinde yürürlüğe giren 21.11.2001 tarih ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu ile kanun koyucu yeni hükümler getirmiş ve yetersizliği gidermeye çalışmıştır. Bu yeni düzenlemeler karşısında, bu eseri yazarak uygulayıcı ve doktrinin hizmetine sunmaya karar vermiş bulunuyoruz. Bu kitabı bu kararla yazmaya çalıştık. Önalım hakkı 743 sayılı Medeni Kanunda sadece iki madde halinde düzenlenmişken(4), 4721 sayılı Türk Medeni Kanununda ise dört madde halinde(5) düzenlenmiştir. Yasa koyucu bir anlamda Medeni Kanun döneminde doğan boşlukları bu yeni düzenleme ile gidermeyi amaçlamıştır. İleride yeri gelince değineceğimiz gibi, yeni düzenlenen hükümlerin birçoğu, Medeni Kanun dönemindeki uygulama sonucunda Yargıtay tarafından verilen İçtihadı Birleştirme Kararlarına uygun ve ondan esinlenen hükümlerdir. Hemen belirtmek gerekir ki Yargıtay, 27.03.1957 gün ve 12/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında, önalım hakkının Medeni Kanunda düzenlenme amacının: 1- Gayrimenkulün parçalanmasını önlemek, yani hisselerin mümkün olduğu kadar hissedar elinde toplanmasını temin etmek, 2- Hissedarlar arasında öteden beri mevcut münasebeti idame ettirerek, yabancı bir şahsın araya girmesine mani olmak, olarak belirlenmiştir. Bu amaçları sağlamak için ise önalım hakkının kullanılabilmesi imkânının satış işlemi ile sınırlı tutulduğu açıklanmıştır(6). Bu İçtihadı Birleştirme Kararında benimsenen görüş önalım hakkı konusunda uygulamada esas alınmıştır. 4721 sayılı Türk Medeni Kanununun önalım hakkına ilişkin hükümlerinin uygulanmasında da dikkate alınmalıdır. Biz, önalım hakkına ilişkin açıklamalarda bulunurken 1164 Sayılı Yasadan kaynaklanan önalım hakkını ayrı bir başlık altında inceledikten sonra esas olarak Türk Medeni Kanunundan doğan önalım hakkını ele almakla birlikte, yer yer sözleşmeden doğan önalım hakkına ilişkin olarak da açıklamalarda bulunmaya çalışacağız. Önalım hakkı Türk Medeni Kanununda düzenlenmesine karşın, yalnız bu kanunu ilgilendirmemektedir. Önalım hakkının kullanılması başta Borçlar Kanunu olmak üzere birçok yasayı da ilgilendirmektedir(6a). Açıklanan her konuda başka yasaların önalım hakkını ilgilendiren hükümlerine de ayrıca değineceğiz. İÇİNDEKİLER İKİNCİ BASIYA ÖNSÖZ V SUNUŞ .......................................................................................................................... VII TEŞEKKÜR .................................................................................................................. IX İÇİNDEKİLER XIII KISALTMALAR XVIII BİRİNCİ BÖLÜM GİRİŞ........................................................................................................................ 1 1. ÖNALIM (ŞUFA) HAKKI (VORKAUFSRECHT) 3 1.1. YASADAN DOĞAN ÖNALIM HAKKI 5 1.1.1. Genel Olarak 5 1.1.2. Türk Medeni Kanunu Kaynaklı Yasadan Doğan Önalım Hakkı 5 1.1.3. 1164 Sayılı Arsa Üretilmesi ve Değerlendirilmesi Hakkındaki Yasadan Kaynaklanan Önalım Hakkı 6 1.1.3.1. Genel Olarak 6 1.1.3.2. Niteliği ve Kullanım Süresi 9 1.1.3.3. Kullanma Biçimi 10 1.1.3.4. 1164 Sayılı Yasadan Kaynaklanan Önalım Hakkı ile Türk Medeni Kanunundan Doğan Önalım Haklarının Yarışması 11 1.1.3.5. Paydaşlar Arasındaki Satımlarda 1164 Sayılı Kanundan Kaynaklanan Önalım Hakkının Kullanılıp Kullanılamayacağı 12 1.2. SÖZLEŞMEDEN DOĞAN ÖNALIM HAKKI 13 1.3. ÖNALIM HAKKININ KONUSU ve KAPSAMI 19 1.3.1. Önalım Hakkının Konusu 19 1.3.2. Önalım Hakkının Kapsamı 19 1.3.2.1. Önalım Hakkının Yasadan Doğması Durumunda 20 1.3.2.2. Önalım Hakkının Sözleşmeden Doğması Durumunda 22 2. ÖNALIM HAKKININ İLGİLİLERİ 26 2.1. ÖNALIM HAKKI SAHİBİ (Önalımcı-Şefi) 26 2.1.1. Türk Medeni Kanunundan Doğan Önalım Hakkında 26 2.1.2. 1164 Sayılı Kanundan Doğan Önalım Hakkında 27 2.1.3. Sözleşmeden Doğan Önalım Hakkında 27 2.2. ÖNALIM HAKKI YÜKÜMLÜSÜ (Satıcı-Bayi) 27 2.2.1. Türk Medeni Kanunundan Doğan Önalım Hakkında 28 2.2.2. 1164 Sayılı Kanundan Doğan Önalım Hakkında 28 2.2.3. Sözleşmeden Doğan Önalım Hakkında 28 2.3. ÖNALIM HAKKININ KULLANILMASINA NEDEN OLAN KİŞİ (Alıcı-Müşteri) 28 İKİNCİ BÖLÜM 1. ÖNALIM HAKKININ KULLANILMA KOŞULLARI 31 1.1. SATIM SÖZLEŞMESİNİN YAPILMIŞ OLMASI 31 1.1.1. Satış Sözleşmesinin Tam ve Geçerli Şekilde Kurulmuş Olması 32 1.1.1.1. Geçerliliği Askıda Olan Satım Sözleşmesi 33 1.1.1.1.1. Sömürmenin Önalım Hakkının Kullanılmasından Önce İleri Sürülmesi Durumunda 34 1.1.1.1.2. Sömürmenin Önalım Hakkının Kullanılmasından Sonra İleri Sürülmesi Durumunda 34 1.1.1.2. Hükümsüzlüğü Askıda Olan Satım Sözleşmesi 38 1.1.1.3. Aksak Olan Satım Sözleşmesi 39 1.1.1.4. Yok veya Batıl Olan Satım Sözleşmesi 40 1.1.1.5. Satım Sözleşmesinin İfa Edilip Edilmemesinin Önalım Hakkına Etkisi 40 1.1.1.6. Önalım Hakkının Kullanılmasından Önce Satım Sözleşmesinin Feshi 41 1.1.1.7. Önalım Hakkının Kullanılmasından Sonra Satım Sözleşmesinin Feshi 41 1.1.2. Satım Sözleşmesinin Koşullu Olması 42 1.1.3. Satımın Vefa Haklı Olarak Yapılması 51 1.1.4. Satımın Feri veya Dönemsel Edimli Olması 53 1.1.5. Satımın Kısmi Olması 54 1.1.6. Satımın Toptan Olması 55 1.1.7. Satımın Deneme ve Muayene Koşullu Olması 55 1.1.8. Satımın Taksitli Olması 56 1.1.9. Satımın Mülkiyeti Muhafazalı Olması 56 1.1.10. Satımın İsteğe Bağlı Artırma ile Yapılmış Olması 57 1.1.11. Satımın İhale Yasasına Göre Yapılmış Olması 61 1.1.12. Satımın Cebri Artırma İle Yapılmış Olması 63 1.1.13. Satımın Paydaşlar Arasında Yapılmış Olması 63 1.2. SATIMIN GERÇEKLEŞTİĞİNİN ÖNALIMCI TARAFINDAN ÖĞRENİLMESİ 65 1.2.1. Satımın Bildirilmesi Zorunluluğu 66 1.2.2. Satışın Bildirilme Biçimi 67 1.2.3. Satımın Bildirilmesinin Kapsamı 70 1.2.4. Satımın Bildirilme Süresi 70 1.3. ÖNALIM HAKKININ KULLANILMA SÜRESİ 71 1.3.1. Satış Tarihinin 4721 sayılı TMKdan Önce Olması 75 1.3.2. Satışın 4721 sayılı Türk Medeni Kanunundan Sonra Olması 78 1.3.3. Satışın Ortaklığın Giderilmesi Yoluyla Yapılması 78 1.4. ÖNALIM HAKKININ KULLANILMA BİÇİMİ 106 ÜÇÜNCÜNCÜ BÖLÜM 1. ÖNALIM HAKİNİN KULLANILMASININ MÜMKÜN OLMADIĞI DURUMLAR 111 1.1. Paydaşlar Arasındaki Satımlar 111 1.2. Cebri Artırmayla Satımlar 121 1.3. Bağışlama 123 1.4. Bir Şirkete Sermaye Olarak Konulması 132 1.5. Miras Yolu ile İntikal ve Ölüme Bağlı Tasarruflar 135 1.6. Önalım Konusunun Trampa Yapılması 135 1.7. Önalım Konusunun Kamulaştırılması 143 1.8. Önalım Konusunun Tapusuz Olması 144 1.9. Mirasın Taksimi 145 1.10. Paydaşlıktan Çıkarmada 146 1.11. Önalım Hakkı Konusunun Kat mülkiyetine Tabi Olması 147 1.12. Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi Yapılmış Olması 152 1.13. Taşınmaz Satım Vaadi Sözleşmesi Yapılmış Olması 152 1.14. Paylı Taşınmazın Paydaşlar Arasında Fiilen Paylaşılmış Olması 153 1.15. Önalım Hakkından Feragat veya Vazgeçilmiş Olması 162 2. ÖNALIM HAKKININ KÖTÜYE KULLANILMASI 163 3. ÖNALIM HAKKINDAN FERAGAT VE VAZGEÇME 176 3.1. Önalım Hakkının Kullanılmasından Önce 176 3.2. Önalım Hakkının Kullanılmasından Sonra 177 3.3. Önalım Hakkından Zımni Vazgeçme 178 DÖRDÜNCÜ BÖLÜM ÖNALIM HAKKININ KULLANILMASI ÖNALIM DAVALARI 189 1.1. ÖNALIM DAVALARINDA GÖREVLİ MAHKEME 190 1.2. ÖNALIM DAVALARINDA YETKİLİ MAHKEME 207 1.3. DAVANIN AÇILMA ZAMANI 209 1.3.1. Satışın 4721 Sayılı Türk Medeni Kanunundan Önce Olması 209 1.3.2. Satışın 4721 sayılı Türk Medeni Kanunundan Sonra Yapılmış Olması 210 1.3.3. Satışın HUMK 570 ve Devamı Maddelere Göre Yapılmakta Olması 217 2. ÖNALIM DAVASININ TARAFLARI 224 2.1. Genel Olarak Davanın Tarafları 224 2.1.1. Önalım Davasının Davacısı 224 2.1.2. Önalım Davasının Davalısı 255 3. ÖNALIM DAVASINDA YANLARIN DEĞİŞMESİ 262 3.1. Davacının Değişmesi 262 3.2. Davalının Değişmesi 263 4. ÖNALIM DAVASININ İHBARI (ÜÇÜNCÜ KİŞİYE BİLDİRİMİ) 274 5. ÖNALIM DAVASINA KATILMA (MÜDAHALE) 275 6. ÖNALIM DAVALARININ BİRLEŞTİRİLMESİ VE AYRILMASI 276 7. ÖNALIM DAVALARINDA GÖRÜLEBİLECEK BAZI SORUNLAR 278 7.1. Önalım Davasının Süresinde Açılıp Açılmadığı Sorunu 278 7.2. Danışıklılık (Muvazaa) İddiaları 279 7.2.1. Davacı Tarafından İleri Sürülmesi 280 7.2.2. Davalı Tarafından İleri Sürülmesi 281 7.3. Önalım Davası Konusunun Başka Bir Hakkın Konusu Yapılması 338 7.3.1. Önalım Davasından Önce 338 7.3.2. Önalım Davasından Sonra 341 7.4. Önalım Davasında Bekletici Sorunlar 343 7.5. Önalım Davasının Satış Tarihinden Çok Sonra Açılmış Olması 351 8. SATIŞ PARASI İLE ALICIYA DÜŞEN TAPU GİDERLERİNİN YATIRILMASI (DEPO KARARI) 366 8.1. Depo Dilecek Miktar 366 8.2. Deponun Zamanı 371 8.3. Depo Edilme Süresi 372 8.4. Deponun Yeri 372 8.5. Deponun Şekli ve Mahiyeti 373 8.6. Depo Yükümlüsü 374 8.7. Deponun Gerekmemesi 374 9. ÖNALIM DAVASINA SON VEREN TARAF İŞLEMLERİ 397 9.1. Davadan Feragat 397 9.2. Davanın Kabulü 400 9.3. Sulh............................................................................................................................... 400 9.4. Davanın İşlemden Kaldırılması ve Açılmamış Sayılması 401 10. ÖNALIM DAVASININ SONUÇLANMASI 402 10.1. Davanın Reddine Karar Verilmesi 402 10.2. Davanın Kabulüne Karar Verilmesi 403 10.3. Önalım Davalarında Yargılama Giderleri 408 10.3.1. Davanın Reddi Durumunda 408 10.3.2. Davanın Kabulü Durumunda 409 10.3.3. Davanın Konusuz Kalması 421 10.4. Kararın Kesinleşmesi 423 10.5. Önalım Hakkının Kabulüne İlişkin Kararın Zamanaşımına Uğrayıp Uğramaması 423 10.6. Yararlanma Hakkının Geçme Zamanı 428 10.7. Önalım Hakkının Kabulüne İlişkin Birden Çok Hüküm Bulunması 451 10.8. Önalım Davalarında Yargılamanın İadesi 456 BEŞİNCİ BÖLÜM ÖNALIM HAKKININ SONA ERMESİ 459 ALTINCI BÖLÜM DAVA DİLEKÇE ÖRNEKLERİ 461 HÜKÜM ÖRNEKLERİ 477 İLGİLİ MEVZUAT 481 1. Türk Medeni Kanununun İlgili Maddeleri 481 2. Türk Borçlar Kanunu Tasarısının İlgili Maddeleri 485 3. 1164 Sayılı Kanun 488 YARARLANILAN KAYNAKLAR 494
© Copyright 2024
Sitemizde yayınlanan görsel ve yazılı